No. 8058
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
26ste Jaargang
DONDERDAG 7 MAART 1935
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Tooniitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 93S, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 6-5#
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
V Katholieken vervolgd en
vermoord.
Naar aanleiding van een Kipa-kranten
bericht over de Kerkvervolging in Mexi
co, schrijft „De Avondpost" o.m:
„Hier worden dus in zeer concreten zin
zeer ernstige feiten genoemd. Wanneer al
leen maar de daarbij vermelde moord-cij
fers juist zijn (300 geestelijken en 5000 lee-
ken) dan is dit toch een zoo schandelijke
gruwel en zoo strijdig met alle beginselen
van moraliteit en menschel ij kheid, dat het
niet zonder meer door een „beschaafde"
wereld kan worden gedoogd".
„De wereld is wel voor minder-ver
schrikkelijke dingen in beweging gekomen
dan voor deze moorden op grooten schaal
tegen de aanhangers van een bepaald ge
loof. Niet alleen de Joden, ook de Roomsch-
Katholieken hebben recht op bescherming
door de wereld-opinie".
't Is, helaas, niet vanzelf spre
kend, dat „niet alleen de Joden, ook
de Roomsch-Katholieken" recht hebben op
bescherming, als zij worden vervolgd, met
„schandelijken gruwel" worden bejegend,
op een wijze „strijdig met alle beginselen
van moraliteit en menschel ij kheid", zooals
in Mexico geschiedt!
Dat er ook dan door de wereld-opinie
moet worden geprotesteerd, ook dan, als
het Roomsch Katholieken betreft, dat is
wij herhalen het helaas niet vanzelf
Een liberaal blad moet er op wijzen, in
eerlijke openhartigheid, dat, terwijl de we
reld in beweging is gekomen voor „veel
minder-verschrikkelijke" dingen, zij zwijgt,
waar het betreft „moorden op grooten
schaal", waarbijde slachtoffers K a-
t h o 1 i e k zijn!
Zóó staat nu eenmaal de groote wereld
tegenover de Katholieke Kerk en de Ka
tholieken.
En wat in Mexico geschiedt, geschiedt ook
elders en zou ook hier, onder ons, in ons
eigen land kunnen plaats vinden.... Voor
een niet onaanzienlijk deel hebben wij, Ka
tholieken, 't echter z e 1 f in handen, om een
toestand, als in Mexico, te voorkomen!....
F.n, dat daarom onze verantwoordelijk
heid verantwoordelijkheid van geeste
lijken en leekeil ontzaglijk groot is,
vraagt toch wel geen betoog!
De wereld in verdwazing.
Uit een buitenlandsch overzicht in „De
Maasbode":
„Men heeft berekend, dat voor den we
reldoorlog Duitschland ongeveer 12 K
procent van zijn productievermogen in
dienst van de nationale verdediging had
staan; dit percentage moet momenteel
voor werkzaamheden in rechtstreekschen
of indirecten dienst van de weermacht tot
75 a 80 procent opgevoerd zijn. Voor Italië
moet de verhouding nog frappanter zijn,
terwijl in Frankrijk, dat zich steeds onbe
perkt kon bewapenen, de defensie een bijna
onbeperkte bron van werkverschaffing is.
Nu gaat Engeland deze methode van werk
loosheidsbestrijding eveneens toepassen, en
dan komt Europa voor een onoverzienbaar
legerkamp te staan, waarin de bevolking,
in plaats van zich aan productieven arbeid
te kunnen wijden, uitsluitend voor de „ver
dediging" werkt. Hoe het mogelijk zal zijn,
een „Europa onder de wapenen" te finan
cieren, waagt men zich niet af te vragen,
evenmin als men zich eerlijk voor de the
sis durft plaatsen, dat een dergelijke arbeid,
welke in laatste instantie op vernietiging,
zij het dan van de tegenpartij, ingesteld is,
een onmetelijke verarming van ons wereld
deel ten gevolge moet hebben. Want het
kapitaal voor oorlog is niet alleen dood,
maar ook moordend".
Een lezer maakte ons op deze passage uit
een buitenlandsch overzicht van genoemd
Eerste Kamer
Oeconomische Zaken
Bij de rij sprekers, die reeds het woord
voerden over de begrooting van Econo
mische Zaken, hebben zich nog een zestal
gevoegd.
In een vrij uitvoerige rede heeft minis
ter Steenberghe op al hun klachten
en wenschen geantwoord.
De binnenschippers vonden hun woord
voerders in de heeren S m e e n g e (Lib.)
en Schutte (R.K.S.P.)Beide sprekers
erkenden de groote voordeelen, die de wet
op de vrachtverdeeling voor den binnen
scheepvaart heeft gebracht, maar evenzeer
onderwierpen zij de uitvoering van die wet
aan hun critiek. Laatstgenoemde achtte
de autonomie van de bevrachtingscommis
sies, die bovendien zeer eenzijdig worden
samengesteld door de Kamers van Koop
handel, de groote fout, en wenschte een
centraal orgaan, dat de uitvoering van
deze wet zou behartigen. Minister
Steenberghe erkende dit alles en zei-
de toe, alles in het werk te zullen stellen,
om de wet te behouden en de uitvoering
ervan te verbeteren.
Voor een voldoende outillage van het
Departement van Economische Zaken,
vooi zoover dit met het buitenland in aan
raking komt een belang, dat door den
heer van Lanschot (R.K.S.P.) bepleit
werd zeide de minister te zullen
zorgen.
Het economisch beleid, waarop de heer
Blomjous (R.K.S.P.) een aanval had
gedaan, werd door den minister uitvoe
rig verdedigd. Spr. toonde aan, dat wij op
zijn minst voor 457 millioen zullen moeten
blijven invoeren om aan de hoogste noo-
dige grondstoffen en fabrikaten te komen.
Deze invoer moet door export betaald
worden, omdat de opbrengsten van de
handelsvloot en onze buitenlandsche bezit
tingen miniem zijn geworden. In de prac-
tijk komt het er op neer, dat er veel meer
geëxporteerd moet worden, omdat de lan
den, die bij ons importeeren, niet altijd
precies noodig hebben, wat wij te veel heb
ben. Zouden wij b.v. de agrarische import
willen verminderen door eigen productie,
dan zou de tuinbouw plaats moeten maken
voor landbouw, die natuurlijk veel minder
opbrengt en voor veel minder menschen
werk verschaft; bovendien zou het voor
landbouw gebruikte gebied 3 maal zoo
groot moeten worden, hetgeen ondenkbaar
is. Een tendenz in de richting van autarkie
is dus voor ons land reeds onbestaanbaar,
laat staan algeheele autarkie.
De contingenteering, die in den laatsten
tijd aan zoovele aanvallen bloot staat,
was ook een punt van uitvoerige bespre
king voor den minister. Spr. wees er op,
hoe het aandeel in de productie van vele
goederen voor Nederlandsche fabrieken
juist door de contingenteering veel grooter
is geworden., dat de contingenteering als
afweermiddel tegen de Oostersche concur
rentie ver staat boven dat van invoerrech
ten, omdat de laatste dan belachelijk hoog
zouden moeten zijn; en tenslotte, dat de
contingenteering als onderhandelingsobject
onmisbaar is. Invoerrechten zullen pas ge
heven worden als contingenteering geen
baat brengt en toch steun aan de binnen-
landsche industrie noodzakelijk is. De
minister erkende ten volle de moeilijkhe
den, die contingenteering vaak meebrengt;
vooral de korte termijnen, gedurende wel
ke de invoerconsenten dikwijls worden af
gegeven. Dit kan echter niet anders, omdat
de contingenten pas na de onderhandelin
gen kunnen worden vastgesteld en de ter
mijnen, waarover deze onderhandelingen
loopen, meestal slechts betrekkelijk kort
zijn. Er wordt echter naar gestreefd, de
termijnen langer te maken. Spr. waar
schuwde ook uitdrukkelijk tegen het al of
niet kwaadwillig vermengen van klachten
over de contingenteering als zoodanig met
die over de reorganisatie van het Crisis-
Invoerbureau. Als op dit bureau per
blad opmerkzaam, omdat daarin in enkele
feiten als met enkele pennestreken het beeld
eener verdwaasde en misdadige wereld
wordt geteekend in de afschuwelijke ge-
drochtelijkheid, die.... de realiteit, de
werkelij kheid is!
Inderdaad, als men het bovenstaande
leest, dan staat wel hééi scherp voor ons
de verdwazing, waarin landen en volke
ren hun eigen graf graven, hun eigen on
dergang bewerken
En, klagend en smeekend, stijge óp,
vooral in dezen Vaistentijd, de herhaalde en
herhaalde bede: Spaar, o Heer, spaar Uw
volk, spaar de menschheid....
maand 20.000 boekingsposten worden afge
handeld en er dan 4 of 5 fouten worden
gemaakt, beteekent dit niet, dat de contin
genteering verkeerd is. Deze twee hebben
niets met elkaar te maken.
Wat de steun aan de scheepvaart betreft,
zeide spr., dat nog steeds bezuiniging bij
de maatschappijen als eisch wordt gesteld
door de regeering. Onze handelsvloot ver
oudert helaas, maar staat vergeleken met
andere landen toch nog ongeveer aan de
spits. Met de Holland-Amerika-lijn is over
leg gaande, terwijl de Kon. Holl. Lloyd de
groote onkosten voor het passagiersvervoer
zal moeten laten vallen, wil zij voor steun
in aanmerking komen.
De onbevredigende werking van het
Werkfonds vindt zijn oorzaak niet in bu
reaucratische methodes en wat dies meer
zij, maar in het gebrek aan goede projec
ten. Het ontstaan van nieuwe industrieën
wordt in de meeste gevallen niet belem
merd door gebrek aan geld of crediet, al
dus spr., maar door de onmogelijkheid van
het nemen van handelspolitieke maatrege
len zonder grootere belangen te schaden.
Daarom is ook een centrale industriebank
van regeeringswege niet noodig, al erkent
zij het nut van gewestelijke banken voor
bepaalde gevallen. Spr. eindigde met de
erkenning, dat vele maatregelen, die ge
nomen worden, schijnbaar onredelijk aller
lei belangen schaden, maar tevens, dat zij
noodzakelijk zijn, zoolang het gezond ver
stand niet in de wereld terugkeert.
De begrooting werd z.h.st. door de Se
naat aanvaard met de contingenteering van
lucifers en een wijziging in de begrooting
van het Landbouwcrisisfonds over 1933,
waarna de Kamer tot Vrijdag uiteenging.
BINNENLAND
DE NEDERLANDSCHE TEXTIEL-
CONVENTIE.
Uniforme verkoopsvoorwaarden op
rationeel grondslag.
Maandag j.l. is op een druk bezochte
vergadering te Arnhem, waar vrijwel de
geheele Nederlandsche katoenindustrie te
genwoordig was, opgericht dc Nederland
sche Textiel-Conventie.
Zooals men zich wellicht uit vroegere
persberichten herinneren zal, zijn na de
indiening van het inleidend rationalisatie
rapport voor de Nederlandsche katoenin
dustrie van prof. dr. J .Wisselink (gepu
bliceerd als bijlage van de Econ. Stat. Ber.
13 December 1933), onder leiding van den
Raad van Beheer van het Economisch In
stituut voor de Textiel-Industrie en het
bestuur van de Ned. R.-K. Vereeniging
van Werkgevers in de Textielnijverheid
pogingen aangewend om op de basis van
dit rapport in de Nederlandsche textiel-in-
dustrie tot samenwerking te geraken. Het
rapport noemde als eerste, zeer noodige,
stap een uniforme regeling der verkoops-
voorwaarden op rationeelen grondslag.
In dit inleidend rationalisatie-rapport
werd uiteengezet, hoe op de binnenland-
sche markt allengs groote misstanden zijn
ontstaan, wat verkoopsv oorwaarden en
getolereerde verkoops-usance betreft,
vooral beschouwd in verband met de kos
ten van productie en distributie Deze mis
standen, als bijv. baisse-clausule, retouren,
cpties, te kleine en versnipperde orders,
verzwakken niet alleen de positie van de
industrie, doch beteekenen ook sociaal-eco
nomisch een groot euveL In de eerste
plaats toch zijn te kleine kwantums per
technische specificatie per order met bo
vendien nog een versnipperd binnenkomen
van deze kleine orders de oorzaak van een
versnipperde en stootsgewijze productie bij
de industrie. Dat naast te hooge productie
kosten ook een onregelmatige werkgele
genheid hiervan het gevolg moet zijn, is
zonder meer duidelijk. Niet minder legde
het rapport den nadruk op de gevolgen
van deze misstanden, wat de distributie be
treft. Met name de baisse-clausule, wille
keurige annuleeringen, z.g. retouren, ge
voegd bij veel te lange en onjuiste credie-
ten, veroorzaken een te zware bezetting
van den detailhandel en het verminderen
der vakkennis. Hiervan is een te dure dis
tributie het gevolg, uit een sociaal-econo
misch oogpunt zeker niet minder beden
kelijk dan de reeds genoemde verhooging
der productiekosten. Sedert de indiening
van het rapport is de verwording op de
binnenlandsche markt nog aanmerkelijk
voortgeschreden en de totstandkoming der
N. T. C. werd uitermate urgent.
De Nederlandsche Textiel-Conventie,
zooals die op Maandag 4 Maart jJ. door 66
katoenweverijen en bedr ij fs-economisch
en commercieel verwante ondernemingen
onderteekend is, beperkt zich uitsluitend
tot hetgeen het rappori-Wisselink de eer
ste stap noemde, en heeft dus als doelstel
ling een uniforme en rationeele regeling
der verkoopsvoorwaarden. Zii is dus. me
de gezien haar organisatie, een z.g. condi
tie-kartel.
Het rapport heeft niet alleen als basis ge
diend voor de pogingen om in de katoen
industrie hier te lande tot samenwerking
te geraken, doch vormde ten deele ook den
grondslag voor hiermede parellel loopen-
de stappen in de wolnijverheid. Zooals
reeds vermeld, zijn de pogingen in de ka
toenindustrie geschied onder leiding van
den Raad van Beheer van het Economisch
Instituut voor de Textiel-Industrie en van
het bestuur van de Ned. R.-K. Ver. van
Werkgevers in de Textielnijverheid. Beide
besturen hebben voortdurend in nauw
overleg samengewerkt, en alle stappen ten
behoeve der totstandkoming van de N. T.
C. geschiedden reeds spoedig uitsluitend
door beide besturen gezamenlijk. In de
laatste stadia der onderhandelingen hadden
beide besturen zelfs één gezamenlijke ge
machtigde, prof. Wisselink, die namens
beide lichamen de besprekingen voerde.
Voorzitter van het Econ. Instituut Text,
is de heer Joan Gelderman; de R.-K. Ned.
ver. v. Werkgevers in de Textielnijver
heid werd in de eerste periode nog gepre
sideerd door mr. M. P. L. Steenberghe,
later door den heer L. Schellens. Vooral
echter de secretaris dier vereeniging, mr.
B. J. J. v. Spaendonck, heeft in zijn ver
eeniging een zeer werkzaam aandeel ge
had in het doen slagen der plannen.
Hoewel men in de wolindustrie iets la
ter begonnen is met de pogingen om tot
een uniforme regeling der verkoopsvoor
waarden te geraken, dan in de katoennij
verheid, zijn de pogingen, voornamelijk ge
schied onder leiding van mr. B. J. M. v.
Spaendonck, in deze bedrijfstak reeds
verleden jaar met succes bekroond. De
Wollenstoffenconventie is reeds bijna een
jaar in werking. In de katoennijverheid
heeft men met groote moeilijkheden te
kampen gehad voornamelijk door het af
zijdig blijven van drie ondernemingen. De
Ned. Textielconventie en de Wollenstof
fenconventie waren aanvankelijk (op de
basis van het project der N. T. C. opgezet
als z.g. parallel-kartels. Gedurende de ge
heele oprichtingsperiode is voortdurend
contact gehouden tusschen de beide con
venties; de reeds bestaande band zal nu
vaster aangehaald kunnen worden en bei
de kartels zullen in nauw verband samen
werken.
Het project der N. T. C. werd wat het
economisch gedeelte betreft voornamelijk
samengesteld door prof. Wisselink, terwijl
als juridisch adviseur optrad mr. A. Blom
te Rotterdam.
De Nederlandsche Textielconventie (die
zelf de vorm eener vereeniging heeft) zal
te zijner tijd overgaan tot de oprichting
van een centraal bureau, hetwelk belast
zal worden met de controle op de nako
ming der onderlinge overeenkomst inzake
de uniforme rationeele verkoopsvoorwaar
den door de aangesloten ondernemingen.
De oprichtingsvergadering welke gepresi
deerd werd door den heer Joan Gelder-
man in zijn kwaliteit van voorzitter van
den Raad van Beheer Econ. Instit. Text,
verleende hiertoe machtiging.
LANDBOUWCOÖPERATIES, DIE HUIS
HOUDELIJKE ARTIKELEN VERKOOPEN
De Middenstandsbonden verzoeken den
Minister hiertegen op te treden.
De drie Nederl. Middenstandsbonden
hebben zich verplicht geacht de aandacht
van den Minister van Economische Zaken
te verzoeken voor een ontwikkeling, wel
ke het landbouw-ooöperatiewezen dreigt
te gaan vertoonen en Welke, als poging om
de positie van eigen stand te verstevigen,
wellicht niet onverklaarbaar mag worden
genoemd, doch die tevens op de positie
van andere maatschappelijke groepen een
dermate noodlottige invloed zal kunnen
gaan oefenen, dat h.L de Regeering voor
dit gevaar niet blind kan blijven.
Men bedoelt de neiging, welke zich bij
coöperatieve inkooporganisaties voor de
landbouw vertoont, om ook artikelen, val
lende buiben het landbouwbedrijf aan te
koopen en door te leveren aan een ieder,
welke daarvoor gegadigde is.
Bij wijze van voorbeeld hebben de Mid
denstandsbonden gewezen op de werk
zaamheid ten deze van het Werktuigenbu
reau van de Friesche Maatschappij van
Landbouw.
Blijkens een publicatie in het Friesche
Landbouwblad, officieel orgaan van de
Friesche Maatschappij van Landbouw, van
23 Juni 1934, is dit Bureau, naast werktui
gen voor het landbouwbedrijf, sinds kort
o.a. gaan leveren: naaimachines, stofzui
gers, wasmachines, keukenfornuizen, rij
wielen enz.
Het mag wel overbodig worden geacht
te betogen, dat deze methode van aankoop
voor tallooze handelsbedrijven op het plat
teland en in de stedelijke centra der land
bouwstreken, bij voortwoekering een le-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Grieksche rebellen raken in het
nauw. (2de blad).
Simons uitgestelde Berlijn-reis in het
Lagerhuis besproken. (2de blad).
Een waarschuwing van Roosevelt
het adres van Engeland? (2de blad).
BINNENLAND.
De Nederlandsche textiel-conventie. (1ste
blad).
Geen overeenstemming over de arbeids
voorwaarden in de meubel-industrie. (1ste
blad).
De Ned. Aannemersbond over de wer
ken „in werkverschaffing" (1ste blad).
Bij Sonburg botste een vrachtauto tegen
een electrische tram. Twee personen uit
de vrachtauto gewond. (1ste blad).
Winkelbrand te Schiedam. Winkelier ge
arresteerd. (Gem. Ber. 3de blad en 1ste
blad).
Noodlottige aanrijding te Jutphaas. (Gem.
Ber. 3de blad).
Mislukte roofoverval te Woensel. (Gèm.
Ber. 3de blad).
vensgevaar moet gaan beteekenen.
„In minder abnormale tijdsomstandig
heden aldus de Middenstandsbonden
zou er wellicht geen aanleiding zijn de aan
dacht van Uwe Exc. voor een dergelijk
euvel te verzoeken. In minder abnormale
tijdsomstandigheden zou er vermoedelijk
ook geen gelegenheid zijn geweest een der
gelijk euvel tot ontwikkeling te zien ko
men.
Doch waar deze ontwikkeling zich in fei
te vertoont, daar vertrouwen wij, dat de
particuliere handel niet tevergeefs naar be
schermend ingrijpen daartegen van de zijde
der overheid zal behoeven uit te zien.
Wij beseffen, dat Uwe Exc. de vormen
en de wegen mist om rechtstreeks en zelf
standig aan dergelijke praktijken een ein
de te maken.
Wij zijn er echter van overtuigd, dat
niettemin aan Uwe Exc. de middelen ter
beschikking staan om te verhinderen, dat
de landbouw, welke thans in zooveel op
zichten de rechtstreeksche steun van de
Overheid geniet, zich, georganiseerd, van
een steeds grooter deel der bestaansbron-
nen van den handel poogt meester te ma
ken.
Wy wenschen ons met nadruk van iedere
opponeerende heenduiding naar de land
bouwsteun te onthouden.
Integendeel: deze steun is ook voor di
verse andere maatschappelijke groepen van
onschatbare en onmisbare be teekenis is.
Doch wel mag en dient o.i. in de huidige
omstandigheden van de landbouw te wor
den verlangd, dat hij ook zijnerzijds de be
staansmogelijkheid van die andere maat
schappelijke groepen eerbiedigt en hen niet
verder uit hun economische werkzaamheid
poogt te verdringen.
Met aandrang verzoeken wij dan ook
Uwe Exc. haar invloed wel te willen aan
wenden, om het daarheen te leiden, dat de
aan kooporganisaties van den landbouw
zich van den handel in niet-bedr ij fsbenoo-
digdheden en voorheen niet verhandelde
artikelen ten ©enenmale onthouden".
DE TWEEDE NACHT VAN DEN
„STILLEN OMGANG".
Te zamen 70 extra-treinen.
Konden wij berichten dat in den eersten
nacht de spoorwegen ruim 40 extra-treinen
moeten inleggen voor het vervoer der ge-
loovigen naar Amsterdam en terug, thans
kunnen wij vermelden dat de tweede nacht
nog ruim 30 extra-treinen noodig zijn.
In dezen nacht, die van 16 op 17 Maart
a.s., zullen loopen treinen van Maastricht
en Venlo, van Wehl en Arnhem, Culem-
borg en Woerden, twee van Utrecht en
omstreken, een van Enkhuizen en Me-
demblik, Den Helder, Driehuis-Wester veld,
een van Rotterdam DP. en een van Rot
terdam Beurs, van Roelofarends-
veen, Bodegraven, Beverwijk, Alk
maar en Warmenhuizen en een van Baarn
en Naarden-Bussum.