De Saar-demonstratie
op Ehrenbreitstein
25ste Jaargang
MAANDAG 27 AUGUSTUS 1934
No. 7898
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DC ABONNEMENTSPRIJS bi, T^rntbrt.lxf:
▼oor Leèden 1» «s* per week!Ji per kwartaal
Bq one Agenten M oent per w«tk 2.64 per kwartaal
Franco per poet 235 per kwartaal
Bei Geïlluatreerd ZondagrfAwd b voor de A bonne's *«r-
krygbwer Wgen betaling van bê cent per kwartaal, b«J
og. Afzonderlijke nummert 5 cent, au-t
GeTDuatreerd Zondagsblad cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL INT. ADMINISTRATIE 93S, REDACTIE IS II
GIRONUMMER 103003. POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTi
Gt^one Adrrrtentien 30 cant per rrgd
Voer Ingescmden Mededeellngeo wordt
TVlKFOONTiU van tan hoogste 10 woorden, waarin ha-
hairakklngan worden aangeboden oi gevraagd, huur aa
verhuur, koop en verkoop: tü
Hitier spreekt tot de Saarlanders
ZESHONDERDDUIZEND
DEMONSTRANTEN
De groote Saar-demonstratie, die giste
ren op den Ehrenbreitstein te Koblenz is
begonnen, had gistermorgen, wat het aan
tal deelnemers betreft, reeds alle ver
wachtingen overtroffen.
Onafgebroken waren gedurende den
nacht extra-treinen uit het Saargebied en
de overige deelen van Duitschland aange
komen. Op het station heerschte een on
gekende drukte.
De toegangswegen tot de vesting Ehren
breitstein en het feestterrein waren reeds
gisternacht door de menigte versperd.
Troepen Saarlanders zonder einde, mar
cheerden door de straten naar omhoog.
Gistermorgen om half elf werd door den
Domheer Homsheid uit Koblenz in de
open lucht een Mis opgedragen.
De geestelijke hield hierbij ook een
toespraak waarin hij er o.a. op wees, dat
de Duitsche broeders en zusters hier bij
eengekomen zijn voor een echte nationale
demonstratie, om elkaar trouw te beloven
in dezen moeilijken tijd.
Laten wij, volksgendöten, van ganse her
harte het vaderland dienen en voor het
volk en vaderland en voor den Führer uit
het diepste van ons hart bidden.
Tenslotte stortte de Domheer een diep
gevoeld gebed voor den Führer en het
Duitsche vaderland.
Voor de leden der Evangelische Kerk
hield pfrarrer Wolfrum uit Koblenz een
kerkdienst.
De woorden van dezen spreker waren
een krachtige trouwbetuiglng aan het
Duitsche volk en vaderland, waartoe de
Duitsche broeders uit het Saargebied ein
delijk willen tcrugkecren.
Hier, op den trotschen Ehrenbreitstein,
aldus spreker, zal de eed omhoog gaan:
„Wij willen Duitsch zijn, zooals onze va
deren waren. Wij willen terug naar het
Duitsche moederland".
Honderdduizenden zyn uit alle streken
van het land gekomen om den Duitschcn
Saarlanders in dit uur de broederhand te
reiken. Wij zijn van één lichaam en bloed
en wat God bijeengevoegd heeft zal de
mensch niet scheiden.
Het Duitsche volk is niet goddeloos ge
worden, zooals vaak beweerd wordt, doch
het is een geloovig volk, hetgeen deze bij
eenkomst bewijst.
HITLER SPREEKT
Het hoogtepunt der be too ging was een
rede van rijkskanselier Hitler tot de Saar-
bevolking.
De Führer herinnerde in deze rede aan
de voorgeschiedenis der Saarkwcstie. waar
bij hij aantoonde, dat het Saargebied met
bet Duitsche volk is samengegroeid. Hier
van, aldus spreker, is de betooging van
heden een zichtbaar symptoom.
Toen men het Duitsche volk niet de
zelfde rechten wilde toekennen als andere
volken heeft het in een reeks betoogingen
de wereld getoond, dat het voortaan één
wil zijn. één in geest, wil en daad. Op het
gebied der buitenlandsche politiek ver
langt Duitschland, dat de vrede gehand
haafd zal blijven, doch tevens dat zijn ge
lijke rechten zullen worden gewaarborgd.
Deze programma-punten zijn voor geen
enkele wijziging vatbaar. De nationaal-
socialistisehe beweging, en dat is Duitsch
land. staat als een geheel daarachter.
Op het gebied der binncnlandsche poli
tiek strijden wy voor het bestaan van dm
Duitschcn boer. den arbeider, den mid
denstand, voor het geheele Duitsche volk.
Daarom bestrijden wij de werkloosheid,
doch ook het overdreven standbewustzijn.
In weerwil van alle moeilijkheden zijn op
dit gebied reeds enorme resultaten be
reikt.
In felle bewoordingen keerde Hitier zich
tegen de „internationale clique", die, zoo
zeide hij, zich niet tegen ons koeren, om
dat wij de belangen van het Duitsche volk
te slecht, doch omdat wij deze te goed
hebben behartigd. Wy kennen deze pers.
die medelijden heeft met ons volk. omdat
het een dergelijk regime heeft te dragen.
Ik zeg tot u: veertien Jaar hebben zij ge
wacht, in dien tijd konden zij tonnen, wat
zij vermochten, voldoende uitdrukking ge
ven aan hun medegevoel met het Duitsche
volk. Men heeft echter in die jaren
Duitschland vernederd. Thans bemerkt
men, dat Duitschland zijn eigen weg wil
BINNENLAND
gaan en dat het dit medelijden niet noo-
dig heeft.
Even scherp hekelde Hitler hetgeen de
buitenlandsche bladen naar aanleiding
van de jongste volksstemming hebben ge
schreven. Dat alles, zoo zeide hij, kan er
niets aan veranderen, dat het Duitsche
volk zyn wil heeft geuiL
Er zyn er. die zeggen: „Zij hebben moei
lijkheden". Daarop antwoorden wij. „wij
hebben moeilijkheden, omdat ons vck nog
moeilijkheden heeft. Wy bewijzen aan
onze critici, dat wy het lot van ons volk
tot hot onze maken".
Onder daverend applaus riep Hitler uit,
dat men niet moet gelooven met woorden
indruk op Duitschland te maken. Ons, zoo
verklaarde hij met nadruk, zal niemand
omlaag drukken. Onder geen omstandig
heden zullen wij capituleeren. Hoe groo-
ter de nood is, hoe harder wy werken
en des te vastberadener wij zijn. Wy we
ten, dat er nog zorgen bestaan, doch te
vens, dat wy die zorgen ten slotte zullen
overwinnen.
Als zekere internationale cliques geloo
ven, zoo ging Hitler voort, ons murw te
kunnen maken door economische terreur
maatregelen enz. dan kennen zU ons
slecht Als men ons dwingen wil, dan zul
len wij economisch op eigen becnen slaan
en dan zal men spoedig inzien, hoe weinig
resultaat dergelijke pogingen hebben. Op
economisch gebied hebben wi) anderhalf
jaar gewerkt; ware dit niet zoo. dan zou
den de schoorsteen en onzer fabrieken met
r c/O ken.
De godsdienstkwestie
En ook op cultureel gebied hebben wij
ln anderhalf jaar getoond, wat wy vermo
gen. In dit opzicht heeft men ons even
eens vcrwyten gedaan. Men heeft gezegd:
..Gij verwijdert u van hel Christendom".
Neen, wij niet doch onze voorgangers
hebben zich daarvan verwijderd. Wij heb
ben slechte een duidelijke scheidingslijn
getrokken tusschcn de politiek, die zich
met uardschc dingen bezighoudt, en den
godsdienst die zich met de Kerk moet be
zighouden. Op de vryheid der confessies
is nooit inbreuk gemaakt en dat zal ook
nooit geschieden. Er zal een tijd komen,
dat men ook in confcssioneele kringen zal
inzien, wat wij in dit opzicht hebben ge
daan voor Duitschland en de geheele
wereld.
Wij willen alles doen, wat naar onzen
besten wil kan worden gedaan voor ons
Duitsch r|jk en het volk. De wereld zal
dat erkennen, wanneer op 13 Januari de
bevolking van het Saargebied haar stem
voor Duitschland afgeeft en hel zal zijn
stem voor Duitschland afgeven. Nog steeds
is het Saarprobleem ons grootste probleem
Wy zijn bereid met de wereld tot een op
rechten vrede te komen. De Saar-kwestie
is het ccnige territoriale vraagstuk, dat
ons Duitachers nog van Frankrijk scheidt
Als zy opgelost is, is er geen verstandig
motief te bedenken, waarom twee groote
volken ecuwig en altijd als vijanden te
genover elkaar zouden moeten staan.
Misschien zal mettertyd bij onze voor
malige tegenstanders steeds meer het be
sef ontwaken, dat de problemen, waarvoor
w(j allen gesteld zijn, zoo groot zijn, dat
wij deze gemeenschappelijk moeten oplos
sen, in plaats van elkaar te beoorlogen.
De problemen, welke de toekomst opwerpt
zyn te groot, dan dat wij ze alleen zou
den kunnen oplossen. Daarom moet dit
gemeenschappelijk geschieden. (Geest
driftige instemming).
AJ trachten ook zekere Internationale
onruststokers, die wjj kennen, steeds weer
opnieuw vijandschap tusschen deze beide
volken te zaaien, zoo heb ik toch vertrou
wen ln het gezonde verstand. Ik hoop,
dat het verstand zal zegevieren en dat na
de kwestie en na den 13den Januari, den
dag der stemming, een verzoening kan cn
zal volgen.
Von Papen kon er niet bij zijn
De Duitsche gezant ln Oostenrijk, Von
Papen, die op het oogenblik op zijn land
goed Wallerfangcn in het Saargebied ver
toeft en gisteren op de Saarbctooging op
den Ehrenbreitstein het woord zou voeren
was door het weder optreden van een
oude kwaal, verhinderd aan de betooging
j deel te nemen.
HERSTEL VAN DE KONINGIN.
Naar de „Tel verneemt is de toestand
van Koningin Wilhelmina dermate verbe
terd, dat Zy Zondag met Haar gevolg in
de eetzaal van het hotel het diner heeft
gebruikt.
DE AARDAFFELSTEUN.
Aandrang UK opheffing eon de uitvoer-
be I rmmeringrn.
Naar het Neder landadi Correspond en tie-
bureau mededeelt, heeft het aardappel-
vraagstuk, waaromtrent den laataten '.yd
in de pera nog al eens beschouwingen wor
den geleverd, de volle eendacht der re-
geering.
In deze beschouwingen wordt dikwijls
opgemerkt, dat een aardappclxtcunregc-
hng voor den oogst 1034 niet noodlg wordt
geacht, en dat vraag en aanbod wel zoo-
zoodanig met elkaar in evenwicht zullen
zyn, dat het product een behoorlijken prys
zal opbrengen voor den teler.
Er wordt gewezen op den vlotten afzet
van de vroeg»- aardappelen als gevolg van
de geringere Ix-teeld® oppervlakte en van
de kleinere opbrengll door de droogte,
waardoor men vroeger met het rooien van
de middelvroege aardappelen (Eigenhei
mers) is begonnen.
Het zal evenwel eest mogclyk zijn. een
voldoende inzicht te- verkrijgen ln den
voorraad winteraardtppeU-n, wanneer de
oogstresultaten bekend zullen zijn.
Voorts ia de mogelykheid niet uitgeslo
ten, dat ln de naaal toekomst over meer ge
gevens beschikt zal kunnen worden inzake
de eventueel» mogflykheid van alaet van
late aardappelen het buitenland.
Eerst dan zal het mogclyk zijn, een oor
deel te vellen over de al-of-niet-noodzake-
lykheid van den steunmaatregel voor
uardappclen.
Het vraagstuk van de sorteering blijkt
voor menigeen een steen dos aanstoots te
zijn.
Verruiming van de maten, ln den zin
vooral van het toelaten van de bovcnmaal-
ache aardappelen in de consumptie, wordt
bepleit alsmede het toestaan, dat drielin
gen in de consumptie komen.
Uiteraard zal ook te dezen opzichte nog
eenig geduld geoefend moeten worden, om
dat ook deze kwestie afhankelijk ia van den
oogst van late aardappelen en de mogelyk-
heden, die zich. naar men hoopt, voor ex
port zullen voordoen.
De marktsituatie, die in de afgeloopen
weken beheerscht werd «enerzijds door een
aanbod, wyi de teler zijn voile aandacht
aan den graanoogst moest geven, ander
zijds door de Idee, dat de droogte wel een
aanmerkelyken invloed moet hebben op
den oogst ln West-Europa, deed behoorly-
ke prijzen tot stand komen.
Opmcrkciyk is evenwel, dat een niet on
betekenende teruggang in de prijzen op
getreden ia.
Succeasieveiyk wordt thans het aanbod
grooter. terwyi verscheidene soorten aan
de markt komen met verschil in markt
waarde.
De aardappeJatcun zal zeker niet langer
in stand worden gehouden dan noodzake
lijk ia.
GOEDKOOP VERVOER RIJ DE
SPOORWEGEN.
Onverantwoordelijke tarievenpolitiek?
De heer Duymacr van Twist heeft aan
den Minister van Waterstaat de volgende
schriftelijke vragen gesteld:
Ie. Is het juist, dat op 7 Mssrt IJ. 12
nieuwe rijwielen door de Spoorwegen van
af Alkmaar naar station Noordschnrwoude
afstand 12 KM. vervoerd werden te
gen een vrachtprijs van 50 cent, dus voor
nog geen 5 cent per rijwiel, terwyl het be
ste IJ oon ad 1130. zoo de woning van den
ontvanger der rywieion zich binnen den
beste lknng „Station Noordsohsrwoude"
had bevonden, voor rekening van de Spoor
wegen zou zijn gekomen, zoodat in dat ge
val de Spoorweg«-n hun werk gratia had
den verricht en den ontvanger nog 1 ca
deau hadden gedaan?
2e. Acht de Minister ©en tarievenpolitiek,
waarbij de vrachtprijzen als in vraag 1
vermeld beneden de zelfkoetcn gaan 'ref.
aan het 1---- - I ett 5 Ml IMI
van het tijdschrift „Binnenvaart") in ver
band met de groote tekorten der Spoorwe
gen. die het Ryk heeft te dragen, wel ver
antwoord?
3e. Is het Juist, dat de Spoorwogen tot
2000 K G. da vracht- en ylgoedercn gratis
bostellen?
REIZIGERS VERKEER MET
DI ITM III 1MB,
Laat uw vreemde geld rrglxtreerea.
Men achryft ons:
Herhaaldeiyk blijken nog Nederland-
srhe reizigers naar Duitschland. of zy, die
via Duiuchland rotzrn met bestemming
naar elders, niet bekend te zyn mot de
bepaling van de Duitsche deviezen-con
trole. dat men by paaseering van de grens
verplicht is aan den met de controle be
lasten ambtenaar op te gov en hoeveel
vreemd geld men by zich heeft.
Teneinde groote moeilykheden by hel
verlaten van het land te voorkomen, is het
gewrnscht, ook al wordt hiernaar gern
navraag gedaan, by binnenkomst het be
zit aan vreemde valuta te laten rogiatlM
ren. daar zonder meer geen toestemming
ia te verkrygen tot weer uitvoer van hel
uit Nederland meegenomen geld. Particu
lieren alsook de Nedcrlandsche reisbureaus,
die biljetten verstrekken voor reizen naar
Duitschland, alsmede voor passage op
Duitsche schepen, zullen er derhalve goed
aan doen op dit voorschrift attent tv zyn.
inspectie vel yk de aandacht hunner ellén-
tèle hierop te vestigen.
HET BETAL1NGNVERKEER MET
in HM in 1MB
Een communiqué van de Nrderlandarbr
Honk.
De Nederlandsche Bank te Amsterdam
deelt het volgende mede:
Blykena van de Kykabank ontvangen
bericht, hebben de stortingen, die sedert 15
Augustus HM geschied zyn op het krarh-
tena de Nederlandach-Duitsche deviexenre-
gcling van 31 December 1932 bij de Rijks
bank geopende Sondorkolo van de Neder
landsche Bank. thans gr ramen] yk een be
drag bereikt van 15 millloen mark. Aan
gezien dit het bedrag is, waartoe ingevolge
da op 14 Augustus LL tusschen de Neder-
landache en de Duitsche regeer in gen geslo
ten overeenkomst het totaal der stortingen
op genoemd Sunder konlo voor hel yd vak
van 1531 Augustus 1934 ia beperkt, zul
len Nodcrlandsrhe exporteurs van goede
ren naar Duitschland goed doen, er mede
rekening te houden, dat voorlooptg door
de Rijksbank geen stortingen op meerge
noemd Sondcrkonlo moer worden aangeno
men.
De Nederlandsche Bank heeft van de on
der de bedoelde 15 millloen mark vallervJo
stortingen nog slechts ten dcele ad vlas on'-
vangen. Naarmate de nog te verwachten
adviezen van de Rykabank by de Neder
landsche Bank binnen komen, zal de Ne-
•Jerlandache Bank onverwyld op de gebrui-
kclyke wyze achriflolyk aan de rechtheb
benden kennis geven van de stortingen,
die te hunnen gunste hebben plaats gr-
bad. Telefonische vragen van belangheb
benden of een bepaald bedrag te hunnen
gunste is binnengekomen, hebben dus gern
doel en zullen in den regel niet kunnen
worden baantwoord.
Ter informatie van Nederlandsche im
porteurs wordt hieraan toegevoegd, dat het
saldo van de Neder landache Bank by de
Rijksbank op het Sonderkonto voornoemd,
vooralsnog ruimschoots voldoende moet
worden geacht voor het doen von betaling
aan Duitsche exporteurs, te wier gunste
door Nederlandsche importeurs guldens bij
de Nederlandsche Bank zyn gestort inge
volge Kon. besluit van 0 Augustus 1934,
no. 19.
STEUNREGELING VOOR W ERKLOOZLN
De „Tel." verneemt, dat de regeering
zeer belangrijke wijziging overweegt ln
zake de steunregeling voor werkloozen.
Tot dusver was gewoonte dat, wanneer een
wcrkloor© fianrieel geholpen werd door
zyn ouders of kinderen, het steunbedrag
verminderd werd.
Het ligt nu in de bedoeling van de Re-
gccring een de regeling, welke geldt voor
de gewone armen, n I dat krachtens art.
376 van het Burgerlijk Wetboek de onder
houdsplichtige familieleden van den arme
kunnen worden aangesproken, wal meestal
geschiedt door de instelling, waaraan hulp
verzocht is, ook te doen gelden voor de gc
steunde werkU-azen.
Daze regeling kan echter niet zonder
meer worden toegepast. Men overweeg*,
een procedure, welke hierop neerkomt, dat
de gesteunde zal moeten san loon cn. dat hij
zijn onderhoudsplichtige familieleden tot
bijstand en hulp heeft aangesproken, en
dat deze daaraan niet kunnen of willen
voldoen.
De regoering meent, dat door dazen gc
dachten maatregel de ovarhevlalasten ami
germate zullen worden verlicht, al ont
veinst zy zich niet, dat tegen dessen maat
regel bezwaren zullen warden gemaakt van
de zyds der workloozen en orgsnisauca.
DIT NUMMER BESTAAT UTT VIER
BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Groote demonstratie op den Ehrrnbrett-
«tr,n Ir hoblrni voor het baargrbled. i Z-'.o
blad).
Een principieels kloof taaarhen de Dalt-
«rhe wereldbeschouwing" rn bet Valkaan.
(3de blad).
BINNENLAND.
Kenoationecl* achtervolging van oen
itokkrlaulo. waarbij de chauffeur den
il<«4 vindt. Een tweede «mokkel-jacht
leverde ren partij grotnokkride boter op.
(Gum. Ber. 3de blad).
Jongeman te Bergen aan Z«« verdron
ken. (Gsm. Ber. 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Alhletiek: Vier nieuwe Nel records
Berger loopt da 100 M. ln wareldrocordtyd.
(3da blad).
Lawntennis: Neder Tand wint mat t- 3
den Davis Cup-weds Ir yd van Zweden. tide
blad.
Waterpolo: HPC winnaar In het tournool
der Leldacha Zw ome lub. (ido blad).
Voetbal: Hat elftal voor het district Lel-
dan van den D II V B va»tg<wt«ld. De II.
K. Sportdag la Nootdorp. <3do blad).
EEN SUCCESVOLLE KEI.HWEEK VOOR
DE N E.II TM.
Termijn verlengd UK en met II Krptember,
De N 7.11 T M.-directie heeft actief deel
genomen aan da reiaweck door het uitge
ven van passepartout* ad 1 25 0 75 vtx-r
kinderenVoor dit luttele bedrag kon men
een boelen dag van alia N Z.H - ver voer-
middelen gebruik maken, kon men over
stappen van tram op bus of boot; Volen-
dam of ArtiA waren bereikbaar voor de Ha
genaar* en Amsterdam ging eens een dagje
naar Schrvonlngen
Niet slechts de Zondag, maar elka dag
van de reiaweck is een aureus geworden
voor de N Z H ruim 14 000 kaarten zyn in
totaal extra verkocht boven het gewone
vervoer, hetgeen de stoutste verwachting
hoeft overtroffen. Hel blijkt dua wel dat
het publiek niet afkeerig ia van reizen In-
dim de prijzen binnen het bereik van ledera
beur» worden gebracht. Als regel kunnen
do/e lage pry zen bezwaarlyk worden vast-
gmteld, maar oen enkele maal. zooals nu is
geschied, kan een dergelijke reductie ais
een enorme reclame en attractie warken,
dat is thans wel overtuigend bewezen
Ondanks de groote drukte ia de dienat zeer
vlot gewroet. rwemenswaardige stagnaties
dedr-n zich niet voor.
Naar wy vernemen heeft men besloten
de uitgifte van de g'wlkoope kaarten nog
niet atop te letten; de directie heeft dm ter
mijn verlengd tot en met IS September zoo
dat men van d«*c goedkoope reisgelegen
heid ook gobru.K kan maken op den dag
van de apmJaf der Staten -Generaal. Aan
het veelvuldig verzoek van de renxigera, die
voor het eerat of nngmaala op de/o wijze
per boot, bua m tram van de NZH. wil-
.den reizen, ia dua royaal voldaan.
DE WIJZIGINGEN VN MOTOR- EN
RIJWIEL REGLEMENT.
Een prartUche K. N. A. C-uitga va.
Van de K N. A. C. ontvingen wy een
boekwerkje in „aulotaach formaat" waar
in de voornaamste wijzigingen van Motor-
en Kywielreglcmenl en IV-achlkking zyn
weergegeven
De afbeeldingen ln kleurendruk van alle
nieuwe verkor «horden hebben ook ln het
boekje een plaats gevonden.
De K. N A C. zond deze uitgave aan de
Burg«-rne**lrra ven alle Nederlandsche ge-
memten ton dienale van het politieper-
aoneal.
Niet slechts van de zijde van de auto
mobilisten maar ook van hordden van
scholen en ander onderwij wel personeel
bestaat. gezien hel groote aantal aanvra
gen. veel ^langstelling voor het boek
werkje.
