DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN 25ste Jaargang DINSDAG 29 MEI 1934 No. 7822 3)e £cki6elve6oii^<mt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij ToonritbetaBngi Voor Leiden 19 cent per weekper kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's Ter* krijgbaar tegen betaling van 60 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers S cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11| DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur ea verhuur, koop en verkoop: 0.50 j DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN. V De leden van den Raad van State. Wij hebben het onverklaarbaar gevon den, dat de Tweede Kamer, na de vele en scherpe critiek in de afdeelingen der Kamer zelf en buiten de Kamer, zonder discussie of hoofdelijke stemming heeft aangenomen een wetsontwerp, waarbij de leden van den Raad van State en wat leef tijdsgrens voor den diensttijd betreft en wat aangaat tegemoetkomendheid voor de zittende leden, als zoodanig, worden be voorrecht boven de meeste, wij meenen: boven Alle andere Rijksambtenaren! Wij hebben zulk een bevoorrechting zeer verkeerd geacht zeer verkeerd, zelfs als zouden motieven kunnen worden aange voerd, waarmede ze verdedigd zou kunnen worden. En wij hebben in deze onze hoop nu ge vestigd op de Eerste Kamer, die blijkens het voorloopig verslag over het desbetref fende wetsontwerp ook over den inhoud ervan volstrekt niet tevreden is. Wij hopen, dat de Senaat by -zijn beslissing ten deze zal beschamen zijn zooveel meer „democratische" zuster aan een andere zyde van het Binnenhof. Wie het dichtst bij het vuur zit, warmt zich het best. De leden van den Raad van State moesten zelf zélfs den schijn willen vermijden, dat het volk dat gezegde op hen zou kunnen toepassen op voor hen terecht diffameerende wijze. De bekleeders van de hoogste waardigheden moeten ook het hoogste voorbeeld geven van.... on baatzuchtige eerlijkheid! Zóó behoort het Uitslag van onze „Herkenningsprijsvraag" van 15 Mei I I, Onze prijsvraag was dit keer heusch niet zoo gemakkelijk op te lossen. Toch kwamen er zeer vele oplossingen binnen; veel meer dan wij verwachtten. De oplossers hebben hun handen vol gehad, maar wij, die al die oplossingen nauwkeurig moesten nazien, ook. Het was een enorm werk. Na zorgvuldige schifting moest de lijst nauwkeurig worden nage zien en nagekeken om daarop de punten te vermelden, die dan secuur werd'en getotaliseerd. Dat een en ander tijd, veel tijd vorderde laat zich verstaan en wij zijn blij door deze massa's te zijn heen geworsteld. J. M. H. Horikx, Witte Rozenstraat 18, Heeren- of Damesfiets. De volgende personen zijn de gelukkige winnaars: J. P. v. d. Berg, St. Jorissteeg 40, Fototoestel. J. P. M. de Keuning, Schutterstraat 23a, Klokje. W. Poeliejoe, de Genestetstraat 47, Klokje. Vlasveld, Lage Rijndijk 40, Klokje. Jo de Keuning, Wijngaardelaan 6, Voorschoten, Vulpen. J. Smit, Mare 59, Vulpen. W. Geene, Vondelweg 20, Vulpen. W. A. M. Heijdeman, Haagweg 36, Potlood. Jac. Dirkse, Oude Vest 61, Potlood. P. de Groot, St. Jacobshof, Doezastraat, Potlood. De prijzen, voor zoover door de winnaars nog niet ontvangen, kun nen aan ons bureau worden afgehaald. DE DIRECTIE. V Vooruitgang In de techniek. We behoeven geen eeuw, halve-, of kwart-eeuw terug te gaan, doch hóógstens twintig jaar twintig jaar geleden zouden we niet eraan hebben kunnen denken, dat van een gebeurtenis, welke Zondag namiddag in Milaan plaats grypt, Maandag avond een vijftal photo's zouden staan in onze courant. Gisteren hebben wij n..l nog in een gedeelte onzer editie de voetbal wedstrijd te Milaan in beeld aan onze lezers' kunnen laten zien. De vooruitgang in de techniek gaat met groote snelheid. Weer twintig jaar verder zal 't misschien nog veel vlugger gaan met de reportage, met'het verkeer. Wie durft hieromtrent voorspellen? Jammerdat die vooruitgang in de techniek niet steeds samengaat met ver volmaking van het geestesleven; dat zelfs vaak het tegendeel moet worden geconsta teerd. En toch. 't behoeft niet zóó te zyn, *t kan en 't moet eigenlijk anders wezen. Al wat den mensch in het stoffelijke wordt ge schonken moet ten slotte zyn middel om geestelijk vooruit te komen. Zóó moet zijn onze, Katholieke levensbeschouwing! LIJKVERBRANDING IN DUITSCHLAND Door de actie van vrijdenkers en marxis ten werden in 1933 en 1934 125.000 lijken verbrand MOEDIG WOORD VAN DE „GERMANIA" In de motiveering van de wet betref fende de lijkverbranding, die dezer dagen werd gepubliceerd, wordt er o.a. op ge wezen, dat de verbranding der doodeneen oer-Germaansche zede is. Het is de ver dienste van de lijkverbrandingsbeweging der laatste tientallen jaren, deze gewoon te op een waardige en aan alle eischen der hygiëne beantwoordende wyze weder om in zwang te hebben gebracht. Ondanks de moeilijkheden, die haar dikwijls in het Duitsche Rijk zoowel door den Staat als de Kerk in den weg gelegd, heeft de lijk verbrandingsbeweging aan haar doel taai vastgehouden en is thans officieel gelijk gesteld met de gewone begrafenis. De lijk verbranding is de laatste jaren voortdu rend toegenomen. Tegenover 40 in het jaar 1923 en 65 in 1924 bestaan thans in Duitschland 110 crematoria. In 1933 lieten zich ongeveer 10.000 menschen na hun dood verbranden, in 1920: 17.000, in 1923: 36.000, in 1930: 54.000, in 1931: 59.000, in 1932: 61.000 en in 1933 meer dan 64.000. Volgens de motiveering kan worden aangenomen, „dat de in uitgebreide krin gen der bevolking levende lijkverbran dingsgedachte zich in de toekomst, nu de officieele sanctie is verkregen, nog ster ker zal uitbreiden". De verbranding der lijken, aldus tee kent de „Germania" op moedige wijze bij het bovenstaande aan, kwam niet slechts bij de Germanen, maar by de meeste voor historische culturen voor. Daarentegen is de begrafenis een nooit en nergens ver dwenen christelijke gewoonte. Het ver bod der Kerk, zichzelf na den dood te laten verbranden, steunt niet op de eischen der geloofs- of zedeleer, maar traditie en piëteit. De lij kverbrandingsbeweging van de 19de eeuw heeft een beslist anti-kerke lijke tendenz, vandaar dat het den Ka tholieken tot een strengen gewetensplicht werd gemaakt, de christelijke begrafenis, die door haar verheven liturgie geheiligd is, in eere te houden. Toen door de in 1905 opgerichte „vrydenkersvereeniging voor lijkverbranding", die in 1925 400.000 leden telde en door den Britschen vrijden- kersbond en de marxistische volksver- brandingsvereeniging de beweging zich zeer uitbreidde, ontstonden de katholieke begrafenisvereenigingen, die zorgden, dat ook de minvermogende katholieken een begrafenis volgens, den geest der Kerk kregen. „Tijd" Een ziekelijke belangstelling. In aansluiting op wat wij gisteren schre ven over de ziekelyke belangstelling voor de sport citeeren wij hier uit een beschou wing in de „Gelderlander": „Dat sportbeoefenaren van diverse lan den hun krachten in edelen kamp met elkander meten, niets tegen! Maar wordt het niet meer dan ziekelijk heid, getuigt het eigenlijk niet van geestes armoede, van het tegendeel van het oude beproefde nationale karakter van ons volk, als we tot in bijzonderheden lezen, hoe die elftalspelers door een specialen kok worden gevoed, hoe ze zich amuseeren, hoe ze geslapen hebben en wat ze elkaar vertellen ja, hoe is het ter wereld mo gelijk, dat er een hunner een schrammetje heeft opgeloopan, welke wijze lessen ze hebben te hooren gekregen, dat ze lach er toch vooral niet om!! een haasje als mascotte hebben meegenomen! Als het bestaan van ons land op het spel had gestaan, zou niemand er aan gedacht hebben, zoo over de soldaten te schrijven, die de grenzen hadden te verdedigen. De soldaten zelf zouden er op zijn zachtst genomen de schouders voor hebben opge haald. Nu er elf jónge mannen een voetbal match tegen elf Zwitsers moesten spelen, wordt het werkelijk sportieve, wat er in zulk een ontmoeting steekt, verdronken in een zee van onbenulligheden en banalitei ten". DE GRAAL SPEELT IN BERLIJN „DE KUNST, WAAROP WIJ ZOO LANG GEWACHT HEBBEN" Nadat de Graal ten vorigen jare met zijn „Rorate-Spiel" zoo stormenderhand het hart van de Duitsche hoofdstad had ver overd, is de Graalbeweging ook daar zijn zegetocht begonnen. In dien tijd van nau welijks meer dan één jaarwende is „Der Gral" daar opgebouwd en heeft zich zóó verbreid en zulk een activiteit ontwikkeld, dat niemand van de vier en een half mil- lioen Grosz-Berliners meer onbekend kan zijn met deze moderne katholieke jonge- vrouwenbeweging. Bij tal van gelegenhe den is „Der Gral" reeds naar buiten ge treden. Maar als de kroon op dit eerste jaar is wel te beschouwen de grootsche opvoering van „Jedermann", de Middel- eeuwsche moraliteit, welke wij in zijn Dietsche benaming als „Elkerlijc" kennen. Ten aanschouwe van vijfduizend toe schouwers heeft de Duitsche Graal Zon dagavond in Circus Busch dit zinnespel opgevoerd met vijf honderd van haar le den. En dat katholiek Berlijn hiervoor een bijzondere belangstelling aan den dag heeft gelegd, spreekt vanzelf. Men heeft in groo- ten getale getuige willen zijn van dit merkwaardige spel, nu niet door de Hol- landsche meisjes, maar door de eigen, echte Berliner Kindles opgevoerd. De eerste Duitsche Gral-opvoering in grooten stijl is een beslist succes geworden en was voor ons, als Hollandsche toeschou wers een overtuigend bewijs, dat de Graal-idee thans ook in Duitschland diep wortel reeft geschoten. Want alleen met meisjes, wier levensprincipe het Graal- ideaal is geworden, was zulk een avond van kunstvolle wijding mogelijk. Mogen Berlijn's katholieken hierop rechtmoedig trotsch gaan, ons Hollandsche hart heeft wel evenveel recht tot groote voldoening, dat onze Hollandsche Vrouwen van Na zareth in zoo korten tijd zoo groot resul- taal hebben bereikt, dat zij in Berlijn een eigen Duitsche Graal het leven hebben ge schonken. Op deze uitvoering zullen wij nog nader terugkomen om onze indrukken van deze alleszins merkwaardige gebeurtenis :n Berlijn weer te geven. Als het geestelijk hoofd van de Berlijn- sche katholieken heeft Z. H. Exc. Mgr. N. Bares, de Bisschop van Berlijn, deze uit voering bijgewoond, en aan het eind op een zeer spontane wijze zyn groote vol doening en zijn diepe waardeering uitge sproken voor dit werk. Terwijl bij de apotheose van het spel de gansche arena van het groote circus gebouw bezet was met juichende Graal- mesijes die voor zijn eere-loge hun veel kleurige vlaggen zwaaiden, rees Mgr. Ba res op en dankte de Graal voor dezen prachtigen avond. Dit is de kunst, zoo zeide de Bisschop, waarop wij zoo lang gewacht hebben, de kunst van het heden, in dienst gesteld van den godsdienst, een kunst welke leeft uit de wereldveroverende kracht van ons H. Geloof en voor den modernen mensch weer opent de bronnen van eeuwige waar heid en schoonheid. In de eere-loge hadden naast Z. H. Exc. Mgr. Bares plaats genomen onze Neder- landsche gezant in Berlijn Graaf von Lim burg Stirum, de vicaris-generaal van het bisdom Berlijn, Mgr. Steinman, het voltal lig kapittel, de Domproost van Hannover Prelaat Laubke, de voorzitter van de Ka- tholische Action, dr. Klausner, de katho lieke professoren van de Berlijnsche Uni versiteit, prof. Merchuk v. h. Oekrainsche Instituut, een vertegenwoordiger van de B(und' D(eutscher) M(ëdchen) van de Reichsjugend führüng, terwijl in de ver schillende loges de verschillende promi nente katholieken van Berlyn hadden plaats genomen. Ook de algemeene overste van de Vrou wen van Nazareth Moeder Marguerithe was voor deze gelegenheid naar Berlijn gekomen, vergezeld van mej. Sijbel, Mej. Nittel, Mej. Mulders en mej. Bouwman. Reeds dagen te voren was 't groote ge bouw van het Circus Busch geheel uit verkocht. „Maasbode" BINNENLAND HAZARDSPEL KRUGT GEEN KANS. Regeering zal eer strenger dan milder optreden. Den laatsten tijd heeft de regeering meer- deer adressen ontvangen, waarin, in het byzonder voor wat betreft badplaatsen, toestemming werd verzocht voor de exploi tatie van spelen, welke overeenkomst ver- toonen met het z.g. StraperlóspeL Op die adressen is bericht ,dat de regee ring in geen enkel opzicht aan de gedane verzoeken kan tegemoetkomen, doch dat integendeel, wanneer de omstandigheden daartoe aanleiding mochten geven, zou moeten worden overwogen om nadere wet telijke voorzieningen op dit gebied in het leven te roepen. ORDENING VAN HET BEDRIJFS LEVEN? Wetsontwerp in voorbereiding Volgens de „Maasb." werkt het depar tement van Economische Zaken momenteel aan een wetsontwerp, dat aan de regee ring macht verleent, ordenend op te tre den in het bedrijfsleven te dezer voege, dat zij afspraken in bepaalde bedrijven bindend zal kunnen verklaren en ook ver nietigen. CRISISRESTITUTIE Vergoedingen vastgesteld De „Staatscrt." van gisteravond bevat de „crisisrestitutiebeschikking 1934" VI (gra nen). Ten behoeve van de, als groep van producenten van crisisproducten erkende verbouwers van granen zullen uit het Landbouwcrisisfonds voor elke 100 kg. van de volgende crisisproducten de daarachter vermelde bijdragen vergoed worden: mais (Java-, Madoera- en Celebesmais daarbij inbegrepen) 1.50, tarwe 1.50, rijst al dan niet gebroken ƒ1, rijstmeel f 1, sago- meel ƒ5.25, tapioca's ƒ3.50, tarwebloem 6.75 en maismeel 1.50. Bij deze beschikking is gevoegd een re glement voor de restitutie dat verschillen de voorwaarden bevat, waaronder de res titutie zal worden verleend. Daaruit blijkt, dat deze restitutie zal worden toegekend voor alle hoeveelheden mais en tarwe wel ke door de erkende contractanten van 1 Januari 1934 af tot zetmeelproducten zijn verwerkt. DE NIEUWE SPELLING. Advies Maatschappij der Ned. Letterkunde. De onder de Maatschappij der Nederland- sche Letterkunde te Leiden ressorteerende Commissie voor Taal- en Letterkunde bracht door het hoofdbestuur geraad pleegd het navolgende advies uit inzake de aanhangige plannen tot regeling van de spelling: De Commissie van Taal- en Letterkunde, om advies gevraagd betreffende de door Z. Exc. minister Marchant voorgestelde spel lingsregeling, wenscht zich te bepalen tot de volgende opmerkingen: le. De eenzijdige samenstelling der Com missie van Advies zoowel als de overijling, waarmede het ministerieele voorstel dreigt te worden ingevoerd zijn geen waarborg, dat deze spellingsregeling die bevrediging zal wekken, welke hiermede beoogd wordt. Het is af te keuren, indien dit voorstel in zijn huidigen vorm op korten termijn zou worden ingevoerd. 2e. Daar de spelling niet alleen een on derwijszaak is, maar allen aangaat, die zich van het Nederlandsch als voertaal hunner gedachten bedienen, dient het oordeel te worden ingewonnen van verschillende let terkundige en wetenschappelijke corpora- VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Vandaag komt het Bureau der Ontwa peningsconferentie bijeen. Nog is geen uit weg in het zicht (2de blad). Op 5 Juni a.s. komen de Duitsche bis schoppen te Fulda bijeen (2de blad). De bommenterreur in Oostenrijk (2de blad). Nog geen dictatuur in Roemenië (2de blad). Codos en Rossi zijn te New-York geland (Luchtv., 3de blad). BINNENLAND. De regeering blijft onverbiddellijk op treden tegen Straperlo e. d. (1ste blad). Eisch inzake de fraudes aan het Rotter- damsch atbattoir (Rechtz,. 4e blad). Moordaanslagen te Middelburg en Oss. (Gem. Ber., 3de blad en Laatste Ber.). Ernstig auto-ongeluk tusschen Boxtel en Best. (Gem. Ber., 3de blad). Kindje te Oss in de wieg verband. (Gem. Ber. 3de blad). Berucht wapensmokkelaar gearresteerd. (Gem. Ber., 3de blad). ties (de Akademie van Wetenschappen, de redactie van het Woordenboek der Ned. Taal, de Maatschappij der NederL Letter kunde, een zoo breed mogelijken kring van gezaghebbenden) 3e. Met het oog op de regeling der bui- gings-n dient een nader voorstel te wor den uitgewerkt door een commissie, waar in, behalve voorstanders der oude spelling en der spelling-Kollewijn, vertegenwoordi gers voor Vlaanderen en leden van het Co mité voor Eenheid in de Schrijfwijze van het Nederlandsch zitting zullen hebben. NORMALISATIE OP RADIOGEBIED. Internationale conferentie te den Haag. Gisterochtend is in het gebouw van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs te den Haag de oonferentie aangevangen van de studiecommissie voor radiotechniek van de International Electrotechnical Commission. Deze conferentie wordt gehouden ter be spreking van een aantal voorstellen om te geraken tot een internationale normalisa tie op radiogebied. President is professor dr. Feildmann, hoogleeraar aan de Technische Hoogeschool te Delft Gedelegeerden van Engeland, Frankrijk, Duitschland, Zweden, Italië, Vereenigde Staten en Nederland zijn aan wezig. Voor Nederland worden de bespre kingen bijgewoond door prof. v. d. Bilt, ir. Tromp en ir. van Hamel. De besprekingen begonnnen gisteren en worden heden voortgezet waarna Woens dag een excursie zal worden gehouden. Crisissteun aan werkloozen niet belastbaar Er bestond onzekerheid over de vraag: of steun aan crisis werkloozen aangc{:ven moest worden bij de belasting. In s snmi- ge gemeenten beantwoordde men ze ont kennend, doch elders stelde men het voor als ware dit geld zonder meer een in- komste, die dus belastbaar was. Onlangs heeft zich een dergelijk geval voorgedaan te Middelburg waar men eischte, dat iemand, die trok van een door het rijk gesubsidieerde gemeentelijke steunregeling, daarvan belasting zou be talen. Daarop is het oordeel van den mi nister van Financiën gevraagd. Thans is uit Den Haag bericht ontvan gen, dat de minister „het belasten van crisissteungelden, verstrekt aan werklooze arbeiders, in strijd (acht) met het karak ter van die gelden". Hieruit blijkt dus, dat het departement van Financiën de meening is toegedaan, dat geen belasting behoeft te worden be taald van wat men via een crisissteunrege ling ontvangt. In dezen tijd,'dat de belas tingbiljetten weer moeten worden inge- den ingevuld, kan men met deze belang rijke uitspraak dus rekening houden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1934 | | pagina 1