25ste Jaargang uinöuaG 21 AUGUSTUS 1934 No. 7893 3)e Geidóeh^Soti/ta/nt DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Dfc ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bg voorsit bet afin g Voor Leiden 19 cent per weekIM per kwartaal Bij ome Agenten 39 cent per week J 2-69 per kwartaal Franco per poet 1 2-95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad ie toot de A borax's mr- krijgbaar tegen betaling ran 59 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummer* i cent, met Geïllustreerd Zondagsblad cent Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Ge^oni Advertentiën 30 cent per regal Voor Ingeionden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 90 woorden, waarin he- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: 939 DE BLINDE MUSICI. Laten wij hen een pleziertje verschaffen. Op 23 September a s. zal het R.K. Blin deninstituut „St.Henricus" te Grave zijn 75-jarig bestaan vieren. Dit instituut is de eenige toevlucht in den lande voor de katholieke blinde jon gens en mannen om onderwijs en verple ging te vinden. Het bevat derhalve blin den uit alle deelen van ons ltnd. Ten dien einde heeft zich een Landelijk Comité gevormd van blindenvrienden uit alle oorden des lands, dat zich voorstelt op dit 75-jang jubilé iets extra's voor de blinden te doen en daarvoor de noodige gelden in te zamelen. De ontwerpers van dit plan hebben zich ii verbinding gesteld met de Directie van bet instituut, ten einde zich te vergewis sen of en wat er nog aan de outillage ont breekt en aan welke dezer ontbrekende dingen de blinden de meeste behoefte ge voelen. Hierbij is gebleken, dat de blinden voor hun muziekstudie niets zoo vurig verlan gen dan een behoorlijk orgel, dat èn voor hun opleiding tot organist èn voor de be geleiding van hun kerkiang ten minste aan bescheiden eischen voldoet. Het oude orgeltje, dat nu al 75 jaar dienst doet en reeds oud was, toen het in l et instituut belandde, is voor beide doeleinden totaal ongeschikt geworden. Geen enkel muziek leeraar kan het voor zijn lessen gebrui ken, zoover is het beneden peil geraakt Daarom een nieuw kerkorgel als feestge schenk aan onze blinden op 23 Sept. •-§. is het allereerste wat wordt nagestreefd. Ook aan een vleugelpiano heeft het Insti tuut behoefte, daar zonder deze het beha len van een piano-diploma voor de blin den zoo goed als onmogelijk is. En om muziekleer aar te kunnen worden, is het diploma niet slechts een aanbeveling, maar tegenwoordig vaak een vcrcischte. Het Instituut „SL Henricus" is onder economische moeilijke omstandigheden gesticht en groot geworden. Het kon dus niet anders, of de inrichting was vrij pri mitief. Gelukkig is dat sinds enkele jaren niet meer zoo. De volwassen blinden be gonnen in 1925 in tal van groote en klei nere plaatsen, onder leiding van hun Eerw. verzorgers, concerten te geven met het doel de sympathie en den financieelcn tcun van katholiek Nederland te verwer ven, ten einde tot verbetering van hun In stituut te komen. Dit gelukte zóó goed, dat in 1930 een groote nieuwbouw was gesticht, waarin hun jeugdige lot- en huis- genooten een goed en modern ingericht onderkomen vonden. Ze hoopten, dat nu ook zij spoedig hun levensverlangen ver vuld zouden zien, n I dat cr voor elk hun ner een klein eigen kamertje zou zijn. dat zij het hunne zouden kunnen noemen. Maar toen kwam de crisis met al zijn wcëcn, zoodat tot heden hun verlangen rarvoM UmC DM betcckcnt een ware achterstand voor het éénig katholiek blindeninstituut, daar de blindcninrichtin- gen van andere gezindten zulks wel heb- hen en hel daar als de natuurlijkste zaak ter wereld wordt beschouwd, 't Is daarom, dat het Comité ook dit plan in zijn pro gram heeft opgenomen. Al kon men en allereerst begin van verwe zenlijking komen, wat zouden de blinden gelukkig zijn! Hieruit blijkt welke mooie geschenken het Comité zich voorstelt aan zijne blinde medemcnschen te Grave aan te bieden. Ook hier in Leiden, waar de blinden zóó bekend zijn door het geven van hun concerten en demonstraties, heeft zich een Comité gevormd, met het doel, gelden in te zamelen. Voorloopig zal als voorzitter van dit OcWMtalijk UttVMNOd Comité optreden de heer Th. W. Zouteriks. Als secretares- se-penningmeesteres*e is bereid gevonden mcj. I. Stumpel, Hooigracht 40, gironum mer 174815. Bereids worden In de omliggende plaat sen sub-comité's opgericht, waarvan na dere mededeelingen volgen. Dc samenstelling van een eere-comilé voor Leiden en Omgeving zal binnenkort worden bekend gemaakt. Door dc Graal is voor de te voeren ac tie welwillende medewerking toegezegd, hetgeen enorm zal bijdragen voor het wel slagen van de te voeren actie. Het comité rekent er stellig op. dat iedere katholiek in Leiden en omgeving ztjn christen-plicht zal willen vervullen, cn blijde cn welgemoed zijn bijdrage zal eeven, om de blinden met kleine gift een gróót pleizier te doen. en de fraters een olijk van erkentelijkheid voor hun opof ferend werk aan te bieden. BINNENLAND Reeds spoedig is de vacature, ontstaan door het weliswaar langverwachte, maar toch niet minder droevig afsterven van pastoor Boogmans, door Z. H. Exc. den bisschop van Haarlem, aangevuld. Vele namen werden genoemd, maar weinigen hadden verwacht, dat de zeereerwaarde heer P. J. Brügemann, „de Econoom van Hageveld", voor deze eervolle functie zou worden uitgekozen. We twijfelen er echter niet aan, of allen, die den oeconoom kennen, zullen bl|j met deze benoeming instemmen. Steeds aan den arbeid, achter zijn bu reau op „Hageveld" op den katheder of als secretaris van de kerkelyke rechtbank van het bisdom nauwgezet, rustig en zonder ooit onnoodig over zijn drukke werkzaam heden te spreken, heeft hij zich in den loop der jaren vele vrienden verworven. Als het moest, kan hU in les of studiezaal streng zijn, want hij houdt van orde, maar zelfs de kleinste studentjes voelden zich gerust bij het vriendelijk gezicht van „mijnheer" Brügemann. Archivaris Brügemann werd den 17cn November 1889 te Langendyk geboren. Na zijn studies op de bisschoppelijke semina ria, in de woelige Auguslus-dagcn van 1914 priester gewyd, was hij achtereenvolgens kapelaan te Monster en Leiden (O. L. Vr. Hemelvaart). In 1920 stelde wijlen mon seigneur Cellier met het oog op het studen tenaantal cn de voorgenomen verhuizing naar Heemstede, op het klein seminarie te Voorhout de functie van oeconoom in. Ar chivaris Brügemann weid de eerste oeco noom; tot nu toe heeft hij deze functie ver vuld. Naast zijn werk op het seminarie, had hij gedurende de laatste Jaren ook enkele functies daarbuiten. De archivaris is ais secretaris verbonden aan de kerkelijke rechtbank van het bisdom. Ook geeft hij ainds enkele jaren de godsdienstlessen aan de Middelbare Meisjesschool aan de Ko ningstraat te Haarlem. Naar hü ons mede deelde, zal hij voorloopig deze functies blij ven waarnemen. Archivaris Brügemann is niet tegelijker tijd conservator van het Bisschoppelijk Museum, zooals pastoor Boogmans z.g. dat was. De nieuwe conservator zal binnen aI- zienbaren tijd door Z. H. Exc. den bisschop worden benoemd. „Msb." NIEUWE VERKEERSWEG LANGS DE TWENTEKANALEN. Begin September in gebruik. De nieuwe verkeersweg langs de Twen- te-kanalen zal begin September a.*, in ge bruik worden genomen. Dc weg is voor zien van een baan voor het snelverkeer met aan weerszijden rijwielpaden. Zoowel de verharding van dc rubaan als van de rijwielpaden bestaat uit beton. Het tracé loopt van den rijksweg DcldenGoor in de nabijheid van de „Pcsse" over het viu- duct der spoorlijn HengeloZullen, via dc Hengcvcldcrbrug en dan langs het kanaal tot aan de Weldammerbrug, waar aanslui ting volgt op den ruksweg GoorDicpcn- heim. Met dezen weg, waarvan de aanleg noo- dig was in verband met het Twentekanaal, is een belangrijke verkeersv er betering tot stand gekomen. Het snelverkeer van dc belangrijke industrie-centra Hengelo en Enschede met het achterland naar hel Wes ten van het land, zal nu niet meer behoe ven te gaan door Goor met zijn vele smalle en bochtige straatje». Het verkeer naar cn van Holland zal nu in de toekomst niet meer gaan over MarkeloDeventer, doch over Diepen heimZutfen, hetgeen ook weer een verbetering beteekent, aangezien te Zutfen een vaste brug over den LJssel ligt en in Deventer een schipbrug. 8 TREEK VLIEG VELD NABIJ TEUGE? Ten gemeentehuize te Twcllo werd een bespreking gehouden over den aanleg van een streekvlicgvcld nabij de Tcugc (gem. Voorst). Aan deze bespreking namen deel de burgemeesters van Voorst en Deven ter, mr. A. C. baron v. d. Feltz cn mr. F. W. R. WllewaalL vertegenwoordigers der gemeentebesturen uit Zutphcn en Apel doorn, de heer Ankersmit, uil Deventer; vertegenwoordiger* van hel bureau van de Kamer van Koophandel te Deventer; technici en de opzichter van de Heidemaat schappij, dc heer Haitsma Mullier. De voorloopige plannen werden aan een nadere beschouwing onderworpen, cn be sloten werd, dat voor 1 September as. de definitieve plannen zullen worden toege zonden aan de gemeentebesturen. NIEUWE SPELLING. Invoering op 1 September bij het openbaar Lager Onderwijs. Naar de „Tel'' verneemt zijn spoedig eenige Koninklijke Gealuiten te ver wach ten regelende de in ver mg bi) het onder wijs van de nieuwe spelling der Nederland- sche taal. Deze besluiten zijn thans bij den Raad van Staten om advies. Zoodra zij door dit college aan den minister van Onder- wijs zijn teruggezonden, zullen ztj zoo spoedig mogelijk aan de Koningin ter toe ken mg worden voo.-gelegd. Het is de bedoeling van minister Mar- chant, dat de nieuwe «pelling (het zg. compromis zooals dat door den minister raad na de interpcllatie-Tilanus ecmg&xins gewijzigd is) met ingang van 1 Septem ber aa. bij het openbaar lager ondcrwija wordt ingevoerd, en aan de leerlingen wordt onderwezen. Ook bi) het kweek- «choolonderwijs zal de nieuwe apelling dan gebezigd worden. Ten aanzien van het Mid delbaar en Hooger onderwijs zal worden voorgeschreven, dat bij de examens de nieuwe spelling gebruikt dient te worden. Mochten de bedoelde Koninklijke beslui ten niet tijdig kunnen worden uitgevaar digd om deze op 1 Sept in werking te doen treden, dan zal de invoering der nieuwe spelling op een iet* later tijdstip, doch in elk geval zoo spoedig mogelijk in den nieu wen cursus worden ingevoerd. Dc door minister Morehant gevolgde methode heeft dus klaarblijkelijk ten doel den leerlingen van het openbaar lager on derwijs van jongsaf de nieuwe spelling te keren, terwijl de (oudere) leerlingen van het M O. cn de studenten zich ten behoe ve \-en dc examens met dc nieuwe spel ling vertrouwd moeten maken. Dit zal er wel toe leiden, dot ook bi) het onderwijs zelf de nieuwe spelling gebezigd wordt. Afgewacht moet echter worden welke hou ding het bijzonder onderwijs, waarvoor de spelling wijziging niet kan worden voorge schreven, zal TREINTARIEVEN. Voor kalk en kalksteen. Dc Nederlandsche Spoorwegen hebben een uilzondenngslarief vastgesteld voor het vervoer van kalk en kalksteen per wa gonladingen van Wulfralh over Enschede- grens en Zuidelijk daarvan gelegen grens- stations. Dc korting bedraagt 10 pet. voor ten minste 5000 ton voor zendingen, die 100 km. of meer over Nodcrlandsdie spoorwe gen afleggen. DE DEVIEZENREGF.LING MET IM HM Ml END. Voor RJL 5,6 mil Hoen te Berlijn gestort. De Nederlandsche Bank N.V. te Amster dam deelt mede, dat, voor zoover haar be kend. op 15. 16. 17. 18 en 20 Augustua 1934 te zamen in totaal voor een bedrag van ongeveer R M. 5 8 milliocn gestort is op het krachtens de Nedcrlsndsch-Duitsche deviczcnrcgcling van 31 December 1932 te haren name geopende „Sonderkonto" bij dc Rcichabank te Berlijn. Dit cijfer van R.M. 4,8 milliocn omval alleen dc bedra gen, die tot en met 20 Augustus bij het hoofdkantoor van dc Reu hsbank te Berlijn waren binnengekomen. Stortingen, die op 20 Augustus bU de bijkantoren van de Reichsbank hebben plaats gehad, vallen hier dus buiten. Deze modcdceling wordt gedaan in ver band met het feit, dat het totaal der stor tingen op genoemd „Sonderkonto", inge volge de lunchen de Nederlandsche en da Duitache regecringcn gesloten overeen komst, voor de periode van 15 tot 31 Augustus 1934 beperkt ia tot R.M. 15 mil liocn. REIS WEEK-ZOND AG Ieder Nederlander een dag van honk! We hebben onzen .Bollenzondag" in 't voorjaar, als de bloemenvelden in hun rijkste kleurenpracht Nederlander en bui tenlandcr tot zich trekken. Zoo zullen we dit Jaar voor het eer*t onzen „Rcisweek-Zondag" leer en kennen De Zondag, waarop iedereen, vacantia of geen vacant ie, kan profltecrcn van de in derdaad groote voor deelen, welke de Reu week biedt Iedere Nederlander drage op dien dag zijn steentje bU ter bevordering van het nationale toerisme en make zich „Reis- week-Zondag" tot een bron van genoegen voor „haast-geen-geld". Men kan ook op dien dag alleraardigste tochtjes maken, waarvan de kosten door de belangrijke reductie uitermate gering zijn. Aardige idccèn voor zulke tochtjes kan men zelf ontwerpen aan de hand van de in de „Reisweek-Courant" opgegeven reducties. (Zooals men weet, wordt deze Reisweek-Courant" gratis toegezonden te gelijk met het legimatiebewg^). Zij. die gaarne eens enkele deeèn voor zulke tochtjes klaar voor rich willen zien, vragen deze even aan bij de Nederland sche Reisweek Organisatie, Laan van Meer- dervoort 53-D, 'sGravenhage Tegen in- zending van een 6 cents postzegel zendt deze organisatie omgaand de lijst „Een dag van honk", waarin men allerlei ont werpen van weekend-tochtjes kan vinden Men make dus thans reeds pl innen voor a s. Zondag, den Reisweek-Zondag, waar op ieder Nederlander eens uittrekt in het eigen mooie land. 8IPKE DE BOER. t Zooals reeds gemeld werd had Zondag avond b(J Breda een doodclijk verkeers ongeluk plaats, waarvan aergent-fnajoor Sipke de Boer, uit Scheveningen, het slachtoffer werd De heer D. J. Karree schrijft ons: Met sergeant-majoor De Boer, die in Zuid-Holland de propaganda voerde voor het vrijwillig landstormkorpa „Motor- dienst", is een goed vaderlander in den jeugdigon leeftijd van 38 jaar van ons heengegaan. Dit bericht zal in Landstorm- kringen met ontroering vernomen wor den. omdat De Boer vele vrienden had. Dat kon ook niet anders, omdat hij steeds bereid was te helpen, waar hij kon. Daar bij waa hij een Jonge, levenakrachtlge, sportieve, opgewekte, enorgieke figuur, die zich met volle toewijding aan zijn werk gaf. en meer.... In den winter van '32 op '33 bezocht hij vrijwel alle lands lonnas- menkomsten in Zuid-Holland-Woat, en hot waa hem nooit te veel gasten naar deze samenkomsten in zijn auto mee te nemen, naar deze samenkomsten, waar hij met de leiders van den Landstorm kennis kon maken, wat zijn propaganda in dit doel der provincie zeker ten goede kwam. Naast zijn eigenlijke werk was hU een liefheb ber van dc motorsport Lenigen tijd waa hJJ voorzitter van de Haagoche vereeni- ging van loden van den Molordlenst, in welken tijd h|j er zich voor beijverd heeft, dal er om de landstormbcwcgmg niet te schaden geen wedstrijden op Zondag gehouden zouden wonden; bij de organi satie van de kortgeleden gehouden 400 K M -rit had hij oen werkzaam aandeel. Mede nam h|J. mei een molor-landatorm- team, deel aan de lAatstc 24-uurs-betrouw- baarheidsrit van de Amalcrdamachc Bur gerwacht. De Boer was een voorzichtig auto-rij der. Was de weg glad cn dal gebeurt 'a-winters wel 'n enkele keer! dan werd De Boer wat minder spraakzaam, maar met alle voorzichighctd werd het ge vaar wel overwonnen. Toch ging zijn sym pathie uit naar het motorrijwiel. Dat lag meer in de l|jn ven zijn sportieve ge«*t. Nog Zaterdag werd hij gezien op een iets oranjegettnte motor. „Wat zeg Je van mijn Oranje-trein?" waa zijn vraag. En met deze oranjelrein toog hij Zondag naar het zonnige Noord-Brabant, waar hü deel zou nemen aan de manoeuvres Maar voor Breda kwam onverwacht het einde. KERKNIEUWS MGR. VLAMING. Plechtige H. Mis In de Ilaarlrmaehe kathedraal. Aan het feestelijk versierde bisschoppe lijk altaar in de St. Bavo te Haarlem droeg de Hoogeerw. heer mr. dr. Th Vlaming, die op den feestdag van Maria Hemelvaart zijn gouden priesterfeest vierde, gistermor gen een plechtige H. Mis op met AAMstrn- tie van pastoor F. Wierdela uit Naaldwijk als diaken en pastoor J. Th. Lagerwcy uit Amsterdam als sub-diaken. Z.H. Exc. mgr. Aengencnt, die door het Hoogw. kapittel plechtig waa afgehaald aan den ingang der kathedraal, verleende pontificale assistentie Hierbij werd Z.H. Exc. door dc belde kanunniken dc hoogeerw. hecren H. v. Dam uit Voorburg en rector J. 8 Aalbersc officia»! van het bisdom, terzijde gestaan. De overige furxH.es werden verricht door de kapelaans der kathedraal, de beide ae- rretarinaen van hel bisdom, en den eetw. heer Bottelier van Hageveld. De H. Mis werd bijgewoond door het Hoogw. kapittel en de cere-kanunniken, prof. Bcyscna, cm pastoor A. Stolk en pa* toor H. J. v. <L Ven. uit Scheveningr-n. In het priesterkoor hadden mgr. Moll mann, viraris-gemeraal van het bisdom en plover r t>f Mc.yV- j H waard plaats genomen. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Twee proclamatie* van Hitler aan sljn volk*- en partij gen ooien. (3de blad). Nieuwe doodvonnissen te Ween en. (1de blad). De Ooatenrljksrhe bondakanartier Sehusrhnigg naar Italië. (3de blad). BINNENLAND. Tljdrn» den korten storm ia gltrfemamid- dag een logger tegen het havenhoofd te Krheveningcn geslagen. (Gom. Der, 3de blad). Tweede slachtoffer van het baleon-ongr- luk te Amsterdam overleden. (Gem. lier.. 2de blad). BIJ het reisbureau Liaaone te Amster dam ia een mysterieuac inbraak gepleegd. (Gom. Bcr3de blad). UIT DE OMGEVING. Onder Nleuwveen werd een ft-Jarlg Jon getje uil Leiden door een auto op aiag ge dood. ZILVEREN rKir.hlKRftM.HT PABTtMlK J. 8t IIIPIIORXT. Het zilveren priesterfeest van den wer- eerw. heer J. Schiphorst, pestoor ven de H Bon ifartus-parochie te Amsterdam werd op luisterrijke wijze Zaterdagavond inge zet cn vond zijn hoogtepunt in de aolem- neele Hoogmis, Zondagmorgen te kwart voor tien door den Jubilaris opgedragen In hel priesterkoor hadden «ie hoogoerw, deken ven Amsterdam, mgr. dr, G C. van Noort, alsmodc velschillend* andere g«*w- telijkcn plaats genomen. Pastoor Schiphorst wer»! getuMistoerd door den hoogeerw. heer A. Homuil*, deken van Leiden, sla presbyter «misten». den zeer- ccrw. heer H. Wennen, pastoor te Ovezsn- de. als diaken en den weleerw. pater fr. A. Schiphorst O Pal* aub-dlakon, terwijl de weleerw, heer 11. Versloegen dc functie ven oorr-montenu* vervulde. Het parochiale zangkoor, onder leiding van z|Jn directeur, kapelaan W, van Gaatelr', zong op voortreffelijke wyze de vierstem mige mis „Hcgma Martyrumvan Licinio Refice, waarhij de heer Nico Schuurman aan het orgel begeleidde. De Schola Can- lorum ven hel Theologicum t* Warmond zong de wisselende gezangen De focstrndenaar, de hoogoerw. heer A. Homulle, deken van Leiden, had tol tekst ven z(Jn prodikatie gekozen de woorden: Semper vivena ad interpellandum pro vo- bi*", „Aitud lavmd oéb voor u u- mMm" Met zijn begeesterend woord schilderde de gewijde spreker allereerst de ho»»go waardigheid van den priester, als »te piest*- bek loeder van Jaeus Christus, gaande ven God Uit de menachen en van «Ie mcnsch- held tot God, n Andere Christus. Den be- lichtte deken Homulle de teak van den priester, »*n vervolgens een kort tx-eld te geven van den arbeid der geestelijken in den loop »J«r eeuwen; hor zij in de «wrsto eeuwen aan het wufte Grlokarhe en Ro- meimche volk den „onbekenden God" pie. dikten ook in latere eeuwen de heidenen bekeerden, scholen stichtten, kunsten t-n letteren bovordorden, oorlogen en Iwlsten beaiechtten, de zieken verpleegden, den dakWwen gastvrijheid en d«-n beévarflig»-., apija en kleeding schonken; hoe zij, t»>*n nieuw* landen ontdekt werden, zich daar heen spoedden, om ook daar het licht van het H, Geloof te ontsteken; hoe nog in onza dagen de priaalem ijveren voor den vrtvle, de b«4e*ering van ongoloovigen en zondaar», de armen naar best vermogen ondersten- Vervolgen» arhetste de kanselredenaar In korte trekken het priesterleven van den jubilaris, daarbij even AttbrUande hij den 13-Jarigen arbeid van kapelaan Schiphorst in Rotterdam „Hij was", aldus deken Ho mulle, „niet alleen te vinden in de wonin gen der r(jken, maar ook, neen vooral jn de «rhameïe woning van den arme in de vun zige kelders of in het benauwde zolder kamertje. Tenalotle aprak de hoogeerw. hoer Ho mulle de hoop uit. dat het pastoor Schip horst gegeven mocht zijn, nog tal van Jaren

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1934 | | pagina 1