NIEUWJAARSWENSCH
26ste Jaargang
DINSDAG 11 DECEMBER 1934
No. 7987
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
NIEUWJAARS-
ADVERTENTIÊN
BINNENLAND
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BERICHT.
e £eicbeli£6oti/&3/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
%ranco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, FOSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bat dubbele van net tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur cq
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIF
JLADEN.
De Katholieken
Staatspartij.
en de R. K.
In een redevoering, die de bekende pa
ter Henricus O. Cap. in een afdeeling der
R.K. Staatspartij te 's Gravenhage heeft ge
houden, wilde de spr., na de huidige tijds
omstandigheden in scherpe kleuren te heb
ben geschilderd, antwoord geven op de
vraag: gelooft u in de R.K. Staatspartij. En
dat antwoord luidde volgens een verslag
in de „Residentiebode" als volgt:
„Vooreerst dient te worden opgemerkt,
dat het op het oogenblik spant in elke poli
tieke fractie. Waarom dan niet in de R. K.
't Is hommeles, maar in de gegeven om
standigheden is dat toch niet al te abnor
maal. Vervolgens vraagt spr. zich af, of
degenen, die de R. K. S. P. het vertrouwen
hebben opgezegd, omdat daarvan toch niets
meer te verwachten is, zoolang ze lid wa
ren, altijd op hun post zijn geweest. Of zijn
ze misschien door hun laksheid en lauw
heid zelf oorzaak van de bloedarmoede bij
die partij? Lijkt dan hun wegloopen >niet
op laf deserteeren? Voorts verwondert het
spr. wel eens, dat degenen, die uit de
Staatspartij zijn getreden, zoo uiterst zwaar
op de hand zijn, wanneer het gaat om de
mogelijkheden en kansen, die de R. K. S. P.
biedt, terwijl ze daarentegen kinderlijk
naief zijn t.o.v. de verwachtingen, die ze
van hun eigen partijtje koesteren.
Het zwaarst moet wegen de vraag, aan
welke handen de specifiek Roomsch-Katho-
lieke belangen het best zijn toevertrouwd.
Waar vinden wij in ooncreto de meeste
kans.
We mogen niet vergeten, dat zelfs al zou
een nieuwe partij er in slagen de R. K. S.
P. geheel weg te vagen wat natuurlijk
een dwaze veronderstelling is dan toch
die nieuwe partij er weer op zou zijn aan
gewezen met anderen te onderhandelen,
compromissen te sluiten. We vormen maar
een derde van de bevolking! Zal zij daarbij
meer succes hebben dan de R. K. S. P.?"
Deze bezadigde gedachten mogen wor
den overwogen door alle anti-Staatspar
tij ers, aan wie pater Henricus ze klaarblij
kelijk bedoelt voor te leggen.
V Consequentie uit het beginsel.
In de Ver. Staten van Amerika wordt
een krachtdadige actie gevoerd tot wering
van de slechte films.
Er is voor dat doel gevormd een wijd
vertakte organisatie onder den naam: Le
gioen der Eerbaarheid.
Tijdens de jaarlijksche conferentie van
het Amerikaansche Episcopaat, die dezer
dagen plaats vond, hebben de Aartsbis
schoppen en Bisschoppen van de Vereenig-
de Staten besloten, om, wanneer de film
industrie de eischen van het Legioen der
Eerbaarheid niet nakomt, allen priesters op
te dragen, om de geloovigen aan te sporen,
om minstens een week geen bioscoop te
bezoeken. Verder werd besloten, om alle
Bisschoppen te verzoeken, in alle parochies
een schrijven te doen voorlezen, waarin de
geloovigen zullen worden aangemaand, om
lid te worden van het Legioen der Eer
baarheid.
Door de vergadering der bisschoppen
werd een verklaring afgelegd, waarin o.m.
gezegd wordt:
„In alle deelen van het land is het Ame
rikaansche publiek de laatste jaren zeer
actief opgetreden tegen de gevaren van de
onzedelijke film. Ons katholieke volk
heeft op een voor de bisschoppen zeer ver
blijdende wijze antwoord gegeven aan den
oproep, om lid te worden van het Legioen.
Alle groepen hebben van hun hartelijke
instemming blijk gegeven en een machtige
medewerking verleend."
't Is verblijdend, dat een groot deel van
de Amerikaansche Katholieken in deze zoo
belangrijke aangelegenheid toont te begrij
pen, wat zijn taak, zijn roeping is.
Als de Christenen, de Katholieken, het
met afkeurenswaardige films op een ac-
coordje gaan gooien, dan toon en zij in hun
leven, in him gedrag een mismaakte in
consequentie, en geven zij een slecht voor
beeld.
Een goede invloed gaat daarentegen van
hen uit in meerder opzicht als zij al
lereerst wegblijven van en mogelijk ook
protesteeren tegen slechte films.
Onze courant geeft de gewenschte voor
lichting op dit gebied in de recensies in
ons Zaterdagsch nummer en in de bioscoop
agenda van iederen dag.
Vanaf heden tot en met 28 December
a.Sj is de gelegenheid opengesteld,
aan ons Bureau, Bezorgers in de stad,
en bij onze Agenten, om in het
nummer van 31 December den ge-
bruikelijken Nieuwjaarsgroet te
plaatsen. De prijzen dezer Adverten
tiën zijn a contant:
14 regels f 0.50
5-8 1—
9—12 „1.50
13-16 2.—
DE ADMINISTRATIE
Ondergeteekende verzoekt plaatsing van den onderstaanden NIEUWJAARSGROET
in het nummer van 31 December van „De Leidsche Courant", Papengracht 32, Leiden
S.v.p. duidelijk met potlood invullen
BEZUINIGING OP ONDERWIJS.
In de komende jaren zal nog 10.2 millioen
moeten worden bespaard.
CONCENTRATIE VAN SCHOLEN.
Aan de memorie "van antwoord aan de
Tweede Kamer inzake de begrooting van
Onderwijs wordt ontleend, dat inderdaad
is gebleken, dat de minister, toen hij ver
leden jaar de indiening van een ontwerp-
grondslagenwet binnen enkele maanden in
uitzicht stelde, zich een illusie maakte. Het
ontwerp kon eerst in April j.l. aan den On
derwijsraad worden gezonden. Diens advies
is thans nog niet ingekomen. Voorts heeft
zioh door de onvermijdelijk gebleken in
krimping van uitgaven de noodzakelijkheid
voorgedaan om buiten dit ontwerp om
denkbeelden te verwezenlijken, welke de
minister bij den opzet daarvan voor oogen
heeft gehad. Deze voorstellen zullen der
halve de Kamer in anderen vorm berei
ken.
De opbouw van het onderwijs tot een ge
heel, zooals men dit het liefst zou wen-
schen, zou belangrijke kosten meebrengen,
maar wie meenen mocht, dat men niette
min daarmee nu wel zou kunnen begin
nen, vergist zich. Het verzuimen van sterke
inkrimping van de kosten in dezen tijd zou
een ineenstorting van het gebouw slechts
kunnen verhaasten.
De minister verdedigt zich tegen de be
schuldiging van overijling. Snelheid is in
het bijzonder op onderwijsgebied geboden,
omdat daar een vertraging van enkele we
ken noodwendig een vertraging van een
heel jaar kan beteeken en.
Van een herhaaldelijk in breed en kring
gewekte ontstemming door besluiten, wel
ke de minister heeft uitgelokt, is hem niets
gebleken. Sedert zijn optreden zijn nopens
252 Zeiken een advies der afdeeling geschil
len van bestuur van den raad van State aan
zijn departement ingekomen. Slechts in 8
gevallen heeft hij zich genoopt gezien, aan
de Koningin een van het advies der afdee
ling afwijkend besluit voor te dragen.
De minister geeft een uiteenzetting om
trent de ten vorigen jare aangekondigde
perspectief-besparing van 15.5 millioen.
Bij het algemeen dekkingsplan van het te
kort op den gewonen dienst voor 1935 is de
perspectief besparing gesteld op 10.2 mil
lioen, daar van het voor 1934 vastgestelde
bedrag in de ontwerpbegrooting voor 1935
rond 6.1 millioen lager is dan het eindcijfer
voor 1934. Van deze vermindering moet
4.3 millioen tegoed worden geschreven op
de rekening van de voor 1934 verhoogde
korting op de salarissen. Van de 15.5 mil
lioen aan perspectiefbezuinigingen is in de
ontwerpbegrooting voor 1935 6.1 millioen
4.3 millioen is 1.8 millioen tot uitdruk
king gekomen. De verlaging voor 1935 zou
echter aanzienlijk grooter zijn geweest, in
dien men niet rekening had moeten houden
met de verhooging van den post wachtgel
den voor het lager onderwijs, waardoor de
verlaging van de begrooting een millioen
minder is, dan zij anders zou zijn geweest,
en met het gewone jaarlijksch accres aan
uitgaven, waarvoor in totaal 2.5 millioen
kan worden geraamd. Bij de 1.8 millioen
komen dus nog 1 en 2^ millioen. Dit
maakt 5.3 millioen.
In de komende jaren zal dus nog 10.2
millioen moeten worden geëffectueerd. De
minister geeft aan, hoe hij zich voorstelt,
deze bezuiniging te bereiken, zonder zich
aan de gegeven maatregelen gebonden te
achten. Z.i. kan het genoemde bedrag wor
den bereikt door vervallen van wachtgel
den: 2.809.000; doorwerking van reeds
genomen maatregelen bij het voorberei
dend hoog er, middel en nijverheidsonder
wijs 800.000; bezuiniging op de onderwij
zers-opleiding 1.500.000; doorwerking van
de verhooging van den toelatingsleeftijd
voor de lagere scholen ƒ2.758.000; concen
tratie van openbare en bijzondere lagere
scholen 2 millioen; en diverse kleinere, nog
in te voeren bezuinigingen 333.000. To
taal 10.200.000.
Bij de maatregelen, die binnen zeer kor
ten tijd in werking zullen treden, is o.a.
gedacht aan de concentratie bij het open
baar en bijzonder lager onderwijs, ophef
fing van te gering bevolkte nijverheids
scholen en, in de onderstelling, dat de Sia-
ten-Ger.eraal zich met het aanhangige voor
stel zullen kunnen vereenigen, het inwer
kingtreden van het voorstel inzake de ge
wijzigde onderwijzersopleiding.
De maatregelen, welke een verdere ver
laging kunnen .bewerkstelligen maken nog
een onderwerp van gedachten wisseling bij
de regeering uit.
MR. REYMER BURGEMEESTER
VAN ROERMOND.
Opvolger van mr. Waszink.
Blijkens de „St.crt." van gisteravond is
benoemd tot burgemeester van Roermond
mr. P. J. Reymer, oud-minister van Wa
terstaat en voordien burgemeester van Hil
versum.
Mr. Paul Johan Reymer werd 11 April
1882 te Renkum geboren. Na het R.-K.
gymnasium te Katwijk afgeloopen te heb-
I ben, studeerde hij rechten aan de universi-
teit te Amsterdam en promoveerde daar in
J 1908. Als advocaat vestigde hij zich eerst
I te Amsterdam en in 1910 te Hilversum,
j Daar nam hij een werkzaam aandeel in
t het R.-K. vereenigingsleven en ook in de
politiek speelde hij een rol. In 1913 werd
mr. Reymer gekozen als lid der Prov.
Staten van N.-H. en een jaar later tot lid
van den Hilversumschen gemeenteraad. In
1918 werd hij lid van de Tweede Kamer.
Toen in 1922 mr. dr. M. S. Koster als
burgemeester van Hilversum aftrad, werd
mr. Reymer in zijn plaats benoemd. In de
gemeentezaken was hij, door zijn langdu
rig raadslidmaatschap en door het feit, dat
hij de laatste twee jaar wethouder geweest
was, zeer goed thuis. In verband met deze
benoeming wenschte de heer Reymer in
1922 geen herverkiezing tot lid der Tweede
Kamer doch in Maart 1928 aanvaardde hij
een benoeming tot lid van de Eerste Kamer
in de vacature-Haazevoet.
Het volgende jaar stelde jhr. Ruys de
portefeuille van Waterstaat in zijn handen
en onder zijn ministerschap is het Radio-
zendtijdbesluit Mei 1930 uitgevaardigd,
maar ook tot groote vreugde van Amster
dam het plan aangenomen tot verbinding
van Amsterdam met den Bovenrijn volgens
het tracée Utrecht (in tegenstelling met
het plan van de Geldersche Vallei). Tot een
van zijn laatste besluiten behoorde de wij
ziging van het Radio-Reglement, waarin
o.a. gezegd wordt, dat radio-mededeelingen
van politieken aard niet anders mogen in
houden dan „een stellige uiteenzetting of
toelichting van politieke beinselen".
In Mei 1933 trad het kabinet-Ruys de
Beerenbrouck na de verkiezingen af; sinds
dien heeft mr. Reymer als ambteloos bur
ger in 's-Gravenhage gewoond.
VERZET TEGEN DE ZUIDELIJKE
WEERMACHTSACTIE.
De katholieke arbeiders in het Bossche
diocees wijzen meer uitgaven voor
de weermacht af.
In de te Tilburg onder voorzitterschap
van den heer A. Th. van Rijen, lid van
Ged. Staten van Noord-Brabant, gehouden
vergadering van den Bosschen diocesanen
R.-K. Werkliedenbond, is een motie-Eind
hoven in behandeling genomen, luidende
als volgt:
Kennis genomen hebbende van de actie
in den laatsten tijd, speciaal in Brabant
en Limburg gevoerd wordende tot verster
king van de weermacht, spreekt de ver
gadering als haar oordeel uit, dat bij votee
ring van meer gelden voor de weermacht
het gevaar zeer groot is, dat de ondersteu
ning van de crisis-slachtoffers in nog er
ger mate in het gedrang zal komen dan
reeds thans het geval is, waardoor de phy-
sieke en mede daardoor moreele kracht
van een groot deel van het volk nog meer
dreigt te worden ondermijnd;
dat echter onder geen beding physieke
en moreele volkskracht mag worden ten
offer gebracht aan de versterking van de
landsverdediging.
De motie werd door het bestuur overge
nomen, echter met dien verstande, dat geen
uitspraak wordt gedaan over de verster
king van de landsverdediging zelve, maar
alleen, dat zij niet mag geschieden ten
koste van de crisis-slachtoffers.
Loonsverlaging bij papierfabriek.
Dezer dagen is te Amsterdam een confe
rentie gehouden tusschen de directie der
Kon. Ned. Papierfabriek en de hoofdbe
stuurders der katholieke, christelijke en
moderne fabrieksarbeidersorganisaties. Op
deze conferentie werd van de zijde der
directie medegedeeld, dat zij eei. loonsver
laging van tien procent moest doorvoeren.
De hoofdbestuurders konden niet accoord
gaan met dezen eisch, doch de directie
der papierfabriek bleef er bij, aangezien
zy, zich anders genoodzaakt zag eenige fa
brieken in den lande te sluiten. Vrijdag en
Zaterdag nu zijn vergaderingen gehouden
tusschen de hoofdbestuurders en de leden
van de katholieke en christelijke bonden.
Hierop is een voorstel behandeld om een
loonsverlaging van vijf procent te acceptee
ren; beide organisaties gingen hiermede
accoord. Zondag vergaderden de leden van
den Modernen Fabrieksarbeidersbond. Be
sloten werd, dat ook deze bond met vijf
procent verlaging accoord zou gaan.
BUITENLAND.
Het Hongaarsch-Joego-SIavisch conflict
opgelost. (2de blad).
Nederlandsche mariniers naar het Saar-
gebied. (2de blad).
Een zuiveringsactie in Silezië. (2de blad)
Bolivia aanvaardt de aanbevelingen van
den Volkenbond. Intusschen worden alle
beschikbare mannen gemobiliseerd. (2de
blad).
BINNENLAND.
Memorie van Antwoord van minister
Marchant over de Onderwijsbegroting.
Verder gaande bezuinigingen. (1ste blad).
De burgemeester van Lemsterland, de
heer J. H. Slump, bij auto-ongeluk omge
komen. (Gem. Ber. 3de blad).
LEIDEN.
Rijkssubsidie van 110.000 voor den Stad
huisbouw (1ste blad).
Zij, die zich vanaf heden abon-
neeren op „De Leidsche Courant",
ontvangen de nog te verschijnen
nummers tot 1 Januari a. s. gratis
DE ADMINISTRATIE.
Vijfde verantwoording
van de
Kerstgave-inzameling
ingekomen bij het „Leidsch Dagblad"
en bij de „Leidsche Courant":
C. B. H. f5.—; W. E. d. R. ƒ1.—, Oegst-
geest; R. v. W. f2.50; v. T. f 1.dames
H. f2.50; S. K. f2.50; Ph. d. N. f 1.—
A. J. T. f 1.Voorschoten Dr. J. v. N.
f3.—; Dr. D. B. f5.—; Dr. S. G. d. V.
f2.—; Mr. J. B. f5.—; J. v. W. f 1.—
Mej. A. E. S. f 1.N. N. f2.50; N. N.
f5.— H. B. f2.50; Ir. F. S. f2.50; A. 3.
f 5.Docenten H.B.S. v. Meisjes f 145.
Mej. H. S. J. F. S. f5.—; G. H. D. f2.50;
Het Duo f 1.H. G. V. f 1.—Ir. G. L.
D. f 1.50; H. P. fl.—Mr. A. v. d. E.
f2.50; F. N. S. f2.—: G. G. £5.—; C.
A. S. v. H. L. f 2.50, Oegstgeest; L. A. d.
R. D. f5.Noordwijk; Dr. C. S. L. f2.50;
Dr. W. f2.50; W. f2.—; v. L. te O.
f 25.—; Prof. Dr. W. v. d. W. f 10.—Dr.
J. J. H. f 1.50; A. B. f5.—; C. M. f2.50,
Katwijk aan Zee; N. N. f 5.F. K. f 2.
Voorburg; Mevr. F. K. ri. f2.—, Oegst
geest; W. G. Sch. fl.—W. B. f 1.—J.
E. G. K. f 2.N. N. f 5.Oegstgeest;
H. Kr. f5.—; W. J. J. v. V. f 1.60; Prof.
Dr. W. A. G. f5.—; v. B. f25.—; Lea
f 2.—; J. K. f 1.—; H. Ch. G. f 5.—, Oegst
geest; A. G. v. d. H. f 1.—; C. C. B. f 5.—;
J. V. f5.—; J C. v. M. f2.50 A. S. f 1.—
Prof. Dr. H. G. B. d. J. f5.— H. v. S. Jr.
f2.50; Wed. J. D. W. B. v. D. f 1.—G.
W. G. fl.—Oegstgeest; A. S. f2.50; M.
J. v. d. Z. f 2.50; Bar.esse S. v. d. O. f 10.
Voorschoten; H. f2.70, Oegstgeest; Dr. W.
S. f 5.Mevr. Wed. Dr. A. D. D. f 2.50;
C. fl.—H. V. fl.—J. G. f 1.—Mej.
K. P. f 10.—J. S. v. B. f2.—; N. N. f2.—;
N. v. d. H. f2.50; fam. B. f 1.—Prof.
Dr. P. M. d. P. f 10.H. C. v. f2.50;
Dr J. d. Z. f 5.gezin M. J. f 32.
Mej. S. M. R. fl.—Maison B. fl.—W.
S. en Co. f2.50; N. N. f2.50; N. f 1.50,
Oegstgeest; B. D. E. f2.50; N. v. d. L. Jr.
f 1.Dr. J. H. H. f2.50, Oegstgeest; A.
D. V. f2.50; N. N. f5.—; J. R. S. f2.50,
Oegstgeest; T. B. f 10.—; Mevr. Wed. R. H.
S. N. f 1.50; G. A. d. J. f 10.—C. G. G.
d. V. fl.—P. v. d. M. ƒ1.—; C. S. H.
f 5.Dr. C. D. O. f 1.Katwijk; C.
L. G. f2.50; d. 1. C. f 1.—G. A. S. f 1.—
Voorscheten; S. H. B. f 1.M. J. B. H.
