26ste Jaargang
DONDERDAG 14 FEBRUARI 1935
No. 8040
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
VOORNAAMSTE NIEUWS.
3)e £eid&eli40oiiAa/ru
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAACT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIER BLADEN.
V Tegen Godsdienst en Kerk
De Paus! Iedere katholiek leeft met
zijn belangstelling en liefde bij den Vader
in Rome.
't Is dat internationalisme, hetwelk, óók
los van overwegingen van godsdienstigen
aard, kern-gezond is en het nationale besef
en gevoel geenszins onderdrukt of
verslapt. Integendeel! Het internationalis
me van ons, Katholieken, houdt onze natio
naliteit gezond, wijl zij haar beschermt te
gen eenzijdige bekrompenheid en volke
ren-haat
Er zijn even goede, maar geen betere
vaderlanders dan de Katholieken! Maar
de Katholieken zijn óók internationaal.
Het internationalisme van de Katholie
ken vindt zijn middenpunt in Rome, bij
den Paus. Vandaar de interesse, die wij
als vanzelf hebben, voor alles wat den
Paus betreft, den Paus raakt. Zoo trekt b.v.
de serie-artikelen over het leven van den
Paus, met welker plaatsing wij bezig zijn,
de belangstelling van vele lezers. sEn
wanneer wij kennis nemen van de belee-
diginjen, in woord en geschrift, welke den
laatsfen tijd zeer bijzonder in Duitschland
naar het Hoofd der Katholieke Kerk wor
den jeworpen, dan verafschuwen wij, Ka-
tholieen, een geestesgesteldheid, welke de
bron is van zulk onwaardig, verwerpelijk
en vjl gedoe.
Dié beleedigingen moeten alle wel-den-
kendh ergeren, maar toch zeer in 't bij-
zonde ons, Katholieken, die ons de kin-
dererivoelen van den Paus!
Eeivan de liederen, die de Hitler-jeugd
in Ditschland zingt, bevat coupletten als
de v<!gende met het beleedigend refrein:
Thas na 15 jaren strijden,
Is i onze hand de macht.
Me: kan ons na den slag benijden,
AI s het, dat Roomsch-Juda lacht.
Refrein:
Wej met Paus en Jodenschand'
Uithet Duitsche Vaderland.
't Lhet anti-godsdienstige, het anti-pa-
pismespeciaal, dat het nationaal-socialisme
in Ditschland doortrekt en doordeesemt:
TegeriRome!
Uit pie Deutsche Nationalkirche" (pag.
159) vn prof. E. Bergmann te Leipzig, ci-
teerenwe hier: „Wat ware Duitschland
zoo he de religie van den gevallen mensch
nooit hd leeren kennen? Zoo zijn keizers
nooit aar Rome hadden moeten trekken
ter kroing, zijn kruisvaarders nooit naar
het Iorgenland ter bevrijding van een
Heilig jraf, zijn godsdienststichters nooit
naar %rms ter verantwoording voor een
Duitsoland vijandige wereldkerk. Zoo
Wittekid in plaats van Karei den Groote
gewonBn had! En ware de eik niet door
Bonifacus, doch Bonifacius door den eik
verpieterd! Onze grens ware wellicht de
Jenisse'. (Jenissei is een rivier in Sibe
rië).
Hier>ehoeft geen commentaar bij.
Eén raag slechts:
De IS.B.'ers ten onzent beweren, dat
de N.S3. met het nationaal-socialisme in
Duitscland niets te maken heeft, geen
gemeertfchap heeft. Best. Maar en dit
willen rij dan vragen: waarom dan niet in
haar or^an „Volk en Vaderland" geprotes
teerd legen de 't is zonneklaar!
ergerlijle en grievende bejegening van de
Katholiken onder toelating en ook onder
sanctie ran het nationaal-socialistisch be
wind aïaar?
DE G1RUCHTEN ROND „DE UIVER".
In veband met de fantastische verha
len, diedezer dagen met betrekking tot
het ongluk met de Uiver in binnen- en
buitenlajd de ronde doen, verklaart het
Department van Waterstaat dat deze ge-
ruchtenlvolkomen uit de lucht gegrepen
zijn.
Voortikan worden medegedeeld, dat de
Permanote Commissie van Onderzoek
van Ontvallen met luchtvaartuigen
voor ditgeval eenigszins gewijzigd in haar
samenstèing hare vergaderingen heeft
aangevagen.
Hauptman ter dood ver
oordeeld.
JURY SPREEKT HET SCHULDIG UIT.
De jury in het Hauptmann-proces te Fle-
mington heeft gisteren na een uren-lange
beraadslaging uitspraak gedaan en Haupt
man schuldig verklaard aan moord in den
eersten graad.
De rechtbank sprak daarop het doodvon
nis over den beklaagde uit.
De verdediging kondigde aan, dat zq
alles in het werk zou stellen om van dit
vonnis in appèl te gaan. -
Naar verluidt, zouden twee vrouwelijke
jury-leden zich tegen het doodvonnis ver
zet hebben.
De laatste raadgevingen van rechter
Trenchard.
Alvorens de Jury zich in raadkamer be
gaf, ontving zij de laatste raadgevingen
van rechter Trenchard.
Gedurende de raadgevingen aan de ge
zworenen door den rechter Trenchard wa
ren alle deuren van de rechtszaal gesloten.
Niemand mocht de zaal verlaten.
Het resultaat van het proces samenvat
tend, zeide Trenchard:
De ladder is zonder twijfel voor de ont
voering gebruikt. Tusschen de verklaringen
van Condon en Hauptmann bestaan aan
zienlijke tegenstrijdigheden.
„Thans uw zaak, mijne heeren gezwore
nen", aldus de rechter. „Uw plicht is het,
de geloofwaardigheid te onderzoeken van
de getuigen der verdediging, zoowel als
die van de aanklacht".
Daarna memoreerde Trenchard, hoe door
getuigenverklaringen, alsmede door schrif
telijk materiaal vastgesteld is, dat Haupt
mann in den tijd na het betalen van het
losgeld aan de beurs gespeculeerd heeft.
Trenchard eischte van de gezworenen
een duidelijke beslissing over de vraag, cf
de verklaring van Hauptmann, dat hij los
geld-biljetten van Fisch ontvangen zou
hebben, juist of valsch is.
De algemeene indruk omtrent deze rech
terlijke raadgevingen is, dat het gerecht
gunstig tegenover de argumenten van het
O. M. staat.
Het voorstel der verdediging om de on
derrichtingen van den rechter aan de jury
wegens gebrek aan objectviteit te doen
hernieuwen werd afgewezen.
Een protest van de verdediging.
Veertig minuten nadat de jury zich te
ruggetrokken had, diende de verdediging
bij het gerechtshof een uitvoerig protest in
tegen de onderrichtingen van Trenchard
aan de gezworenen.
Wanneer Trenchard niet een nieuwe in
structie aan de jury zou overwegen, zou
het proces gereviseerd moeten worden, in
geval Hauptmann veroordeeld zou worden.
Het protest is vooral gericht tegen de
„klaarblijkelijke vooringenomenheid van
Trenchard".
Uitspraak van de jury na elf uren
beraadslaging.
Uit Flemington wordt nader gemeld: Nadat
de jury in het Hauptmann-proces elf uren
had beraadslaagd heeft zij tenslotte uit
spraak gedaan, luidende: schuldig aan
moord in den eersten graad zonder ver
zachtende omstandigheden.
De rechter heeft de terechtstelling vast
gesteld op de week beginnende 18 Maart.
Zij zal geschieden door middel van den
electrischen stoel.
Het was kort voor middernacht toen ten
slotte het vonnis in de meest geruchtma
kende moordzaak van de laatste jaren werd
geveld. De rechter wilde reeds, aangezien
de jury het blijkbaar niet eens kon wor
den, naar huis gaan om daar te wachten,
toen plotseling de sheriff aankondigde, dat
de gezworenen na vijf maal te hebben ge
stemd, tot een oordeel waren gekomen.
De deuren van de groote zaal werden
gesloten. De procureur en de verdediger
namen hun plaatsen in en korten tijd la
ter werd Hauptmann door zijn bewakers
binnengeleid. Hij was bleek en zijn gang
was onzeker. In de voorste bank nam hij
plaats. Dadelijk na hem trad zijn vrouw
binnen.
Toen allen gezeten waren namen de
twaalf juryleden hun plaats op de jury-
bank weer in. Bij hun binnentreden
maakten zij allen een bewogen indruk.
Eenige vrouwelijke juryleden huilden. Op
de gebruikelijke vraag van den rechter
naar de uitspraak van de jury antwoordde
de voorzitter der gezworenen, die het pa
pier met de uitspraak vasthield met sid
derende handen, met trillende stem:
„Schuldig, schuldig aan moord in den eer
sten graad".
Er volgde een doodelijke stilte. Toen
sprak rechter Trenchard de beslissende
Flora-nieuws.
PRINSES JULIANA SCHENKT
MEDAILLES.
Het comité van de Internationale Bloe
mententoonstelling Flora 1935 Heemstede
heeft van H. K. H. Prinses Juliana twee
groote zilveren medailles ontvangen. Even
als dat het geval was met de kortelings
door H. M. Koningin Wilhelmina geschon
ken drie medailles zal later nog moeten
worden uitgemaakt voor welke inzendin
gen deze prijzen beschikbaar zullen worden
gesteld.
DE VERLICHTING VAN DEN
TULPENHOF.
De verlichting van den Tulpenhof van de
Internationale Bloemententoonstelling Flo
ra 1935 Heemstede heeft „proefgedraaid"
hetgeen alleszins reden tot tevredenheid
gaf. Uit den aard der zaak moet er nog de
laatste hand aan worden gelegd wat af
werking betreft, maar voor zoover ze ge
reed is (en ze is al zoo goed als in orde)
kreeg men een uitstekenden indruk wat
in de avonduren op de tentoonstelling te
wachten staat. Zoo men weet verrijzen niet
minder dan 75 lichtzuilen, paddestoelen,
masten, monumenten en bloemenlantaarns
op het terrein van den Tulpenhof, waarbij
inbegrepen zijn dé zuilen, die de beide
bruggen beschijnen. De paddestoelen mid
den op het terrein verspreid, werpen hun
licht in kleine kring laag over den grond,
pilonen, wier vorm ontleend is aan het
bloemenmotief (ze zijn bekroond met twee
kelken), reiken hooger, dan zijn er de groo-
tere zuilen, waarvan de witte bladeren van
onderen verlicht worden en waarvan de
gele masten met lichtbollen bekroond zijn
en tenslotte staat er de 16 meter hooge
lichttoren, met schijnwerpers bovenin, vlak
onder de verlichte aardbol. Het Bloemen-
paleis wordt beschenen door kunstig ver
borgen schijnwerpers, die hun licht van
onderen opwerpen. De lichtbronnen zijn
door den lichttechnischen architect, den
heer F. W. Duchateau, verborgen aange
bracht, zoodat het publiek daar niet de
minste last van zal ondervinden. De Tul
penhof zal des avonds voor het puliek toe
gankelijk zijn, het overige gedeelte van de
tentoonstelling alleen overdag.
Tegen den donkeren avondhemel stak
hel het verlichte Bloemenpaleis af. De
fontein in den vijver er voor spoot haar
water 15 meter hoog, verwaaiend in den
wind tot een fijnen regen, de zuilen in den
Hof waren evenzoovele lichtmasten.het
was nu reeds een fantastisch schouwspel.
Hoe zal het dat straks niet zijn, als in twee
cirkels om de fontein den vorm zal hebben
van een reusachtige gekleurde bloem, en
als de grond van den Tulpenhof geheel be
zaai is met bloeiende tulpen.
AMERIKAANSCHE PROPAGANDA
Dat er belangstelling bestaat ook in het
buitenland voor de Internationale Bloe
mententoonstelling Flora 1935 Heemstede,
blijkt wel uit het werk van den heer John
T. Scheepers en eenige anderen, die teza
men een propaganda-comité vormen in
Amerika. Ze hebben lezingen gehouden
over Flora en fraai-uitgevoerde folders en
circulaires verzonden door de Vereenigde
Staten. Vijftienduizend exemplaren van
een speciaal boekje, dat den naam draagt
van Garden Levers' Pilgrimage to Hol
land, zijn gestuurd naar bloemenliefheb
bers en hen, die belangstellen in bollen en
bloemen, naar vereenigingen, handelaren en
kweekers. Hendrik Willem van Loon
schreef een voorwoord in dat boekje, ge
gevens over de tentoonstelling volgen, een
geschiedkundig overzicht van den tulpen
teelt is opgenomen en uitvoerige inlichtin
gen over den tocht van den Statendam met
Amerikaansche toeristen naar Flora op 30
April worden verstrekt. Fraaie foto's van
Nederland, waaronder eenige gekleurde,
verluchten den tekst.
woorden: „Bruno Richard Hauptmann, gij
zijt schuldig bevonden aan moord in den
eersten graad en volgens de wet moet ge
binnen een door het gerecht vast te stel
len tijd de doodstraf ondergaan".
Hauptmann wankelde even en maakte
een beweging alsof hij wilde spreken. Hij
draaide zich echter om en begaf zich, we
derom onder geleide vaft zijn bewakers,
naar zijn cel. Mevrouw Hauptmann brak
in tranen uit en snikte luid. De verdedi
ger, Lloyd Fischer, sprak haar moed in
en verzekerde, dat hij ondanks deze uit
spraak de zaak tot een goed einde zou
brengen.
Hauptmaun's verdediger in hooger beroep.
Men verwacht, dat Hauptmann's verde
diger, Lloyd Fischer, hooger beroep tegen
het doodvonnis zal aanteekenen. De behan
deling in hooger beroep zal dan echter niet
voor Mei a.s. plaats vinden.
Onveiligheid op het
Brabantsche platteland
Vuurgevecht tusschen
inbrekers en politie
Uit Zevenbergschehoek wordt gemeld:
De onveiligheid op het Brabantsche plat
teland neemt hand over hand toe. En dat
de inbrekers,op zoek naar buit of tot be
houd van hun vrijheid voor niets terug
deinzen, is in den afgeloopen nacht op
overtuigende wijze gebleken.
Thans toch weer is ingebroken in de
boerderij van den landbouwer Boschman
alhier, bij welke inbraak een aantal fles-
schen bessensap en wijn werd buitge
maakt. Toen de inbrekers, drie in getal,
zich met den buit wilden verwijderen,
stieten zij op den z.g. Derden Weg op twee
marechaussees van de brigade Moerdijk, die
hen sommeerden halt te houden. Zij vol
deden aan deze sommatie niet, doch zet
ten het op een loopen, waarop de mare
chaussee van de vuurwapenen gebruik
maakten. De drie inbrekers keerden zich
daarop om en schoten met revolvers op de
marechaussee, zoodat een regelmatig vuur
gevecht ontstond. Van de gelegenheid, dat
de marechaussee dekking moest zoeken
maakte het drietal gebruik om in het nach
telijk duister te ontkomen.
Omstreeks twee uur werden zij bij de
R. K. kerk te Hooge Zwaluwe opnieuw
staande gehouden door de gemeentepolitie
aldaar. Aanstonds echter op den roep:
„Halt, politie!" trokken de kerels opnieuw
de revolvers en schoten zij op de politie
mannen, die daardoor genoodzaakt waren,
zich terug te trekken. Opnieuw wisten de
onverlaten hierop te ontkomen, ditmaal in
de richting Made en Dremmelen.
Twee mannen aangehouden.
Uit Made meldt men ons nader, dat daar
hedenmorgen twee mannen zijn aange
houden, die de aandacht trokken, doordat
zij zich zonder schoenen op den openba
ren weg ophielden. Vermoedelijk: zijn dit
twee der drie inbrekers geweest.
BINNENLAND
BEPERKING VAN CUMULATIE.
Wethouderspensioenen zouden vervallen.
Het door minister Colijn, in de Eerste
Kamer aangekondigde wetsontwerp tegen
de cumulatie van functies zal bepalingen
bevatten, welke, indien zij door het parle
ment worden aanvaard, een einde zullen
maken aan het pensioen voor wethouders.
Naar „De Stnadaard" verneemt, wenscht
de regeering afgetreden wethouders een
afloopend wachtgeld toe te kennen gedu
rende drie jaar in de plaats van pensioen.
Verkregen rechten zouden door het wets
ontwerp niet worden aangetast, echter met
dien verstande, dat, als een oud-wethou
der opnieuw een wethoudersfunctie aan
vaardt, de nieuwe bepalingen ook op hem
van toepassing worden.
Voor wethouders, die recht op pensioen
hebben op grond van een vorige periode,
gedurende welke zij als wethouder optra
den, doch wier pensioen stilstaat op dat
oogen'blik van afkondiging der wet, omdat
zq dan als wethouder in functie zijn, zou
de wachtgeldregeling eveneens gelden.
KORTING OP WETHOUDERS-
PENSIOENEN.
Zal de Kroon een principiëele beslissing
De afdeeling voor de geschillen van be
stuur van den Raad van State heeft be
handeld een beroep van den Raad der ge
meente Gouda tegen een besluit van Gede
puteerde Staten van Zuid-Holland, waar
bij niet is goedgekeurd een besluit van
den gemeenteraad tot het aanbrengen van
korting op de pensioenen van vier oud
wethouders, waardoor een besparing zou
worden verkregen van 171.40 per jaar.
Gedeputeerde Staten hebben in hun be
slissing de principiëele vraag buiten be
schouwing gelaten en zich bepaald tot de
overweging, dat de noodzakelijkheid der
korting niet vaststond.
De wethouder der Financiën van Gouda,
mr. De Witt Wijnen, heeft voor den Raad
van State wel de beginselkwestie ter sprake
gebracht en betoogd, dat de korting geoor
loofd is, daar zij niet wordt toegepast op
pensioenen, welke zijn toegekend na het
bereiken van den pensioengerechtigden leef
tijd, maar op praemature pensioenen, die
vaak reeds op jeugdigen leeftijd worden ge
noten.
De Kroon zal later uitspraak doen.
BUITENLAND.
Strijd om de school in Beieren. (2de
blad).
Het grensconflict tusschen Italië en
Abessynië verloopt gunstiger dan ver
wacht werd. (2de blad).
Het doodvonnis^ over Hauptmann uitge
sproken. (1ste blad).
De ramp van de „Macon". (2de blad).
BINNENLAND.
De Eerste Kamer heeft de begrooting van
defensie aangenomen. (4de blad).
De Tweede Kamer is voortgegaan met de
behandeling van de Indische begrooting.
(4de blad).
De regeering is voornemens een inter-
neeringsinstituut in het leven te roepen
tot opneming van gevaarlijke vreemdelin
gen. (1ste blad).
Bij de regeering zou het plan bestaan,
tot afschaffing der wethouderspensioenen
te komen. (1ste blad).
Wijziging van het Motor- en Rijwiel-
reglement op komst; witte spatborden aan
rijwielen. (1ste blad).
De onveiligheid op het Brabantsche plat
teland leidt tot vuurgevechten tusschen in
brekers en politie. (1ste blad).
Onder Grave reed een auto te water,
waarbij de drie inzittenden werden ge
wond. (1ste blad).
UIT DE OMGEVING.
Vanmorgen heeft Z. H. Exc. de Bisschop
van Haarlem de nieuwe Kerk te Nieuwkoop
geconsacreerd. (1ste blad).
WITTE SPATBORDEN.
Belangrijke wijziging van het Motor- en
Rijwielreglement.
Naar de „Tijd" verneemt is een belangrij
ke wijziging van het Motor- en Rijwielre
glement op komst.
Aangezien steeds meer de behoefte zich
heeft doen gevoelen, vooral met het oog
op de vrijheid en veiligheid van het ver
keer op den weg, om bij duisternis de rij
wielen en transportrijwielen beter aan te
duiden, zullen hiervoor nieuwe voorschrif
ten weldra het licht zien.
Volgens het bestaande reglement behoe
ven evengenoemde voertuigen, alsmede de
andere wagens, geen motorrijtuigen zijnde,
tusschen een half uur na zonsondergang
en een half uur voor zonsopkomst aan de
achterzijde geen licht te voeren, maar kan
met een reflector worden volstaan.
Vooral bij het tegenkomen van transport
fietsen en karren, welke aan de voorzijde
slechts één licht voeren, verkeert men bo
vendien in het onzekere omtrent de breed
te van het voertuig, dat men moet passee-
ren.
Voortaan zullen deze, volgens de nieuw
ontworpen voorschriften, moeten zijn voor
zien van twee witte voorlichten en aan de
achterzijde van een rood licht; deze lichten
moeten ook branden als het voertuig stil
staat, tenzij bij gemeentelijke verordening
is bepaald, dat dit op bepaalde plaatsen
binnen de bebouwde kommen der gemeen
te niet noodig is.
Ten aanzien van gewone rijwielen wordt
voorgeschreven, dat dez'e met behoud van
achterlicht of reflector, worden voorzien
van een achterspatbord, waarvan, voor het
achterop rijdend verkeer goed zichtbaar,
een gedeelte over een lengte van minstens
30 c.M., gemeten vanaf het ondereind, ge
heel helder wit wordt gemaakt.
Men heeft nog overwogen om het hebben
van een achterlicht voor rijwielen ook ge
biedend voor te schrijven, maar men heeft
dit denkbeeld losgelaten, met het oog op
de'kosten, die zulks voor min- of onver-
mogenden zou teweegbrengen. Bovendien
zou 't hebben van een rood electrisch ach
terlicht voor de wegen in klei-streken
moeilijkheden opleveren. Het hebben van
een niet-electrisch rood achterlicht is vrij
wel onmogelijk.
Bovengenoemde wijzigingen zijn de voor
naamste in het Motor- en Rijwielreglement.
