BERICHT
26ste Jaargang
DINSDAG 2 OCTOBER 1934
No. 7929
S)e £eid&eh£(Ek>t!/fca/tit
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Toornitbetaimg:
Yooc Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bjj onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bü
voowitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 fl
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin bv-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Jubileum van
„De Leidsche Courant".
m= i i
Het zilveren jubileum van „De Leidsche
Courant" zal Zondag a.s. plechtig wor
den gevierd door het opdragen van een
H. Mis in de Hartebrug-kerk te Leiden.
De plechtige Hoogmis van 10.30 uur zal
worden gecelebreerd door den Censor van
onze courant, den zeereerw. pater A. Smiitz,
pastoor der parochie; assistentie zullen ver-
leenen de zeereerw. hoaggel. heer prof.
A. H. P. Cleophas, algemeen adviseur van
de sociale vereenigingen in Leiden en de
zeereerw. heer rector H. v. d. Ven, direc
teur van de K.J.C. in het district Leiden. De
weleerw. heer H. Drost, kapelaan te Rotter
dam, zal een predicatie houden.
Na de H. Mis komt het Bestuur samen in
de pastorie. En des middags om half drie
is er een feestelijke bijeenkomst van be
stuur en personeel in het Patronaatsge
bouw, Hazewindsteeg.
Hoewel het in de bedoeling lag, den dag
van gisteren de eigenlijke jubileumdag
zonder feestelijkheid te laten voorbij
gaan, is dit wiet geschied.
Er waren verzoeken binnengekomen van
een deputatie van correspondenten, van
krantenbezorgers in Leiden, van: het Lief
dewerk „Oud Papier" dat in den loop der
jaren zooveel aan „De Leidsche Courant"
had verdiend (voor de goede zaak, zooals
men weet) zij moesten hun gelukwen
schen aanbieden.
En zoo waren om drie uur in de Be
stuurskamer bijeen de president-commis
saris, dr. H. Walenkamp, de ged. commis
sarissen, de heeren J. Bots en Jac. Greygh-
ton, de directeur en de hoofd-redacteur.
In den loop van den morgen was hier al
een schat van bloemstukken aangebracht.
Wij noemen die van het „Leidsch Dagblad",
van de „Nieuwe Leidsche Courant", van de
Katholieke Onderwijzers-organisatie; ver
der hadden vele particulieren, vrienden van
onze courant, schoone bloemen de tolk
gemaakt van hun sympathieke gevoelens
ten opzichte van ons jubileer end orgaan.
De correspondenten kwamen op de ge-
improviseerde receptie door hun vertegen
woordigers de heer J. Luyten (Warmond),
A. de Bekker (Voorhout) en C. Linders
Noord wij kerhout). Het woord werd ge
voerd door den heer Luyten en daarna door
den heer de Bekker. Beide heeren wezen
op de aangename samenwerking tu6schen
de redactie van „De Leidsche Courant" en
de correspondenten, en verklaarden namens
alle correspondenten te spreken, als zij hier
voor dank en waardeering betuigen. De
correspondenten wilden him sympathie
voor de courant ook uiten in stoffelij ken
vorm, en door eerstgenoemden spreker
werd nu aangeboden een dressoir voor de
Commissarissen-kamer. Door omstandig
heden was het bedoelde nuttige gebruiks
voorwerp niet „in natura" aanwezig; de
aanbieding had ten slotte vrij onverwacht
moeten plaats hebben.
Ook de bezorgers van „De Leidsche Cou
rant" in Leiden waren vertegenwoordigd
door een deputatie, en wel door de heeren
H. J .Koevoet, J. v. Gerven en W. Ver-
plancke, van wie eerstgenoemde namens
alle bezorgers van „De Leidsche Courant"
gaarne op dezen feestdag de verzekering
wilde geven, dat zij door accurate bezor
ging van de courant en het melden van
nieuwe adressen, propagandisten voor de
goede zaak zouden zijn. Zij boden vervol
gens voor de bestuursvergaderingen een
theeservies aan.
Voor Liefdewerk „Oud Papier" kwamen
de heeren P. J. Colla, C. W. Lindenhoff en
Th. M. W. Bergers den dank overbrengen,
dien zij behalve in hartelijke wooixien, ge
sproken door den heer Colla, ook wilden
uitdrukken in een stoffelijk geschenk: twee
antieke tinnen borden voor den schouw in
de Commissaris-kamer.
De president-commissaris dankte allen in
toepasselijke en hartelijke woorden voor
wat zij hadden gezegd en hadden aange
boden.
Terecht wees dr. Walenkamp er op, dat
de lof, de „De Leidsche Courant" gebracht,
voor haar uitnemende verzorging van het
gewestelijk nieuws voor een niet gering
deel toekomt aan de correspondenten in de
verschillende plaatsen. Met bun toewijding
en activiteit staat of valt de activiteit van
het gewestelijk dagblad!
Ook de bezorgers kunnen een grooten in
vloed hebben op het abonnementen-tal van
de courant. Hun medeleven wordt dan ook,
aldus de president-commissaris, zeer op
prijs gesteld.
Aan het Liefdewerk „Oud Papier" werd
door dr. Walenkamp eveneens hartelijk
dank betuigd voor de gewaardeerde atten
tie.
Behalve door genoemde deputaties wer
den ook nog dezen middag gelukwenschen
aangeboden door anderen, die toevallig van
deze gelegenheid hadden vernomen en
deze wilden benutten, om van hun sympa
thie blijk te geven.
De gemeente-secretaris mr. dr. C. E. v.
Strijen kwam mede namens den Burge
meester, die verhinderd was, complimen
teeren; ook de wethouder mr. Tepe bood
zijn gelukwenschen aan.
Het woord werd nog gevoerd door ged.
comm. de heeren Creyghton en Bots, door
directeur en door hoofd-redacteur.
Deze onverwachte samenkomst was door
haar spontaneïteit echt vriendschappelijk
en hartelijk.
Tal van schriftelijke gelukwenschen,
brieven, telegrammen, kaartjes zijn gis
teren en vandaag binnengekomen. Laus
aliena valet, schreef een der burgemeesters
in ons jubileum-nummer: De lof van ande
ren heeft groote waarde!
BINNENLAND
MAATREGELEN TER VERBETERING
VAN DEN TOESTAND
Het R.K. Werkliedenverbond wijst er
eenige aan.
Aan een uitvoerig adres van het R.K.
Werkliedenverbond aan de Regeering is 't
volgende ontleend:
Onder de maatregelen, die de normale
arbeidsgelegenheid kunnen bevorderen,
nemen de eerste plaats in die, welke kun
nen strekken tot werkbehoud en werkver
ruiming.
Wij erkennen gaarne, dat door contin-
genteering, al wist ze niet steeds te ver
hinderen, dat de invoer van gecontingen-
teerde artikelen zelfs nog toenam, de terug
gang van ons economisch leven althans ten
deele werd gestuit. Maar de schaduwzijden
aan contingenteering verbonden, met name
de verstarring in het bedrijfsleven, waar
toe zij kan leiden, doen ons de vraag stel
len of de tijd niet gekomen is, om meer
dan tot dusver door verhooging van in
voerrechten onze werkgelegenheid te be
schermen en de ontwikkeling van ons be
drijfsleven naar de eischen des tijds te
bevorderen. Zulks te meer, daar terugkeer
tot internationalen vrijhandel, althans
voorloopig, vrijwel is uitgesloten.
Wij denken verder aan financleelen
steun, waar noodig, bij de oprichting van
levensvatbare nieuwe, of instandhouding
van gezonde bestaande ondernemingen. In
dit verband zouden wij gaarne deelname
willen bepleiten in de oprichting van in-
dustricbanken en steun aan het werk der
technologische instituten.
Hadden we aanvankelijk vertrouwen in
de we king van het 60-millioenen-plan
bedoeld immers als een hefboom, die met
een ruk ons moest opheffen van het niveau
der doffe berusting, waartoe steeds meerde
ren waren afgezakt wat tot dusver om
trent de uitvoering van dit plan naar bui
ten is gebleken, heeft aan het opbeurend
vermogen van den hefboom ernstigen
twijfel doen rijzen en wettigt den aan
drang alles te doen wat mogelijk is om met
de aanvankelijk bedoelde frischheid en
energie de uitvoering van het plan te be
vorderen en tijdig maatregelen te nemen
om nieuwe bedragen beschikbaar te doen
stellen. Daarbij moet o.i. juist datgene de
volle aandacht en medewerking hebben,
wat leiden kan tot het scheppen, respec
tievelijk behouden van blijvende werk
gelegenheid.
Voorts schijnen de pogingen tot krachti
ger bevordering van het gebruik van Ne-
derlandsch fabrikaat de uiterste grens nog
niet te hebben bereikt. Zijn wij wel inge
licht, dan is van het bedrag, voor dit doel
op de begrooting uitgetrokken, nog een
zeer aanzienlijk deel beschikbaar.
Het zou o.i. overweging verdienen over
heidsorganen en instellingen formeel te
verbieden om buitenlandsche fabrikaat te
gebruiken, wanneer Nederlandsch van be
hoorlijke kwaliteit tegen billijken prijs te
verkrijgen is. Overheidsorganen en instel
lingen, die zich thans van hun plicht tegen
over onze volksgemeenschap nog niet be
wust zijn, moeten o.i. tot het doen van
hun plicht worden gedwongen. Het is U
bekend, dat bij het beoordeelen der prij
zen van buitenlandsche artikelen verschil
lende factoren moeten worden in acht ge
nomen (dumping, verregaande sociale ach
terlijkheid, e.d.).
Voorts bepleiten wij nog krachtiger uit
voering van plannen tot het aanleggen of
verbeteren van bruggen, wegen en kana
len, waardoor ons land beter in staat zal
worden gesteld den strijd om het bestaan
te voeren.
Behalve op deze middelen tot werkbe
houd en werkverruiming zij 't ons ver
gund de aandacht te vestigen op andere,
die de strekking hebben de beschikbare
werkgelegenheid onder een zoo groot mo
gelijk aantal arbeiders te distribueeren.
Wanneer immers arbeid èn voor het in
dividu èn voor de gemeenschap een zegen
is, dan dient alles in het werk gesteld om
te bevorderen, dat die zegen het deel wordt
ook van hen, die wellicht reeds werkloos
hun dagen slijten.
Wij herinneren hier aan het vraagstuk
der werktijdverkorting, welke o.i. niet
noodzakelijk behoeft te leiden tot verhoo
ging der productiekosten en waar moge
lijk aan de invoering van een roulee-
ringstelsel, terwijl ofschoon de practi-
sche beteekenis ervan niet groot is en de
aanbeveling meer op psychologische gron
den geschiedt wij nogmaals de aandacht
vragen voor de cumulatie van functies en
inkomens. Volkomen verklaarbaar wordt
daardoor in dezen tijd steeds meer erger
nis en verbittering gewekt.
Op de derde plaats herinneren wij aan
maatregelen om het beschikbare werk zoo
te verdeelen, dat het belang der gemeen
schap er het best door wordt gediend.
Intusschen staat het o.i. wel vast, dat
ondanks alles wat, door samenwerking van
allerlei maatschappelijke krachten zal wor
den gedaan om hei beschikbare werk te
vermeerderen en dit zoo juist mogelijk te
verdeelen, een groot aantal arbeiders, het
zij voorloopig permanent, hetzij periodiek,
niet in de gelegenheid zal zijn om door
arbeid in zijn onderhoud te voorzien en
dus aangewezen blijft op ondersteuning in
welken vorm dan ook.
A. Tot handhaving van onze volkskracht
bevelen wij dringend aan deze arbeiders,
zoo eenigszins mogelijk bezigheid te ver
schaffen, waartoe zou moeten worden om
gezien naar meer objecten. Voorts verdient
overweging de vraag of het niet wensche-
lijk zou zijn waar mogelijk in de
werkverschaffing meer rouleering toe te
passen, zoodat periodiek alle werklooze
arbeiders bezigheid zullen hebben. Daar
naast behoort dan de zekerheid te worden
gegeven, dat, als niet gewerkt wordt, de
gewone steunuitkeering wordt verstrekt.
In dit verband vestigen wij de aandacht
op de noodzaklijkheid om aan de arbei
ders in de werkverschaffing meer rechts
zekerheid te verschaffen (commissies van
overleg, arbitrage), terwijl in sommige dis
tricten met bjjna periodiek terugkeerende
klachten en moeilijkheden aan de keuze
der werkleiders meer zorg zal moeten
worden besteed dan tot dusver het geval
was. Dit zal ongetwijfeld vele klachten en
erger voorkomen en een goeden gang van
zaken zeer ten goede komen.
B. Ernstige overweging verdient het
voorts, meer speciale zorg te besteden aan
de jeugdige werkloozen, wier mentaliteit
deze absoluut vereischt. Aanwijzing van
werken, uit te voeren door jeugdigen on
der leiding van ouderen zal moeilijk kun
nen worden gemist, willen de jongeren ge
legenheid hebben 'n eventueel geleerd vak
te onderhouden, respectievelijk zich aan ar
beid te gewennen.
Daarnaast zal de mogelijkheid van nog
meer vakonderwijs ook in de bedrijven (in
den geest van den tweeden titel der wet
op het Nijverheidsonderwijs) onder het
oog moeten worden gezien en zooveel mo
gelijk bevorderd.
Voorts schijnt het noodig de uitzending
van jeugdigen naar leer- en werkkampen,
ook door het verstrekken van financieelen
steun thans wordt die alleen geboden
door het Nationaal Crisiscomité en parti
culiere vereengingen en instellingen te
bevorderen.
Tenslotte achten wij het wenschelijk nog
iets in 't midden te brengen over de wijze,
waarop de Regeering tot dusver de door
haar gekozen aanpassingsmethode volgt.
De regeering heeft gekozen den weg der
deflatie, de handhaving dus van onze munt
eenheid op het tegenwoordige goudpeil,
met de daaraan verbonden verlaging van
loonen en prijzen.
Zonder ons te verdiepen in de vraag of
de gekozen methode, dan wel 'n andere de
voorkeur verdient, meenen wij te moeten
opmerken, dat de methode consequent moet
worden toegepast en niet alleen op de eco
nomisch zwakke plaatsen (loonen e.d.), ter
wijl de economisch sterkere plaatsen (vaste
lasten als hypotheken en andere leeningen,
woninghuren e.d.), worden ontzien.
„LIEFDEWERK O.P." 60 JAAR.
Zondag heeft, zooals gemeld, de Vereend-
ging „Liefdewerk Oud Papier" te Amster
dam haar zestig-jarig bestaan gevierd.
Des morgens half tien kwamen hoofdbe
stuur en afgevaardigden in de kerk van het
Bagijnhof bijeen waar Z. H. Exc. Mgr. J.
D. J. Aengenent, beschermheer van het
Liefdewerk, een H. Mis opdroeg.
Te één uur werd in Huize de Liefde aan
de Da Costakade een algemeene vergade
ring gehouden onder leiding van den heer
F. v. d. Sloot.
Gedurende eenigen tijd werd deze bijeen
komst opgeluisterd door de tegenwoordig
heid van Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aenge
nent, die in gezelschap was van den Hoog-
eerw. heer Mgr. Dr. G. C. van Noort.
De voorzitter heette Mgr. hartelijk wel
kom op deze jubileum-vergadering en
dankte voor de welwillendheid van Mgr.
om des ochtends de H. Mis op te dragen;
ook jegens Deken van Noort betuigde hij
zich erkentelijk voor het beschikbaar stel
len van de Bagijnhofkerk.
Vervolgens gaf de vice-voorzitter mr. J.
N. J. Heerkens Thijssen uit Haarlem een
overzicht in de laatste tien jaren van
L. O. P.
Spr. memoreerde welke leden in dit tijd
vak aan de vereeniging zijn ontvallen en
welke wisselingen het bestuur in den loop
dier jaren onderging.
In het vorige decennium bedroeg het ge
wicht van het verzamelde papier 23 mil-
lioen K.G. met een opbrengst van 927.000,
waarvan 484.000 aan loonen werd uitbe
taald.
Van 19241934 werd verzameld ruim 65
millioen K.G., uit welke opbrengst 1 mal-
lioen gulden aan loonen kon worden uitbe
taald.
Dit laatste bedrag zou veel hooger ge
weest zyn als niet de prijzen in de laatste
jaren zeer sterk waren teruggeloopen.
Het doel van het Liefdewerk is en blijft
werkverschaffing en dit doel zal blijvend
moeten' worden nagestreefd ook al zal dit
offers kosten. Met de uit keering aan lief
dadige instellingen is het al eenigen tijd ge
daan.
Willen andere vereenigingen aangelokt
door het succes van L. O. P. allerlei weg
geworpen goederen verzamelen ten bate
van Katholieke instellingen, zij gaan hun
gang, maar van het oud papier moeten zij
afblijven. De verzameling daarvan, die in
de zestig jaren dat L. O. P. bestaat is ge-
perfectïonneerd, is het intellectueele eigen
dom van L. O. P. geworden een eigendom
dat dient te worden gerespecteerd.
Het overzicht vermeldde voorts dat het
Liefdewerk thans in acht plaatsen de be
schikking heeft over eigen pakhuizen.
Vervolgens sprak Mgr. Aengenent de
vergadering toe. De goede werken van den
mensch vergezellen hem tot na zijn dood,
aldus Mgr. Het verdienstelijke van den
verrichten arbeid, het resultaat moge dan
groot zijn of klein, ligt in den betoonden
ijver. En deze yver komt tot uiting in de
groote toename van het gewicht aan opge
haald papier.
Met het bereikte resultaat wenscht Mgr.
de leden van het Liefdewerk geluk en
gaarne onderstreept hij den door den heer
Heerkens Thijssen geuiten wensch dat het
inzamelen van oud-papier het alleenrecht
hlijve van L. O. P.
Om deze vereeniging te eeren en van zijn
warme waardeering voor het Liefdewerk
openlijk te getuigen, heeft Mgr. den Hei
ligen Vader verzocht den voorzitter der
vereeniging te begiftigen met het eere-kruis
„Pro Ecclesia et Pontifice", aan welke ver
zoek Z. H. gaarne heeft voldaan.
Onder applaus der vergadering spelde
Mgr. daarop den heer v. d. Sloot het gulden
eereteeken op de borst.
Met een enkel woord dankte de voorzit
ter voor de hem verleende onderscheiding,
waarin hij vooral de vereeniging geëerd
wilde zien.
Hierna werden enkele huishoudelijke
aangelegenheden afgedaan.
De aftredende bestuursleden de heeren
mr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen, P. v. d.
Sloot en Jac. Duncken werden herkozen.
In de vacature C. Tonino werd benoemd de
heer H. J. M. Goosselink, Nijmegen.
Met een gezamenlijken maaltijd werd het
zestig-jarig jubileum besloten. „Tijd".
VLOOTSCHOUW VAN DE K. L. M.
Ter gelegenheid van het 15-jarig bestaan
van de K. L. M. zal op Zondag as. een
vlootschouw op Schiphol plaats vinden.
Alle vliegtuigen, welke in die 15 jaren bij
de K. L. M. dienst hebben gedaan, van het
eerste Fokkerverkeersvliegtuig F. 2 tot de
F. 36, zullen op het vliegveld opgesteld
worden. Bekende vliegtuigbestuurders,
marconisten en boordwerktuigkundigen
zullen aanwezig zijn om het publiek alle
ge wensch te inlichtingen te verstrekken.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
Morgen 3 October, herdenkingsdag
van Leiden's Ontzet, zal „De Leidsche
Courant" niet verschijnen en zullen
onze bureaux gesloten zijn.
DE DIRECTIE
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
België gaat bezuinigen; de begrooting
moet met 20% naar beneden. (2de blad).
De kerkenstrijd in Duitschland. (2e blad).
De Spaansche regcering ten val gebracht
door den leider der Katholieke Volksactie.
(2de blad).
BINNENLAND.
Verklaringen van den burgemeester van
Hilversum inzake den filmbrand. (Gem.
Ber., 3de blad).
Moordaanslag te Gouda. (1ste blad).
Vergiftigingsverschijnselen in een gezin
te Amsterdam na het eten van bedorven
kaas. (1ste blad).
R. K. BOND VAN HANDELS- KANTOOR-
EN WINKELBEDIENDEN.
Resolutie.
In aansluiting met het gisteren gepubli
ceerde geven wij hier de volledige resolu
tie, aangenomen op het te 's Hertogen
bosch gehouden congres van de R. K. Han
dels-, Kantoor- en Winkelbedienden.
Nadat een enkele redactiewijziging was
aangebracht aanvaardde het congres met
algemeene stemmen de volgende resolutie:
„Het congres:
gehoord hebbende de uiteenzettingen in
zake de sociale positie der Nederlandscne
handels-, kantoor- en winkelbedienden;
met groote ongerustheid kennis nemen
de van den benarden toestand, waarin vele
bedienden verkeeren;
stelt vast, dat op velerlei terrein spoe
dige verbetering dringend gcwenscht is;
spreekt zich uit voor een krachtdadig
streven naar het totstandkomen van collec
tieve arbeidsovereenkomsten, hetzij onder
nemingsgewijs, hetzü bedrijfsgewijs;
beklemtoont de noodzakelijkheid eener
behoorlijke salarisregeling, welke is ge
bouwd, onder inachtname zoowel van leef
tijd als van capaciteiten, op de basis van
het recht op een menschwaardig bestclan;
dringt er bij de betreffende regeerings-
instanties op aan alsnog ten spoedigste
medewerking te verlecnen aan de invoering
eeenr wettelijke regeling op de werktijden
der kantoorbedienden;
keurt ten zeerste iedere poging, hetzij
door middel van wijzigingen in het Werk
tijdenbesluit, hetzij door wijzigingen in de
Rijkswet op de Winkelsluiting, welke in
feite een aanslag beteekent op de oZndags-
rust der bedienden;
betreurt, dat bij de tot heden onderno
men pogingen gericht op het totstandko
men van bedrijfsraden de categorie hoofd
arbeiders practisch is uitgesloten van de
medezeggenschap in deze organen;
draagt zijn bondsbestuur op krachtig te
streven met alle geoorloofde middelen naar
de verkrijging eener volwaardige positie
voor de hoofdarbeiders in de komende be-
drijsforganen, met name voor de handcis-,
kantoor- en winkelbedienden;
spoort alle R. K. ongeorganiseerde be
dienden met kracht aan zich te vereenigen
onder het vaandel der hun aangewezen
katholieke vakorganisatie „St. Franciscus
van Assisië";
betuigt zijn aanhankelijkheid aan de cen
trale organisatie voor alle katholieke Ne-
derlandsche hand- en hoofdarbeiders, het
R. K. Werkliedenverbond;
besluit deze resolutie te publicceren in
de pers, ter kennis te brengen van den
ministerraad, de leden van de Eerste en
Tweede Kamer der Staten-Generaal, de be
sturen der werkgevers- en werknemers-
centrales en verder waar zulks dienstig
kan worden geacht".
