Tentoonstelling„De Abdij van Egmond" 25ste Jaargang MAANDAG 3 SEPTEMBER 1934 No. 7904 3)e Geid^eh^Coii/tamt DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN M ABONNEMENTSPRIJS b*dr..|t b, voonitbeUJui Voor Leiden IS cent per week2-SC per kwartaal B«j onze Agenten 24 cent por week S 2.60 per kwartaal Franco per poet 2.SS per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonni's ver krijgbaar tegen betaling ven 54 cent per kwartaal, bg Afzonderlijke nummers cent, met Geïllustreerd Zondagsblad S cent. Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935. REDACTIE 15 11 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per reg*l Voor Ingezonden Modedeolingvn wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 90 woorden, waarin bo- belrekkingm worden aangeboden of gevraagd» huur en verhuur, koop en verkoop: 114 DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN. V De Juiste toon. In Amsterdam is een Joodseh meisje op afschuwelijke wijze vermoord. Wy schre ven hier niet over dat misdrijf; na derge lijke misdrijven wordt er o.L veel te veel over geschreven en gesproken. Stilzwijgen zou ten slotte veel beter zijn. Of: de uiting van een gedachte, als vertolkt doof den rabbijn, die sprak in het Reinigingshuis, op de Begraafplaats der Nederl. Israëlie- tische gemeente te Amsterdam. Hoe zal ik uiting geven, namens de Joodsche gemeente, aan hetgeen leeft in de harten van duizenden, aldus rabbijn Saarlouis. De mensch is als een damp. Zie daar het beeld van het leven, waarvan wij afscheid nemen. Op onbegrijpelijk wreede wijze is een engel naar God teruggevoerd. Zij was een goed kind, bemind door ieder, die haar zag. Zij is ter ruste gegaan. Haar is veel leed bespaard, doch die overgeble ven zijn, dragen de smart Ons hart gaat uit naar de ouders. Een trilling van mede leven, een stroom van medegevoel trekt naar hen, die zoo werden beproefd. Op weg naar dit Reinigingshuis zag ik honderden schreien om een kind, dat zij niet hebben gekend. Zoo diep trof het leed der ouders. Ons zijn de zorgen gebleven, ging rab bijn Saarlouis voort Ons ook de plicht om tot inkeer te komen, beginnende bi) ons zelf. Als iedere Joodsche man en Joodsche vrouw zichzelf scherp beziet gebonden door den slag, die hier gevallen is, dan leed dit kind niet tevergeefs. Ziet die laatste gedachte is waarlijk groot en mooi! Dat is de juiste toon, welke past bij zulk 'n begrafenisDe zonde van een an der moet ons brengen tot inkeer en zelf beschuldiging. Deze gecstes - h o uding is moeilijker, dan het optreden van dengene, die zich in 1 os-bars lende verontwaardiging neerstort op den zondaar.... Zeker, die verontwaardiging, die afkeer en afschuw kunnen redelijk en gezond zijn. Maar de ze gevoelens moeten worden neergedrukt door de over-heerschende overtuiging, dat ook wij zondaars zijn en dat de maatschap pij zooveel beter zou zijn. als iéder onzer in eigen omgeving zou verspreiden de welriekende geur der heiligheid, zou be zitten de boeiende aantrekkingskracht van de deugd. ,,Ons ook de plicht om tot inkeer te ko men, beginnende bij ons zelf". Deze woor den van den Rabbijn, gesproken op die plaats onder dié omstandigheden, zijn tref fend door hun eenvoudig-ware levensbe schouwing. AUTO MET VIJF PERSONEN TE WATER Een dame verdronken Hedenmorgen te ongeveer elf uur reed een personen-auto, afkomstig uit Amster dam, door tot nog toe onbekende oorzaak in de Schalkwijksche Wetering. In de auto waren, behalve de chauffeur, vier dames gezeten. Door onmiddellijk toegeschoten hulp werden de chauffeur en drie dames op het droge gebracht Een der dames is echter verdronken Nader vernemen wij, dat de auto, af komstig uit Amsterdam, op weg was naar Grave. Het was een gehuurde wagen. Be halve de chauffeur zaten vier zusters in den wagen, nl. mevr. C. Wessing, mevr. Siemering en mevr. S. Borghols, allen uit Amsterdam en mevr. A. de Kruyf uit Baarn Een der dames is bij het ongeval om het leven gekomen, doch het was hedenmiddag nog niet bekend, wie der zusters het onge luk heeft getroffen. Een der andere dames is er thans tengevolge van het ongeval vrij slecht aan toe. Hedenmorgen door Minister Marchant geopend Hedenmorgen is in de Tréveszaal van het departement van Waterstaat de, in het gemeentemuseum aan den Korte Vijver berg ingerichte, tentoonstelling „De Abdij van Egmond" geopend, in tegenwoordig heid van vele autoriteiten. Deze plechtige opening in de fraaie Trè- ves-zaal van het Ministerie van Waterstaat word bijgewoond door een groot aantal ge- noodigden, o.w. de leden van het comité ,,De Abdij van Egmond" als Z.Exc. Jhr. Mr. Ch. Ruys de Becrenbrouck, burgemees ter Wiegman van Wassenaar, pater Dalma- tius van Heel, pastoor Nolet uit Amster dam, e.a. Voorts waren aanwezig H H. Exc. Minister H. P. Marchant en Minister J. Kalff, Mgr. H. J. M. Taskin, president van het Groot-Semnaric te Warmond. Mgr. Dr. van Gils, Mr. J. S. de Monchy, burgemees ter van Den Haag en de Haagsche wethou ders, Snoeck Henkemaius, de Vries, Ir. Fe- ber en Prof. Ir. van der Bilt, Prof, van Poelje, dir.-gen. van het Onderwijs, Z. Exc. Mr. van Karncbeek, Dr. Japikse, di recteur van het Kon. Huis-archief, Dr. v. Gelder, directeur van het Gemeente-mu seum te Den Haag, Prof. Dr. Byvanck, de sup-prxor van de St. Paulua-Abdij te Oos terhout, Dom. Huyben, Prof. J. Henneman, van het Groot-Som mar ie te Warmond, Mr. Dr. J. W. Verburgt, gemeente-archivaris te Leiden, Mr. J. Drcsch, gemcente-archivaria te Alkmaar, Architect A. J. Kropholler, burgemeester van Hellenberg, Hubar van Rijswijk, de heeren G. Bon en F. Schnei ders namens de R.-K. J ournalistanver. Zuid-Holland, de heer J. Hulsman namens de Ned. R.-K. Journalistenvereeniging, Mevr. J. MandorsVermeulen en Mevr. Verschrieck namens het comité „Vrienden van Egmond", Mr. J. van Bolhuis en mej. Emmy Belinfante namens de Haagschc Journalistenvereeniging en vele onderen- Rede Prof. Byvanck. De voorzitter van het ten toonstcll in ga- comité, prof. dr. A. R. Byvanck, heeft de aanwezigen welkom geheetcn cn dank be tuigd aan den minister van Waterstaat, die de Tréveszaal voor de opening van de tentoonstelling heeft beschikbaar gesteld, In het bijzonder verwelkomde spr. den minister van Onderwijs, Kunsten cn We tenschoppen. ccrcvoorzittcr van het comité, die de tentoonstelling zou openen, den burgemeester en andere leden van het ge meentebestuur van Den Haag, dat locali- tcitcn voor de tentoonstelling heeft afge staan. cn den subprior van de Bcnedic- tijncrabdij te Oosterhout, vertegenwoordi ger van den abt Spr. verklaarde, dat het belang, dat de abdij van Egmond heeft voor dc oudste geschiedenis van Holland, algemeen be kend is. In dit gewest is de abdij geduren de de middeleeuwen het geestelijke cn cul- tureelc centrum geweest. Het is dus zeer begrijpelijk, dat allang van vele zijden de wensch is geuit, dat de abdij zou herrijzen Het comité, dat, met den ccrcvoorzittcr, jhr. mr. Ch. Ruys dc Becrenbrouck, zich ten doel stelt, gelden te verzamelen voor den bouw van een Bcnedicttjncrklooster te Egmond, heeft ook het initiatief voor deze tentoonstelling genomen. Het denk beeld hiertoe was gekomen van mgr. dr. van Gils. Ter tentoonstelling zal men de plannen van den architect Kropholler voor een nieuwe abdij kunnen bcstudecrcn. Maar overigens heeft het tcntoonstcllings- comité zijn belangstelling uitsluitend ge richt op de abdij, die in dc jaren 1372 cn Historische documenten In het Gemeente-Museum In den Haag 1573 is te gronde gegaan. Het comité heeft zich ten doel gesteld, zooveel mogelijk voorwerpen te verzamelen, die op de oude abdij betrekking hebben, en de tentoon stelling zoo in te richten, dal de bezoeker* een eenigszins sprekend beeld krijgen van de abdij, van haar geschiedenis en van haar beteeken is voor de oude historie van ons vaderland. Hierna gaf spr een overzicht van het geen er vun de AbdJ en haar kunstschat ten bewaard en bekend is gebleven. Spr. eindigde met een woord van dank aan de velen, die door bun medewerking deze tentoonstelling tot een feit hebben helpen maken, aan de inzenders, in de eerste plaats aan H M. de Koningin, aan den Aartsbisschop van Utrecht t-n den Bisschop van Haarlem, die kostbare voor werpen hebben beschikbaar gesteld, aan het gemeentebestuur van Alkmaar, dat uit archief en museum een zeer groot aantal documenten heeft afgestaan, aan mr. Bijlsma, den algemeen Rijksarchivaris, aan den bibliothecar.s der Rijksuniversiteit te Leiden, dr. Wieder, en aan de leden van het comité, die het meeste werk voor dc tentoonstelling hebben verricht, aan dr. P. C. Molhuysen, dr. H. E. van Gelder en den secretaris pater Dalmatius van HccL. Rede Dom Huyben. Hierna voerde het woord Dom Huyben, supprior van de St. Paulus-AbdiJ te Ooster- hout, die zcide, dat -ie Benedictijnen met vreugde de belang*'.^-mg voor Egmond be groeten. Gaarne had d«* Abt zelf hier zijn dank betuigd aan hen, die voor de totstand koming van deze tentoonstelling hebben ge arbeid cn nan hen. die hier van hun belang stelling blijk geven. Het is gebleken, aldus spr., dat Egmond bij onze landgcnooicn een nationale klank heeft, waarvan de opening dezer tentoonstelling door Minister Mar chant een sprekend bewijs is. De Benedic tijnen brachten in Nederland hel Christe lijk geloof en de Christelijke beschaving, welke voor ons vaderland onschatbare ge volgen hadden. Allen voelen en erkennen dat. Egmond was een haard van hoogcr leven, dat niet in cijfers la vast te leggen. De Benedictijnen waren cultuurdragers om dat zü Godzoekers waren. Dc naam van Egmond is aan de geschie denis van het Hollandschc Gravenhuis on verbrekelijk verbonden. Dc Graven van Holland hebben de Abdij gesticht, beschermd en verrijkt en zijn daar ook begraven. De Abten van Egmond wa ren hun raadgevers cn zU hebben het san- zien van Holland verhoogd. Moge deze tentoonstelling bU velen de gedachten wakker roepen aan de geestelijke rijkdom en beschaving, waarvan dc Abdij van Egmond de groole Noderlondschc draagster was. Rede van minister Marchant Minister Marchant, het woord nemende, verklaarde, dat de regeering het verzoek, om haar belangstelling te 'oonen in wat hier wordt ondernomen, door de tentoon- riclling te openen, met ingenomenheid heeft begroet Spr. merkte op, dat wij by de lectuur van dc historische gegevens, ons geboden door hen. die voor dc abdij van Egmond de belangstelling hebben gewekt, toen zy na de belangrijke ontdekkingen van dr. Holwerda aan den herbouw de hand gin- HET NIEUWE STATION TE BOSKOOP. DAT 6 OCTOBER A S. LN GEBRUIK WORDT GENOMEN. BRUTALE ROOFOVERVAL TE ALKMAAR f 900.gestolen Zaterdagavond heeft te Alkmaar een brutale roofoverval plaats gehad, waar van de 70-jarige landbouwer W. H.. wo nende aan het Zeglis, aldaar, het slacht offer is geworden. Nadat de zoon en de knecht van H. ter kermis gegaan waren, had de man zich icr ruste beg ven. Te kwart over elf schrok hij wakkei door tuitengerlnkel. Een on bekend gebleven individu kroop door hel verbrijzelde raam de slaapkamer van den ouden man binnen om vervolgens diens pantalon, welke onder zijn hoofdkussen lag, weg te nemen en daarmede door hel raum weg te vluchten. In de pantalon be vonden zich twee portemonnaies met to taal ƒ000. VOORNAAMSTE NIEUWS. gen leggen, treffend ervaren, dat er niets nieuws onder zon is. De minister herinnerde eraan, dat dc president der bijeenkomst heeft geschre ven, dal het het kerkfort was. symbool van de gtrydende Kerk, dat by giftbrief van den Frankiochcn koning Karei den Eenvoudige, van 15 Juni 922 al» Christe lijk bolwerk tegen de invallen der heiden- sche Noormannen en West-Friezen aan den grondvester van onzen Staal, Dirk I, geschonken werd. Dc bewindsman ver volgde: „Zeshonderd Jaren later scheen men het gevaar, van heidensche barbaren dreigende, voorgoed overwonnen te ach ten De Christenen meenden, dat 't Chris tendom wat onderlinge vernietiging wel kon lijden, In 1574 werd het kerkfort. te gen de heidensche barbaren gebouwd, vernield en aan zjjn inkomsten werd een andere bestemming gegeven. Thans Is het weer zoo gcloopc», dat do behoefte aan kerkforten tegen het gevaar van heidenen weer Is gaan nijpen. Nieuwe stormen zijn tegen hel Christendom opgestoken De taak van de Noormannen en West-Friezen is door anderen overgenomen. Hel is zaak. dat de Christenen uil de gevolgen der on derlinge vernietiging leering trekken De minister voegde erbu. dat de Abdij van Egmond is als dc omgrhoudci boom- die frissche loten schiet; zij zal opnieuw in kracht verrijzen „Het is een historische kringloop, leerryk in onze dagen. Adel- bertus kwam cn beschaafde de Nederlan ders. HU deed haal verkecren in liefde Maar wnt hy in goddelijke Inspiratie had opgebouwd, werd door andere Nederlan der» vernield. Alleen de bron bleef haar heldere water geven.... Hier is gebouwd en gezaaid; hier is liefde cn wUshcid ge kweekt; hier is vernield en hier zal straks weer worden opgebouwd. Dit is de geest, die ons moet bezielen. wy zien het thans in. allen tezamen: wie één waren als christenen, hadden niet, om J verschil van meening. opgelaaid tot haat, moeten gnan dooden en branden en ver nietigen. Zy hadden het hoogste doe), door i allen In samenwerking te dienen, niet moe- ten verligeen uit hel og. ..Hadden moe- ten" zyn vrecsclijkc woorden. Maar het j besluit, waartoe zy dwingen, is inkeer en herstel". De bewindsman eindigde met den wensch uit te spreken, dat de tentoonstelling, wel- ke hij geopend verklaarde, en alwat zal opbloeien uit het hier ondernomen Initia tief, materiaal en geestelijk, zal doen her winnen, wat miskend en neergeslagen was, Jhr. mr. Ch. J M Ruys de Becrenbrouck heeft een korte toespraak gehouden. waar- In hy o.m zcide: „Ten tweeden male In een kort tijdjbeftek mag ons land zich verheugen In een krachtige uiting van na tionale saamhoorlghcld. Verleden Jaar toch gold het voor ona volk In nationaal verband te herdenken den stichter der Nedrrlandache onafhankelijkheid, te eeren Willem van OranjeEn thans heeft Ne derland zich opnieuw opgemaakt om het bewijs te leveren, dat het zich bewust is van zijn plicht, zijn vaderlandachc geschie denis te kennen in al de rijke uitingen van de voorafgegane ecuwen". Spr. merkte op, dal de tentoonstelling en de voordrachten, welke een keur van deskundigen In den loop dezer maand zal houden, een middeleeuwsche aangelegen heid van historischen aard als een natio naal feit erkennen. Hij uitte os. den wensch, dat in alle dcclcn des land de be langstelling in het verleden én heden van Egmond zou worden verhoogd. Namens 't R K. Comité tot inzameling van gelden voor den bouw van een Benedictijner- klooster te Egmond. dankte spr. allen voor hun medewerking, den minister van Onderwys, het gemeentebestuur van Den BUITENLAND. Rusland* toetreding tot drn Volkenbond vrijwel vrrsekrrd. (2de blad). De groote textielstaking ln de Vrrrrnig- de Malen begoiinrn. <2de blad). BINNENLAND. De tentoonstelling „De Abdij van Ff- mond" hedenmorgen te drn ILiag door Min. Marchant geopend Ic blad). Te Ems op de Vrluwe sljn gistermorgen bij een boerdrrljbrand drie susJes om het leven grkomrn. (Gem. Lier. 3de blad). Te Schalkwijk reed hedenmorgen een auto te water, waarbij een der vier inzitten de dames verdronk, (late blad). RIJ een roofoverval te Alkmaar werd 999 buitgemaakt, (late blad). Fabrieksbranden te Rotterdam en l'trrchl (Gem. Ber. 3de blad). RIJ een veldslag In het woonwagenkamp Ie Grave vielen verschillende gewonden. (Gem. Bcr. 3de blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Voetbal: liet derde lustrum van den II V II I r lil r nDrn Blgf ril N.iiml Holland w innen de districtawrdstrljdrn. (2e blad). Opening van het nieuwe sportterrein te Nieuw veen. (2da blad). Het Internationaal programma van den K.N.V-B. (2de blad). Gymnastiek: Nationale wedstrijden van E.b.T.O. te Bodegraven. <2de blad). I, a w n t e n n I s: Nederland ver!iaat den «•Mvffi IcgM MfM Motorsport: De N'ederlandsrhe mo torrenner Toldervaart ln Tsjerho Slowakije doodrlljk verongelukt. 2de blad). WOI IID) N. Aankomst Pater J. Boratsoom. wel- eerw. Pater Joseph us Borsboom, die Zondag 0 September as. zijn plechtige eerste H Mis opdraagt ln onze parochiekerk, zal Za terdagmiddag daaraan voorafgaande op feestelijke wijze worden ingehaald. De parochianen worden verzocht de vlaggen uit te hangen als leeken van mede leven. Haag en het ten toons lel 11 n gscom i té afzon derlijk noemende. De tentoonstelling De bedoeling van deze tentoonstelling Is de beteekeni# van dc Abdij van F.gmond voor de Nederlandsche cultuur In de her innering terug te roepen en aldus te pro- pageeren de bouw van een nieuw cultuur centrum op dezelfde plaats. De grootste moeilijkheid bij de inrirh- ting dezer expositie was zoo vertelde ons dr. van Gelder, directeur van het Ge meentelijk Museum in den Haag (fat er van de Abdij en haar kunstschatten zoo v/einig bekend is. Toen In 1372—'74 de Abd|) grondig werd verwoest, «eerden d»-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1934 | | pagina 1