ZATERDAG 21 JULI 1934
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD. PAG. 10
Haagsche Hopjes
In het orgaan der parochie van dc H.
Familie alhier las Ik, dat in de kapel der
Piëta, welke zich achter in de kerk be
vindt, later ,,'t outer onser lieven vrouwen
van seven weëen van d'aloudc Mariakcrk
van Eikenduinen" een geestelijk aantrek-
kingspunt van 'g-Gravcnhage moet wor
den.
Later. Alles kan niet opeens in een
jonge parochie Reeds houdt een tegelta
bleau, aangebracht nabij genoemde kapel,
dc herinnering levendig aan dc Maria
kcrk, /ooals deze er blijkens een pront
uit 1556 indertijd uitzag.
Eikenduinen was oudtijds een buurt
schap. gelegen halverwege den weg van
Pu Haag naar Loosduinen. Tegcnwoor-
m*{ tb men er uit 't hart der stad met fiets,
tram of bus in een wip, maar vroeger was
't een heel eind loopen, wat het zeer ver
klaarbaar maakt, dat daar een kerkje ver
rees. Graaf Willem II, Roomsch koning
van het Duitsche rijk, die ook de Ridder
zaal op 't Binnenhof bouwde, was er de
stichter van en het bleef in stand tot 1581,
toen de Staten van Holland, wars van
den Katholieken ecredienst, het voor 180
gulden aan een slooper verkochten. De
Roomscho Eikenduiners kwamen wel in
verzet, maar hun werd zelfs geweigerd,
het kerkje voor genoemd bedrag terug te
koopen, en in genoemd jaar werd de af
braak bevolen, welke geschiedde onder
bescherming van „den schout en het ge
recht" van Den Haag. Er bleef slechts een
bouwval van over: een stuk van den to
ren, waarin een poortje, een en ander nu
nog getuigend van den solieden bouw uit
dien ouden tijd.
Deze ruine, schilderachtig oprijzend
tusschen hoog geboomte en klaarblijkelijk
een weinig onderhouden, maakt thans
deel uit van „Oud-Eikenduinen", sinds
mcnschcnheugcnis de deftige algemeene
begraafplaats der Residentie. Langen tijd
hielden dc katholieken voorheen de vrome
gewoonte in stand, hun afgestorvenen in
de schaduw van den bouwval te begra
ven, maar ook dit voorrecht konden zij
niet behouden, want hun doodenakker
kwam onder bpheer der Jansenisten; dezer
priestergraf wordt er nog door een zerk
aangegeven en van een viertal hunner
overleden priesters getuigen afzonderlijke
houten kruizen.
Dank zij deze omstandigheid, hoewel
ons op zichzelf geen reden tot verheuge
nis, vormt dc plek, waar eens de Maria-
kerk stond, alsnog een afzonderlijk deel
van dc allengs grooter geworden en ein
delijk in gemeentebcheer gekomen mooie
begraafplaats; een houten hek bleef den
ouden ingang aanwijzen en een pad loopt
rond het grondvlak der vroegere kerk.
Een schoone devotie heeft hier eeuwen
lang geleefd. In haar bloeitijd was deze
gewijde plaats het doel van talryke pel
grimstochten en de kerk prijkte met een
helaas verdwenen miraculeuze beel
tenis der Moedermaagd, die cr als patro
nes vereerd werd.
De titel, waaronder Maria te Eikendui
nen werd aangeroepen, is niet met zeker
heid aan te wijzen. Met groote waar
schijnlijkheid echter aldus de welcerw.
heer L. van de Griendt, rector te Voor
hout, die als kapelaan der *H. Familie-
kerk voor herstel der aloude devotie ijver
de ;nrag aangenomen, dat het bedehuis
was toegewijd aan Onze Lieve Vrouw van
„Seven Weëen"; er was althans een
„outer" van de Moeder der Zeven Smar
ten met een daaraan verbonden vicarie.
Al weten we niet met zekerheid, dat vóór
de XIVc eeuw de Hollandscho Katholie
ken hun pelgrimage hielden naar dc Ma
riakcrk en het wonderbeeld, de volkstra
ditie spreekt in onze dagen nog van won
deren, op het gebed der geloovigen ge
schied. De trek naar Eikenduinen was zóó
groot, dat men wel moet aannemen: daar
zal, evenals op andere plaatsen, door Ma-
ria-devotie in pelgrimseere gehouden, ook
wel eens of meermalen een wonder of
wonderdadige gebedsverhooring verkre
gen zijn. Hooggeplaatste personen bezoch
ten de beevaartkerk en begiftigden haar
met geschenken In goud en in grond of
hechtten rechten, parochietitel en andere
privilege's aan Eikenduinen's Mariakerk.
Al veranderde door den tijd veel, ook
na de verwoesting bleven de pelgrims
trouw opkomen, knielen en bidden rond
de ruïne. In de tweede helft der XVIIe
eeuw schijnt nog uit de offers der devote
Mariakindercn iets tot restauratie, tot
herstel te zijn gedaan, wat echter geen
stand mocht houden. Wel gaat de mare,
dat nog tot diep in de XIXc eeuw de ka
tholieken uit het Westland met hun zieke
kinderen ter beevaart trokken naar de
ruïne, thans wordt deze nog slechts om
zweefd door dc traditie hetgeen door
bovenomschreven omstandigheden alles
zins verklaarbaar is.
Staat de aloude devotie nu aan den
vooravond harer hei'leving?
De tgden zyn er wel naar, dat velen
neiging zullen gevoelen, hun smeekbeden
te richten tot de Moeder van Smarten.
Terzelfder plaatse als voorheen zal dit
echter wel nooit meer mogelijk worden.
Menachelijkerwijze gesproken zullen ruïne
en omgeving wel voorgoed in andere han
den zijn overgegaan.
Maar ziet: door de annexatie van Loos
duinen is ook het grondgebied van Eiken
duinen Haagsch bezit geworden en op
weinige honderden Meters afstands van
den merkwaardigen bouwval verrees de
H. Familiekerk, tot wier rechtsgebied het
oude beevaartsoord behoort. Zou het nu
niet mogelijk wezen, dat de eeuwenheu
gende devotie binnen haar veilige wan
den tot nieuwen opbloei kwam.
Zulke aangelegenheden laten zich moei
lijk forceercn, maar 't zou stellig een
heerlijke aanwinst zijn voor Katholiek Die
Haghc, wanneer in de H. Familie-kerk
een „outer, onser lieven vrouwen van
seven ween" ter cere, wederom middel
punt van Maria-vereerders uit wijden
omtrek mocht worden. AJO.
Marcus van den Tempel
Een Leidsch Jezuiet uit de 17. eeuw
Marcus Van den Tempel is 3 Februari
1573 te Leuven geboren. Een oom van
hem, Olivier van den Tempel had in het
legor van den Prins van Oranjn als kolo
nel gediend en zich verdienstelijk ge
maakt. waardoor hij de vriendschap van
den Prfns verwierf. Marcus kreeg met
moeite van zijn vader verlof om in 1595 in
de Sociëteit van Jezus te treden en werd
in 1601 priester gewijd. Hij werkte van 1610
tot 1621 te Leiden.
Door zijn grooten ijver trok hij spoedig
de aandacht der calvinistische Vlamingen,
die zich in grooten getale in Leiden neder
gezet hadden. Onder dezen verbreidde zich
het gerucht, dat de zwarte Jezuiet in last
had en naar een gelegenheid uitzag Prins
Maurits te dooden. Van den Tempel hoor
de natuurlijk wat er van hem verteld werd
en gevoelde zich niet op zyn gemak. De
schout had niet meer dan zulk een praat
je noodig om hem te pakken en te vervol
gen. Hij dacht er over maar te vertrek
ken. Maar toch, het ergste wat er op zat,
indien hij gegrepen werd, zou zijn, dat
men hem zou verbannen. Dat gevaar kon
hij licht afwachten, meende hij. Daarvoor
had hij zijn gemeente niet aan haar lot over
te laten. Doch liever wilde hij trachten zich
buiten alle gevaar te stellen en daartoe
greep hij met bijzonderen tact het juiste
middel aan. Hij ging zich bij Prins Mau
rits zelf verantwoorden. Een neef van de
zen, Jan van Nassau, kleinzoon van den
gewezen stadhouder van Gelderland, was
kort te voren Roomsch geworden, zonder
dat hij de vriendschappelijke betrekkingen
met den stadhouder verbroken had. Door
dezen Jan van Nassau liet hij zich aan
Frcdcrik Hendrik voorstellen, die op zijn
verzoek dc welwillendheid had om audiën
tie voor hem bij zijn broer Maurits te vra
gen. Zijn verwantschap met wijlen den ko
lonel zal by de zonen van Willem van
Oranje hem te stade zijn gekomen, zijn
beschaafde, innemende manieren en zijn
welbespraakte tong deden het overige
daartoe bij. Maurits maakte geen bezwaar
den Jezuiet in een bijzonder gehoor te ont
vangen.
Bij het binnenkomen en terwijl hij zijn
hoofsche buiging maakte, zag hij aan de
andere zijde van het ruime vertrek den
Prins geheel alleen aan het venster staan.
Deze trad terstond op hem toe, groette
vriendelijk, gaf hem de hand en leidde hem
naar het venster terug, hem zoodoende ten
blijk van vertrouwen den rug toewenden
de. De Jezuiet door deze ontvangst volko
men op zijn gemak, verhaalde nu de aan
leiding tot zijn bezoek en de lasterlyke
geruchten, die over hem in omloop wa
ren en begon zich hiertegen te verdedigen.
Maar spoedig viel de Prins hem in de rede,
zeggende, dat hij wist, wat zulke praatjes
in het gemeen waard zijn. Maar, hernam
dc ander, de schout van Leiden zou er
toch aanleiding uit kunnen nemen om mij
te vervolgen.
Beroep u dan gerust op my, antwoordde
de Prins, ik neem u in mijn bescherming,
zeg dat maar, als men u lastig valt.
Verhaal mij nu liever iets van de ver
richtingen uwer orde in Indië.
De Jezuiet verhaalde, wat hij hiervan
wist. En nu verzocht de Prins hem ten
slotte om wanneer hij soms iets naders van
dien aard mocht vernemen, toch niet te
verzuimen het hem mede te deelen. Ik
kan niet zeggen, voegde hij er bij, hoe
gaarne ik er van hoor. Op het vriend-
schappelijkst scheidden de twee van elkan
der. Nu was er juist in dien tijd een ver
haal verschenen van Nicolaas Tugault over
de verrichtingen der Jezuieten in China.
Van den Tempel haastte zich het voor
naamste daaruit in het Fransch te vertalen
en het in een tweede audiëntie aan den
Prins te brengen, die hem er wel voor be
dankte. Op deze wijze kreeg dc slimme
Jezuiet een wit voetje bij Prins Maurits
en durfde zich voortaan in Leiden vryelijk
op straat te vertoonen.
Van zijn vriendschap met Prins Maurits
heeft Van den Tempel later nog eens ge
bruik gemaakt ten voordeele van een zij
ner orde-broeders. Pater Joannes Viering
S.J. werd 17 Februari 1618 tijdens een
godsdienstoefening te Midlum bij Harlin-
gen door soldaten overvallen, naar Leeu
warden gevoerd en daar gevangen gehou
den. Tegen betaling van een borgstelling
van 1000 gulden, werd hy bcvryd van een
verblijf in het „Hondenhok". Voor de
rechtbank gedaagd, veroordeelde het Hof
hem tot een boete van 3500 gulden, behalve
dc aanzienlijke kosten van het rechtsgeding
en tot eeuwige verbanning.
Pater Van den Tempel wendde zich tot
zyn beschermer, wist van den Prins brie
ven te verkrijgen aan den Frieschen Stad
houder Willem Lodewijk en aan Gedepu
teerde Staten van Friesland, waarin aan
gedrongen werd vrijstelling van de boete
te verleenen. De Staten waren weinig in
genomen met deze inmenging in zaken al
leen hun gewest betreffende en hadden
reeds een weigerend antwoord opgesteld,
toen Julius van Eysinga, ingevolge een ver
zoek van den katholieken edelman Jarich
van Lyanckema, de Staten wist te overre
den, dat het geen pas zou geven aan iemand
als Prins Maurits een dergelijk verzoek te
weigeren.
De pater kwam er af met de kosten
enbleef.
In 1616 brandde het bovenste deel af van
het gebouw der Leidsche Universiteit. Nu
had pater Van den Tempel wel het ver
trouwen van Prins Maurits, maar de
schout van Leiden was van een ander ge
voelen. Hij verdacht den Jezuiet van
brandstichting. Daarom had er een huis
zoeking plaats, toen de pater afwezig was.
Men vond echter niets verdachte.
In 1618 getuigde Rovenius. dat pater
Van den Tempel hier verscheiden jaren
trouw gewerkt had. dat hij noch zelf,
noch door zyn ondergeschikten tegen de
LETTEREN EN KUNST
Onze kinderen. Tijdschrift voor
R.-K. ouders en opvoeders.
Juli-aflevering. Uitgave N.V. Het
Nederlandsche Boekhuis, Tilburg.
De Juli-aflevering van dit immer leven
dige, veelzijdige maandblad bevat wel
een bijzonder rijke verscheidenheid van
artikelen over actueele paedagogische on
derwerpen. De bijdrage der hoofdredac
tie, „Van een wankele majesteit", baant
scherp een weg door allerlei verwarrend
gepraat en besluit terecht
,,'t Is een ontzettende gedachte en toch
kan men er niet aan ontkomen, dat verre
weg 't grootste deel der mislukte levens
niet mislukt had behoeven te zijn, wanneer
de mislukte als kjnd beter ware begrepen
en aangepakt. Hoe onbegrijpelijk licht
wentelen ouders en opvoeders die ver
antwoordelijkheid van zich af! Hoe ver
schijnt ons „Zijne Majesteit het Kind" nu
als 'n jammerlijk slachtoffer van de mis
grepen der volwassenen. Medelijden voor
dezen kleinen koning, die steeds 't kind
van de rekening is en in den hoek gedron
gen wordt, waar de slagen vallenEr is
maar één maoht, die in staat is, het kind te
redden uit z'n vernederende positie van
altijd werktuig te zijn in de hand der oude
ren en 't op te voeden tot 'n wezenlijke
majesteit: de uit diep verantwoordelijk
heidsbesef gegroeide liefde!"
Ook in Het precaire probleem der
jeugdliefde wordt op bezadigden toon het
juist spoor gewezen tusschen tegenstrijdige
maar dan ook éénzijdige meeningen.
In de rijk gevarieerde rubriek „Uit de
pers", treffen we interessante citaten aan
uit binnen- en buitenlandsche bladen:
Nieuwe indeeling van het schooljaar. On
juiste voorlichting, De veranderingen in het
kindergezicht, Ouders en examens, Zijn de
natuurbaden zoo erg gezond?
Het fijngevoelde vers van Willem ten
Berge: De Liftboy, werd in dit nummer
herdrukt. Jan Beerondr leidt een artike
lenreeks in over Jeugd en Cultuur, en
wijdt onder den titel: Woestijn of oase?
een bespreking aan de wandschilderingen
van Lode Sengers in het schoolkerkje der
Montessori-school van de Robert Fruin-
straat te Rotterdam.
Over de Vacantiekolonies der Italiaan-
schc jeugd vertelt de Romeinsche corres
pondent opmerkelijke bijzonderheden en
belangwekkend is ook de bijdrage van
Sapiens over het leven der Lappenkinde-
ren.
Co Boudens-van Heel pleit in Wat is
een behoorlijk gezin? vurig voor een zoo
hoog mogelijk kindertal.
De levendige rubriek Het Woord is aan
den lezer (Baldadigheid der Nederland
sche jeugd) (Meiimaandviering; aestheti-
sche opvoeding), de Medische kroniek
(over het rooken) de talrijke Boekbespre
kingen, Vraag en antwoord, de pittige
Puntjes op de i (Over de mode van een
verziekten smaak) (A la Mediterranée), en
last not least de ko6telyke humoristische
pagina verhoogen de belangrijkheid, de
volledigheid en de aantrekkelijkheid van
dit helder oriënteerend, rijk geïllustreer
de maandblad, dat ieder moet lezen, die
het wel meent met zyn kinderen.
LAND- EN TUINBOUW
PEULVRUCHTEN.
Onder de aandacht van telers van peul
vruchten wordt gebracht dat het in de be
doeling ligt, door verschillende maatrege
len te trachten op de vrije markt voor boe
ren schoone partijen peulvruchten, nieuwe
oogst 1934, aangevoerd op de gebruikelij
ke leverplaatsen, ongeveer de volgende prij
zen per 100 K.G. te bereiken: groene erw
ten tot 1 October 10; Schokker erwten
tot 1 October 12; bruine boonen tot 1 Oc
tober ƒ12; witte boonen tot 1 October ƒ15;
blauwpeulvruchten, Wijker vale erwten
beide tot 1 October 10; platte capucijners,
rozijnerwtengrauwe erwten) beide tot 1
October 12, met dien verstande, dat na 30
September 1934 met een bewaarlaan van
ƒ0.10 voor elke verdere maand tot een
maximum van 0.90 zal worden rekening
gehouden.
Mochten in de practyk deze prijzen niet
ten naaste bij worden bereikt, dan zal door
verdere maatregelen getracht worden deze
zooveel mogelijk te benaderen.
MINIMUMPRIJZEN AARDAPPELEN.
Volgens mededeeling der Nederlandsche
Groenten- en Fruitcentrale zal de mini
mumprijs voor vroege aardappelen tegen
Maandag 23 Juli verlaagd worden tot 3
per 100 K.G. De heffing van ƒ0.50 per 100
K.G. blijft ongewijzigd.
Boter.
De Crisis Zuivel Centrale maakt bekend,
dat behoudens tusschentydsche wijziging
voor de week van 22 t.m. 28 Juli de prijs
van het orisisbotermerk en de vervoerver-
gunning voor buitenlandsche boter op 1.
per K.G. is bepaald.
scculieren heeft samengespannen, maar
naar vrede en eendracht gestreefd.
Ondanks zijn vriendschap met Prins Mau
rits werd van den Tempel door toedoen
der predikanten in 1621 uit Holland ge
bannen.
Op ziin vraag waarom, werd hem geant
woord: Omdat ge Jezuiet zijt.
En Pater Van den Tempel antwoordde:
„Ik heb veel weldaden van God ontvangen,
maar dat ik Jezuiet ben, is de voornaamste;
daarop beroem ik my meer dan op myn
adel."
W. W.
BINNENLAND
DE NEDERLANDSCH-ENGELSCHE
HANDELSBESPREKINGEN.
Eenige leden van de Nederlandsche dele
gatie, die de handelsbesprekingen met En
geland heeft gevoerd, zijn gisteren uit
Londen vertrokken. Dr. Hirschfeld, de lei
der, zou gisteravond of vanochtend gaan.
Zooals men weet, zijn de technische be
sprekingen tot het najaar uitgesteld. Er
zijn echter documenten uitgewisseld tus
schen John Simon, den Engelschen minis
ter van buitenlandsche zaken, en jhr. mr.
R. de Marees van Swinderen, onzen gezant
te Londen, die het uitbreken van een han
delsoorlog tusschen beide landen gedu
rende den tijd, dat de onderhandelingen
zyn verdaagd, voorkomen. Reuter meldt
omtrent de modus vivendi (die door de
partijen met inachtneming van een ter
mijn van drie maanden kan worden opge
zegd):
De beide regeeringen zeggen elkaar wat
de kwantitatieve beperkingen van den in-
vier betreft, een volledig deel van alle
huidige en toekomstige contigenten toe.
Van 1 Augustus af krijgt elk der regee
ringen haar vrijheid van handelen terug
wat betreft de invoerrechten, zonder aan
tasting van de reeds tusschen hen van
kracht zijnde verdragen.
Voorts is bepaald, dat de delegaties, die
de onderhandelingen hebben gevoerd, in
tact zullen blijven voor nieuwe besprekin
gen over aangelegenheden, die voor het
eene of andere land van belang zyn.
NEVENARBEID VAN OVERHEIDS
PERSONEEL.
De Ned. R.-K. Middenstandsbond heeft
zich met het onderstaande schrijven tot den
Raad van Ministers gewend:
„Naar wij uit de pers mochten verne
men, is eenigen tijd geleden door Zijne
Excellentie den Minister van Binnenland-
sche Zaken aan de Colleges van Gedepu
teerde Staten, mede ter doorzending aan
de Gemeentebesturen een circulaire ge
zonden met betrekking tot enkele onder
werpen van personeelspolitiek, aan het
eind waarvan met betrekking tot het ver
richten van nevenarbeid door het over
heidspersoneel de volgende alinea's voor
kwamen:
„Eveneens ware aan personeel, dat aan
zijn ambtelijke of contractueele bezoldiging
een behoorlijke bestaansmogelijkheid ont
leent, in het algemeen geen verlof te ver
leenen tot het verrichten van nevenwerk
zaamheden, het drijven van handel of ne
ring enz.
Voor zoover te dezen aanzien nog geen
beperkende bepalingen in de diverse
rechtspositieregelingen zijn opgenomen,
acht ik het gewenscht dat zulks alsnog zal
geschieden, opdat het bekleeden van ne
venbetrekkingen enz. verboden of beperkt
worde, dan wel aan een bijzondere ver
gunning, die slechts in uitzonderingsgeval
len ware te geven, zal gebonden zijn."
Het is wel overbodig er van te getuigen,
hoezeer deze circulaire van den Minister
van Binnenlandsche Zaken door den mid
denstand met instemming is ontvangen.
Werd het handeldrijven en het verrich
ten van nevenarbeid door overheidsperso
neel, dat speciaal den handeldrijvenden en
industrieelen middenstand en diens werk
nemers tot slachtoffer van 'n ongelijke con
currentie maakt, immer als een ernstig
euvel ondervonden, in dezen crisistijd is
het zeker dubbel noodzakelijk, dat aan
dezen vorm van dubbel verdienen ten koste
van het reeds zoo noodlijdende particulie
re bedrijfsleven een eind wordt gemaakt.
Bij herhaling werd dan ook door den ge-
organiseerden middenstand op eeri onvoor
waardelijk verbod van nevenwerkzaamhe
den door overheidspersonen aangedron
gen.
Met voldoening namen wij kennis van
het standpunt van den Minister van Bin
nenlandsche Zaken, dat dergelijke nevenar
beid óf geheel moet zijn verboden, óf dient
te worden gebonden aan een vergunning,
die slechts in uitzonderingsgevallen kan
worden verleend.
Met nadruk mogen wij er op wijzen, dat
bij het beoordeelen van dergelijke vergun
ningsaanvragen, zeker in deze tijden, niet
alleen het dienstbelang, doch mede het be
lang van het particuliere bedrijfsleven in
beschouwing dient te worden genomen.
Eerbiedig verzoeken wij uwen Raad de
noodige maatregelen te willen doen ne
men, opdat de richtlijnen, in de circulaire
van den Minister van Binnenlandsche Za
ken neergelegd, niet alleen zullen worden
gevolgd door de Provinciale en Gemeente
lijke besturen en de rechtstreeks onder het
Ministerie van Binnenlandsche Zaken res-
sorteerende instanties als het Staatsbe
drijf der Posterijen, Telefonie en Telegra
fie doch ook, door wijziging en-of ge
wijzigde toepassing van de desbetreffende
rechtspositie-regelingen, door de overige
departementen van algemeen bestuur ten
aanzien van de onder hen ressorteerende
diensten en bedrijven zullen worden door
gevoerd."
DE MOEILIJKHEDEN IN HET
SLAGERSBEDRIJF.
Acht bonden uit het slagersbedrijf, den
varkenshandel, vleeschhandel, en vleesch-
warenindustrie hebben een adres gericht
aan den minister van oeconomische za
ken, waarin zij uiteenzetten, dat verbete
ring van den toestand in de varkenshou-
dery' volgens hen niet gezocht moet wor
den in een verdere regeeringsbemoeiing
met den binnenlandschen handel, slagers-
en grossiersbedrijf, maar wèl door meer
ontlasting van die groepen, n.l. door een
veel eenvoudiger uitvoering der crisis-
varkenswet, waarvoor deze organisaties
reeds op 12 April 1933 een voorstel by den
minister van oeconomische zaken (via het
comité van overleg) indienden, welk voor
stel zy gaarne bij den minister aanbeve
len, als zijnde nog altijd urgent.
Vrouwelijke Jeugdbeweging voor Katho
lieke Actie „De Graal", dept. Graalwacht.
I. Hageveld. Voor de leidsters, die niet
in de gelegenheid zijn. den vollen tijd in
Hageveld te blijven, bestaat thans de ge
legenheid, zich op te geven voor de re
traite zonder de cursus. De kosten hiervoor
bedragen 6.50 per persoon. De retraite
duurt van 1 Augustus 5 uur 's middags tot
4 Augustus 's morgens. Er is ook nog ge
legenheid, zich op te geven voor de cursus
zonder retraite. De kosten hiervan zijn
3.50. De cursus duurt van Zaterdag 4
Augustus 2 uur tot Dinsdag 7 Augustus
's morgens.
Voor degenen, die met het oog op hun
betrekking zich door de week in het ge
heel niet vrij kunnen maken, bestaat er
gelegenheid, een week-end op Hageveld
door te brengen. Dit begint Zaterdag, 4
Augustus om 2 uur en duurt tot Zondag
5 Augustus 's avonds. De kosten van dit
week-end bedragen f 2.25 per persoon.
Dit alles geldt natuurlijk alleen voor
zoover er nog plaats is. Het is dus raad
zaam, zich zoo spoedig mogelijk op te ge
ven, gedachtig aan het Hollandsche
spreekwoord „Wie het eerst komt, het
eerst maalt".
Wij raden alle Graalwachtleidsters, die
zich tot nog toe niet konden opgeven,
dringend aan, van deze kans gebruik te
maken, want het is werkelijk van het
grootste belang, dat allen komen. Men
kan zich opgeven bij Mej. P. Bremer,
Scheveningscheweg 90, Scheveningen. Gi
ronummer: 203789. Het verschuldigde be
drag te storten by aanmelding.
II. Het agenda voor de komende week
luidt:
Zaterdag 21 Juli 4 uur Centrumsverga
dering te Amsterdam. 8 uur vergadering
werkende leden centrum Amsterdam.
Zondag 22 Juli week-end voor 2e graads
leden in den Haag.
Maandag 23 Juli 7 uur 30 cursus in Lei
den.
Woensdag 25 Juli 8 uur cursus in Be
verwijk.
Donderdag 26 Juli 5 uur 30 Centrum
vergadering Leiden.
Zaterdag 28 Juli 2 uur Centrumverga
dering den Haag. 8 uur 30 Nieuwe Tijd
cursus in Lutjebroek. 4 uur Centrumver
gadering Alkmaar p. v. 4 Augustus. Dit
met het oog op Hageveld.
III. Van 7 tot 22 Augustus is het va-
cantiehuis in Bunnik speciaal be
schikbaar gesteld voor Graalwachtleid
sters en groote werkende leden. Zoo
eenigszins mogelijk zal er gedurende dfen
tijd ook iemand van het Departement
aanwezig zyn. Komt dus allen in die we
ken, dan treft u er uw vriendinnen. Geeft
u zoo spoedig mogelijk op bij Mej. P. Bre
mer, adres en gironummer als boven. Ook
hiervoor het bedrag direct bij opgave te
storten.
De Parflsche chauffeur geeft
In de Sahara de richting aan.
(Paris Soir)
Het winkelbedrijf en O. L. Vrouw ten
Hemelopneming.
De hoofdbesturen van den Nederl. R. K.
Middenstandsbond en den Nederl. R. K.
Bond van Handels-, Kantoor- en Winkcl-
bodienden „St. Franciscus van^Assisië"
doen opnieuw een gezamenlijk beroep op
de katholieke winkeliers, om hun zaken
overeenkomstig den wensch hunner Ker
kelijke Overheid op 15 Augustus, feestdag
van O. L. Vrouw ten Hemelopneming, wel
ke als Zondag is te vieren, te sluiten en op
de niet katholieke winkeliers om het katho
lieke personeel dien dag in de gelegenheid
te stellen zijn plicht na te komen om den
dag als Zondag te vieren.
Genoemde besturen doen eveneens een
dringend beroep op de katholieken, maar
speciaal op de katholieke vrouwen, om dien
dag niet „extra" te besteden aan het doen
van inkoopen, doch zich als katholieken
daarvan te onthouden.
Waar het katholieke winkelbedrijf het
offer weet te brengen om aan het verlan
gen van de Kerkelijke Overheid te vol
doen spreken de organisaties het vertrou
wen uit, dat zulks door de geloofsgenoolen
op prijs zal worden gesteld, wat niet het
geval schijnt wanneer men dien dag de
gesloten zaken voorbijgaat en de geopende
winkels bezoekt om zyn inkoopen te doen.
Het lager onderwijs in Amsterdam.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
gisteren na zeer langdurige discussies met
2217 stemmen, een motie-Toornstra aan
genomen, waarin de raad zich uitdrukke
lijk uitsprak tegen verhooging van de
maximum-scha al voor het aantal leerlin
gen per klas tot 48. Voor deze motie heb
ben gestemd de sociaal-democraten, de
vryzinnig-democraten, dr. De Hartogh, dc
communisten en de heer Kitsz.
Goedkoope trein.
Op de Zondagen tot en met 2 September
zal er een goedkoope trein loopen naar
Arnhem en Nijmegen. Zie voor nadere ge-
gevens advertentie in dit nummer.