S)e £eid4elic(3oii/fca/nt
7
VERKIEZING
PROVINCIALE STATEN
IN ZUID-HOLLAND
De Boskoopsche cultures in Heemstede
Een vuurwerk van bloemen
26ste Jaargang
VRIJDAG 12 APRIL 1935
No. 8089
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedreigt bij Toomit^et^'ing:
Voor Leideo 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin b»-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur ea
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
V Een verstands- en een
gevoelskwestie
De eenheid van de katholieken op po-
litiek-organisatorisch terrein is zeker niet
alleen of allereerst een gevoelskwestie.
Wij hebben herhaaldelijk betoogd, dat
die eenheid gewenscht en vereischt is,
om de voorwaarden te scheppen of te ga
randeeren, welke noodig zijn, opdat d e
Kerk onbelemmerd, in vr ij h e id, de
haar eigen taak kunne uitoefenen, opdat
de katholieken erlangen of behouden de
rechtsgelijkheid met andere land-
genooten!
Wij weten toch zoo goed, dat 't ook
anders kan, dan nu, wat betreft de
vrijheid der Katholieke Kerk en de rechts
gelijkheid der katholieken dat 't ook
anders moet volgens 'n Kersten, 'n
Lingbeek èn zoo vele, vele anderen,
wier antipapisme in een meer sluimeren
den toestand verkeert of die er niet zoo
„loyaal" ook in het oneerlijke kan men
ten slotte nog „loyaal" zijn! voor uit
komen.
En het zal anders worden, als al die
nu reeds wakkere of nu nog sluimerende
anti-papistische elementen elkaar zullen
vinden, als 't ware op elkaar worden aan
gestuurd, bij elkaar worden gedreven
als niet meer bestaat de in velerlei op
zicht invloed-rijken en invloed£uitoefe-
nende ééne katholieke partij.
Neen, de eenheid van de katholieken op
politiek-organisatorisch terrein is zeker
niet alleen of allereerst een gevoels
kwestie.
Maar wel is 't ook een gevoelskwestie.
Ook zou 't voor ons gevoel héél erg pijn
lijk zijn, als zou worden neergehaald en
-afgebroken het resultaat van talloozer toe-
gewijden arbeid, de ééne katholieke par
tij, die zooveel heeft verworven en bereikt,
óók, indirect of zelfs direct, voor velen
hunner, die nu die partij den rug willen
toekeeren.
Ook zou 't voor ons gevoel héél erg pijn
lijk zijn, als op den avond van 17 April as.
in Zuid-Holland, in Leiden zou gejuicht
worden over den achteruitgang van de
ééne katholieke partij, de R. K. Staats
partij, door allen, die meer of min anti-
R/oomsch zijn, allen van links naar
rechts!
Te stemmen, ook al moet 't ons een of
fer kosten, te stemmen op de R. K. Staats
partij, wordt van ons gevraagd zoowel om
verstandelijke als om gevoels-overwegin-
gen.
„Indien in een land twee of meer staat
kundige partijen zijn, alle bereid om de
rechten van Godsdienst en Kerk, zoo noo
dig te verdedigen, heeft de Kerk niet het
recht te vorderen, dat hare kinderen zich
bij een bepaalde partij zullen aansluiten.
Maar indien de feitelijke omstandighe
den in eenig land van dien aard zijn, dat
staatkundige eenheid noodig is, om een
onbelemmerde werkzaamheid in dat land
duurzaam te waarborgen, heeft zij wel
ihet recht om de Katholieken zeer ernstig
aan te sporen en OOK TE VERPLICHTEN
DIE EENHEID TE BEWAREN. Ik zeg:
„ook te verplichten"; want ik zie geen en
kelen grond, waarom het recht der Kerk
hier enkel tot vermaan of leiding beperkt
zou blijven".
Dr. v. NOORT.
VOOR
WOENSDAG 17 APRIL 1935
Katholieken, stemt op den
eersten candidaat van
PAASCHFEEST IN DE NATUUR
lijst
Wie nu naar de bloemententoonstelling
in Heemstede gaat, mag wel blocnote en
potlood meenemen, want de liefhebber ziet
zóóveel, wat hij ook in zijn eigen tuin of
tuintje zou willen bezitten, dat het geheu
gen zoo'n lange reeks niet meer verwerken
kan. De lentevreugde viert in Groenendaal
hoogtij, in en buiten het gebouw in het
gebouw vormt de Boskoopsche tentoonstel
ling het glanspunt der „tijdelijke" exposi
ties, buiten het gebouw steken steeds meer
bloemen hun neus in de wind.
De crocussen zijn uitgebloeid behalve
in het bosch, waar de zon niet recht
streeks doordringt en op de „weide"
hebben de Narcissen het wachtwoord over
genomen. Gesecondeerd door enkele kleu
rige vakken van vette hyacinthen en van
eenige tulpensoorten, die niet langer op de
lente wenschtan te wachten, houden zij de
eer van deze tentoonstelling als bloem
bolle n-tentoonstelling op. Nog steeds
vormen in de rotspartijen en in het gebouw
andere soorten van bloemen de hoofdscho
tel een hors d'oeuvre vormend, zoo
smakelijk en appetijtelijk, dat de bloemen-
minnaar zich gaarne willens en wetens een
indigestie bezorgt.
Maar laat ons, in afwijking van vorige
bezoeken, eerst eens zien wat in het ge
bouw te koop was. Langs de vorstelijke
esplanade en langs de open kassen met vele
nieuwigheden op bloembollen-gebied, be
treden we vol verwachting het „paleis",
want Boskoop en Gent zwaaien in de ko
mende tien dagen hier de scepter. Zij doen
dit met waardigheid en met eere.
Vlaanderen en Nederland.
Vlaanderen en Nederland mogen stam
verwant zijn, bij de opstelling van bloe
mententoonstellingen gaapt er tusschen de
polders en de Lye een diepe klove. Men
zou verwachten, dat de Vlamingen uiterst I
sierlijk en geraffineerd hun bloemen zou- j
den schikken en de Hollanders meer oog
zouden toonen voor groote kleuren-vakken
en plompe massa's. Het is juist omgekeerd.
Degene, die zich de Belgische tentoonstel
ling van 10 jaar geleden nog herinnert, zal
bemerken, dat de Gentenaren, evenals de
Bourbons na de Restauratie „niets geleerd
en niet vergeten" hebben! Het is schitte
rend, zoo'n hal vol met donker-bloed-roode
en rose Azalea indica, maar wat erg plomp.
Het Is mooi maar het had veel mooier
kunnen zijn.
Dat blijkt aan ieder zonneklaar, wanneer
men ziet, wat de Boskoopers van hun in
zendingen gemaakt hebben. Door een onge
lukkige samenloop van omstandigheden
worden er op 't oogenblik twee Boskoop
sche tentoonstellingen gehouden één m
de bakermat zelve en een in Heemstede.
Welke is de'mooiste? Een netelige vraag,
die wij, als we dat wilden, ook hadden kun
nen ontwijken. Maar ons antwoord zal zoo
wel Boskoop als Heemstede tevreden stem
men: we zouden, met de hand op 't hart,
geen voorrang kunnen geven. De tentoon
stelling in Boskoop is massaler en schit
terend van aanleg, maar zonder zon; de
tentoonstelling in Heemstede sierlijker cn
de honderdvoudige kleuren-zee wordt er
overgoten door het koesterende zonnelicht,
dat het geel van de Azalea's doet opvlam
men tot goud en het rood van Rhododen
drons doet gloeien als een ondergaande zon.
Men wandelt er in een landschap, dat
men alleen in zijn phantasie mogelijk waan
de. Aan alle zijden, boven en beneden,
links en rechts, een vuurwerk van bloe
men. Uit een ondergrond van lila en rose,
rood en paars, geel en oranje springen de
rose Meidoorns op. kronkelen zich broos-
I gebloemde Clematis-ranken en zeldzame
oranje rozen-variëteiten, terwijl juist
als bij een vuurwerk ergens uit de lucnt
de gouden en paarse Glycine in trossen
neerdalen en de Genista's op hun hooge
I stammen uiteenspatten en bloempje voor
bloempje in de bloemenzee schijnen af te
druppelen.
Er is zooveel schoons te zien „man
kann nicht satt die Wunder sehen" dat
1 wij bijna zouden vergeten op de vele nieu-
I wigheden te letten o.a. op de heerlijke
j oranje Azalea mollis, „Mevrouw G. van
Noordt", de grootste kelk, die gekweekt
werd, en op de zonderlinge „Beloperone
guttata", een schijnbloem.
De uitgangs-hal is dezen keer ingenomen
door nieuwe Narcissen, die op de rouw-
z war te achtergrond prijken als sterren aan
het firmament, en door eenige collecties rose
Amaryllis en hevig-blauwe Cineraria's.
En thans naar buiten. De zon schiet tus
schen wolkenflarden door als een glim
lach over de weide en de bosschen. Een
flinke voorj aars-bries waait door de krui
nen van de boomen, die zuchten en suizelen
als de zee in de verte.
Een jongedame, die veel verstand van
bloemen had en de halsbrekende Latijn-
sche namen zonder stotteren plantje voor
plantje wist te vertellen, heeft ons rondge
leid door de vele rotstuinen, die aan den
zoom of in het bosch zijn gelegen. Alleen in
de rotstuinen kan men zich reeds eenige
uren aangenaam bezig houden. De volle
pracht van de Alpenflora is naar onze lage
landen overgebracht. Sommige van de rots
partijen zijn zoo natuurlijk aangelegd, dat
men meenen zou, dat in Groenendaal een
brokstuk van het hooggebergte is neerge
vallen. Men moet er zijn tijd voor nemen
de plantjes zijn meest niet hoog of groot
maar wie zich in het wondere wereldje van
de Alpenflora verdiept, geniet van het le
ven, zooals alleen de mensch van het le
ven genieten kan. Wij hebben van dezelfde
vriendelijke geleidster een heele lijst van
zulke rotsplanten medegekregen, welke
wèl en welke niet in de schaduw groeien,
maar het lijkt ons beter, ofschoon wij zelf
van deze lijst veel profijt zullen trekken,
geen namen te noemen. Men moet in eigen
persoon gaan zien en zijn keuze maken
tusschen de vele variëteiten van Saxifraga
en Sedum, Primula's en Anemonen, Iris
en Veronica. Niet een enkel, maar tiental
len voorbeelden treft men aan, hoe pieteri
ge stadstuintjes, in de zon of in de scha
duw, gemaakt kunnen worden tot een
brokje Alpen-natuur, waarvan de bezitter
het geheele jaar door veel plezier zal be
leven. Doch volg de goede raad op: neem
blocnote en potlood mede.
Mooi is 't ook, zooals de Narcissen in
zwermen tusschen de stammen zijn open-
gebloeid. Het bosch is om dezen tijd van het
jaar nog tamelijk dor, al ontpopt zich ook
in de boomen het nieuwe leven, maar de
bodem is reeds overdekt met een tapijt
van bloemen. Paschen nadert.... het feest
van de Verrijzenis van het Leven een
heerlijk feest, dat in de gelijktijdige herle
ving van de winterdoode natuur zijn schoo-
ne weerklank vindt.
Ondanks ruw weer een groot
bezoek.
De inzendingen in het gebouw en ook
daarbuiten, zullen worden beoordeeld door
ongeveer 120 buitenlandsche juryleden, een
jury, die uit achttien nationaliteiten is sa
mengesteld, zoodat men, naar ons de voor
zitter van het Uitvoerend Comité, de heer
van Waveren, toevertrouwde een Babyloni
sche spraakverwarring verwacht.
Ondanks het slechte weer heeft men over
het bezoek aan de tentoonstelling tot nog
toe in geen enkel opzicht te klagen. Ruim
90.000 personen bezochten de expositie, ter
wijl in denzelfden tijd tien jaar geleden
„slechts" ruim 58.000 betalende bezoekers
werden geregistreerd.
De opening.
Hedenmorgen om 11 uur is de derde Tij
delijke tentoonstelling in het bloemenpaleis
te Heemstede officieel geopend. De voorzit
ter van het Uitvoerend Comité, de heer Van
Waveren, sprak ene welkomstwoord, ver
volgens sprak de burgemeester van Bos
koop, mr. P. E. Verkerk. Spr. stelde het bi
zonder op prijs, dat Boskoop gelegenheid
heeft gekregen zijn cultures in Heemstede
ten toon te stellen. Daarna sprak Jhr. mr.
dr. Van Karnebeek, Commissaris der Ko
ningin in Zuid-Holland, het openingswoord.
Spr. bewonderde de moed van de organisa
toren dezer tentoonstelling.
BINNENLAND
VREESELUKE TREINBOTSING IN
AMERIKA.
Veertien schoolkinderen gedood.
NEW YORK, 12 April. Nabij Rochville
in den staat Maryland werd een autobus
met schoolkinderen bij een overweg door
een sneltrein gegrepen en geheel vernield.
Veertien kinderen werden op slag gedood
en velen liepen ernstige verwondingen op.
Pas 500 meter voorbij den overweg kwam
de locomotief tot staan en konden de vree-
selijk verminkte lijkjes van eenige kinde
ren tusschen de wielen der locomotief van
daan worden gehaald.
PATER BORROMAEUS DE GREEVE
OVER DE N. S. B.
Massale propagandavergadering
te Poeldijk.
Door de tien Westlandsche afdeelingen
der R.-K. Staatspartij is Woensdagavond te
Poeldijk een massale propaganda-vergade-
ring belegd, welke door ruim 2000 katho
lieken is bezocht.
Als spreker trad op pater Borromaeus
de Greeve. Deze wees allereerst op de
groote beteekenis en het groote belang der
as. Statenverkiezingen.
Ditmaal is het echter ook zaak, om voor
de verkiezingen de politieke diagnose te
stellen in ons 'vaderland.
Van den benarden toestand profiteeren
de meest grillige elementen, om een kans
te wagen.
Wij moeten de machten gaan bestrijden,
die op ons aanstormen.
Er is meer dan ooit gevaar.
We leven in rampspoedige tijden.
Zoo is er gekomen een verlangen naar
verandering. Dat is de vertwijfelde ziele-
stemming van ons volk, waarop nieuwe lei
ders speculeeren, waarin nieuwlichters het
willen probeeren, ook over katholiek Ne
derland een ander licht te doen schijnen.
De N. S. B. heeft de kunst van reclame
verstaan.
De jeugd houdt van vuurwerk, goochel
kunst en lawaai.
Trots dit alles durft spr. beweren, dat,
wie zich daardoor ook moge laten vangen,
de Katholiek zich absoluut afzijdig heeft te
houden van de N. S. B. op straffe van zijn
eere-naam te verliezen.
Onze katholieke overtuiging wijst beslist
en pertinent de N. S. B. af.
Wordt de N. S. B. gevraagd zoo cate
gorisch mogelijk, of zij erkent, dat de en
keling, het huisgezin en de Kerk rechten
hebben onafhankelijk van den Staat, die
de staat niet kan geven of ontnemen, dan
wordt even beslist met ja geantwoord.
Maar officieel is de staatsleer der N. S.
B. aldus:
1. De Staat beheerscht als hoogste
macht de maatschappelijke ontwikkeling!
2. De Staat is de verwerkelijkte zeden
leer;
3. De Staat staat boven het recht;
4. De plichten van de burgers tegenover
den Staat gaan boven hun persoonlijke
rechten.
Van tweeën één: óf Mussert spreekt on
waarheid, óf hij is de leider niet.
Wat blijft er bij zulk een Staatsleer over
van de rechten der Kerk?
Wat Gods wil en wet is, dat is zedelijk
goed.
Tegenover de vaak gehoorde opmerking
dat men beu is van het parlementarisme
stelt spr. vast:
lo. dat dit stelsel ons vaderland zoo-
langen tijd tot heil is geweest;
2o. dat onze vertegenwoordigende licha
men hun taak binnen de juiste grenzen en
met groote activiteit vervullen.
Een groote verwaandheid noemde spr.
het, dat ir. Mussert in het R. A. L.-gebouw
de christelijke partijen verantwoordelijk
durft stellen voor de ellende. Als dat waar
zou zijn, dan stelt spr. ieder huisvader ver
antwoordelijk, die zijn best deed en toch
ten onder ging door de crisis.
Als er een nieuwe orde moet komen, dan
hebben we de N. S. B. niet noodig, maar
dan willen we dat toevertrouwen aan ver
antwoordelijke mannen onder invloed van
onze machtige, krachtige, principieele R.K.
Staatspartij.
De N.S.B. kan geen redding brengen uit
den internationalen chaos.
Tegenover de opmerking, dat er maar
eens iets anders moet komen, zegt spr., dat
we eerst moeten weten, of dat andere be
ter is, maar dat dat andere zeker niet kan
zijn het fascisme en nationaal-socialisme.
Wij willen geen N. S. B. Wat ons de rede
zoo duidelijk voorschrijft, wordt ons ook
ernstig voorgehouden door het Neder-
landsch Episcopaat. Spr. zegt, dat de ka
tholiek, die beweert, dat het lidmaatschap
van den N. S. B. niet verboden is, er een
is van den kouden grond. Dan zou het Vas-
tenmandement geen bedoeling hebben ge
had en dan waren de woorden, daarin ge
schreven, zinloos geweest.
Wat dan te doen?
Er is maar één verkiezingsdaad te stel
len en dat is: uw stembiljet in te vullen
ten bate van de R.-K. Staatspartij.
Alleen onze eenheid kans ons redden.
„Msbd."
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIER BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
België heeft de goudclausule opgeheven.
(2de blad).
Nieuwe veemmoord in Oostenrijk. (2de
blad).
De eerste dag van de conferentie te
Slresa. (2de blad).
BINNENLAND.
De vergiftiging te Nederweert veroor
zaakt door het eten van de waterscheer
ling. (Gem. Ber. 4de blad).
De schietpartij te Oss. De tweede misda
diger nog zoek. (Gem. Ber., 4de blad).
De K. N. A. C. ziet af van een auto-ren
baan te Heerlen (3de blad).
ALCOHOL UIT SUIKERBIETEN.
Commissie tot onderzoek der
fabricage-mogelijkheid
geinstalleerd.
De secretaris-generaal van het departe
ment van Economische Zaken, mr. dr. A.
A. van Rhijn, heeft de door den minister
ingestelde commissie voor een onderzoek
omtrent de mogelijkheid van de fabricage
van alcohol uit suikerbieten geinstalleerd.
In zijn installatie heeft mr. Van Rhijn
er op gewezen, dat het probleem, dat de
commissie zal bezig houden, zijn oorzaak
vindt in de moeilijkheden, die de landbouw
ondervindt. De teelt van hakvruchten is
ni. aanmerkelijk ingekrompen, terwijl di-
veerse omstandigheden juist deze cultuur
voor den landbouw belangrijk doen zijn.
Behalve omtrent eenige kwesties van
landbouwkundigen aard zal de commissie
zich een oordeel moeten vormen omtrent
de kosten der spiritusfabricage, alsmede
omtrent de beteekenis, die eventueel uit
voering van het project voor den benzine-
import, overzeesche scheepvaart, verbrui
kers van motorbrandstof, enz. enz. zou
kunnen hebben.
Voor de Rijksmiddelen heeft de kwestie
beteekenis in verband met de opbrengst
van den benzine-accijns, terwijl ook de In
dische suikercultuur bij dit vraagstuk ge-
interesseerd zou kunnen zijn, voor zoo ver
een eventueele aanmoediging van de ver
werking van bieten tot alcohol aanleiding
zou kunnen zijn voor een vermindering
der bietsuikerproductie, welke gepaard
zou gaan met een grootere afname van In
dische rietsuiker.
De heer van Rhijn heeft voorts gewezen
op een zeer moeilijke zijde van het onder
zoek, n.l. het feit, dat men voor de beoor
deeling van een toekomstproject niet mag
uitgaan van de duurzaamheid van den
huidigen economischen toestand, een punt,
dat hier speciaal van belang is, daar even
tueel het risico van een kapitaalsinvestatie
van mogelijk eenige tientallen millioenen
guldens zou moeten aanvaard.
De voorzitter der commissie, prof. mr. D.
van Bloem, heeft in het kort deze rede be
antwoord.
DE NIEUWE ELECTRISCHE
HAARLEM—ZANDVOORT.
Uit goede bron vernemen wij, dat in de
vergadering van den Raad van Commissa
rissen der Ned. spoorwegen dezer dagen
besloten is tot electrificatie van het baan
vak HaarlemZandvoort over te gaan.
Hiermede zal met den meesten spoed wor
den aangevangen, zoodat de in gebruikne
ming op 1 October a.s. verzekerd is.
Nog vernamen wij, dat voorloopig gere
den zal worden met het op de lijn Amster
damDordrecht dienstdoende materieel.
Dit zal worden mogelijk gemaakt door het
feit, dat de bezetting der treinen, die thans
loopen, door de invoering van een electri-
sche dienst AmsterdamZandvoort, zal
verminderen en er dus rijtuigen beschik
baar komen. De bezetting is n.l. op het
baanvak AmsterdamHaarlem het grootst,
zoodat hiervan als regel de samenstelling
der treinen op het geheele baanvak afhan
kelijk is.
Het voornemen zou ook bestaan om zoo
veel mogelijk treinen van Amsterdam (zon
der verwisselen te Haarlem) te laten door-
loopen.
