STADS NIEUWS 26ste Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN DE VELDTOCHT VAN DE STAATSPARTIJ ST. CLEMENS-RETRAITENKUIS ZATERDAG 16 MAART 1935 No. 8066 3)e DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per weekS 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per. kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 n GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huuren verhuur, koop en verkoop: f 0-56 DIT NUMMER BESTAAT UIT VIJF BLADEN WAARONDER GE ÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD. r j Een strooibiljet der N.S.B. „De politieke partijen terroriseeren de leden der N.S.B. door boycot, broodroof, mishandeling, beleediging, royement; hun bladen hitsen met alle middelen op tegen het nationaal-socialisme". Bovenstaande bewering is ontleend aan een strooibiljet van de N.S.B. Wat hier aan de politieke partijen wordt ten laste gelegd, is geen kleinig heid. Als dat waar zou zijn, dan zouden wij dat zelf, natuurlijk, ten sterkste af keuren. Maar 't is niet waar. Zeker, er zijn enkelingen, die zich aan onverdraagzaamheid in hatelijken vorm schuldig maken. Die z ij n er onder de le den der politieke partijen. Zijn die er ook niet in de kringen van de N.S.B.? Wij veroordeelen dezulken onder ons; en wij zouden er, voorzoover noodig, bij al onze leden op willen aandringen, om steeds onderscheid te maken' tusschen bestrijding van beginselen en bestrijding van personen, en om levendig te hou den de overtuiging, dat óók dègenen, die andere beginselen volgen dan wij, die naar onze overtuiging zich door verkeerde be ginselen laten leiden, het even goed als wij, het zelfs héél goed kunnen bedoelen, mo reel verantwoord kunnen zijn. Ook wordt in bedoeld stroobiljet der N.S.B. beweerd, dat de bladen ophitsen „met alle mogelijke middelen" tegen de N.S.B. Zeker in de pers zal wel 'ns, i s inder daad wel 'ns geschreven over en tegen de N.S.B. op een wijze, die wij niet kunnen goedkeuren, die wij beslist afkeuren. In „Volk en Vaderland" zal nog het eer ste onvertogen woord aan het adres der tegenstanders moeten geschreven wor den!! Wat onszelf betreft, wij mogen met even groote beslistheid als bescheiden heid vaststellen, dat niemand uit het door ons geschrevene één woord van bestrijding der N.S.B. zal kunnen opdiepen, hetwelk als „ophitsen" mag worden gekwalifi ceerd. Doch: wordt er in datzelfde strooibiljet van de N.S.B. niet opgehitst tegen de politieke partijen en dezer leiders en ver trouwensmannen. Is het niet wij wenschen niet een te sterke uitdrukking te gebruiken schan delijke ophitsing, 'als daar geschreven wordt: Deze politieke partijen zijn het on eens over alles, wat uw toestand zou kunnen verbeteren. Zij zijn het eens over alles, wat u schaadt. Zij regeer en over u, tegen u, zonder u. Even te voren zijn de politieke partijen, hier bedoeld, aangeduid met de namen van eenige hunner „machthebbers", n.L Colijn, Aalberse, Albarda, Slo tem aker, Marchant. Welnu deze lieden zijn het oneens over alles, wat de toestand van het Ne- derlandsche volk zou kunnen verbeteren, maar zij worden het plotseling roe rend met elkaar eens, als 't maar gaat over iets, wat het Nederlandsche volk schaadt. Als van zulk 'n afschuwelijk-slecht al looi worden voorgesteld mannen als de genoemde!En dat spreekt dan (ook in het bedoelde strooibiljet) over „nationale saamhoorigheid en sociale rechtvaardig heid"! Oprecht gezegd: de geciteerde zinsnede schijnt ons zóó ergerlijk, dat wij er ons geenszins over zouden verwonderen, als ook vele N.SB..'ers zélf, de besten onder hen, zich er aan ergeren.... Meer lachwekkend dan ergerlijk zijn de laatste woorden uit die zinsnele, n.L dat de politieke partijen regeeren „zonder u". Naar aanleiding van deze beschuldiging aan het adres der politieke partijen schreef dezer dagen „De Gelderlander" zeer te recht: Wie dat leest, wrijft zich de oogen eens uit. „De politieke partijen regeeren over u, tegen u en zonder u". Neen, dan het nationaal-socialisme! Daar decreteeren de leiders en hun staf hoe het moet. De rest kan den mond houden, heeft te gehoorzamen en daarmee basta. Dat brengt immers het regime nu eenmaal mee. Of aanzienlijke minderheden er an ders over denken, des te erger voor die minderheden. Zie maar naar den overkant van de grens. Vraag daar eens, wat degenen, die anders dachten over de regeerings- maatregelen, dan de regeering zelf, daarover mogen inbrengen. Leege briefjes! Een beweging, die in wezen totali teit van de macht beoogt, wordt door dat beginsel voortgestuwd. Al willen de leiders van thans een zekere gematigdheid, de ondervindingen van alle bewegingen leert, dat ze van onderen af worden opgestuwd. Wij passen voor een dictatuur, die den gezonden volksinvloed in boeien slaat. Wij mogen wel met recht en reden waarschuwen: wacht u voor het nationaal- socialisme, dat wil regeeren „zonder u"! RIJKSMIDDELEN. In Februari bijna ƒ4 millioen beneden de raming en ƒ6.872.677 meer dan in Februari 1934. De Rijksmiddelen hebben in de maand Febr. opgebracht 29.220.906 hetgeen 3.958.260 minder is dan dp raming, doch 6.872.677 meer dan de opbrengst over I'ebruari van het vorige jaar. De opbrengst over de eerste twee maan den van dit jaar was ƒ60.420.437 of 5.937.896 minder dan de raming, doch 12.518.133 meer dan over Januari en Fe bruari 1934. De inkomsten ten bate van het Verkeers- fonds leverden de vorige maand 1.148.672 NATIONAAL SOCIALISTISCHE PROGRAMMA'S EN FEITEN. Wat de „Osservatore" er van zegt. Het officieel leerplan voor de openbare lagere scholen te Leipzig bevat o.a. de vol gende bepalingen: „De godsdienstleer aar moet steeds voor oogen houden, dat de Duitsche jeugd beter op de hoogte moet zijn met de godsdienstige en zedelijke be grippen der voorouders, dan met de ge schiedenis van het Oude Testament. Bij voorkomende gelegenheden zal hy dus zijn leerlingen wijzen op den germaan- schen godsdienst, de oud-germaansche ge bruiken. In de hoogere klassen moet de oud-germaansche godsdienstleer uitvoerig behandeld worden, alsmede de verovering van de germaansche wereld door het Chris tendom. Hierbij dient er op gewezen te worden, dat het christendom den oud-ger maansche vrijheidszin heeft onderdrukt." „Deze en soortgelijke bepalingen" schrijft de „Osservatore", „vormen een welspreken de verklaring van het feit, dat de Katho lieke Kerk voor de katholieke kinderen confessioneele scholen eischt." Dezer dagen eischten enkele manschap pen van een „Strum-Abteilung", dat de beeltenis van Adolf Kolping, die tezamen met het portret van Adolf Hitler den ge vel van het Kolping-Haus te Saarbrucken versierde, zou werden weggenomen. In weerwil van het protest van het bestuur der Kolpingvereeniging werd het beeld van Kolping op straat geworpen en wegge voerd. „Dit optreden", schrijft de Saarbrucker Landes-Zeitung, „is zeer zeker niet in over eenstemming met den geest van hen, die het Rijk heeft belast met het bestuur van de Saar". „En o'ok niet met den Vrijheids zin, die in Leipzig zoo hogelijk wordt ge roemd", schrijft de „Osservatore". Wat Vaderlands-liefde voorschrijft REDE Dr. KORTENHORST De veldtocht van de Kath. Staatspartij is geopend. De eerste verkiezingsredevoe ring is gisteravond gehouden door dr. L. G. Kortenhorst in „Zomerlust", om alle Ka tholieken op te roepen zich onder de kruisbanier te scharen en door een goed gemikt schot op het stembriefje de zege praal op onze tegenstanders te bevechten. De zeer geslaagde avond werd door mr. Bolsius geopend, waarna het woord was aan dr. Kortenhorst. Alvorens tot het eigenlijke onderwerp van zijn rede te komen, wilde spr. eerst een misverstand uit de wereld helpen, dat mogelijk bij de lezers van „Onze Vaan" is ingehamerd, namelijk dat er een tegenstelling zou bestaan tusschen hem en den heer Kuyper. Van tegenstellingen gesproken! Van eenige tegenstelling, noch in prin cipes noch in detail-kwesties, is er sprake. Wanneer men van tegenstellingen spreekt: deze zijn eerder te vinden in de Kath. Democr. Partij. Haar vertegenwoordiger in de Tweede Kamer, de heer Arts, is protectionist, maar prof. Veraart noemt protectionisme een „kolder". Een ander vooraanstaand K.D.P.'er, ir. Beekman, bereidt in zijn brochure over het Duitsche Nat. Soc. aan Von Pappen een soort hei- lig-verklaring, waartegenover prof. Ver aart staat, die op inderdaad goede gronden het Nat. Soc. bestrijdt. Een groote tegenstelling merkt spr. ook op tusschen den heer Wesselingh, die als bestuurslid van een bond van z.g. „huis jesmelkers" (maar natuurlijk niet als re dacteur van „Önze Vaan"!) tegen huur- verlaging is en de meening te dien op zichte van de andere partij gen oo ten. Als het om ontdekken van tegenstellin gen gaat, kan de K.D.P. ons dus met rust laten. De vier groote sociale katholieke orga nisaties geven juist blijken van een ver blijdende eensgezindheid een eensge zindheid, die weer tot uiting komt in: de Kath. Kamerfactie, welke het urgentie programma Vfin de vier bonden overnam. Dit urgentie-programma is door de regee ring stuk voor stuk verwezenlijkt. De eenheid in de Kath. Staatspartij is dege lijk gefundeerd, een eenheid van overtui ging en actie. Om eenheid te zoeken, be hoeft men niet ver van huis te gaan. Men vindt deze in de Kath. Staatspartij een eenheid niet van boven-af opgelegd, maar voortspruitend uit gemeenschappelijk inzicht. De fronten, waarop gestreden wordt. Spr. noemde de a. s. verkiezingen hoogst belangryk misschien wel beslissend voor den verderen loop van zaken in ons land. Meer dan ooit gaat het om beginselen. De pittige brochures, door de Kath. Staats partij verspreid, geven de drie fronten aan, waarop de strijd zal worden gevoerd: tegen de nationaal-socialistische partij, te gen de katholiek-democratische partij en tegen de onverschilligheid en onwetend heid van eigen menschen. De S.D.A.P. rekent spr. nauwelijks meer tot de gevaarlijke tegenstanders; deze partij heeft een merkwaardige evo lutie ondergaan. Van een oppositie-partij TE N00RDWIJKERH0UT. 1922 Maart: Meisjes boven 17 j. 6.50 1720 April: Heeren (Gereserv.) 2023 April (Paschen): Mannen en jongelingen 6.50 2326 April: Ongeh. Dames Mid denstand 10. 30 Apr.3 Mei: Meisjes bov. 17 j. 6.50 1317 Mei: Meisjes boven 17 j. 6.50 1821 Mei: Jonge Mannen 6.50 2124 Mei: Geh. Vrouwen 6.50 2528 Mei: Militieplichtigen6.50 31 Mei3* Juni: Mannen 6.50 36 Juni: Meisjes boven 17 j. 6.50 behalve op 't gebied van defensie is hier bijna geen sprake meer. Vervolgens behandelde spr. onze hou ding tegenover het kabinet-Colijn. Voor de Kath. Staatspartij is de vraag: steun of geen steun? aan dit kabinet geen gemak kelijke. Wanneer wij onzen steun opzeg gen, is daarmede -het landsbelang ge moeid. Spr. acht dit ministerie niet het best-denkbare, maar, gegeven de omstan digheden, het bes t-m o g e I ij k e. Dat wil niet zeggen, dat wij niet critisch tegen over dit kabinet staan De liberalen ver wijten ons zelfs te veel oppositie! Onze critiek was echter geen critiek om de cri- tiek, doch alleen om resultaten te berei ken, en op velerlei terrein zijn belang rijke resultaten bereikt. De liefde het vaderland VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Verlenging van den diensttijd in Frank rijk. (2de blad). Batig slot van den Griekschen opstand. (2de blad). Aanslag op koning Bin Saoed. (2de blad). BINNENLAND. Het debat over de spellingskwestie in de Eerste Kamer voortgezet. (2de blad). De Tweede Kamer heeft z.h.s. goedge keurd het wetsontwerp tot contingenteering van den invoer van steenkool en stikstof- houdende meststoffen. (2de blad). De Rijksmiddelen zijn in Februari bijna ƒ4 millioen beneden de raming gebleven; de opbrengst was echter ƒ6.872.677 hooger dan in Februari 1934. (1ste blad). Contingenteering van rijwielen is noodig wegens overmatigen invoer uit Engeland. (2de blad). De Staatspartij steunt de regeering, om dat van huis-uit de Katholieken gouverne menteel willen zijn én uitsluitend op het landsbelang willen letten. Het is de va derlandsliefde, die ons leidt bij de beant woording van de vraag, of dit kabinet ge steund moet worden. Kardinaal Mercier heeft eens treffend gezegd: De gods dienst van Christus maakt de vaderlandsliefde tot wet; ei bestaat geen volmaakt Chris ten, die niet een volmaakt va- derlander is. Door moeizame arbeid zijn in de Staats partij de Katholieken gevormd tot een j levend element van het Nederlandsche volk. Nu wij macht kunnen ontplooien, nu wij tot een volkspartij zijn gegroeid in den waren zin van het woord nu, juist nu, in deze netelige omstandigheden, heb- oen wij een vaderlandschen plicht te ver vullen tegenover het geheele Nederland sche volk. Wij steunen het kabinet omdat Wij kunnen dit kabinet steunen, omdat: het de goddelijke wetten eerbiedigt en de christelijke leer handhaaft als fundament van ons staatkundig leven; omdat: het de volksvrijheid niet aantast vernietigt, maar verdedigt. Laten wij, Katholieken, toch niet verge ten, dat de ontwikkeling van de democra tie voor ons heeft beteekend de vrijheid vay godsdienst. We hebben het ook an ders gekend. Eeuwenlang waren de Ka tholieken een n i e t-v o 1 k, een nul volk Het is nog zoo kort geleden in 1848 dat onze vrijmaking een aanvang nam. Evenals aan tS. Paulus is ons een „prikkel" gegeven om ons aan deze ver drukking te herinneren. Deze „prikkel vinden wij in ds. Kersten en Lingbeek! Hierna behandelde spr. de critiek, die op regeering en fractie wordt uitgeoefend. Deze geldt voornamelijk de z.g. aanpas singspolitiek. Deze aanpassing moet plaats hebben, niet alleen op financieel, maar ook op economisch en sociaal gebied. De struc tuur van het economisch leven dient ver nieuwd te worden. Dit houdt een wereld wijd programma in, dat grootsche perspec tieven opent. De Staatspartij is nog lang niet „aan het eind van haar latijn". Een nieuwen geest willen wij. Vandaar dat overal de politieke organisaties een mil- den stroom van nieuw leven over ons volk uitstorten. Spr. ging daarna op enkele crïtische opwerpingen dieper in. Kunnen de belas tingen nog meer verhoogd worden? Spr. noemt het onmogelijk. De verlaging der inkomsten drukt als een loodzware last op het geheale volk. Het nationaal vermogen aaalde in vijf jaar met 4200 millioen; de inkomsten uit aandeelen zakten met 75 pet., de rente der staatsleeningen is met 30 a 40 pet. verlaagd. Door hoogere belas tingvorming zou kapitaal-vorming worden tegengegaan, en de bronnen van de staatsinkomsten worden aangetast, Op financieel terrein is voor de Staat j groote voorzichtigheid geboden. Een' sluitende begrooting is een primair belang. Dan alleen bliijft de mogelijkheid bestaan tot steun aan de allerarmsten. Vergeten wij niet, dat jaar lijks alleen aan werkloozensteun 20 0 millioen wordt uitgekeerd. i PROPAGANDA-BUJETTEN VAN DE R.-K. STAATSPARTIJ. Aanpassing over de gehééle linie. Een noodzakelijk gevolg van de aanpas singspolitiek der regeering is, dat de kos- ten van levensonderhoud en de vaste las ten naar beneden moeten. Spr. noemde de eenige dagen geleden afgekondigde wijze om landelijke executies tegen te houden, een bijna geniale maatregel. Maar ook de huren moeten omlaag. De regeering heeft te kennen gegeven, dat bij het bin nenkort in te dienen aanpassingsont- v/erp, maatregelen en machti gingen worden voorgesteld om de woninghuren der weinig daadkrachtIgen naar beneden te krijgen. Rijk en gemeenten zullen hierbij gedwongen worden een verlies te nemen. Bovendien is bij de hypotheek banken overleg gaande tot drasti sche renteverlaging. Wij mogen dus hopen op een zeer sterke verlaging van de woninghuren, waardoor g e- deeltelijk de vermindering van de werkloozensteun wordt geco.mpenseerd. Kort maar duidelijk zette spr. uiteen, dat ons land van devaluatie of van verla ting van de gouden standaard geen heil heeft te verwachten. De aanpassing moet niet alleen plaats hebben op financieel en economisch, maar ook op sociaal terrein. „Wij bouwen aan een nieuwe orde" aldus luidt de slag zin op een verkiezings-plaat der Staats partij. Wij willen in practijk brengen de richtlijnen, door Quadragesimo Anno ge geven. Reeds is een studiecommissee uit de vier groote organisaties over toepas sing daarvan tot volkomen over eenstemming gekomen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1935 | | pagina 1