26ste Jaargang
DINSDAG 22 JANUARI 1935
No. 8020
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE VERWIKKELINGEN IN
DE POLITIEK IN BELGIË
BINNENLAND
:1
VOORNAAMSTE NIEUWS.
2)e £eicbcke6otiTont
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waariw be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
DE RIJKSMIDDELEN
Doordat de opbrengst der rijksmiddelen
over December jl. bekend zijn geworden,
hebben wij nu een overzicht over het ge-
heele jaar. Meegevallen is het resultaat
niet. De December-opbrengst der „overige
middelen" dus der indirecte belastingen is
boven de raming gebleven; de raming im
mers bedraagt ƒ32.209.791, terwijl ont
vangen werd ƒ33.470.117 hetgeen
1.260.326 is medegevallen. Dit is het ge
volg van de hoogere invoerrechten (het
tarief is dit jaar immers verhoogd) en van
de incidenteele rechten en hoeten van suc
cessie, van overgang bij overlijden en van
schenking. Bijna alle andere posten wijzen
met uitzondering van de accijns op zout,
op wijn en op gedistilleerd een daling aan.
Ook de omzetbelasting bleef opnieuw be
langrijk bij de raming ten achter. Geraamd
was 6.791.666 en ontvangen werd
5.513.015 dus 1.278.651 minder.
Over het geheele jaar 1934 is de situa
tie echter zeer ongunstig; het belooft niet
veel goeds voor het loopende jaar, daar
het nationale inkomen nog steeds terug
gaat en de bezuinigingsnoodzaak de indi
recte middelen nog spaarzamer zal doen
vloeien.
De raming voor het geheele jaar be
droeg 386.517.500, geind werd slechts
359.313.376, dus minder 27.204.125, aan
nieuwe belastingen werden ditmaal geïnd
omzetbelasting 54.416.720, couponbelas
ting ƒ4.116.785, tezamen 55.535.505, zoo
dat de inkomsten van de posten, die ook
het vorige jaar reeds bestonden niet mede-
gerekend de verhooging van verschillende
rechten en accijnzen in 1934 hebben opge
bracht 303.779.870, tegen in 1933
332.634.886, zoodat, niettegenstaande de
verschillende rechten- en accijnsverhoo-
gingen een achteruitgang te constateeren
viel van 28.855.016, of circa 8 1/2 pet.
Zooals gezegd belooft dit voor 1935 niet
veel goeds, vooral omdat de Regeering vol
gens haar uitlatingen geen verdere belas-
tingverhooging durft in te voeren, nu het
nationale inkomen reeds tot een maximum
is gedraineerd.
De directe belastingen hebben ƒ91.101.194,05
opgeleverd tegen een raming van
96.309.500 en een recette over 1933 van
6.7 millioen of een achteruitgang van 7
pet. Ook deze teruggang leidt tot sombere
inzichten van 1935.
Uit verschillende factoren zou men mo
gen afleiden, dat de wereldconjunctuur
iets aan het verbeteren is. Toch kan men
hieruit niet concludeeren, dat de situatie
ook voor ons land een draai ten goede zou
hebben genomen. Immers het zijn hoofdza
kelijk de grondstoffen, welke meer ge
vraagd worden en in prijs zijn gestegen.
Bovendien heeft men een tot dusver nog
incidenteel aan te merken belangstelling
voor dierlijke en plantaardige vetten als
gevolg van de droogte, die in 1934 verschil
lende gebieden heeft geteisterd en waar
door een schaarschte aan vetten voor men-
schelijk en dierlijk gebruik is ontstaan.
Zoolang deze vraag incidenteel blijft, zal er
geen invloed op de middelen van uitgaan,
Iets anders ware het, wanneer deze vraag
nog enkele maanden zou aanhouden; dan
zou de meerdere bedrijvigheid op dit ge
bied kunnen leiden tot reëele inkomsten
vermeerdering der schatkist.
Zoodra de Januari-inkomsten ge
publiceerd worden, zullen wij een verge
lijking maken tusschen de 1935- en 1934-
ramingen. Bij die vergelijking zal blijken,
dat onze Regeering de ontwikkeling der
dingen oi. met een te optimistisch oog be
ziet. De omzetbelasting bijv. wordt op een
zelfde bedrag als voor 1934 geraamd, niet
tegenstaande de uitkomst voor 1934 circa
27 millioen beneden die der raming is
gebleven. Vermoedelijk denkt de Regee
ring aan de in Januari te innen posten, nog
tot 1934 behoorende en welke voortsprui
ten uit de verrekening der driemaande-
lijksche credietverleening. Waar de om
zetbelasting in het afgeloopen jaar werd
ingevoerd, bestond er in Januari 1933 een
dergelijke verrekening niet. Toch zal het
op deze wijze binnenkomende bedrag nim
mer in staat zijn om het verschil tusschen
opbrengst en raming goed te maken. Ver
der ware het o.i. naief te veronderstellen,
dat de omzetten bij den middenstand in
1935 op het peil van 1934 zullen blijven,
tenzij de Regeering de bedoeling heeft om
de deflatie-politiek stop te zetten en een
doelbewuste welvaartspolitiek in te voeren.
Het is natuurlijk mogelijk, doch tot dusver
is hieromtrent geen enkele aanwijzing te
vinden. Nu Frankrijk het economisch roer
heeft omeewoTDen. bestaat er ongetwijfeld
Het gaat niet om beschuldigingen
tegen een of ander politiek voor
man, het gaat hier om het systeem,
dat gegroeid is, en waarbij politieke
en financieele bedrijvigheid door
elkaar gemengd wordt.
(Van onzen Correspondent).
BRUSSEL, 19 Januari.
Aan het slot van de uitvoerige schets
over de groote finantieele en politieke
moeilijkheden, die thans de Kath. Partij in
België ernstig teisteren, welke schets ik
dezer dagen aan de hand van nauwkeu
rige gegevens publiceeren kon, heb ik er
op gewezen, dat het noodzakelijk was, dat
de Katholieke Unie spoedig het initiatief
den geen groote verwachtingen mogen
zou nemen om in den chaos van verwik
kelingen orde te scheppen. Weliswaar zou-
worden gekoesterd van dit Instituut, dat
nog steeds meer een uiterlijke fagade is
dan wel een hecht, gefundeerd gebouw,
doch gezien den aard der verwikkelingen,
waarin diverse groepen en personen uit
het katholieke kamp betrokken zijn, kon
enkel dit organisme, dat boven de partijen
staat, omdat het nog de jeugdige vlekke
loosheid bezit, voor de taak van vrede
stichter in aanmerking komen. Trouwens
de Katholieke Unie hoe pril van vorm ook,
schijnt toch alreeds over een sterk pres
tige te beschikken, want in het persoon
lijk conflict v. CauwelaertSap hebben
beide heeren een beroep op de Katholieke
Unie gedaan, de heer van Cauwelaert om
zich te kunnen verdedigen tegen de aan
vallen op zijn persoonlijke eer en goeden
naam als leider der Vlaamsche rechterzijde
en als minister, de heer Sap om nu eens
voorgoed een einde te meiken aan de nog
steeds ten laste van hem gecolporteerde
lasterpraat, dat hij tegen den heer van
Cauwelaert, de Boerenbond of wie of wat
ook zou conspireer en. De Katholieke Unie
heeft gelukkig haar taak in deze begrepen
en reeds Donderdag 1.1. is zij te Brussel
bijeengekomen, om de moeilijkheden onder
het oog te zien en aan de noodzakelijke
oplossing te werken. De vergadering, die
zeer druk bezocht was door de kopstukken
uit de katholieke partij, stond onder lei
ding van den heer Paul Seghers in vervan
ging van den heer Poullet, die wegens zijn
gezondheidstoestand verhinderd was. Dit
is zeer jammer, want oi. zou de heer Poul
let uiteraard de moeilijke taak, die thans
op de Katholieke Unie drukt, beter kun
nen vervullen.
Een der gewichtigste besluiten dezer
vergadering is geweest, dat een commissie
de aangelegenheden, waarmede de beschul
digingen van den heer van Cauwelaert ge
moeid zijn zal onderzoeken. Dit onder
zoek zal zich echter niet alleen daartoe
bepalen doch zal zich ook uitstrekken tot
wat aan deze zaken verder zoo al vastzit.
Daarmee komt men dan op het terrein
van de verwikkelingen rond den heer Sap,
zoodat ook deze zijn zin krijgt en zijn
zaak eindelijk eens door een onpartijdige
instantie onderzocht zal worden.,
Een zeer gelukkig besluit der vergade
ring is voorts geweest, dat men zich nu
niet tot deze concrete gevallen van ver
menging van politieke en finantieele be
drijvigheid zal bepalen, doch dat men in
't algemeen het vraagstuk van de noodza
kelijke scheiding van politieke bedrijvig
heid en de vervulling van posten in de fi
nantieele wereld zal onderzoeken. De stoot
daartoe werd gegeven door een groepee
ring van jonge katholieken, wien de mam-
monnistische eeredienst binnen de rangen
der katholieke politieke voormannen een
doorn in 't oog is. Tegen datzelfde heet de
„Libre Belgique" haar publicaties tegen
van Cauwelaert opgezet te hebben, zij het
dan ook, dat dit blad wel al te rigou
reus de al of niet vermeende ongerechtig
heden aan de groote klok gehangen heeft.
Op de vergadering van de Katholieke Unie
heeft oud-minister Crockaert zich bijzon
der op dit terrein doen hooren en 't is
vooral aan zijn betoog te danken een
betoog dat de „Libre Belgique" wel zeer
een kans, dat ook wij in het Fransch zog
zullen gaan varen, vooral omdat wij Frank
rijk als richtsnoer voor de monetaire poli
tiek hebben aangenomen. Doch, zooals ge
zegd, zekerheid hieromtrent bestaat niet.
Integendeel; binnenkort zal de Regeering
haar groote bezuinigingsplan openbaren en
het is nu eenmaal een logische consequentie
van drastische bezuiniging, dat de koop
kracht verder achteruit loopt.
uit 't hart gesneden zal zijn, dat de
kwestie politiek en financieel eens ernstig
bekeken zal worden.
Door dit besluit heeft «men de vinger
op de juiste plaats van de ziekte der ka
tholieke (en van alle) politiek gelegd. Het
is aan het gesj achter met commissariaten,
met posten van beheerder of lid van be
heerraden van alle mogelijke financieele
ondernemingen te danken, dat het ver
trouwen in de politieke integriteit zulk
een groote knauw gekregen heeft
Het is waarlijk verbluffend, wanneer
men moet vernemen, dat er bijna geen en
kel lid van de volksvertegenwoordiging in
België is, die niet tot over z"n ooren in
financieele besognes zit en voor wie de po
litieke vertrouwenspost niet het ezelsbrug
getje naar de financieele kringen gewor
den is. Jonge flinke mannen hebben we
vol idealisme en strijders vuur de politieke
arena zien ingaan; we hebben ze zien plei
ten en kampen op kiesmeetings e.d. Doch
eenmaal in het parlement gearriveerd, be
gint de koppeling aan allerlei zakelijke
belangen en velen zelfs ondanks hen
zelf rollen hoe langer hoe verder in die
„bijbaantjes", zonder dat ze zelf bemer
ken, hoe ver ze van hun doel eigenlijk te
recht komen.
Het geeft in het algemeen terecht aan
de groote massa reden tot wantrouwen,
wanneer men ziet, dat voor vele volksver
tegenwoordigers na hun verkiezing blijk
baar het wachtwoord is: „Wordt rijk".
Iedereen begrijpt, dat een volksvertegen
woordiger, die, omdat hij volksvertegen
woordiger is, in allerlei relaties wordt be
trokken, niet meer geheel en al vrij staat.
En zou hij dit wel, dan heeft hij nog alle
aanleiding gegeven om het tegendeel van
hem te doen denken. Dit laatste vooral
achten wij ten opzichte van verscheidene
onzer katholieke afgevaardigden aanwezig.
Het is toch niet te verwonderen, dat het
vertrouwen van vele onzer katholieken in
partij en beginselen verloren gaat, wan
neer zij b.v. thans moeten constateeren,
dat verscheiden van de meest op den voor
grond tredende katholieke politieke voor
mannen van heel nabij betrokken zijn bij
de bekende bankinstellingen, die thans re-
geeringshulp noodig hebben om het hoofd
boven water te houden. Geeft het niet alle
aanleiding, dat de groote massa er toe
komt, om allerlei uitleggingen en meenin
gen te geven, die bij voorkeur het slech
te, het verkeerde goed doen uitkomen?
Voelt de katholieke burger, niet behooren
de tot de categorie van hen, wier belan
gen door een specialen vertegenwoordiger
in de Kamer behartigd worden, zich niet
verkocht en verraden, wanneer hij ziet, dat
de door hem mede gekozen afgevaardigde
direct persoonlijk belanghebbende is in
ondernemingen, die door bepaalde wetten
worden begunstigd en die dikwerf hem
het bestaan onmogelijk maken?
Nogmaals, hier zit de wortel van het
kwaad, hier is de reden, waarom zoo dik
wijls nagelaten wordt, wat gedaan moest
worden, of gedaan wordt, wat nooit zou
hebben mogen gebeuren. Met genoegen
hebben we gezien, dat de katholieke leden
van Kamer en Senaat unaniem de verdedi
ging op zich genomen hebben van den heer
v. Cauwelaert nu het duidelijk is, dat men
speciaal hem tot mikpunt der critiek ge
maakt heeft, om in hem de Vlamingen te
kunnen treffen. Dit zal de groote massa der
katholieken in België zeer waardeeren.
Doch men hoede zich ervoor, zichzelf wijs
te maken, dat romantische verheerlijkin
gen van een leider en protesten tegen poli
tieke chantage voldoende zullen blijken te
zijn, om de in breede kringen gewerkte
argwaan te ontzenuwen.
Wat men den heer van Cauwelaert per
soonlijk verwijt, gaat niet hem alleen aan.
Er zijn er maar genoeg, die het mea culpa
kunnen stamelen. Het gaat hier om het
systeem, dat gegroeid is en dat absoluut
verderfelijk is. En dat moet veranderen.
Niet alleen in de katholieke partij van
België, maar elders in landen waar men
thans van zichzelf misschien nog denkt,
dat alles nog in orde is!
GROOTE BRAND IN DE HAVEN VAN
KOBE.
TOKIO, 22 Jan. (VJD.) Volgens berich
ten in de bladen is in een gedeelte van de
haven van Kobe een groote brand uitge
broken, waardoor elf silo's met rijst wer
den vernield.
GEHUWDE AMBTENARES.
De Voorzitter van den Raad der Ministers
zet zijn standpunt uiteen.
De voorzitter van den Raad van Ministers
heeft aan de Tweede Kamer doen toeko
men een nota naar aanleiding van een door
hem op 14 November j.L gedane toezegging
om de aangelegenheid van de gehuwde
ambtenares nader te zullen onderzoeken.
Aan deze nota is het volgende ontleend:
Het onderzoek heeft aangetoond, dat in
den geheelen Rijksdienst, de Rijks-onder
wijsinrichtingen inbegrepen, onder de ruim
60.000 personen daarbij werkzaam, zich op
31 December 1933 bevonden 326 gehuwde
vrouwen.
Slechts 73 daarvan (van wie 55 in vasten,
6 in tijdelijken en 2 in contractdienst) ver
vulden een volledige betrekking, niet spe
cifiek vrouwelijke, die ook door een man
nelijke kracht zou kunnen worden bezet.
Daaronder waren 23 kantoorhouders bij de
P. T. T., een functie, waarbij de ambtelijke
werkzaamheden binnen de echtelijke wo
ning worden verricht. Van de 50 overigen
waren er 38 in zuiver administratieve be
trekkingen werkzaam.
Aangenomen mag worden, dat voor velen
zoo niet voor de overgroote meerderheid
dezer vrouwen geldt, dat zij óf kostwinster
zijn óf door ongelukkige huwelijksomstan
digheden gedwongen zijn in haar eigen
onderhoud te voorzien, dan wel dat bijzon
dere omstandigheden haar in-dienst zijn
motiveeren.
Zooals uit de geproduceerde gegevens
blijkt, heeft het onderzoek den indruk be
vestigd, dat de aangelegenheid van de ge
huwde ambtenares voor wat den Rijks
dienst betreft, niet alleen geen principieele,
doch ook geen practische beteekerus meer
heeft. Naar het oordeel der regeering be
staat er geen voldoende aanleiding tot het
nemen van verder strekkende maatregelen
inzake den Rijksdienst.
Ook een voorschrift tot ontslag van de in
dienst zijnde gehuwde vrouwen bij het
onderwijs acht de Regeering niet voldoen
de gemotiveerd. Naar het oordeel der Re
geering dienen ook voor het gesubsidieerd
onderwijs terzake geen andere beperkende
bepalingen te gelden dan voor het Rijks-
personeeL
Er kan worden volstaan met de regeling
dat:
1. De huwende ambtenares wordt ontsla
gen;
2. de gehuwde ambtenares, niet-kost-
winster, bij ontslag voorgaat;
3. de gehuwde vrouw niet voor aanstel
ling in aanmerking komt.
Voor zoover daartoe nog verdere wijzi
ging van bestaande wetten en reglementen
noodig is, zullen deze worden aangebracht,
dan wel voorgesteld. Wat betreft de pro
vincies, de gemeenten en overige publiek
rechtelijke corporaties staan de Regeering
geen gegevens ter beschikking.
Voor den geheelen overheidsdienst geldt,
dat de huwende ambtenares en de ambte
nares, die in concubinaat is gaan leven,
wordt ontslagen.
In de gevoerde debatten over de gehuw
de ambtenares heeft de Regeering aanlei
ding gevonden zich nogmaals tot de Pro
vinciale en Gemeentebesturen te wenden
met het verzoek om, voorzoover zulks nog
niet in de desbetreffende ambtenaren-re
glementen is bepaald, alsnog daarin bij
eerstvolgende wijziging op te'nemen voor
schriften aangaande den voorrang bij ont
slag van de gehuwde ambtenares--niet -
kostwinster en aangaande het niet-benoe-
men van gehuwde vrouwen.
Dr. W. DE VLUGT.
Zijn reis naar Rusland duurt
waarschijnlijk 14 dagen.
Zooals we reeds heben bericht vertoeft
Amsterdams burgemeester dr. W. de Vlugt
op dit oogenblik in Rusland. Het doel van
zijn reis is werkgelegenheid te openen
voor den Amsterdamschen scheepsbouw.
Als president-commissaris der Nederl.
Scheepsbouw Maatschappij is hij met den
zoon van directeur Goedkoop (die zelf
door een reis naar Engeland verhinderd
was) naar Moskou gereisd, om onderhan
delingen voort te zetten over den eventuee-
len bouw van dokken en enkele vracht
schepen.
We vernemen thans, dat deze reis van
burgemeester De Vlugt hoogstwaarschijn
lijk veertien dagen zal duren.
BUITENLAND.
Alarm-toestand onder de Belgische so
cialisten (2de blad).
Komt er een kentering in het nationaal-
socialistisch bewind in Duitse hl and? (2de
blad).
Prins Starhemberg voor restauratie der
Habsburgers (2de blad).
BINNENLAND.
Nota van minister Colijn betreffende de
gehuwde ambtenares. (1ste blad).
Doodelijke verkeersongelukken nabij El-
burg en Gent. (1ste blad).
Ontploffing aan boord van een motor
schip te Rotterdam maakt vier gewonden.
(Gem. Ber. 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Nederland verliest ook den derden wed
strijd te Davos. (2de blad).
De Rallye naar Monte Carlo. (2de blad).
ERNSTIG AUTO-ONGELUK
BIJ GENT
Reeds twee dooden
Gisterenavond heeft nabij Gent (Gelder
land) een ernstig auto-ongeluk plaats gehad
waarbij tot nu toe reeds twee dooden te be
treuren zjjn.
Een personenauto, waarvan men nog
niet weet hoeveel personen er in zaten reed
tegen een boom, waarbij 1 persoon op slag
gedood werd. Door den schok kantelde de
wagen en kwam deze in het langs den weg
loopende kanaal terecht, alle inzittenden in
de diepte met zich meesleurende.
MOTOR TEGEN BOEREN
WAGEN GEBOTST
Bestuurder gedood, duo passa
gier ernstig gewond.
Gisterenavond is op den Zuiderzeestraat
weg tusschen Elburg en Oldebroek de mo
torrijder Van 't Hull met als duo-passagier
de heer Van der Streek, beide uit Zwolle, in
volle vaart tegen een boerenwagen opge
reden.
De heer Van 't Huil bekwam zoodanige
verwondingen,, dat hij ter plaatse over
leed, terwijl de heer Van der Streek in
zorgwekkenden toestand naar het Sophia
Ziekenhuis te Zwolle is overgebracht.
Wij vernemen nader uit Oldebroek:
Op den Zuiderzeeschen straatweg, nabij
Laanzicht, kwam de manufacturier J. H.
Wentzel uit Oldebroek met zijn met een
paard bespannen wagen uit de richting El-
burg gereden. De 40-jarige, ongehuwde
rijwielhersteller A. van 't Hul Azn., wo
nende in de buurtschap Stulvezand alhier,
kwam hem per motorrijwiel achterop, ter
wijl op de duo gezeten was de 31-jarige ge
huwde landbouwer G. van de Streek Ezn.,
wonende in het winkeldorp alhier. Daar van
't Hul vermoedelijk met gedempt lioht reed
in verband met de omstandigheid dat hem
juist een auto uit tegenovergestelde rich
ting passeerde, heeft hij wellicht den wa
gen te laat bemerkt, waardoor hij achter
tegen dezen wagen opreed. De botsing
bleek dermate ernstig te zijn aangekomen,
dat Van 't Hul bijna onmiddellijk aan de
gevolgen daarvan bleek te zijn overleden.
De duo-rijder lag bewusteloos op den straat
weg, doch kwam na eenige cogenblikken
weder bij kennis; deze was o. m. aan het
gelaat, ernstig gewond en werd door den
ijlings ontboden geneesheer, dr. S. P. Gual-
therie van Weezei uit Elburg, onderzocht en
op diens advies per auto naar een zieken
huis te Zwolle vervoerd.
Het paard van Wentzel sloeg met den wa
gen op hol en verve'gde zonder den be
stuurder, die eerst naar de slachtoffers van
de aanrijding ging omzien, zijn weg, doch
belandde zonder ongelukken veroorzaakt te
hebben, bij diens woning. De wagen was
door de botsing deerlijk gehavend.
De rijks- en gemeente-politie alhier stel
den een onderzoek in, terwijl de burgemees
ter dezer gemeente eveneens spoedig ter
plaatse was en zioh persoonlijk van de si
tuatie op de hoogte stelde.
