26ste Jaargang
WOENSDAG 2 JANUARI 1935
No. 8003
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
VOORNAAMSTE NIEUWS.
3)e£eki6eHe(Sou^<mt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Toornitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTi
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Een eerste woord
In het eerste nummer van de courant in
het nieuwe jaar willen wij met een enkel
woord wijzen op wat, naar onze besliste
overtuiging, de meest-noodzakelijke orga
nisaties zijn, aan welke organisaties wij de
nieest-dringende behoefte hebben.
Het zijn onze katholieke j e u g d-orga-
nisaties!
Als wij een processie of optocht zouden
formeeren, waarin zij, die de belangrijkste
taak in het katholieke leven vervullen,
vooraan moesten loopen, dan zouden on
middellijk op de geestelijkheid en reli-
gieusen moeten volgen de bestuurders, de
leiders en leidsters onzer jeugd-organisa-
ties: van K. J. C., Graal, St. Franciscus-
Liefdewerk, enz.
Vopral in dezen tijd van worstelende
maatschappelijke vernieuwing, van kleur-
bekennen en daden-naar-buiten, is voor de
naaste toekomst zoo dringend noodig een
massa katholieke mannen en vrouwen, on
der een deskundige leiding, goed ontwik
keld en diep overtuigd, met een bezielden
daden-drang, in zelf-bewuste fierheid bid
dend.
De kern- en de massa-vorming onder de
katholieke jeugd is een vorm van katho
liek actie, welke èller letterlijk: aller
katholieken levendige sympathie móet heb
ben, in woord en in daad. Dit willen wij
gaarne nog 'ns neerschrijven als ons eer
ste woord in 1935.
De toekomst is nog donker.
Maar wij willen haar ingaan met Gods
vertrouwen en met de hoop op de jeugd!
Over den Katholiekendag in het Bis
dom Haarlem in 1935 werd dezer dagen
gemeld:
In 1935 zal een Haarlemsche Katho
liekendag in den Haag worden ge
houden.
De datum, welke in de tweede helft
van Juni zal vallen, is voorloopig op
Zondag 16 Juni, Drievuldigheids-Zon-
dag, bepaald.
Het onderwerp van dezen Katholie
kendag zal zyn: „Crisis en Godsver
trouwen". Dit onderwerp zal behan
deld worden in een openluchtbijeen
komst op „Houtrust".
De katholieke jeugdbeweging, zoo
wel mannelijke als vrouwelijke, ter
plaatse, zal uitgenoodigd worden, om
deze gedachte, nadat zij door een spre
ker zal zijn ingeleid, in een massa-spel
uit te beelden.
Ons inziens had voor den Diocesanen
Katholiekendag geen onderwerp en geen
vorm van behandeling kunnen worden ge
kozen, meer geschikt en meer geëigend
voor en meer beantwoordend aan de be
hoeften en nooden van dezen tijd!
Godsvertrouwen in dezen crisistijd, ons
uitgebeeld, gesymboliseerd door en in een
spel van de jeugd, op wie wij hopen de
toekomst te bouwen, en die zelf met leven
dige overtuiging dat Godsvertrouwen als
haar levens-richtsnoer heeft gekozen.
Wij willen zeer speciaal aan allen, die
hun geld, hun tijd, hun arbeid en zorg, hun
persoon geven aan het katholieke jeugd
werk, wenschen een rijk-gezegend nieuw
jaar. Van den zegen, aan hun werk gege
ven, plukken allen, geniet het geheele
katholieke leven in de toekomst de
vruchten!
GEEN ONBEWAAKTE OVERWEGEN
MEER IN TTAT.TR
Een wet, die navolging verdient.
Men schrijft uit Rome aan de „Msbd":
De „Gazzetta Ufficiale" gevatte dezer da
gen een nieuwe wet, volgens welke alle on
bewaakte overwegen in Italië worden op
geheven.
Met het oog op de steeds toenemende
snelheid van het treinverkeer en de vele
ernstige ongelukken, welke dientengevolge
vooral bij onbewaakte overwegen voorko
men, heeft het Italiaansche ministerie van
spoorwegen het noodig geacht bizondere
maatregelen te treffen en daartoe een be
drag van veertien millioen lire beschikbaar
gesteld. Alle overwegen zullen voortaan
worden bewaakt
TARWE-PRIJZEN
(Van onzen oeconomischen medewerker).
Er is een professor in Amerika, die voor
speld heeft, dat wij te beginnen met dit
jaar een periode vol regen zullen krijgen.
Hij ziet dit niet uit koffiedik, maar uit de
grootte der zonnevlekken. Zijn theorie is
volgens hem, niet alleen geheel en al juist,
maar de pr act ijk zou totaal fout zijn, in
dien deze de "theorie niet opvolgde. Hoe het
ook zij, volgens den Amerikaan krijgen
wij overvloedige oogsten, tot, ik geloof, 1938
toe en dan dienen wij de noodige voorzich
tigheid te betrachten, want de natte pe
riode wordt alsdan opgevolgd door een
nieuwe droogte-cyclus. Dit is in tegen
spraak met onzen bekenden landbouw
econoom, Ir. Dyt, die destijds in een door
wrocht artikel heeft gezegd, dat de tarwe-
productie de eerste jaren onvoldoende zal
zijn om de tarwe-behoeften te dekken. Hij
verwacht, dat de tarweprijzen, minstens
tot 1936 scherp zullen gam stijgen.
Het is natuurlijk moeilijk uit te maken,
wie van deze mannen gelijk heeft. Wij voor
ons voelen het meest voor een flinke stij
ging; wij hebben onze maag vol van dalen
de noteeringen en van verdere versobering.
Toch ziet het er voor tarwe niet zoo bijster
gunstig uit en de consumenten van brood
zullen rekening moeten houden met nog
verschillende jaren hooge tarwe-prijzen
als gevolg van de Tarwe-wet. Het verschil
tusschen den richtprijs voor inlandsche
tarwe ad 11 per 100 Kg en de wereld
marktprijzen ad 2.95 blijft nog steeds
groot.
De Amerikaansche tarwe-oogst heeft
door de groote droogte flink geleden; Ame
rika is zelfs als invoerland voor verschil
lende graansoorten opgetreden. Ook Canada
heeft zijn portie gehad, doch de tarwe-oogst
is per saldo niet noemenswaardig veran
derd bij dien over 1933. Toen tegelijkertijd
ook droogte-beriohten uit andere landen
binnenkwamen ontwikkelde zich de specu
latie, die de prijzen van tarwe tot dicht bij
de 5.opvoerde. Maar zij, die hoopten
op een tekort hadden niet op Argentinië
gerekend, dat gedurig aan de markt was.
Wellicht dat momenteel de voorraden van
tarwe in het algemeen iets minder zullen
zijn dan op den overeenkomstigen datum
van het vorige jaar, doch wat geeft dit. Het
zijn niet de voorraden, welke den grootsten
druk op de markt uitoefenen, maar wel het
autarkische streven, dat nog steeds leidt
tot het uitzaaien in de niet-exporteerende
tarwe-landen van stijgende arealen ten
einde zoo min mogelijk afhankelijk te zyn
van het buitenland. Immers ook in ons land
is deze tendenz groeiend.
Wij zijn door de landbouwcrisis-maatre
gelen betrekkelijk immuum geworden voor
de noteeringen op de wereldmarkt. Hoogs
tens leiden lage noteeringen tot het ver-
hoogen van den richtprijs in de gevallen,
dat de speling tusschen regeerings- en we-
reldprijs gering is, terwijl hooge prijzen
tot het omgekeerde leiden. Speciaal wat
tarwe betreft, is de speling, zooals hier
boven gezegd, bijzonder groot en er zal nog
heel wat water door de Maas vloeien, al
vorens de 11.per 100 Kg zal zijn be
reikt.
Toch kunnen wij voor de klimatologische
verhoudingen in de wereld niet ongevoelig
blijven vanwege de indirecte gevolgen, die
daaruit voortspruiten. Velen te onzent
leven nog in de hoop, dat Duitschland bijv.
een tekort aan levensmiddelen zal hebben
en dat dit land zal hebben te putten uit
onze voorraden. Het lijkt óns toe, dat een
dergelijke zienswijze eenigszins te optimis
tisch is. Indien Duitschland per saldo nog
heeft te importeeren, dan betreffen het be
trekkelijk kleine kwanti, die niet veel zoden
aan den dijk zullen zetten.
Een grooter belang is het voor ons, of de
wereldkoopkracht door lage prijzen ver
der wordt gedecimeerd dan wel door hooge
prijzen belangrijk wordt vergroot. Want
stijgende koopkracht, in welk deel der aar
de ook, oefent ook bij ons haar zegenrijke
werking uit.
De droogte is voor ons slechts een senti-
ments-kwestie geworden. Dan gaan de
landbouwprijzen in andere landen omhoog;
de beurzen stijgen en de psychologische in
vloed doet zich dan ook, zonder bepaalde
reden, ook op het Continent gevoelen. In
werkelijkheid deren ons de hoogere tarwe
prijzen nagenoeg niet. Lage tarweprijzen
brengen in de betrokken landen een crisis
gevoel: de conjunctuur daalt, beïnvloedt,
indien het Amerika betreft, Wallstreet en
kaatst den somberen weerslag op het Dam
rak terug. In werkelijkheid beïnvloeden de
lagere prijzen ons kunstmatig hooggehou
den niveau niet het minst.
Voor de hoogte van de tarwe-prjjzen zelf
zy'n we ongevoelig geworden.
BOUW VAN NIEUWE SCHEPEN.
Is het van onze Regeering verstandig ge
weest om destijds de verzoeken van de
Kon. Hollandsche Lloyd en van de Hol
land-Amerika Lijn om regeeringscrediet ten
behoeve van den bouw van passagierssche
pen af te wijzen?
Zooals bekend vond de Minister van Eco
nomische Zaken het niet verantwoord om
regeeringsgelden beschikbaar te stellen
voor een z.i. niet loonend doel. Passagiers
schepen brachten volgens berekeningen
van het Departement niet voldoende op om
zelfs de rente, laat staan de afschrijvings
kosten te kunnen betalen, terwijl er van
eenige winst in het geheel geen sprake kan
zijn. Trouwens dit werd ten deele door de
•betrokken maatschappijen zelf toegegeven.
Zij zeide in Maart jJ. dat, indien de maat
schappij zou beschikken over twee schepen
van het type Statendam, de verlichting in
de algemeene onkosten en de te verwach
ten toeneming in het aantal te vervoeren
passagiers, het zelfs onder de huidige bui
tengewoon ongunstige omstandigheden,
mogelijk zou maken een bedrijfsoverschot
te behalen. Uit den aard der zaak kon niet
worden gegarandeerd, dat dit overschot
voldoende zou zijn, om rente en afschrij
ving te behalen. Onder die omstandigheden
was het uitgesloten, om nog meer particu
lier kapitaal voor de onderneming te inte
resseeren".
Wij hebben dus met verschillende dootr-
eengeweven problemen te maken. Er zijn
ongunstige factoren; zoolang dezé bestaan,
is rente en afschrijving niet te behalen.
Zoodra die ongunstige factoren ophouden
te werken, zal dit anders worden ligt in
de woorden opgesloten. Nu is particulier
kapitaal voor dergelijke doeleinden niet te
verkrijgen. Gezien het enorme belang voor
de gemeenschap (werkverruiming bij den
bouw der schepen, stijging van het natio
nale inkomen, direct en indirect als gevolg
van de exploitatie van die schepen) dient
de gemeenschap, dus de Regeering bij te
springen. Vandaar de aanvraag voor een
regeeringscrediet. Wanneer de ongunstige
omstandigheden in gunstige veranderen,
blijft het een crediet, waarop moet worden
terugbetaald en welk crediet ook zal wor
den gedelgd. Komt er echter geen keer in
de omstandigheden, welnu, dan wordt het
crediet oninbaar, verandert in een subsi
die.
Dit wilde de Minister van Economische
Zaken niet. Hij wilde geen subsidie geven,
want hjj achtte de kans op wijziging in de
scheepvaartconjunctuur zeer gering. Heeft
hij het vóór en tégen nauwkeurig overwo
gen? Wij moeten het aannemen; wij moe
ten aanvaarden, dat de balans van voor- en
nadeelige posten behoorlijk as opgemaakt.
Men kan het met die berekening oneens
zijn, maar men kan de Regeering niet van
lichtvaardigheid beschuldigen. Die politiek
past dan in het kader van de bezuinigings-
politiek van het huidige ministerie.
Deze aangelegenheid is echter vertroe
beld door twee andere factoren, n.l. het aan
bod van buitenlandsche werven om den
bouw te bemachtigen tegen gunstige voor
waarden, zoowel ten opzichte van het be
drag als van de crediettermijn, al zijn hier
omtrent geen nadere bijzonderheden uit
gelekt, terwijl de tweede factor is het zin
ken van de Orania.
De Orania behoort aan de Kon. Holland
sche Lloyd, is voor totaal verlies voor de
somma van ƒ3.5 millioen verzekerd, ter
wijl de kwestie van het totale verlies zoo
goed als vaststaat Voor deze som kan de
K. H. L. een nieuw schip bouwen. De Hol
land-Amerika-lijn heeft, zooals gezegd,
voor de tweede Statendam een buiten-
landsch aanbod gehad.
Wat moeten de particuliere maatschap
pijen doen? Vanzelfsprekend zal de K. H.
L. een goedkoop aanbod moeten aanvaar
den in stede van uit nationale overwegin
gen het werk tegen hoogeren prijs aan een
Nederlandsche werf gunnen. De finan-
cieele positie der maatschappij is niet zoo
hecht om enkele tonnen onnoodig uit te ge-
van. Hetzelfde geldt voor de Holland-
Amerika-lijn. Wij nemen bij deze redenee
ring aan, dat de bouwsom van de buiten
landsche maatschappijen lager is dan die
van onze werven, temeer, daar er in Sperr-
marken (tenminste voor een gedeelte) zou
kunnen worden betaald.
Crediet hebben beide maatschappijen
voor dien bouw niet meer noodig; zij kun
nen dit elders krijgen, met bovendien een
niet onbelangrijken lageren prijs. Indien
de Regeer in g nu zou zeggen: „Goed, ik wil
op mijn beslissing terugkomen, het crediet
is te uwer beschikking, mits de bouw op
een Nederlandsche werf plaats vindt" dan
kan de betrokkene niets anders antwoorden
dan: „En wat met den bouwsom, Excel
lentie?"
Indien het werk behouden zal bijven voor
ons eigen bedrijfsleven, kon de Regeering
niet meer met een crediet volstaan; zij zal
een subsidie bovendien moeten geven om
het verschil in bouwsom te kunnen dek
ken.
PROF. AALBERSE.
Minister van Staat.
„Prof. Aalberse Minister van Staat!
Dat is een tijding, die im breede kringen,
in en buiten het katholieke kamp, ja zelfs
in het min of meer „vijandelijk" leger blij
de voldoening zal wekken, om den sympa
thieken mensch en den ongerepten staats
man, die in dezen Minister van Staat wordt
gehuldigd" constateert de „Maasbode"
terecht is een artikel, waarin het blad de
groote verdiensten van prof. Aalberse
schetst, naar aanleiding van diens benoe
ming op jJ. Zaterdag tot Minister van
Staat.
En het blad besluit dit artikel:
„Dat deze onderscheiding kwam op voor
dracht van dit ministerie, dat noch bij zijn
formatie, noch bij zijn arbeid op onverdeel
de bewondering van den nieuwen Minister
van Staat rekenen mocht, eert het Kabi
net en vooral den formateur.
Aan Zijne Exoellentie, den nieuwen Mi
nister van Staat, thans ex officio blijvend
raadsman van H. M. de Koningin, nog me
nig jaar van succesvollen arbeid, zoo mo
gelijk met menschelijke voldoening, maar
in ieder geval, wat voornamer is, met rijke
verdiensten voor de eeuwigheid".
BURGEMEESTERS IN KLEINERE
GEMEENTEN.
Ged. Staten van Zuid-Holland hebben
overwogen, dat het wenschelijk is geble
ken, de tijdelijke korting op de jaarwed
den der burgemeesters, secretarissen en
ontvangers van de gemeenten met 15.000 en
minder inwoners in de provincie te vervan
gen door een herziening van deze wedden
en de volgende schaal vastgesteld:
Klasse 1: klassegrenzen tot en met 600
inw. burgemeester 15001500, secretaris
13501700, ontvanger ƒ350550. Klasse
2è resp. 601—1000 1700—2100, 1550—1900
450650. Klasse 3: resp. 10011500
2000—2400, 1800—2200, 600—800. Klas
se 4: resp. 1501—2000 2300—2750 2050—
2500, 750—1000. Klasse 5: resp. 2001—3000
2600—3100, 2350—2850, 1000—1300,
Klasse 6 resp. 3001—4000 2950—3500,
ƒ2650—3200, ƒ1300—1600. Klasse 7: resp.
4001—6000 3300—3950, 3050—3700,
ƒ1600—1900. Klasse 8: resp. 6001—8000,
3700—4950, 3450—4200, 1900—2300.
Klasse 9: resp. 8001—11000, ƒ4100—4950,
ƒ3700—4550, ƒ2200—2700. Klasse 10: resp.
11001—13000, ƒ4550—5500, 3950—4900,
ƒ2500—3100. Klasse 11: resp. 13001—15000,
ƒ4750—5700, ƒ4150—5100, 2750—3350.
Klasse 11a: resp. 13001—15000, ƒ5000—
6000, ƒ4300—5300, 3000—3600.
De gemeenten Gorinchem en Sliedrecht
zijn gebracht in de klasse 11a; de gemeen
ten Wassenaar en Zwijndrecht in de klas
se 11.
LOONSVERLAGING IN DE SIGAREN-
INDUSTRIE.
Nieuwe voorstellen der werkgevers.
Zooals wij reeds mededeelden, hebben de
besprekingen, op 21 December gehouden
tusschen de vertegenwoordigers van werk
gevers en werknemers in de sigarenindus-
trie, niet tot een resultaat geleid. De voor
gestelde loonsverlaging werd door de af
gevaardigden der arbeidersorganisaties niet
alleen afgewezen, dooh zij achtten op den
grondslag daarvan ook geen verdere onder
handelingen mogelijk.
Thans is aan de besturen der vier samen
werkende arbeidersorganisaties door de
werkgevers (Noordelijk en Zuidelijk Ver
bond) een schrijven gericht. De patroons
verklaren daarin overtuigd te zijn, dat in
het belang van de sigarenindustrie op kor
ten termijn in de loonregeling wijzigingen
gebracht moeten worden, ten einde de be
staansmogelijkheid van de nijverheid te
kunnen behouden.
Evenwel verklaren de werkgevers zich
bereid alles in het werk te willen stellen
om den bedr ij fs vrede te kunnen handhaven.
Binnenkort zullen aan de organisaties me
dedeelingen gedaan worden over gewijzig
de loonvoorstellen, welke, behoudens de in
stelling van een bepaald loon voor 3 en 4
cents sigaren, in het algemeen geen verla
gingen zullen inhouden, welke 10 pet. te
boven gaan. «Tel."
PRIJS VAN TAXE-MELK.
De Crisis-Zuivel-Centrale maakt bekend,
dat voor de periode van 6 Januari 1935 tot
en met 12 Januari 1935 de prijs voor het
taxegedeelte van consumptiemeik, gekocht
op Regeeringscontract, is bepaald op 6K
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
BUITENLAND.
Nieuwjaarsreceptie bij Hitler. (2de blad).
De Fransch-Italiaansche onderhandelin
gen willen niet vlotten. (2de blad).
Kardinaal Bourne overleden. (2de blad).
Amerika brengt zijn vloot op maximum
sterkte. (2de blad).
BINNENLAND.
Bij een auto-ongeluk te Renswoude wer
den zes personen gewond. (Gem. Ber. 3de
blad en Laatste Ber.).
Smokkeloentrale door de Heerlensche po
litie ontdekt. (Gem. Ber. 3de blad).
cent per liter, met dien verstande, dat voor
melk van de eerste klasse deze prijs wordt
verhoogd met de kwaliteitspremie en voor
die van de derde klasse wordt verminderd
met de kwaliteitsafdracht van K cent.
De afdracht van andere in consumptie
gebrachte melk is vastgesteld op 2 cent per
liter.
GEEN VERPLAATSING VAN DE
RIJKSVERZEKERINGSBANK TE
AMSTERDAM
Naar aanleiding van de in omloop zyn-
de geruchten.e dat de Rijksverzekerings-
bang te Amsterdam zou worden onderge
bracht in een vrijgekomen gebouw van de
Technische Hoogeschool te Delft, heeft het
Persbureau Vaz Dias zich gewend tot den
burgemeester der hoofdstad, dr. W. de
Vlugt, met de vraag of de burgemeester
hieromtrent nadere inlichtingen zou kun
nen geven en of door hem terzake nog iets
is gedaan.
De burgemeester deelde mede, dat hij
zich met het oog op deze geruchten op de
hoogte heeft gesteld van hetgeen er gaan
de is. Bij dit onderzoek heeft hij de over-
tuigng gekregen, dat op dit oogenblik bij
den minister van Sociale Zaken de ver
plaatsing van de Rijksverzekeringsbank
naar Delft zelfs niet in overweging is.
Het presentiegeld voor de Raadsleden
te Rotterdam
Van Gedeputeerde Staten dezer Provin
cie ontvingen B. en W. van Rotterdam
evenals B. en W. van andere gemeenten
een schrijven, waarin wordt medegedeeld,
dat het in hun bedoeling ligt om met in
gang van 1 Januari 1935 het presentiegeld
voor het bijwonen van de vergaderingen
van den Gemeenteraad nader definitief
vast te stellen.
In verband hiermede zeggen B. en W.
van Roterdam o.m.:
„Bedroeg de vergoeding voor het bij
wonen van de Raadszitingen in 1930 nog
rond 8 per vergadering, in verband
met de geleidelijke toeneming van het
aantal Raadszitingetn was die vergoeding
in 1933 teruggeloopen tot een gemiddeld
bedrag van rond 6 per vergadering. Uit
gaande van een gemiddeld aantal verga
deringen van 50 'zal het presentiegeld vol
gens de thans geldende regeling slechts
5.40 per vergadering bedragen.
Neemt men in aanmerking, dat blijkens
de begrooting voor het jaar 1935 voor de
gemeente 's Gravenhage, waar eveneens
een verminderng van 10 pet. werd toege
past, het presentiegeld per zitting niette
min nog ƒ6.75 bedraagt, en dat op de
Amsterdamsche gemeentebegrooting voor
1935 voor presentiegeld der leden van den
Raad een bedrag van ƒ28.800 is uitgetrok
ken, dan kan slechts de gevolgtrekking
worden gemaakt, dat het presentiegeld al
hier aan den lagen kant is.
Naar de meening van B. en W. bestaat
er dan ook voor het tegenwoordige geener-
Jei aanleiding om het presentiegeld voor
de Raadszittingen op een lager bedrag
dan het thans geldende te bepalen".
