F26ste Jaargang
ZATERDAG 1 DECEMBER 1934
No. 7979
ÊcidóelieScni/fccmt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
t)E ABONNEMENTSPRIJS bedrugt bij voormtbetaBng:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
anco per post 2JJ5 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
Vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 11
GIRONUMMER 103003, FOSTBUS No. lij
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
GeVone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bot dubbele van het tarief berekend,
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin bo
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur tm
verhuur, koop en verkoop: 6.59
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIJF BLADEN WAARONDER GE
ÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD.
V De vrijheid ontnomen I
„Iedere poging, om een wereldbeschou
wing met machtsmiddelen te bestrijden,
Joopt tenslotte op een mislukking uit, ten-
sü de strijd den vorm heeft van een aan
val voor een nieuwe geestesrichting.
Slechts in den onderlingen strijd van twee
wereldbeschouwingen kan het wapen van
brutaal geweld, met volharding en onver
biddelijkheid doorgevoerd, de beslissing
aan die zijde brengen, die het ondersteunt".
Aldus Adolf Hitler in „Mein Kampf'.
De strijd van het nationaal-socialisme in
Duitschland mag inderdaad als „een aan
val voor een nieuwe geestesrichting" wor
den beschouwd.
Prof. Bergmann van de Universiteit van
Leipzig schrijft: „Is het niet hoog tijd, dat
wij onze gebeden wijden aan onze verhe
ven moeder, moeder Germania? Haar beeld
moet in onze kerken opgesteld en met bloe
men en kaarsen versierd worden!"
De schrijver van dezen volzin is een hoog.
geplaatst ambtenaar die vormingscursussen
geeft. Men kan zich indenken welk een
verderfelijken invloed deze en dergelijke
verklaringen uitoefenen op den geest van
jonge menschen, die gedwongen worden,
om zoo iets aan te hooren.
Een ander hooggeplaatst ambtenaar, de
Pruisische Oberpresident Kube, richt zich
tot de jeugd met de volgende woorden:
i,Wij zullen er voor zorgen, dat de Duit-
sche jeugd in den trotschen geest van Lan-
gemarck wordt opgevoed en niet in den
geest van den een of anderen godsdienst.
Het geloof der Duitsche jeugd is alleen
het geloof van Duitschland. Daarom moet
gij te midden van de godsdiensthaat dit
eene onthouden: Mijn Duitsche jongen:
God wil dat gij op aarde aan Duitschland
en aan zijn onsterfelijk leven gelooft en
wij zullen u het recht op dit geloof met ge
weld opdringen. Adolf Hitler zal zijn, gis
teren, heden en in eeuwigheid!"
Tegen dergelijken om 't niet tè hard
te zeggen: dergelijken onzin vlamt, onge
twijfeld, bij duizenden Christenen in
Duitschland een protest op. Maar dat pro
test moét onderdrukt. Zij moéten zwijgen.
Zij moéten zwijgen dat is het ergste.
De vrijheid, om op te komen voor een
respectabele, een heilige overtuiging, is een
goed, is'een recht, dat den Duitschen Chris
tenen, dat onzen geloofsgenooten in
Duitschland voor een zeer aanzienlijk deel
is ontnomen!
TWEEDE KAMER
Defensie-begrooting
De rede van den heer Albarda (S.D.
AP.), die repliceerde, was niets anders
dan een groote omtrekkende beweging,
een beweging, die niet eens tot een defi
nitieve slag heeft geleid. Als de Minister
van Defensie verweet: het contact van so
cialistische Kamerleden met Marinebon
den is voor de tucht een gevaar, dan wist
de leider der socialistische fractie niet be
ter te doen dan zuiverformalistisch aan te
toonen, dat dit contact niet verboden was.
Als de Minister beweerde, dat de houding
van de S.D.A.P. met pers en bonden ver
derfelijk was voor een goede geest in het
leger, dan volgde er geen verdediging op
deze aanval (gaat het anti-militairisme bij
den heer Albarda tot in het geestelijke
toe?), maar er werd getracht aan te too
nen, dat er nooit met zooveel woorden tot
illegale handelingen aangespoord was!
In dit verband herinnerde de heer Ti-
lanus (C~H.) aan de groote vreugde
waarmede een van de fractiegenoot en van
den heer Albarda de berichten over ille
gale handelingen aanhoord had; en de heer
Duymaer van Twist (A.R.) karak
teriseerde de houding van de S.D.A.P. met
de uitdrukking: een vaan in de mist.
Minister Deckers dupliceerde, be
wees opnieuw met een stroom van nieuwe
gegevens de ondermijnende invloed van
de SJD.AP. op het marine-personeel en gaf
De
Kerstinzameling
De Nederlandse he Dagbladpers heeft het
initiatief genomen tot een inzameling voor
een Kerstgave aan de behoeftigen. Een
loffelijk initiatief, dat aller daadwer
kelijke sympathie verdient daadwer
kelijk, dus in klinkende munt! Wij, Katho
lieken, onttrekken ons, natuurlijk, niet aan
medewerking, al dragen wij ook reeds vele
offers naar onze charitatieve vereenigingen
en instellingen
„Geen gift is te klein, geen bijdrage te
groot" zoo werd in de eerste oproeping
geschreven.
Geen gift is te klein.... In haar
algemeenheid is dit juist de inzamelaars
zullen natuurlijk ook de geringste bijdragen
dankbaar aanvaarden maar allen, die in
staat zijn iets af te zonderen voor dit mooie
doel, moeten er voor zorgen, dat het óók
op hen persoonlij k: slaat: Geen gift
mag te klein zijn!
Giften voor de Kerstgave hebben niet
het karakter van een aalmoes, zij zijn een
offer. De gever ontzegt er zichzelf, als
het noodig is, iets voor.
Zij die kapitaal bezitten en zij die nog
werken, hebben hier een taak te vervul
len!
De giften moeten stroomen!
Er kan ook zoo nuttig met lijsten ge
werkt worden. Wie neemt op fabriek, werk
plaats, kantoor of winkel het initiatief om
zoo'n lijst aan te leggen? Wie collecteert op
vergaderingen, op concerten, op uitvoerin
gen? Penningmeesters van vereenigingen of
clubs die goed bij kas zitten, hebben ook
een taak te vervullen.
Wie terwille van zijn z wa ar -getr o ff en
medemenschen zich de zwaarste opoffering
getroost, zal voor zichzelf het beste Kerst
feest vieren.
Er moet, als de inzameling is afgeloopen,
gezegd kunnen worden:
Geen gift was te klein!
Dus: Met elkander voor een ander!
tevens de heer ter Laan (S.DAJP.) een
veeg uit de pan, die beweerde, dat de vier
millioen meer voor defensie van de werk-
loozen afgenomen was: de gezagsondermij
nende invloed is onderdrukt; ik ben mees
ter van het terrein.
De heeren G o s e 1 i n g (RJC.S.P.) en d e
Geer (C.H.) rekenden met den heer Joc-
kes (V.D.) af. Indien gij zoo stemt, zooals
gij wilt, dat de anderen stemmen, dan
wordt de begrooting verworpen, maar dat
wilt gy niet: ra, ra, hoe kan dat? Zeer te
recht kenschetste de heer van Poll (RJC
S.P.) bij wijze van interruptie het betoog
van den heer Joekes als antwoord op dit
raadsel, als een „aardig afleidend offen
sief'. Immers dit offensief richtte zich te
gen een zwak punt in de rede van den
heerDuymaer van Twist! Ten
slotte verklaarde ook de Minister nog eens,
niet te kunnen begrijpen hoe een partij
een zoo belangrijke begrooting kan ver
werpen en tegelijkertijd het algemeen be
leid van de Regeering goedkeuren.
De heer Westerman (N.H.) was zoo
vrij geweest de schuld van den achterstand
van ons leger te werpen op die politieke
partijen, die het van de kiezers moeten heb
ben, dus zoowel het leger willen sparen als
zoo zuinig mogelijk zijn. Volgens deze ge
achte spreker zou de heer Schaepman
(R.K.S.P.), die dit betoog helaas niet kon
onderschrijven, toch nog wel een goed va
derlander kunnen worden. Laatstgenoem
de verheugde zich met de mededeeling, dat
hij nog vooruit kon gaan, maar zag er in
dit opzicht geen gat in voor den heer Wes
terman, die desnoods zijn vaderland aan
zijn chauvinisme zou opofferen. De Minis
ter zag de oorzaak van den achterstand dan
ook in de niet-bij-te-houden-snelheid van
de technische vooruitgang; er is dan ook in
alle legerachterstand.
Op een betichting van den heer Snee
vliet (R.S.P.), dat de Minister een oor
logzuchtig man zou zijn, in tegenstelling
met zijn geloofsgenoot Pater Henricus, ant
woordde deze even groot tegenstander van
alles wat naar oorlog zweemt te zijn als
wie ook, maar dit wil nog niet zeggen, dat
afbraak van de weermacht opbouw van
den vrede is.
Nog werd er gesproken over de mobili
satie-slachtoffers en de instelling van een
beroepsinstantie te dezer zake. De heer
ter Laan (S.D.A.P.) pleitte vooral voor
een wetswijziging in dezen zin, maar de
noodzaak hiervan werd betwist door de
heeren Rutgers van Rozenburg
(C.H.) en Su r i n g (R.K.S.P.), daar de wet
mild genoeg en de toepassing van die wet
zeer soepel is, waarbij de Minister zich
aansloot.
Over het voorstel van den heer ter Laan
en over de Begrooting van Defensie zal
Dinsdag worden gestemd.
Speciaal vermeld zij nog de opmerking
van den heer Goseling t.a.v. een verwijt
van den heer Joekes aan het adres der R.K.
Kamerfractie als zou de houding van deze
fractie tegenover de regeering onduidelijk
zijn. De heer Goseling verklaarde n.L,
dat de Katholieke fractie wel een afwach
tende houding aan moet nemen, daar de
Minister-President naar de afzonderlijke
begrootingen verwezen had voor de beant
woording van verschillende vragen. Maar
vast staat, dat, als de toestand onduidelijk
zou blijven, de fractie tegen de geheele Re
geering zou optreden.
Deze houding is juist tegenovergesteld aan
die van de Vrijzinnig-democraten. Dat deze
opmerking terecht was, scheen de heer Joe
kes door zijn zwijgen te willen toegeven.
BINNENLAND
HET BLOEMBOLLENBEDRUF.
Patroonsbonden hebben de C. A. O.
per 1 Maart opgezegd.
Zooals in de laatste vijf jaar telkens het
geval is geweest, hebben de patroonsbon
den in het bloembollenvak het collectief
arbeidscontract met de werknemersorgani
saties drie maanden voordat deze over
eenkomst ten einde loopt, opgezegd.
Het contract loopt 1 Maart as. af. Aan de
drie werknemersbonden is, naar wij ver
nemen, officieel niets medegedeeld om
welke reden de C. A. O. is opgezegd.
De onderhandelingen tusschen de pa
troons en werknemers zijn nog niet be
gonnen.
LOONSVERLAGING BIJ DE
N. H.
Bonden zullen haar noodgedwongen
accepteeren.
Donderdagavond hebben de besturen van
de drie erkende trampersoneelsorganisaties
gezamenlijk vergaderd over de loonsver
laging met den 5 pet. toeslag per 1 Januari
noodgedwongen te accepteeren. Ook werd
besloten de ontwikkeling van den finan-
cieelen toestand van de N. Z. H. af te
wachten en dan eventueel op de as. perso-
neelsconferentie met de directie der N. Z.
H. in Maart as. te trachten den toeslag
van 5 pet. (die thans slechts 13 weken
geldt) gecontinueerd te krijgen.
Ook bij het ontslag van tien personen,
noodig geworden door de reorganisatie
van de afd. werken en gebouwen heeft
men zich noodgedwongen neergelegd.
GROOTE OPDRACHT.
Door bemiddeling van de N.V. Interna
tionaal Handels Consortium te 's-Graven-
hage heeft de Perzische regeering aan de
N.V. Nederlandsche Maatschappij voor
Havenwerken te Amsterdam, opdracht ge
geven voor het het bouwen van de haven
Deh-No aan de Kaspische Zee. Het werk
moet in vier jaren worden voltooid en de
bouwkosten beloopen verscheidene mil-
lioenen.
In aansluiting op het bovenstaande
verneemt het „Handelsblad" nog, dat de
directeur van de N.V. Int. Handels-Consor
tium, dr. V. Kresin, over een paar dagen
naar Perzië zal vertrekken, om daar met
de regeering te onderhandelen over na
dere millioenen-opdrachten, bestaande in
het bouwen van fabrieken en het uitvoeren
van openbare werken. Ook met andere
landen loopen er op het oogenblik onder
handelingen, waaromtrent men zich uiter
aard thans nog niet nader kon uitlaten.
OPHEFFING VAN SPOORLIJNEN
Uit zeer bevoegde bron kunnen wij mede-
deelen, dat over het lot van de lokaalspoor
wegen in de omgeving van Leiden waar
over wij dezer dagen een bericht plaats
ten nog geen beslissing genomen is. Wel
worden omtrent de opheffing van een deel
dezer lijnen onderhandelingen gevoerd,
doch eenigerlei beslissing is nog niet geno
men.
BUURTVERKEER OP DE LIJN
GOUDA—ALPHEN.
Naar men ons mededeelt hebben de inwo
ners van Waddinxveen succes gehad met
hun pogingen om het buurtverkeer op den
nieuwen spoorweg uitgebreid te krijgen.
Ingaande 1 December wordt nJ. buurt
verkeer ingevoerd van Waddinxveen naar
Leiden en omgekeerd.
Er is nu op deze lijn en aansluitingen op
de volgende baanvakken buurtverkeer n.l.
Gouda-Alpnen aan den Rijn, Boskoop-Rot
terdam en Waddinxveen-Leiden, hetgeen
nog niet in de reisgidsen is vermeld.
MINISTER KALFF EN DE LOONS
VERLAGING VAN HET SPOORWEG
PERSONEEL.
Niet al te „letter^-lijk"!
De „Maasbode" schrijft:
„Zooals bekend, had de minister van Wa
terstaat zich bereid verklaard voor 1935 en
1936 af te zien van verdere loonsverlaging
voor het spoorwegpersoneel, indien alle
organisaties de voorgestelde verlaging van
5 pet. zouden aanvaarden.
De groote organisaties hebben die, hoe
ongaarne ook, gedaan; een paar kleinere
weigerden.
De overgroote meerderheid van het
spoorwegpersoneel wordt echter door de
accepteerende organisaties vertegenwoor
digd.
Minister Kalff houdt zich echter aan de
letter van zijn eisch: alle organisaties
moeten zich accoord verklaren, en reser
veert zich, nu daaraan niet is voldaan, vrij
heid van handelen voor 1935 en 1936.
Wij betreuren die ten zeerste.
Het spoorwegpersoneel heeft in over
groote meerderheid een tegemoetkomend
heid niet op andere en betere wijze geho-
gepaste loonsverlaging warme waardeering
verdient.
Een paar jaar rust en zekerheid achten
wij juist voor een met zulk een verant
woordelijke taak belast en door loonsver
laging zwaar getroffen personeel meer dan
wenschelijk.
Die zekerheid wordt nu aan dat perso
neel onthouden door toedoen van een on
belangrijke minderheid.
Minister Kalff moge zich nader beraden,
of de houding van de overgroote meerder
heid niet op andeer en betere wijze geho
noreerd dient te worden."
Tot zoover de „Maasbode".
Intusschen vernemen we, dat minister
Kalff gisteren toegezegd aan een delegatie
uit personeelsbonden, dat de loonen in 1935
en 1936 niet op de helliing zullen komen,
behoudens de in de bespreking met de di
rectie op 5 November ter sprake geweest
zijnde buitengewone omstandigheden.
Beroepsziekte bij personen, die ©en
Diesel-motor bedienen.
Dr. Laignel-Lavastine en dr. Liber dee-
len in de Presse médicale van 10 October
wetenswaardige bijzonderheden mede over
ziekteverschijnselen, die zij hebben waar
genomen bij personen, die een Diesel-mo
tor bedienen. Het eerste geval was een
man van 32 jaar, die verschijnselen van
bronchitis had en bovendien een eigen
aardig rood uitslag verspreid over vrijwel
het geheele lichaam. De man vertelde, dat
hij dien uitslag gekregen had sedert hij in
1932 belast was met het rijden met een
door een Dieselmotor voortbewogen lorrie.
De uitslag verdween, wanneer hij eenigen
tijd niet met die lorrie had gereden en
pleegde terug te keeren, wanneer hij weer
een paar dagen op die lorrie had gezeten.
Bovendien klaagde hij over hoofdpijn,
misselijkheid en oorsuizen en duizeligheid,
terwijl hij een paar keer flauw was geval
len en ook wel eens had overgegeven. Zoo
nu en dan was hij tijdens het rijden met
de lorrie even de kluts kwijt, gedurende
een paar minuten. Bij volledig neurolo
gisch onderzoek werden geen afwijkingen
gevonden. Wel werd bij drie andere ver
zorgers van Dieselmotoren vastgesteld, dat
ze niet alleen een soortgelijk uitslag had
den, maar eveneens last hadden van der
gelijke aanvallen van duizeligheid en mis
selijkheid. De schrijvers veronderstellen,
dat de oorzaak van deze ziekteverschijnse
len gezocht moet worden in de verbran
dingsproducten van de zware olie. Het ver
dient zeker aanbeveling, dat ook in ons
land bij het te verwachten toenemend ge
bruik van dergelijke motoren door den ge
neeskundigen dienst van de arbeidsinspec
tie nauwlettend acht gegeven wordt op
het voorkomen van soortgelijke gevallen
van wat kennelijk een beroepsziekte of
beroepsvergiftiging is. Vooral waar de
belangen van de veiligheid hierbij ten
nauwste betrokken kunnen zijn. Nieuwe
vindingen van wijde perspectieven bren
gen dus ook nu weer hun nadeelen en ge
varen en kansen op nieuwe ziekteverschijn
selen met zich. „N.R.C."
Abonnementskaarten voor rij wiel vervoer.
Naar wij vernemen zullen de Ned. Spoor
wegen met ingang van 1 Januari a.s. abon
nementskaarten voor het vervoer van rij
wielen invoeren. De houder van een zoo
danige abonnementskaart zal zyn rijwiel
een onbeperkt aantal malen kunnen doen
vervoeren met alle gewenschte treinen, ook
met sneltreinen, waarmede rijwielvervoer
plaats heeft ,TeL"
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Laval noodigt Berlijn uit toe te treden tot
het Oostelijk Locarno-pact (3de blad).
Eirypte's grondwet opgeheven. (3de blad).
Het mysterie van den verdwenen presi
dent van Bolivia. (3de blad).
HET HANDELSVERDRAG MET SPANJE.
Gelukwensch der Katholieke
werkgevers.
Namens de Alg. R.-K. Werkgeversvereni
ging is, naar wij vernemen, gisteren hei
volgende telegram gezonden aan de Ne
derlandsche regeering.
„Het bestuur der Katholieke Werkge
versver eeniging wenscht de regeering geluk
met het ratificatiebesluit van de Spaansche
Cortes tot inwerkingtreding van de han
delsovereenkomst met Nederland. Het
dankt dit gunstig resultaat aan uw krachtig
beleid.
w.g.) GULJE.
„DE OPMARSCH".
Wij ontvingen het tweede proefnummer
van „De Opmarsch", 14-daagsch propagan
dablad der R. K. Staatspartij.
Het ziet er frisch uit! Aspect en indeeling
is héél veel beter, dan bij het eerste proef
nummer. De propagandisten kunnen er mee
op pad gaan.
De korte, pittige artikeltjes zullen met
pleizier gelezen worden; en de manier,
waarop ze worden voorgezet, dwingt tot
lezen.
Wij hopen, dat „De Opmarsch" nu zoo
veel abonné's krijgt op het proefnummer,
dat het bevel tot den definitieven opmarsch
spoedig, kan gegeven worden.
MEER HANDELSVRIJHEID BU DE
VARKENSAFZET
Het comité inzake de uitvoering der
Crisisvarkenswet, waarbij aangesloten zijn
de Nederlandsche Bond van Varkenshan
delaren, de Nederlandsche Bond van Groot
handelaren in varkensvleesch en produ
centen van gezouten spek en reuzel en de
Nederlandsche Bond van Grossiers in ge
slachte varkens, heeft in zijn laatste ver
gadering ter bespreking van den algemee-
r.en toestand op het terrein der varkens
beweging vastgesteld dat het thans vigee-
rende systeem mogelijkheden heeft ge
opend voor bevoorrechting en bevoordee
ling van bepaalde groepen belanghebben
den.
Waar het uitgeven van de biggenmer-
ken gebaseerd is op sterke inkrimping der
varkensvoorraden en de tellingen reeds
een vermindering hebben aangegeven van
circa een vierde gedeelte tegenover het
aantal varkens in 1932, acht het comité
thans de tijd aanwezig om verschillende
beprkingen die het vrije bedrijfsleven zijn
opgelegd te doen beëindigen. Het grondt
deze overweging op het feit, dat het sur
plus aan varkens, wat op de binnenland-
sche markt drukte thans verdwijnen gaat
vanwege het uit de markt nemen der zwa
re varkens door de Centrale. Unaniem
werd uitgesproken dat een systeem van
geijkte concurrentievoorwaarden voor een
gezond beleid noodzakelijk geacht wordt
en de algemeene toestand ten goede zal
komen. Dit voorkomt dat bepaalde groepen
zienderoogen zich bevoorrecht zien ten
koste van anderen, die als uitvloeisel van
het vigeerende systeem, in zeer moeilijke
omstandigheden zijn gebracht. De factor
van vrije aankoopen via de binnenland-
sche markt en voor een ieder op dezelfde
condities brengt groote vereenvoudiging
van de daarvoor ingestelde crisisbureaux
en beteekent een verbetering voor het al
gemeene bedrijfsleven.
Tevens werd geconstateerd dat de alge
meene ontevredenheid die is ontstaan rond
om de varkenscrisiswet, het overloopen
naar extrimistische partijen heeft bevor
derd, en voor een belangrijk deel op re
kening van de thans gevolgde methode ge
schoven moet worden. Hierdoor dreigen
de leiders der bonafide organisaties hun
ordenende invloed op de leden te verlie
zen.
Een hernieuwde actie tot verbetering
van den onhoudbaren toestand zal worden
ingeluid in de verwachting, dat men ein
delijk in het belang der gemeenschap daar
aan tegemoet komt.