Houdt 'n GLANS-SCHOONMAAK!
26ste Jaargang
WOENSDAG 10 APRIL 1935
No. 8087
3)e £eidóeh£(Bou/fca/tu
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedrstgt b$ vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week i 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin b#-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur «i
verhuur, koop en verkoop: f 8.5ê
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
V Verkiezingsbeloften.
„Laat uw jongen niet opgroeien voor het
stempellokaal. Stemt N.S.B." - Dit is het
onderschrift van een der verkiezingsplaten
van de Nationaal Socialistische Beweging.
Duidelijk is de bedoeling van deze
plaat: Als de N. S. B. niet aan het bewind
komt, houdt de werkloosheid aan; als zij
de regeering in handen krijgt, verdwijnt de
werkloosheid.
Dat is nu van die verkiezings-humbug,
welke niet kan worden overtroffen door
het door het nationaal-socialisme zoo ver-
maledeide „Marxisme"!
Een humburg echter, die zóó grof is, dat
menschen, die nadenken dezulken zijn
er toch ook nog wel in den verkiezings
tijd? ze met afkeer van zich werpen.
Neen, dat kan er zelfs niet door op een
verkiezingsplaat, tenzijhet doel de
middelen zou heiligen!
Waarom zou de N. S. B. meer kunnen
doen ter bestrijding, tot opheffing van de
werkloosheid, dan de huidige regeerders?
Kan de N. S. B. dan knapper en eerlijker,
bekwamer menschen naar voren brengen,
dan de regeerders, die Nederland tot.nu
toe heeft gehad? Geen enkel nuch
ter mensch zal op deze vraag met „ja"
kunnen of durven antwoorden!
Staat het parlementarisme, staan de hui
dige politieke partijen dan een bestrijding
en opheffing van den werkloosheid in den
weg? Ook op deze vraag zou met geen
enkel voorbeeld een bevestigend ant
woord kunnen worden gegeven!
De N. S. B. maakt zich al te grof schuldig
aan verkiezingsbeloften!
Disconto opnieuw verhoogd
V Overtroffen I
Nadat wij het bovenstaande haddein ge
schreven, kwam onder onze aandacht een
advertentie in de „N. Rott. Crt". En wij
moeten eerlijk erkennen, dat hierin de
N.S.B.-humbug nog wordt overtroffen.
Men leze:
„Afwijking van liberale beginselen
brengt ^oorlog, crisis en verarming".
Dat is niet mis!
Ieder weldenkend mensch moet zich
doodschamen als hij afwijkt van liberale
beginselen, als hij niet liberaal stemt! Ieder
weldenkend mensch, tenzij gelukkig
tenzij hij nadenkt!
Illllllllllllllllll
WOENSDAG
17 APRIL
dus Woensdag in de volgende week,
■worden de kiezers in Zuid-Holland,
in Noord-Holland, in Noord-Brabant,
in Limburg, in Zeeland, in Groningen,
in Friesland en in Utrecht opgeroepen,
om hun
STEMPLICHT
te vervullen; om te kiezen de Staten in
de genoemde Provincies. (In Drenthe
en in Overijssel heeft de verkiezing
plaats op 16 April, in Gelderland op
26 April).
In Zuid-Holland is de lijst der
R.K. Staatspartij
LIJST 7
In den kieskring LEIDEN begint
deze lijst met den naam BOLSIUS; in
den kieskring GOUDA is FISENNE,
von, de eerste naam op de lijst.
(In Noord-Holland is de lijst der
R.K. Staatspartij lijst 3, in Utrecht
lijst 11, enz.).
Niemand verzuime zijn stemplicht te
vervullen.
Stemrecht is stemplicht!
WEDEROM MET 1
Daling van goudvoorraad.
De Nederlandsche Bank heeft met in
gang van 10 April het wisseldisconto ver
hoogd tot 4 y, pet. Het promessendisconto
en de disconto's op beleening van effec
ten, van goederen en op voorschotten in
rekening-courant werden vastgesteld op
5 pet.
Nadat de Nederlandsche Bank het dis
conto reeds op 5 April van 2J4 tot 3yz pet.
had gewijzigd, heeft zij thans besloten met
ingang van 10 April haar rentetarieven
nogmaals een. vol procent te verhoogen.
De weekstaat van de centrale bank per
8 April toont, -in vergelijking met de vo
rige week, een daling van den goudvoor
raad van 779.5 tot 674.1 millioen of een
vermindering van 105.4 millioen gulden.
De zeer aanzienlijke verschillen, die tus-
schen de wisselkoersen op de goudlanden
en de betreffende goudmunten in de af-
geloopen dagen bestonden, hebben de
banken (goudarbitrage) aanleiding gege
ven goud bij de Nederlandsche Bank te
koopen en dit edele metaal uit te voeren.
Voor deze uitvoer van goud ontstonden
vorderingen in het buitenland, die in den
vorm van deviezen op de internationale
wisselmarkt weer verkocht konden wor
den.
De afgifte van goud door de Nederland
sche Bank was dus bedoeld om het aanbod
van buitenlandsche wissels te doen ver-
grooten en de betreffende noteeringen te
Amsterdam te doen dalen.
De jongste weekstaat toont verder aan,
dat de beleeningen op effecten van 149.1
tot 189.7 millioen gulden zijn toegenomen;
deze post bedroeg op 25 Maart 128.6 mil
lioen gulden. Dit beteekent dus, dat het
opnemen van geld tegen onderpand van
effecten bij de Nederlandsche Bank in de
laatste veertien dagen sterk is gestegen.
Voorzoover dit door derden geleende geld
gebruikt wordt om speculatieve trans
acties aan te gaan op de effecten- of wis
selmarkten, kan de Nederlandsche Bank
hier ingrijpen. Een verhooging van de
credietprijzen immers maakt het duurder,
deze voorschotten op te nemen. De cen
trale bank heeft de rente van deze voor
schotten thans sinds 5 April met 2 pet. tot
5 pet. verhoogd.
De uitbreiding, die de credietverleening
door de Nederlandsche Bank in de laatste
zeven dagen heeft ondergaan, komt te
vens tot uitdrukking in de post binnen-
landsche wissels. Deze is van 22 tot 36.1
millioen gulden toegenomen. Een verhoo
ging van den officieelen credietprijs (dis
conto) moet eveneens dienen om deze
wijze van credietneming te remmen.
Uit de weekstaat blijkt verder, dat het
rijk haar saldo van 28.2 tot 16.8 millioen
gulden heeft verminderd en dat de ban
ken, bedrijven e.a. hun renteloos bij de
centrale bank uitgezette gelden van 72.5
tot 58.8 millioen gulden hebben terugge
bracht. De omloop van bankbiljetten is
van 897 tot 871.5 millioen gedaald. Het
spreekt vanzelf, dat een verhooging van
de officieele credietnoteeringen alleen dan
invloed uitoefent, wanneer de noteeringen
op de particuliere geldmarkt een gelijk
soortige beweging aanwijzen. Hoewel gis
teren voor prolongatie een neiging tot da
len viel op te merken, blijft de geldmarkt
krap.
De Nederlandsche Bank heeft binnen
den tijd van een week voor de tweede
maal een van haar belangrijkste wapens
gebruikt voor de verdediging van de goud-
technische positie van den gulden. Even
als de vorige maal achtte zij blijkbaar een
verhooging van de rentetarieven met een
half procent niet voldoende en heeft zij
haar noteeringen met ingang van 10 April
weer met een vol procent omhoog ge
bracht.
WAT ANDERE BLADEN
LEUGEN EN WAARHEID
Hoewel wij al meermalen hebben uit
eengezet de strekking van het bekende
schrijven van het Episcopaat over het
fascisme of nationaal-socialisme, komen er
toch nog meermalen vragen bij ons bin-
Wij zullen er -nog wel eens op terug ko
men; vandaag laten wij het Huisgezin
aan het woord:
Door de N. S. B. is een strooibiljet
verspreide dat leugen van waarheid
wil scheiden in wat gezegd wordt om
trent het nationaal-socialisme in Ne
derland.
Het biljet begint met een tweetal
citaten, waarvan het eerste genomen is
uit de Encycliek „Immortale Dei" van
Paus Leo XIII; met dit citaat wil de
N. S. B. ons wijsmaken, dat de ka-
tholieken slechts gebruikt maken van
een hun door den Paus zelf uitdruk
kelijk gelaten vrijheid van handelen,
als zij zich bij de N. S. B. aansluiten.
Zou het dan daarbij enkel gaan om
de vraag naar den besten staatsvorm,
naar de juiste inrichting van het
staatsbestuur, dingen, waarover ook
katholieken van meening kunnen ver
schillen?
Indien de N. S. B. dit doet voorko
men, dan verwaarloost zij en wij
moeten aannemen met opzet de
beide besprekingen, die de Paus, blij
kens het citaat zelf, niet minder uit
drukkelijk heeft gesteld.
Vooreerst moet het meeningsver-
schil over den staatsvorm of het
staatsbestuur eph zuiver staat
kundige vraag zijn; voor katholie
ken echter/is iedere twijfel uitgeslo
ten, dat dé opvatting van de N. S. B.
over staatsvorm en staatsinrichting de
grenzen van een zuiver staatkundig
vraagstuk zeer verre overschrijdt.
Doch er is meer!
Zij, die de van God gestelde leiders
zijn van het katholieke volk, hebben
in hun vasten-mandement ten vorige
jare tegen de gevaarlijke dwalingen
van het nationaal-socialisme op een
wijze, die niet kan worden misver
staan, gewaarschuwd.
De bisschoppen hebben zelfs voor
belangrijke groepen van hun onder-
hoorigen het lidmaatschap van de N.
S. B. verboden; zij hebben het ge
drag van hen, die wel is waar formeel
niet onder dit verbod vielen, doch zich
ondanks de gegeven waarschuwing
toch bij de N. S. B. zouden aansluiten
„roekeloos" genoemd, en dus
veroordeeld.
En daarmee heeft het voor katho
lieken hoogste kerkelijk gezag in ons
land, waarnaar een goed zoon der
Kerk, naar Mgr. Van Noort op den
Bosschen Katholiekendag zoo helder
heeft uiteengezet, zich in een geest
van gehoorzaamheid gaarne voegt, aan
haar onderhoorigen een duidelijk
richtsnoer voor him handelen tegen
over de N. S. B. gegeven.
Leugen is, dat de Paus de Katholieken
in de politiek een ongebonden vrijheid
van handelen zou toestaan.
Waarheid is, dat de Katholieken ook in
de politiek zich moeten laten leiden door
wat hun begnselen hen voorschrijven.
WAT STAANDE HOUDT
dig de gelegenheid bevat om alle men
schen in een zekere mate van wel
vaart en in een toestand van vrede te
doen leven, en wat maken wij er van?
Hoe staan wij tegen elkaar op? Is er
ooit, in heel de geschiedenis der mensch
heid, een tijd van ellende, ook geeste
lijk, van onrust, wantrouwen, strijd en
barbaarschheden geweest, als de tegen
woordige? Heeft de gewelds-idee op
schier elk gebied ooit zulke triomfen
gevierd? Hebben ooit de zonen van
eenzelfde volk zóó heftig tegenover
elkander gestaan?
„Ik ben geen pessimist", zei Baldwin.
Best. Maar alleen het optimisme
van het geloof kan hier een
denkend en innerlijk-levend mensch
nog staande hvuderi.
Het optimisme van het ge
loof deze uitdrukking van een gods
dienst-erkennend liberaal stemt tot naden
ken
O, mochten wij, wij allen, wij, bevoor
rechten in het geloof, in dezen Paaschtijd,
bij den heerlijken Paasch-jubel, het opti
misme van het Geloof, van ons zoo troost
rijke Geloof begrijpen en omvatten en be
leven!
Baldwin zeide deze week in het Lager
huis:
„Ik ben geen pessimist, maar soms heb
ik tegenwoordig het gevoel, of wij in een
krankzinnigen-gesticht leven."
Hij zei dit, met het oog op de toenemen
de bewapening en op de oorlogs-kansen,
die de menschheid zelve schept.
De liberale „Avondpost" schrijft hierbij:
Is dit eigenlijk niet het gevoel, dat
ieder denkend mensch moet bevangen?
Een wereld, een aarde, die overvloe-
ARBEID DOOR VREEMDELINGEN.
Bedrijven, waar geen arbeid door
vreemdelingen verricht mag worden.
De St.Crt. van gisteravond bevat een
Kon. besluit, waarbij de volgende maatre
gelen worden getroffen inzake arbeid door
vreemdelingen:
Artikel 1. «Werkgevers zullen arbeid in
dan zm van artikel 1 van de wet tot rege
ling van den arbeid door vreemdelingen
zonder schriftelijke vergunning van den
directeur van den rijksdienst der Werk
loosheidsverzekering en Arbeidsbemidde
ling niet mogen doen verrichten door
vreemdelingen
22. a. in kapperswerkplaatsen of -inrich
tingen, waaronder begrepen kapperswin
kels en kapperssalons, zoowel voor man
nen als vrouwen; b. als kapper buiten
werkplaatsen of inrichtingen; c. in pedi
cure- en manicure-inrchtingen en schoon
heidssalons; d. als pedicure en manicure
buiten inrichtingen of salons; e. als haar-
kundige in en buiten inrichtingen, winkels
of salons;
23. in timmerfabrieken en in fabrieken
voor machinale houtbewerking;
24. in meubelfabrieken en meubelma
kerijen;
25. in behangerijen en stoffeerderijen;
26. in ijzer- en metaalgieterijen;
27. a. in fabrieken of werkplaatsen vooo
bewerking van metalen, waaronder begre
pen machinefabrieken en scheepswerven;
b. als metaalbewerker buiten fabrieken of
werkplaatsen;
28. a. in smederijen, bankwerkerijen,
draaierijen, autogene laschinrichtingen,
plaatwellerijen en constructiewerkplaat
sen; b. als smid, bankwerker, draaier,
autogeenlasscher, plaatweller, constructie-
werker buiten fabrieken of werkplaatsen;
29. a. in fabrieken voor het vervaardi
gen van instrumenten; b. in fabrieken
voor het vervaardigen van electrische en
mechanische apparaten, waaronder begre
pen fabrieken voor het vervaardigen van
signaalapparaten en mechanische werk
tuigen;
30. als opticien in en buiten winkels en
werkplaatsen;
31. a. in automobiel- en motorrijwielfa-
brieken; b. in rijwielfabrieken; c. in her
stelplaatsen van automobelen, motorrijwie
len en rijwielen; d. in vliegtuigfabrieken;
e. in wagon-, carosserie- en rijtuigfabrie-
ken; f. in autogarages;
32. a. in gloei- en radiolampenfabrieken;
b. in metaalwaren- en lampenfabrieken;
c. in fabrieken of werkplaatsen tot het
vervaardigen van radiotoestellen; d. in
radio-installatie-inrichtingen; e. als arbei
der, monteur of technicus voor installatie,
onderhoud of reparatie van radiotoestel
len;
33. a. in slachterijen en vleeschwaren fa
brieken; b. als slachter of worstmaker in
alle bedrijven of inrichtingen; c. in slage
rijen;
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Belgische regeering is voornemens de
kwestie der goudclausules op tweeërlei
wijze te regelen. (2de blad).
Ludendorffs verjaardag. (2de blad). i
Verklaringen van Sir John Simon over
de opvattingen van Duitschland inzake de
Londensche voorstellen. (2de blad).
BINNENLAND.
Het disconto van de Nederlandsche Bank
wordt met ingang van heden van 3 y. tot
4H pet. verhoogd, nadat het Woensdag j.l.
van 2 y2 tot Zy2 pet. was verhoogd. (1ste
blad).
Beperkende bepalingen inzake toelating
van buitenlandsche arbeidskrachten. (1ste
blad).
OMGEVING.
Hedenmiddag is de Boskoopsche bloe
mententoonstelling geopend.
34. a. bij levensverzekeringmaatschappij-
en, spaar- en andere verzekeringsinstellin
gen; b. bij banken voor levens-, lijfrente en
spaarverzekeringen
35. a. in kantoren, magazijnen en pakhui
zen; b. als handels- en kantoorbediende bui
ten kantoren, magazijnen of pakhuizen;
36. in advies-, bemiddeilings-, plaatsings-,
administratie- en reolamebureaux;
37. a. las straatmaker; b. in straatmakers-
bedrijven en bij den aanleg en het onder
houd van klinker-, macadam-, asphalt-, bi
tumen-, cement- en andere wegen;
38. in dameshoedenfabrieken en modiste-
rijen;
39. a. in schoenfabrieken en schoenmake
rijen, waaronder begrepen werkplaatsen of
inrichtingen tot herstel van schoenwerk;
b. als schoenmaker buiten fabrieken of
werkplaatsen;
40. a. in ingenieurs- en architectenJbu-
reaux; b. als ingenieur of architect in fa
brieken of werkplaatsen; c. als ingenieur
en architect buiten bureaux, fabrieken of
werkplaatsen
41. als tandarts of tand<technicus, zoowel
in als buiten tandartspractijiken, klinieken
of inrichtingen
42. a. in massage- en heilgymnastiekin-
richtinigen; b. als masseur, heilgymnastiek-
kundoge en maghetiseur buiten inrichtin
gen;
43. als psychotherapeuten, psycho-analy-
tici, raadgevende psychologen in of buiten
artspraktijken, klinieken of inrichtingen;
44. a. in fabrieken, inrichtingen of werk
plaatsen tot het vervaardigen of bewerken
van kunstgraniet; b. bij het vervaardigen of
bewerken van kunstgraniet buiten fabrie
ken, inrichtingen of werkplaatsen; c. bij het
vervaardigen of bewerken van kunstzand
steen, grint- en cementwerken, terranova
en dergelijke in en buiten fabrieken, inrich
tingen of werkplaatsen.
Artikel 2. Dit besluit treedt in werking:
a. voor werkgevers ten aanzien van
vreemdelingen, die zij in dienst hebben op
den dag, waarop dit besluit in de St. Crt.
wordt geplaatst, met ingang van 1 Juli
1935;
b. voor werkgevers ten aanzien van ove
rige vreemdelingen, met ingang van den
21sten dag volgende op dien, waarop dit
besluit in de St.Crt. wordt geplaatst.
Artikel 3. Dit besluit zal gelden tot 31
December 1936, indien het niiet tusschen-
tijds wordt ingetrokken.
Enkele druppels Shell Vloerglans reinigen Uw zeil, parket en JdLllUL
linoleum afdoende en geven het 'n prachtglans, dagenlang.
Bij alle drogisten! va*
TREIN GEDURENDE ZES DAGEN
INGESNEEUWD.
ST. JOHNS, 10 April. (V. D.). Het
treinverkeer, dat ongeveer een week ten
gevolge véin den sneeuwstormen op New-
Founland geheel was stilgelegd, kon giste
ren hervat worden. Een express-trein, die
zes dagen geleden met ongeveer 70 passa
giers insneeuwde, is eersgisteravond te St.
Johns aangekomen, nadat drie sneeuwploe
gen de baan hadden vrijgemaakt. Op vele
plaatsen lag de sneeuw anderhalve meter
hoog.
