Orchideeën-pracht in Heemstede
26ste Jaargang
VRIJDAG 26 APRIL 1935
No. 8100
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedrngt bij Toonritbetalmg:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 i
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur ea
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
OIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
V De vrijheid aan het volk
ontnemen
Er zijn in Duitsohland verordeningen uit
gevaardigd, waarbij is bepaald, dat o.m. de
confessioneele pers zal ophouden te be
staan. Die pers is staatsgevaarlijk!
De Katholieke pers is staatsgevaarlijk,
omdat zij de dingen van den dag beziet
in en toetst aan de eeuwige beginselen en
aan de leer der Kerk, opkomt voor de vrij
heden en rechten van de Katholieken,
De Katholieke pers, de Protestamtsche
pers, enz., zal verdwijnen!
Wie dat slechts 'n paar jaar geleden zou
hebben voorspeld als vrucht van het natio-
naal-socialistisch bewind zou zijn weg-ge-
hoond door de propagandisten voor dat be
wind als een lasteraar.
In Duitschland zal dus voortaan, als de
berichten juist zijn, practisch alleen be
staan een pers, die door Rijk en N.SJDA.P.
wordt uitgegeven
Men stelle zich voor, dat in Nederland
alleen bladen mogen worden uitgegeven,
die sohrijven. zooals de regeering het
wenscht, regeeringsbladen. Neen, wij
zijn geen voorstanders van een bandelooze
pers-vrijheid; als in Duitschland bladen in
strijd met de rechtvaardige wettën schrij
ven en propageeren, het gezag als zoodanig
ondermijnen, het noodzakelijk bestuur van
den Staat onmogelijk maken of bemoeie-
lijken, dan moet het worden toegejuicht,
als een krachtige regeering daartegen ef
fectief optreedt.
Maar zóó onvoorzichtig enonchriste
lijk is niet de geheele confessioneele pers
in Duitschland, dat zij een algeheele ophef
fing verdient! Dat is een tyrannieke on
derdrukking van de vrijheid, getuigend van
een op slaafsohe onderwerping belust be
wind.
Wij kunnen dit bericht haast niet ge-
looven, al zijn zij van het D.N.B. Hier wordt
doorgevoerd een vrijheids-beknotting, wel
ke wij in ons beschaafde Europa niet meer
mogelijk achtten.
Daags na de Prov. Statenverkiezingen op
17 April seinde de voorzitter van de R.K.
Staatspartij, mr. Goseüng, in zijn telegram
van gelukwensch aan de Kringvoorzitters:
„Samen blijven wij onoverwinnelijk
sterk. Houdt taai vast. Een vrij Neder
land blijft op ons rekenen.
Een vrij Nederland-blijft op ons rekenen.
Inderdaad. 't Is voor het Nederland-
sche volk van het allergrootst- belang, dat
daar is een in éénheid sterke RK. Staats
partij om met andere pairtijen devrijheid
van ons volk te bewaren en te beschermen.
Wij zien in Duitschland zoo droevig dui
delijk, in welk een toestand het volk wordt
geleid, als het zijn vrijheid is ontnomen.
Verdwazing
In Duitschland zullen voortaan uitgevers
van dagbladen moeten bunnen aantoonen,
dat de financieele deelhebbers, de aandeel
houders enz., van Arische afstamming zijn,
teruggaande tot het jaar 1800.
't Is niet denkbaar, dat een volk zóó ver
dwaasd is in bekrompen ras-vergoding, dat
het in meerderheid met zulk 'n onzinnige
bepaling instemt.
't Is niet denkbaar.
Maar het volk moét zwijgen!
Het tulpenfeest op de bosch-weide
Record aantal bezoekers
DE AARDBEVING IN IRAN.
Een overzicht van de ramp.
LONDEN, 26 Aprü. (V.D.). De corres
pondent te Teheran van de „Daily Mail"
seint aan zijn blad, dat het totaal aantal
dooden en gewonden ten gevolge van de
aardbeving te Iran 1372 bedraagt. Dertig
dorpen werden vernield en 27 dorpen be
schadigd.
Wat er in Heemstede nu weer te zien is,
grenst aan het ongeloofelij ke.Een zaal
vol orchideeën!
Reeds de naam orchidee heeft iets rijks
en kostbaars en geheimzinnigs, vage voor
stellingen wekkend van donkere tropische
oerwouden, waar tusschen" de met lianen
omslingerde stammen, de vreemd-ge vorm
de, wonderlijk gekleurde bloemen opscho
ten, omzwermd door even wonderlijk ge
kleurde kolibrietjes.
Zulk een stuk oerwoud op de koli
brietjes en de apen na heeft knappe tuin
manskunst naar de bloemententoonstelling
te Heemstede overgebracht. Zwoel, zwaar
en vochtig is de lucht als in de bosschen
rond de Amazone of de Indragiri.
Groen-bemoste rotsen verheffen zich om
en-om. Tusschen de rotsen komt een breede
beek aanstroomen, die zich een weg baant
over een omgevallen boomstam. Palmen in
al hun pracht van blad en nerf. waaieren
breed-uit en beschermend over dat ideaal-
landschap, dat gekleurd wordt in de zachte,
warm-gloeiende kleuren van de sprookjes-
bloem: de orchidee. Er staan honderden
orchideeën, niet in vaasjes en bouquetten,
maar uit het mos van de rotsen voortsprui
tend of zich nestelend tusschen de stammen
van boomen.
Half-geopende roze-roode
lippen
„De Orchideeën", heeft de bekende Duit-
sche botanicus Müller geschreven, „over
treffen in architectonische schoonheid alles
wat de gloeiende phantasie van een phan-
tastisch kunstenaar zou kunnen bedenken".
De bloem bestaat uit welgeteld zes bladen,
maar de natuur heeft in die bladen, meestal
in de onderlip, zulk een afwisseling ge
bracht, dat de meest bizarre vormen zijn
ontstaan, zooals het, ook een enkele maal in
Nederland aangetroffen, Vrouwenschoentje
of Cyprepedium. Maar behalve door de
grillige vorm, lokken de orchideeën ons
ook door hun kleur, die bij de eene soort
fel en vlammend, bij de andere teer en
week altijd een wonderlijke harmonie
vertoont met de vorm van de kroon.
Sommige orchideeën wij zullen
den lezer en onszelf de onuitsprekelijke
namen maar besparen zijn door een fijn
penseeltje beschilderd met Hebreeuwsche
letterteekens, op andere vielen, dikke drop
pels bruine en paarse verf, weer andere
'zijn getijgerd en gepanterd, bespikkeld en
gestreept. Er zijn orchideeën die „verbloem
de" vlinders gelijken: hier ziet men een
groepje, waarvan de bloem in sierlijke
flarden uit de kelk naar voren treedt,
daarneven staart een andere de bezoekers
aan met half-geopende rozenroode lippen.
Met moeite komen we ertoe, dit aardsch
paradijs te verlaten, om ook het andere ge
deelte van deze „vierde tijdelijke" te be
zichtigen.
Los uit de betoovering.
Eenmaal uit de betoovering van den or
chideeën-tuin los geraakt, gaat het oog ook
hier weer te gast aan veel moois en veel
buitenissigs. Het oerwoud blijft ons verge
zellen in vele inzendingen, waarvan enkele
afkomstig uit, om him platenverzamelin
gen, bekende, buitenplaatsen.
Zooals men weet wordt deze „tijdelijke"
in beslag genomen door de zoogenaamde
voorjaarskeuring der Kon. Mij. voor Tuin
bouw en Plantkunde. Maar evenmin als bij
vorige tentoonstellingen, moet men bij het
woord „keuring" denken aan bloem'en op
een rij. Van iedere inzending is een over-
dadig-rijk landschap, gemaakt, dat, naar ge
lang den aard van het tentoongestelde, in
tropische of Japansche of Nederl. sfeer is
aangelegd. Er zijn schitterende inzendin
gen Freesia's en Rozen, Hortensia's en
Azalea's, Darwin-tulpen en Varen-collecties.
Alles wat tot nog in 'het bloemenpaleis ver
toond is, wordt samengevat tot een bont én
vroolijk geheel in deze „voorjaarskeuring".
Zelfs de cactus-inzendingen (liefhebbers van
dit prikkelige goedje zijn eenvoudig niet
weg te slaan) hebben zich in bloem gesto
ken, mooie, vreemde, zacht-gekleurde bloe-
Om ter afwisseling eens met het begin
te eindigen: de entrée-hal is zeer smaak
vol gearrangeerd met klein-bloemige bego
nia's in paars en in wijnrood.
Op het tulpenfeest.
Ook buiten viert de bloemenpracht hoog
tij. Het is nu de tijd van de tulpen, ofschoon
ook de Narcissen en Hyacinthen nog een
woordje meespreken.
„Het hoogtepunt van den bloei der
bloembollenvelden", schreef ons de
heer V o o r s, architect der tentoon
stelling, „is de bloei der tulpenvelden.
Dan is het bollenland op zijn fraaist.
Om twee redenen. Ten eerste, omdat
de kleuren en schakeeringen bij geen
enkele bloem een zoo volmaakte va
riatie te zien geven als bij tulpen het
geval is, en ten tweede omdat de tul
pencultuur de grootste oppervlakte
van de bloembollenvelden beslaat.
Geen wonder, dat Flora 1935 deze fei
te bevestigt. De aanblik van de bloem
bollenstreek tijdens den tulpenbloei
wordt verstoord door de kunstmatig
heid in de ligging der velden, door de
bebouwing enz. Het toeval, of de velden
langs de wegen, liggen, speelt een te
groote rol.
Op Flora zijn die bezwaren er niet;
integendeel, daar is de klaterende
schoonheid der tulpenkleuren gevat
in het eenige natuurlijke kader, dat de
ze schoonheid verlangt: het rustige ga
zon en de statige boomgroepen van het
natuurpark.
De tulpenweelde. Weelde van tien
duizenden tulpenbloemen."
Zelfs een zwaarmoedig of door zorgen ge
kwelde mensch zal zich verblijd en opgehe
ven voelen bij den aanblik van de weide
in Groen endaal, die nu één vroolijke kleu-
renwemeling is. Welk een tinten en nuan
ces! En welk een zoete, maar in 't geheel
niet scherpe of mierse geuren zweven over
het terrein.
Wie het nieuwste van het nieuwste op
het gebied vaji tulpencultuur wil zien, moet
eens aandacht wijden aan de reusachtige
open kas. Het nieuwe is niet altijd beter,
maar hier ziet men toch vele tulpen-novi
teiten, die ons treffen door hun heerlijke
ongewone kleuren, om maar niet te spre
ken van de verbeterde groei- en broei-wij ze,
die aan onze leeken-ervaring ontsnapt.
Na de tulpentuin alle eer te hebben aan
gedaan, maken we nog even een slippertje
naar het bosch, om de Narcissen te bewon
deren, daarbij opmerkend, dat in de rots
en stadstuintjes mèt den dag meer lieftal
lige bloempjes zich openen.
De „Flora" is nu op een hoogtepunt ge
komen: de tijdelijke binnenshuis is schitte
rend, en de buitententoonstelling ligt in
volle lentepracht voor den bezoekers open.
Het aantal bezoekers is gestegen tot 253.237,
waartegenover in dezelfde termijn van
1925 staat een aantal van 161224. Men is
thans op 1925 56 3/4 pet. vooruit. Flink
zoo.
De 4e Flora is heden geopend door den
Burgemeester van Heemstede Jhr. van
Doorn, voorzitter van het Eere-Comité der
Flora.
Vóór hem spraken ter inleiding de voor
zitter der afd. Haarlem van de Maatschap
pij de heer Bouwer, en de heer T. J. T.
Noyon, vice-voorzitter van het Hoofdbe
stuur der Maatschappij. (De heer Jhr. van
Tets, voorzitter, is ongesteld).
DE KONINGIN OP DE „FLORA".
H. M. de Koningin heeft hedenmiddag
op haar doorreis van Den Haag naar het
Loo een onofficieel bezoek gebracht aan de
internationale bloemententoonstelling
„Flora" te Heemstede, waar juist de vierde
tijdelijke tentoonstelling in het z.g. Bloe
menpaleis was geopend.
HET 350-JARIG BESTAAN DER
MARIA-CONGREGATIES.
Aam die leden van de Maria-Congregaties
wordt ter kennis gebracht, dat de toe
gangskaarten tot de geestelijke herdenking
van het 350-jarig bestaan der Congregatie
in de Stadsgehoorzaal op 6 Mei a.s., gratis
verkrijgbaar zijn bij de volgende adressen:
Voor de Maminen-Comigregatie St. Petrus
parochie bij den heer N. Goddijm, Witte
Singel no. 101a en voor de nieuwe Mon-
Père-parochie bij den heer E. Duym, Kooi-
park 10.
Voor de Vrouwen-Congregatie St. Petrus-
parochie bij mevr. A. Sormaini-Deckers,
Breestraat 150 en voor de nieuwe Mon-
Père-parochie bij mevr. Klein-Heemskerk,
Sophiastraat no. 27.
Voor de Jongens-Congregatie St. Petrus
parochie bij den heer Rosdorff, Hoefstraat
no. 65, voor de parochie Hartebrug bij den
heer J. Kampenhout, Haarl.straat 80 en
voor de nieuwe Mon-Père-parochie bij den
heer A. Warnaeu Heerengracht 126.
Voor de Meisjes-Congregatie St. Petrus-
parochie bij mej. M. Laken, Breestraat 163,
voor de Hartebrug-parochie bij mej. v. Lu-
beek, Stille Rijn no. 7 en voor de nieuwe
Mon-Père-parochie bij mej. M. v. Teijlin-
gen, N. Rijn 109a.
Tevens bestaat er gelegenheid tot plaats
bespreking a 10 ets. op Zondag 28 April en
Zondag 5 Mei a_s. 's namiddags tusschen 12
en 2 uur in de vestibule van de Stadsge
hoorzaal.
Er is een grooter aantal leden, dan er
plaatsen beschikbaar zijn. Ten einde teleur
stelling te voorkomen is het dus raadzaam
zich zoo spoedig mogelijk van kaarten te
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De prijsverhooging in België ten gevolge
van de devaluatie (3de blad).
Alle confessioneele bladen in Duitsch
land moeten verdwijnen. (3de blad).
Keert Koning George naar Griekenland
terug. (3de blad).
BINNENLAND.
Uitvaart en begrafenis van Z. H. Exc.
Mgr. L. Schioppa. (1ste blad).
Ingaande 6 Mei wordt het mengpercen-
tage van boter in margarine verhoogd van
15 op 25. (2de blad).
De Iersche regeering gaat vijf fabrieken
bouwen voor de bereiding van alcohol uit
aardappelen; er zal een menggebod voor de
benzine-iraporieurs worden ingesteld; de
commercieele en technische leiding zal be
rusten bij Nederlandsche deskundigen in
Ierschen staatsdienst. (4de blad).
DE MOLEN „DE STIER",
GAAT VERDWIJNEN.
De wieken moeten eraf.
Naar wij vernemen heeft de eigenaar van
de molen „De Stier" op de Houtmarkt, al
hier, van 't gemeentebestuur een aanschrij
ving gekregen, dat van de oude slanke mo
len de wieken moeten worden verwijderd
evenals de balie of omloop, terwijl de ron
de kop moet worden vervangen door een
platte. Er zou dus alleen een soort schoor
steen of peperbus overblijven.
Dit voorschrift heeft de gemeente gege
ven, omdat de molen gevaar voor de om
geving zou opleveren en men grondt dit op
het feit, dat onlangs een stuk hout van den
omloop naar beneden is gekomen. De eige
naar is thans met de gemeente in onder
handeling door wie het sloopingswerk zal
moeten worden bekostigd. Het is inderdaad
duidelijk, dat er iets aan den molen moet
gebeuren, maar het valt te betreuren, dat
er geen weg gevonden kan worden, om in-
De feestavond zal door muziek en zang
worden opgeluisterd.
De feestcommissie bestaat uit de navol
gende personen: de Hoogeerw. heer A. H
M. J. Homulle, eere-voorz.; de Weleerw.
heer L. Gudde, voorz.; E. Duym, secr., A.
Warneau pemningm.
plaats van tot afbraak tot restauratie te ko
men.
De molen „De Stier" heeft reeds vanaf
1687 in het stadssilhouet een voorname
plaats ingenomen. De hooge slanke molen
heeft voor het stadsbeeld, hoe vervallen
hij ook is, nog steeds groote beteekenis.
Leiden kan haar moeilijk missen. Het is
een stukje typisch stadsschoon, dat wij
noode zouden zien verdwijnen. En voordat
men radicaal tot het knotten van deze
schoonheid overgaat, zouden wij wel willen,
dat er ernstige pogingen in het werk wer
den gesteld om „De Stier" voor Leiden te
behouden. Daarover zijn vroeger dikwijls
onderhandelingen gevoerd, waarbij ook de
Vereen. „De Hollandsche Molen" zich met
de zaak heeft bemoeid. Steeds zijn die on
derhandelingen op niets uitgeloopen.
De gemeente, die eigenaresse is van den'
grond, voelt niets voor restauratie van den
haar niet toebehoorenden molen, en de
eigenaar, die bovendien electrische drijf
kracht bezigt, heeft geen geld om de res
tauratie te bekostigen, zelfs niet om den
molen gedeeltelijk te sloopen, zooals ge
vraagd wordt.
Te verwachten is, dat de gemeente de
kosten daarvan nu zelf zal dragen.
