)e Brusselsche Wereldtentoonstelling geopend.
MAANDAG 29 APRIL 1935
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BLAD. - PAG. 13
BUITENLAND
DUITSCHLAND.
DE DEUTSCHE VLOOTPLANNEN.
Geen duik booten?
Wij hebben reeds medegedeeld, dat vol
gens geruchten Duitschland van plan zou
zijn om 12 duikbooten op stapel te zetten,
hetgeen een nieuwe schending zou betee-
kenen van het Vredesverdrag van Versail
les, dat Duitschland het bouwen van alle
onderzeebooten uitdrukkelijk verbiedt.
Deze plannen vormen een volkomen ver
rassing voor de Britsche ministerieele krin
gen, daar preliminaire besprekingen voor
de volgende maand waren geregeld. Deze
kwestie is niet ter tafel gebracht bij de
jongste besprekingen tusschen de Engel-
schen en Duitschers te Berlijn.
Inmiddels heeft het Duitsche rijksweer-
mdnisterie het bericht over den duikboo-
tenbouw tegengesproken. Desniettemin be
staat er in goed ingelichte buitenlandsche
kringen te Berlijn niet de minste twijfel,
dat.de Duitsche admiraliteit in haar uit
breidingsplan ook den bouw van een duik-
bootenvloot heeft opgenomen. Omtrent het
aantal en. het tijdstip van voltooiing loopen
de gissingen echter nog zeer uiteen.
Verwacht wordt, dat de verschillende
hier geaccrediteerde marine-attaché's nog
deze week een rapport aan him regeerin
gen zullen uitbrengen, over hetgeen zij
over deze kwestie op grond van de inlich
tingen, welke zij hebben ingewonnen, kon
den constateeren.
Naar het V.-D.-bureau nog op het rijks-
ministerie van Propaganda en van een
ambtenaar van het departement van Mari
ne vernam, beschouwt Duitschland ook de
vlootclausules van het verdrag van Ver
sailles als een doode letter. Er werd even
wel aan toegevoegd, dat het rijk, hangende
le vlootbesprekingen met Groot-Brittan-
nië niet voornemens is, met den bourw de
in het vredesverdrag omlijnde grenzen te
overschrijden.
Het Rijksweerministerie heeft dan ook
tegengesproken, dat met den bouw van
duikbooten door Duitschland reeds een
aanvang zou zijn gemaakt.
De „Sunday Express en „The People"
melden, dat de Duitsche marine-deskun
digen bij hun aanstaande bezoek aan Lon
den het recht zullen eischen voor den
bouw van 5 sup er-dreadnoughts 16 krui
sers, 50 torpedojagers en 50 onderzeeërs
TWEE SOORTEN BURGERS.
Nieuwe regeling Duitsch staats
burgerschap.
Minister Friok heeft in een interview
een nieuwe regeling van het Duitsche
staatsburgerschap aangekondigd. De bewo
ners van het rijk zullen worden verdeeld
in twee categorieën, waarvan de eene in
het bezit zal zijn van de volledige burger
rechten, de ander zal bestaan uit hen, die
om hun afkomst of gedrag niet geschikt
worden geacht ambten te bekleeden of den
staat in het leger te dienen.
GODSDIENSTHAAT EN KERK
VERVOLGING.
Door Hitler-wacht geranseld.
De Berlijnsche correspondent van de
„Morningpost" meldt aan zijn blad, dat
hij gezien heeft, hoe vijftig leden van de
Hitler-wacht twee jonge mannen bijna heb
been doodgeranseld, die protesteerden te
gen de Duitsche geloofsbeweging op een
meeting te Berlijn gisteravond.
De Duitsche politie keek zonder in te
grijpen toe, terwijl de leden van de Hitler-
wacht hun slachtoffers sloegen en trapten,
dat ze kreunden van pijn.
Talrijke omstanders, mannen zoowel als
vrouwen, sloegen als verlamd van schrik
dit tooneel gade.
Op de meeting, in het verloop waarvan
het incident plaats vond, had graaf Re-
ventlow, de tweede leider der Duitsche
geloofsbeweging, voor een gehoor van
tienduizend personen in een rede betoogd
hoe de christelijke kerken tekortschieten
om den honger naar geestelijk voedsel van
dezen tijd te bevredigen.
Hij verklaarde voorts, dat het geweldig
aantal aanwezigen op deze vergadering
iets onthulde van den omvang van de anti
christelijke gevoelens, welke momenteel
in Duitschland heerschen.
Boeken als „Rome tegen het rijk" en
Nietzsche, de anti-christ" worden druk
verkocht, aldus graaf Reventlow.
Vier geestelijken gearresteerd.
Als verdacht van overtreding der devie-
zenverordening zijn vier niet-Saarland-
sche kloosterbroeders te Saarbrucken op
bevel der geheime staatspolitie gearres
teerd.
Weer Bisschoppelijk blad
geconfisqueerd.
Het Paulinusblatt, het katholieke blad
van het diocees Trier, is geconfisqueerd.
DE AFSCHUWELIJKE JODEN-HETZE.
De rijksminister van binnenlandsche za
ken heeft de volgende verordening uitge
vaardigd:
„Het hijschen van de rijksvlaggen, in het
bijzonder van de hakenkruisvlag, door jo
den is verboden. In twijfelachtige gevallen
treft de plaatselijke politie de noodige
maatregelen.
KOOPT BIJ HEN,
DIE IN UW DAGBLAD
BULGARIJE.
De beide ex-premiers Georgieff en Tsan-
koff, die kort geleden te Boergas waren
geïnterneerd, zijn weer vrijgelaten en naar
Sofia teruggekeerd.
Ten einde manifestaties aan het station
te voorkomen, was hun vrijlating geheim
gehouden.
MEXICO.
EMBARGO OP ZILVER.
De regeering van Mexico, die in een ern
stige crisis gedompeld werd door het pro
gram inzake zilver aanko open der Ver.
Staten, heeft een embargo gelegd op zil
ver en heeft zijn monetaire systeem gewij
zigd van een zilveren in een papieren en
koperen. De nationale banken werden ge
sloten tijdens het doorvoeren van deze
veranderingen. Roberto Lopez, een hoog
geplaatst ambtenaar van het departement
van financiën, heeft zich onmiddellijk per
vliegtuig naar Warschau begeven, ten ein
de met de autoriteiten aldaar te onder
handelen. Er zal papieren geld in omloop
worden gebracht, aldus bepaalt de laat
ste, desbetreffende verordening, tot aan
biljetten van één peso toe. Het papieren-
geld zal voor 50 pet. gedekt worden, door
in voorraad te houden zilver. Koperen mun
ten met kleine waarden zullen worden*
aangemunt. Alle zilveren munten zullen
uit de circulatie worden genomen- en straf
fen, waaronder gevangenisstraf en boeten,
zullen opgelegd worden aan hen, die de
muntregelingen overtredingen. Een scherp
embargo is geplaatst op alle zilverversche
pingen, zoowel van gemunt als ongemunt
zilver.
BUITENLANDSCHE BERICHTEN.
ADVIRTEEREN I
HUWELIJKSTOESTANDEN IN RUSLAND
Duizenden gescheiden vrouwen en haar
kinderen zonder uitkeering.
Naar men te Moskou heeft vastgesteld,
ontvangen duizenden gescheiden vrouwen
van haar gewezen echtgenootan geen en
kele uiftkeerrng, voor de opvoeding van
haar kinderen, en meer dan 200.000 vrou
wen en 300.000 kinderen zouden hiervan het
slachtoffer zijn..
In de meeste gevallen liepen de mannen
eenvoudig weg en konden zij niet worden
opgespoord.
De opvoeding van tal van kinderen lijdt
hieronder en de autoriteiten overwegen
dan ook het nemen van strenge maatrege
len tegen gescheiden mannen, die in gebre
ke blijven, o.a. dwangarbeid, hechtenis en
verbeurdverklaring van de helft van het
genoten salaris.
OVERVAL OP EEN POSTWAGEN IN
WESTFALEN.
Op den weg Raepstrup—Everswinkel ie
Zaterdagmorgen een postbode, toen hij met
den postwagen passeerde, door een onbe
kende, onder bedreiging met een pistool,
aangehouden. De roover leidde den wagen
het boseh in en eischte afgifte der post-
paketten. De postbode voldeed aan het be
vel, doch toen hij een wielrijder zag na
deren, riep hü om hulp, waarop de onbe
kende hem in de borst schoot en op de
vlucht ging. De postbode is in bedenkelij
ker toestand in een ziekenhuis opgenomen.
Uit den postwagen is een bedrag van 1500
Mark alsmede zeven aangeteekende brie
ven ontvreemd.
KERKNIEUWS
MIJNONGELUK BIJ BERGEN.
Door het te laat ontploffen van een mijn
op 620 M. diepte in de Charbonnage du
Hainaut te Hautrage werden twee mijn
werkers zwaar gewond. Stervend zijn zij
naar het ziekenhuis overgebracht.
VIJFTIG SLACHTOFFERS VAN DOLLE
HONDEN.
In het ziekenhuis te Lissabon zijn Vrij
dag vijftig inwoners van het dorpje Aldaia
Nova de St. Bento opgenomen, die allen lij
dend zijn aan de gevolgen Van den beet
van een dollen hond. Eenige hunner ver-
keeren in zorgelijken toestand.
Van de bevolking van het dorpje heeft
zich een paniekstemming meester gemaakt,
welke er toe heeft geleid, dat alle honden
daar worden afgemaakt.
ERNSTIGE AARDBEVING OP DE
AZOREN.
Persoonlijke ongelukken.
Een ernstige aardbeving heeft Zaterdag
avond het eiland Sao Miguel (Azoren) ge
teisterd. Een persoon is gedood. Er zijn
verscheidene gewonden. Tal van huizen zijn
verwoest.
NIEUWE ZANDSTORMEN OP KOMST IN
DE V. S.
Bevolking der bedreigde streken moet
maskers dragen.
De autoriteiten van vijf Amerikaansche
staten hebben in samenwerking met het
Roode Kruis de bevolking gewaarschuwd,
dat een nieuwe zandstorm op komst is en
dat de bewoners der streken, die er door
geteisterd kunnen worden, zooveel mogelijk
maskers moeten dragen, ten einde het uit
breken van een longontsteking-epidemie te
voorkomen.
Tijdens vorige zandstormen zijn te
Springfield in Colorado negen personen aan
deze ziekte overleden, terwijl een zieken
huis aldaar een noodafdeeling voor derge
lijke gevallen moest inrichten.
Het zijn thans weer de staten Kaïnses,
Colorado, Oklahoma, Texas en Nieuw-
Mexico, die door den zandstorm worden be
dreigd.
HOOG WATER IN DUITSCHLAND.
Door den aanhoudenden regenval in Beie
ren is de Pegnitz sterk gewassen. De wei
den zijn ten deele overstroomd.
Ook in Opper-Franken zijn de beken en
rivieren gestegen. De Wisent en de Itz zijn
buiten de oevers getreden, waardoor uit
gebreide landerijen zijn overstroomd. De
was houdt aan.
Ook in Zuid- en Midden-Baden zijn de
rivieren door den zwaren regenval der
laatste dagen sterk gewassen. Daardoor zijn
groote oppervlakten land overstroomd.
Ten gevolge van de hevige regens der
laatste dagen, is de Rijn en zijn zijrivieren
aanzienlijk gewassen. Het peil van den Bo-
venrijn is Zondag 69 c.M. gestegen.
Bij Kaub, waar de peilschaal Zondagoch
tend reeds hooger was, steeg het water zelfs
85 c.M.
Het scheepvaartverkeer moest worden
gestaakt. Op tal van plaatsen is het water
reeds de kelderruimten binnen gedrongen.
LOURDES-TRIDUUM.
De speciale corerspondent van de „Tijd"
te Lourdes seint d.d. 27 April:
In de grot te Lourdes hielden heel den
nacht van Vrijdag op Zaterdag de bonden
van het H. Hart de wacht.
De bedevaartsgroepen van verschillende
landen konien naar de nachtmissen, welke
priesters aan de 100 altaren in de Rozen
kransbasiliek opdragen. Deze priesters
moeten echter uren lang wachten, eer zij
aan de beurt komen.
Het aantal H. Communies is ontelbaar.
Men vertelt ons, dat op het stationsem
placement van Lourdes- 40 a 50 speciale
treinen staan.
De president der Fransche republiek,
Lebrun, heeft gisteren, in een telegram aan
Kardinaal Pacelli de verzekering gegeven,
dat Frankrijk zeer ontvankelijk is voor
den heilzamen en actieven steun, dien het
Hoofd van de Katholieke Kerk en zijn
kardinaal-secretaris onophoudelijk aan de
kostelijke zaak van den vrede schenken.
Z. H Exc. de Bisschop van Haarlem
heeft benoemd: tot kapelaan te IJmuiden
den weleerw. heer C. P. Meereboer; tot
kapelaan te Den Helder (H. H. Petrus en
Paulus) den weleerw. heer A. A. A. M.
Coelen, thans kapelaan te IJmuiden.
STILLE OMGANG VAN FRIESTER-
STUDENTEN.
Op Donderdag 2 Mei zullen de leerlingen
van seminaries en priester-colleges 's mor
gens om half vijf voor 't Begijnhof op het
Spui samenkomen en vandaar hun stille
bedetocht beginnen.
Daarna de Hoogmis in de Begijnenkerk,
tot intentie van de levende en overleden le
den van de Priester-studenten-Stille Om
gang, waaronder algemeene H. Communie.
LUCHTVAART
NIEUWE LUCHTHAVENS IN
FRANKRIJK.
Er worden 22 aangelegd.
Van nu tot Juli a.s. zullen er in Frank
rijk 22 nieuwe luchthavens voor land- en
watervliegtuigen worden aangelegd.
Op 1 Januari 1935 bedroeg het aantal
luchthavens: 48 staats- en 47 gemeentelij-
ke en particulieren, welke ter beschikking
staan van het openbaar luchtverkeer.
Het volgend jaar worden nog meer lucht
havens aangelegd.
Ik kom de hand van uw doch
ter Marietje vragen.
Hebt u al met mijn vrouw ge
sproken?
Jawel... maar ik prefereer toch
uw dochter Marietje, (Candide)
Inhoudsvolle rede van koning Leopold.
IN BELGIë ZIJN THANS DE TEEKENEN VAN EEN NADEREND
HERSTEL ZICHTBAAR EN ZIJ VERSTERKEN ONZE HOOP."
Met grootsche plechtigheden, niet weinig
in glans verhoogd door de aanwezigheid van
het Belgische koningspaar, is Zaterdag de
Brusselsche wereldtentoonstelling officieel
geopend. Deze geweldige onderneming, te
meer van groote beteekenis naar mate zij is
aangedurfd in een tijd vol zorgen en moei
lijkheden, die waarlijk wel in staat zijn
om veel energie en actie te dooden, heeft
de opening gehad, die zij verdient. Het of-
ficieele België is met zijn voornaamste per
soonlijkheden, met zijn grootsten luister
aanwezig geweest en heeft zoo de belang
stelling van Brussel 1935 weten te richten
en vast te zetten.
Deze wereldtentoonstelling beteekent
voor België meer dan een expositie, waar
op in een omlijsting van kunst en ontspan
ning verschillende landen het beste, wat zij
op gebied van nationaal vermogen weten
te brengen, voor een nieuwsgierige en
weetgierige massa uitstallen. Voor België
is deze Wereldtentoonstelling mede een on
derneming, die een der voornaamste accu
mulatoren moet zijn om de Belgische
vreemdelingen industrie met groote rukken
nog hooger te brengen, dan de positie die
reeds bereikt is. Wat het land door de crisis
moet missen aan industrieele bedrijvigheid,
aan verlies van export, moet elders worden
teruggewonnen. En dat elders is het terrein
van het vreemdelingenverkeer. Tal van
gunstige factoren hebben dit vreemdelin
genverkeer reeds tot grooter bloei gebracht:
de schoonheden van de Vlaamsche steden
en dorpen, ie prachtige natuur in het Waal-
sche land, het goedkoope leven en niet het
minst het frequente en goedkoope verkeer.
Nu is daar nog de Brusselsche Wereldten
toonstelling opgesteld als een zuignap van
immense capaciteit en de verwachting is niet
overdreven, dat die zuignap dit jaar een
belangrijk deel van het West-Europeesch
touristisch verkeer naar zich toe zal trek
ken. De devaluatie van den frank zal dit
ten sterkste bevorderen. Overdreven mo
gen de geruchten heeten die ervan gewa
gen, dat óm de Brusselsche Wereldtentoon
stelling te bevorderen, de devaluatie van
den frank zou zijn doorgevoerd, maar wel
mag men aannemen, dat de wereldtentoon
stelling van de devaluatie de eerste en
voornaamste vruchten plukt.
Dat men in België aldus de beteekenis
van de Wereldtentoonstelling aanvoelt, be
wijzen Wel de redevoeringen, die Zaterdag
bij de opening gehouden zijn. „Wij hebben
de crisis willen tarten", aldus burgemees
ter Max van Brussel in zijn openingswoord
bij de officieele plechtigheid, „om te trach
ten haar te overwinnen en aldus van het lot
wat meer voorspoed en welvaart af te dwin
gen".
Doch laten we eerst in het kort schetsen,
onder welk een luister en enthousiasme
deze openingsplechtigheid aanving.
Op het tentoonstellingsterrein was na
dagen van ontzaggelijke inspanning het
punt bereikt, dat men zou zeggen, dat het
werk volbracht was. Van de uiterlijke vor
men der tentoonstelling kunnen we geen
nieuws meer vertellen; reeds gaven wij
daarvan uitvoerige beschrijvingen.
Thans was het op het tentoonstellingster
rein in het feestpaleis een gewemel van
kleurige uniformen, toiletten, waartusschen
zich het strenge zwart der heeren in ci
viel bewoog. Van alle paviljoenen en ge
bouwen der tentoonstelling wapperden de
vlaggen en wimpels. In afwachting van de
komst van het Koninklijk echtpaar stelden
zich afgevaardigden van meer dan duizend
vereenigingen uit den lande met hun vlag
gen en vaandels zich op langs de lanen der
tentoonstelling, waarlangs het koninklijk
paar naar de groote feestzaal zou rijden.
Onderwijl vulde zich het feestpaleis met
een groote menigte personen, leden van het
corps diplomatique, van kamer en senaat,
hooge functionarissen, velen met hunne
dames, speciaal afgezanten van buiten
landsche regeerirugen enz. Slechts zij, die
van speciale toegangsbewijzen voorzien
waren werden toegelaten. Desondanks was
naar schatting een menigte van ruim 4900
personen bijeen.
Zich correct aan den tijd houdend verlie
ten even voor elf uur koning Leopold en
koningin Astrid het met ver van de ten
toonstelling gelegen paleis van Laeken. Zij
begaven zich in a la Daumont bespannen
rijtuigen voorafgegaan door Cavalerie in
groot uniform regelrecht naar den z.g.
Astrid-in gang van het terrein. Een enorme
menschenmenigte was op de been, die het
zeer populaire vorstenpaar hartstochtelijk
toejuichte. Koning en Koningin waren ver
gezeld van hun oudste dochtertje prinses
Josephine en van 's konings broeder prins
Karei.
Langs de Eeuwfeestiaan reed de stoet naar
de hoofdingang van het feestpaleis, alwaar
het vorstelijk paar met militaire eerbewij
zen door afdeelingen van het garnizoen
van Brussel werd ontvangen. Burgemeester
Max van Brussel, omgeven door leden van
het tentoonstellingsbestuur verwelkomden
Vorst en Vorstin, die onder het spelen van
de Brabangonne naar hun zetels werden ge
leid. Nadat de toejuichtingen waren ver
stomd, sprak burgemeester Max de wel
komstrede uit, eerst in het Fransch,
daarop in het Nederlandsch een kort
woord, waarin hij kernachtig de beteekenis
van deze openingsplechtigheid schetste.
Na hem volgde dr. van Isacker, minister
van Economische Zaken, die allereerst in
treffende woorden de nagedachtenis van
koning Albert huldigde, met wiens mede
werking de arbeid der tentoonstelling werd
ondernomen. Hij gaf uiting van zijn groote
verwachtingen van deze tentoonstelling
waaraan dertig naties deelnemen en sloot
met een lyrische ontboezeming over de
grootheid, levenskracht en onverwoestbare
vitliteit van het Belgische vaderland.
Dan verhief zich koning Leopold van zijn
zetel, die daarop in 't Fransch en vervolgens
in zeer correct Nederlandsch een redevoe
ring hield, waarin hij zich niet bepaalde
tot het plaatsen van de gebruikelijke ge
meenplaatsen, doch zeer opmerkingswaar
dige inzichten in de huidige moeilijkheden
van het economisch leven ontwikkelde. Hij
huldigde den arbeid, voor deze tentoon
stelling verricht doch vroeg vervolgens:
Maar wat baat een dergelijke tentoon
stelling als opgedreven toltarieven en wil
lekeurige hinderpalen de verdeeling van
opgestapelde producten onmogelijk maken?
En dan blijkt zienderoogen de tegenstrij
digheid tusschen de economische afzonde
ring der volkeren en den ijver door velen
sinds de inrichting der tentoonstelling
aangewend, om internationale handelsbe
trekkingen te bevorderen. Het verheugt
mij, dat gij allen dien ijver boven de eco
nomische vereenzaming hebt gekozen.
Volkeren kunnen evenmin als individuen
gezond ademen in huizen met gesloten ra
men en deuren. De welvaart zal niet te-
rugkeeren, zoolang de waren niet vrij
over de grenzen kunnen gaan. Frissche
lucht is het eerst noodige wat de volkeren
noodig hebben.
Wij beleven zware tijden. België weert
zich uit alle macht tegen de moeilijkheden
die zijn bestaan met verstikking bedrei
gen. Maar thans zijn de teekenen van een
naderend herstel zichtbaar geworden en
zij versterken onze hoop. Het doel is hoog.
Even hoog moet ons levensideaal reiken.
Dit beteekent niet alleen de opleving van
onze stoffelijke waarden, het eischt vooral
de aanvaarding van een sterke moreele
tucht. En het licht van de ervaring zullen
wij ons weten aan te passen bij dé n'ooden
van een modernen levenskamp.
Deze wereldbetooging, waaraan 30 lan
den deelnemen" en waar 200 internationale
congressen zullen gehouden worden, zul
len ondertusschen menig vruchtbaar con
tact tusschen de meest gezaghebbende
eliten hebben doen ontstaan.
Mogen zij een nauwere verstandhouding
en een begeesterd solidariteitsgevoel onder
de naties ontwikkelen.
Een machtige meerderheid over de aarde
streeft naar vrede en wil met hart en ziel
alles weren, dat dien vrede in den weg
kan staan.
Aan het slot zei hij in 't Fransch en Ne
derlandsch: „Ik verklaar deze tentoonstel
ling geopend".
's Konings woorden zijn onder zeer groo
te aandacht aanhoord en ontketenen aan
het eind een orkaan van toejuichingen.
De openingsplechtigheid was. daarmee
ten einde. De vorstelijke personen verlie
ten onder gejuich der menigte de zaal,
namen weer in hun rijtuigen plaats en
keerden in een waarlij ke triomftocht naar
het Koninklijk Paleis terug.
TWEE ARBEIDERS
GEëLECTROCUTEERD.
In den betonkelder onder een lichtfon
tein op het terrein der Wereldtentoonstel
ling is een ernstig ongeluk geschied. In
deze ruimte, waar zich een deel der elec-
trische installatie bevindt en waar in den
nacht van Vrijdag op Zaterdag nog hard
werd gewerkt, vond men twee arbeiders
liggen. Een hunner was reeds dood, ter
wijl bij den ander de levensgeesten weer
konden worden opgewekt. Deze man heeft
echter ernstige brandwonden aan- handen
en gezicht opgeloopen. Men vermoedt, dat
de beide slachtoffers in aanraking zijn ge
komen met een hoogspanningsdraad. Het
parket te Brussel stelt een onderzoek in.
