H. M. PIERROT BELANGRIJK BERICHT Nicolaas Horthy de Nagybanya als rijksbestuurder van Hongarije. VRIJDAG 16 NOVEMBER 1934 DE LE1DSCHE COURANT TWEEDE BLAD. PAG. 5 MAARSMANSSTEEG 14 Tel. Mo. 1293 GERO'FABRBEKEN adverteerden gisterenavond in alle groote bladen onder motto„Kwaliteit", dat het DIT fabrikaat is, dat als XI het HEDiiN koopt, het door hun xorg over 25 JAAR NOG STAND HOUDT. Dit garandeert dexe HOLLANDSCHd FABRIEK» Bij Uw trouwen of andere gelegenheid vraagt of koopt U dus: GERO, HOLLANDSCH FABRIKAAT. Dit kunt U in Leiden xéér voordeelig èn met VOLLE GARANTIE van de fabriek, DAARNA ASTvan ONZE xljde uitgebreid bekomen aan ons adres Met het oog op de a.s. ST. NICOLAAS melden wij U, dat wij nog vele andere attracties aan te bieden hebben. Vooral In dexen tijd, voor ieders beurs. In KLOKKEN, HORLOGES en andere Uurwerken uiterst voordeelige prijxen. In LEDERWAREN ongeëevenaard In keuxe en prijxen Hij redde het land, toen het aan plun derende vijanden was overgeleverd. De cultureele strijd van vijftien jaren. Vandaag is hst vijftien jaar geleden, dat Nicólaas Horthy, de Nagybanya, met zijn trouwe matrozen van Széged oprukte naar Budapest na de instorting van het commu nistische regime van Béla Kun. Wel zelden zal eenig land zulke droeve dagen hebben beleefd, als Hongarije toen. Want het waren niet alleen de communis ten, die na den oorlog moorden en roofden en vernielden in dit land, het waren ook de overwinnende Roemeentsche soldaten, die het verdrag van Padua met voeten tre dend, als wilde horden het overwonnen Hongarije binnenvielen en als vette buit i den rijken Hongaarschen grond roofden, 1 dien hun voor handlangersdiensten door de geallieerden was aangeboden. De beslissing der geallieerden werd niet afgewacht, begeerig werd geroofd, wat vroeger reeds was toegezegd. Tegelijk met de communisten brandschat ten vooral de Roemenen dit land en wat de communisten niet verwoestten werd door de Roemenen geplunderd. De poort der Westersche cultuur werd ingebeukt, Hongarije tot den bedelstaf ge bracht. BINNENLAND Toen kwam Horthy, de admiraal der Hongaarsche vloot, wien zijn matrozen trouw gezworen hadden, Horthy, de karak tervaste zee-officier, die zijn vloot op bevel der geallieerden aan Joego-Slavië moest overdragen en die verhinderde, dat in zijn tegenwoordigheid de Joego-Slavische vlag op de Hongaarsche schepen geheschen werd. Horthy wiens heele leven aan de zee was gewijd,, trok zich terug op het ouderlijk landgoed, toen Hongarije als zeemogend heid had afgedaan. Maar daar in Kenderes waar hij geboren was, zag hij met smart de verwoestingen, die Communisten en Roemenen in zijn dierbaar vaderland hadden aangericht en nog aanrichtten. In hun overwinningsroes hadden de laatsten zelfs Budapest bezet en bemachtigd. Toen verzamelde Horthy zijn getrouwen en stelde zich te Szèged aan het hoofd van het nationale Hongaarsche leger, nadat hij door Minister-President Graaf Karolyi was aangezocht voor het Ministerie van Oorlog. Hongarije vroeg hulp aan Frankrijk te gen de Roemenen, die tegen alle verdragen en alle recht in maar liefst geheel Hongarije wilden in bezit nemen en zich reeds van Budapest hadden meester gemaakt. Frankrijk weigerde het onrecht te be zweren, dat het zelf had opgeroepen en ging zelfs zoover Horthy te bevelen met zijn leger in Szèged te blijven. Horthy weigerde. Hij verzamelde zijn leger en trok aller eerst naar Siofok aan het Balatonmeer, waar het hoofdkwartier der Communisten was. Daar wist hij door een bijna theatra- len maar niet minder moedigen greep, ge heel alleen het communisme te bezweren. Daar maakte hij alles gereed voor de aan komst van zijn leger, dat hij per vliegma chine vooruit was gesneld. En toen hij daar de macht in handen had, kon hij er pas aan denken de hoofdstad uit de handen der Roemenen te gaan bevrijden. Langzaam trok hij op naar Budapest en aldaar aan gekomen stelde hij zich als minister van oorlog in verbinding met den Roemeen- schen opperbevelhebber Mardarescu, dien hij sommeerde zijn troepen tot achter de door de geallieerden getrokken demarcatie lijn terug te trekken. Mardarescu vroeg wat er zou gebeuren, als hij zulks niet deed, waarop Horthy antwoordde, dat hij zich dan met geweld zou verdedigen. Zoo was Horthy als minister van oorlog niet de politicus, die onderhandelde en weer onderhandelde, maar de zee-officier eer lijk en recht, de man van de daad. Verslagen in den grooten wereldoorlog had Hongarije nog zijn eer, zijn wil om het kleine deel, dat haar gebleven was te be waren als een heilig erfgoed. Horthy aarzelde niet de laatste levens krachten, die het land uit den oorlog geble ven waren, te wagen ter verdediging van vrijheid en eer. En op 16 November 1919 trokken de Roe- meensche troepen af en verlieten Buda pest. Aan die schande en dat onrecht had Horthy althans een einde gemaakt. Was het wonder, dat hij, die het kleine verminkte Hongarije van den overweldiger had bevrijd, begroet werd als den Vader des Vaderlands en dat he min Maart van het daaropvolgend jaar 1920 de hoogste post in hst land werd aangeboden? De toen 51-jarige Horthy werd rijksbe stuurder, regent van Hongarije, waarmede men wilde te kennen geven, dat Hongarije een koninkrijk was gebleven, dat men NICOLAAS HORTHY. tifuw bleef aan den heiligen kroon van dsn hsiligen Koning Stsphanus den kroon, die eens door Paus Silvester II aan den grootsten katholieken Koning van Honga rije geschonken was. Bijna vijftien jaren lang is Horthy's po sitie nu reeds onaantastbaar gebleven. En niet alleen is dit een gevolg van zijn ernstig, waardig en vastberaden optreden. Horthy heeft begrepen, dat juist in deze zware tijden de wereld met bewondering naar Hongarije zou moeten opzien, dat nu vooral de wereld getoond moest worden, dat hier een cultureel gebied van hoogstaande Westersche be schaving was weggeschonken aan mo gendheden, die met deze prachtige oor logsbuit geen raad wisten, omdat zij zich tot zulk een hoog cultureel niveau niet kon den opheffen. In stillen en gestagen arbeid begon de rijksbestuurder met de uitvoering van deze gedachte. En terwijl de prachtige oorlogsbuit, Hongarije, in de omliggende landen verwarring en verwildering bracht, terwijl men de omliggende landen met moord, doodslag en plundering het nieuwe rijk poogde te consolideeren, terwijl Hon garije met leede oogen aanzag, hoe de mil- lioenen Kroaten, Slowaken, Slovenen en andere volken, die zij op haar hoog niveau van Westersche beschaving had gebracht., nu onder vreemde overheersching werden verdrukt en getart, werkte hetzelf met een uitgeput lichaam opnieuw aan een cul- tureelen arbeid om de wereld duidelijk te maken, dat zij de poort der Europeesche beschaving had gerammeid. Zij deed dit om de wereld te overtuigen, dat met dit onrecht de hoogste beschaving aan de on beschaafdheid was overgeleverd, dat het beschaafde Europa haar eigen beschaving aan Balkanverwildering had prijsgegeven. Want terwijl Hongarije werkte, moordden de Joego-Slaven binnen hun grenzen, waar sindsdien een politiek gevoerd werd van zwaard en vuur. Terwijl het verminkte, arme Hongarije universiteiten bouwde, plunderden de Roe- mener het nieuw verkregen Hongaarsche gebied en vernielden in haat de werken van kunst en wetenschap, door Hongarije m vroeger jaren gewrocht, terwijl Hongarije één was in het ongeluk en arbeidde tot vruchtbaarmaking van den grond, die haar gebleven was, werden de Katholieke Slowaken in het nieuwe Tsjecho-Slowakije verdrukt en van hun posten verdreven. In die vijftien jaren bouwde Hongarije opnieuw kerken en kathedralen, universi teiten en musea. Dat was het plan en het werk van Hor thy, den rijksbestuurder, den man de daad. Hij bracht het verzwakte en doodbloe dende Hongarije opnieuw in den strijd, maar nu in een cultureelen stryd, omdat hij wist dat de zestien maal zwaarder be wapende omringende vijanden dit wapen der cultuur niet zouden kunnen hanteeren. Zoo heeft Horthy zijn positie gevestigd in Hongarije en in de wereld en de zeldzaam heid is hier werkelijkheid geworden, dat er niemand is, nóg niemand, die hem zou kunnen vervangen of opvolgen. Maar Horthy is Hongarije gebleven, hij, de man van het zwaard, nu de man der cultuur, die op waardige wijze een stillen en verheven strijd voert tegen een onrecht, dat Hongarije nooit vergeten kan. Dat Nicolaas Horthy de Nagybanya nog lang regent van Hongarije zij, hij die de grondslag der wederopstanding van zijn land gelegd heeft op een wijze, waaraan de beste cultuur van een heele wereld een voorbeeld kan ne- NEDERLANDSCHE R.-K. MIDDEN STANDSBOND. Studiedagen te Amersfoort. Dezer dagen vonden in het St. Alfonsus- Retraitenhuis te Amersfoort de Studieda gen plaats, die de Ned. R.-K. Middenstands viertal onderwerpen aan de orde gesteld, waarin geen Congres van de organisatie wordt gehouden. De bijeenkomst werd wederom bijge woond door tal van landelijke, diocesane en plaatselijke bestuurderen uit de stands- en vakorganisaties van de katholieke mid denstand. In de opeenvolgende zittingen werd een viertal onderwrepen aan de orde gesteld. De positie van de middenstand in het huidig aanpasings- proces. Het vraagstuk van de positie van de mid denstand in het huidig aanpassingsproces werd ingeleid door drs. H. L. Jansen, ad junct-directeur van het Bureau van de Ned. R.-K. Middenstandsbond, die daarbij de volgende stellingen ontwikkelde: 1. Meer nog dan tot dusverre is ge schied, zal de middenstand zich hebben te realiseeren, dat de algemeene, economische toestand waardoor de positie van zijn bedrijfsleven wordt bepaald niet die eener voorbijgaande crisis, doch die eener voorshands blijvende depressie is. 2. Dienovereenkomstig kan de midden stand niet ontkomen aap de stabiliseering van zijn bedrijfsleven op een lager niveau. 3. De door het middenstandsbedrijf over het algemeen bevredigend tot stand ge brachte prijsaanpassing heeft haar grens bereikt in het in verhouding tot de omzet sterk gestegen bedrag der z.g. vaste lasten en de sterk gedaalde bedrijfsomzetten. 4. Wil het aanpassingsproces voor het middenstandsbedrijfsleven verdere voort gaan hebben, dan zullen zoowel de klein- ondernemer voor zijn onderneming, als de middenstandsorganisatie in het algemeen druk hebben uit te oefenen in de richting van verlaging der vaste lasten. 5. De eisch van zoo scherp mogelyke prijsaanpassing kan blijvend slechts dan met het voortbestaan van het midden standsbedrijf in overeenstemming worden gebracht, indien een vergrooting van den omzet per bedrijf wordt bereikt. 6. Omzetvergrooting is blijvend slechts mogelijk door krachtige aanpassing van den omvang van het distributie- en pro ductie-apparaat aan de gewijzigde omstan digheden. Het merkartikel en zijn problemen. Over het merkartikel en zijn problemen heeft dr. F. L. Muiswinkel, verbonden aan het Economisch Instituut van den Midden stand in een uitvoerig betoog van voorlich ting gediend. 1. Merkartikelen zijn artikelen, die on der een eigennaam ter markt worden ge bracht. 2. Het merkartikel dankt zijn ontstaan aan het vrije ruilverkeer en doet zijn in trede, zoodra producent en consument geo grafisch gescheiden zijn. 3. Het merkartikel krijgt zijn groote verspreiding in het tijdperk der gemecha niseerde productie en wordt het wapen in den strijd om afzet van het genormali seerde massaproduct. 4. Het fabrikantenmerk verzwakt de po sitie van zelfstandige groot- en kleinhan delaren. 5. De tegenwoordige consument kan niet buiten het merkartikel. 6. Het merkartikel stimuleert de over bezetting van het distributie-apparaat en bevordert de vervloeiing der branche-gren zen. 7. Het handelaren- (winkeliers) merk heeft alleen recht van bestaan als afweer middel. 8. De huidige productie- en distributie- verhoudingen bij het merkartikel veroor zaken een oneconomische kostenaanwen- ding. 9. Er is een bedrijfsordening mogelijk, welke de problemen rond het merkartikel grootendeels uit den weg ruimt. Bedrijfsleven en moraal. Tot een bijzonder breedvoerige gedach- tenwisseling gaf aanleiding het onderwerp „Bedrijfsleven en moraal", ingeleid door den Hoogeerw. Officiaal van het Aartsbis dom, prof. F. A. E. H. van der Loo, welke in deze materie de volgende richtlijnen had getrokken: 1. Ook het bedrijfsleven is onvoorwaar delijk gebonden aan de wetten der moraal. Het z.g. „koopmansgeweten" is uit den booze. 2. De het bedrijfsleven beheerschende overeenkomst van koop en verkoop moet zoowel de natuur- als de burgerrechtelijke voorschriften eerbiedigen. 3. Concurrentie in het bedrijfsleven mag noch de rechtvaardigheid, noch de liefde kwetsen. De middenstand en de ont wikkeling der bedrijfsordening. Ten slotte heeft dr. J. van Beurden O.P. aan de hand van de onderstaande resump- tie het onderwerp „De middenstand en de ontwikkeling der bedrijfsordening" ter dis cussie gesteld. 1. De bedrijfswerkzaamheden van de mensch draagt naast een „persoonlijk" ook een „maatschappelijk" karakter. Diensvolgens mag en moet de orde ning van 's menschen bedrijfswerkzaam- heid gericht zijn eenerzijds op het „per soonlijk" welzijn der bedrijfsgenooten zelf, en anderzijds op het welzijn der „maat schappij" door een behoorlijke voorziening in dezer redelijke behoeften. 2. In 't algemeen schijnt de ordening van het bedrijfsleven in „verticale" rich ting waar en voorzoover deze practisch doorvoerbaar blijkt 't meest doeltref fend te zijn. 3. Om tot „verticale" bedrijfsordening te komen, schijnt het 't meest aanbeve lenswaardig, dat in eerste aanleg de diverse betrokken groepen van bedrijfsge nooten onderling overeenkomsten aan gaan, welke van overheidswege bindend worden verklaard voor allen, die uit de aard van hun beroep tot betreffende groe pen behooren. Het toezicht op de naleving dezer over eenkomsten of verbintenissen alsmede de berechting der daaruit voortvloeiende ge schillen, dient te worden gelegd in han den van een college, waarin naast zelfge kozen werkgevers- en werknemers-be- drijfsgenooten uit de onderscheidene be trokken groepen, mede zitting heeft een vertegenwoordiging van het algemeen wel zijn. Aan vorenbedoelde colleges dient tevens de bevoegdheid te worden verleend om binnen het raam der aangegane overeen komsten nadere bindende regelingen voor de betrokken groepen te treffen. 4. Naast de ordening tusschen de diver se bedrijfsgroepen in verticale richting, zal iedere bedrijfsgroep voor zich en dit geldt eveneens van groepen, die niet ver ticaal zijn samengeschakeld bevoegd moeten zijn om, onder de in 3 vermelde waarborgen, zelfstandig bindende regelin gen te treffen omtrent vestiging, concur- rentievormen, enz., welke uitsluitend aan belangen de leden van de eigen groep. 5. Het is de taak der overheid n u, de totstandkoming der bedrijfsordening te be vorderen: a. door onverwijld en daartoe noodige wettelijke maatregelen voor te bereiden: b. door, waar noodig, zelf het initiatief tot ordening te nemen, uit eigen beweging tot de betrokken bedrijfsgroepen te gaan, en deze door overleg, en drang, en even tueel door dwang, tot de gewenschte orde ning van het bedrijfsleven te brengen. ONTSLAGEN BIJ DE MIJNEN. Weer tweehonderd arbeiders het slachtoffer. Op de Oranje-Nassaumijnen is aan on geveer tweehonderd arbeiders ontslag aan gezegd tegen 1 December. De ontslagenen zijn voor het meerendeel buitenlanders. STRENGERE STRAF WORDT GEWENSCHT. Bij herhaalde overtreding der Arbeidswet. De Min. van Justitie heeft, naar de „Maasbode" verneemt, 'n circulaire gericht tot de procureurs-generaal der verschillen de gerechtshoven om te bevorderen, dat in het vervolg bij herhaalde overtreding van de Arbeidswet door een en dezelfde persoon geen boete meer wordt geëischt, doch hech- tenisstraf. BRIEVENBUSSEN VOOR PORTIEK WONINGEN. Een prijsvraag van P.T.T. In de groote steden ondervindt de post bestelling in sommige wijken een belang rijk oponthoud, omdat de bestellers voor het bezorgen van poststukken voor bewo ners van portiekwoningen telkens een (soms zelfs twee) trappen moeten klim men. Ten einde aan dit bezwaar tegemoet te komen, wordt gezocht naar een practisch uitvoerbaar, weinig kostbaar ontwerp voor gelijkstraats aangebraohte brievenbussen, dienende voor elke woning afzonderlijk. De bussen moeten zoodanig ingericht zijn, dat ook den bewoner zelf het trappenloopen voor het halen van de post wordt bespaard en deze door hem met behulp van een of ander mechanisch bewogen inrichting in zijn woning kan worden gehaald. De P.T.T.-dienst zal voor dit doel een nationale prijsvraag uitschrijven. Gevraagd wordt één oplossing voor reeds bestaande en één voor nieuw te bouwen portiekwo ningen. Voor de beste oplossing wordt in beide genoemde gevallen uitgeloofd een eerste prijs van 200, en een tweede prijs van 125, in totaal derhalve vier prijzen. Naast een tweetal hoofdambtenaren van P.T.T. zijn eenige bekende personen uit de bouwwereld uitgenoodigd in de jury zitting te nemen. „Vad." Contact tusschen de actiegroepen tegen zedelijke volksverwildering. Te 's-Hertogenbosch is de tweede verga dering gehouden van vertegenwoordigers van de actiegroepen tegen zedelijke volks verwildering en van organisaties, die aan deze actie sympathie hadden betuigd en medewerking toegezegd. Besloten werd op twee wijzen contact te leggen. Op de eerste plaats door een bureau van informatie, dat zal worden onderge bracht bij het Centraal Bureau van Voor Eer en Deugd, Begijnhofstraat 27, Roer mond, onder den naam van „Bureau van actie tegen zedelijke volksverwildering". Vervolgens door het vormen van een con tact-commissie voor de actie-naar-buiten, waarin namens de actiegroepen van ieder WEER EEN TAIFOEN IN HET VERRE OOSTEN. Opnieuw komen berichten over een hevi- gen wervelstorm over het midden en het Oostelijk gedeelte van de Philippijnsche Eilanden, nadat reeds in dit najaar ver scheidene taifoens in dit gedeelte der we reld hebben gewoed. Het is daarbij opval lend, dat in dit najaar het aantal wervel stormen, waarover hier berichten inkomen, zooveeli grooter is dan gewoonlijk, terwijl geen wervelstormen van beteekenis opge treden zijn in West-Indië, waar verleden jaar de actie in den dampkring groot is ge weest. Het heeft er dus veel van of de om standigheden voor de ontwikkeling van deze wervelstormen in het Oosten in den laatsten tijd ongemeen gunstig zijn, terwijl zy in het Westen niet schijnen te heerschen en alsof dus de actie, die met het optreden van zulke wervelstormen gepaard gaat, dit maal geheel naar het Oosten is verplaatst. Weliswaar ligt daar een gebied van actie, waarin taifoens vezlvuldig voorkomen, maar dit jaar is de frequentie wel bijzonder groot, terwyl, wat de hevigheid der optre dende wervelstormen betreft, deze even eens buitengewoon is. Onwillekeurig leidt dit tot een vergely- king met de geringe frequentie van storm- dejressies in West-Europa en met het tel kens opnieuw tot ontwikkeling komen van een weinig actieven weerstoestand. Immers hier in West-Europa, waar het herfstsei zoen de tijd is der meeste en zwaarste stormen, gebeurt er op meteorologisch ge bied al heel weinig in de laatste maanden en is de actie, die van enkele voorbij-trek kende diepere depressies is uitgegaan, tel kens spoedig verloopen. Daarbij schijnt het wel og zich thans over Europa reeds een al gemeene weerstoestand begint te ontwik kelen, die meer een wintertoestand is dan een, welke een groote frequentie van stor men waarschijnlijk maakt. In hoeverre er eenig verband kan be staan tusschen de geringe frequentie van West-Indische wervelstormen, de geringe activiteit in den dampkring in West-Europa en de veelvuldige zware wervelstormen in het Verre Oosten, is nooit onderzocht door de meteorologen en er is dus niets van be kend. Om dezelfde reden is het ook niet mogelijk te zeggen of dit verband waar schijnlijk is. Het eenige wat er over zou kunnen worden gezegd is, dat het verschijn sel tot nadenken stemt. bisdom een lid zitting zal hebben. Daar naast zullen de groote Centrale Organ.sa- ties, die sympathie en medewerking toezeg den, ieder door een lid vertegenwoordigd worden. Staande de vergadering werden als ver tegenwoordigers van de actiegroepen aan gewezen: Voor het Aartsbisdom: voorloopig de heer Heslenfeld te Bussum; Voor het Bisdom 's-Hertogenbosch: Pas toor Heezemans, Waalwijk; Voor het Bisdom Haarlem: Prof. Dr. Al- phons Steger te Heemstede; Voor het Bisdom Breda: de heer Michiel- sen te Breda; Voor het Bisdom Roermond: Prof. J. Be- melmans te Roermond. Prof. Steger verklaarde zich bereid voor loopig het voorzitterschap op zich te nemen, terwyl Prof. Bemelmans met het secreta riaat werd belast. Deze contact-commissie zal alleen optre den, wanneer algemeene acties moeten ge voerd worden; de autonomie der afzonder lijke actiegroepen blijft volkomen gewaar borgd. Ook werd besloten tot Incidenteele sa menwerking met niet-katholieke vereeni- gingen en groepen, die zich op hetzelfde terrein bewegen. Reeds binnen kort zal de contact-commis sie zich met een request tot de Regeering wenden om op verschillende punten ter zake meer concrete regelingen te verkrij gen en om een strengere uitvoering van be staande en nog te maken regelingen te be vorderen. Mgr. Hendrikx, vicaris-generaal van het Bisdom Den Bosch, die als voorzitter van de Federatie van Heeren-Mariacongrega- ties de vergadering leidde, vestigde nog de aandacht op den allerellendigsten toestand van den spoorwegboekhandel. Ook daar tegen zal de contact-commissie onverwijld moeten optreden. TUINBOUWSTEUN. De tweede steunuitkeering. Naar de „Res." verneemt, ligt het in de bedoeling het tweede voorschot tuinbouw- steun over de teelt 1934 uit te keeren on geveer half December a.s. CRISIS-BOTERMERK. De Crisis Zuivel-Centrale maakt bekend, dat voor de week van 1924 November de prijs van het Crisisbotermerk en van de vervoervergunning van buiten landsche boter is vastgesteld op 1.per K.G. De Koningin. Naar wij vernemen, is H. M. de Koning gin voornemens 24 November as. van hetj Loo naar 's-Gravenhage terug te keeren, om voor Haar winterverblijf het paleis Huis ten Bosch te betrekken. De terugkeer van de „Uiver". Bij terugkeer van de „Uiver" op het vliegveld Schiphol zal de ordonnans-offi cier van H. M. de Koningin, 1ste luitenant Römar aanwezig zijn om de bemanning na mens Hare Majesteit bij behouden terug keer te verwelkomen. R.-K. Kunstenaarsvereeniging. Op de laatste algemeene vergadering van de Algemeene R.-K. Kunstenaarsvereeni ging is als opvolger van ir. A. Siebers tot voorzitter gekozen de heer Joan Coletle, St. Annastraat 22, Nymegen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1934 | | pagina 5