26ste Jaargang
VRIJDAG 28 DECEMBER 1934
No. 8000
£oicbelie0oii^mu
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij yoornitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegei\ betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Betaalde diensten
't Gaat met vele opvattingen in het leven
een cirkelgang.
Er is een tijd geweest, waarin men het
vanzelf sprekend achtte, dat iemand, die
diensten bewees aan de gemeenschap, zulks
belangeloos deed. Tenminste als die dien
sten niet van dien omvang waren, dat zij
beslag legden op den geheelen of op een
zeer groot gedeelte van den tijd van den
betrokkene. Het wethouderschap b.v. is al
tijd gehonoreerd' geworden. Maar functies
als b.v. die van Raadslid zijn langen tijd
belangeloos verricht.
Er is echter in deze dingen een wijziging
gekomen. Men is langzamerhand bijna alles
gaan honoreeren, wat voor de gemeen
schap wordt gedaan, althans in het politie
ke leven, in vertegenwoordigende licha
men en dergelijke. En hier en daar zelfs
heel royaal gaan honoreeren! Indien wij
weer het Raadslidmaatschap tot voorbeeld
nemen: in de grootste steden is in den
loop der jaren het presentiegeld, daaraan
verbonden, o.i. veel te hoog gestegen; in de
meeste andere plaatsen (Leiden b.v.) is
het echter tot een bescheiden en zéér be
scheiden bedrag beperkt gebleven.
Nu komt er echter een strooming, welke
al die hier bedoelde vergoedingen wil af
schaffen. Alleen vergoeding, wanneer en in
zooverre er werkelijk schade geleden
wordt door het vervullen van een of an
dere functie. Zoo vinden we in de „Avond
post" deze meening verdedigd:
Indien de verkiezing (tot Raadslid)
van een ontwikkeld arbeider onmoge
lijk zou worden, omdat hij er loon
door zou derven, dan heeft hij er
recht op, dat hem die verkiezing mo
gelijk wordt gemaakt door de toeken
ning van presentiegeld.
Men zal o.i. wel tot de erkenning ko
men, dat men nu weer te ver terug wil.
Lijdt alléén degene, die loon derft,
schade? Zijn er geen uitgaven, welke door
een gekozene moeten worden gedaan, en
die min of meer bezwaarlijk door velen
hunner zouden kunnen worden betaald, als
ze niet geheel of althans gedeeltelijk wer
den gecompenseerd door presentiegeld of
hoe men ook een bescheiden honorarium
voor publieke diensten noemen wil.
Zeker, ook wij hebben meermalen ge
constateerd, dat er in velen, die in de po
litiek werken, een zekere zucht is g'eva-
nen, om er wat aan te verdienen; Dat is een
der redenen, waarom de politiek gebla
meerd is geworden in zoo veler oog!
Die geest moet uit het huis der politiek
worden uitgedreven maar niet zóó, dat
hij op zijn vlucht ook goede dingen kan
meenemen! En een goéd ding is, dat het
geen enkel ontwikkelde man of vrouw, be
kwaam en geschikt, om financieele rede
nen min of meer onmogelijk mag worden
gemaakt, een verkiezing te aanvaarden.
Dat dan dit bescheiden want beschei
den, absoluut en relatief, moet het zjjn!
honorarium ook wordt ontvangen door
degenen, die het niet noodig hebben, is oi.
geen ramp.
Wij moeten den gulden middenweg gaan
bewandelen, ons wachtend voor uitersten
aan beide zijden. De uitersten: niets en be
trekkelijk veel.
V Zonder agitatie
Er heeft zich op initiatief van commu
nistische leiders een comité gevormd, dat
zich ten doel stelt, om alles in het werk te
stellen, teneinde voor de muiters van de
„Zeven Provinciën" amnestie te verkrij
gen.
Een der middelen, om dit doel te berei
ken, is de organisatie van een volkspeti
tionnement.
Een volkspetitionnement is nu juist wel
een der slechtst denkbare middelen in een
zaak, waar het gevoel tè gemakkelijk het
verstand verdringt!
Dit bezwaar komt echter pas op de twee
de plaats.
Ons eerste bezwaar tegen dat comité en
heel de actie daarvan is, dat het zich ba
seert op het standpunt, dat wat de muiters
hebben gedaan eigenlijk niet verkeerd is
geweest. Een dergelijke verklaring ligt
al opgesloten in den oorsprong van het co
mité, in het communistisch initiatief.
Daardoor is het in zich verkeerd èn is
er óók geen succes van te verwachten voor
de gestraften van de „Zeven Provinciën"-
muiterij.
Naar aanleiding van de oprichting van
dit oomité schrijft de „Maasbode" o.m.:
Of sommigen der veroordeelden te
zijner tijd voor amnestie in aanmerking
zullen komen, dat zal door de bevoeg
de autoriteiten te zijner tijd moeten
worden uitgemaakt.
Maar dan zonder eenige agitatie,
welke ook.
Wij zijn het hiermede volkomen eens
indien men het begrip agitatie niet te eng
neemt.
Indien de wettige overheid door middel
van haar wetgevende macht bepaalde
maatregelen heeft genomen, dan is het geen
agitatie als b.v. in de „Maasbode" in een
artikel wordt nagegaan, of die bepaalde
maatregelen wel beantwoorden aan de
eischen van rechtvaardigheid, en, als dan,
indien gemeend wordt, dat zulks niét het
geval is, wordt geprotesteerd tegen deze
maatregelen en wordt geageerd voor ophef
fing ervan.
Zoo behoeft het óók niet te worden ver
oordeeld, als van deskundige zijde
eens in het publiek de vraag wordt gesteld,
of de zware straffen, aan de muiters van
„De Zeven Provinciën", door de militaire
rechtbank opgelegd, in overeenstemming
zijn met de rechtsregels. Gezien de omstan
digheden, waaronder de rechtbank haar uit
spraak in deze zaak heeft gegeven, is het
o.i. wel verklaarbaar, dat niet alleen bij
communisten! twijfel is gerezen over de
vraag, of alle opgelegde straffen volkomen
in overeenstemming zijn met de strafrecht-
beginselen.
Straf heeft objectief ten doel, van de mis
daad af te schrikken; straf moet subjectief
in verhouding staan tot de grootte van de
misdaad en de schuldigheid van den mis
dadiger.
Een kalme en klare toetsing door b e-
voegden aan deze rechtsregels van een
uitspraak van den rechter, kan, natuurlijk,
nooit als agitatie worden beschouwd. Of het
opwerpen van deze kwestie nureedsop.
portuun mag worden geacht, is een an
dere vraag. Wij meenen, zulks te moeten
betwijfelen.
In ieder geval: agitatie, en allerminst
agitatie in den vorm van een petitionne
ment, is een dwaze uitwas van wat men
wel „democratie" wil noemen!
Wij kunnen en mogen aan een derge
lijk gedoe niet meedoen.
MOEDERS VAN GROOTE GEZINNEN
BIJ DEN PAUS.
Een honderdtal „Italiaansche Moeders",
die op den „Moederdag" door Mussolini in
het „Palaza Venetia" in een bijzondere
audiëntie werden ontvangen, zijn ook op
gegaan naar het Vaticaan, om den zegen
van den H. Vader te ontvangen.
Na allen tot den handkus te hebben toe
gelaten, hield de H. Vader tot deze moe
ders van groote gezinnen een ontroerende
toespraak over de verhevenheid van het
moederschap.
„Ieder kind", verklaarde de Paus, „is een
zegen, want het is een nieuwe menschen-
ziel, die toevertrouwd wordt aan uwe moe
derlijke zorgen. God geeft u een bewijs van
Zijn bijzondere liefde, door u een kind toe
te vertrouwen, om het te bewaken en op
te voeden. Want voor iedere ziel heeft de
Verlosser zijn bloed en zijn leven gegeven.
Leert hieruit de waarde kennen van ieder
kind, maar óók, welke buitengewone he-
melsche belooningen God heeft bereid voor
haar, aan wie hij de zielen heeft toever
trouwd.
Bij het geboortefeest van. Hem, die later
de groote kindervriend zou worden, schen
ken Wij U Onzen Vaderlijken zegen, God
smeekende, dat dit een onderpand moge
zijn van Zijne goddelijke zegeningen".
„Msbd."
Tramlocomotief woon
huis binnengereden
Een doode, twee gewonden.
Gisteravond te ruim 8 uur heeft te Loon
op Zand een zeer ernstig ongeluk plaats
gehad. Omstreeks dat tijdstip is een loco
motief van een goederentram op den Hoo-
gen Steenweg te Loon op Zand in botsing
gekomen met den aanhangwagen van een
tractor. De gevolge waren verschrikkelijk.
De locomotief vloog, na de botsing uit
de rails en reed tegen de gevel van het
huis, dat bewoond wordt door den land
bouwer B. van den Hoven. De locomotief
reed de kamer binnen, waar op dat oogen-
blik de bewoners zaten te kaarten. Alle
vier personen werden door de locomotief
gegrepen.
De 87-jarige vader van den bewoner,
de heer H. van den Hoven, werd leven
loos onder de locomotief vandaan gehaald.
De 47-jarige zuster van den bewoner werd
zoo ernstig gewond, dat zij van de H. H.
Sacramenten der Stervenden moest wor
den voorzien.
De 19-jarige zoon des huizes bekwam
inwendige kneuzingen. Alleen de bewoner
zelf, de heer B. van den Hoven, kwam er
vrijwel zonder letsel af.
De politie heeft de zaak in onderzoek.
Men heeft hangende dit onderzoek ter
plaatse niets veranderd. De kamer is to
taal verwoest. Het huis is zeer ernstig be
schadigd.
De noodlottige botsing geschiedde in de
kom van het dorp, ongeveer op dezelfde
plek, waar een jaar geleden een dergelij
ke botsing tussch eneen locomotief en een
met steenen geladen vrachtauto uitsluitend
materieele schade tengevolge had. Dit punt
is zeer gevaarlijk. Het is het kruispunt van
dij Hoogen Steenweg met naar links de
Kerkstraat en naar rechts de Bergstraat.
De tractor met als aanhangwagen een
groote vrachtwagen van de firma gebroe
ders Heijnen te Tilburg, die een vracht-
autodienst tusschen Tilburg, Langstraat en
Amsterdam onderhoudt, kwam uit de rich
ting Waalwijk en moest op den Hoogen
Steenweg links de Kerkstraat in rijden.
Het voertuig hield goed rechts, doch juist
op het moment, dat de bocht genomen
werd, kwam met vrij veel vaart uit de
Kerkstraat een goederentrein van de B. B.
A. (Brabantsche Buurtspoorweg en Auto
onderneming).
De aanhangwagen werd aan de linkerzij
de gegrepen en ingedrukt en vloog in de
richting van de Bergstraat achteruit. De
locomotief van de goederentram, een klein
model locomotief der spoorwegen, die ach
terstevoren reed, geraakte uit de rails en
reed aan den anderen kant van den Hoogen
Steenweg tegen den voorgevel van de
boerderij van den heer B. van den Hoven.
Een geweldige slag, gevolgd door hevig
gekraak volgde. De locomotief drong met
kracht in de voorkamer van de woning
van den heer Van den Hoven en richtte
daar een geweldige chaos aan. In de kamer
bevonden zich op het oogenblik van het
ongeluk zes personen. De bewoner zelf, de
heer B. van den Hoven, kwam er vrijwel
zonder letsel alleen met den schrik af. Zijn
vader, de 87-jarige H. van den Hoven, werd
echter tusschen de buffers van den locomo
tief en den muur doodgedrukt. De oude
man, een geziene figuur in het dorp Loon
op Zand, die korten tijd geleden het feit
herdacht, dat hij zestig jaren lid was van
het beroemde Sint Ambrosiusgilde, moet
op slag zijn gedood.
Een zuster van den bewoner, de 47-jari
ge mejuffrouw Johanna van den Hoven,
werd ernstig gewond. De 19-jarige zoon,
Petrus, kreeg minder ernstig letsel. De
vrouw des huizes bevond zich tijdens het
gebeurde in de keuken. Twee kinderen, die
zich eveneens in de kamer bevonden, ble
ven ongedeerd.
Op het moment van de botsing, toen de
voorgevel in het huis werd gedrukt en de
locomotief voor het grootste gedeelte in de
woning verdween, was er weinig waar te
nemen, tengevolge van de kalk en puin-
wolk, die ontstond. Toen deze was wegge
trokken en omwonenden ter hulp snelden,
onder wie als eerste van de politie de ge
meente-veldwachter J. J. van der Steen,
bleek het, dat men planken en weggesla
gen kozijnen moest doorzagen om bij de
slachtoffers te komen.
BINNENLAND
Crisisbotermerk.
De prijs van het crisisbotermerk en van
de vervoervergunning voor buitenland-
sche boter is voor de volgende week vast
gesteld op 90 cent per K.G.
PROV. STATENVERKIEZING VAN
ZUID-HOLLAND
Ged. Staten van Zuid-Holland hebben
den dag voor de stemming voor Provin
ciale Staten van deze provincie bepaald op
Woensdag 17 April a.s.
BEDRIJFSRAAD VOOR DE
SIGARENINDUSTRIE
Op 21 December vergaderde de Be-
drijfsraad voor de Sigarenindustrie te
's Gravenhage.
Een advies aan den Minister van Sociale
Zaken over een door hem aan den Be-
drijfsraad voorgelegde vraag, werd vast
gesteld.
Het concept-reglement werd verder be
handeld. Daarna werd besproken het ont
werp tot wettelijke regeling inzake ver
plichten bedrijfskindertoeslag.
De Bedrijfsraad besloot dat omtrent dit
wetsontwerp een rapport zal worden uit
gebracht door den voorzitter, den heer H.
van der Putt en den secretaris mr. A.
Steinkühler, kelk rapport op de eerstvol
gende vergadering zal worden behandeld.
De Bedrijfsraad bleef op het standpunt
staan, dat het noodzakelijk is tot bindend
verklaring der Pensioenfondsen te gera
ken. Tenslotte werd besloten een enquête
te houden naar het weekloon, verdiend in
een nader vast te stellen werkweek door
alle in de Sigaren industrie werkzame ar
beiders.
DE BURGERLIJKE STAND.
Wijziging in verschillende bepalingen.
1 Januari aanstaande treden in werking
verschillende belangrijke wijzigingen van
het Burgerlijk Wetboek, betrekking heb
bende op den Burgerlijken Stand. De vol
gende wijzigingen zijn de belangrijkste
waarmede het publiek onmiddellijk te ma
ken heeft.
Tot heden werden er bij de aangifte van
geboorten 2 getuigen vereischt. Dit ver-
eischte is thans vervallen, zoodat de vader
of de dokter of de vroedvrouw (als de va
der door afwezigheid verhinderd is) alleen
aangifte kan doen. Ook kan worden vol
staan met één aangever bij het opmaken
van akten van overlijden inplaats van twee
aangevers, zooals tot heden. Niemand ech
ter is tot het doen van aangifte van over
lijden bevoegd, die niet uit eigen weten
schap van het overlijden kennis draagt. Tot
heden had aangifte van overlijden soms
plaats door personen, die den overledene
niet of nauwelijks kenden en van het over
lijden slechts van hooren zeggen wisten.
Tot heden werden in de akten van den
Burgerlijken Stand steeds eerst de voorna
men opgenomen en daarna de achterna
men. In de toekomst zal steeds in alle ak
ten van den Burgerlijken Stand eerst de
achternaam en daarna gescheiden door een
komma, de voornamen, worden opgenomen.
Dit is geschied om te voorkomen, dat voor
namen bij den geslachtsnaam worden ge
trokken b.v. bij de aangifte van de ge
boorte van een kind zonder dat de daar
voor voorgeschreven wettelijke weg wordt
bewandeld.
Tot heden mocht de ambtenaar van den
Burgerlijken Stand na het verstrijken van
den wettelijken termijn geen aangifte van
geboorte meer aannemen. Inschrijving
daarvan in de registers kon tot heden la
ter eerst plaats hebben na een vonnis van
de Arrondissementsrechtbank. In de toe
komst zullen zoodanige akten alsnog kun
nen worden opgemaakt met uitschakeling
van de rechtbank, doch met machtiging
van het openbaar ministerie van de arron
dissementsrechtbank, hetgeen voor belang
hebbenden een veel korteren en goedkoo
peren weg beteekent.
Ten slotte wordt afgeschaft het register
van huwelijksafkondigingen. Hiermede
wordt geen wijziging aangebracht in de af
kondiging van de huwelijken zelf; deze
blijft plaats hebben op denzelfden voet als
tot heden. De afkondigingen blijven ook
aangeplakt worden aan den gevel van het
raadhuis, maar worden niet meer in af
zonderlijke registers ingeschreven.
NIEUWJAARSWENSCHEN AAN DE
BEMANNING VAN DE K XVIII.
Het comité Nationale Oproep voor de be
manning van Hr. Ms. K 18 deelt ons 't vol
gende mede:
Er bestaat gelegenheid om voor de op
varenden van de Hr. Ms. Onderzeeboot
K 18 welke momenteel in dienst van de
wetenschap, ergens op of onder de Atlan
tische Oceaan zweeft, nieuwjaarsgroeten,
kaartjes, brieven of telegrammen met de
beste wenschen voor 1935 te zenden.
Men behoeft daarvoor niets anders te
doen dan kaartjes, brieven of telegrammen
te zenden aan K XVIII, Postbus 6, Den Hel
der.
Het oomité zal dan zorgen, dat al deze
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Abessinië en Italië beschuldigen elkaar
voor den Volkenbond. (2de blad).
Tegengesproken geruchten over massa
arrestaties in Duitschland. (2de blad).
Steeds nieuwe anti-religieuze maatrege
len in Mexico. (2de blad).
BINNENLAND.
Te Loon op Zand reed een tramlocomo
tief na botsing met een tractor 'n woon
huis binnen, waardoor een 87-jarige man
werd gedood en enkele personen werden
gewond. (1ste pag.).
I Vrouw te Ruurlo door schot hagel ge
dood. (1ste pag.).
Twee personen in verband met smokkel-
affaire In verdoovende middelen gearres
teerd. (Gem. Ber.„ 3de blad).
De Schouwburgbrand te Arnhem.
(Gem. Ber., 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De massa-schaakkamp van den Leid-
schen Schaakbond met 2625 door de om
geving gewonnen. 3de blad).
Het schaaktournooi te Hastings begon
nen. (3de blad).
Plannen voor een sportpaleis-Stadion te
Den Haag. (3de blad).
Vrouw door schot hagel
gedood
Vier jonge kinderen verweesd
Toen gisteravond te omstreeks negen uur
de landbouwer H. te Ruurlo van de jacht
terugkeerde, heeft hij zijn geladen geweer
in de keuken neergezet. Op wensch van
zijn vrouw wilde hij het naar een ander
vertrek brengen, doch ongelukkig ging het
daarbij af, met het gevolg, dat de vrouw
het heele schot hagel in het hoofd kreeg. Ztf
was. vrijwel onmiddellijk dood.
Nog gisteravond is de Officier van Jus
titie te Zutphen ter plaatse gekomen.
De vrouw was moeder van vier jonge
kinderen.
heilwenschen persoonlijk in het bezit ko
men van den Commandant van Hr, Ms.
K. XVIII, en verdere opvarenden.
Mogen duizenden in den lande van deze
gelegenheid gebruik maken om bij de jaar
wisseling ook te denken aan de bemanning
van deze Nederlandsohe Onderzeeboot.
Men adresseere vóór 31 December naar;
K .XVIII, Postbus 6, Den Helder.
SANEERING BAKKERSBEDRIJF
Onlangs is melding gemaakt van het
nieuwe saneeringsplan van het bakkers
bedrijf, waarbij behalve de werkgevers
organisaties in het bedrijf ook betrokken
zijn de maalindustrie en de coöperaties.
Het officieel orgaan van den Ned. Bakkers-
bond deelt mede, dat de instanties bij de
verderè besprekingen deskundige leiding
noodig oordeelden. In onderling overleg
werd prof. Kaag, hoogleeraar aan de
Handelshoogeschool te Tilburg, uitgenoo-
digd die leiding op zich te nemen. De
eerste besprekingen onder zijn voorzitter
schap zullen gehouden worden op 4 en 7
Januari a.s.
De ƒ10.000 van den Bioscoopbond voor
hulpbehoevenden
Naar wij hebben gemeld, heeft de Neder-
landsche Bioscoopbond een bedrag van
10.000 ter beschikkinge gesteld van den
minister van sociale zaken tot leniging van
den heerschenden nood.
De minister heeft dit bedrag, na overleg
met het hoofdbestuur van den Nederland-
schen Bioscoopbond, ter beschikking ge
steld van het Nationaal Crisis Comité, voor
verstrekking van den z.g. A-steun, t.w. den
steun die wordt bekostigd uit particuliere
bijdragen en die wordt verleend aan an
dere hulpbehoevenden dan werkloozen.
