26ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
VRIJDAG 15 FEBRUARI 1935
No. 8041
S)e ftjfd&efoeSoti/fco/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij TOonritbetaFmg:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
By onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustrèerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
DIT NUMMER BESTAAT
VIER BLADEN.
UIT
Ons leger
Internationale ontwapening nationale
bezuiniging op de bewapening, zoo ver als
mogelijk is.
Dat is ons ideaal en ons practisch stre
ven.
Nu kan er, natuurlijk, inzake dat „zoo
ver als mogelijk is" verschil van meening
bestaan.
Maar het standpunt, door enikele leden
d»er R. K. Staatspartij deze week in de
Eerste Kamer ingenomen, isgelukkig
afwijkend van dat der partij. De partij als
zoodanig gevoelt heelemaal geen behoefte
en geen aandrang, om de leger-leiding te
verwijten, dat zij te zuinig is, om den Mi
nister van Defensie te stuwen naar groo-
tere perfectie van bewapening, kwalitatief
en kwantitatief.
De Katholieke senatoren Blomjous en
Heerkens-Thijssen meenden blijkbaar dat
wèl +e moeten doen.
Bij de behandeling der Begrooting van
Defensie deze week was het de heer Blom
jous, die op verhooging van het jaarlijksch
contingent aandrong; de heer Heerkens
Thijssen, die de drooglegging der Zuider
zee wilde laten rusten, om de regeering de
noodige middelen te verschaffen (welke zij
niet verlangt: zij zal integendeel binnen
kort met een plan komen dat vijf millioen
besparing zal geven op de landmacht) voor
de paraatheid van het leger.
De „Volkskrant" schrijft- naar aanleiding
van dit optreden o.m.:
De „Standaard", die men niet ge
makkelijk te weinig belangstelling voor
onze weermacht zal verwijten, is min
of meer geschrokken van het „kracht
dadig" optreden der héeren Blomjous
en Thijssen.
Zóó geschrokken, dat ze aanne
mende dat die heeren de meening der
R. K. Staatsparty weergeven be
ducht is, dat het regeeringsbeleid „in
precies omgekeerden zin van eenige
jaren terug" (toespeling op de Vloot
wet) zou worden belemmerd.
Want, zegt het blad, de militaire
weermacht staat niet los van de eco
nomische weerkracht, en een afwijzing
van de middelen voor leger en vloot
in de rijke jaren mag niet goed ge
maakt worden door het eischen van
gelden in dezen crisistijd.
Voor de „Standaard" is dit niet slecht
geredeneerd.
Inderdaad zoo is het. Het volk moet eerst
leven en dan.... zich verdedigen!
REGELING VAN INVOER VAN BOTER.
Verlenging van de bestaande maatregelen;
het proportioneel percentage op 25 gesteld.
Ingediend is een wetsontwerp tot rege
ling van den invoer van boter.
De minister van oeconomische zaken
merkt in de memorie van toelichting op, dat
aangezien ook thans nog het gevaar be
staat, dat door een stijgenden invoer van
boter da werking van de steunmaatregelen
voor de melkveehouderij zou worden be
nadeeld, hij aanleiding heeft gevonden den
reeds bestaanden maatregel te verlengen.
Hierbij werd het proportioneel percentage
op 25 gesteld, waardoor de invoermogelijk-
heid in beginsel meer in overeenstemming
is gebracht met den werkelijken invoer, die
in de laatste jaren heeft plaats gehad. Voor
zoover er behoefte mocht ontstaan aan een
ruimere invoermogelijkheid, zal aan de be
trokken belangen door de verleening van
extra-contingenten kunnen worden tege
moet gekomen.
De Leeuwarder Commissienoteering voor
boter is thans vastgesteld op 55 cents. (Ko
penhagen 200 kronen, dus plm. 65 cents).
De heffing op boter en de vervoerver-
gunning voor buitenlandsche boter is voor
ie volgende week vastgesteld op 0.95.
DE
KERKVERVOLGING
IN MEXICO
EN DE HOUDING
VAN DE ROTARY
De Rotary International heeft
besloten in de maand Juni e.v. bijeen te
komen te Mexioo-City.
Dit besluit, lezen wij in de „Gsservatore",
heeft protest en afkeuring verwekt bij alle
oprechte voorstanders van de vrijheid, en
in 't bijzonder bij de inwoners van de Ver.
Staten, hetzij deze leden van de Rotary zijn
of niet.
De President van Mexico, Cardenas,
heeft, om deze oppositie-beweging het hoofd
te bieden, het denkbeeld gehad een drin
gende boodschap te zenden aan Robert
Hill, voorzitter van de Rotary Inter
national, hem verzekerende, dat in
Mexico alles kalm en in vrede is, en dat
aan de 8000 congressisten, die zullen ko
men, alle faciliteiten zullen worden ver
leend. Deze boodschap heeft mr. Hill be
antwoord met het volgende telegram aan
den Staatssecretaris voor Buitenlandsche
Zaken: „Wilt aan President Cardenas over
brengen onze groote voldoening over zijn
telegram. Wij verwachten met ongeduld
het genoegen, ons congres as. Juni in
Mexico te houden."
Het verwachten van dit genoegen moet
wel onmiddellijk verminderd zijn bij het
vernemen, wat, volgens de „United Press",
prof. Mahrique verklaard heeft. Prof.
Manrique is voorzitter van een zoogenaamd
Verbond van onafhankelijke revolutionai
re partijen. Teruggekeerd in Sant Antonio
(Texas) na een in het geheim ondernomen
reis naar Mexioo-City, heeft hij aan het
Mexicaansch bureau voor revolutionaire
spionnage te New York getelegrafeerd:
„Geheel het land is in opstand tegen de Re
geering. De „guerrilla" neemt snel toe, ter
wijl passieve tegenstand veelvuldig voor
komt, welke tegenstand de vormen van een
staking aanneemt bij onderwijzers, studen
ten, arbeiders en boeren; vele belasting
plichtigen onthouden zich er van de belas
ting te betalen."
Hoe het ook zij de Rotary Inter
national moge geloof hechten aan Car-
ienas of aan prof. Manrique zeker is
het, dat een zeer sterke verontwaardiging
tot uiting is gekomen in Amerika bij deze
uitwisseling van telegrammen tusschen een
Regeering, die de meest elementanre men-
schelijke en burgerlijke vrijheden vervolgt
en verdrukt, en een verbond als de Ro
tary, dat zich aandient als begunstiger
van beschaving en vrijheid.
Zal de Rotary naar Mexico gaan?
vraagt het New-Yorksche tijdschrift „Ame
rica" zich af (2 Februari 1935, p. 390).
Of zal zij het haar wijzer dunken van be
sluit te veranderen? Als zij er heen gaat,
zal dit gebaar niet anders kunnen be tee
kenen dan een instemming met het hevig
en anderen vervolgend atheïsme van de
tegenwoordige Mexicaansche regeering, en
afkeuring uitlokken niet alleen bij de Ka
tholieken, doch bij alle wel-meenende en bij
een ieder, die gevoel heeft voor mensche-
lijkheid. En dan zou volkomen gerechtvaar
digd zijn de overtuiging van velen, dat de
Rotary een gezelschap is, dat be-
heerscht wordt door de Vrijmetselarij, door
het feit, dat de Rotary er op blijft staan
eer te betuigen aan de atheïstische, volop
magonnieke Regeering van Mexico.
Het is overbodig er op te wijzen, dat de
aanwezigheid van de Rotary in Mexico, in
tegendeel van bij te dragen de wreede ty-
rannie van dit bewind te verzachten, het
zelfs zal kunnen versterken, daar de re
geering iedere beleefdheids-frase, die haar
door de Rotarianen gewijd zal worden, op
zal vatten als een instemming met haar
anti-godsdienstige politiek.
De gang naar Mexico zal voor de Ro
tary beteekenen, een zich uitdrukkelijk
scharen onder de vijanden van den Gods
dienst.
Wanneer intusschen het spreekwoord
waarheid bevat: Zeg mij met wie gij om
gaat, en ik zal u zeggen wie gij zijt, dan
toont deze episode uit de Rotary-beweging
voldoende aan hoe de herhaalde waarschu
wingen der Kerkelijke Overheid ten op
zichte vcan de Rotary gerechtvaardigd wa
ren. De Rotary gaat voort, in 't bijzonder
in zijn internationale vorm, strevingen te
openbaren, die nu juist niet overeenstem
men met haar beweerde politieke en gods
dienstige neutraliteit.
Ook wanneer wij optimistisch willen zijn,
waarschuwt een ander (Italiaansch)
spreekwoord. „Wie in de korenmolen komt,
wordt wit van meel". Maar, besluit de „Os-
serv.", de Mexicaansche molen werkt niet
1 bepaald met wit meel.
HET BEGRIP „STICHTING".
EEN BELANGWEKKEND VONNIS.
De derde kamer der A'damsche Recht
bank wees vandaag een belangwekkend
vonnis, waarin het begrip „stichting" na
der wordt omschreven. De Amsterdamsche
kantonrechter mr. Höfelt heeft eenige
maanden geleden bij een vonnis, geveld
in een procedure waarin door de A'dam
sche Aardappelcentrale betaling was ge
vorderd van een door deze „stichting" aan
een lid opgelegde boete, beslist, dat voor
het rechtsgeldig bestaan van een stichting
noodig waren een behoorlijk kapitaal en
het nastreven van een ideëel doel. Het ge
volg hiervan, dat eischeresse welke zich
een „stichting" noemde en ook als zoodanig
bij notarieëele acte was opgericht, echter
met een vermogen van slechts 100.
naar het oordeel van den kantonrechter
niet rechtsgeldig bestond, ook al omdat
geen ideëel doel werd nagestreefd.
Van deze principieele beslissing is de
Aardappelcentrale in hooger beroep ge
gaan. Vandaag wees de rechtbank vonnis.
De argumenten van den kantonrechter
werden onvoldoende geacht om tot boven
vermelde beslissing te komen. Het doel is
niet in strijd met wet of goede zeden en is
vast omlijnd. Dat dit niet ideëel is, is niet
in strijd met de voorwaarden, waaraan een
stichting moet voldoen. Ook het geringe
afgezonderde kapitaal is naar het oordeel
van de rechtbank geen bezwaar. Ook de
aanwezigheid van leden is niet onvereenig-
baar met het begrip stichting. Doch een
ander geval is het met de contributies, die
worden betaald. In de statuten is boven
dien bepaald, dat bij een eventueele liqui
datie het actief wordt verdeeld, onder de
aangeslotenen. Het springt naar voren, dat
dit in strijd is met het begrip „stichting".
Bovendien hebben de contribuanten in
vloed op den gang van zaken. Bij een wer
kelijke stichting, die bijv. ziekenverpleging
beoogt, wordt door de aangeslotenen ook
wel contributie betaald, doch in dat. geval
is het geld te beschouwen als een regel
matige schenking. In het onderhavige ge
val is dat niet zoo. Op grond van de sta
tuten kan dus in dit geval niet gesproken
worden van een stichting, doch veeleer van
de voorzetting van de vereeniging van
A'damsche Aardappelhandelaren. Bij de
omzetting ontbrak de tijd om de koninklijke
goedkeuring voor de Vereeniging aan te
vragen, zoodat men toen 100.afzonder
de en een stichting meende op te richten.
Eischeres kan dus, aldus constateerde de
rechtbank op geheel andere gronden dan
de kantonrechter, niet in rechten' optreden.
De vordering moet dus niet ontvankelijk
worden verklaard. De kantonrechter had
indertijd den advocaat, die voor de Aard
appelcentrale optrad in de kosten veroor
deeld. De rechtbank echter veroordeelde in
de kosten 175.die personen, die het
proces aanhangig hadden gemaakt en die
meenden het bestuur van de „stichting" te
vormen.
BINNENLAND
TERUGKEER VAN DE SAAR-
MARINIERS.
Het vertrek op as. Zaterdag.
De twee detachementen mariniers zullen
Zaterdag a.s. het Saargebied verlaten om
8.00 uur des ochtends in een extra-trein
te stappen.
Hoe de trein rijdt is nog niet geheel vast
gesteld.
Naar de „NJt.Crt." verneemt, heeft de
Koningin den wensch te kennen gegeven
het Saardetachement te inspecteeren. Deze
inspectie zal plaats hebben Maandag 18
Februari te 11 uur voor het paleis Huis ten
Bosch in Den Haag.
Het detachement, waaronder medegere-
kend het gedeelte motorcompagnie uit
Haarlem, zal staan onder commando van
den kapitein der mariniers de Bruyn.
Na de inspectie zal het detachement voor
H. M. defileeren.
INVOER VAN ONGESMOLTEN
DIERLIJK VET.
Ingediend is een wetsontwerp tot rege
ling van den invoer van ongesmolten dier
lijk vet.
In de memorie van toelichting merkt de
minister op, dat hij het wenschelijk heeft
geoordeeld de invoerbepreking te handha
ven, daar de belangen der melkveehouderij
nog immer noodzakelijk maken, dat een
overmatige invoer van ongesmolten dier
lijk vet wordt voorkomen. Bij de verlen
ging is het proportioneel percentage op 25
gesteld, ten einde deze contingenteering
tevens dienstbaar te kunnen maken voor
onderhandelingen met het buitenland.
UIT HET MAATKLEEDENGBEDRIJF.
Dreigende conflicten?
Namens de samenwerkende bonden in de
kleedingindustrie deelt men ons het volgen
de mede:
15 Februari is de collectieve arbeidsover
eenkomst in het maatkleedingbedrijf ge
ëindigd. De bond van maatkleedingbedrij-
ven in Nederland en de samenwerkende
bonden in de -kleedingindustrie, zijn het
niet eens geworden over het afsluiten van
een nieuwe C.A.O. De werkgeversbond
wenscht, dat hun leden, die thans in de
betere series laten werken, ook werk mo
gen uitgeven in de lagere series.
De samenwerkende bonden in de klee
dingindustrie hebben na overleg met de
kleermakers dit voorstel afgewezen, daar
aanvaarding een zeer belangrijke loonsver
laging, vooral voor de kleermakers, die
betere maatkleeding maken, zou beteeke
nen.
Nu er geruchten gaan onder de kleerma
kers, dat er kleermakerspatroons zijn, die
na 15 Febrauri loonsverlagingen willen in
voeren, of werk in lagere series aanbieden,
hebben de vakbonden de kleermakers ge
waarschuwd, daar niet op in te gaan, doch
zich" direct te melden by hun afdeelings-
besturen voor overleg.
Het is mogelijk, dat, wanneer sommige
maatzaken hun voornemen "Uitvoeren, bin
nenkort conflicten ontstaan.
UIT HET BAKKERSBEDRIJF
TE ROTTERDAM.
De Neder landsche Vereeniging van
Werkgevers in het Bakkersbedrijf te Rot
terdam heeft in haar vergadering van 14
dezer besloten, de door de besturen van
Werkgevers- en Werknemersorganisaties
voorgestelde collectieve arbeidsovereen
komst te aanvaarden, derhalve te contrac
teeren op de basis van een weekloon van
30 met uitzondering echter van de door
de arbeiders gevraagde kindertoeslag.
HANDEL MET SOVJET-RUSLAND.
De besprekingen, te Moskou gehouden
tusschen de heeren E. W. van Walree, mr.
A. N. Molenaar en W. H. Rethmeier, als
gedelegeerden van het comité voor den
Handel met Sovjet-Rusland, en de heeren
M. Levin, D. Kaminski en M. Nesterhof, als
vertegenwoordigers van het Volkscommis
sariaat voor Buitenlandsche Handel en de
USSR, hebben op 19 Januari 1935 tot een
voor den Russisch-Nederlandschen Han
del bevredigend resultaat geleid.
Het overleg tusschen beide partijen dat
in het geheel ongeveer anderhalf jaar heeft
geduurd, had ten doel eenige algemeene
regelingen te treffen, onder welke de han
del tusschen beide landen verder zou kun
nen plaats hebben. Daarbij is vastgesteld,
dat de tusschen Nederland en Sovjet-Rus
land bestaande handelsbalans zich in de
laatste jaren ten voordeele van Nederland
gewijzigd heeft, waarbij de bestellingen
van Sovjet-Rusland in Nederland zijn toe
genomen.
Ter verdere bevordering van het weder-
zijdsch handelsverkeer is een regeling ge
troffen omtrent de betalingscondities, bij
den aankoop van Nederlandsche goederen
in acht te nemen, omtrent den vorm der
wissels, omtrent arbitrage, indien mee-
ningsverschillen uit de handelstransacties
mochten voortvloeien, enz. Voorts zal de
USSR bij de heffing van havengelden in
de Russische havens de voorkeur-tarieven
toepassen.
Het comité voor den Handel met Sovjet-
Rusland heeft den indruk, dat voor een
beperkt aantal fabrikaten van de metaal
industrie en enkele andere Nederlandsche
en voorts voor Ned. Indische voortbrengse
len mogelijkheid van export naar Rusland
bestaat; sedert de onderhandelingen begon
nen, bevinden de hier te lande geplaatste
orders zich in een stijgende lijn en men
verwacht, dat zulks ook in de volgende
maanden het geval zal zijn.
Het comité moet uit den aard van de zaak
benden zelf overlaten, maar is te allen tij-
het verkrijgen van orders aan belangheb-
de bereid om aan belanghebbenden de door
hen gewenschte inlichtingen te verstrek
ken.
Het kantoor van het door het Comité op
gerichte Centraal Bureau voor den Han
del met Sovjet-Rusland is gevestigd Kei
zersgracht 296, Amsterdam (directeur de
heer W. H. Rethmeier, telefoon 31024).
PRINSES VON ERBACH.
Blijft in 's-Gravenhage wonen.
Naar de „Telegraaf' verneemt, zou Prin
ses Helena von Erbach Schönbërg, een
nicht van H. M. de Koningin, die, zooals
L bekend, thans in het paleis in het Noord-
einde verblijf houdt, van plan zijn zich in
Den Haag te vestigen, om zich te wijden
aan verpleging en liefdadigheidswerk.
J De prinses heeft eenige dagen verblijf ge
houden in het diaconessenhuis „Éronovo".
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Berlijns antwoord op de Londensche
plannen overhandigd. Het zou gunstig zijn.
(2de blad).
De schoolstrijd in Beieren. (2de blad).
Hauptman gaat van zijn vonnis in hoo
ger beroep. (Buitenl. Ber. 2de blad).
BINNENLAND.
-ca de Tweede Kamer is de toestand in
Indië besproken. (2de blad).
De Eerste Kamer heeft de begrooting van
buitenlandsche zaken besproken. (2de
blad).
Regeling van den invoer van boter. (1ste
blad).
De invoer van ongesmolten dierlijk vet
(lste blad).
Zwitsersche jnweelendief die o. m. te
Den Haag opereerde, te Rotterdam gear
resteerd. (Gem. Berichten, 3de blad).
Vier brandkastplunderaars in Den Haag
aangehouden. (Gem. Ber., 3de blad).
Licht in den roofoverval te Moergestel?
(Gem. Ber., 3de blad).
ARTIKELEN.
Het primaatschap van Petrus. (3de blad).
De Paus als alpinist. (2de blad).
De Kerkvervolging in Mexico en de Ro
tary. (lste blad).
De R. K. Staatspartij en het leger, (lste
blad).
De Dames-rubriek. Geïllustreerde pagina
(4de blad).
De Kinder-pagina (3de blad).
NED. R. K. MIDDENSTANDSBOND.
V oorzitterswisseling.
In de gisteren te Utrecht gehouden ver
gadering van het Centraal Bestuur van den
Ned. R. K. Middenstandsbond is als opvol
ger van den heer Joe. E. A. M. Meyring,
die wegens zijn talrijke andere functies,
mede in verband met den toestand zijner
gezondheid, meende zich niet meer her
kiesbaar te kunnen stellen, en nadat de
vice-voorzitter, de heer N. G. J. van de
Sand vóór de stemming had verklaard, een
eventueele benoeming niet te kunnen aan
vaarden, tot voorzitter gekozen de heer
J. A. Koops te Venlo, voorzitter van den
R. K. Middenstandsbond in het Bisdom
Roermond.
DE HEER BRAAT EN DE N.S.B.
Zijn lidmaatschap geweigerd.
Van de leiding van de N.S.B. ontvangen
wij het bericht, dat den heer A. Braat, die
zich had aangemeld als lid van de N.S.B.,
het lidmaatschap is geweigerd, omdat hij
zich nog onlangs tegen het fascisme had
uitgesproken.
HET INTERNEERINGSKAMP.
Volgens de „NJt.Crt." zou de internee-
ringsinrichting voor bepaalde vreemdelin
gen in de nabijheid van Beilen worden ge-
Uitbreiding van het Buurtverkeer en
andere maatregelen.
Naar wij vernemen .zal, ingaande 1 Maart
as. een buurtverkeer-toaanvak Hillegom-
Haarlem worden ingevoerd d.w.z. dat er
tusschen Haarlem, Heemstede-Aerdenhout,
Vogelenzang en Hillegom onderling buurt-
verkeerbiljetten zullen worden uitgege
ven.
Een dergelijke maatregel wórdt, ingaan
de 1 Maart, genomen met betr. tot het
baanvak de Klomp-Arnhem. Reeds bestond
een baanvak Arnhem-Eede, dit wordt dus
tot de Klomp verlengd.
Voorts is de gunstige bepaling gemaakt
dat tusschen Groningen en de stations
Kropswolde, Zuidbroek, Meden-Mun ten-
dam, Veendam en Wildervank, ing. 1 Maart
tienritteniboekjes voor buurtverkeer ver
krijgbaar worden gesteld.
