DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
75-TARIG BESTAAN VAN
BLOEMBOLLENCULTUUR"
26ste Jaargang
DONDERDAG 14 MAART 1935
No. 8064
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bjj
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
regel
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Heel erg vaag.
Een liberale verkiezingsactie in Zuid-
Holland is Dinsdag te Voorschoten geopend
met een vergadering, waarop prof. C. W. de
Vries een rede heeft gehouden.
Deze spreker eindigde zijn rede met den
wensch uit te spreken, dat „tegen de ver
kiezingen voor de Tweede Kamer natio
nale lijsten worden ingediend". De „par
tijschappen", zoo sprak hij, moeten door het
„nationale burger blok" opzij worden gezet.
Dit alles is heel erg vaag.
Wij vermoeden, dat de liberale spreker
op 't oog heeft een samen-gaan, een geza
menlijk marcheeren, in een zekere eenheid,
van alle partijen, behalve de socialistische.
Als dan dit marcheeren geschiedt onder
leiding van de liberalen, dan is de zaak
zéker nationaal in orde aldus schijnt de
opvatting te zijn van prof. de Vries.
De R. K. Staatspartij zal echter voor
zulk een „nationale" samenwerking niet te
vinden zijn.
Zij wil gaarne een nationale samen
werking van partijen, maar dan, vanzelf
sprekend op voet van gelijkberechtigd-
heid dier partijen, in positieven zin:
niet, primair, a n t i dit of dat.
V Onrechtvaardige salarissen.
Als in 1937 het octrooi der Ned. Bank
afloopt, dan zal dit grondig moeten wor
den herzien.
Terecht wijst „De Tyd" hier tijdig op.
En het blad voert aan de verschrikke
lijk hooge bezoldigingen van de directeu
ren, in vergelijking waarmee de inkom
sten van de hoogste functionarissen in den
Staat, van hen, die in de wetenschap een
wereldreputatie genieten, heel gering zijn.
De heeren hebben wel iets laten vallen.
Doch er blijft voor elk toch nog wel een
slordige halve ton jaarlijks over een
bedrag dat in 1925 en daaromtrent wel
dubbel zoo hoog was.
Dergelijke salarissen zijn onrechtvaar
dig.... ten opzichte van degenen, uit wier
zakken ze tenslotte worden gehaald.
Bij een instelling, die totaal van den
Staat afhankelijk is, kunnen dergelijke
exessen worden afgesneden. Dat kan en
dat móet dan ook.
Als het niet kan geschieden voor 1937,
dan heel zeker in 1937, wanneer, zooals
gezegd, het octrooi afloopt.
V De mijnwerkers.
Zooals men weet, hebben de particuliere
mijnen een nieuwe loonsverlaging aange
kondigd.
De mijnwerkersbonden hebben eenstem
mig verklaard, dat het reeds lage loon niet
lager kan, niet lager mag. De Regeering
schijnt van hetzelfde gevoelen te zijn.
Mgr. dr. Poels heeft op ondubbelzinnige
wijze van zijn invloed op een groot deel
der georganiseerde mijnwerkers gebruik
gemaakt en geadviseerd, om een afwijzend
standpunt in te nemen. De „N. R. Crt." is
daarover niet goed te spreken! 't Is ook
eigenlijk al te gek, dat een priester zich
inlaat met de dingen van stoffelijken aard.
De regeling daarvan kan men toch fei
telijk beter overlaten aan de paladijnen
van het echte liberalisme, die b.v. verkon
digen, dat een loon a 11 ij d nog lager
kan!....
Intusschen is over het lot van de betrok
ken arbeiders in de mijnstreek nog niet
beslist. Er wordt nog onderhandeld. En ons
medeleven gaat naar de delvers en de hak
kers in de mijnkelders, die de dichter Jac.
Schreurs M.S.C. liet bidden tot Jezus
Christus:
Zoo menig onzer kwam vroeg thuis
Vol wonden, bloed en kolengruis,
Dit moet gij niet vergeten;
Een huis vol kinders en vol nood
En 't loon, o Jesu, is niet groot,
Ontferming als we ons dagelij ksch brood
Soms wel wat bitter eten.
Dat het dagelijksch brood niet nog bit
terder worde!....
REDE VAN DEN DIRECTEUR-GENE
RAAL VAN DEN LANDBOUW.
„Afgezien van eventueele valuta- en beta
lingsmoeilijkheden behoeft de toestand in
het bollenbedrijf niet pessimistisch ingezien
te worden, mits er voor wordt gewaakt, dat
de produtie binnen zekere grenzen blijft".
Op de hedenmiddag in 'het Krelagehuis
te Haarlem gehouden bijeenkomst ter her
denking van het 75-jarig bestaan van
Bloembollencultuur, heeft de directeur-ge
neraal van den Landbouw, ir. A. L. H.
Roebroek, de openingsrede houden.
Spr. zeide, dat zijn eerste woord tot den
land- en tuinbouw in zijn ambt van di
recteur-generaal gericht wordt tot de Al-
gemeene Vereeniging voor Bloembollen
cultuur, waarin hij zich verheugt, omdat
hij weet te spreken tot beoefenaars van
een tak van den Nederlandschen tuin
bouw, die door haar energie voor den land
en tuinbouw veel hebben gedaan. De be
langstelling der overheid in het bollenbe
drijf, dat met eere de Nederlandsche
naam in vele landen bracht, is wel ver
diend. Hier zit een groote economische
beteekenis aan vast. Spreker ging de groei
van die beteekenis na.
De export naar Groot-Brittannië al
dus spreker heeft altijd bovenaan ge
staan. In het bijzonder na den oorlog heeft
de bloembollencultuur een groote vlucht
genomen, maar door de daarop gevolgde
terugslag, is zij zeer ernstig getroffen. Dit
is in veel mindere mate dan bij andere
voortbrengselen van onzen bodem een ge
volg van handelsbelemmeringen, door bui-
tenlandsche regeeringen in het leven ge
roepen. Ten aanzien van invoer belem
merende maatregelen, verkeeren de bloem
bollen in een betrekkelijk gunstige positie.
Spr. wees op de komende openstelling der
Amerikaansche grenzen voor narcissen.
Dat de bloembollencultuur toch in groo
te moeilijkheden is geraakt is o.a. te wij
ten aan het feit, dat de groote productie-
vermeerdering tot 1930 door het buiten
land niet dadelijk blijvend kon worden
opgenomen. De vraag liep terug, zoodat
het bloembollenproductieapparaat niet
meer aansloot met de afzetmogelijkheid.
Het bedrijf leed aan overproductie, waar
door lage prijzen ontstonden. Bovendien
liet Groot-Brittannië en o.a. Scandinavië
den gouden standaard los. Volgens spr.
zullen ook de betalingsmoeilijkheden in
de toekomst eerder toe dan afnemen, ze
ker ten aanzien van den export naar
Duitschland. Tot het toelaten van de be
taling van in 1934 naar Duitschland uitge
voerde bollen op de clear in grekening wor
den onderhandelingen in Berlijn gevoerd
voor de medewerking der Duitsche regee-
rmg. In 1935 echter zullen betalingsmid
delen slechts in zeer beperkte mate ook
voor bloembollen naar Duitschland be
schikbaar kunnen worden gesteld, wat een
aanmerkelijke exportvermindering betee-
kent.
Van groot belang is het dus voor heel
het land, dat een flinke organisatie hier
leiding kan geven. En deze organisatie
heeft haar zegenrijke arbeid gedurende
75 jaar verricht.
Spr. schetste dan de ontwikkeling van de
lubileerende vereeniging en somde op, wat
zij, zij het met veel strijd, tot stand heeft
gebracht.
De regeering bleef niet achter, wat blijkt
uit het volgende: In de Rijkstuinbouw
school heeft de streek een belangrijke in
stelling gekregen met bevredigende resul
taten van het onderwijs. Voorts is van be
lang geweest hét onderzoek van prof.
Blauw op het physiologisch laboratorium
in Wageningen. De plantenziektenkundi-
gen dienst heeft veel resultaat gehad. Het
bloëmbollenonderzoekingsinstituut te Lis-
se vormt met het laboratorium voor Mi-
crologie en het laboratorium voor Entho
mologie, het instituut voor Phytopatholo-
gie. Ook de buitenlandsche voorlichtings
dienst is van bijzondere beteekenis. Ten
slotte heeft de overheid zich gemengd in
de saneering van het bedrijf. De sanee-
ringsmaatregelen van 1935 brachten in
krimping van den teelt en verbetering in
de prijsregeling, waardoor de prijzen op
redelijk niveau gehouden werden. Ook
is daardoor uitbreiding van den bollen
teelt in ons land tot buiten de grenzen
van de eigenlijke bollenstreek belangrijk
verkleind. Afgescheiden van de eigenlijke
saneeringsmaatregelen, zijn de productie
kosten en de kosten, die op den export
drukken, waar mogelijk, nog verlaagd. De
saneeringsmaatregelen gaan uit van de
idee, dat de productiekosten gedeeld moe
ten worden. De onderlinge wedstrijd in
het verleden spoorde aan tot de grootst
mogelijke individueele krachtsinspanning,
maar de vraag is gewettigd, of men moet
doorgaan zich al te zeer door deze concur
rentiezucht te laten beheerschen. Het kan
een algemeen belang zijn, dat op dit ge
bied het individueele inzicht plaats make
voor een saamhoorigheidsgevoel. Afgezien
van eventueele valuta- en Detalingsmoe-
lijkheden, behoeft de toestand in het, bol
lenbedrijf niet pessimistisch ingezien te
worden, mits er voor worde gewaakt, dat
de productie binnen zekere grenzen blijft.
[Die „eventueele", „mogelijke" beta
lingsmoeilijkheden zullen, naar spr. even
te voren*zeide, volgens zijn meening wer
kelijkheid worden; zelfs zouden volgens
hem die betalingsmoeilijkheden „eer
der toe dan afnemen". Als deze meening
juist is, dan zou er o.i. toch wel ernstige
reden zijn, om den toestand in het bollen
bedrijf wél pessimistisch in te zien! Wij
willen hopen, dat de toekomst lichter zal
zijn, dan de dreigende vooruitzichten].
BINNENLAND
WEL MACHINES IN DE SIGAREN-
INDUSTRIE.
Aldus besluiten een groot aantal
fabrikanten op de vergadering
te Amersfoort.
Te Amersfoort werd Dinsdag een verga
dering gehouden van een groot aantal be
langrijke sigarenfabrikanten, zoowel uit
Noord- als uit Zuid-Nederland, wier fabrie
ken geheel of gedeeltelijke gemechani
seerd zijn. Op deze vergadering hadden
uitvoerige besprekingen plaats naar aan
leiding van de actie welke gevoerd wordt
tot belemmering van de machinale siga-
renindustrie.
Uit aan de pers verstrekte berichten
omtrent een op 8 Maart in den Haag ge
houden vergadering door belanghebbenden
bij de sigarenindustrie zou de indruk kun
nen worden gewerkt, dat bijna de geheele
Nederlandsche sigarenindustrie zou strijden
tegen de machines. Daarentegen spraken
de op deze vergadering aanwezige fabri
kanten, werkende met een 6000-tal perso
neel zich unaniem uit, dat het nóch in het
algemeen belang nóch in dat der sigaren
industrie zou -zijn, de ontwikkeling der
techniek in dat bedrijf tegen te gaan. De
sigaar zou daardoor duurder worden, het
gebruik verminderen, en de werkloosheid
grooter worden. Besloten werd met alle
gepaste middelen zich daar tegen te verzet
ten.
Heden heeft, aldus lezen we in de „Tel."
te 's-Gravenhage een conferentite plaats
gehad tusschen werknemers en werkgevers
in de Nederlandsche sigarenindustrie on
der leiding van prof. mr. Aalberse, waar
op de aangekondigde loonsverlaging voor
de arbeiders, die begin April zou plaats
hebben, punt van discussie uitmaakte.
De „Tel." verneemt, dat men van werk
nemerszijde onder bepaalde omstandighe
den met zulk een loonsverlaging genoegen
zou willen nemen. Deze omstandigheden
zouden dan aldus moeten worden omschre
ven, dat in het tabaksbedrijf het handwerk
de plaats der machines weer zou hebben
ingenomen.
HET CONFLICT BIJ DE ORANJE
NASSAU-MIJNEN..
De Rijksbemiddelaar, prof. Aalberse,
heeft benoemd tot arbiter in het geschil
tusschen den R.-K. Mijnwerkersbond en
den Prot. Mijnwerkersbond eenerzijds en
de directie der Oranje Nassau-mijnen an
derzijds over de toegepaste 3 pet. loonkor-
ting bij vier dagen arbeid, mr. dr. Ch. H.
van Otten, advocaat en procureur te Maas-
trecht.
Twee vliegongelukken
MILITAIR JACHTVLIEGTUIG
VERONGELUKT.
Bestuurder zwaar gewond.
Hedenmorgen omstreeks 11 ur is het mi
litaire jachtvliegtuig D. 16, bestuurd door
den reserve sergeant-vlieger Weber nabjj
Gilze-Rijen verongelukt. Het toestel is to
taal vernield, de bestuurder werd ernstig
gewond.
Omtrent dit vliegongeluk vernemen wij
nog het volgende:
De reserve-sergeant-vlieger E. A. C. We
ber, afkomstig uit Amsterdam, was met het
militaire jachtvliegtuig D. 16 van Soester-
berg naar Gilze-Rijen gevlogen. Hij is met
zijn toestel op het vliegveld van Gilze-Rijen
op de Molenheide neergestort. Hoe het on
geval plaats had, is nog niet vastgesteld.
De mogelijkheid bestaat, dat het toestel bij
het landen is verongelukt. De vlieger is in
zorgwekkenden toestand naar het mili
taire hospitaal te Breda overgebracht.
Hedenmiddag verkeerde de patiënt niet in
direct levensgevaar.
EEN TWEEDE VLIEGONGELUK.
Hedenmiddag om half 1 heeft een tweede
ongeluk met een militair toestel plaats ge
had. Dit vliegtuig, thuis behoorende in
Soesterberg en op weg van Arnhem naar
Venlo, waar op het oogen'blik legeroef e--
ningen worden gehouden, kreeg te hoogte
van Afferden (Limburg) een motordefect
waarop de piloot een noodlanding wilde uit
voeren op een weiland nabij de Maas. Deze
mislukte echter met het gevolg, dat het
toestel in de rivier terecht kwam en daar
bij over den kop ging. De inzittenden, de
bestuurder en de mecanicieën, wisten uit
de cockpit te klimmen en zijn door een
passeeerende sleepboot behouden aan wal
gebracht. Het toestel, gemerkt F. IV 107, dat
niet noemenswaardig is beschadigd, is naar
den kant gesleept.
We vernemen nader, dat de inzittenden
waren de leerling-vliegers, reserve-korpo
raals Tuininga en Ekels.
Het toestel was genummerd S. 4 107 en
zal ter plaatse worden gedemonteerd.
REVOLUTIONAIRE
AFVAARDIGING.
Herziening van de Grondwet in
voorbereiding.
In de Eerste Kamer* heeft minister Van
Schaik medegedeeld, dat het beter is, de
bepefking van het zitting hebben van re
volutionairen in vertegenwoordigende col
leges in de Grondwet te regelen, al stemde
hij niet in met het betoog van prof. Kra
nenburg, als zouden de voorstellen van de
commissie-Kooien strijdig met de Grond
wet zijn.
De regeering is bezig, een Grondwets
herziening op dit punt voor te bereiden.
DE BEZUINIGING BIJ DE
SPOORWEGEN.
Geen massa-ontslag van personeel.
In verband met loopende geruchten on
der het spoorwegpersoneel als zou binnen
kort het ontslag van een groot aantal leden
van het personeel zijn te wachten, heeft
de Personeelraad van de Ned. Spoorwegen
een onderhoud gehad met de directie.
Naar aanleiding van de gevoerde bespre
kingen kan allereerst worden medegedeeld,
dat er geen sprake van is, dat het thans in
de bedoeling ligt binnenkort aan honder
den leden van het personeel den dienst
op te zeggen. Onlangs is wel besloten zoo
goed als over de geheele linie personeel op
63-jarigen leeftijd op wachtgeld te stellen.
Uitzondering is alleen gemaakt voor hen,
die nog niet kunnen worden gemist en voor
wie, bij onmiddellijke op wachtgeldstelling
terstond een nieuwe arbeidskracht in dienst
zou moeten worden genomen. Maatregelen
van dézelfde strekking als de voorgenomen
samenvoeging van dien dienst van handels
zaken en goederentarieven met den dienst
van het vervoer zijn binnenkort niet te ver
wachten. Evengenoemde samenvoeging zal
naar het oordeel van de directie slechts en
kele personeelleden overbodig maken. Op
het terrein van de groote werkplaatsen zijn
voorts geen ingrijpende maatregelen, waar
door het personeel buiten bedrijf zou
komen, in overweging. Hoewel het moge
lijk is, dat binnen afziembaren tijd opnieuw
zal worden overgegaan tot vermindering
van het aantal inspecties en ingenieurs-
bureaux, staat dit toch binnenkort nog niet
te gebeuren. Evenmin is juist, dat het ka
der treinpersoneel vandaag of morgen be
langrijk zal worden ingeperkt. Behalve de
reeds bekend gemaakte opheffing van
vroegere lijngedeelten is het waarschijnlijk
dat met ingang van 1 Januari 1936 enkele
Haarlemmermeerlijnen zullen worden op
geheven. Nieuwe opheffing van lijngedeel
ten is in Friesland. Groningen, den Ach-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Bemiddelingspogingen van Chili in het
Gran Chaco-conflict. (2de blad).
De Engelsche minister Simon en Eden
op 24 Maart a.s. naar Berlijn. (2de blad)
De rust keert in Griekenland terug. (2de
blad).
Een belangwekkend rapport over een
Zeppelin-verbinding met Indië. (Luchtv.
2de blad).
BINNENLAND.
Het 75-jarig bestaan van „Bloembollen
cultuur". (1ste blad).
Bezuinigingsmaatregelen bij de Spoor
wegen. (1ste blad).
Revolutionaire afvaardiging en wijziging
van de Grondwet (1ste blad).
Intern eeringskamp voor vreemdelingen.
(lste blad).
Twee ongelukken met militaire vliegtui
gen. (lste blad).
Bij een muurinstorting ite Dommelen
werden twee arbeiders gedood, één zwaar
gewond. (Geon. Ber. 3de blad).
Nicotinezeep-vergiftiging te Pijnacker.
(Gem. Ber. 3de blad).
Ernstig auto-ongeluk onder Voorburg.
(Gem. Ber. 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Flohr en Botwinnik staan gelijk in het
schaaktoumooi te Moskou (3de blad).
De Belgische studenten winnen den
hockeywedstrijd van de Nederlandsche.
(3de blad).
terhoek en Drente niet anders te verwach
ten dan dat misschien met ingang van 15
Mei a.s. de lijn StadskanaalTerapel zal
worden opgeheven. De directie concludeer
de, dat, hoewel er geen voornemens bestaan
om zoodanig te reorganiseeren, dat het
kader personeel binnenkort belangrijk zal
worden verminderd, het niettemin steeds
mogelijk blijft, dat in een of ander opzicht
tot bepaalde maatregelen met als gevolg
vermindering van personeel zou moeten
worden overgegaan. De directie zegt ech
ter toe, indien een of anderen maatregel
van ingrijpenden aard zou moeten worden
ingevoerd, vooraf overleg te plegen met
den Personeelraad.
NATUURSCHOONWET 1928.
Het landgoed „Rijnhuizen" te Jutphaas
is bij beschikking van de Ministers van
Economische Zaken en van Financiën on
der de Natuurschoonwet 1928 gerang
schikt.
Met uitzondering van de omgeving van
het kasteel en den moestuin is het geheele
landgoed van zonsop- tot zonsondergang
voor het publiek opengesteld op vertoon
van wandelkaarten, welke gedurende een
kalenderjaar voor een gezin geldig zijn te
gen betaling van ƒ0.25, terwijl dagkaarten
voor een gezin als voor een persoon geldig
zullen zijn tegen betaling van 0.10, alleen
verkrijgbaar voor de tuinbaas.
Dei N.S.B. is te Amsterdam een vergun
ning voor het houden van een optocht
geweigerd
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
niet in behandeling willen nemen een
voorstel van de communisten, om den bur
gemeester uit te noodigen, de betooging
der N.S.B., ter gelegenheid van haar land
dag, te Amsterdam te verbieden. Allen,
behalve de indieners zelf, verklaarden zich
tegen de behandeling van dit voorstel.
De voorzitter, burgemeester dr. W. de
Vlugt, vond gelegenheid, om mede te dee-
Jen, dat hij den N.S.B. geen vergunning to
het houden van een optocht heeft ver
leend, integendeel een optocht verboden
heeft.