De pers over de Staten-verkiezingen
26ste Jaargang
VRIJDAG 19 APRIL 1935
No. 8095
3)e £eidóelt£(3oti/fcci/iit
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedrt«gt bij roornitbefaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bü onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bjj
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 H
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin b#-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur ea
verhuur, koop en verkoop: 0-54
HEMELDAG
Paaschzaterdag: hemeldag!
Geen dag in het jaar, waarop de hemel
zoo voelbaar wordt, waarop we zoo intuï
tief gaan weten, wat het zijn zal: als de he
mel opengaat en het eeuwig leven ontluikt;
als de oude mensch van ons afvalt als een
kleed, dat versleten is en wij wit en Jicht
en verlost zullen staan in de kuische om-
huiving van het Goddelijke Licht en de ma
teloos zoete omhelzing van de Goddelijke
Liefde.
Ja, een dag met iets van hemellicht en
hemelmuziek.
Maar weten onze menschen het nog? Ken
nen ze de diepe vreugden nog, die ons door
de viering van Paaschzaterdag ontsloten
worden? Hebben ze nog iets over van die
oude Christenen, die de Paaschnacht wa
kend doorbrachten, onder psalmzang en
voorlezing, de zielen vervuld van Liefde
en heimwee naar God? Hoe weinigen komen
thans nog naar de kerk om de zinvolle
plechtigheden bij te wonen, waarin ons de
geheimen van het Paaschfeest worden be
duid en waarin de Bruid van Jezus haar
Paaschvreugde jubelend uitzingt.
Het begint met de simpele juichtoon van
het driemaal „lumen Christi", telkens hoo-
ger, „het licht van Christus", dat voor de
zielen gaat schitteren. En het vindt zijn
overstelpende bekroning in dat triomfan
telijke Paaschlied, die hymne, die telkens
met nieuwe vervoering losbreekt, en maar
zingen moet, en haast geen einde vinden
kan, het „Exsultet" van den diaken, die
de Paaschkaars moet wijden, de lichtko
lom, beeld van Christus, het nieuwe licht,
dat zegevierend over de wereld straalt.
„O onschatbare overgave van de Liefde",
zingt hij den Vader toe, „om den slaaf vrij
te koopen, hebt ge Uw Zoon overgeleverd".
Dit is het teerste vain Paaschzaterdag!
Hier smelt ons hart van liefde weg, hier
buigen we ons diep in de onmetelijke schoot
van Gods Liefde, hier stijgen we op naar
het lichtende hoogland van Gods goeder
tierenheid, om onze oogen te baden in het
grondelooze licht en onze zielen vol te drin
ken aan dat onuitsprekelijk milde: de rijk
dom van Gods barmhartigheden!
„God is zoo goed, God is zoo groot", hoo-
ren we wel eens zingen. Wat wordt ons
dat duidelijk op Paaschzaterdag, als Chris
tus ons verschijnt in de matelooze overvloed
van zijn genade. Het leed is geleden, de
schuld is betaald, de Vader slaat zijn ar
men open en drukt Zijn Zoon aan het hart
in een lange, onuitsprekelijk zoete kus, en
in dien Zoon zijn wij allen vertegenwoor
digd. In Hem is alles hersteld, met Hem
werd ons alles gegeven.
„Sta dan op, gij die slaapt, en Christus
zal U verlichten". Ons heil is zeer nabij!
„Als gij met Christus verrezen zijt, zoekt
dan wat van omhoog is, waar Christus is,
gezeten aan Gods rechterhand".
Hemeldag!
Dr. HENRI VAN ROOIJEN,
Zoeterwoude. Kruisheer.
GEDACHTEN VOOR
DEZEN TIJD
De H. Schrift en de Liturgie der Kerk
schenken ons gedachten, houden ons waar
heden en levensregels voor, die zijn voor
alle tijden en als 't ware tegelijk speciaal
voor een of anderen bepaalden tijd.
Wij ontleenen hier aan de Liturgie van
den Goede Vrijdag eenige citaten uit de H.
Schrift (Osee VI 6) en een Gebed, die
speciaal voor onzen tijd en speciaal voor
ons, menschen levend in 1935, schijnen
geschreven te zijn.
„Dit zegt de Heer: In him verdrukking
zullen zij 's morgens zich richten tot Mij.
Komt en laten wij wederkeeren tot den
Heer, want Hij heeft ons gevangen en Hij
zal ons genezen. Hij sloeg ons, en Hij zal
ons heelen."
„Hij zal tot ons komen als een ochtend
en avondregen voor de aarde."
„Almachtige, eeuwige God, troost der be
drukten, sterkte der lijdenden, laat tot U
doordringen het geroep en de gebeden van
al degenen, die in hun kwellingen U aan
roepen, opdat allen in hun noodwendig
heid zich over den bijstand Uwer barm
hartigheid mogen verheugen."
V De politieke actie heeft geen
rusttijd.
't Is politiek niet een stille tijd nu na
de Statenverkiezingen.
De Gemeenteraadsverkiezingen staan
voor de deur.
In verscheidene gemeenten is de lijst
van de R.-K. Staatspartij reeds vastge
steld.
In andere moet 't nog gebeuren. De
leden der R.-K. Staatspartij kunnen dan
nog him invloed uitoefenen op die samen
stelling. En zij doen goed, van hun
recht gebruik te maken, opdat de defini
tieve candidatenlijst der R.-K.. Staatspar
tij uitdrukke, zoo veel mogelijk, den wensch,
den wil van de kiezers, wier stemmen
daarop zullen worden gevraagd. Zoo
veel mogelijk; 't allen naar den zin te ma
ken, behoort niet tot het rijk der moge
lijkheden.
Vrijeljjk voere men, zoo men dat noodig
of gewenscht oordeelt, actie voor een of
meer bepaalde candidaten, om deze een
vooraanstaande plaats op Je definitieve
candidatenlijst te verzekeren vrijelijk,
maar open en recht op het doel af.
Vrijelijk, mits zich houdend aan de des
betreffende reglementaire bepalingen van
de R.-K. Staatspartij. Vrijelijk, maar niet
konkelend en knoeiend, zooals, helaas,
reeds hier en daar bi' de candidaatstelling
voor de Gemeenteraden is geschieden
waardoor ten slotte een resultaat werd ver
kregen, dat den meesten niet naar den zin
was en onbevredigend moest worden ge
noemd.
En, als de candidatenlijst van de R.-K.
Staatspartij definitief is vastgesteld, dan is
het d e lijst, welke onder alle katholieke
kiezers moet worden bekend ge
maakt en gepropageerd!
Op die lijst zal dan de actie gericht moe
ten zijn.
Bij de Gemeenteraadsverkiezingen gaat
het óók om de vraag: hoe groot is de kracht
der R.-K. Staatspartij?.... Het antwoord
op déze vraag moge bevredigend zijn
bevredigend voor de Katholieken, in alle
gemeenten!
HET WEER OP ZONDAG.
VOORLOOPIG NOG GEEN WARM WEER
TE VERWACHTEN.
Vooruitzichten overigens onzeker.
De algemeene weersgesteldheid in West-
Europa heeft in de laatste weken een ver
andering in ongunstigen zin ondergaan. Ka
rakteristiek is daarbij, dat de temperatuur,
die eenigen tijd boven de normale is ge
weest, gaandeweg beneden de normale is
gedaald. Het weer is daarbij steeds onstui
mig gebleven op enkele kórt durende pe
rioden na, dat tusschen twee depressies in
of in de kern van een over ons heen liggen
de secundaire depressie de wind ging lig
gen. Zoo eindigde verleden week de storm
plotseling toen zich tusschen de aftrekken
de stormdepressie en een nieuwe opkomen
de een smal gebied van hoogen druk
vormde.
In de hoogere luchtlagen is de tempera
tuur voortdurend laag ten opzichte van de
normale, zoodat de koude lucht uit de
van nieuwe depressies in het Westen gaan
hoogte telkens neerdaalt en hier sterke af
koelingen veroorzaakt. Het weer is daarbij
buiig en, wat de bewolking betreft, zeer
veranderlijk.
Het is jammer, dat met het oog op de na
derende Paaschdagen de algemeene weers-
toestand in zulk ongunstige omstandighe
den verkeert, zoodat, afgezien van een
straks aan te duiden mogelijkheid, de voor
uitzichten ongunstig zijn. Depressies vor
men zich nog over West-Europa en zoolang
dit het geval is kunnen wij sterk veran
derlijk weer verwachten met over het al
gemeen Westelijken wind, voorloopig nog
krachtig. De regenkans is daarbij nog vrij
groot.
Intussohen schijnt het, dat de vorming
deweg iets minder wordt. De laatste groote
j depressie van deze week zat ingeklemd tus-
schen drie gebieden van hoogen druk en
I kon door gebrek aan voeding door warm-
j vochtige lucht niet blij-ven bestaan. Het is
j mogelijk, dat een pas gevormde secundaire
in onze omgeving wordt opgelost, waarbij
De T ij d wijzend op het stembussucces
van de N. S. B. stelt in het vooruitzicht de
„alledaagsche werkelijkheid",
waarin de N. S. B. nu zal moeten laten
zien, wat zij wil en kan.
Het was vooral de N. S. B. die deze
verkiezingen politiek heeft geteekend.
In de organisatie van de moedeloozen
heeft zij inderdaad iets bereikt. De
economische omstandigheden en de
niet altijd onrechtvaardige maar schro
melijk aangeschroefde kritiek op de
fouten van het Kabinet-Colijn hebben
den propagandisten werfkracht gege
ven, als ze op stap gingen zooals som
migen hunner openlijk erkenden, om
„de lui op te zoeken, die ontevreden
zijn en daarom lid van onze partij
willen worden".
Hoe onverantwoordelijk, minwaar
dig en ontzaglijk wreed deze politiek
van de vage algemeenheid zij, ze krijgt
nu kans zich te concretiseeren. Zeker
met in de veertig Statenleden zal zij
straks in doodnuchtere politiek van de
alledaagsche werkelijkheid scherp
moeten omschrijven, hoe zij nu deze
werkelijkheid zal verbeteren. De kri
tiek van de andere partijen en de ge
westelijke pers zal hun nu geregeld
narijden, de oude humbug en het mee-
tinggebral baten niet meer.
In dit vooruitzicht is het jammer,
dat de N. S. B., die zonder Gelderland
reeds acht procent van het aantal
stemmen uitbracht, niet nu reeds ge
dwongen kan worden, met een werk
program voor den dag te komen in
het Parlement. Ongetwijfeld zou haar
in een parlementair gevoeliger Staat
als Frankrijk deze kans gegeven wor
den. Indien men hun stemmenmacht
vergelijkt met die van de Anti-Revo-
lutionnairen (ïl pet.), Christelijk-His-
torischen (9 pet.), liberalen (6 pet.)
en vrijzinnig-democraten (4.3 pet.),
dan zou ook aan hen redelijkerwijs
mogelijk een achttal zetels in de Twee
de Kamer moeten ingeruimd.
In denzelfden geest ongeveer schrijft het
liberale Handelsblad, welk blad nu
ook de
N. S. B. in de Eerste Kamer
wenscht.
Een werkelijk belangrijk getal is in-
tusschen dat der N. S. B. Den eersten
keer, dat deze partij aan een verkie
zingsstrijd deelnam, heeft 7.95 pet.
der kiezers gemeend het vaandel van
ir. Mussei^ te moeten volgen. Dit is
zeker een succes voor deze jonge par
tij. Even zeker is het, dat de N.- S. B.
wel het meest van alle partijen den
wind mee had. Dit zal trouwens ver
moedelijk nog wel eenigen tijd het ge
val blijven.
Elke regeering kweekt ontevrede
nen, in een crisis zelfs zeer veel on
tevredenen terecht of te onrecht
en het is in onzen tijd een gewoon
verschijnsel, dat velen dan gaan ge-
loovên in de mogelijkheid van het op
lossen van allerlei regeermoeilijkhe-
den door het volgen van één persoon;
te gereeder als die persoon nog nooit
geregeerd heeft en dus geen politieke
fouten heeft kunnen maken. Een
groot verlangen dat er meer positief
opgetreden moet worden tegen de be
dreigingen van het Marxisme; tegen
alles wat de vaderlandsliefde zou ver
slappen, drijft ook velen in die rich
ting te gemakkelijker, omdat men
zeker wist, dat deze stemming toch
nooit de regeerverantwoordelijkheid
op de N. S. B. zou leggen en de geva
ren van dictatoriaal bewind dus he
den nog veraf lijken. Inderdaad wil
len 92 pet. van de kiezers nog niets
van de N. S. B.-staatsinrichting weten.
Thans zal deze nieuwe partij niet
slechts haar intree in de Staten-col-
leges, maar ook in de Eerste Kamer
doen. Met belangstelling zien wij nu
het optreden der N.S.B.-ers in die col
leges tegemoet. Tegenover het respec
tabel aantal kiezers, die aan deze
groep hun vertrouwen hebben ge
schonken, is de partij van ir. Mussert
verplicht nu ook te laten zien, dat zij
in het belang van het geheele Neder -
landsche volk tot practischen, staat
kundigen arbeid in staat èn bereid is.
dan gedurende korten tijd het weer on-
i verwacht zou kunnen opklaren. Hiermede
kan rekening worden gehouden.
Overigens zijn de vooruitzichten zeer on
zeker. Warm weer is echter met zeer groo
te waarschijnlijkheid nog niet te verwach
ten, eerder een temperatuur die beneden de
normale blijft
Zij kan in die colleges nu toonen, dat
ook al regeert ze niet, ze werkelijk
genoeg vaderlandsliefde heeft om m
het tegenwoordig systeem mede te
werken tot leniging van 's lands nood.
Voldoening en bezorgdheid.
Beide gevoelens worden door den uit
slag der verkiezingen gewekt bij de
Maasbode. In een artikel lezen we o.m.:
Opvallend is het sterk verschillend
percentage der N. S. B. in de verschil
lende provinciën. Ook haar aantrek
kingskracht op de verschillende poli
tieke partijen bleek sterk te verschil
len: Voor den Vrijheidsbond, die de
grootste helft van zijn zetels verloor
bleek deze ruïneus.
En hier moet ons op de eerste plaats
een juichkreet van het hart over het
feit, dat de R.K. Staatspartij zich over
het geheel genomen op zoo schitteren
de wijze heeft gehandhaafd. Nooit heeft
onze politieke eenheid een hachelijker
kamp te strijden gehad: in het front
besprongen door de N. S. B., in den rug
door de K. D.. P. had zij een aanval te
doorstaan als nooit te voren. En zie:
ongeschokt bleek onze partij te staan
gegrondvest in de harten van haar
honderdduizenden volgelingen. Aan den
aanval van de N. S. B. weerstond zij
met glans en met zeer gering verlies.
Hoe dikwijls werd het ons naar aan
leiding van onze actie tegen de N. S.
B. aangekondigd in allerlei brieven
van katholieke N. S. B.-ers: wacht maar
op den dag der verkiezingen, den dag
der wrake! Dan zouden wij sidderen en
beven bij den aanblik van de verwoes
tingen, door de N. S. B. in ónze gelede
ren aangericht. Die dag van gramschap
is voorbij. En in plaats van sidderen en
beven doorstroomt ons een gevoel van
innige en dankbare voldoening, dat wij
zulk een aanval onder zoo ontzettend
moeilijke omstandigheden zoo glans
rijk doorstonden.
En dit artikel besluit aldus:
Samenvattend: een verkiezing, die
om den groei van de N. S. B. zij het
dan hoofdzakelijk buiten katholieken
kring en om de verliezen der groote
christelijke partijen bezorgdheid wekt,
maar die ons, Katholieken, een gevoel
kan geven van groote voldoening, doch
ons tevens de meest waakzame zorg
en intense activiteit gebiedend voor
schrijft.
De Nieuwe Leidsche Courant
constateert het verlies aan antirev. zijde,
doch blijft hoopvol gestemd:
Wij zijn door de spitsroede gegaan
en de over ons uitgestorte laster was
niet meer bij te houden. Hoe zouden
onze menschen zich daaronder gedra
gen? De plattelandsbevolking, voor een
deel in grooten nood. De middenstan
ders met him kort uitzicht op de toe
komst. De arbeidende stand met zijn
leger van werkloozen. De vrije-beroe
pen-lieden zonder vraag naar hun her
senarbeid. Zij hebben het gewaagd met
het oude beginsel. De Goddelijke sou-
vereiniteit hebben zij ook nu gesteld
boven de verlokkingen van de klassen
strijdpredikers en de voorspiegelingen
van den dictator, die zich boven gewe
ten en onderdanigheid aan Gods leiding
wil plaatsen.
Uit de drukking der melk komt de
boter voort. Uit den druk, die gerust
heeft op onze partij, heeft zich de veer
kracht des geloofs weer kunnen verhef
fen. Bij alle verwarring is dat het ver
blijdende. De toekomst is in Gods han
den. Moge ons dat rustig en voortdu
rend getrouw doen zijn. Maar toch is
dubbele, vierdubbele waakzaamheid
plicht.
„Het naïeve geloof".
De Nieuwe Rott. Crt. aan libera
len kant is het groote verlies geleden is
héél kalm in haar beschouwing. Het blad
schrijft o.m.:
Dit is een verkiezing, waarbij de
oeconomische nood en de daardoor ver
oorzaakte ontevredenheid grooten in
vloed hebben gehad. Men ziet het aan
de 39 zetels, waarop de N.S.B. beslag
heeft gelegd; aan de 10 zetels, waarme
de ook de Chr.-Dem. Unie haar intrede
in de Staten zal doen; aan de 3 zetels
winst voor de Kath.-Dem. Arb.-P.; aan
de 3 zetels winst voor de communisten
en 1 zetel winst voor de Rev. Soc. P. Uit
al deze winsten spreekt het naïeve ge
loof, dat de daarbij betrokken partijen
bij machte zullen zijn, verbetering in
den toestand te brengen, waartoe deze
DU NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Duitsch protest tegen de veroordeeling
van de herbewapening door Genève. (2de
blad).
Het Bulgaarache kabinet afgetreden. (2de
blad).
De strijd tegen de communisten in Chhia.
(2de blad).
partijen wel het laatst in staat zijn. Ge
zwegen nog van het onheil, dat er op
ander dan oeconomisch gebied zou
worden gesticht.
Onder de verliezers zijn de liberalen
zoowel absoluut als percentsgewijs er
wel het ongunstigst afgekomen. Zij
verloren 21 zetels van de 50 of 42 pet.
(Bij de Kamerverkiezing van 1933 ver
geleken is er een achteruitgang van 13
pet.). De v.-d. moesten 7 van de 33 ze
tels prijs geven of 21 pet. Verder de
c.-h. 8 van de 60 zetels, de a.-r. 6 van
de 74 zetels, en de r.-k. 6 van de 160
zetels.
Twee conclusies.
De librale Avondpost trekt uit de
cijfers van de N.S.B. twee conclusies:
ten eerste, het deel van het Neder-
landsche vólk, dat fascistisch heeft ge
stemd, is grooter dan wij verwacht heb
ben;
ten tweede, het is echter niet zóó
groot dat daarin voor de fascistische
partij een belangrijk perspectief voor
de naaste toekomst zit.
Wij durven, met dezen uitslag voor
oogen, verklaren, dat, als het er ooit
toe komt (hetgeen wij sterk betwijfe
len) het nog lang zal duren, alvorens
de N.S.B. een bepaalde machts-positie
in ons land zal veroverd hebben. Want
wij gelooven, dat, wie in ons vader
land geneigd was en is voor het fascis
me te voelen en te stemmen, dit thans
heeft gedaan. Een beweging als deze
moet haar volgelingen in een korte pe
riode veroveren, moet met groote ruk
ken vooruitkomen, en nu nemen wjj
aan, dat voor een tweeden grooten ruk
op dit oogenblik onder de kiezers het
materiaal niet meer voorhanden is.
Nogmaals, wie fascist is, is het thans;
weinig volwassenen zullen het meer
worden. Alleen in dat deel der jeugd,
dat nu nog niet stemgerechtigd was,
zit zeker voor de fascisten nog toe
komst: daarvan halen zij straks nog een
deel binnen. Maar aan afval zullen zij
evenzeer bloot staan.
Wat de „Vooruit" er van zegt.
Voor de aardigheid citeeren we hier nog
een correspondentie uit Leiden in de
Vooruit:
In verhouding tot de daverende re
clame, die de N.S.B. ook hier weken
lang heeft gemaakt, is deze slokop van
de liberale Vrijheidsbond er allesbehal
ve gunstig afgekomen. We durven ge
rust beweren, dat de uitslagen in Lei
den voor de N.S.B. een fiasco zjjn ge
worden. Zij kregen vooral hun stem
men van de Vrijheidsbond en de anti-
revolutionnairen, voor zoover zij om
een sterken man hebben geroepen, die
Colijn niet bleek te zijn.
De N.S.B. is er volgens het socialistisch
blad in Leiden „allesbehalve gunstig" afge
komen. Zóó schrijft men, als men den moed
mist, <Mn de werkelijkheid onder de oogen
te zien. Vreeselijk groot is de zege der N.S.
B. in Leiden niet, maar van „allesbehal
ve gunstig" kan men toch niet in ernst spre
ken!
DE BOLLENVELDEN.
Narcissen en hyacinthen in vollen bloeL
Het Comité „Lisse Vooruit" maakt be
kend, dat de narcissen- en hyacinthenvel-
den thans in vollen bloei staan. Ook be
ginnen hier en daar reeds de vroege tul
pen aardig te kleuren, zoodat de a.s.
Paaschweek een waar bloemenfeest zal
zijn.