ZATERDAG 20 APRIL 1935
DE LEIDSCHE COURANT
rWEEDE BUD. - PAG. i
maar er werd bijgevoegd „zij heeft met ge
noegen kennis genomen van de offioieuse
bereidverklaring van den Internuntius om
èn van de organisatie èn van het tijdstip
der invoering te voren aan de Nederland
se he regeering kennis te geven".
In geen enkele der Nota's van den Inter
nuntius Mgr. Carlo Belgrado komt deze be
reidverklaring voor. Wel had hij persoonlijk
aan den minister verklaard, dat er waar
schijnlijk geen bezwaren hiertegen beston
den.
De minister van Buitenlandsche Zaken
had dus geen recht voor deze als particu
lier uitgesproken meening in een officieel
stuk te bedanken. Mgr. Belgrado diende
dan ook zijn beklag in bij den minister Van
Sonsbeek en later bij zijn opvolger Van
Zuylen van Nijevelt. Hij haalde evenwel
den staatssecretaris Antonelli over voor het
bekend maken van het Herstel der Hiërar
chie, mededeeling te doen aan de regeering.
Den 12en Januari 1853 kreeg de Inter
nuntius uit Rome bericht, dat hem geoor
loofd was een eenvoudige vertrouwelijke
mededeeling te doen en twee dagen daar
na begaf hij zich naar den minister van
Zuitenlandsche Zaken en het departement
van Eeredienst. Ook liet hij den minister
van Buitenlandsche Zaken inlichten door
den afgevaardigde Dommer van Polders-
veldt. Hij deelde aan de Propaganda Fide
mede, dat hij zich van zijn taak gekweten
had en de Nederlandsche regeering bracht
haar gezant te Rome Graaf de Liedekerke
op de hoogte, zooals blijkt uit een schrijven
van dien diplomaat op 23 Januari 1853.
Op 4 Maart 1853 werd door Paus Pius IX
de bisschoppelijke Hiërarchie hersteld en
als zetel van den Aartsbisschop aangewezen
de stad Utrecht, waar het eerst als zoodanig
Willebrordus was aangesteld door Paus
Sergius in 695.
Deze zetel werd dus met als nieuw opge
richt als in een land, waar nog nooit een
Katholieke Kerk had bestaan, maar het om-
vergewarpene werd hersteld, voor zooverre
de tijdsomstandigheden dit veroorloofden.
De eerste aartsbisschop was Mgr. Joannes
Zwijsen, die tevens belast bleef met; het
bisdom 's Hertogenbosoh.
Mgr. Franciscus Jacobus Van Vree, de
president van Warmond, werd bisschop van
Haarlem.
Wegens den Aprilstorm vestigde Mgr.
Zwijsen zich te Haaren en Mgr. Van Vree
te Sassenheim. Ook toen hij reeds te Haar
lem woonde, bleef zijn officieel schrijven
nog: gegeven te Sassenheim.
Op 20 April 1853 werd de Aartspriester
Van der Haagen door den bisschop onthe
ven van zijn ambt. Het aartspriesterschap
had een einde genomen na een bestaan van
vijf kwart eeuw.
Van der Haagen werd benoemd tot ge
heim kamerheer van den Paus en 10 Sep
tember deken van Rijnland.
In October 1857, toen de bisschop naar
Rome reisde voor zijn bezoek ad limina,
werd Van der Haagen eerst provisioneel,
later officieel Vicaris-generaal van het bis
dom.
Hij werd kanunnik van het kapittel, rra
van heit echte kapittel en 4 November proost
van dit kapittel. Hij overleed 20 April 1361.
W. W.
UIT DE OMGEVING
OEGSTGEEST.
Emznabloempje. Ondanks het slechte
weer dat de dames te trotseeren hadden
bij hun tocht door het dorp wisten ze het
tot 1 206.70 te brengen tegen 233.06 in
het vorig jaar. Het weer heeft hierop on
getwijfeld invloed gehad, doch nog een
ander euvel en wel „men vischte in zeke
ren zin achter het net". In Leiden had
men enkele dagen tevoren deze sympa
thieke inzameling gehouden en hadden de
dames in him ijver ook onze gemeente
hierin betrokken, tot zelfs in het oude
dorp nabij het Groene Kerkje toe. We ho
pen maar, dat deze dames .in het vervolg
beter zullen worden geïnstrueerd, waar
onze dames het zelf afkunnen en het een
schadepost beteekent voor de plaatselijke
afdeeling die een gedeelte voor het werk
in eigen kring mag behouden.
Huishoudelijke voorlichting. In de
laatste vergadering van de commissie in
zake huish. voorlichting kon deze tot haar
blijdschap vaststellen dat de gehouden ten
toonstelling in de gemeenteschool zeer op
prijs werd gesteld door de gemeentena
ren. Het aantal bezoekers was groot ter
wijl er groote belangstelling blijkt te be
staan voor de te houden cursussen. Een en
ander heeft de commissie aanleiding ge
geven andermaal een kookdemonstratie
te geven nJ. op 7 Mei a.s. Wie er meer van
weten wil vervoege zich bij de dames
Mevr. van Riessen Linthout, Rijnsburger-
weg 162 Leiden of Mevr. B. J. M. Kort
manLubbe, Zoutkeetlaan 1.
We vernamen nog dat er nog gelegen
heid is zich op te geven voor de georga
niseerde naai- en kooklessen.
Zij nog vermeld dat de commissie met
groote dankbaarheid kon vaststellen dat
voor dit practisch en opbouwend werk
van goede voorlichting op dit terrein door
velen belanglooze medewerking werd ver
leend en toegezegd.
RUNZATERWOUDE.
100% voor de Staatspartij. Bij de ge
houden stemming voor de Provinciale Sta
ten op 17 April jj. is door 109 R. K. Kie
zers gestemd. Op de R. K. Staatspartij wer
den uitgebracht 109 stemmen, zoodat alle
R. K. kiezers op lijst 7 gestemd hebben,
hetgeen wel vermeldenswaard is.
Raadsrvacature. Naar wij vernemen
heeft de heer C. van Tol, lid van den Raad,
die ook voor de a.s. gemeenteraadsverkie
zing door de Protestantsche Partij weder
om op de candidatenlijst was geplaatst,
zich teruggetrokken, zoodat de heer van Tol
in de komende 4-jarige periode niet meer
tegenwoordig zal zijn.
SASSENHEIM.
Kiesvereeniging. Naar we vernemen
zal Woensdagavond een vergadering wor
den belegd voor de leden van de R. K.
Kiesvereeniging „De Eenheid", op aan
vrage van verschillende kiezers, die niet
tevreden waren over de uitslag der stem
ming van de groslijst voor den gemeente
raad. Op dien avond zal de heer A. J.
Loerakker spreken over de eenheid der
katholieken.
Verlaging electriciteitsprijs. Met in
gang van 1 Mei a.s. zal de prijs van het
penningmeterverbruik met 2 cent worden
verlaagd; dus van 30 op 28 cent per K.W.U.
De vaste maandelijksche bedragen van
het vastrecht-tarief worden verlaagd met
10 cent. Over de gewone verbruikers
wordt de meterhuur met 25 pet. verlaagd.
E. H. B. O. Donderdagavond hield de
afdeeling Sassenheim van de E. H. B. O.
haar jaarvergadering in de zaal van „De
Oude Post". De voorzitter, de heer L. Ritze
heette allen welkom in het bijzonder dr.
Zeijerveld. Spreker dankt de leden voor
het fraaie cadeau, hem geschonken en
braent nogmaals zijn dank voor allen, die
ertoe hebben bijgedragen om de demon
stratie te doen slagen.
Van de kring Leiden was een schrijven
ingekomen voor deelname aan wedstrij
den, te houden op 25 Mei in de Stadsge
hoorzaal. Besloten werd hierbij aan te
sluiten. Door een dames- en een heeren-
ploeg wordt op dezen wedstrijd uitgeko
men. Vervolgens werd door den secreta
ris een keurig verzorgd jaarverslag uitge
bracht. Bij de bestuursverkiezing werd de
voorzitter en de heer J. v. d. Nouland her
kozen. Vervolgens kwam ter sprake om
den Burgemeester het beschermheerschap
aan te bieden. Besloten werd om elke 1ste
Vrijdag te oefenen; plaats en tijd zal na
der bekend gemaakt worden. Bij het punt
hulpverleening werd besloten, dat elk lid
bij ongevallen, waarin brigade-leden op
eenigerlei wijze hulp verleenen, hiervan
schriftelijk kennis moeten geven bij den
secretaris. Hierna sluiting.
WASSENAAR
Kerkdief aangehouden. Nabij de kerk
„De Goede Herder" alhier werd door de
politie aangehouden de 26-jarige timmer
man O. uit den Haag, die zich in genoem
de lcerk had opgehouden met het kenne
lijk doel om diefstal te plegen. Bij onder
zoek bleek, dat hij een week ge
leden zich had meester gemaakt van den
inhoud van een kerkezakje in genoemd
gebouw en ook gepoogd had een offerblok
te openen. Bij fouilleering werden een
naar loopers op hem gevonden. Verd. is
voor de Officier van Justitie geleid.
UIT DE RIJNSTREEK
BOSKOOP.
Kath. Gemeenteraadsleden. De ver-
eeniging van R.-K. Gemeenteraadsleden in
den Statenkieskring „Gouda" zal op Maan
dag 22 April 1935 des namiddags om half
drie in het Patronaatsgebouw alhier een
vergadering houden.
Na de vergadering wordt de leden met
hunne dames aangeboden door de vereeni-
ging een bezoek aan de groote bloemen
tentoonstelling, onder deskundige leiding.
Na afloop van dit bezoek zal eveneens door
de vereeniging een koffietafel worden aan
geboden.
HAZERSWOUDE (GROENENDIJK)
Voor het Parochiehuis. Zooals reeds
eerder is vermeld wordt as. Maandag (2en
Paaschdag) in de R.-K. school een groot
Kermis Matiné gehouden ten bate van het
te bouwen Parochiehuis. De opening is
niet, zooals is vermeld, te 9 uur, maar on
middellijk na de H. Mis d.i. ongeveer te
11 uur. Er is aanwezig een Hoofd van
Jut; vroolijke keuken; oliebollenkraam;
grabbelton, enz. De verloting begint on
middellijk na de opening, des avonds te
7.30 uur precies wordt een zang- en mu-
ziek-uitvoering gegeven, welke Dinsdag
avond herhaald wordt. Zoodat alle paro
chianen deze uitvoering kunnen bezoeken.
Wij wenschen den eerw. heer kapelaan on
der wiens trouwe leiding dit groot paro-
chiefeest is georganiseerd een groot succes
toe en hopen, dat het een groot batig sal
do voor het parochiehuis moge afvloeien.
WOERDEN.
Emmabloem. Voor Woerden, Barwouts-
waarder en Rietveld zal de Emmabloem-
collecte worden gehouden op Woensdag 24
April a.s.
STADSNIEUWS
LIEFDADIGHEIDSUITVOERING
OP 23 APRIL as.
Ten bate van de Ver. „Sancta Veronica".
Aan allen, wien 't mischien door 't hoofd
gegaan is, maken wij nog even bekend, dat
er gelegenheid tot plaatóbespreken is len
Paaschdag van 122 uur in Zomerlust.
Tevens zijn aldaar toegangsbewijzen te
verkrijgen, zoo lang de, voorraad strekt,
a 75 ct. en 50 ct. Wij hopen, dat velen, die
tot heden nog venzuimden, zich alsnog
hiervan zullen voorzien, ten bate van de
Stille Armen van de Ver. Sa Veronica.
U doet 'n goed werk en hebt tevens een
gezelligen avond.
TUINIERS- EN BLOEMISTEN*
VEREENIGING.
„Door Eendracht Verbonden".
Bovengenoemde vereeniging hield haar
maandelijksche ledenvergadering. Na af
handeling van enkele huishoudelijke onder
werpen, werden door den voorzitter de prij
zen uitgereikt aan de winnaars van den
in den afgeloopen winder gehouden wed
strijd van het vervroegen van tulpen in de
kamer. In Januari was ingezonden een pot
met enkele vroege tulp „Brillant Star", in
Februari een pot met „Prins van Oosten
rijk" en in Maart een'pot met Dubbele tulp
„Brimstone Beauty"'. De resultaten van de
zen wedstrijd waren in genoemde maanden
tentoongesteld en gekeurd en op deze laat
ste vergadering werd het eindresultaat be
kend gemaakt:
lste prijs met wisselp.V.quette viel ten
deel aan G. Smit met 71 punten. Eveneens
een lste prijs aan A. H. Kok en A. Went
resp. met 70 punten. 2de prijs aan W. v.
Oosten 67 punten; G. A. Radius, de Jong
en Jansen met 66 punten. 3de prijs aan J. de
Bruin met 64 punten; J. Keuning met 66
punten. 4de prijs T. Ouwerkerk en L.
Klinkhamer met 61 punten; J. v. d. Berg
met 60 punten, terwijl aan M. Galjaard
een troostprijs werd toegekend met 55 pun
ten.
Verder werd besloten tot het houden van
een excursie naar „Flora" te Heemstede op
Zaterdag 27 April, waarvoor nog al animo
was.
Een tweetal in de bus gevonden vragen
werden zeer tengenoege van de stellers be
antwoord.
Tot slot werd eene verloting gehouden
van een mooie collectie rotsplanten, wel
willend beschikbaar gesteld door eenige
v asteplan ten-kweekers, die daardoor weder
om blijk gaven van hunne groote sympathie
met de vereeniging.
Stalkeuring te Leiden.
De L.G.V. heeft Woensdag jj. haar jaax-
lijksche stalkeuring gehouden. De deel
name voor deze keuring was dit jaar bij
zonder groot Namen andere jaren maar
een 10-tal leden van de vereeniging aan
de keuring deel, dit jaar werden er 25 leden
bezocht.
De kwaliteit van de stallen was over het
algemeen zeer goed. Evenals andere jaren
werd vooral op de volgende punten gelet:
1. Licht en lucht.
2. Voldoende ruimte.
3. Voedergelegenheid.
4. Zindelijkheid van de dieren en van
den stal.
5. Mestafvoer.
Verder werd er dit jaar ook veel aan
dacht besteed aan de hoefverpleging. Dit
liet bij verschillende geitenhouders nog te
wenschen over. Het is echter noodzakelijk,
dat men geregeld de hoefjes van geiten
bijknipt. Doet men dit niet, dan gaan de
dieren ten slotte pijnlijk staan met al de
nadeelige gevolgen ervan.
Ook op het gebied van de luchtverver-
sching kunnen sommige leden nogal iets
verbeteren. Een raampje draaibaar maken
is toch betrekkelijk een kleinigheid.
De uitslag van de keurig is als volgt:
Eerste prijzen: de stallen van de heeren
J. Keyzer en F. v. d. Hal. Twee prima stal
letjes.
Tweede prijs: stal van W. v. d. Steen.
Derde prijzen: stallen van juffrouw Van
Loon en J. Tegelaar.
Diploma: stal van C. Geugjes.
Allee bij elkaar genomen kunnen wij wel
zeggen, dat de geiten in Leiden over het
algemeen best verzorgd worden. By ver
schillende leden zagen wij na verleden jaar
belangrijke verbeteringen aangebracht.
Hulde!
VERSTREKKING AAN WERKLOOZEN.
Door de R. K. Commissie voor Werk-
loozenzorg is gisteren aan de gehuwde
R. K. werkloozen het volgende verstrekt:
1 Kilo rijst, 1 Kilo boonen, 1 pond gehakt,
1 pond vet, 1 pond spek, pond koffie,
1 ons thee, 1 ons tabak. Aan 28 vrijgezel
len werden 2 doozen sigaretten verstrekt.
DE BRUSSELSCHE WERELDTENTOONSTELLING
KERKNIEUWS
139.
Zalig Paschen, Vrienden. Moge de her
rezen Heiland u Zijn heel bijzondere ze
gen met extra genade begiftigen.
Zalig Paschen, vreugdevolle feestdag,
„want dé heer is waarlijk verrezen".
Zet nu maar eens voor een enkele dag
de zorgen op zij en laat vreugde heer-
schen in uw hart en in uw gezin.
Werkelijk, 'n r oJisch moet zoo nu en dan
een dag hebben dat hij het leven van de
zonnige kant kan bekijken.
De Kerk heeft dat ook ingezien en Haar
feesten kunnen een rust zijn voor lichaam
en ziel voor hen, die in Haar geest weten
te treden en op gepaste manier Haar „Ver
heugt en verblijdt u" weten te beantwoor-
denn.
Ja, probeert nu een vroolyk gezicht te
zetten. Laat Paschen echt Paschen zijn.
Ik ga het ook probeeren om voor een
paar dagen mijn, toch ook lang niet lichte,
zorgen te vergeten; en daar onze levenma
kers allemaal naar Moeder gaan met va-
cantie, ga ik ook maar weer eens kijken
hoeveel eitjes ze in Lisse voor mij opge
spaard hebben „van de eigen kippies".
Mischien, als ik na Paschen weer in
Hoorn kom, vind ik daar ook nog een of
ander „eitje", mij door u gezonden.
FATHER LEFEBER.
St Bonifacius-Missuiehuis
Hoorn, postrek. 120937.
Het is aan den Heer niet moeilijk te
redden hetzij met velen hetzij met weini
gen. I Koningen XIV-6.
DEELNEMING VAN 27 LANDEN. EEN
FORSCH EN DEGELIJK NEDER-
LANDSCH PAVILJOEN.
(Van een specialen V.D.-verslaggever)
In toenemende spanning verbeidt België
zijn hoogtijdag van het jaar 1935, de 27ste
April as., wanneer zijn jonge Koning Leo
pold III zich zal opmaken naar de uitge
strekte complexen van de algemeene We
reldtentoonstelling van Brussel (Laeken)
om de resultaten van zoo veel noeste vlijt
en hersenarbeid, van organisatie-talent en
doorzettingsvermogen in oogenschouw te
nemen en open te stellen voor de belang
stellende blikken van alle landen ter we
reld. Het is geen geringe prestatie, die Bel
gië hier gaat leveren. In nooit versagend
optimisme heeft het zich gezet aan de or
ganisatie van een tentoontselling, die reeds
ten aanzien van de internationale deelne
ming haar voorgangers belooft te overtref
fen. Behalve uit een oogpunt van interna
tionale propaganda is de wereldtentoon
stelling voor het zwaar door de werkloos
heid geteisterde België een gebeurtenis van
primaire beteekenis, doordat 28.000 Belgi
sche arbeiders bij de voorbereiding op de
tentoonstellingsterreinen en daarbuiten
werk hebben gevonden. Sterker bewijs van
de Belgische ondernemingsdurf en bezielend
enthousiasme temidden van deze zorgvolle
tijden is moeilijk te leveren. Behalve België
zijn 26 landen thans bezig de laatste hand
te leggen aan hun paviljoen.
Uiteraard gaat onze interesse in de aller
eerste plaats uit naar het Nederlandsche
paviljoen, dat den 30sten April as. op
plechtige wijze door minister Steenberghe
geopend zal worden. Welnu, de Hollandsche
pers heeft zich bij haar voorbezoek aan de
tentoonstelling in wording kunnen over
tuigen, dat Holland op waardige wijze ver
tegenwoordigd belooft te worden. Komt
men de hoofdingang binnen, dan behoeft
men slechts een eind weegs de monumentale
toegangsweg, welke naar de groote paleizen
leidt, te gaan, om dan links afslaande de
toren van ons paviljoen te zien oprijzen in
de onmiddellijke nabijheid van de inzendin
gen van Roemenië en Chili. Hoewel de op
zet van het Hollandsche paviljoen aange
past is aan de tijdsomstandigheden en de
relatief nog gulden tijden van de Antwerp-
sche en Parijsche tentoonstelling met hun
imposante Hollandsche tentoonstellingsge
bouwen tot een betreurd verleden behooren,
maakt het met bescheiden middelen opge
trokken paviljoen voor Parijs was een
vyf maal zoo groot bedrag uitgetrokken
een forechen en degel ijken indruk. Sommi
gen zullen het misschien als een gemis voe
len, dat ons paviljoen zich slechts in gerin
ge mate onderscheidt door een specifiek
Nederiandsch karakter; inderdaad wagen
wij te betwijfelen óf een landgenoot zonder
acht te slaan op vlaggen of andere aandui
dingen het geesteskind van architect N. D.
Roosenburgh op een afstand als het Ne
derlandsche paviljoen zou herkennen. De
gevel en de 45 meter hooge toren zijn op
getrokken in sobere rustige lijnen, terwijl
als hoofdmateriaal gebruikt zijn zeer in 't
oog springende vierkante witte platen van
geperste en onbrandbaar gemaakte hout
wol. Men heeft ons verteld, dat de totaal
indruk van het volgens de bekroonde plan
nen van architect Roosenburgh opgetrok
ken gebouw wat al te streng en sober bleek
te zijn, zoodat men besloot de toren te be
kronen met een hoog oprijzende luchtige
drie deelige torentrans in de vorm van bla
derkransen, vervaardigd van uiterst licht
door de wind bewogen materiaal. Het is de
vraag of het middel in zekeren zin niet er
ger is geweest dan de kwaal. In zijn aan
vankelijke opzet mocht het paviljoen mis
schien wat zwaar degelijk en vreugdeloos
aandoen, het moet toch zeker de verdienste
gehad hebben van een stoer, harmonisch en
volgens strenge beginselen geconcipieerde
structuur.
Door de thans het geheele gebouw be-
heerschende, wel haast Sevilliaansche fi
guur kan men zich helaas niet onttrekken
aan een zeker tweeslachtigheid die aan de
totaalindruk ongetwijfeld eenige afbreuk
doet.
Langs een monumentale trap bereikt men
het groote terras voor de hoofdingang. Op
advies van onzen vol-ijverigen Consul-ge
neraal, den heer van Romburgh, die de on
misbare schakel vormt tusschen de Belgi
sche tentoonstellingsautoriteiten en de Ne
derlandsche commissie onder leiding van
oud-minister Verschuur heeft prof. H. Rosse
de fagade en een deel van de anders mis
schien wat eentonige zijgevel verlevendigd
met allegorische kleurschilderingen van fier
optrekkende jongemannen, met zich dra
gend de vlaggenemblemen van onze pro
vinciën. In het landschap, waarin deze elf
figuren geplaatst zijn worden onze belang
rijkste industrieën, nijverheid, landbouw en
visscherij op rake wijze schetsmatig geka
rakteriseerd. De zijwand toont een bonte
schildering van figuren, die onze overzee-
sche gewesten representeeren. Charles Eyck
zorgde voor een énorm tableau aan de ach
tergevel, dat een zeer merkwaardig Oos-
tersch effect maakt.
Waar de opening voor tentoonstellings
begrippen nog in een betrekkelijk verre
toekomst ligt nog ruim een week scheidt
ons van den 30sten April heerscht in het
paviljoen zelf nog de gebruikelijke chaos,
ofschoon gezegd moet worden, dat onze
menschen de andere landen aanzienlijk
vooruit zijn. Er behoeft dan ook geen mo
ment aan getwijfeld te worden, dat Neder
land op de vastgestelde datum kant en
klaar voor den dag komt. Ten aanzien van
de andere paviljoens was het de heer
Fonck, secretaris-generaal van de tentoon
stelling, die ons een gelijke verzekering gaf.
Bij het binnentreden van het paviljoen
treft onmiddellijk de aangename lichtver-
deeling, door middel van in den vorm van
een harmonica geplaatste bovenramen. De
groote zaal is verdeeld in drie afdeelin-
gen, waarbij men voor de onderlinge af
scheiding dankbaar gebruik heeft gemaakt
van het glooiende terrein. De eerste af
deeling is bestemd voor een expositie van
de groote Nederlandsche openbare wer
ken, waarbij natuurlijk de drooglegging
van de Zuiderzee en de Wieringermeer-
polder de voornaamste plaats innemen. In
de vloer is een uitholling aangelegd, welks
met water gevuld een getrouwe natoootang
van een Hollandsche sluis te zien zal ge
ven. Verder vindt men hier o.a. een ma-
qette van de Hollandsche badplaatsen. De
tweede afdeeling is gewijd aan den land
en tuinbouw. Een twaalftal wandschilde
ringen, voor welker artistiek gehalte de na
men van de schilders, die hiervoor uitge»
noodigd zijn, borg staan en die alle ge
houden zijn in een bepaald kleurengam
ma, zorgt voor een passende rustige omge
ving. In het middenvak van deze afdeeling
is een kleine ruimte uitgespaard die steeds
opnieuw gevuld zal worden met de voor
de maand van het jaar karakteristieke
bloemen, een miniatuur-Flora dus. Statis
tische en grafische voorstellingen zullen
helpen om den bezoeker een beeld te ge
ven van Nederland'» agrarische leven. Vee
teelt- en zuivelbedrijf zijn hier niet ver
tegenwoordigd. De zuivelbond die deze
inzending onder zijn directe leiding heeft
is op het aardige idee gekomen hiervoor
een model Wieringermeer-boerderij te la
ten bouwen, welke in ieder geval een on
miskenbaar vaderlandsch baken is in deze
zee van paleizen, gebouwen en paviljoenen
De derde afdeeling eindelijk geeft een
beeld van het cultureele peil onzer Indi
sche gewesten en de banden met het moe
derland. Zeer aanschouwelijk zijn hier op
een electrisch verlicht tableau de voor
treffelijke verbindingen in beeld gebracht,
die Indië in d'e laatste tien jaar zooveel
dichter bij het moederland hebben ge
bracht. In een aparte cel zal gelegenheid
bestaan te telefoneeren met Indië. Het be
hoeft geen betoog, dat, wilde men slagen
in het omvangrijke werk, dat men op zich
genomen had, de eigenlijke werkzaamhe
den gesplitst en overgedragen dienden te
worden aan speciale sub-commisies Zoo
heeft de heer Weiter de afdeeling Kolo
niën onder zijn leiding, terwijl de heeren
Britzei, Geluk en Mensing als voorzitters
van de sub-commissies voor de onderdee-
len der agrarische inzending fungeeren.
Joep Nicolas heef de decoratie van den
achterwand op zich genomen. Ten tijde
van ons bezoek waren zijn gebrandschil-
derdeg lazen in verre-murail-techniek, al
legorische voorstellingen van Nederland en
zijn gewesten, nog niet aangebracht.
De industrie, zoo verried ons Mr. Ver
schuur, was aanvankelijk het zorgenkind
van de Hollandsche inzending. Men was
moedeloos en bleek niet te overtuigen van
het nut van eenige buitenlandsche tentoon
stelling. Wat zou dat kunnen baten zoo re
deneerde men, wanneer ^de tentoongestelde
producten door tariefmuren en contingen-
teeringen toch geen afzet zouden kunnen
vinden in het buitenland? Het heeft veel
energie en doorzetting gekost, voor men
tenslotte vermocht in te zien, dat de Ne
derlandsche industrie het reeds alleen te
genover zichzelf verplicht was op behoor
lijke wijze voor den dag te komen. Maar
toen ging het dan ook van een leien dakje,
zoo zelfs, dat men thans met de beschik
bare ruimte moet woekeren. Prof. van
Roy en is de man, die zich door de aanvan
kelijke tegenstand heeft heengeslagen en
deze afdeeling in een van de ruime zij
gangen tot een representatieve inzending
van de Nederlandsche idustrie heeft we
ten te maken. In tegenstelling tot de an
dere af deelingen, waar men geprofiteerd
heeft van de bestaande organisatie der
bedrijfscorporaties, is de industrie-inzen
ding meer dank zij individueele medewer
king tot stand gekomen. De wandschilde
ringen hier zijn het werk van leerlingen
van de teeken-academie te Arnhem.
In een tegen den toren aangebouwd af
zonderlijk gedeelte is de kunstnijverheid
ondergebracht. Ten overvloede zij ver
meld, dat alle materialen, voor den
bouw en inrichting van het Neder
iandsch paviljoen van Nederiandsch
fabrikaat zijn. Het is niet te veel gezegd,
voor zoover wij dat bij den huidigen stand
van de Nederlandsche inzending konden
beoordeelen, dat Nederland op degelijke
overzichtelijke wijze in een passend en
grootendeels geslaagd gebouw, in één
woord op z'n minst zooals wij dat sinds
vorige tentoonstellingen gewend zijn, voor
het forum der wereld van zijn leven en
werken getuigenis zal afleggen.
België zelf komt naturlijk zeer groot
scheeps voor den dag. Een enkel imponee
rend cijfer: er zijn 140 paleizen en pavil
joenen, de een meer de andere minder ge
slaagd. Rondom de centrale vijver met
electrisch verlichte waterwerken scharen
zich de geweldige paleizen, het feestpe-
leis, het paleis gewijd aan het vervoer
wezen, waar reeds geweldige locomotieven
uit vele landen opgesteld staan en dat met
zijn ontzaglijke boogspanten van 60 meter
hoogte tevens een prachtig staaltje bouw
techniek is, het paleis der oude en dat der
moderne kunst, en onnoodig 'te zeggen, een
ditmaal wel zeer getrouwe nabootsing van
oud-België. Kortom te veel en te eentonig
om op te sommen en te interessant en te
mooi om het niet uit eigen aanschouwing
te willen kennen.
België gaat thans welhaast de vruchten
plukken van jarenlange voorbereiding. Dat
het land het succes moge hebben, waarop
het krachtens zijn enorme, taai volgehou
den en glansrijk volbrachte krachtsinspan
ning recht heeft. In deze jaren van ramp
spoed zou een verdiend succes het gloren
van een betere toekomst kunnen beteeke-
