a»T* 500 GULDEN BELOONING Het schrikb're pleit voor devaluatie VISSER, Haagweg 52, Telefoon 3131 - Altijd goed VRIJDAG 22 MAART 1935 DE LEWSCHE COURANT DERDE BLAD. - PAG. 10 BUITENLAND Is devaluatie nu nog noodzakelijk IL Bij terugbezorgen van een GRIJZE PAPEGAAI. Hij zegt heel duidelijk: Auto's noodig zonderchauffeur? Nadat de heer v. d. Weijden in een vorig artikel de maatregelen van minister Steen- berghe heeft besproken, komt hij thans tot de vraag: Is devaluatie nu nog noodzake lijk? Hij antwoordt daarop als volgt: Dit zal afhangen van het feit of de Re geering er met het aangekondigde bezui- nigingsontwerp, waarop een vaste lasten verlaging over de geheele linie heet ver werkt te zijn, er in slaagt, dit ook werkelijk over de geheele linie te verwezen lijken. Want de vraag is maar, of nu alleen de bodembewerkers recht hebben op deze hulpverleening? Wel is waar was dit vooral voor de bo- depbewerkers met hun lang loopende lee ningen, waarvoor geen andere meer te ver kregen waren, het meest urgent. Ook werd het hypotheekkapitaal door de steun meer veilig gesteld. Maar tallooze middenstan ders en huiseigenaren verkeeren toch ook in dezelfde onhoudbare positie. De huren gaan en moeten voortdurend omlaag, maar de hypotheekrente volgt slechts aarzelend of niet, terwijl de lasten aan de andere zijde verzwaard werden. (Verhooging personeele belasting, straat- belasting enz.). Tallooze middenstanders, fabrikanten enz., hebben hun inkomsten op ontstellen de wijze zien terugloopen en de rentabili teit van een groot aantal fabrieken en an dere ondernemingen is ook in vele geval len gelijk nul, zonder dat zij hun lasten zien verminderen. Het zal weldra onvermijdelijk blijken, ook deze groepen van een deel der hen ver pletterende vaste lasten te ontdoen. Het is de vraag, of dit bereikt zal wor den met deflatie-politiek, want men zal dan ook de uitkeeringen van de verzekerden moeten aantasten; het zal zich voortzetten moeten in een schakel van opvolgende be langhebbenden op elk gebied. Waar dit ontzaglijke moeilijkheden met zich brengt en dan nog de hoofdsommen der schuldvorderingen een verpletterende druk blijven uitoefenen, ben ik van oor deel, dat naast een beperking van het exe- cutierecht (dat ook bij devaluatie niet ge mist kan worden) devaluatie de meest prac- tische oplossing aan het schuldenprobleem zal geven, afgezien van de voordeelen voor den export. Ik zal nu niet verder over het probleem in 't algemeen spreken, maar meer concreet, de eventualiteiten bespreken, die mr. Geise op zoo welwillende wijze ter sprake heeft gebracht. Mr. Geise vraagt: Zal de door speculatie veroorzaakte daling van het pond ons niet in een ongunstige verhouding brengen bij een eventueele valuta-stabilisatie? Ik heb de laatste dagen niet de gelegen heid gehad om mr. Chamberlain te spreken, die daarover toch niets zegt, maar het zou ook niet ondenkbaar zijn, dat Engeland, dat zijn geld niet baseert op goud, maar veel meer naar den goederen-index, het zelf noodig achtte het pond wat te laten dalen (wat intusschen niet zoo'n vaart loopt), ook juist misschien om bij een eventueele in ternationale valuta-stabilisatiepoging „con cessies" te kunnen doen aan de andere lan den? Wie voor is, is niet gauw achter, zal men daar denken. Juist met een eventueele internationale valutastabiliseering zal het m.i. blijken welke zwakke positie Zwitserland en Ne derland innemen, omdat, ook al zou men er in slagen, de rente tot een dragelijk peil terug te brengen, zoodat deze door het eco nomisch leven te dragen zou zijn, dan nog het probleem van de hoofdsommen der schulden, zoowel de publieke als de parti culiere, blijft, als men er niet in slaagt, de buiten landsche valuta's op het oude peil te rug te brengen (wat vrijwel ondenkbaar is) of de Nederlandsche valuta aan de andere valuta's aan te passen. Gesteld al, dat dit laatste zou gelukken, dan doet men dan wat nu al 3}$ jaar is verzuimd. Juist deze noodzakelijkheid bü een even tueele internationale valuta-stabilisatiepo ging, aangenomen, dat men er ooit serieus aan begint (de noodzaak nJL voor Neder land en Zwitserland om op gelijke voet te komen), zal dan op het critieke moment de uitslag of het goede resultaat niet in de hand werken. Het verheugt me dat mr. Geise ridderlijk toegeeft, dat ondergeteekende het probleem grondig heeft aangepakt, door duidelijk het alternatief te stellen, of vaste lasten- verlaging over de geheele 1 i- nie (volgens mijn opinie ook herziening van de hoofdsom), óf beter devaluatie. De argumenten tegen devaluatie waren niet van mr. Geise, die de zaak objectief beziet; het verheugt me, dat hij ook toe geeft, dat een groot aantal argumenten niet steekhoudend is. Mr. Geise echter heeft ook, zij het dan andere moeilijkheden. Er wordt gezegd: Hoe zullen de boeren gebaat worden bij devaluatie, aangenomen, dat de afgekon digde en in uitzicht gestelde maatregelen niet voldoende resultaat opleveren. Ik mag wel voorop stellen, dat dit niet is een kwestie voor de boeren alleen, maar voor alle bedrijven, die op export zijn aan gewezen, n.L de tuinderij, de bollenkwee- kerij, de scheepvaart, de scheepsbouw, de boerderij en voor alle debiteuren. De kos ten van' levensonderhoud zullen niet meer stijgen dan 5 tot 7 pet. Dit aangenomen, zegt mr. Geise, zullen de boeren, voor zoo ver zij produceeren, voor de binnenlandsche markt, er niet meer dan 5 tot 7 pet. op vooruit gaan, ergo: zullen de schulden 5 tot 7 pet. minder drukken. Hier moet ik aannemen, dat mr. Geise mijn artikel niet heel goed gelezen heeft. Ik zou daarnaar kunnen verwijzen, maar het is zeer goed mogelijk, dat de prijzen der bodemproducten 25 lot 35 pet. duurder wor den, de groothandelsprijzen, dus wat wjj ontvangen, zonder dat de kosten van levens onderhoud meer dan 5 tot 7 pet. zouden stij gen. Bewijs, dat de kosten van levensonder houd niet gelijk op en neer gaan met de groothandelsprijzen, is wel, dat in 1914, beide op 100 gerekend, nu de kosten van levensonderhoud op 140 staan en de groot handelsprijzen der landbouwproducten met den steun erbij op 80. Devaluatie is geen toovermiddel, maar zal in staat zijn een deel der Regeerings- maatregelen en Regeerings-bemoeiingen in de bedrijven automatisch te vervangen. Waarop baseeren toch de devaluïsten hun meening, dat onze export quantitatief zal stijgen, de omzet grooter zal worden en wij allen daarvan profiteeren zullen? zegt mr. Geise. Mag ik misschien vragen, waarom Japan, dat zijn munt op de helft heeft gedeva lueerd, zijn export heeft weten uit te brei den van 100 gerekend in 1932 tot 140 in 1934? Men zou zoo zeggen, dat het kostenpeil toch nog wel van eenigen invloed is bij de export. Er zijn ook altijd nog afzetgebie den, waar niet gecontingenteerd wordt of invoerrechten geheven. Hoe komt het, dat Finland, dat vroeger geen export had, dwars door deze crisis heen, zijn export geweldig uitgebreid heeft, zonder dat er in het binnenland voor den landbouw maatregelen zijn genomen? Finland heeft een op goud gebaseerd geldstelsel, maar de Regeering heeft de vrijheid onder bepaalde omstandigheden groote hoeveelheden geld in omloop te brengen, waardoor dus practisch ook deva luatie ontstaat. Wel den gouden standaard dus, maar niet een bepaald goudgehalte. Maar aangenomen, dat het kostenpeil in een bepaald land niet de minste beteekenis heeft voor meerdere export, tengevolge van de bestaande contingenteeringen en de te nemen maatregelen van het^buitenland, welke zin heeft het dan om het kosten peil te verlagen door deflatie? Bij het 60 millioen-plan waarmede de Regeering invloed trachtte uit te oefenen op het loonpeil hier te lande heeft dr. Colijn gezegd: Men heeft mij gevraagd: moeten wij te rug naar het Japansche peil? Ik antwoord daarop: wij moeten terug naar het kos tenpeil der ons omringende cultuurlan den n.1. Duitschland, Engeland, de Oslo- Staten, Frankrijk en België, omdat wij an ders economisch niet kunnen blijven be staan. Een eisch van ethisch mini mum heeft slechts in zooverre waarde, als het economisch mogelijk is. Dti is geen bangmakerij of dreigen met den boeman, maar een uiting van de Re geering, die deflatiepolitiek voorstaat, maar niettegenstaande dat, zegt: wij moeten te rug naar het kostenpeil van de ons omrin gende landen, omdat wij anders niet kun nen blijven bestaan. Laat men het dan echter goed beseffen, dan zullen ook de lasten op den Staat en op de bedrijven, zoowel in hoofdsom als rente teruggebracht moeten worden, in goederen gemeten, op het peil van de ons omringende cultuurlanden, want anders zal het werkende gedeelte van de Maat schappij, dat deel, wat het niet wer kende deel van de Maatschappij ach- t e r b 1 ij f 1 bij de aanpassing ook nog moeten dragen, dus de loonen in goederen gemeten, hier te lande lager komen dan in landen waar de aanpassing ook van geld schulden heeft plaats gehad. M. P. v. d. WEIJDEN. RECHTZAKEN DRAMA TE PUTBROEK. Civiele vordering tegen den jachtopziener toegewezen. De arrondissementsrechtbank te Maas tricht heeft vonnis geweezn in de zaak van J. F. Wehrens, vader van een der slacht offers van den geruchtmakenden moord te Putbroek-Echt in de maand November 1931, waarbij vier personen van het leven wer den beroofd. J. F. Wehrens had een eisch tot schade vergoeding ingediend tegen den veroordeel den jachtopziener v. d. E., eventueel tegen diens werkgever jhr. v. A., aangezien de vermoorde Frans Wehrens, zijn zoon, tevens kostwinner van het gezin was geweest. Zijn eisch tot schadeloosstelling was opgemaakt tot een bedrag van 14.000. De Civiele Kamer der rechtbank heeft Donderdag besloten, dat v. d. E. en even eens zijn werkgever verplicht zijn, de gele den schade te vergoeden, doch deze schade is bepaald op 1000.Tot betaling van deze schade is v. d. E. en, zoo deze niet be talen kan, jhr. v. A. veroordeeld. VAN HET VATICAAN. NIEUWE ENCYCLIEK- Bij gelegenheid van de sluiting van het H. Jaar. Men seint uit Rome aan de „Msbd.": Naar wij uit de beste bron vernemen, zal de H. Vader, bij gelegenheid van de sluiting van het Heilig Jaar een encycliek uitvaardigen waarin de Paus zijn gedachten over den toestand, waarin de wereld zich heden ten dage bevindt en de middelen tot verbetering er van zal uiteenzetten. Verschillende malen is het opgevallen, dat de H. Vader den laatsten tijd in Zijn toespraken geenerlei toespeling maakte op politieke gebeurtenissen, waartoe Hij an ders gaarne decreetvoorlezingen benutte. Door de aankondiging van een nieuwe en cycliek wordt dit evenwel verklaard. DUITSCHLAND. DE STRIJD IN DE EVANGELISCHE KERK. Minister Frick wil er een eind aan maken. De Rijksminister van Binnenlandsche Zaken, dr. Frick, ontving gisteren bisschop Marahrens, dr. Niemöller en dr. Jacobi, drie der leiders van de oppositioneele kerk- beweging tegen rijksbisschop Müller. Naar vernomen wordt deelde dr. Frick den pre dikanten mede, dat hij voornemens is bin nen enkele dagen een einde te maken aan het conflict. Waarschijnlijk zal het ingrijpen bestaan in de benoeming van den staatssecretaris van het ministerie van Binnenlandsche Zaken dr. Stuckart tot rijkscommissaris voor de kerk. Voorts wordt vernomen, dat de arres taties van verscheiden honderden predikan ten op Zondag j.L door de geheime staats politie geheel op eigen initiatief zijn ver richt. De commandant der geheime politie Himler sympathiseert met de Duitsche ge- loofsbeweging en is een voorstander van het beëindigen van den kerkstrijd door middel van geweld. Zijn maatregelen ver wekken echter aanstoot bij een aantal in- voeldrijke personen. De zoon van den regee ringspresident van Brandenburg en Ber lijn, Kube, zou Zondag worden bevestigd. De predikant verscheen echter niet in de kerk, aangezien hij was gearresteerd. De vader ontstak in woede en telefoneerde onmiddellijk naar het hoofdkwartier van de geheime politie. De Rijksweer-minister von Blomberg was nog nadrukkelijker in zijn protesten. Hij was zeer ontsticht over het feit, dat op den helden-gedenkdag godsdienstplechtigheden in tal van garnizoenen niet konden plaats vinden aangezien er geen predikanten wa ren. Ook rijksbisschop Müller was niet van de arrestaties in kennis gesteld. Toen hij er bij de geheime politie naar informeerde, werd hem naar vernomen wordt op tamelijk grove wijze medegedeeld, dat hij niet het recht had informaties in te winnen. In de evangelische l.erk heerscht thans zeer groote verwarring. De situatie is nog gecompliceerde geworden, doordat de kerk senaat, dr. Hossenfelder, den extremen „Duitschen christen", die tijdens de eerste dagen van het kerkconflict van zich heeft doen spreken, tot bisschop van Branden burg heeft benoemd en dr. Tauch, den Ber- lijnschen leider van de „Duitsche christe nen" tot bisschop van Berlijn. Deze benoe mingen behoeven echter nog de bekrachti ging door dr. Müller. De extreme vleugel van de „Duitsche christenen" heeft echter den oorlog verklaard aan den rijksbis schop en medegedeeld, dat zijn kerkelijke regeering illegaal is, aanvoerderen, dat de kerk-senaat, waarin zij een meerderheid hebben, het wettelijk orgaan is. HITLER ONTSLAAT TWEE LANDS-MINISTERS. Op voorstel van den rijksstadhouder in Beieren heeft de Führer en rijkskanselier den Beierschen minister van Economische Zaken Hermann Esser uit zijn ambt ont heven. Een soortgelijke maatregel is ge nomen ten aanzien van den Saksischen mi nister van Onderwijs; dr. Wühelm Hert- nache, die op voorstel van den rijksstad houder in Saksen is ontslagen. Hermann Esser behoort tot de eerste aan hangers van Hitler; in het Beiersche na- tionaal-socialisme heeft hij steeds een groo te rol gespeeld. HITLER IN WIESBADEN. Hitler heeft besloten tot volledig herstel eenige dagen in Wiesbaden te verblijven. Hij heeft zijn intrek genomen in hotel Rose. ENGELAND. Duitschlands herbe wapening. BEZORDGHEH) IN HET LAGERHUIS. Simon over zijn bezoek aan Berlijn. In het debat over de buitenlandsche poli tiek, dat gistermiddag in het Lagerhuis is gevoerd, hebben zoowel de leiders der op positie, Lansbury en Samuel, als de mi nister van Buitenlandsche Zaken, sir John Simon, uiting gegeven aan de bezorgdheid, welke in Groot-Brittannië bestaat nopens de gevolgen van Duitschland's besluit tot wederinvoering van den dienstplicht. De Labour-leider George Lansbury dien de een motie in, het voeren van een debat over de buitenlandsche aangelegenheden beoogende, voordat minister Sinmon naar Berlijn vertrekt. De gebeurtenissen in Duitschland van Zaterdag en Zondag, aldus Lansbury, heb ben in Groot-Brittannië een gevoel van schrik, ja, zelfs bijna van wanhoop doen ontstaan, dat slechts vergeleken kan wor den met de gevoelens van 1914. Thans is het oogenblik gekomen, dat Groot-Brittannië iets meer voor den vrede moet doen dan het tot dusver heeft gedaan. Het moet Simon met een geheel nieuw mandaat naar Berlijn zenden, de leiding in de ontwapening op zich nemen en den luchtoorlog offeren op 'het altaar der ont wapeningsconferentie. De liberale leider sir Herbert Samuel verklaarde, dat Duitschland zich niet moet vergissen in de houding van Engeland. Een gelijke status voor Duitschland, welke neer komt op een militair overwicht van dat land, wordt door ons niet toegejuicht. Als Duitschland heeft verkregen, dat een ein de is gemaakt aan een onmogelijken toe stand, welke voortvloeit uit het verdrag van Versailles, heeft het alle reden de we reld niet voor de tweede maal uit te da gen. Minister Simon zeide o. a. dat een wei gering om thans naar Berlijn te gaan, tot niets geleid zou hebben. De toestand van vertrouwen en onrust, welke thans in Eu ropa heerscht, kan niet verbeterd worden zonder dat wjj ons door onderhandelingen verzekeren van een accoord over de vier punten, veiligheid, ontwapening, terugkeer van Duitschland tot den Volkenbond en het voorgestelde luchtpact. Ik wil thans niet op de cijfers ingaan, zeide Simon, doch moet aan een punt vast houden: de cijfers, aangegeven voor de sterkte van het Duitsche leger zijn zóó hoog en overtroffen zoozeer de cij-fers, die min der dan een jaar geleden werden voorge steld, zij overschrijden zóózeer de leger- sterkte, welke de andere Westersche mo gendheden er tegenover zouden kunnen plaatsen, dat, indien Duitschland die cijfers handhaaft, er ernstige twijfel moet rijzen aan de mogelijkheid van een accoord met de buurstaten van Duitschland. Simon eindigde zijn zeer toegejuichte rede met de woorden: Eden en ik verhelen geenszins de buitengewone moeilijkheden van onze taak. De resultaten, hoe ze ook mogen uitvallen, zullen belangrijk zijn. De weg, dien wij hebben gekozen, hoe moeilijk hij ook moge zijn, kan leiden naar een be tere en grootere overeenstemming. Lansbury trok hierop zijn motie in, waar na de Kamer de besprekingen over de be grooting voortzette. Simon en Eden Zondag te Amsterdam. De lord geheimzegelbewaarder Eden, die zich hedenavond naar Parijs begeeft is tot de conclusie gekomen, dat het niet mogelijk zal zijn naar Londen terug te keeren alvo rens hij naar Berlijn reist. Derhalve zal hij, naar de diplomatieke correspondent van de „Daily Telegraph" meldt, Zondag a.s., van Parijs naar Amsterdam vliegen, waar hij sir John Simon en de andere leden van de Engelsche delegatie zal ontmoeten, die een speciaal Engelsch vliegtuig vroor hun reis hebben gecharterd. ITALIË. - ITALIË NEEMT VOORZORGSMAAT REGELEN. Lichting-1913 blijft onder de wapenen. Het Italiaansche kabinet heeft besloten met het oog op den internationalen politie- ken toestand de twee lichtingen 1913 en 1914 beide in dienst te houden. De onderstaatssecretaris van het minis terie van Oorlog generaal Baistrocchi ver klaarde in de Kamer, dat door dezen voor zorgsmaatregel bijna een half millioen sol daten meer onder de wapenen blijft. De reeds opgeroepen recruten van de lichting 1913 worden niet naar huis gezonden en blijven in dienst te zamen met de lichting 1914, die in April a.s. moet opkomen. Italië geheel aan Frankrijks zijde. De woordvoerder van de Italiaansche re geering deelde gisteravond mede, dat Rome in voortdurende verbinding staat met Lon den en Parijs. Heden zal de Italiaansche regeering haar standpunt kenbaar maken, omtrent het Fransche voorstel om de Duit sche kwestie aan den Volkenbond voor te leggen. De regeering ziet echter geen re den om zich daartegen te verzetten. Het voornaamste is echter een gemeenschap pelijke diplomatieke actie door Italië, Groot-Brittannië en Frankrijk in een ge combineerd front. Como conferentie-plaats. Naar bekend wordt, zal de FranschEn gelschItaliaansche conferentie na Simon's bezoek aan Berlijn, onder voorzitterschap van Mussolini te Como worden gehouden. AMERIKA. AMERIKA EN DE SOVJET. Hoewel na het afbreken der onderhande lingen tusschen de Vereenigde Staten en Sovjet-Rusland inzake de schulden een hef tige campagne werd gevoerd tot het intrek ken van de erkenning van de Sovjet-unie, welke veel weerklank vond in het congres, deelde Cornell Hull mede, dat de regeering niet voornemens is de erkenning in te trekken. De volgende week zal Bullitt, de Ameri- kaansche ambassadeur naar Moskou terug- keeren, om zyn functie te hervatten. Niettegenstaande den tegenstand van de regeering tegen het intrekken van de er kenning van Sovjet-Rusland door de Ver eenigde Staten, heeft toch de commissie van buitenlandsche zaken van het huis van afgevaardigden, zich uitgesproken voor het behandelen van de resolutie-Tinkham met gesloten deuren. Deze resolutie, welke 27 Februari jl. werd ingediend, stelt voor, dq, erkenning van de Sovjet-unie in. te trekken. Nieuwe handelsbesprekingen. Officieus wordt medegedeeld, dat de ambassadeur der Sovjet-unie te Washing ton en de chef van de Amtorg, de sovjet- handelsvertegenwoordiging in de Vereenig de Staten, Bojew, mededeeling hebben ge daan aan de regeering der Vereenigde Sta ten, dat zü uit Moskou opdracht hebben ge kregen tot het doen van verschillende aan- koopen in de Vereenigde Staten, o. a. van vliegtuigen. Voorts zou men voornemens z\jn, naar aanleiding van de Amerikaansche plannen tot instelling van een luchtdienst over den Stillen Oceaan, onderhandelingen te ope nen met de Amerikaansche luchtvaartauto riteiten over de instelling van een lucht dienst Moskou-WladiwostockSan Fran cisco, via Alaska. BUITENLANDSCHE BERICHTEN GELD ZOEK BIJ SOCIALISTISCHE SPAARKAS IN BELGIE Justitie stelt onderzoek in Ten gevolge van klachten van diverse spaarders en deelnemers over een socialis tische spaarkas en coöperatie te Binche, heeft het gerecht van Charleroi een onder zoek ingesteld. Diverse spaarders konden namelijk hun spaarpenningen niet terug krijgen. Uit het eerste onderzoek naar de kasmiddelen is gebleken, dat ongeveer frs. 800.000 ontbraken, waarvan frs. 150.000 behoorden tot de spaarkas en frs. 350.000 tot de coöperatie. Alle boeken zijn in beslag genomen. De beheerder en de commissa rissen van de coöperatie en de spaarkas zullen door den rechter van instructie worden gehoord. (Tel.) DE ONTVOERING VAN JACOB Arrestatie van een nationaal-sociaüst te Bazel De politie te Bazel heeft een zekeren Hedemann gearresteerd, die door de justi tie van ontvoering en moord wordt be schuldigd. Het moet gebleken zijn, dat de gearres teerde een gevaarlijke Duitsche nationaal- socialist is, die als agent-provocateur op trad en zich aan de ontvoering van ver- schülende Duitschers, die in Zwitserland een toevlucht hadden gezocht, schuldig heeft gemaakt. Zijn laatste slachtoffer is de journalist Bertold Jacob, die, zooals werd bericht, eveneens ontvoerd moet zijn. De Zwitsersche justitie heeft in verband hiermede ook bevelen tot ahnhouding uit gevaardigd tegen een Berlijnschen chauf feur en twee andere medeplichtigen, die eveneens te Berlijn wonen en voor de ont voering van den journalist Bertold Jacob opzettelijk naar Bazel zijn gekomen. DIJKEN BIJ DE MISSISSIPPI DOORGESTOKEN Nationale garde moet ingrijpen Uit Greenwood (Mississippi) wordt ge meld, dat de nationale garde de dijken in het Noordelijke door de Mississippi over stroomde gebied heeft moeten bezetten. Deze maatregel is noodzakelijk gebleken daar op twee plaatsen gewapende dijk- wachters zijn overvallen door een menig te menschen, die vervolgens de dijken met dynamiet deden springen, teneinde tot be houd van hun eigen akkers, de overstroo ming af te weren naar andere gebieden. DE ONGEREGELDHEDEN TE HARLEM In verband met de ongeregeldheden te Harlem zullen 12 personen, allen negers, moeten terecht staan. Er zal een onderzoek worden ingesteld naar de invloeden, welke van communistische zijde zouden zijn aan gewend om de onlusten te verwekken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1935 | | pagina 10