BROADWAY EN WALLSTREET
Waar de hartader der wereld klopt
New York fmancieele centrum: 1. Maiden Lane Building; 2 het gebouw der Citie» Service C mpiny; 3 Brov.n
Bro*. 4 City Bank Farmers Trust Co.; 5. Bank of Ne**' York en Trust Co.; 6 Bank of Manhattan; 7. National City
Bank, 8. Chaae National Bank; 0 een der gebouwen van het minister c van financiën; 10. een tot de munt bchoo-
rend gebouw; 11. het gebouw van J. P. Morgan.
Het panorama van New York biedt een overweldigend beeld van bouw-
koloaaen van (taal-, steen- en betonconstructie.
De meest cosmopolitische stad
van gigantische afmetingen.
New York.... Bij het hooren van
dien naam denkt men aan torenhooge ge
bouwen. aan grootscheeps handelsverkeer,
aan machtige spoor- en luchtlijnen, aan
eirvdelooze autoreen en aan een centrum,
waar hooren en zien vergaatZóó on
geveer is New York tenminste aan vele
buitenlanders voorgesteld. Om evenwel
een goeden indruk van deze wereldstad tr
krijgen, moet men niet alleen senaationeele
rubrieken over de stad lezen, rubrieken,
die met millioenen goochelen en vertellen,
dat er in New York geen dag voorbij gaat,
sender dat er een aantal belangrijke moord
aanslagen worden gepleegd
Laten wij beginnen met een korte be
schrijving van de stad te geven. New York,
door de Amerikanen als New-York City
aangeduid, is de grootste stad en tevens
de eerste handelsstad der Vereenigde Sta
ten van Amerika. Ze is gelegen in het Zui
den van den gelknamigen staat en temid
den der overige groote Amerikaansche
steden vormt zy de kern van het interna
tionaal en nationaal handelsverkeer. Haar
tegenwoordig gebied is ruim 800 vierkante
kilometer groot, omvattend het zuidelijk
uiteinde van het vasteland van den staat
met eenige daarvoor gelegen eilanden
geheel of ten deele. Een uitgebreider be
grip van Greater New York omvat een
reeks van steden ais Newark, Paasaic, Pe
tersen, lEiaabeth, Bayonne City en Hoboe
ken. Deze steden, gelegen aan de overzijde
van de enorme rivier de Hudson, maken
op economisch gebied één geheel uit met
New York City. De grond, waarop de stad
is gebouwd, bestaat op het vasteland op
quartaire afzettingen boven cambriache of
kristallijne gesteenten, welke soms aan de
oppervlakte komen en door hun bijzondere
hardheid den menach in staat stellen zulke
torenhooge huizen op den grond te zetten.
Voor het overige deel bestaat de bodem
uit een rotssoort, het welke de hechte fun-
Geen stad ter wereld kan, wat haar
opzet en afmetingen en wat haar be
langrijkheid als internationaal han
delscentrum betreft, in vergelijk ko
men met de wereldstad New YoA.
waar men alle talen in de diverse
accenten hoort spreken, waar dag
en nacht de machtige oceaanstoo-
mer» uit alle windstreken de haven
in- en uitvaren en waar het bank
wezen de geheele financieele wereld
beheerscht Onderstaand artikel geeft
een indruk van deze grootsche en
ongetwijfeld hoogst interessante cos-
mopolis.
Een bezienswaardigheid van New York is de kleine,
fraaie kerk met daarachter een moderne woning, waar
in een halve stad huist en boven alles uitstekend de
„Empire State Building", een der hoogste bouwwerken
ter wereld.
deering van den grond nog meer steunt.
Het klimaat in de provincie New York ia
door den zeer nabijgelegen AllanUschen
Oceaan zeer getemperd continentaal. Des
winters hebben de inwoners der hoofdstad
het vaak hard te verantwoorden door de
hevige koude, terwijl op sommige dagen
in den zomer de geheele stad „leegloopt"
om zich koelte toe te wuiven aan een der
fraaie moderne badplaatsen aan de kust
van den Oceaan. Hoeveel het inwoner
aantal van New York op het oogenblik
bedraagt, is moeilijk te zeggen, doch bij de
volkstelling in het midden van 1932 be
droeg dit aantal 20 millioen. New York is
een zeer cosmopolitische stad; er wonen
bier vertegenwoordigers van bijna alle
volken en buna alle raaaen. Vooral ook de
negers, die bij het m eerend cel der New
Yorkers gehaat zyn, zijn er talrijk aanwe
zig. De meesten van hen wonen in de
Noordelijke stadswijk Harlem, waarom dit
de negerwijk wordt genoemd. De blanken
bezoeken niet gaarne deze wijk, omdat zij
alles behalve goed staat aangeschreven.
Vóór den aanvang der economischen cruis
hadden de „darkies" het in deze- wjjk uit
stekend. Vele mannen hadden een goede
betrekking, b.v. sla chauf
feur, chasseur, enz. Velen
van hen vervulden ook
het minder stichtend baan
tje van „uitsmijter", doch
de goede dagen voor de
New Yorkache negers zijn
voorbij. Zooals de depres-
sie in Europa te werk ging,
deed zij dit ook in Ame
rika en vele geldmagnaten
zagen hun enorm kapitaal
slinken door de beurs
krachs. Talrijke negers in
Harlem loopen nu de ha
vens van New York af,
zoekend nnar werk of ksr-
wei, waarmede zij wel
licht nog enkele penny's
kunnen verdienen. Het vo
rig jaar was de l^tdver-
huizing der negers zeer
groot. Begrijpelijk is. dat
men daar niet treurig om
was. als men weet hoevele
duizenden jongemenachen
in de stad naar werk zoe
ken. De volksverhuizingen
werden dan ook krachtig
gesteund door liefdadige
instellingen en ook wel
door particulieren, die zich
het lot der negers in de
groote steden van het
groote Amerika aantrok,
ken. De bekende neger-
zanger ttoland Hayes, wel
bekend door zijn herhaald
optreden voor de Ameri-
kaansche microfoons, heeft
zich toentertijd zeer ver
dienstelijk gemaak^ Hij stelde een ter-
rem van 600 Acre% hetwelk hu In
den staat Georgië bezit, ter beschikking
van 40 negergezinnen, om er het kleine
landbouw-bedruf uit te oefenen. Vele ne
gers werden door zijn toedoen aan arbeid
geholpen en talrijke gezinnen liet hij op
zun kusten naar hun geboortegrond ver
trekken. Buiten de negers dan bestaat de
stad New York uit Engelachrn, leren en
Schotten (pl.m. 900.000); Italianen (plm
8001X10), Duitarhera (pl. m7 00 000), welk
aantal zich na de Anil-Semietiachr bewe
ging in het vucicvland aanmerkelijk za!
hebben vergroot. Verder vindt men er vele
Ruween. Polen en Aziaten, enz.
In het centrum der stad bevinden zich
de kantoren der oliwnagnaten. beursspe
culanten, de banken en da prachtige mo
derne hotels om niet eens te spreken van
de ontelbare café-reslauranu, dancings,
cabarets, enz. enz. Broadway is de voor
naamste avenue van New York. Deze, nur.
kan haast zeggen ..stad op zich zelf' wordt
aan beide zijden begrensd door enorme
bankgebouwen, waar de geldmagnaten der
hoofdstad en ook uit het buitenland teza
men komen om de wisselkoersen en het in
ternationaal handelsverkeer te bespreken.
Op Broadway bevinden zich ook vele ont-
spanmngs-gebouwan. Broadway achunt op
den buitenlander een aantrekkingskracht
uit te oefenen, daar reeds menige film. lang
niet altijd Amenksaaach. zich afspeelde
op Broadway en misschien reeds alleen
door de films is zij by de Europanen ge
noegzaam bekend, om te weten, wat zjch
alzoo in. dit stadsgedeelte afspeelt....
Ten Oosten van Broadway, het meeat uit
gestrekt gedeelte der stad. bevinden zich
haven- en indusinekwartiercn. naast de
woonwijken der arme volksklassen. H
hoofdstraat dezer arbeiderswijk is dc te
kende Bowery, een streek van boerdcrucn,
obscure kroegjes en' woningen van minder
goede reputatie. Hier waren vóór de droog
legging van Amerika de beruchte ..brouwe
rijen'' gevestigd, waarin de politie menig
goede slag heeft geslagen. Trouwens her
haaldelijk moet in de Bowery de hulp der
politiemannen worden ingeroepen, daar
men in de „vermaasinrichtingen" lang met
allUd op zachtzinnige wijze te werk gaat.
De Bowery doorkruist het beruchte dis
trict The Vive Points, met de Italiaansche,
Chineosche en Joodschn kwartieren. Vele
oude straten, sloppen en stegen zijn even
wel dc laatste jaren opgeruimd en nieuwe
nette woningen worden ten bohoeve der
arbeidersgezinnen gubouwd. The Vlve
Points zal evenwel wel nimmer zijn be
ruchtheid vci hezc; zoolang de raAscnhaat
rn -strijB !n New >srk zoo groot blijft,
liet Park Avenue is het grootste en schit
terendste stadspark, hetwelk men zich in
een grootstad kan indenken. Het la im
mer voor het publiek toegankelijk en ia rijk
aan zeldzame planten en bloemen. Aan het
Park Avenue ligt het hoofdstation voor
personenverkeer, Gran Central Terminus.
Kift Avenue en Foi^l Avenue zijn bekend
om hunne vt*»rnaz«le huizen, hotels, res
taurants, clubs en kerken. Hier ia ook ge
legen de beroemde St. Patricks-Kathe-
draal, met den bouw waarvan in 1830 een
anvung werd gemaakt, voorts de St.'Nlco-
1 uu.skerk. aanvankelijk bchoorend tot oe
Katholieken, later overgegaan in handen
van de Hervormden en verder de Preaby-
tcnaanache kerk. Aan Third Avenue ligt
Tammany Hall. zoo genoemd naar de in
vroeger jaren bekende Tammany-ring,
een lersche verceniging. die, door de stem
men der volksklasse, de referring over den
staat New York grootendccU tn handen
wist te krugen. Ten Noorden van het Cen
tral Park ligt in het Westen langa de Hud
son het lage Riverside
Park met het Mauso
leum van Generaal
Grant en verder Man-
hattanville. vroeger een
afzonderlijke plaats, en
daarachter Audubon-
Park. benevens uitge
strekte begraafplaatsen.
New York beschikt
over een enorme na
tuurlijke haven, welke
tuaschen Coney Island
Sandy Hook een
breedte heeft van byna
honderd kilometer Deze
haven is door Staten
Island verdeeld in twee
dealen, n 1. de Upper-
Bay en de Lower-Bay.
Aan New York's haven
heerscht dag en nacht
een geweldige drukte
van aankomende en uit
varende zeeschepen. Al
le mogelijke uien en
sccenten hoort men hier
spreken. Honderden
taxi's slaan gereed om
dc reizigers naar alle
deel en der stad te rij
den en evenals dit in
Zuidelijke landen
gewoonte is. komen ook
hier de kleine neger
jongetjes do booten al
zwemmend tegemoet.
Nadat enkele passagiers
wat geldstukjes In het
wat»*r hebben geworpen
duiken de bruine lijfjes
in de diepte om met de
centjes in den mond naar hel strand te
zwemmen....
Het luchtverkeer in den staat New Y<<rk
ia eenlg in zijn soort De luchtvaart-maat
schappijen zijn steeds in de weer om de
snelheid van het luchtpostverkeer en «<»k
dat der passagiers steeds hooger op te voe
ren. De passagiersvliegtuigen munten uil
!n comfert en modem vernuft Thans heeft
men ook aparte slaapcablnes In de toestel
len aangebracht De voornaamste luchtlij
nen, waarvan dan ook het me«et gebruik
wordt gemaakt, hoofd zakelijk door han-
delsmenachrn. zijn de lyntn van Chicago-
Cheyenne. San Franclaeo. Chicago en via
Hartford naar Boston. Op het gebied van
telefoonverkeer sUat New York natuur
lijk ook weer bovenaan. Alleen m de stad
New York wordt meer gebruik van tele
foon-toestellen gemaakt dan in menig af
zonderlijk Europzwh land. New York be
zit door zijn verbinding via Chicago, Den
ver met San Francisco (bijna 3500 km
de langste telefoonverbinding der geheele
wereld.
Thans nog ieU over de straal der geld
magnaten en beuramenachen. nl Wall-
street. Hoe deze straat aan haar naam ia
gekomen, zullen weinigen weten. Toen ze
kere Peter Minuit, Manhattan voor een ge
ring bedrag van de Indianen kocht, liet
hij over het eiland heen een grooten muur
bouwen om het vee tegen de wolven te
beschermen. En naar aanleiding hiervan
De millioenen lichten der vele wolkenkrabbers geven
New York bij avond een fantaatischen aanblik.
Het Astoria-hotel la de Hoogste wolkenkrabber van de
wereldstad New York.
kreeg de straat, waarlangs de groote muur
liep, den naam van Wallcwtrect, De eerste
belangrijke persoon, die zich hier in Wall-
street kwam vestigen was Kapitein William
Kidd. een bekend slavenhandelaar en be
rucht zeeroover. De regeering beduidde
hem echter na eenige Jaren, dat hy tyn
ongure praktyken maar elders moest gsan
uitoefenen, daar de slavenmarkt ontstich
tend was voor de kerkgangers, dia Wall-
street moesten passeer?» Toen de Amerl-
kaansche Vrijheidsoorlog was beëindigd,
kwam Wallstreet in bezit van Engelachrn
en toen deze weer het veld moesten ruimen,
dit was op het einde der 18e eeuw, bleef
er van Wallstreet niet veel meer over dan
een saaie straat met enkele leeggeplunder
de, halfafgr-hrande hulzen. Langzamerhand
herstelde Wallstreet zich. Het naburig
stadhuis, waarin vele belangrijke bespre
kingen werden gehouden, zal htersan niet
vreemd zijn geweest Men achtte Wallstreet
zoo schitterend gelegen in het centrum der
stad. als een eenige wijk voor het vestigen
van kantoren, magazijnen m bankgebou
wen en na vele Jaren ia Wallstreet, hetgeen
het thans is. nl. het middelpunt van inter
nationale besprekingen tuaechen New-
York's geldmannen.
En ondanks het groot Inwonersaantal
van New York en ondanks de ernorme uit
breiding der stad ia men thans nog doende
nieuwe bouwplannen te ontwerpen. En
wanneer men eindelyk geen stukje grond
meer zal hebben.
waarop nog een
ettelyke tiental
len verdiepingen
hooge wolken
krabber kan wor
den geplaatst, dan
rullen de Ameri'
kaansche Inge
nieurs, die een
groote schrander*
heid aan den dag
schijnen te moe
ten leggen, de
etages met nóg
eenige moeten
verhoogen
