ERNSTIGE BRAND BIJ VERTOONING VAN EEN MISSIEFILM TE HILVERSUM 25ste Jaargan? DINSDAG 25 rroTEMBER 1934 No. 7923 S)e DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN D£ ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voorafbetaling: Voor Leid» 19 cent per week2.50 per kwartaal By onze Agenten 24 cent per week S 2.69 per kwartaal Franco per port 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 59 cent per kwartaal, by vooruitbetaling. Afzonderlijke nummer» I cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935. REDACTIE 15 tl GIRONUMMER 103003, TOSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: ClKoni Advcrtentiën 30 cent per rrg Voor lnf»«on4«i Mededeel tn««< wordt hel dubbel* *«n hel l*rlel berekend. TH.KFOONTJEB iu len hoofd* 10 wo^rdan. wurla l b*tr*kking«n woeden **nfeboden of femitd, buur Ter h uur, koop en vei koop: IJl DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIF BLADEN. V Zondagsheiliging en zondagrust. De gemeenteraad van Leiden heeft rich gisteren vereenigd met een voorstel van B. en W., om niet over te gaan tot ver ruiming van de verkoopgelegenheid op Zondag, hoewel een meerderheid van belangstellenden onder de slijter' en onder de bakkers enz. zich had uitge sproken voor een verruiming, welke, zoo als men weet, door de gewijzigde winkel sluitingswet is mogelijk gemaakt. Er waren in den Raad slechts 9 leden voor (23 tegen) een voorstel van den heer Coster (R.-K.) om de slijterijen op Zondag van 102 uur open te stellen, zooals de gewyzigde winkelsluitingswet toelast (nu moeten de slijterijen Zondags gesloten zijn). Eenzelfde lot zou, ongetwijfeld, be schoren zijn geweest san een voorstel, om den bakkers enz. gelegenheid te geven, om, in plaats van gedurende 4 uur (zooals nu), gedurende 6 uur hun zaken open te hou den, wat door de gewijzigde winkelslui tingswet is mogelijk gefnaakt. Ook voor een dergelijk voorstel zouden, zooals ge bleken was, niet meer verkregen zijn dan 1 Chr.-Hist. stem (van de 0), 3 (alle) libe rale stemmen en 5 (van de 8) Katholieke stemmen. De Katholieken waren dus verdeeld. *t Kan nuttig zijn, daarvan een korte ver klaring te geven. Aan deze verdeeldheid ligt geen ver schil van beginsel ten grondslag. Als Ka tholieken zijn wij voor Zondagsheiliging en ook voor Zondagsrust. De Zondagsrust het zich onthouden van wat genoemd wordt slsvelijken arbeid is een kerke lijke wet. Welnu, zulk een wet verplicht niet, als aan de vervulling er van t e groote lasten zijn verbonden. Iemand, die b.v. door te vasten ziek zou worden, is van de kerke lijke vastenwet ontheven. Iemand, die door naleving van de Jcerkelyke wet inzake Zondagsrust ernstig ernstig! schade zou lijden, kan reden hebben, om zich geheel of gedeeltelijk aan de nale ving van die wet te onttrekken, kan daar van geheel of gedeeltelijk gedispenseerd zijn of gedispenseerd worden. Dit zijn ge wetenskwesties. Zoo is *t dus vanzelfsprekend, dat Ka tholieken, die meenen. dat door handha ving van den bestaanden toestand inzake de Zondagasluiting personen ernstige schade zouden kunnen lijden, welke zij anders zouden kunnen ontloopen (indien zij in geweten meenen, zulks te mogen doen) dat Katholieken, als hier bedoeld, die van deze meening zyn, hun stem aan een uitbreiding van de verkoop-gelegenheid op Zondag kunnen geven. Daartegenover staat, dat Katholieken, die een handhaving van den bestasnden toestand niet voor de betrokkenen een ernstig nadeel achten, ook niet kun nen medewerken aan een verruiming van de verkoop-gelegenheid op Zondag. Zoo is 't verschil van stemmen te verkla ren. Van de mogelijkheid van een verruiming van de verkoopgelegenheid op Zondag, ge schapen door een wet van minister Steen- berghe, heeft de groote meerderheid van den gemeenteraad van Leiden gemeend, geen gebruik te moeten maken. Ten slotte zij nog hopen we ten over vloede opgemerkt, dat onderscheid moet worden gemaakt tusschen Zondagsh e i 1 i- g i n g en Zondags rust. Zondag» heiliging is geen kerkelijke, maar een Goddelijke wet, waaraan nie mand zich mag onttrekken. Iedere Kalho- lietk moet den Zondag heiligen en moet voorzoover mogelijk en voorzoover daarvan niet gedispenseerd den Zondag heiligen óók door middel van de Zondaga- rual Filmtoestel in brand gevlogen, ver oorzaakt paniek onder de kinderen VIJFTIG MEISJES GEWOND, W.O. DERTIEN ERNSTIG. Pater Buys S.V.D., die de voor stelling gaf, liep zware brandwonden op Gisteravond omstreeks half ze» heeft zich te Hilversum een ernstige brand voorge daan, waarby niet minder dan 50 kinde ren werden gewond, waarvan 13 ernstig Op dat oogenblik werd in het gebouw van de R.-K. Werk lieden vereeniging ..St. Clemens", aan de Boschdrift, een missie- film vertoond voor 145 kinderen door den R.-K. missionaris, pater Buys S.V.D. De aanwezige kinderen waren van 5 tot 14 jaar oud. Door nog onbekende oorzaak vloog plotseling de film in brand. Uit het ontzaggelijk brandbare celluloid schoten groote vlammen te voorschijn, de kleertjes van eenige kinderen raakten eveneens in brand en in ontzetting en paniek renden de kleintjes door elkaar, daarbij met hun 'brandende kleerer\ het vuur een steeds grootere uitbreiding gevende Brandbluach- apparaten waren met aanwezig. Ook schijnen slechts zeer weinig volwas sen personen ter bewaking ln het zaaltje U zijn geweest. Tot overmaat van ramp weigerden de nooddeuren te funettanree- ren. Hoe dit mogelijk geweest ia staat nog niet vast. doch de politie stelt er een streng onderzoek naar in. Intuaschen breidde het vuur zich steeds meer uil. terwijl de kinderen zich letter lijk in het kleine zaaltje opgesloten bevon den. De ijzeren r»men konden niet worden geopend en eenige oogenbltkken zag de toestand er wel zeer fataal uit Gelukkig slaagde men er eindelijk in eenige ruiten kapot te slaan en zoo goed en kwaad het ging een aantal kinderen daar door heen naar buiten te werken. Dat verschillende kleinen hierbij verwondin gen door klaacherven bekwamen ligt voor de hand. Toegeschoten burgers en agenten van politie forceerden ten slotte de deur. zoodat de redding der in vreeaelijke ang»t zinneloos tusschen de vlammen rondloo- pende kinderen vlotter verloopen kon. Na veel moeite had men eindelijk alle om streeks 180 kinderen in veiligheid gebracht. Gelijk reeds gemeld, waren hiervan ech ter 50 deerlyk door brandwonden en won den van glasscherven overdekt, 13 hunner zijn bcsligt ernstig verwond, hoewel voor- loopig voor geen hunner levensgevaar schijnt te bestaan. De gewonden werder opgenomen in het Diaconeasenhuis en de R -K Ziekenverpleging, in welk laatste gasthui* ook de pater missionaris, die de film vertoonde, werd opgenomen. Deze had evenzeer zeer ernstige brandwonden be komen. daar hij onmiddellijk toen de vlammen uit het filmapparaat schoten ge tracht had nog zoo veel mogelijk te blus- schen. Zijn toestand is zorgwekkend. Het gebouw van de R.-K. Werklieden vereeni ging „St Clemens', dat van steen is opge trokken en overdekt is met een houten kap, ia volkomen vernield. Hartverscheurende tooneelen. Een speciale verslaggever meldt uit Hil versum Vreeselijk zijn de gevolgen geweest van den brand. Gezien echter de omstandighe den. is het vrecseiyke ongeluk toch nog goed afgeloopen. Het gebouw, waar de filmvoorstelling plaats had. was nog geheel nieuw. Eind* Juli van dit jaar werd het op feestelyke wijze geopend en Maandagmiddag had de eerste filmvoorstelling plaat* Niet minder dan 145 meisjes, allen tusschen 5 en 14 jaar. waren in de zaal aanwezig, waar pa ter Buys uit Soesterberg. een vertooning gaf van de Missie-film. welke h(J reeds In den loop der laatste jaren in tal van plaatsen in ons land heeft laten draaien. Na de voorsteling voor de meisje* zouden de volwassenen der parochie de film ko men zien en hedenmiddag zou nog een voorstelling voor de jongens plssts heb ben. De zsal. waar de film werd gedraaid. was in het geheel niet ingericht voor bios coopvoorstellingen. De vertooning ge schiedde dsn ook met een kofferkino. tcr- wyl naar wel schijnt vast te staan geen of onvoldoende bevellifingsmaatreg.- len waren genomen. Vroolyk zaten de kinderen allen leer lingen van de St. Clemenaarhool en de Ge- rardus Majellaschool byeen. gramo- foonmuxiek verhoogde nog de stemming. Te vier uur in den middag was de voor stelling aangevangen en voor ros uur zou zij geëindigd zijn. Toen er niet meor dan nog ongeveer vijf tig meter film moest worden gedraaid, ge beurde het vreeselyk* Reeds hadden ver schillende bestuursleden van het gebouw de zaal verlaten, zoodat alleen nog de meisjes, eenige onderwyzereasen. pater Buys en broeder Duim»! aanwezig waren, toen door lot nu toe nog niet vastgestelde oorzaak de film in brand vloog Broeder Duimel. die by het filmapparaat had ge staan, had zich er van verwyderd om pa ter Buys er bij te luten. die. daar de film bijna ten einde was, het apparaat moest stilzetten. Toen hij, bij dc kinderen gekomen, zich omdraaide, zag hij tot zijn grooten schrik, dat het geheelc filmtoestel in brand stond. Nog voordat hij iets kon doen. schoten de vlammen, die in de film gretig voedsel vonden, naar alle kanten uit Het vuur deelde zich onmidó- .ijk mede aan het meubilair, de stoelen, de op den grond lig gende loopers en aan de op de eerste rij zittende kinderen. Huiveringwekkend was de paniek, die volgde. Gillend vlogen de kinderen door elkaar, wierpen de ka-staande stoelen om ver en versperden elkaar den weg. Het ergste was. dat de hoofdingang versperd was doordat het filmtoestel juist daar voor was opgesteld en de vuurhaard zich dus daar bevond. De nooduitgang aan dr an dere zijde van de zaal was gesloten, althans de deur kon met worden geopend. In het midden van de zaal waa nog een smallere deur, die toegang gaf tot een smalle zij gang Deze wilde eerst ook niet open. doch b»j een tweede poging ontsloot zy zich. Over elkarx hoklcn de kinderen de gang in, naar voren en achteren. Aan beide zijden bevonden zich daar uit gangen. doch deze waren te smal om de gillende ne huilende meisje* vlug genoeg doorgang te geven. Van buiten af trachtte men tegelijkertijd het gebouw binnen to komen en slaagde men er ln de nooduit gang open te breken. Zeer snel greep het vuur om zich heen: alles vatte vlam Pater Buya, die ernstige brandwonden aan de beide handen had op- geloopen, was zich volkomen bewust van de dreigende ramp. Zichzelf volkomen meester sloeg hy met zijn verbrande han den het venster in de zijgang in. Buiten, aan den zijkant op een grasveld met een hek gescheiden vaneen grond rondom het gebouw, stroomde net publiek toe: wanhopige oudera, die hun kinderen zochten. Binnen, achter de stalen ramen, stonden tientallen kinderen, waaronder meisjes, wier haren in brand stonden, en daarachter de steeds feller oplaaiende vuurzee Door de nauwe vensterramen, tusschen de stalen roeden, werden de kinderen naar buiten getrokken.... met den meeaten spoed, om te redden wat er te redden viel.... Het mag een wonder hcelen, dat er geen dood en te betreuren zyn. Pater Buys mi broeder Duimel traden in het brandende gebouw als de redders der kinderen op. Te t ulp gesnelde omwonenden hadden aan den kant van het gebouw, waar de zijgang lag. een ladder tegen den muur geplaatst. Op den ladder stond de heer D. Does, die de kinderen naar buiten trok en naar be reden wierp, waar de veldwachter G Ot- ten en andere hulpvardigen de arme klei nen opvingen en voorlooplg op den grond legden. Intuaschen was er van alle zijden hulp komen opdagen. De brandweer arriveerde «pocdig met twee motorspuiten en tastte het vuur met kracht aan De commandant van de brandweer, de directeur van Pu blieke Werken. Ir Groote. leidde persoon lijk* bygestaan door hoofdbrandmeester van Dam het bluasrhingswerk Ook de loco- burgemeester. wrlix ruder Bakker, en de rommissaris van politie A. L. van Beu**- kom waren spoedig ter plaatse, terwijl la ter ook burgemeester Lambooy, die uitste- dig was geweest, zich naar de plaats des onheils begaf. Voor het helpen der slachtoffers snel den direct de zusters van het op korten afstand gelegen Zusterhuis „St. Joseph" toe, terwyl verder voor het verleenen van eerste hulp dr. G. Eaaelink en de directeur van den Gem. Geneeskundigen Dienst dr A. Th. Planten met verplegend personeel en een auto-brancard spoedig arriveerden. Intuaschen waren de eerste slachtoffer tjes reeds binnengebracht ten huize van den in de nabyheid wonenden heer O. Bouwhuis, die een Eerste Hulp-post heeft. Zyn hulpmiddelen reikten echter niet toe en toer de stroom van gewonden bleef aanhouden, werden de patientjes voorloo- pig naar het Zusterhuis gebracht Niet minder dan ongeveer vyfitg kinde ren waren gewond: velen handen brand wonden. doch nog meer hadden sny- en andere verwondingen opgeloopen. In den loop van den avond waren in het Diaconeasenhuis dne kinderen en ln de R.-K Ziekenverpleging acht kinderen ter verpleging opgenomen Ook Pater Buya. die rr het ergst aan toe la. is in laatstge noemde rieken verpleging opgenomen. Hoewel de toestand van Pater Buys er eenige kinderen zeer ernstig ia, bestond toch trgen middernacht voor geen van al len direct levensgevaar. Toen alle kinderen en ook de volwaase nen het gebouw hadden verlaten, brandde dit als een fakkel Dc zaal. waar de brand U ontstaan, ia totaal leeggebrand. Ook de overige vertrekken van het gebouw zyn geheel verwoest. Van de meubileering is nagenoeg niets meer over. Op tal van plaat sen zyn de vlammen door het dak gesla gen. Slechts de muren zijn blijven staan, met boven den ingang een somber uitzien de ronde toren* van boven eveneens uitge brand. en een op vele plaatsen doorge brand en weggezakt dak Tot laat in den avond stonden vele nieuwsgierigen naar het sombere geraam te te staren, druk bet gebeurde bespre kend. Ilel verhaal vaa een moeder. Wy spraken met mevrouw A. Magnlr de moeder van een der kinderen die In dr R.-K. Ziekenverpleging is opgenomen Haar zevenjarig dochtertje was naar de film voorstelling gegaan Daar het regende, ging zy te ruim half zei naar het St Jo- aephsgebouw, met een manteltje voor haar kind Alleen stond zy voor het gebouw, wach tend. Kwart voor re* hoorde zU lawaai ln het gebouw. Zy dacht eerst, dat de kinderen lachtenToen. plotseling, kwam een aantal meisjes naar bulten gehold, hul lend. gillend, dat er brand was uitgebro ken I „Ik vloog naar binnen om mijn kind te redden. Toen ik met veel moeite by de zaaldeur was gekomen zag Ut een groote vlam, mUn haar schroeide van de hitte en ik moest terug Mevrouw Msgnin. diep geschokt door het gebeurde en zenuwachtig, wachtte even. zetd* niets meer ..Ik holde neer den zijkant van het ge bouw, waar men reeds bezig was met het reddingswerk Daar voor de venster*, voor de «talen roeden, gelijk tralies, zag Ik mijn kind Zy was ren der laaUlen, die or uit getrokken werd." Het arme meisje was vooral aan het ge laat verbrand en zy 1* ter verpleging op- genomen. Gelukkig echter schynt haar toe stand niet zoo ernstig te zijn. Dc heer Does, die zooveel heeft gedaan om de kinderen te redden, dacht, dat ook zyn kinderen zich ln het brandende gr bouw bevonden. Dit was echter niet het geval. Van den polltle-agent Jongeling waren twee dochtertje* by de filmvoorstelling, een van haar i* in hel ziekenhuis opgenomen, de andere kon naar huis worden gebracht Zooals gezegd, is de oorzaak van het in brand geraken van de film niet bekend. Pater Buys had van B. en W toestemming gekregen om de film U draaien De props ganda-rommlaaie van de R.-K. Werklieden- vereeniging had, niet wetende, dat pater Buys de toestemming reeds had, e veneer a toestemming gevraagd bij de politie. Ook deze waa verleend, doch de vergunning lag nog op het politie-bureau Het steal echter vast. dat bij de vertoo- ning geen brandweer aanwezig was. O k ontbraken een emmer water, natie dwei len en andere brandbluechmtddeler. Het verluidde voorts, dat de «aal te vol was Dit is niet Juist Op het balkon, waar plaat* ia voor vyflig personen, bevonden zich slechts zeven meisje*. Er waren slecht* weinig volwassenen in dr zsal, toen het on geluk gebeurde, doch dit kwam doordat even te voren de bestuursleden reeds wa ren vertrokken. Intuaschen heeft de politie een uitge breid onderzoek naar aUe omstandigheden, die zich bij d«en brand hebben voorga- dean, gelast VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Een conferentie der goudlanden te Ge- neve UH nauwere economisch* samenwer king. (1de blad). Felle protesten In de Dnltarbe f vangel» ar he Kerk legen rtjkobtaarhop Muller (1de bied). Het aantal doodea bij 4e mijnramp In W al ra bedraagt definitief 244. (BuitenL Berichten, 3de bied). BINNENLAND. installatie van den Drukkerabedrtjf«raad (2de blad). Antwoord van Minister C olijn op vragen van het Tweede Kamerlid L de Vlmer, (3de blad). Nationale radio-avond op 2 October (3de blad). Tijden» 'n voorstelling van een mimie film door rater Buy» N V I). Ie llilveranm vloog de film ln brand. Ken paniek ent- aloud, waarvan teer velen van de ongeveer 159 aanweslge meisjes slachtoffer werden en brandwonden oplirpm. (lok paler Buya werd twaar gewond. Het vrreeniglngng*- bouw brandde af. (late blad). Zware brand Ie Noord Kcharwoud* legt een warenhui* in de aarh. (1ste blad). NOG ZEK KINDEKEN IN ZIEKENHUIZEN Mi l.) NOMt v Naar wij vernemen zyn in den loop van den nacht en hedenochtend nog aas meis je* in de ziekenhuigen opgenomen In het Diaconessen hui* worden thans vier kinde ren verpleegd. Van eett der meisjes, de II- jarige Corn* Koperdraad, is de toestand /eer zorgwekkend. De andere patientje* maken het naar orrwlandigheden goed In de R.-K. Ziekenverpleging zyn nog vyf kinderen binnengebracht, zoodat daar than* in totaal 14 meisjes worden ver pleegd. De toestand ia van allen bevre digend. Pater Buya heeft een onrustlgen nacht doorgebracht: zyn toestand geeft echter geen reden V»i ongerustheid In beide ziekenhuizen zyn hedenmorgen nog kinderen, die gisteravond reeds waren geholpen, opnieuw verbonden Het onder roek v an de politie naar de omstandigheden by den brand, dat per soonlijk geleid wordt door commissaris van liekom, werd hedenmorgen voort- gr/et Ook arriveerde hedenochtend het parket uit Amsterdam om ter plaatse een onderzoek in te stellen. Warenhuis te Noordschar- woude door brand verwoest. Vele tienduizenden guldens schade In den afgeloopen nacht heeft te Noord- Scharwoud* een felle brand gewoed, waar aan een der grootste gebouwen van die gemeente ten offer ia gevallen Omstreeks II uur I* door tot nu toe on bekende oorrssk brand uitgebroken In de meubelafdeeltng van hel „Larigedykrr Wa renhuis'. gelegen in de -ifd*traat der ge meente. Het vuur breidde zich zeer snel uit en werd door den feilen wind sterk aangewakkerd. Toen de brandweer van Noord-Scharwoode dan ook ter plaatse verscheen, zag men onmiddellijk in, dat men alleen het vuur niet meester kon worden. De burg«eneester. de heer Jhr A. L. van Spengler riep de hulp ln van de brand weer te Alkmaar en vier andere omliggen de gemeenten om te helpen het vuur te bluaachen. Toen twee groote motorspuiten kort na middernacht arriveerden, stond het ge heels drie-verdiepingen hooge ^bmiw in lichter la* Aan alle kanten driegen de vlammen uit en er bwrtond ernstig gevaar, dat de brand naar andere hui/en zou over alaar Met twaalf stralen werd water gege ven. Het warenhui* waa echter niet meer te redden en brandde geheel uit. Da om- liggende gebouwen bleven gaspaard. Gedurende den geheelen nacht heeft het bluaachingawerfc voortgeduurd en heden ochtend stonden nog slechts de muren van

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1934 | | pagina 1