dansschool evert castelein
VAKKLEEDING
WAAROM KOMT U EENS
vCT|rcp; j Bijzondere September-Aanbieding 1
32.50
W. F. KORS ZOON
NAAIMACHINES
fJ. WAN DER STOK 8
VALKENBURG.
Vleeschwarenbedrijf ARNOLD H. BERGERS
Ik wou dat „hij"
Ik hoop dat „zij"
Geelt U nog heden op voor de nieuwe cursus eerstbeginnenden,
UITSLUITEND VOOR R.K., welke a.s. Zondag 5 uur aanvangt
Langebrug Sa - Telef. 64-4
v.h. WESTDORP Co., Morschstraat 41
DONDERDAG 6 SEPTEMBER 19J4
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 7
Aan de gids van de Valkenburgsche
V.V.V. ontleenen we het volgende:
Sedert in 1898 de Valkenburgsche V.V.V.
haar eersten geïllustreerde» hotelgids, on
der den titel „Naar het Geuldal" in het
licht gaf, ztjn tot op heden vyf en twintig
jaargangen van den onderhavig en hotel-
gids verschenen: van 1917 af geschiedt de
uitgaaf regelmatig ieder jaar in nieuwe be
werking, zoodat het boekje voor hen die
van plan zijn hunne vacantiedagen te Val
kenburg door te brengen in alle opzichten
een betrouwbaren gids mag heeten.
In de vorige uitgave drukten w|j het
vleiende getuigenis af van een Nederland-
schen toerist, die in 1824 dus meer dan
een eeuw geleden in een enthousiaste
beschrijving zijne indrukken weergeeft, op
gedaan bij een voetreisje van Maastricht
naar Valkenburg Hoe jammer, dat de he-
dendaagsche middelen van verkeer, der
gelijke voetreisjes, dergelijke heerlijke
wandelingen geheel hebben uitgeschakeld!
Die bezoeker, die toerist uit 1824 was C.
v. Koetsveld, een jonge Nederlandsche let
terkundige, zelfs zéér jong pas 17
jaar. en vermoedelijk was de beschrijving
van het Limburgsche landschap zijn eerste
litterair voortbrengsel. Later werd zijn ar
beid uitgegeven in tien deelen. waarbty
„Schetsen uit de pastory te Mastland" een
eereplaats innamen.
Voor ons is hij de pionier, de eerste lof
zanger van Limburgs schoon. Na hem
kwamen vele anderen dezelfde getuigenis
afleggen, en wy willen thans een twee
tal Hoilandsche auteurs van la teren datum
aan het woord laten.
Te Haarlem verschenen in 1878 de be
kende Wandelingen door Nederland, van
J. Craandyk met platen van Schippcrus,
waarvan een deeltje gewijd is aan Limburg
en grootendeels aan zuidelyk Limburg en
Valkenburg.
„Fauquemont, klinkt het langs den trein,
terwyl de conducteur de portieren der ry-
tuigen openwerpt. „Fauquemont! Fauque
mont!" Voor het slation Valkenburg staat
de spoortrein stil. Verwondert het u, dat
Kb den naam eener Nederlandsche plaats
in het Fransch hoort uitgalmen? Welnu,
het is een buitenlandsche maatschappij, do
Grand-Central Beige, aan wie de spoor-
lyn behoort, die ze op hare beurt overnam
van de E iscn ba hn-G esc Ilse haft Aachen-
Maestricht, door welke het kleine, coquette
stationnetje in 1853 werd gebouwd. Val
kenburg is de officieclc naam, Fauquemont
is wellicht de meest gebruikte. Op de grens
tusschen Duitschland en Wallonië wonen
de, heeft de bevolking van het tegenwoor
dige Limburg ten allen tijde den invloed
van beide natiën ondervonden.
„Voor een verbiyf van cenige dagen
als het weken kunnen zijn, des te beter
heeft Valkenburg veel, dat het aanbeveelt.
Voor kleine wandelingen is het evenzeer
gelegen, ais voor grootc tochten; zoowel In
den onmiddcllykcn omtrek, als in ruimen
kring, biedt het een schat van hccrlyke cn
afwisselende natuurtooneelcn. De Aken-
Maaslrichtschc spoorweg geeft gelegenheid
tot snelle verplaatsing.
„Het stadje Valkenburg is niet zeer groot
Het zal 850 inwoners tellen, maar het u niet
geringer geworden, dan het vroeger was.
Het heeft zijne twee poorten uit den féoda-
len tyd behouden. px>rten. die het stadje
een antieken luister bijzetten".
„Het eerst wordt „Falkenborgh" vermeld
in 1040. Gedurende de middeleeuwen tot
einde 15e eeuw was het kasteel Valken
burg (nu de zoo bekende ruïne) residentie
van een twaalftal elkaar opvolgende dy
nastieën, die bewind voerden over het land
van Valkenburg. Vcctcn cn strijd waren
niet van de lucht. In den tachligjarigcn
oorlog werd om het bezit van het
stadje herhaakleiyk gestreden. Beurtelings
Staatsch en Spaansch droegen stad cn land
al de ellenden van den krijg, tot het slot
in 1072 voor goed in handen was van den
Koning-Stadhouder Willem III, die order
gaf kasteel cn wallen te sloopen, hetgeen
10 December van genoemd Jaar door mid
del van buskruitmijnen gc.Achicdde".
De schrijver schildert bladzijde san
bladzyde de omgeving, brengt den lezer
naar den Schaasbcrg voor oen bezoek aan
den kluizenaar, somt dc talrijke oude kas
teden op, vermeldt byzonderheden over
de huizen Oost, Schalocn. Gen Huis, Wylré.
(Frtielz, Wiltem. Nieuwburg. enz. waarvan
dc meeaten nog tusschen hunne antieke
grachten beschut en verscholen liggen, als
brokken tastbare geschiedenis.
Enkele Jaren na Craandyk'a Wandelin
gen verachyr.t. omstreeks 1889, in „Dc aar
de en haar Volken", oen uitgebreid opstel
door S. Kalff, getiteld „Naar dc Geulval
lei".
De schrijver begint met een bezoek aan
Maastricht en discht ons een womif beken
de sage op. betreffende dc Maasbrug, de
mooie, oude Maasbrug, thans op gelukkige
wyze aangepast aan de cischcn van den
modernen tijdgeest.
Dan is Valkenburg aan dc beurt. Dc heer
Kalff is blijkbaar afgestapt in Hotel dc
l'Empereur, want hij verhaalt, nadat hy
kennis gemaakt met den hotelier cn ge-
cor^tateerd dat er nog geen gasten waren,
ofschoon reeds einde van Grasmaand (vul-
go April), „hoe eene niet zeer mclodieuse
muziek up dat oogenblik klonk van den
overkant der straat.
„Het waren de marchausseées, te Valken,
burg gestationeerd, die vóór hunne kazer
ne eene amateur-uitvoering hielden Hunne
tor.en lokten my de straat op. Veel was daar
niet te zien, noch in de overige straten".
Tot zoover de auteur, zich beklagend dat
met veel te zien was, zonder dat het tot
zyn bewustzyn doordrong, hoe hg oor- en
oog-getuige was geweest van een unicum:
maréchaussees, die eene amateurmuziek-
uitvoering geven!
Bij zijn wandeling ziet hij op een groot
aantal huizen het woord Café of Pension
en hoe even buiten de Birkelpoort een
nieuw sanatorium, genaamd het Huis-ter-
Geur verrezen is, (thans een klooster van
Franschc paters). Na de Ruïne bezocht te
hebben, is de beurt aan „Den Berg".
„Gansch Valkenburg is uit die steen-
gioeve voortgekomen en nog steeds gaat
het houweel des bergbewerkers voort met
de rots uit te hollen".
„Van een entréekaart voorzien meld ik
my bg den gids en met ontstoken flam
bouw en gekleurde papieren lantaarn da
len wy af m deze Hades. Het gedruisch der
buitenwereld verstomt, weldra is alles stiL
De pylers, die de gewelven daarboven
stutten, nemen de vreemdste, somtyds de
dreigendste gedaanten aan: in holen en
spleten woont diepe duisternis. Het wemelt
op de soms ruwe wanden van namen, op
schriften. houtkoolteekeningen en slechte
verzen. Wie weet tot welke vernuftige gis
singen zy het verre nageslacht nog eens
aanleiding zullen geven".
„Ja, van den „Berg" spreekt den Val
kenburger met deferentie. Deze groeve
schonk hem het materiaal voor zyne wo
ningen, beter en goedkoopcr dan de land
man elders zich kon bouwen; deze was in
de dagen van stryd en kryg zyn behoud,
rneer dan de burcht op den Dwingel; dc
burcht is tot ruïne verworden, dc „Berg"
zou wederom, ware 't noodig, zich openen
oin zijne kinderen op te nemen In zyn vei-
ligen schoot".
Wij zijn aan 't einde. Langs ruwe, roma
neske wanden bestijgen wg de gehavende
houten treden en wanneer ik weer op nor
malen bcganen grond sta cn in den don
keren koker staar, waaruit wij moeitevol
naar boven worstelden, ben ik het geheel
eens met het opschrift, hetwelk op een
stcencn tafel boven den ingang der spe
lonk gemetseld is:
U heb ik lief, omhuld altaar der
duisternis,
Wyi uwe nacht my leert, hoe schoon het
daglicht ia.
„In dat daglicht vervolg ik myn weg.
want Valkenburg is een land voor wande
laars.
Onder de vele Stinerarla zyn er maar en
kele. die dc moeite van een uitstapje doen
beklager. Met den officicclen Gids voor
het Geuldal voor zich, heeft men slechts
de moeite der keuze".
En nu gaat dc auteur aan *t vertellen
over al het hccrlyke. al het achliderachtige
van Zuid-Limburg, over woningen in den
rotswand en over antieke kasteden; over
riviertjes, die zoo dartel cn spcelsch hun:.*
bochten door het landschap slingeren, als
woren het zilveren nestels, uitgespreid op
c< n bloembed; riviertjes, die echter in booze
oogcnblikkcn plots kunnen aanzwellen tot
woeste cn ra zond snelle waterwolven, ai-
les op hun weg meevoerend cn overatroo-
mend.
Hy vertelt van dorpskerkjes met kleuri
ge fresco's, van kluizen cn kluizenaars,
verscholen onder het zware geboomte van
een oerbosch; van inheemsch bier cn mal-
sche forellen, zoo pas gcvischt in dc Geul
"f Gulp; van proce.vie» cn sohuttcrycn.
van kermis cn vlaai. Van veldslagen uit
den riddertijd; van rooftochten cn beroo-
vingcn door dc beruchte bokkenryders,
verhalen, die cum grano sails, als een kor
reltje zout, voorzichtig moeten genuttigd
worden. Van in Zuid-Limburg zoo veelvul
dig opgedolven resten uit dc dage der
Romcinschc beschaving cn oude kunst.
Wy kunnen niet nalaten hieraan toe te
voegen dc voor enkele Jaren gevonden
sarcophaag van Simpel veld. thans in het
museum van oudheden in Leiden, waarvan
een natuurgetrouw afgietsel te bewonderen
■a in het Oudhcidkunde-Museum te Maas-
ticht, het bejammerend, dat wy het met
een nabootsing moeten doen. terwyl het
oorspronkelgkc prachtstuk elders berust
Met dc voorgaande, korte excerpten uit
beschrijvingen over Zuid-Limburg, dc
Geulvallci en Valkenburg hebben wy wil
len aa.ntooncn. hoe anderen het zagen in
een tyd, d.e reeds een halve eeuw cn meer
achter ons ligt.
Sedert veel veranderd Het primitieve
stempel, het landclyke wel eenigazins ver
anderd, omdat hier zoowel als elders de
tydgccst veranderd ia. De toerist ciacht
meer comfort, snakt naar moderne genie
tingen, naar luxe en verfyning. Valkenburg
is aan de hedendaagsehc cischcn tegemoet
gekomen In zyne hotels en restaurants, zij
ne concertgebouwen en dancings.
Bezienswaardigheden die een wereld
naam verwierven, rijn by gekomen, monu
menten van oude glorie en oude gebeurte
nissen werden in goeden staat gebracht,
zoodat ze ook voor htnageslacht bewaard
blyven; maar de hccrlyke natuur, die noch
verbetering gedoogt, noch behoeft, is on
gerept gebleven, het zijn nog steeds de ber
gen en dalen, zooals de Schepper re gaf.
Het was ons vooropgezet doel. aan te
toon en, hoe auteurs van naam en gezag en
teekenaars van reputatie, die met het min
ste belang hadden by redame-makery. ons
gezegend landje ragen; men kan geru
hunne onbevooroordeeldheid en objectivi
teit aannemen in die dagen \a.-i Olim.
En om ook de actueels visie op ons heer
lijk landje recht te laten wedervaren, ne
men wy uit het Februari-nummer 1933
van de „Ford-Wereld", tydschnft voor
Toerisme, een stukje over. getiteld: Hel
romantische Zuid-Limburg.
„Met recht zyn we trolsch op dit hccr
lyke natuurpark. Onze wonderschoons
provincie Limburg, die in den vorm van
de laars van den reus, zoo eigenaardig
dringt in het Belg-he Land aap, r t
welks Ardennengebied het zooveel over
eenkomst vertoont in natuur en volk. voor
al het zuidelyk deel: het stroomgebied van
Geul en Gulp. Schilderachtige plek daar
rusug neergevleid langs den rechter Maas
oever, doorsneden van talrijke, zoo intens
schoone stroompjes en beken, die daar
idylisch kronkelen door het golvende,
lachende landschap.
Hoe heerlyk schoon ryen zich daar aan
weerszyden der spooriyn naar Valkenburg,
in de lengteas van het bekoorlyke Geuldul,
de bebloemde boomgaarden, waar het
pronk van Limburg's vee graast in den
schaduw van goedverzorgde hagen of van
statige populieren, welke de „weikampen"
omgeven en aan het stemmingsvolle land
schap een byzondere bekoring bijzetten. De
dichteres Marie Koenen geeft die bekoring
natuurgetrouw, weer, als ze zingt:
„Zy zyn de wachters In de wegen.
Het boomenvolk, dat trouw cn pal
Zich schaart in groepen en in ryen
En d'ouden grond bewaken zal.
Hoog door hun bladerkruincn gaat
Dag en nacht een zoet gepraat".
Hier te midden van dit fci-cnlandschap
liggen de vriendclgke dorpkens gestrooid
langs de heuvelklingen. Onder het groene
bladerdak van den wingerd of boeketten
van hclroodc tiosrooajes sluimeren de
witgekalkte huize kens, opgebouwd uit de
Limburgsche mergel, het product van
eeuwenheugende groeven. Heerlijk schoon
is deze landouwe, vooral in zomertyd. wan
neer op dc vruchtbare heuvels het blonde
koren golft, doorstrengeld niet dc schit
tering van bloedroode papavers en hemel
blauwe sterren. Dan komt de oogst! liet
loon van den nyveren landman! Dan rydt
er langs den rullen veldweg de hooge hou
ten oogstkar, met r voor het stevige,
breedgeschofte Limburgsche t rek paai d.
naar zuidelijken trant het tuig omhangen
met glimmende koperen platen en rinke
lende bellen; cn daarnaast stapt in geiyk-
matigen tred de gemoedelijk fluitende
voerman met zyn verfomfaaid vilthoedjc;
leuk. gebruind, fliere-fluitcrige type, en hij
knalt met zyn lange zweep, dat het echoot
in het rond.
Dat is Zuid-LImburg, het land vol
schoonheid en kleur, met zyn gemoede-
ïyke. zangerige bevolking".
Zóó zag de schrijver :n de „Ford-We
reld" ons landje, zoo ook zult gjj het zien.
Th. D.
□E BETERE
koopt U alleen bij
HaarUtraat 241-243
Filiaal: Haarl.atraat 3
want KORS staat bekend
voor BEST GOED en. terecht'
pond
p. pd.
Rauwe en Gekookte Rookworst 30 ct. per
LEVERWORST 25 cent per pond
HAM 25 1
Deze Ham gebakken eieren i» 'n verrassing
Hard Rundvet (niervet) 50 ct p. pd. Harde Reuzel 30 ct
3 pond runderrollade vanaf
3 pond rundergehakt
3 pond vette runderlappen
3 pond gesm. rundvet
3 pond Yarkenarolladc vanaf
3 pond Carbonade
5 pond Speklappen (vette)
ALLEEN VERSCH geslacht Rund en Varkensvleesch tegen scherp ooncurreerende prijzen
Haarlemmerstraat 216 Telefoon 392
Bezorgen door geheel Leiden. Oegstgeest en Leiderdorp
Bestellingen voor buiten Leiden worden keurig in doosje» verpakt verzonden
IM
3 pond magere varkenslappen
1 40
1 10
3 pond doorr. varkenalappen
1 0
1.2e
3 pond krabfe*
0 70
1 40
3 pond \er»rhe wortt
t 10
1.2e
3 pond gemalen v. vet
0 70
lm
e.7»
3 pond mager ger. *pek
ON
gaan prfitvneen voor Doken», Ledikanten, Bedden, Karpetten enz. IN DE 3 EENEN T T
rn laat U eene de kwaliteit «irriU zult to<-h uien, dal de kleinere winkel ver| gord-
kooper ie, en dal kan immers niet ander», ren kleinere «aak legt rich end-taal toe op
i artikelen, due goedkoopcr Kn dan ale l m e« u za-ik k t, i l'
».,kk iig« 11Onthoud |i< i eens al» l Dekens, Bsdden, Ledikanten, Karpetten
ttM :n DE 3 EENEN aan t«- loopsn, dan kunt U zich oiertuigwi
VN' tullen L' niet» opdringen, koopt U niet, eren goeie vrien a III Haarlemmerstraat III
mij vanavond ten dane vroeg.
een dane voor mij vrij heeft
Zóó wordt cr gesproken over degenen, die d.inscn leerden hij
DANSSCHOOL EVERT CASTELEIN, dc school waar men
het betere dansen leert.
Na elke les ontvangt U duidelijke schriftelijke
aanwijzingen voor het na-oefenen thuis
Voor Privé en Clublessen inschrijving dagelijks 2 10 uur
TEL 1837
ROT AX
TEL. 1837
ONZE 20 ré PKUSVKRLAGING IS EEN SUCCES.
Leiden—Den Haag 12
Leiden—Haarlem 3 20
Leiden—Amsterdam 5&Q
Leiden—Alphen 185
Leiden—Katwyk 1 1.—
Lelden—Rotterdam „4 75
loeiden— lloogmade „080
Lelden—Voorschoten 0 70
Deze prOzen zijn per retour en per wagen. Wachten 0 50 per uur.
Stadsritlcn 10 cL vry voorkomen. Toeren 1 50 p. uur. Wachten In de stad 15 cL
2473 per kwartier.
KOOPEN IS EEN VERTROUWENSZAAK
Wi) leveren U sleed» van l»le kis» fabrieken nieuwste modellen tegen da laag»le pr()xn
lb parade waar anderen in te kort »nn geschoten, worden M) <>ns hersteld met een hall
jaar garantie. Onze firma naam li daar S0 jaar voor bekend!
Brccstra.it 155, Tel. 1823 - Brccstraat 152, Tel. 103
Haarlemmerstraat 115, Telefoon 114
HAARLEMMERSTRAAT 267
5e hult vanaf de Pelikaanstraat
Mutsen vanaf 2 ct»Slingers, 7 Meter 25 ct»
Serpentine. Confetti» Bl
Klndervlaggen. Lampion» vanaf 5 ct
Tulnvuurwerk
Stee da da nieuwste voordrachten
Eerste Leidsche
R.K. Begrafenisonderneming
GEVESTIGD 1832 9 i
G. H. KLEINHANS
Pieter de la Courtstraat 22
TRANSPORT. - TELEFC0N 1455
6 DIEPE BORDEN
fi PLATTE BORDEN
6 DESSERTBORDEN
2 DEKSCHALEN
1 SOEPTERRIEN
1 VLEESCIISCHOTEI
1 SAUSKOM
1 SALADE»\K
GOEDKOOP DRUKWERK
10 000 NOTA 17.-
100 VISITEKAARTEN m.t 100 ENVELOPPEN
TL— (tuuni.
Voort» Alt. andere Orukwtrfccn Irgtn d»
LAAGSTE PRIJZEN
De Goedkoope Handelsdrukkerij
LEEUWENHOEKSTRAAT 6 i b.j de Pa»teur»tr
12 ONTBIJTBORDEN
4 VLEESCH AC HAALTJES
2 BOTERVLOOTJES
1 BROODDAK
1 THEEPOT
1 SUIKERPOT
1 MELKKAN
1 SPOELKOM
12 KOP EN SCHOTELS
1 GEBAKSCHAAl
12 GEBAKBORDJES
KOFFIEKAN
voor I i f prnonen
11 grhrrlr garnituur
compleet gekocht
van 2828
35.45
VOOR
allee In voorraad in
dlverec nieuwe decor*.
Prima qualltrlt
Ivoorkleurig porvele In. EE
alle» in één groot
mooi royaal model.
Ziet deze collectie.
3-^5 en Uw kcue li
15.50
9.00
6.50
1.20
gemaakt!
