STADS
NIEUWS
26ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE VELDTOCHT VAN
DE STAATSPARTIJ
ST. CLEMENS-RETRAITENKUIS
ZATERDAG 16 MAART 1935
No. 8066
3)e
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weekS 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per. kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 n
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huuren
verhuur, koop en verkoop: f 0-56
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIJF BLADEN WAARONDER GE
ÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD.
r j
Een strooibiljet der N.S.B.
„De politieke partijen terroriseeren de
leden der N.S.B. door boycot, broodroof,
mishandeling, beleediging, royement; hun
bladen hitsen met alle middelen op tegen
het nationaal-socialisme".
Bovenstaande bewering is ontleend aan
een strooibiljet van de N.S.B.
Wat hier aan de politieke partijen
wordt ten laste gelegd, is geen kleinig
heid. Als dat waar zou zijn, dan zouden
wij dat zelf, natuurlijk, ten sterkste af
keuren.
Maar 't is niet waar.
Zeker, er zijn enkelingen, die zich aan
onverdraagzaamheid in hatelijken vorm
schuldig maken. Die z ij n er onder de le
den der politieke partijen. Zijn die er ook
niet in de kringen van de N.S.B.? Wij
veroordeelen dezulken onder ons; en wij
zouden er, voorzoover noodig, bij al onze
leden op willen aandringen, om steeds
onderscheid te maken' tusschen bestrijding
van beginselen en bestrijding van
personen, en om levendig te hou
den de overtuiging, dat óók dègenen, die
andere beginselen volgen dan wij, die naar
onze overtuiging zich door verkeerde be
ginselen laten leiden, het even goed als wij,
het zelfs héél goed kunnen bedoelen, mo
reel verantwoord kunnen zijn.
Ook wordt in bedoeld stroobiljet der
N.S.B. beweerd, dat de bladen ophitsen
„met alle mogelijke middelen" tegen de
N.S.B.
Zeker in de pers zal wel 'ns, i s inder
daad wel 'ns geschreven over en tegen de
N.S.B. op een wijze, die wij niet kunnen
goedkeuren, die wij beslist afkeuren.
In „Volk en Vaderland" zal nog het eer
ste onvertogen woord aan het adres der
tegenstanders moeten geschreven wor
den!!
Wat onszelf betreft, wij mogen met
even groote beslistheid als bescheiden
heid vaststellen, dat niemand uit het door
ons geschrevene één woord van bestrijding
der N.S.B. zal kunnen opdiepen, hetwelk
als „ophitsen" mag worden gekwalifi
ceerd.
Doch: wordt er in datzelfde strooibiljet
van de N.S.B. niet opgehitst tegen de
politieke partijen en dezer leiders en ver
trouwensmannen.
Is het niet wij wenschen niet een te
sterke uitdrukking te gebruiken schan
delijke ophitsing, 'als daar geschreven
wordt:
Deze politieke partijen zijn het on
eens over alles, wat uw toestand zou
kunnen verbeteren. Zij zijn het eens
over alles, wat u schaadt. Zij regeer en
over u, tegen u, zonder u.
Even te voren zijn de politieke partijen,
hier bedoeld, aangeduid met de namen
van eenige hunner „machthebbers", n.L
Colijn, Aalberse, Albarda, Slo tem aker,
Marchant.
Welnu deze lieden zijn het oneens
over alles, wat de toestand van het Ne-
derlandsche volk zou kunnen verbeteren,
maar zij worden het plotseling roe
rend met elkaar eens, als 't maar gaat
over iets, wat het Nederlandsche volk
schaadt.
Als van zulk 'n afschuwelijk-slecht al
looi worden voorgesteld mannen als de
genoemde!En dat spreekt dan (ook in
het bedoelde strooibiljet) over „nationale
saamhoorigheid en sociale rechtvaardig
heid"!
Oprecht gezegd: de geciteerde zinsnede
schijnt ons zóó ergerlijk, dat wij er ons
geenszins over zouden verwonderen, als
ook vele N.SB..'ers zélf, de besten onder
hen, zich er aan ergeren....
Meer lachwekkend dan ergerlijk zijn
de laatste woorden uit die zinsnele, n.L
dat de politieke partijen regeeren
„zonder u".
Naar aanleiding van deze beschuldiging
aan het adres der politieke partijen schreef
dezer dagen „De Gelderlander" zeer te
recht:
Wie dat leest, wrijft zich de oogen
eens uit.
„De politieke partijen regeeren over
u, tegen u en zonder u".
Neen, dan het nationaal-socialisme!
Daar decreteeren de leiders en hun
staf hoe het moet.
De rest kan den mond houden, heeft
te gehoorzamen en daarmee basta.
Dat brengt immers het regime nu
eenmaal mee.
Of aanzienlijke minderheden er an
ders over denken, des te erger voor
die minderheden.
Zie maar naar den overkant van de
grens.
Vraag daar eens, wat degenen, die
anders dachten over de regeerings-
maatregelen, dan de regeering zelf,
daarover mogen inbrengen.
Leege briefjes!
Een beweging, die in wezen totali
teit van de macht beoogt, wordt door
dat beginsel voortgestuwd.
Al willen de leiders van thans een
zekere gematigdheid, de ondervindingen
van alle bewegingen leert, dat ze van
onderen af worden opgestuwd.
Wij passen voor een dictatuur, die
den gezonden volksinvloed in boeien
slaat.
Wij mogen wel met recht en reden
waarschuwen: wacht u voor het nationaal-
socialisme, dat wil regeeren „zonder u"!
RIJKSMIDDELEN.
In Februari bijna ƒ4 millioen
beneden de raming en
ƒ6.872.677 meer dan
in Februari 1934.
De Rijksmiddelen hebben in de maand
Febr. opgebracht 29.220.906 hetgeen
3.958.260 minder is dan dp raming, doch
6.872.677 meer dan de opbrengst over
I'ebruari van het vorige jaar.
De opbrengst over de eerste twee maan
den van dit jaar was ƒ60.420.437 of
5.937.896 minder dan de raming, doch
12.518.133 meer dan over Januari en Fe
bruari 1934.
De inkomsten ten bate van het Verkeers-
fonds leverden de vorige maand 1.148.672
NATIONAAL SOCIALISTISCHE
PROGRAMMA'S EN FEITEN.
Wat de „Osservatore" er van zegt.
Het officieel leerplan voor de openbare
lagere scholen te Leipzig bevat o.a. de vol
gende bepalingen: „De godsdienstleer aar
moet steeds voor oogen houden, dat de
Duitsche jeugd beter op de hoogte moet
zijn met de godsdienstige en zedelijke be
grippen der voorouders, dan met de ge
schiedenis van het Oude Testament.
Bij voorkomende gelegenheden zal hy
dus zijn leerlingen wijzen op den germaan-
schen godsdienst, de oud-germaansche ge
bruiken. In de hoogere klassen moet de
oud-germaansche godsdienstleer uitvoerig
behandeld worden, alsmede de verovering
van de germaansche wereld door het Chris
tendom. Hierbij dient er op gewezen te
worden, dat het christendom den oud-ger
maansche vrijheidszin heeft onderdrukt."
„Deze en soortgelijke bepalingen" schrijft
de „Osservatore", „vormen een welspreken
de verklaring van het feit, dat de Katho
lieke Kerk voor de katholieke kinderen
confessioneele scholen eischt."
Dezer dagen eischten enkele manschap
pen van een „Strum-Abteilung", dat de
beeltenis van Adolf Kolping, die tezamen
met het portret van Adolf Hitler den ge
vel van het Kolping-Haus te Saarbrucken
versierde, zou werden weggenomen. In
weerwil van het protest van het bestuur
der Kolpingvereeniging werd het beeld van
Kolping op straat geworpen en wegge
voerd.
„Dit optreden", schrijft de Saarbrucker
Landes-Zeitung, „is zeer zeker niet in over
eenstemming met den geest van hen, die
het Rijk heeft belast met het bestuur van
de Saar". „En o'ok niet met den Vrijheids
zin, die in Leipzig zoo hogelijk wordt ge
roemd", schrijft de „Osservatore".
Wat Vaderlands-liefde voorschrijft
REDE Dr. KORTENHORST
De veldtocht van de Kath. Staatspartij
is geopend. De eerste verkiezingsredevoe
ring is gisteravond gehouden door dr. L. G.
Kortenhorst in „Zomerlust", om alle Ka
tholieken op te roepen zich onder de
kruisbanier te scharen en door een goed
gemikt schot op het stembriefje de zege
praal op onze tegenstanders te bevechten.
De zeer geslaagde avond werd door mr.
Bolsius geopend, waarna het woord was
aan dr. Kortenhorst.
Alvorens tot het eigenlijke onderwerp
van zijn rede te komen, wilde spr. eerst
een misverstand uit de wereld helpen,
dat mogelijk bij de lezers van „Onze
Vaan" is ingehamerd, namelijk dat er een
tegenstelling zou bestaan tusschen hem
en den heer Kuyper.
Van tegenstellingen gesproken!
Van eenige tegenstelling, noch in prin
cipes noch in detail-kwesties, is er sprake.
Wanneer men van tegenstellingen spreekt:
deze zijn eerder te vinden in de Kath.
Democr. Partij. Haar vertegenwoordiger
in de Tweede Kamer, de heer Arts, is
protectionist, maar prof. Veraart noemt
protectionisme een „kolder". Een ander
vooraanstaand K.D.P.'er, ir. Beekman,
bereidt in zijn brochure over het Duitsche
Nat. Soc. aan Von Pappen een soort hei-
lig-verklaring, waartegenover prof. Ver
aart staat, die op inderdaad goede
gronden het Nat. Soc. bestrijdt. Een
groote tegenstelling merkt spr. ook op
tusschen den heer Wesselingh, die als
bestuurslid van een bond van z.g. „huis
jesmelkers" (maar natuurlijk niet als re
dacteur van „Önze Vaan"!) tegen huur-
verlaging is en de meening te dien op
zichte van de andere partij gen oo ten.
Als het om ontdekken van tegenstellin
gen gaat, kan de K.D.P. ons dus met rust
laten.
De vier groote sociale katholieke orga
nisaties geven juist blijken van een ver
blijdende eensgezindheid een eensge
zindheid, die weer tot uiting komt in: de
Kath. Kamerfactie, welke het urgentie
programma Vfin de vier bonden overnam.
Dit urgentie-programma is door de regee
ring stuk voor stuk verwezenlijkt. De
eenheid in de Kath. Staatspartij is dege
lijk gefundeerd, een eenheid van overtui
ging en actie.
Om eenheid te zoeken, be
hoeft men niet ver van huis te
gaan. Men vindt deze in de Kath.
Staatspartij een eenheid niet van
boven-af opgelegd, maar voortspruitend
uit gemeenschappelijk inzicht.
De fronten, waarop gestreden
wordt.
Spr. noemde de a. s. verkiezingen
hoogst belangryk misschien
wel beslissend voor den verderen
loop van zaken in ons land. Meer dan
ooit gaat het om beginselen. De
pittige brochures, door de Kath. Staats
partij verspreid, geven de drie fronten
aan, waarop de strijd zal worden gevoerd:
tegen de nationaal-socialistische partij, te
gen de katholiek-democratische partij en
tegen de onverschilligheid en onwetend
heid van eigen menschen.
De S.D.A.P. rekent spr. nauwelijks
meer tot de gevaarlijke tegenstanders;
deze partij heeft een merkwaardige evo
lutie ondergaan. Van een oppositie-partij
TE N00RDWIJKERH0UT.
1922 Maart: Meisjes boven 17 j. 6.50
1720 April: Heeren (Gereserv.)
2023 April (Paschen): Mannen
en jongelingen 6.50
2326 April: Ongeh. Dames Mid
denstand 10.
30 Apr.3 Mei: Meisjes bov. 17 j. 6.50
1317 Mei: Meisjes boven 17 j. 6.50
1821 Mei: Jonge Mannen 6.50
2124 Mei: Geh. Vrouwen 6.50
2528 Mei: Militieplichtigen6.50
31 Mei3* Juni: Mannen 6.50
36 Juni: Meisjes boven 17 j. 6.50
behalve op 't gebied van defensie is
hier bijna geen sprake meer.
Vervolgens behandelde spr. onze hou
ding tegenover het kabinet-Colijn. Voor
de Kath. Staatspartij is de vraag: steun of
geen steun? aan dit kabinet geen gemak
kelijke. Wanneer wij onzen steun opzeg
gen, is daarmede -het landsbelang ge
moeid. Spr. acht dit ministerie niet het
best-denkbare, maar, gegeven de omstan
digheden, het bes t-m o g e I ij k e. Dat
wil niet zeggen, dat wij niet critisch tegen
over dit kabinet staan De liberalen ver
wijten ons zelfs te veel oppositie! Onze
critiek was echter geen critiek om de cri-
tiek, doch alleen om resultaten te berei
ken, en op velerlei terrein zijn belang
rijke resultaten bereikt.
De liefde
het vaderland
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Verlenging van den diensttijd in Frank
rijk. (2de blad).
Batig slot van den Griekschen opstand.
(2de blad).
Aanslag op koning Bin Saoed. (2de blad).
BINNENLAND.
Het debat over de spellingskwestie in de
Eerste Kamer voortgezet. (2de blad).
De Tweede Kamer heeft z.h.s. goedge
keurd het wetsontwerp tot contingenteering
van den invoer van steenkool en stikstof-
houdende meststoffen. (2de blad).
De Rijksmiddelen zijn in Februari bijna
ƒ4 millioen beneden de raming gebleven;
de opbrengst was echter ƒ6.872.677 hooger
dan in Februari 1934. (1ste blad).
Contingenteering van rijwielen is noodig
wegens overmatigen invoer uit Engeland.
(2de blad).
De Staatspartij steunt de regeering, om
dat van huis-uit de Katholieken gouverne
menteel willen zijn én uitsluitend op het
landsbelang willen letten. Het is de va
derlandsliefde, die ons leidt bij de beant
woording van de vraag, of dit kabinet ge
steund moet worden. Kardinaal Mercier
heeft eens treffend gezegd: De gods
dienst van Christus maakt de
vaderlandsliefde tot wet; ei
bestaat geen volmaakt Chris
ten, die niet een volmaakt va-
derlander is.
Door moeizame arbeid zijn in de Staats
partij de Katholieken gevormd tot een j
levend element van het Nederlandsche
volk. Nu wij macht kunnen ontplooien,
nu wij tot een volkspartij zijn gegroeid in
den waren zin van het woord nu, juist
nu, in deze netelige omstandigheden, heb-
oen wij een vaderlandschen plicht te ver
vullen tegenover het geheele Nederland
sche volk.
Wij steunen het kabinet
omdat
Wij kunnen dit kabinet steunen, omdat:
het de goddelijke wetten eerbiedigt en de
christelijke leer handhaaft als fundament
van ons staatkundig leven; omdat: het de
volksvrijheid niet aantast vernietigt,
maar verdedigt.
Laten wij, Katholieken, toch niet verge
ten, dat de ontwikkeling van de democra
tie voor ons heeft beteekend de vrijheid
vay godsdienst. We hebben het ook an
ders gekend. Eeuwenlang waren de Ka
tholieken een n i e t-v o 1 k, een nul
volk Het is nog zoo kort geleden in
1848 dat onze vrijmaking een aanvang
nam. Evenals aan tS. Paulus is ons een
„prikkel" gegeven om ons aan deze ver
drukking te herinneren. Deze „prikkel
vinden wij in ds. Kersten en Lingbeek!
Hierna behandelde spr. de critiek, die
op regeering en fractie wordt uitgeoefend.
Deze geldt voornamelijk de z.g. aanpas
singspolitiek. Deze aanpassing moet plaats
hebben, niet alleen op financieel, maar ook
op economisch en sociaal gebied. De struc
tuur van het economisch leven dient ver
nieuwd te worden. Dit houdt een wereld
wijd programma in, dat grootsche perspec
tieven opent. De Staatspartij is nog lang
niet „aan het eind van haar latijn". Een
nieuwen geest willen wij. Vandaar dat
overal de politieke organisaties een mil-
den stroom van nieuw leven over ons volk
uitstorten.
Spr. ging daarna op enkele crïtische
opwerpingen dieper in. Kunnen de belas
tingen nog meer verhoogd worden? Spr.
noemt het onmogelijk. De verlaging der
inkomsten drukt als een loodzware last op
het geheale volk. Het nationaal vermogen
aaalde in vijf jaar met 4200 millioen; de
inkomsten uit aandeelen zakten met 75
pet., de rente der staatsleeningen is met
30 a 40 pet. verlaagd. Door hoogere belas
tingvorming zou kapitaal-vorming worden
tegengegaan, en de bronnen van de
staatsinkomsten worden aangetast,
Op financieel terrein is voor de Staat j
groote voorzichtigheid geboden. Een'
sluitende begrooting is een
primair belang. Dan alleen bliijft
de mogelijkheid bestaan tot steun aan de
allerarmsten. Vergeten wij niet, dat jaar
lijks alleen aan werkloozensteun 20 0
millioen wordt uitgekeerd. i
PROPAGANDA-BUJETTEN VAN DE
R.-K. STAATSPARTIJ.
Aanpassing over de gehééle
linie.
Een noodzakelijk gevolg van de aanpas
singspolitiek der regeering is, dat de kos-
ten van levensonderhoud en de vaste las
ten naar beneden moeten. Spr. noemde de
eenige dagen geleden afgekondigde wijze
om landelijke executies tegen te houden,
een bijna geniale maatregel. Maar ook de
huren moeten omlaag. De regeering
heeft te kennen gegeven, dat bij het bin
nenkort in te dienen aanpassingsont-
v/erp, maatregelen en machti
gingen worden voorgesteld om
de woninghuren der weinig
daadkrachtIgen naar beneden
te krijgen. Rijk en gemeenten zullen
hierbij gedwongen worden een verlies te
nemen. Bovendien is bij de hypotheek
banken overleg gaande tot drasti
sche renteverlaging. Wij
mogen dus hopen op een zeer
sterke verlaging van de
woninghuren, waardoor g e-
deeltelijk de vermindering
van de werkloozensteun
wordt geco.mpenseerd.
Kort maar duidelijk zette spr. uiteen,
dat ons land van devaluatie of van verla
ting van de gouden standaard geen heil
heeft te verwachten.
De aanpassing moet niet alleen plaats
hebben op financieel en economisch, maar
ook op sociaal terrein. „Wij bouwen aan
een nieuwe orde" aldus luidt de slag
zin op een verkiezings-plaat der Staats
partij. Wij willen in practijk brengen de
richtlijnen, door Quadragesimo Anno ge
geven. Reeds is een studiecommissee uit
de vier groote organisaties over toepas
sing daarvan tot volkomen over
eenstemming gekomen.