HET NATUURSCHOON
VAN DE KAGERPLASSEN
L Hü
25ste Jaargang
DONDERDAG 31 MEI 1934
No. 7824
3)e £cid&eh£(Boii/fca/rit
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
D£ ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij yoonritbetaHng:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRUS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 80 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN. -o.
Superioriteitswaan.
Wijzend op een overspannen national!.-
me, dat blinden hartstochtelijken moed tot
heldhaftigheid bevordert en kracht en
daad om zichzelf verafgoodt, schrijft prof.
J. B. Kors O.P. in „Pro Pace", het orgaan
van den R.-K. Vredesbond:
Evenals de ware liefde voor zichzelf
niet belet vrede te zoeken met zijn
medemenschen, zoo verhindert de wa
re liefde voor de eigen natie niet om
daadwerkelijk te streven naar vrede
met andere volkeren. Volkeren en in
dividuen hebben niet alleen de zorg
om te leven, doch ook om samen te
leven. Daarvoor is noodig de vaste
wil om de rechten van anderen te eer
biedigen, evengoed als men de eigen
rechten beschermd wil zien. Daarvoor
is ook noodig de diepe overtuiging, dat
wij allen kinderen zijn van éénen Va
der, een overtuiging welke dringt om
elkander lief te hebben, bij erkenning
en waardeering van alle verscheiden
heid van karakter en volksaard. Dat
vraagt het pacifisme, en daarmee dient
het de waarachtige belangen van iede
re natie. Doch de superioriteitswaan,
welke voor het eigen volk, met
miskenning der rechten van anderen,
de opperheerschappij wil afdwingen,
welke niet dienen doch alleen heer-
echen wil, zal onvermijdelijk voor het
eigen volksbestaan noodlottig worden.
Hier spreken de lessen der geschiede
nis een duidelijke taal.
*t Is inderdaad de superioriteitswaan,
welke den vrede onder de volkeren
verstoort en den gruwel van een oorlog
voorbereidt!
Zooals 't ook de superioriteitswaan is,
welke de Individuen tegen elkaar op
zet en verbittering schept. De hoogere
standen vergeten vaak maar al te veel, dat
zij naast hoogere rechten, voorrechten,
hoogere plichten hebben; dat ten slotte
hoogere rechten alléén en uitsluitend
alleen hun motiveering en rechtvaardiging
kunnen vinden in de hoogere plichten,
welke zij moeten vervullen, in de zwaar
dere diensten, welke zij moeten ver
richten ten bate van anderen, van de ge
meenschap.
Superioriteitswaan houdt tegen zoovele
consequenties, die getrokken moesten wor
den uit dat, toch door ons allen, theore
tisch aanvaarde, g r o n d-b e g i n s e 1
voor de regeling onzer onderlinge verhou
dingen: dat wij kinderen zijn van éénen
Vader.... Superioriteitswaan van den
geld-bezitter tegenover dengene, die arm is,
van den intellectueel tegenover den onont
wikkelde, van den leider tegenover den
ondergeschikte. De superioriteitswaan slaat
stuk de broederschap onder de menschen!
DE SCHILDERIJENDIEFSTAL TE
GENT.
Een der schilderijen gevonden?
BRUSSEL, 31 MeL (VJD.) Naar de „In-
dépendance Beige" meldt, heeft de geeste
lijkheid in Gent een schrijven ontvangen
waarin wordt medegedeeld, dat een der
beide gestolen schilderijen van het beroem
de altaarstuk van de gebroeders van Eyk
in depot is gegeven in een station te Brus-
eeL Het regu van het depot was by het
schryven ingesloten. Verder werd in het
schrijven gezegd, dat het andere stuk te
ruggegeven zou worden tegen betaling van
1 millioen francs. Inderdaad heeft men het
schilderij ongeschonden op het station aan
getroffen. De canonicus Vandengheyn be
weert echter, dat het een oopie is. De „Indé-
pendance Beige" houdt het voor mogelijk,
dat het hier toch het echte stuk betreft.
Het bericht niet bevestigd.
BRUSSEL, 31 Mei. (V.D.) Het bericht
van de „Indépendance Beige" betreffende
het vinden van het gestolen luik van het
Gentsche altaarstuk is tot dusver door geen
enkele bevoegde instantie bevestigd. Het
schijnt, dat het blad het slachtoffer is ge
worden van een mystificatie.
Dreigt er gevaar aan de „Spijkerboor"?
r*-—
Een boottocht over de meren,
gevolgd door
een onderhoud met den Burge
meester van Alkemade.
Het is slechts een landje van water
en wei,
Maar wie roert aan mijn Holland,
Die raakt mij!
Zoo zong de dichter Eekhorst, en wij zeg
gen hem deze ontboezeming van harte na.
Wanneer het natuurschoon wordt aange
rand uit winstbejag, wanneer het vrije
landschap noodeloos wordt bedorven en
Gods schepping van zijn luister wordt be
roofd, dan woelt in het binnenste van ieder
bewonderaar der natuur een verbeten
woede. Men vraagt zich geërgerd af, hoe
het mogelijk is, dat in dezen beschaafden
en verlichten tijd een vandalisme nog hoog
tij kan vieren, dat aan het geheele volk
zijn edelste bezit kan ontrukken, ter wille
van het geldelijk voordeel van eenige spe
culanten.
Hebben wij kort geleden in de krant
alarm geslagen over de nog steeds voort
schrijdende afbraak van de duinstreek,
waar reeds zooveel heerlijkheid roekeloos
en onherstelbaar is verdwenen, thans
maakte men ons attent op de Kagerplas-
sen.
Een bouwonderneming uit den Haag
heeft het oog laten vallen op de Kagerplas
sen, om op het schiereiland tusschen
Eymerspoel en Spijkerboor zestig zomer
huisjes op te trekken. Deze onderneming,
die de lokkende naam draagt „Natuurbad
De Kaag", heeft een prospectus de wereld
ingezonden van den volgenden inhoud:
„Geheel in de vrije natuur op een
der mooiste punten der Kagermeren en
op slechts 750 meter afstand "van het
bekende dorp De Kaag en het aldaar
in aanbouw zijnde water-restaurant,
is in aanleg een natuurbad, geheel vol
gens de eischen des tijds, met haven,
aanlegsteigers, uitzichttoren, bergplaats
voor cano's, enz. strandbad, apart af
gezet ondiep kinderbad, zwembad en
speelweide met diverse attracties enz.
enz.
De totaal-oppervlakte van het na
tuurbad bedraagt ongeveer twingtig-
duizend vierkante meters. Langs het
water en op mooie punten wordt te
vens een zestigtal zomerhuizen in mo
dernen landhuisstijl gebouwd, onder
toezicht en volgens voorschriften van
de gemeente Alkemade. De koopprijs
der huizen bedraagt.
Toen wij dit prospectus gelezen hadden,
zijn wij op de fiets gesprongen en naar
Warmond gegaan! Ook in deze slagader
■van de watersport hadden de Haagsche
plannen eenige consternatie te weeg ge
bracht. Van alle zijden werd de zaak be-
j zien, gewrikt en gewogen, maar, afgaande
op het prospectus, konden wij tot geen an-
1 dere gevolgtrekking komen dan deze: dat
j wederom een ernstige aanslag gepleegd
werd op het natuurschoon van de plassen,
terwyl bovendien aan de exploitatie van
een dergelijk natuurbad groote gevaren
voor de zedelijkheid verbonden waren.
Het was een zonnige dag in deze ove
rigens zoo grimmige Meimaand.
De hemel was blauw met witte waaiers
van vederwolken. De vogels zongen.De
meren loktenEn wij namen wat gaar
ne de uitnoodiging aan om te gaan toeren
naar de plaats, die de bouw-exploitanten
hadden „uitverkoren".
Een tevreden-knorrende motorboot voer
de ons langs de Leede en de jachthavens
buitengaats, naar de wijde, zilver-rimpe
lende watervlakte van Sprietlaak en Nor-
remeer. Het viel ons echter op, hoe tot ver
van de bebouwde kom der gemeente de
oevers waren ontsierd door groote „bak
beesten" van woonschuiten, de eene nog
smakeloozer en opdringeriger dan de an
dere. Wij kunnen ons indenken, dat voor de
verschillende „Noë's" zoo'n ark een koste
lijk vacantieverblijf is, maar is voor deze
plompe drijfhuizen geen andere ligplaats
te verzinnen, dan juist hier aan Warmonds
waterpoort?
Er begon een lichte bries op te steken,
maar onze trouwe boot liet zioh niet van
de wijs brengen en doorkliefde met scher
pe boeg het kruivende, krullende water
vlak.
Even een blik geworpen op de Eenden
kooi, waarvan het voortbestaan door do
vooruitziende blik en het krachtig ingrij
pen van Warmonds gemeentebestuur ver
zekerd is de Dieperpoel over langs het
drassige eiland Faljerel, dat één bontge-
weven tapijt was van koekoek-, boter-,
pinkster- en paardebloemen een kort be
zoek aan de Kaag, dat, nog in landelijke
rust, kennelijk zioh reeds opmaakte de vele
waterrotten te ontvangen, die hier hun bi
vak plegen op te slaan en ten slotte wa
ren wij het schiereiland genaderd, waar de
Haagsche N.V. zich voorstelt zestig zomer
huisjes te bouwen.
Er stond er nog slechts één luchtig
groen gebouwtje met rood dak. Volgens de
berichten was men reeds begonnen een
uitzichttoren te bouwen, maar deze was
spoorloos verdwenen. Een indruk hoe het
worden zou, wanneer zestig van zulke huis
jes waren neergeplant op deze groene land
tong, hebben wij dus niet gekregen. Dat
eene huisje ontsierde, naar onzen smaak,
de omgeving niet
Het terrein ligt op eenige afstand van het
dorp de Kaag, aan de nauwe hals de
Spijkerboor genaamd! die het Zweiland
met de Kever verbindt Wanneer daar een
soort stadstuintjes-buurt zou verrijzen, met
straten, riolen, uitzichttoren, strandbaden,
bergschuren en wat al niet meer, dan zou
landelijke rust en vrede hopeloos zijn ge
stoord en zou deze schilderachtige plek
werkelijk een gruwel worden voor ieder
natuur- en watersport-liefhebber.
Met deze en dergelijke zwartgallige ge
peinzen toerden wij verder: de Kever op,
de Sever in, om ons te verdiepen in de
geheimen van de Oude Eendenkooi, waar
karekiet en rietgors het hoogste lied uitju
belden. Langs de sociëteit die ook reeds
veel van zyn rustieke sfeer heeft ingeboet
zwaaiden we vervolgen af door de water
pijp van de Zijp naar het ronde Vennemeer,
welks idylle in hevige mate gestoord werd
door enkele armzalige zomerhuisjes, die
met hune kippengaas-afscheiding inder
daad aan stadstuintjes deden denken.
Vroeger, toen in dit Vennemeer nog geen
aanlegsteiger voor booten was getimmerd,
lag er over deze, tussohen riet en biezen
verdoken waterkom, een warme zomer-
vrede, slechts onderbroken door het gekef
van een meerkoet of door het spetteren van
een uitgelaten voorntje. Nu is er een „pa
viljoen" verrezen en een kleine maar druk
bezochte jachthaven. Doch daaraan is he
laas niet te ontkomen. Wanneer er op het
meer gevaren wordt, moet er ook gelegen
heid zijn om booten te bergen.
De Kagerplassen zijn geen natuurreser
vaat, zooals het Naardermeer, al zouden wij
het toejuichen als enkele eilanden en bos
schages, zooals de Oude en de Nieuwe Kooi,
voor het groote publiek gesloten werden,
om de flora en fanna van dit waterland
de kans te geven zich vrij te ontplooien.
De Kagerplassen genieten nu eenmaal
de eer „in de mode" te zijn. Als binnen en
kele weken het sportseizoen is ingetreden,
en iedere inham bezet is door een witte
boot, als in ieder bos oh je op de gramofoon
een „hot jazz" gedraaid wordt, gullen het
platgetrapte gras, weggeworpen zilverpa
pier en sigaretten-peukjes getuigen van
een druk bezoekAdieu!, vrije natuur,
adieu! wijdsche eenzaamheid; de groote
stad met zijn „attracties" heeft u inge
palmd!
Daarom zou het goed zijn enkele kleine
natuur-reservaten aan te leggen, want voor
mondaine drukte gaat de geheele natuur
al spoedig aan de haal
En nog meer zou het aanbeveling verdie
nen, indien de aangrenzende gemeenten,
Warmond, Alkemade en Haarlemmermeer
konden komen tot een streekplan, waarbij
het natuurschoon van het meer zoo goed
mogelijk verzekerd werd, en ontsierende
bebouwing werd tegengegaan.
Bij zulk een streekplan zou b.v. ook het
stichten van zomerhuisjes kunnen worden
geregeld, maar, of deze regeling gunstiger
zou uitvallen dan zooals deze is opgesteld
door de gemeente Alkemade, mogen wij
betwijfelen.
De lezer, die tot nog toe ons vergezeld
heeft op onze speurtocht over de plassen,
zal over deze conclusie wel vreemd opkij
ken! Het was het gemeentebestuur van Al-
kemade immers, dat vergunning heeft ver
leend een geheele zomerhuizen-stad te
bouwen, midden in het meer? Inderdaad
dat deed het gemeentebestuur van Alke
made. En juist omdat het gemeentebestuur
van Alkemade beschuldigd werd van na-
tuurschennis en verdacht werd geen kijk
te hebben op de groote zedelijke gevaren,
welke aan de Spijkerboor dreigden, zijn
wij na onze boottocht wéér op de
fiets gestapt om te peddelen in de richting
Roelof ar endsveen, waar het opperhoofd
van het Zesdorpen-land zijn zetel heeft.
De burgemeester van Alkemade, mr.
Peek, die ons met de grootste bereidwillig
heid te woord stond, was natuurlijk weinig
ingenomen met hetgeen hem in de schoe
nen werd geschoven. Hoewel Z.Ed. aller
minst de behoefte gevoeld zal hebben om
tekst en uitleg te geven van zijn beleid,
was hij gaarne bereid zijn standpunt in be
trekking tot den bouw van zomerhuisjes
uiteen te zetten, welk standpunt in het
kort hierop neerkomt:
Er komen steeds meer aanvragen binnen
om aan het Kagermeer zomerhuisjes op
te trekken, wat het gemeentebestuur van
Alkemade dat even bezorgd is als wel
ke andere gemeente ook voor de gaafheid
van het watersohoon met leede oogen
Een algemeen verbod voor zomerhuisjes
bracht groote moeilijkheden en onbillijk
heden mede en was ook uit ecenomisch
oogpunt ongewenscht.
Toen echter het plan van de Haagsche
onderneming op tafel kwam, heeft het ge
meentebestuur van Alkemade hierin een
oplossing gezien van de vraag: waar moe
ten wij de zomerhuisjes loozen.
Het meest verderfelijke voor de schoon
heid van de Kagermeren zou zijn een lint
bebouwing langs de oevers van zomerhuis
jes. Daardoor zou alle idee van vrije na
tuur worden weggevaagd. Ook waren wel-
standseisohen hoog noodig, om allerlei wan
staltigheden te kunnen verbieden. Aan de
wanorde, die dreigde te ontstaan, hebben
B. en W. van Alkemade gemeend een ein
de te moeten maken, door één terrein, en,
zoo noodig nog een tweede terrein, voor
de bouw van zomerhuisjes aan te wijzen,
om zoodoende tot gelegenheid gevend
aan de steeds grooter aanvraag het meer
voor ontsiering te behoeden. Buiten deze
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Barthon heeft met een heftige rede groote
opwinding te Genève veroorzaakt. (2e blad)
De mislukking der Transferconferentie
te Berlijn wordt in Nederlandsche kringen
niet pessimistisch beoordeeld. (2e blad).
BINNENLAND.
De steunregeling zal worden gewijzigd.
(4de blad).
UIT DE OMGEVING.
De hoogeerw. heer J. C. F. Jansen, deken
van Zoeterwoude, is hedenmiddag overle
den. (2de blad).
Te Voorschoten heeft een roofoverval
plaats gehad, waarbij een boer van een be
drag van ƒ6000 is beroofd. (1ste blad).
terreinen zal slechts zeer spaarzaam een
vergunning voor een zomerhuisje behoeven
te worden gegeven.
En op welke voorwaarden de vergunning
tot exploitatie van het terrein aan de Spij
kerboor gegeven Is! De huisjes moeten aan
aesthetische eischen voldoen; zij mogen niet
op den dijk, doch slechts achter den dijk
gebouwd worden; het geheele complex
moet omgeven worden door een groene be
planting, volgens door B. en W. te stellen
voorwaarden, zoodat er vanaf het meer heel
weinig van het Zomerhuizen-dorp te zien
zal zijn.
Het prospectus is niet onjuist, maar wel
hoogdravend. Men was begonnen een uit
zichttoren te bouwen, maar deze is afge
broken, omdat B. en W. van Alkemade
daarvoor geen vergunning verleend hadden
of verleenen zullen.
Maar de verspreide geruchten achtte de
burgemeester volkomen onjuist. Van stra
tenaanleg is geen sprake, evenmin van den
bouw van een restaurant daar ter plaatse.
En de moreele bedenkingen gelden voor
het overige zwaarder dan voor de zo
merhuisjes, omdat deze vrijwel uitslui
tend door echtparen zullen worden betrok
ken. De huisjes toch moeten gekocht
worden en de koopprijs isniet mis!
Er zal evenwel nauwlettend worden toe
gezien op de stipte naleving der zedelijk
heids-voorschriften, die voor de gemeente
Alkemade zijn vastgesteld. Om handhaving
van deze voorschriften te erlangen, is een
agent van. politie in de Kaag gestation-
neerd, terwijl bovendien de Burgemeester
alle verhuurders van kampeer gelegen
heden gewaarschuwd heeft, dat scherp zal
worden toegezien of de gestelde voorwaar
den worden nageleefd. Wanneer blijkt, dat
op het terrein van een boer ongeoorloofde
toestanden voorkomen, zullen B. en W. hem
geen kampeervergunning meer verleenen.
„U begrijpt toch wel", besloot Burge
meester Peek zijn uiteenzetting, „dat ik het
natuurschoon van de Kagermeren wensch
te handhaven, maar dat ik nog krachtiger
ervoor zal waken, dat de door-en-door-
goede en geloovige bevolking van mijn ge
meente niet geërgerd wordt".
FRANSCH VLIEGTUIG OP CROYDON
NEERGESTORT.
Twee dooden.
LONDEN, 31 Mei. (V.D.) Een vracht
vliegtuig van de „Air de France" is op
Croydon neergestort. De piloot, kapitein de
Fives en de tweede inzittende L. Huillier,
kwamen om het leven.
