DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
26ste Jaargang
MAANDAG 19 NOVEMBER 1934
No. 7968
3)e Ceid&elieGoti/fca/fit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedrtagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, FOSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bat dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 9.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
Volkenbondsproblemen.
DE MOORD OP KONING ALEXANDER
VOOR DEN VOLKENBOND.
Genève zal deze week voor moeilijke pro
blemen worden gesteld, nu verluidt, dat,
na vele berichten dienaangaande, die tel
kens weer werden tegengesproken, Yoego-
Slavië a.s. Woensdag de koningsmoord te
Marseille voor den Volkenbond zal bren
gen.
De Saarkwestie, waarmede de heeren in
Genève de handen reeds meer dan vol heb
ben, wordt dan een oogenblik onderbroken
ter behandeling van de Joe go-Slavische
nota.
Deze nota schijnt in internationale krin
gen nogal met bezorgdheid te worden tege
moet gezien, daar men hierdoor een erns
tige verslechtering voorziet van den inter
nationalen toestand in Centraal Europa.
De zaak is deze, dat Joego-Slavië be
weert te beschikken over belangrijk ma
teriaal voor een aanklacht tegen Italië en
Hongarije. Wat Italië betréft, berust bij den
Volkenbond de taak om deze groote mo
gendheid een vernedering door een zijner
kleine bondgenooten te besparen. Trou
wens Belgrado zelf heeft er wel eenig be
lang bij om Italië niet al te onaangenaam
te zijn. Nog pas heeft Gömbös een zeer
vriendschappelijk bezoek aan Mussolini
gebracht en waar de politiek van Hongarije
alleen revisionistisch is, heeft Belgrado er
dus belang by Hongarije niet geheel en al
in de armen van Italië te drijven, waardoor
het de politiek van Hongarije, zijn aarts
vijand, tegemoet zou komen.
Dit is waarschijnlijk dan ook de reden,
waarom de Joego-Slavische bladen in al
lerlei toonaarden tegen Hongarije te keer
gingen en dit zelfs verantwoordelijk stel
den voor den moord op Koning Alexander,
terwijl van de Italiaansche terroristen
kampen weinig gerept werd.
En het is dan ook duidelijk dat de dood
van Koning Alexander door de Joego-
Slavische Staatslieden gebruikt word tegen
de revisieplannen van Hongarije.
Wat Frankrijk betreft, kwam daar nog
bij, dat deze de Joego-Slavische regeering
adviseerde vooral gematigd op te treden
te Genève, niet omdat men Hongarije wil
de beschermen van Frankrijk heeft Hon
garije niet veel goeds te verwachten
maar omdat Frankrijk's politiek gericht
was op een betere verstandhouding met
Italië en deze nota de moord geschiedde
toch op Frankrijk's bodem deze politiek
van Frankrijk zeer waarschijnlijk zou ver
storen.
Wat nu Hongarije betreft, Belgrado zou
dit land heusch niet ontzien, ware het niet
dat het tegen Italië niet zóó scherp zal
kunnen optreden als het wel wenschte te
doen tegen Hongarije.
Het gaat hier om het terroristenkamp te
Janka-Puszta, waarvan Joego-Slavië be
weert, dat dit door de Hongaarsche regee
ring gefinancierd werd, zelfs, dat Hongaar
sche officieren de terroristen aldaar ge
oefend zouden hebben in de wapenhandel.
Aannemend, dat de Kroatische terroris
ten al te Janka-Puszta geopereerd zouden
hebben, dan is het van een revisionistische
regeering als de Hongaarsche toch moeilijk
aan te nemen, dat zij zóó dom zou zijn en
zóó tegen haar eigen plannen in, om te
doen als Belgrado gelieft aan te nemen.
Immers zou de uitkomst van dit terroris
tisch streven, zooals nu bij den moord op
Alexander, een geduchte klap beteekenen
voor de revizionistische idee. En deze uit
komst zou toch van te voren vrijwel zeker
te verwachten zjjn.
Men kan deze kwestie echter ook uit een
ander oogpunt bezien. En dan moet men
even terug gaan in de geschiedenis. Want
dan staat het historisch vast, dat Frankrijk
de eerste steen heeft gelegd voor dezen toe
stand van onrust tusschen al deze verschil
lende landen.
Het is toch Frankrijk-aan-het-hoofd-van-
de-geallieerden geweest, dat aan de bond
genooten Servië, Roemenië en de Tsjechen
72% van het oude duizendjarige Hongarije
ten geschenke gaf.
En in de veertien jaren, die over deze
misdadige politiek zijn heengegaan, is hjet
wel allerduidelijkst gebleken, dat Servië
met dit kostbare geschenk geen raad heeft
geweten. Men heeft zelfs met behulp van
een dictatuur gepoogd van dit volk van
12 millioen menschen, waarvan slechts 6
millioen Serven, één geheel te maken en
evenals de Tsjechen dat probeeren door
de onderdrukking van de Katholieke Slo-
waken, is dit in Joego-Slavië gebeurd ten
koste van de 4 millioen Katholieke Kroaten
en Slovenen, de 500.000 Hongaren en an
dere volkeren, die met geweld tot het veel
lagere cultureele peil der Serven werden
omlaaggetrokken. Evenals thans in
Duitschland het geval is, waar men de een
heid van de Staat ook in een nationale
Kerk tot uiting wil doen komen, wilde men
in Joego-Slavië slechts de nationale ortho
doxe Kerk, waarin de millioenen Katho
lieke Kroaten natuurlijk niet konden toe
stemmen. Dit is een strijd geworden van
terrorisme, niet alleen van Kroaten tegen
Serven, zooals 'men liefst wil doen geloo-
ven, maar vooral van binnenlandsche twis
ten en sluipmoorden, die zelfs tot in het
Parlement werden voortgezet, waar zoo
nu en dan de revolver een woordje mee
sprak.
Dit was natuurlijk koren op de molen
der Hongaren, die altijd nog hopen hun
geroofde land terug te zullen krijgen, daar
deze voortdurende binnenlandsche twisten
in Joego-Slavië het beste bewijs zijn voor
de stelling van Hongarije, dat de door het
verdrag van Trianon samengevoegde vol
ken geen eenheid vormen.
De nota tegen Hongarije moet nu na
tuurlijk de schuld, die ligt bij het verdrag
van Trianon, op de Hongaren werpen, om
dat Joego-Slavië wil behouden, wat zij in
1920 gekregen heeft.
In dit verband is het interessant te wij
zen op het pas verschenen boek van den
Franschen publicist Henry Pozzi „La guer
re revient" (Er komt weer oorlog), waarin
deze het samengaan van een groot chris
telijk blok aanbeveelt n.L van Hongarije,
Polen en Kroatië om Europa voor de or
thodoxe Pan-Slavische stroom, die dreigt,
te bewaren.
Het zou niet de eerste keer zijn, dat
Hongarije Europa voor een barbaarsche
inval bewaren moest, zij deed dit reeds
eenmaal tegen de Turken.
Pozzi zegt in zijn boek niet meer of min
der, dan dat in Belgrado, Boekarest en
Praag zelfs met de meest ongeoorloofde
middelen gewerkt wordt aan een Europee-
schen oorlog. Zoo dreigen nu voor Europa
de geesten van den onchristelijken Balkan,
die Europa zelf bij het verdrag van Tria
non in 1920 heeft opgeroepen. Van den an
deren kant laat intusschen Hongarije het
by de nota van Joego-Slavië niet zitten.
Ook de Hongaarsche regeering zal zich tot
den Volkenbond richten met een klacht
over de uitwijzing van honderden Kroaten
uit Joego-Slavië, die als repressaille van
den kant van Belgrado slechts 6 uren krij
gen om zich uit Joego-Slavië te verwijde
ren, met het gevolg, dat zij al hun bezittin
gen moeten achterlaten en totaal berooid
in Hongarije aankomen.
Dit is een openlijke schending van art.
73 van het Minderheden-verdrag, waarbij
ook Joego-Slavië beloofd heeft de nieuwe
minderheden dezelfde rechten toe te zul
len kennen als het oorspronkelijke volk.
Wat er van deze plechtige belofte in
Tsjecho-Slowakije, Roemenië en Joego-
Slavië is terechtgekomen is maar al te dui
delijk gebleken. Verdrukking der minder
heden tot zelfs op barbaarsche wijze toe, is
gedurende 14 jaren aan de orde van den
dag geweest, maar nu Joego-Slavië zich tot
den Volkenbond wendt, nu blijft Hongarije
natuurlijk niet achter en komt eveneens
met een aanklacht van de verdrukking dv
Minderheden.
Intusschen zit de Volkenbond met de
nota van Joego-Slavië te kijken en zal hij
moeten bewijzen, dat de openbare meening,
die van de onmacht van den Volkenbond
rept, niet heelemaal juist is. Want al moge
de Volkenbond positief wij denken aan
de ontwapening nog weinig of geen re
sultaten te boeken hebben gehad, negatief
kan de Volkenbond toch nog altijd goed
werk doen, door de krachten te bezweren,
die oproepen ten oorlog.
In 1920 hebben Frankrijk c.s. de drie
Balkanbondgenooten ieder een meer dan
vijfmaal grooter en zwaarder bewapend
leger toegestaan, dan b.v. Hongarije. De
Volkenbond zal deze krachten nu moeten
bezweren en dat kan hij door de aanklacht,
vervat in de Joego-Slavische nota, te be
antwoorden met een uiteindelijke resolutie
over de mogelijkheid terroristische organi
saties van nu af aan te onderdrukken.
F. S.
OVERSTROOMINGEN IN ZUID
FRANKRIJK.
PARIJS, 19 Nov. (V.D.) Tengevolge van
den voortdur-enden regenval zijn de rivie
ren in Zuid-Frankrijk sterk gezwollen. Op
vele plaatsen staan de wegen onder water.
Ook het oefenveld en het vliegveld van de
marine-steunpunten Fréjus en St. Raphael
zijn overstroomd.
Kardinaal Gasparri t
EEN STAATSSECRETARIS VAN GROOT
FORMAAT.
Hij verzoende Italië met de Kerk.
Kardinaal Pietor Gasparri, de vroegere
staatssecretaris van den Paus, is Zondag
avond om 10 uur 30 aan een longontste
king overleden.
Woensdag heeft Zijne Emnentie nog een
voordracht gehouden voor het Int. Katho
lieke Juristencongres te Rome over een
van zijn gewichtigste werken uit zijn le
ven, n.l. de codificatie van het canonieke
recht voor de Latijnsche Kerk. De 82-jarige
kardinaal liep bij die gelegenheid bron
chitis op, welke uitliep op longontsteking.
Kardinaal Pietro Gasparrie werd op 5
Mei 1852 te Ussita in Umbrië geboren.
Zijn theologische studies begon hij op
het seminarie van Nepi en later behaalde
hij aan het Romeinsche seminarie den doc
torsgraad in de filosofie, theologie en het
kanoniek recht.
Nadat hij eenigen tijd secretaris was ge
weest van kardinaal Mertel, werd hij be
noemd tot hoogleeraar in het kanoniek
recht aan het Katholiek Instituut te Pa
rijs, waar hij jarenlang, tot 1898, werk
zaam was.
In 1898 werd hij benoemd tot titulaii>
aartsbischop van Caesarea en tót aposto
lisch delegaat bij de republieken Peru,
Ecuador en Bolivia.
In 1901 aanvaardde hy de functie van
secretaris van de congregatie voor buiten
gewone aangelegenheden. In deze functie
deed hij het voornaamste werk bij de toen
maals plaats hebbende codificatie van het
kanoniek recht.
In het Consistorie van 16 December 1907
werd hij kardinaal gecreëerd, zoodat hij dit
jaar ook nog zijn zilveren jubileum als
kardinaal zou vieren.
Na de beëindiging van de werkzaamhe
den voor de codificatie van het kanoniek
recht, werd hij in 1916 onderscheiden met
de waardigheid van Camerlengo der Katho
lieke Kerk.
In 1914 benoemde Paus Benedictus XV
kardinaal Gasparri tot zijn staatssecretaris.
Kardinaal Gasparri en het
Kerkelijk Recht.
Een naam, die in de geschiedenis van het
kerkelijk recht ten eeuwigen dage zal
vortleven, is van den onvermoeibaren kar
dinaal Pietro Gasparri.
Een ieder, die eenigszins met kerkelijke
aangelegenheden op de hoogte is, kent het
groote aandeel dat deze werkelijk eminen
te Eminentie gehad heeft in de codificatie
van het Westersche kerkrecht.^Als geen an
der was hij de aangewezen man om leiding
te geven aan deze grootsche onderneming.
Na een vruchtbaar professoraat in het ker
kelijk recht (te Parijs 18801886) was hij
onder Leo XIII in den Pauselijke diploma-
tieken dienst getreden. Hier had hij ruim
schoots gelegenheid met de practijk van het
kerkelijk recht op de meest belangrijke
punten proefondervindelijk kennis te ma
ken. In het bijzonder hield hij zich bezig
met de dikwijls verwarde kerkrechtelijke
aangelegenheden van de Zuid-Afrikaan-
sche republieken. Als apostolisch delegaat
werkte hij in Ecuador, Bolivië en Peru.
Zijn groote theoretische zoowel als prac-
tische kundigheden op kerkrechtelijk ge
bied deden hem vervolgens in aanmerking
komen voor den belangrijken post van se
cretaris van de congregatie die de „Buiten
gewone kerkelijke aangelegenheden" be
handelt, Toen Paus Pius X reeds kort na
den aanvang van Zijne Pontificaat de ge
dachte had opgevat om de wetgeving der
Westersche Kerk te uniformeeren, werd
Mgr. Gasparri als spoedig belast met het
voorzitterschap van de daartoe ingesteld
commissie, waarop in 1907 zijn kardinaals
benoeming volgde. Zeven jaren lang had
men gewerkt, toen de groote wereldoorlog
uitbrak en Paus Pius het moede hoofd te
rusten legde.
Onder zijn opvolger Benedictus XV, die
in de uiterst moeilijke dagen van den al-
gemeenen wereldbrand moest omzien naar
een geschikten staatssecretaris, werd kar
dinaal Gasparri tot dit hoogst verantwoor
delijke ambt geroepen. Onder Paus Pius
XI bleef hetgeen slechts hoogst zelden
gebeurt Gasparri als staatssecretaris ge
handhaafd. Midden onder den oorlog had
de kardinaal nog tijd gevonden, om de
werkzaamheden van het nieuwe wetboek
voort te zetten, en onder Paus Benedictus
XV mocht hij het genoegen smaken den
reuzenarbeid voltooid te zien. Op dezelfde
wijze wist hij naast zijn arbeid als staats
secretaris onder Pius XI den tijd te vin
den om in vier zware boekdeelen de bron
nen van het kerkelyk wetboek uit te ge
ven.
Intusschen had de laatste Paus het plan
opgevat om naast het Kerkelyk Wetboek
voor de Westersche kerk, een soortgelijke
codex te ontwerpen voor de met Rome
vereenigde kerken van het Oosten. Ook
voor deze aangelegenheid werd wederom
een beroep gedaan op de onvermoeibare
werkkracht van den kardinaal-staatssecre
taris. Overtuigd van de belangrijkheid van
deze Pauselijke opdracht, nam de kardi
naal het werk op zich. Doch inmiddels na
dert hij reeds den tachtgijarigen leeftijd,.en
alle menschelijke energie heeft ten slotte
hare grenzen.
Daarom was het een hoogst welkome
verlichting voor dezen buitengewonen
werker, toen eindelijk in 1930 het staats
secretariaat werd overgenomen door zijn
vriend en leerling kard. Pacelli, den hui-
digen kardinaal-staatssecretaris.
RECHTZAKEN
KANTONGERECHT TE LEIDEN.
Overtreding aardappelenwet.
Voortgezet werd allereerst de zaak tegen
L. K. te L e i d e n, die 400 kg. aardappelen
had vervoerd zonder een geldig geleidebil-
jet. Verdachte had wel een bewijs bij zich
maar dit was niet geldig voor deze partij
van 400 kg.
Als getuige werd nog gehoord een con
troleur der Crisis-akkerbouw Centrale, die
verklaarde, dat hier geen vergissing in net
spel was, maar dat men het maar probeert
met een ongeldig bewijs en dan denkt, dat
men het als een vergissing zal aanrekenen.
Eisch 10 subs. 10 dagen met verbeurd
verklaring der aardappelen. Uitspraak
25 met teruggave der inbeslaggenor..en
aardappelen.
G. J. de R., te No o rd w ij k aan Zee,
heeft 35 kg. aardappelen vervoerd zonder
geldig geleidebiljet te kunnen toonen.
Eisch 10 subs. 10 dagen met verbeurd
verklaring der inbeslag genomen aardap
pelen. Uitspraak conform.
Een zieke koe op de markt
gebracht.
G. R. en A. S. resp. te Zandvoort en Win
schoten, die niet waren verschenen, hadden
op de markt te Leiden een zieke koe
aangevoerd. Nadat de koe was afgekeurd
was hij naar het slachthuis overgebracht
te ongeveer 9 uur en daar gestald. Toen om
11 uur de veearts de koe nogmaals wilde
onderzoeken, was deze spoorloos verdwe
nen, zoodat het vermoeden bestond, dat
de verdachten haar weer hadden meegeno
men. Eisch voor ieder 10 sub. 10 dagen
hechtenis. Uitspraak 20 sub. 10 dagen.
Gecollecteerd zonder vergunning.
A. F. te 's Gravenhage heeft op 3 October
te Leiden laten collecteeren door een
drietal personen ten bate van een Evange-
listisch Kerkgenootschap zonder hiervoor
vergunning te hebben van B. en W. van
Leiden. Verdachte dacht, dat zulks op 3 Oc
tober wel geoorloofd was en dat hij dan
geen vergunning noodig had. Eisch 5 sub.
3 dagen. Uitspraak conform en met terug
gave van de inbeslag genomen collectebus
sen.
Verkeersovertredingen.
D. v. d. L. te Utrecht heeft als bestuur
der van een auto geen gelegenheid gege
ven aan een achter hem rijdende auto om
te passeeren, alhoewel deze auto voortdu
rend signalen gaf. Dit spelletje heeft hij
volgehouden van Woerden tot Leiden. Te
vens was hem ten laste gelegd, dat hij op
verzoek der politie geen rijbewijs heeft ge
toond.
Een drietal getuigen, in deze zaak ge-
hoord, verklaarden eenparig, dat verdachte
j het deed om te plagen, terwijl verdachte
zich verweerde met te zeggen, dat de weg
daar te smal is om iemand te laten pas
seeren en hij het dus in het belang van 'e
veiligheid van 't verkeer deed, welke ver
onderstelling geen opgeld deed.
Eisch voor het eerste feit 15 sub. 10
dagen, voor het tweede 10 sub. 5 dagen.
Uitspraak 8 dagen.
J. de T. te L e i d e n, die ook al niet was
verschenen, heeft met zijn auto zoo dicht
achter een voor hem rijdende auto gereden,
dat toen de eerste op een stopteeken der
politie moest stoppen, hij bovenop zijn voor
gangers reed.
Eisch 20 sub. 10 dagen. Uitspraak 15
sub. 10 dagen.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Z.Em. Kardinaal Gasparri overleden. (Ie
blad).
Ongerustheid over het ter sprake brengen
van den moord op Alexander in den V.B.-
Raad. (4de blad).
Opwinding in de V. S. over de Kerkver
volging in Mexico. (4de blad).
De typhoon over de Philippijnen heeft
236 dooden geëischt. (Buitenl. Berichten,
4de blad).
BINNENLAND.
Oude vrouw te Haarlem door kolendamp
verstikt. (Gem. Ber. 3de blad).
Gemeente-secretaris van Ubbergen-Beek
op de jacht gewond. (Gem. Ber. 3de blad).
Verscheidene verkeersongelukken. (Gem.
Ber. 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Voetbal: Dc opening van het nieuwe
terrein van v. Nispen. Interessant verloop
der voetbalcompetities. Het Ned. elftal
wint met slechts 10 van een verzwakt
R'damsch elftal. (2de blad).
Wintersport: De jaarvergadering
van den Kon. Ned. Schaatsenrijdersbond
en de wedstrijd-regeling. (2de blad).
M. C. W. B. te Leiden heeft met zijn
taxi op den Lage'Rijndijk onverwachts ge
draaid althans naar links uitgehaald zon
der daartoe vooraf eenig teeken te heb
ben gegeven, zoodat een meisje, dat zich
al reeds naast de auto bevond, werd aange
reden en ernstig werd gewond.
Na getuigenverhoor vroeg de ambtenaar
een boete van 15 sub. 10 dagen. Uitspraak
over 8 dagen.
T. C. v. d. S. te L e i d e n, die werd bij
gestaan door een gemachtigde, Mr. Goud
smit, heeft met groote snelheid een wiel
rijder die bij de Haagsche Schouw trachtte
over te steken aangereden en diens fiets
beschadigd. De aangeredene had zich reeds
op den rijweg bevonden, doch daar van de
andere zijde auto's naderden twijfelfde hij
een moment, waarna de aanrijding ge
schiedde.
Mr. Goudsmit pleitte in een uitvoerig
pleidooi vrijspraak, daar de schuld niet bij
verdachte lag maar bij den wielrijder, die
had moeten wachten.
Het O.M., daarna aan 't woord komend,
achtte het feit bewezen daar verdachte niet
voldoende had opgelet en met groote snel
heid was doorgereden; hij vroeg daarom
een boete van 20 sub. 10 dagen. Uitspraak
over 8 dagen.
KANTONGERECHT TE ALPIIEN
AAN DEN RIJN.
Kantonrechter Mr. J. W. N. Nicolai. Al
lereerst kwam aan de orde de uitgestelde
zaak van het O. M. tegen Wed. Kr. te W o u-
'b rug ge, waarin als verdediger optrad
Mr. la Gro. Het betrof hier een kwestie
van overtreding der vleeschkeuringswet,
n.l. het slachten van een kalf zonder ver
gunning en hiervan aangifte te hebben ge
daan. Verdediger had namens verdachte
ontkend eigenares van het kalf te zijn. Het
ging dus allereerst omtrent de vraag wie
eigenaar van het kalf was of door wie de
boerderij werd beheerd, nl. verdachte of
haar zoon M. Kr., die ten dage van de over
treding ziek was geweest. Verdediger tracht
te een en ander aan te toonen aan de hand
van een polis der brandverzekering enz.
De kantonrechter noch ambtenaar achtte
deze schrifturen niet voldoende. Ook toen
de getuigen verbalisant Terh. en de rijks
veldwachter D. waren gehoord kwam nog
niet vast te staan wie het bedrijf exploi
teert, wel dat de verdachte opdracht had
gegeven aan den slager D. het kalf te
slachten en hiervan vleesch had weggege
ven aan een schc ïzoon genaamd T. Ten
slotte werd de zaak opnieuw aangehouden
tot het hooren van andere getuigen en ge
tuigen a décharge.
De slager D. uit W o u b r u g g e, die het
kalf had geslacht, werd wegens het slach
ten zonder vergunning veroordeeld tot
15.subs. 5 dagen. De eisch was 21)
subs. 10 dagen hechtenis.