DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
EUCHARISTISCH EEUWFEEST
25ste Jaargang
DONDERDAG 7 JUNI 1934
No. 7830
3)e £cld<vcl^e0oi4^a4it
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weeki 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENT1EPRUS BEDRAAGTi
pc vont Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJE8 van ten hoogste 30 woorden, waarin bet-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur «i
verhuur, koop en verkoop: 1 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
Daar eenige zuiver-godsdienstige ver-
eenigingen er blijkbaar naar streven voor
haar leden een apostolaatsterrein te vinden,
achten Wij het noodig het navolgende be
kend te maken:
De door de Hoogwaardige Bisschoppen
in hunne Bisdommen erkende mannelijke
en vrouwelijke jeugdorganisaties voor de
rijpere en rijpende jeugd en niet de zui-
ver-godsdienstige vereenigingen worden
door Ons geroepen tot het hiërarchisch
apostolaat en ontvangen van Ons de zen
ding, dm volgens de voorschriften van Paus
Pius XI, georganiseerd onder de leiding
van de respectievelijke Bisschoppen en de
door hen aangestelde geestelijkheid de
Kerk in hunne Bisdommen een behulpzame
hand te reiken en Haar herderlijke bedie
ning aan te vullen.
De rui ver-godsdienstige vereeniging
moet zich beperken tot haar eerste doel:
de godsdienstig-zedelijke vorming en zelf
heiliging van haar leden.
Wij wenschen een sterke eenheid en een
krachtige ontwikkeling der jeugdorganisa
ties in Onze Bisdommen en zien deze een
heid en ontwikkeling min of meer bedreigd,
wanneer de zuiver-godsdienstige vereeni
gingen naast Onze jeugdorganisaties onder
een of anderen vorm een eigen jeugdorga
nisatie met of zonder sociaal werk in het
leven roepen.
f J. H. JANSEN,
Aartsbisschop van Utrecht,
t P. A W. HOPMANS,
Bisschop van Breda,
t A. F. DIEPEN,
Bisschop van 's-Hertogenbosch.
t J. D. J. AENGENENT,
Bisschop van Haarlem,
t Dr. J. H. G. LEMMENS,
Bisschop van Roermont}
Utrecht, Feest van den H. Bonifacius
en Gezellen, 1934.
Een actieve vacantiel
In de Juni-aflevering van „Mannenadel
en Vrouweneer" schrijft dr. L. Berger, psy-
choloog-paedagoog, een artikel over een
vorm van ontspanning, die meer in zwang
komt en die door meerderen wordt aange
prezen met een beroep vaak onop
recht op de lichamelijke gezondheid.
Men verneemt het van ouderen en van
jongeren, dat zij onder hun vacantie uren
en dagen doorbrengen met z.g. „zonneba
den", ergens alleen of in gezelschap.
Dr. Berger spreekt in bedoeld lezens
waardig artikel als zijn overtuiging uit, dat
voor menige jongen, meisje, man en vrouw
een meer actieve wijze van doorbrengen
van hun vaoantie dan met het nemen van
zonnebaden veel gezonder zou zijn. De toe
stand van luieren, op zichzelf, kan al fu
nest, zeer gevaarlijk zijn....
Inderdaad veel beter dan het „zonne
baden" zal zijn een verstandige sport-be-
oefening, die het lichaam staalt, sober en
geregeld leert leven, matigheid oplegt in
eten en drinken, de gemakzucht helpt on
derdrukken en tot zelftucht en zelfbedwang
leidt.
Betreffende de zonnebaden propageer en
wy hier gaarne het advies van dr. Berger:
„Ouders, geeft uw kinderen een gezonde
vacantie, die hun na een jaar geestelijke
of lichamelijke arbeid verkwikt en staalt
geestelijk en lichamelijk maar houdt
ze weg van de ontzenuwende, zinne-prikke-
lende, de activiteit-bestrijdende en vadsig-
makende zonnebaden".
MGR. A F. DIEPEN.
Vandaag herdenkt Z. H. Exc. Mgr. A. F.
Diepen, Bisschop van 's Hertogenbosch, zijn
gouden priesterfeest.
Op uitdrukkelijk verlangen van den Bis
schop wordt het feest uitsluitend kerkelijk
gevierd.
Mgr. Diepen, die nog in ongebroken
kracht zijn Bisdom bestuurt, is ruim vijf
tien jaar de geestelijke Herder van het Bos
sche diocees.
Op alle terrein, en speciaal op dat van
het onderwijs, aan. Zijn zorgen toever
trouwd, heeft Mgr. Diepen met een, aan
allen eerbied afdwingende, rustelooze toe
wijding gearbeid.
Nagaande wat Mgr. Diepen, persoonlijk,
op het terrein van het onderwijs heeft we
ten tot stand te brengen, verklaart mr. A.
baron van Wijnbergen gisteravond in een
feestartikel in „De Gelderlander": „Wan
neer ik voor mij zelf dat alles nog eens
naga dan is het mij nog steeds onbegrijpe
lijk, dat zulk een werk door één man vol
bracht is kunnen worden".
Van Mgr. Diepen is ook bijzonder bekend
zijn Maria-devotie. Zoo mogelijk bezoekt
hij dagelijks in den namiddag „de Zoete
Lieve Vrouwe", de Kathedrale basiliek van
St. Jan te Den Bosch.
Mgr. Diepen mocht de navolgende ge-
lukwenschen ontvangen van Z. H. Paus
Pius XI, die in een uit eigen beweging ge
zonden en eigenhandig onderteekend schrij
ven vervat waren, bericht de „St. Jans-
klokken":
Met dankbaarheid en vreugde vernamen
Wij onlangs, dat het weldra vijftig jaar zal
zijn geleden, dat Gij voor den eersten keer
het heilig Offer aan God hebt opgedragen.
Wij sluiten ons krachtens de genegenheid
en waardeering, welke Wij U zoo van harte
toedragen, aan bij de rechtmatige blijd
schap, welke Uw vrienden en geloovigen
thans bezielt. Het is Ons immers zeer goed
bekend, welke werken tot bevordering van
geloof en liefde zoo uitstekend door U zijn
volbracht, vooral door tijdens den oorlog
Uw innige zorg te schenken aan het ver
lichten van den nood in Oostenrijk en Hon
garije en door Uw opdracht als Apostolisch
Visitator in Zweden, Noorwegen, Denemar
ken en Finland op zoo uitmuntende wijze
te volvoeren; ook is Ons niet onbekend, met
welke inspanning en arbeid Gij de U toe
vertrouwde kudde naar heilzame weiden
tracht te brengen. Terwijl Wij U derhalve
op de eerste plaats Onze gelukwenschen
aanbieden, smeeken Wij Christus den Ver
losser, onuitputtelijke Bron van goede ga
ven, dat Hij U overvloedig Zijn zegen en
troost moge schenken en de blijde vruch
ten van Uw ijver altijd meer moge doen
toenemen. Om ook de naderende viering
van deze heuglijke gebeurtenis voor Uw
volk nog meer vruchtbaar te maken, ge
ven Wij U gaarne verlof, om, op een be
paalden dag, na het plechtig opdragen van
het H. Offer, in Onzen Naam en op Ons
gezag den zegen aan de geloovigen, daarbij
tegenwoordig, mede te deelen en hun een
vollen aflaat te verleenen, te verdienen
volgens de voorschriften der H. Kerk. Ten
slotte wenschen Wy U van harte toe, dat
Gij nog zeer lang en in volle gezondheid
moogt bewaard blijven tot heil der Kerk
en tot onderpand van de hemelsohe zege
ningen en als bewijs van Onze hoogste toe
genegenheid schenken Wij, vol liefde in
den Heer, U, Eerwaardige Broeder, voor U
en voor de geheele geestelijkheid en het
volk, aan Uwe waakzame zorgen toever
trouwd, Onzen Apostolischen Zegen.
Gegeven te Rome btf Sint Petrus, 18
April op het Beschermfeest van Sint Jo
seph in het jaar 1934, in het 13de jaar van
Ons Pontificaat,
(w.g.) PIUS p.p. XL
Z. Em. A. Kardinaal Bertram, heeft even
eens een schrijven van gelukwensch gezon
den, waarin Z. Em. tevens herinnert aan
29 Juli 1924: den plechtigen eere-dag, in
gericht door het Huisvestingscomité van
'sHertogenbosch.
Toen werd dank gebracht voor hetgeen
voor de hongerlijdende kinderen van
Duitschland en Oostenrijk gedaan was.
„Wij allen", zoo schrijft de Kardinaal,
„hebben zoo ten volle ondervonden, hoe
zeer het hart van den hoogen jubilaris ver
vuld was van de plechtige belofte, bij de
Bisschops-consecratie afgelegd, om te zijn
een Vader der Armen".
Naar wij vernemen, Is Mgr. A. F. Die
pen, Bisschop van 's-Hertogenbosch, be
noemd tot Commandeur in de Orde van
den Nederlandschen Leeuw.
Jong en krachtig, maar
zonder werk.
Wij beklagen de jonge werkloozen niet,
en nog veel minder hebben wij „medelij
den" met hun „lot", want uit eigen erva
ring weten we, dat iedere gezonde jonge
kerel geweldig het land heeft om bemoe
derd of beklaagd te worden.
Een jonge -werklooze trotseert met moed
den tegenspoed. Mannenmoed werd er ver-
eischt om jong te zijn en werkloos, en toch
steeds te blijven streven: berg-opwaarts.
Zulk geestelijk bergklimmen vergt groo-
te krachtinspanning. Durf en moed is er
noodig, om over de gevaarlijke kloven en
gapende afgronden, die het bergpad van
den jongen werklooze kruisen, heen te
springen.
Maar met moed alléén komen we er niet!
Daarvan weet ieder Alpinist mee te spre
ken.
Er komt bij het bergen-klimmen ook Iets
anders kijken, en dat is beleid.
Het doet er niet toe, h o e de jonge werk
looze zijn dagen inkleedt, maar een eerste
voorwaarde voor zijn levensgeluk, ook in
dezen ellendigen tijd, is: het zich van week
tot week stellen van een doel. Evenmin als
een bergbeklimmer maar luk-raak aan het
tippelen gaat, evenmin zal de jonge werk
looze zich voldaan voelen, tenzij hij het
beste is van week tot week, of in
nog korter termijn een planne
tje opmaakt, dat ten uitvoer moet worden
gebracht.
De aard van het plan doet weinig ter
zake en hangt geheel af van Ieders lief
hebberij en aanleg.
Van deze gedachte de jonge men-
schen ten minste twee weken een levens
doel te geven in een prettige omgeving
van deze gedachte zijn ook de „werk
kampen" uitgegaan.
Weet ge wel, dat er in 1933 niet minder
dan 103 leer- en werkkampen zijn georga
niseerd? Alleen door de Katholieken, om
van hetgeen de A. J. C. e.a. deden maar te
zwijgen. Weet ge, dat er thans zes groote,
in een heerlijke natuur gelegen, huizen
zijn, waar de jonge werklooze tusschen de
14 en 24 jaar ontsuanning in zinvolle ar
beid vindt, waar hij zich eens opgelucht
kan voelen door een andere omgeving en
andere kameraden?
Sommigen zijn met tegenzin naar een
van deze „kampen" (in villa's!) getrok
ken, maar allen zijn teruggekeeerd als an
dere menschen, levendiger, hoopvoller,
enthousiast gestemd.
Probeer het ook eens de kosten zijn:
nul.
Ziehier de dagorde van een der z.g. „leer-
en werkkampen", op huize „De Liebaard"
te Baarn.
7.tot 8.uur: Godsdienstoefening.
8.uur tot 8.30 uur: Ontbijt.
8.30 uur tot 1.uur: Werkkamp.
1.uur: KoffietafeL
2.uur tot 5.uur: Sport, waarna
theedrinken.
6.uur: Avondeten.
9.uur: Voordracht over muziek, lite
ratuur, kunstgeschiedenis, hygiëne, am
bacht of beroep.
10.uur: Gemeenschappelijke avond-
godsdienstoefeneing.
10.30 uur: Te ruste gaan.
Is dat niet juist iets voor een krachtigen,
zelfbewusten jongen werklooze, om weer
„op dreef" te komen? Het ziet er aanlok
kelijk uit. Geef maar adres en vak of be
roep op bij den Volksbond of St. Jo-
seph-sGezellen in de plaats van inwo
ning. Ge wordt dan ingeschreven voor
een „kamp", en alles zal worden gere
geld.
De leiding van het kamp zal den jon
gen werklooze met open armen ontvangen.
Zij zijn er van harte welkom.
ZONDAG 10 JUNI 1934 OP DEN BURCHT
VOORM. 9 UUR: H. MIS DIALOGATA
Misboekje Vriendenkring geeft recht van toegang
NAM. 3 UUR: MEETING EN KORT LOF
Gezangenboekje met programma geeft recht van toegang
Beperkt aantal ad 10 cent verkrijgbaar bij Mevr. Wed, HUIBERS, Haarlemmerstraat
en Zaterdagavond van 8—10 uur op den Burcht.
Kinderen beneden 14 jaar, onder geen voorwaarde toegang.
De oorlog in de lucht,
Do uitwerking van bommen.
m
Bij de luchtaanvallen moeten we een
scherp onderscheid maken tusschen de aan
vallen bij dag en die welke 's nachts of
bij duisternis geschieden,
worden door z.g. bombardeergroepen d.w.z.
groepen van twee- of driepersoons vlieg
tuigen die in onderling verband vliegen.
Ieder vliegtuig is belast met eenige hon
derden kilogrammen bommen, twee of
drie man personeel en een of meer mitrail
leurs. Zij vliegen in afdeelingen van 9
machines rechtstreeks op het doel aan.
Iedere omweg beteekent meer benzine en
dus minder nuttigen bommenlast.
Hun groepeering in de lucht is zoodanig
dat zij, wanneer zij door vijandelijke jacht
vliegtuigen aangevallen worden, elkaar bij
de verdediging kunnen steunen. z
Zij trachten hun doel onopgemerkt te
bereiken en maken daartoe gebruik van
zonnestand en bewolking. Boven een wol
kendek kan op radiopeiling gevlogen wor
den en het doel wordt dan totaal onopge
merkt benaderd. Hoe zuiver een goede
vlieger op radiopeiling navigeeren kan,
weten we door den glorievollen tocht van
onzen Pelikaan die in zijn laatste harde
uren boven Europa zuiver op de radio vlie
gen moest. Hierdoor zien we weer van
hoeveel belang het voor de luisterposten is
zich te oefenen in het beluisteren van na
derende vliegtuigen; de vorige maal wezen
we hier reeds op. De toestelling zijn aan
den onderkant voorzien van bommenrek-
ken. Deze worden electrisch bediend en
wel zoodanig, dat bom voor bom kan wor
den afgeworpen, zoo noodig automatisch
met vastgestelde tusschentijden of zóó dat
alle bommen tegelijk naar het doel vallen.
De nachtbombardeurs worden door de
duisternis beschermd tegen vijandelijke
blikken en aanvallen. Zy kunnen dus groo-
ter zijn dan de dagbombardeura, want hun
bewegelijkheid mag geringer zijn. Men
kiest hiervoor dan ook de groote meermo-
torige toestellen. Zij kunnen meer bedie
ning, meer bewapening en meer bommen
last vervoeren, maar ageeren ieder afzon
derlijk. 's Nachts is het n.l. te gevaarlijk
om in gesloten verband te vliegen ofschoon
dit in den laatsten tijd ook met succes toe
gepast is, b.v. by het Belgische leger.
De groote vijanden van de nachtbom
bardeurs zyn de nacht jager en het zoek
licht, zij zijn dan ook bewapend met zeer
licht geschut dat in alle richting vuren kan
De luchtvaartdienst is 's nachts op zijn
luistertoestellen aangewezen, maar de
nachtbombardeurs zullen trachten hun doel
in glijvlucht te naderen. Ook heeft men
den laatsten tijd in de pers kunnen lezen,
dat er pogingen gedaan zijn het geluid van
de vliegtuigmotoren zooveel mogelijk te
dempen.
De scherfbommen varieeren in grootte
van 51800 K.G. De kleine worden ge
bruikt om hunne scherfwerking. Zoodra
deze kleine bommen den grond raken,
springen ze uit elkaar in zeer veel (600
1200) kleine scherven. Deze met groote
kracht rondvliegende stukjes ijzer hebben
natuurlijk een geweldige uitwerking tegen
menschen en dieren. Op 25 meter afstand
van het springpunt wordt b.v. een vijf-
duimsplank nog glad doorgeslagen.
De zwaardere bommen worden gebruikt
om hunne z.g. mijnwerking. Deze bommen
doorboren het dak en de bovenste verdie
pingen van een huis en ontploffen daarna
pas. Zij veroorzaken daarbij een geweldigen
gasdruk en rukken zoodoende het huis uit
elkaar.
Een bom van 50 K.G. beschadigt een huis
ernstig, een bom van 100 K.G. verandert
een huis van 4 5 verdiepingen in een
puinhoop en een bom van 500 K.G. slaat
'n huizenblok uit elkaar. De groote gas
drukken die hierbij ontstaan, richten ver-
nietlingen aan tot ver in den omtrek.
Nog zwaardere bommen worden wel ver
vaardigd en zullen tegen speciale doelen
w.el aangewend worden, maar maar nog
worden ze door de defaitistische pers ge
bruikt om verhalen te illustreeren, die de
menschen angstig moeten maken. We moe
ten wel bedenken dat zulke zware bommen
zeer veel geld kosten en dus alleen ge
bruikt zullen worden tegen doelen welker
vernieling een groot geldelijk offer wetti
gen.
De getallen over stijgvermogen, kruis
snelheid en laadvermogen van vliegtuigen
hebben weinig waarde, omdat zij bij de
thans snel voortschrijdende vliegtuigtech
niek voortdurend veranderen.
De uitwerking van een scherfboom laat
zich gemakkelijk indenken. Een huis wordt
vernield, daarbij worden gasleidingen en
electrische draden verscheurd, brand is het
gevolg, lichtgas-vergiftigingen kunnen ont
staan bij de menschen die te hulp snellen.
Groote gaten ontstaan waar de bommen
in de straten vallen, hierbij kunnen water
leidingbuizen verscheurd en de watertoe-
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Barthon heeft te Genève een nieuw plan
voor de ontwapeningsconferentie inge
diend. (2de blad).
Het Belgische ministerie dient zijn ont
slag in. (2de blad).
Gisteravond is een Belgisch prinsje ge
boren. (2de blad).
De bisschoppenconferentie te Fulda.
(2de blad).
BINNENLAND.
Vijftig-Jarig priesterfeest van Mgr. A.
F. Diepen. (1ste blad).
Plechtig afscheid van zeventien Kruis-
heeren-missionarissen. (Kerkn., 2de blad).
Hevige brand in een houtschaverij te
Helmond veroorzaakt veel schade. (Gem.
Ber., 3de blad).
Verschillende boerderijbranden. (Gem.
Ber., 3de blad).
Slachtoffer van de Papegaaienziekte te
Zuilen overleden. (Gem. Ber., 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Rond het wereld-voetbalkampioenschap.
(4de blad).
Het .programma van den Olympischen
Dag. (4de blad).
De waterpolo-competitie aangevangen.
(4de blad).
Het Doorluchtig Nederl. Episcopaat
over de taak der jeugdorganisaties,
(lste blad).
De tehuizen voor de werklooze
jeugd, (lste blad).
Op reis naar Walcheren. (2de blad).
voer van bepaalde stadsgedeelten ernstig
gestoord worden.
Zware verwondingen by de getroffenen
zullen den geneeskundigen dienst de han
den vol te doen geven, temeer wijl het
vervoer bemoeilijkt en het verkeer op
sommige punten totaal gestremd zal zijn.
Over de taak der politie die vooral het
verkeer zal moeten regelen en het functio-
neeren der verschillende diensten moge
lijk zal moeten maken, schreef ik de vo
rige maal reeds. Padvinders of verkenners
kunnen als hulppolitie en als hulpperso-
ieel bij het vervoer van gewonden optreden
Wanneer we ons tijdens een alarm voor
luchtgevaar op straat bevinden, b.v. per
auto, dan parkeeren we onzen auto zoo
snel mogelijk op aanwijzing van de politie,
verlaten daarna den wagen en zoeken een
openbare schuilplaats op.
Daarna hebben we ons precies te hou
den aan de bevelen van den commandant
der schuilplaats.
In huis moeten we den kelder als schuil
plaats inrichten en er zoo spoedig moge
lijk inkruipen op het alarmsignaal: Lucht
gevaar aanwezig.
Om onzen kelder scherfvrij te maken,
moeten we de zoldering, die meestal de
keukenvloer zal zijn, stutten met planken
en palen en bedekken met een laag grond
10 cM. dik. Eventueel in een buitenmuur
uitkomende vensters worden met planken
dichtgespijkerd en daarna wordt er aan
den buitenkant grond tegenaan gebracht
tot 50 cM. voorbij de randen'van het raam.
Een driedubbele laag planken voor het
venster aangebracht maakt dit ook scherf
vrij.
Een vertrek, dat zich zoodanig in een
huis bevindt dat geen der muren van dat
vertrek buitenmuur is, is ook scherfvrij.
Overigens moesten we ons op 't oogen-
blik bij nieuwbouw van huizen al eenigs-
zins inrichten zóó dat een zekere luchtbe
scherming als het ware voorbereid is.
Welke bijzondere maatregelen onze kel
der verder behoeft om een goed inge
richte schuilplaats te worden, komt ter
sprake wanneer ik u over den gasaanval
vertel.
JAC. CREYGHTON,
Arts.
