10% EXTRA KORTING WIIIT CONHOUIMT KXLT EEK IKITAI 666 NED. OOST-INDIE STADSNIEUWS AGENDA OPRUIMING van WAALS TUINMEUBELEN TUINPARASOLS LIGSTOELEN DINSDAG 24 JULI 1934 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD. PAG. 3 BAROMETER. naar waarnemingen verricht in den morgen van 24 Juli 1934, medegedeeld door het Kon. Ned. Meteorologisch Instituut te De Bildt. Hoogste barometerst.: 706.2 te La Coruna. Laagste barometerst.: 751.2 te Memel. Verwachting tot den avond van 25 Juli: Zwakke tot matige Zuid-Westelijke tot Noord-Westelijke wind half tot zwaar bewolkt of betrokken, waarschijnlijk regen met eenige kans op onweer, weinig ver andering in tempera tuur. De hooge druk in het Zuid-Westen neemt in beteckcnis toe en breidt zich over het geheclc Zuiden uit. Ook in de Poolzee steeg de luchtdruk. De beide depressies in het Oosten en Noord-Westen vertoonen nei ging om zich te vereenigen tot een strook van lagen luchtdruk over de Noordzee. De kans dat depressietermen door deze voor van lageren luchtdruktrekkend, hier regen of onweer zullen brengen, neemt toe. De hooge temperaturen in de atmosfeer boven 1000 meter zijn thans verdwenen, waarme de tevens het karakter der onderlagen zich gewijzigd heeft en de kans op regen belang rijk grooter is geworden. De extreem groote hitte binnen de poolcirkels is niet meer aanwezig, al blijft het daar nog zeer warm: ook langs de Middellandsche Zee is het nog zomersch warm. In een strook gebied van Midden-Frankrijk tot de randstaten viel regen, hier en daar in groote hoevecl- hclen. De hooge Alpentoppen waren he denmorgen in wolken gehuld met tempera turen om het vriespunt. (Jungfrau Joch 2 graden Celsius). LUCHTTEMPERATUUR Temperatuur dea middags te half drie 19.4 gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS e.a. Van Dinsdagnamiddag 9.36 uur tot Woensdagmorgen 4.38 uur. HOOG WATER. Te Katwijk: op Woensdag 25 Juli voorm. 2 uur en nam. 2.30 uur. WATERTEMPERATUUR. Zweminrichting „De Zljl"M 7 uur 21 gr. C. Zweminrichting Hooge Rijndijk: 7 uur 22.5 gr. C. IIET SPELLING-VRAAGSTUK. GAAT DAT ALLES NU MAAR ZOO? Het oordeel van Prof. Taverne. Prof. Mr. B. M. Taverne wijdt in de ,,Maasb." een artikel aan de oplossingf?) van het Spellingvraagstuk. Het gaat bij Zijn Hooggel. in hoofdzaak over de wijze van totstandkoming der voor te stellen re geling. ,,Ik heb", aldus Prof. Taverne, ,,nog niet alle hoop verloren. Er is nog een Eerste Kamer, er is nog een Raad van State. Ja, is het wonder, dat bij dezen teleurstellen den, alles wat het politiek schouwspel tot nog toe heeft opgeleverd overtreffenden gang van zaken, sommigen, ten einde raad, •zelfs op ons geëerbiedigd staatshoofd hun hoop hebben gevestigd? Wie genoten heeft \an de sohoonc en zoo prachtig uitgespro ken rede van de Koningin op 16 dezer, vraagt zioh met de grootste verbazing af, of die vele duidelijk-uitgcsproken bui- ging-n's nu inderdaad met geweld moeten worden uitgeroeid. De Minister, zoo gaat de schrijver ver- dor, die liet door Minister Marchant in de Tweede Kamer geleden cchóc ietwat heb ben willen verzachten de Minister zcide zelfs: „Ik moet nog zien, dat de Kamer de motie aanneemt, voordat ik het geloof" mogen bedenken, dat men volgens het nieuwe plan niet meer mag zeggen of schrijven: in den regel, aan den hemel, in den bijbel, enz. enz., buigings-n's, die tal loos vele beschaafde Nederlanders zeer dui delijk laten hooren, zelfs in de gewone omgangstaal. Ik heb goede reden om te vermoeden, dat niet alle Ministers zich daarvan bewust zijn. En wat de eigen lijke spelling betreft, heeft men veel te weinig gedacht aan de consequenties, noch aan dc omstandigheid, dat op dit punt volgens de geldende bepalingen, absoluut geen verwarring bestaat, daar nog op geen lagere of middelbare school wordt geleerd: „hoge bomen", zooaLs het dan zou moe ten worden. Prof. Taverne besluit zijn artikel aldus: Dat in de Roomsche gebeden de Mi nister heeft er in de Kamer aan herinnerd - de genitieven door omschrijving zijn vervangen, dat het monumentale, ons zoo vertrouwde „Moeder Gods" uit het Wees Gegroet is verdwenen en zelfs de prach tige genitieven van het kruistceken zijn af geschaft. heeft tallooze katholieken ten zeerste bedroefd. Dit zal wel door taaldes kundigen zijn bewerkt. Ik weet het niet. De katholieke geloofsgemeenschap is geen democratisch lichaam. De leden hebben zich neer te leggen en zij doen dit zonder mor ren. Maar in den Nederlandschen staat is dit nu eenmaal anders. De burgers, die zich aan de taal iets laten gelegen liggen, eischen stem in het kapittel en de Minister heeft toegegeven, dat zy dit terecht eischen. De verhouding in de maatschap pij is m.i. voor den Minister veel ongun stiger dan het votum van dc Tweede Ka mer, waaraan, zoo verzekerde deze gerou tineerde parlementariër, alle politiek vreemd was! Doch hoezeer dc politieke si tuatie zeer in het voordeel van den Minis ter was, toch verloor hij het pleit. En toen gebeurde het zonderlinge: de Minister gaf wat toe, maar hij vergat, dat hij nu met een voorstel kwam, dat hij zelf ten sterkste als onhoudbaar heeft afgekeurd. Gaat dat alles nu maar zoo in ons lieve va derland? Komt eens uit den hoek, heeren vereenvoudigers! Laat eens een flink en welgemeend: „non tali auxilio" hooren en zegt het eens duidelijk, dat, bij invoering van het nieuwste plan, dc veertigjarige spellingsstrijd noch door een vrede wordt beëindigd, noch door een wapenstilstand wordt geschorst. BUITENLANDSCH VERBLIJF VAN KONINGIN EN PRINSES. Zaterdag a.s. vertrekken H. M. cn H. K. H. naar Noorwegen. Naar wij vernemen, is H. M. de Koningin voornemens, Zaterdag 28 Juli a.s. met H. K. H. Prinses Juliana naar Ulvik in de Hordaniger fjord (Noorwegen) te vertrek ken voor haar jaarlijksch verblijf in het buitenland. De reis daarheen zal geschieden met klein gevolg aan boord van het motorschip „Tanimbar" van de Mij. Nederland. De Koningin en de Prinses zullen gedu rende de buitcnlandsche reis een streng in cognito in acht nemen. NA HET OVERLIJDEN DER KONINGIN-MOEDER. Personeel Paleis Socstdijk met pensioen. Aan het personeel van wijlen H. M. de Koningin-Moeder is met ingang van 20 September ontslag aangezegd. Met ingang van denzelfden datum gaat het geheclc personeel met pensioen. Voor bewaking van het paleis, tuinar- beid en voor het verrichten van andere werkzaamheden wordt 'n negental arbei ders in dienst gehouden. NIET ALLE OLIëN BELAST. Verscheidene uitzonderingen. Zooals een kort bericht mededeelde, zijn met ingang van Zondag 22 Juli alle oliën belast. Bij kennisneming van de beschikking, die gisteren in de .Staatscourant"- werd ge publiceerd, blijkt echter, dat er verschil- clnde oliën zijn uitgezonderd. Onbelast blijven n.l.: 1. Medicinale ricinusolie. 2. Medicinale levertraan. 3. Ruwe lijnolie, mits niet gehard, onge acht of zij rauw of gekookt is en of zij al dan niet vermengd zijn of gemengd is met andere stoffen dan vetten en oliën. 4. Aetherische oliën. Alle oliën, die voor de consumptie afge leverd worden, zijn dus belast, ook geraffi neerde lynolie. Het vervoeren, verkoopen cn afleveren van oliën is tot 6 Augustus nog geheel vrij, met uitzondering voor zoover dit geschiedt door den producent. Ook de import is thans reeds belast. Ten aanzien van de voorraden oliën gel den de volgende bepalingen: tot een nader te bepalen datum zijn niet belastbaar voorraden olie: a. van 10 liter of minder voor eigen huis houdelijk gebruik: b. van 50 liter of minder voor café's, res taurants, hotels en daarmee gelijk te stel len inrichtingen; c. van 10 liter of minder per elke 6 In wonende personen voor inrichtingen, stich tingen enz.; d. van 350 kg. of minder van olieverwer- kendc bedrijven, oliehandelarcn, grossiers cn winkelbedrijven. Oliehandelaren en grossiers worden Ln hun eigen belang aangeraden zich vóór 1 Augustus te laten inschrijven bij de Crisis Zuivel Centrale, teneinde geen moeilijk heden te ondervinden in hun bedryf na 6 Augustus as. Tenslotte is nog bepaald, dat ieder, die op 22 Juli 1934 meer dan 350 kg. olie in zijn bezit heeft, daarvan vóór 28 Juli f934 a.s. opgave moet doen aan de Crisis Zuivel Centrale onder opgave van dc hoeveelheid cn de opslagplaats. Ook geraffineerde cacaoboter. Tevens is een wijziging gebracht met be trekking tot dc cacaoboter. Tot dusverre was alle cacaoboter vrij van heffing, voor zoover zy niet door een of andere bewer king smeerbaar was geworden of verwerkt tot een emulsie. Geraffineerde cacaoboter was derhalve ook onbelast. Dc vele bezwa ren, die daartegen nog zeer onlangs zyn aangevoerd, hebben cr ten slotte toe ge leid, om ook de geraffineerde cacaoboter te belasten. Vrij van heffing is derhalve thans alleen nog de cacaoboter in ruwen staat Ten einde echter chocoladefabrieken enz. in haar be drijf niet te bemoeilijken, bestaat voor die bedrijven de mogelijkheid, onder nader door de crisis-zuivelcentrale te stellen voorwaarden, de geraffineerde cacaoboter onbelast te ontvangen. Voor zoover de bedoelde bedrijven nog niet bij de Centrale zijn ingeschreven, wordt in hun eigen belang aangeraden, zich tot de Centrale te wenden. HET VERTREK VAN MINISTER DECKERS NAAR KOPENHAGEN. Men schrijft aan de „N.R.Ct.": In het holst van den nacht van Zondag op Maandag zijn wij opgestaan en met het bootje van het vliegkamp naar de Mok ge varen, teneinde hot vertrek van de drie watervliegbooten bij te wonen. Er vertrek ken dagelijks vliegtuigen van de Mok, doch het bijzondere was, dat ditmaal de Neder- landsche minister van landsverdediging een tocht naar Kopenhagen zou maken. Wij varen de haven uit, langs de Piet Hein. Bruinvissohen schieten naar de opper vlakte. De commandant van het vliegkamp, die ook op het bootje is, kijkt bedenkelijk naar de lucht. Het is erg heiig, maar in het Noor den is het wat beter. Als wij op de Mok aangekomen zijn komt er blauw in de lucht. Matrozen zijn ai bezig de vliegtuigen op lorries in hun element te rijden. De nieuws gierige verslaggever kruipt in de cockpit, waar de minister straks zal zitten. Alle drie de vliegtuigen zijn uitgerust met blind - vliogapparaten Er komt beweging onder de officieren en bemanning van het kamp. De vliegers loo- pen met proviand naar de cockpit. Nu komt de admiraalsvloot in zicht. In de ochtendschemering wappert de vlag van den minister op den voorsteven. Allen ma ken front. De minister, joviaal en vriende lijk, loopt door „de boerderij" zoo noemt men de aanlegplaats hier op de Mok en drukt officieren en minderen de hand. De heer Deckers heeft niets van een ministe- rieelen diplomaat; hij is een gezellige, vriendelijke man; gemoedelijk in zijn grijs colbertje en zwarten bolhoed op loopt hij op het terrein. Er is niet veel tijd te verliezen. De minis ter moet zich in een vlieger veranderen. Terwijl Z.Exc. zich verkleedt, loopt dc ver slaggever op "hem toe. „U moet wat hard praten", zegt een ad judant; anders verstaan wij u niet door de vliegkappen. Dus roept de verslaggever: „Morgen Excellentie! Mag ik u wat vra gen? Z. Exc. knikt. E/en joviale lach komt over zijn gezicht. Hij geeft den krantenman een stevige hand, en zegt: „Vraag op!" „Excellentie, vindt u het niet een beertje eng, den stevigen ministerstoel te verwisselen voor een zoo weinig comfor tabelen stuurstoel in zoo'n labiel water vliegtuig? Zoo'n ministerstoel lijkt mij be- geerenswaardiger Een hartelijke schaterlach weerklinkt. „Dat is een grappige vraag", zegt Z. Exc. „Maar heusch ik vind het erg prettig om ook eens op dezen bestuursteel te zitten. Ik wil mij graag op de hoogte stellen van het marinewezen. Het vliegwezen is tegen woordig niet het minst belangrijke deel van de weermacht. Dit zijn bovendien prachtige vliegbooteri, en wij kunnen er in het buitenland goed mee voor den dag komen". „Twee uur vanmiddag hoopt u in Ko penhagen te zyn, Excellentie?" „Dat hopen wij. Eerst gaan wij in Eds- berg tanken; dat is op de zuid westpunt van Jutland". Inmiddels is de commandant met een groote blauwe reddingsboei aangekomen. Deze wordt den minister omgehangen, maar de band sluit niet. „Dat heb je ervan, als je niet aan de slanke lijn doet", merkt de minister op. Een knoopsgat wordt wat uit gesneden, en de zwemgordel past hu pre cies. „En wat wilde u nog meer weten?" vraagt de minister. „Excellentie, wenscht u evenals de groote mogendheden veel vliegtuigen in de Nederlandsche weermacht?" Heel diplomatiek zegt de minister: „Als ik alles kreeg wait ik wenschite.„Als je met de marine meegaat vraag je niet naar comfort, dan ga je méé!" vervolgt hij even later. „Inderdaad zit je bij de K.L.M. heel wat gemakkelijker". Dan met een blik op het zwemvest: „Op dat bandje blijf ik" dus drijven?" „En of", zegt de heer van der Feer. „Ja je moet op alle eventuali teiten voorbereid zijn", zegt Z. Exc, berus tend. Achter wolkensluiers hangt dc zon als een lichtende wolk. De minister betreedt het grasveld en neemt afscheid van de offi cieren. Dan klimt hij in het vliegtuig. Als razend draaien die propellers. Hoog spuit het water op. Dan gaan de touwen los. Pijl snel schieten de vliegtuigen over het water. Zij varen de geul uit. Eerst in zee bij tegen wind, kunnen zij stijgen. Nu schikken zij zich in groepsverband, dan verheffen ze zich statig in de lucht, vliegen eenmaal recht op het kamp aan, om een eererondje tc maken. Dan stijgen zij, hooger en hooger, de zon tegemoet. Om 8.47 uur is het eskader te Edsberg aangekomen. Men seint uit Kopenhagen d.d. 23 Juli: Het Nederlandsche eskader is hedenmid dag te 14.15 uur hier ter stede aangekomen. Het oefenverband, onder bevel van den kapitein ter zee C. E. L. Helfrich is giste ren eveneens te Kopenhagen aangekomen. HET CONFLICT OP DE DO.MINALE MIJN EN DE WILLEM SOPHLA. Na gezamenlijk overleg hebben dc vier mijnwerkers organisaties den directies van de Dominiale Mijn en de Willem-Sophia bericht, dat door geen der mijnwerkers bonden een afzonderlijke loonovereenkomst voor één of meer mijnondernemingen kan worden aangenomen. Gocdkoopc Rondreis. Wij verwijzen naar een advertentie in dit nummer betreffende een goedkoope rondreis naar Nunspeet, Kampen en Urk op Dinsdag 31 Juld. HET RIJWIELVERVOER GEDURENDE DE VACANTIES. Een groote zorg voor de Spoorwegen! Weinig vermoedt de buitenstaander wel ke zorgen het rijwielvervoer den spoorweg kost, vooral gedurende de vacanties. Dit is er niet beter op geworden sedert de in voering der electrische en Disel-electrische treinen, die minder plaats bieden dan de gewone treinen. Om toch aan de eischen van het vervoer te voldoen en te zorgen, dat men zijn rij wiel op tijd aan zijn vacantie-oord vindt of op de plaats vanwaar men een uitstapje gaat ondernemen, vervoeren de spoorwegen thans ook de rijwielen des nachts. Alle rijwielen (die niet met sneltreinen moeten worden vervoerd) en Vrijdags voor zes uur n.m. te den Haag en Rotterdam worden aangebracht, met bestemming naar het Oosten des lands, worden geladen in een specialen rijwieltrein, die te 20.50 van Rotterdam Maas en te 20.54 van den Haag S S. vertrekt en te Gouda combineert te Woerden worden de wagons van Leiden aangehaakt. Deze trein loopt naar Arn hem, waar hij reeds even na middernacht aankomt, maar de wagens verdeelen zich te Utrecht over verschillende plaatsen als Amersfoort, Apeldoorn, Nunspeet, Zwolle enz. Te Utrecht worden de rijwielen van de Utrechtenaren en van andere plaatsen uit het Zuiden enz. bijgevoegd en zoo zorgen de spoorwegen, dat voordat de nieuwe dag aanbreekt, alle stalen rossinanten hun be stemming hebben bereikt. Hierin hebben ze weinig concurrentie, want de autobus sen en vrachtauto's zouden er voor be danken, deze lastige vehikels te vervoeren. Om een denkbeeld te geven van dit niet onbelangrijk vervoer, zij vermeld, dat l.L Vrijdag, deze trein met 19 wagens rijwie len te Utrecht aankwam. Een belangrijke factor is nog, dat door deze wijze van vervoer, nagenoeg zonder overlading, de rijwielen weinig te lijden hebben, de wagens loopen zooveel moge- lyk naar de eindbestemming door. UITVOER VAN STEENKOLEN. Frankrijk verlaagt contingent van Nederland. Naar de „Msb." verneemt, zal Frankrijk met ingang van 1 Augustus a.s. het contin gent, waartoe de invoer van Nederlandsche kolen beperkt is, opnieuw verlagen en wel met tien procent. Deze nieuwe verlaiging beteekent een niet onbeduidende verslechtering van de positie onzer mijnen, vooral van dc particuliere. DE BETROUWBAARHEID VAN HET PERSONEEL DER ZEEMACHT. Aneta meldt uit Batavia: Volgens de memorie van antwoord over de begrooting voor marine, is ook in In- dië een onderzoek ingesteld naar de be trouwbaarheid van het personeel bij do zeemacht, terwijl bovendien door rechter lijke vonnissen en genomen administratie ve maatregelen reeds een zuivering van dit personeel plaats heeft gevonden. 81 Europccsche en 445 Inlandsche schepelin gen zijn ontslagen. Het onderzoek naar de betrouwbaarheid heeft nog tot gevolg ge had, dat nog 25 Europeesche en 10 Inland sche schepelingen voor ontslag in aanmer king zijn gebraoht. Een verdere zuivering wordt doorgevoerd. LAGE TEMPERATUREN LANGS MAGNETISCHEN WEG. Geslaagde proeven in het Kamerlingh Onncs-Iaboratorium. In het Kamerlingh-Onnes Laboratorium zyn de proeven om langs magnetischen weg lage temperaturen te bereiken voort gezet. Professor dr. W. J. de Haas en dr. E. C. Wiersma hebben een nieuw toestel geconstrueerd, dat dezer dagen met goed gevolg beproefd is. Het toestel is aanmer kelijk grooter dan het vroegere, de me^ LEIDEN. Woensdag, R.K. Bond van Handels-, Kan toor- en Winkelbedienden, gebouw Zita-ver., Pieterskerkkoorsteeg, 8.15 uur. Donderdag. Plaatselijke Kern R.K. Staats partij, gebouw Zita-ver., Pieters kerkkoorsteeg, 8.15 uur. De avond-, nacht- en Zondagsdienst der apotheken wordt van Maandag 23 tot en met Zondag 29 Juli as. waargeno men door apotheek: M. Boekwijt, Visch- ting der temperatuur geschiedt volgens een andere methode. Ongeveer 56 c.M.3 van een paramagnetisch zout werd in de groote magneet bij 1,16 gr. K. gemagnetiseerd en vervolgens gedemagnetiseerd. De bereikte temperatuur, bleek 0,03 graad boven het absolute nulpunt te liggen. De installatie is zoo groot, dat het uitvoeren van metin gen bij zeer lage temperaturen mogelijk is geworden. PROF. DR. W. v. d. WOUDE RECTOR- MAGNIFICUS. Bij K. B. is voor het studiejaar 1934 1935 benoemd tot rector-magnificus der Universiteit alhier prof. dr. W. van der Woude. EEN BAKKERSVAKGROEP IN DE K. J. M. V. Andere groepen in oprichting. Donderdag 19 Juli is in den Burcht de oprichtingsvergadering gehouden van bo vengenoemde vakgroep, waarbij tegen woordig waren afgevaardigden der R. K. Bakkerspatroonsvereeniging „St. Clemens", de heer J. Schoonegang, afgevaardigde van de Hanze, bestuursleden van de Kath. Jonge Middenst. Ver. en verder verschillende be langstellende bakkerspatroons. Besloten werd een theoretische en prac- tische cursus te houden. Het theoretische gedeelte zal geleid worden door den heer Horn van de gist- en spiritusfabrieken tc Delft en het practische gedeelte door den heer v. Leeuwen. De cursus zal gehouden worden in de bakkerij van den heer H. C. v. Noort, Hoogewoerd, die deze belange loos daarvoor beschikbaar heeft gesteld. Voor nadere inlichtingen zich te vervoe gen tot de heeren Jan Jansen, Heerensin gel 32, Henk v. Noort, Hoogewoerd en H. Bots, Zoeterwoudsche Singel 92, secretaris K. J. M. V. Verder zijn in voorbereiding een manu- facturengroep, voor nadere inlichtingen zich te wenden tot den heer J. Coster, Steenstraat 8. en een zuivelgroep. inlich tingen te verkrijgen by den heer M. Jan- son, Lapgebrug. De slagersvakgroep zal dit jaar een ver volgcursus houden; secretariaat A. Bergers, Haarlemmerstraat 246. Handelsregister K. v. K. W ij z i g i n g. 5773. 23 Juli. Ankersmit's Foto- cn Kinohandel, Noordwijk, Noord Boulevard, hoek Oude Zeeweg (f.), hoofdz.: Bloemendaal, Bloemendaalschcweg 277. Uittr. E.: K. B. Ankersmit d.d. 1 Dec. 1933. N.E.: J. T. F. Voorwalt, Bloemendaal. Naar wij vernemen herdenkt de heer W. v Vliet, alhier, morgen den dag, waarop hy vóór 25 jaar bij de firma Peek en Clop- penburg in dienst trad. Op 1 Augustus a.s. hoopt onze stadge noot, de heer W. P. Smit, Assistent 1ste klasse aan het poetkantoor alhier, zijn 25- jarig ambtsjubileum te herdenken. De as. jubilaris heeft bereids als zijn uitdrukkclijken wcnsch te kennen gegeven, zyn jubilé onopgemerkt tc doen voorbij gaan. Gistermiddag is op de Kanaalweg dc 8-jarige P. v. d. V. bij het onvoorzichtig oversteken van den weg aangereden door den motorrijder D. J. B. De jongen be kwam een gescheurde bovenlip en een flinke buil op het hoofd en is door den E.H.D. naar het Acad. Ziekenhuis gebracht. Gistermiddag is bij den nieuwbouw van de R. K. School voor buitengewoon lager onderwijs aan de Zoeterwoudsche Singel een kruiwagen, die aan een takel neerge laten werd uit dc lus geschoten. De 59- jarige opperman H. v. d. B. uit Zoeterwou- dc kreeg een kLap van een van de hand- boomen op het hoofd en is met een lichte herschenschudding en een hoofdwonde door den E.H.D. naar het St. Elisabeth Zieken huis overgebracht. WET BANK, 2 FAUTEUILS, TAFEL, PRII BANK, 2 FAUTEUILS, TAFEL, PRIMA LAKWERK22.05 HAARLEMNIERSTR. 130-136 LEIDEN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1934 | | pagina 2