25ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DONDERDAG 17 MEI 1934
No. 7813
D£ ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
By onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, btf
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewon* Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Bezuiniging.
Maandag is in den Gemeenteraad van
Leiden voorgelezen een schrijven van Ged.
Staten van Zuid-Holland, waarbij dezen
mededeelden, dat zij hun goedkeuring niet
kunnen verleenen aan een besluit van den
Gemeenteraad, om gedeeltelijk terug te
komen op een bij de behandeling van de
begrooting aangenomen bezuiniging wat
betreft de post „Schoolkindervoeding".
Dit schrijven van Ged. Staten heeft ons
verwonderd en teleurgesteld.
Verwonderd, omdat toch nog op be
doelde post aanzienlijk bezuinigd b 1 ij f t
(5000 gld.). 't Is waar, dat by de begroo
ting een hooger bedrag (10.000 gld.) be
zuinigd is geworden, doch daarbij is in
den Raad uitdrukkelijk verklaard,
dat men met dit bedrag van bezuiniging
slechts voorloopig en voorwaardelijk mee
ging, zich het recht voorbehoudend, om er
later op terug te komen, als blijken zou,
dat en in hoever deze bezuiniging zou
noodzaken, om rigoureuse maatregelen te
treffen. En dat is nadien gebleken!
De Raad heeft door op deze wijze te han
delen wel een ernstig bewijs gegeven, te
willen bezuinigen, en heeft ook fei
telijk bezuinigd. Maar: niet verder,
dan, naar zijn meening, de belangen van
de burgerij, incasu de belangen der hulp
behoevenden, gedoogden.
Zijn nu Ged. Staten van oordeel, dat de
belangen dier hulpbehoevenden, in de
huidige voor de overheidskassen penibele
omstandigheden, wèl verdere bezuiniging
gedoogen?
In het in den Raad voorgelezen schrij
ven van Ged. Staten wordt hun oordeel
en besluit niet anders gemotiveerd, dan
door de mededeeling, dat er bezuinigd moet
worden. En deze sobere motiveering
heeft ons teleurgesteld.
Zeker, er moet bezuinigd worden. Maar:
daarom zijn niet alle bezuinigingen goed!
Er moet bezuinigd worden, opdat de voor
waarden kunnen worden behouden, waar
onder de gemeente haar taak, o.m. nood
zakelijke ondersteuning van hulpbehoe
venden, kan volvoeren. Maar dan mag
men, natuurlijk, niet gaan bezuinigen b.v.
op de noodzakelijke ondersteuning van
hulpbehoevenden zélf, terwille waarvan
juist bezuinigd moet worden!
Of achten Ged. Staten de ondersteuning
van hulpbehoevenden op een wijze en tot
een bedrag, zooals de Raad van Leiden dat
wil door middel van „Schoolkindervoe-
ding", niet noodzakelijk, in dezen ook
voor de Leidsche schatkist zeer zorgwek-
kenden tijd?
Wij zouden ten deze van meening ver
schillen met het geachte College.
Maar dat betreuren wij niet zóó, als het
feit, dat deze opvatting door Ged. Staten
niet, al dan niet gemotiveerd, wordt mede
gedeeld.
Wy betreuren het meest de sobere
motiveering in bedoeld schrijven van Ged.
Staten dat nu is gesteld in handen van
B. en W. om praeadvies en dat dus nog
ter bespreking in den gemeenteraad komt.
V Levende schoonheid
In een bundel Tijdverzen „Tijd der Nooden"
van A. J. D. van Oosten trof ons het vol
gend gebed:
Die maar rustig gelooven
zonder twijfel of tegenweer,
die heffen bun harten naar boven
en hebben ze bij den Heer;
die niet begeeren of twisten
om grootheid of aardsch belang,
die zonder bedrog of listen
God dienen hun leven lang;
die getrouw blijven aan de geboden
en met een ontvankelijk gemoed
bidden voor al bun nooden
Onze Vader en Wees Gegroet;
die weldoen naar uw behagen
zonder omzien of hoop op loon,
die devoot huin offer opdragen
in heit Offer van Uwen Zoom,
die helder als kaarsen stralen
en een zouit zijn im dezen tijd:
bescherm nu de machtigen falen
bun stille geloovigheid!
Hier worden in enkele regels geschetst de
waarlijk g r o o t e n onder de mens Chen, die
in hum evenwichtigheid tusschen beginsel
en leven, geloof en daden waarheid en
schoonheid uitstralen rondom hen, over
hun omgeving
Zij stralen „helder als kaarsen" en zij
zijn „een zout im dezen tijd"!
Wie zich voorstelt de geiloovigen, hier
bedoeld, die, werkend im loondienst of
zelfstandig arbeidend, hum onderhoud
verdienen .zonder ibedrog of listen" en die
in het dagelijksch leven weldoen „zonder
cimzien of hoop op loom" hij zal met den
dichter bidden, dat God die geloovigen be-
soherme en behoude voor een wereld,
die im dezen neerdrukkenden tijd allereerst
en allermeest behoefte heeft aan de op
beurende en vertroostende levende
schoonheid van de waarheid in den
mensch; dat die geloovigen hum aposto
laat van vrede en vreugde over de wereld
mogen vervullen!....
TWEEDE KAMER
LAND BOU W-CRISISFONDS
Voortzetting der discussie.
Bij de algemeene beschouwingen over
het Landbouwcrisisfonds hebben zich niet
meer of minder dan 23 sprekers geroepen
geacht daarover hun meening ten gehoore
te brengen. Alles bij elkaar hebben zij
daar tien uur voor noodig gehad. Met deze
verzuchting begon de heer C o 1 ij n zijn
rede, ik begin er mijn overzicht mee.
In deze overvloed van sprekers, die spe
ciale wenschen en verlangens hadden, ver
namen wij gistermiddag ook eenige stem
men om de zaken in zijn geheel te zien en
te beoordeelen. Het kan geen toeval zijn
dat allen, die een poging in deze richting
aanwendden, een min of meer vernieti
gend oordeel uitspraken. Zoo verklaarde de
heer Rutgers (A.-R.) dat men er altijd
aan moest blijven denken dat er weliswaar
vele Nederlandsche boeren zijn die bij veel
boterverbruik belang hebben, maar dat
er in Indoniesië nog veel meer boeren zijn
die er belang bij hebben dat er veel mar
garine verbruikt wordt.
Dat -zijn allen, die cocosnooten verbou
wen. Het wordt, aldus spr., te veel uit het
oog verloren, dat hier twee belangen op
het spel staan, die beiden recht op behar
tiging hebben.
Ook de heer Westerman (N. H.)
maakte van de gelegenheid gebruik om
van zijn denkbeelden blijk te geven, al
verwacht hij, zooals hij aan het begin zij
ner rede verklaarde, geen succes daarvan.
Hij beschouwde het als zyn plicht. Hij zei-
de dan, dat er een zeer bepaalde tendenz in
de wereldpolitiek heerscht welke in de
richting van zelfvoorziening gaat. Wij kun
nen daar niet tegenin gaan. Dus moeten wij
ook diezelfde richting uit. Dit brengt he
laas verarming van ons volk mee, maar
de aanpasssingspolitiek van de regeering
brengt de ondergang van ons volk mee. Bo
vendien blijkt uit niets dat de regeering
dezen weg op wil, anders zou zij ons volk
toch minstens op de noodzakelijkheid van
versobering wijzen. Maar neen, uit alles
blijkt, dat de regeering er incidenteel op
portunistische meeningen op nahoudt over
als incidenteel geziene moeilijkheden, ter
wijl er in werkelijkheid een groote struc
tuurverandering aan de gang is, waarvan
de regeering de draagwijdte ten eenenmale
niet begrijpt.
Het betoog en de moties van den heer
W ij n k o o p (C. P. H.) zijn ditmaal zoo
danig verbonden met de hoop om er poli-
tieken munt uit te slaan, dat we er stil
zwijgend overheen kunnen gaan. Van meer
belang is datgene, waarop door verschil
lende sprekers werd gewezen, o.a. door den
heer van Houten (Chr. Dem.) Dit is
n.l. de toestand dat door de steunmaatre
gelen de pacht, die veelal te hoog is, in
stand kan blijven, de boeren dus even arm
als vroeger blijven. Zelfs komt het hier
en daar voor dat de pachten stijgen. De
heer Albarda (S. D. A. P. nam het
meer speciaal op voor de arbeiders In
land- en tuinbouw, die volgens hem weinig
of niet genieten van de steunmaatregelen.
Integendeel, de loonen gaan voortdurend
omlaag en zijn reeds, veel te laag. Spr.
weet wel dat de regeering maatregelen
in petto heeft om de landarbeidersorgani
saties te erkennen, om de collectieve ar
beidscontracten bindend te maken, en ten
slotte om ryksbemiddeling mogelijk te ma
ken. Maar wat voor zekereid heeft men
dat onwillige landbouwers zich van dat al
les iets aantrekken? Hoe en wanneer zal
dit alles geschieden? Laat men het zoo
krachtig en zoo spoedig mogelijk doen.
De heer van Kempen (V. B.) bepleit
te een nauwere betrekking tusschen Indië
en Nederland.
Tot slot kwam de heer van LJsel-
muiden R.-K.) betwisten, dat deze be
grooting duidelijk een overzicht zou geven
van wat er zoo al met het geld' gedaan
wordt. Men kan er wel aan zien dat het
uitgegeven wordt, maar niet waaraan het
uitgegeven wordt. Scherpe critiek leverde
spr. op het baconcontract, waarin de bacon-
fabrikanten zijns inziens bevoordeeld wor
den. Waarom doet men dit niet by inschrij
ving? Heeft de varkenscentrale niet met
dumpingsprijzen gewerkt, om zoodoende de
export te vermeerderen? Na een uitgebrei
de beschouwing over de varkenscentrale,
kwam spr. tot de conclusie, dat men dit
werk aan de betrokken organisaties moet
overlaten, waardoor de varkenscentrale
vanzelf zou verdwijnen.
De minister van Economische
Z a k e n, de heer C o 1 ij n, zeide, be
halve het boven reeds aangehaalde, dat hij
gaarne de gelegenheid zou hebben om al
les vanavond te schiften, waarby hij de
vele herhalingen van hetzelfde en de in
menging van politieke doeleinden in dit
zoo zakelijk onderwerp buiten beschouwing
zou laten.
Morgen dus het antwoord van den minis
ter.
EERSTE KAMER
Tarief machtiging aanvaard.
Het eenige wetsontwerp, dat voor de ver
gadering van hedenmiddag op de agenda
stond, was dat tot instelling, afschaffing
of verlaging van invoerrechten op korten
termijn. Toen dit in de Tweede Kamer be
handeld werd, wezen we er reeds op, dat
dit ontwerp een min of meer protectionis
tisch karakter draagt, en wel protectionis
tisch in een geheel anderen zin dan het
protectionisme tot heden door contingen-
teering. Het speciale van dit ontwerp is
dat het de mogelijkheid schept om door
middel van invoerrechten bepaalde in
dustrieën te beschermen. Men lette wel op:
de mogelijkheid schept, want de bedoeling
is een geheel andere. De regeering zal van
deze bevoegdheid n.l. alleen gebruik ma
ken als dit haars inziens absoluut noodza
kelijk is. Men zal zich ook herinneren, dat
in de Tweede Kamer de heer Kortenhorst
van deze mogelijkheid een volledige han
delspolitiek wilde maken, zoodanig dat men
door groote protectie de eigen industrie
laat opbloeien. De heer Kortenhorst nu
vaart samen in hetzelfde schuitje met den
heer Blomjous (R.-K.). Het zal dan ook
geen verwondering wekken dat laatstge
noemde een betoog hield in denzelfden zin
als de eerstgenoemde. De minister van
Financiën, de heer Oud, begon dan ook
met nieuwen moed het standpunt van deze
heeren te bestrijden. Hij meende dit niet
beter te kunnen doen, dan door te zeggen:
als de regeering op het door genoemde af
gevaardigden verdedigde standpunt stond,
meent men dan, dat zjj ook maar een
oogenblik zou aarzelen om daden in die
richting te stellen? Maar zij staat nu een
maal niet op dit standpunt, en wie zal daar
wat aan doen?
Principieel was het bezwaar van den
heer Wibaut (S. D.) en zijn fractie. Als
wij dit ontwerp aannemen, zoo sprak hij,
dan geven wy aan de regeering zoodanige
bevoegdheden, dat wtf op het gebied der
handelspolitiek de zoo noodige controle
verliezen. Dat te weigeren is geen motie
van wantrouwen tegen deze regeering,
want we geven deze bevoegdheid niet deze
regeering alleen. Zoodra door onverwachte
omstandigheden het kabinet gewijzigd
wordt, kunnen we er mee vastloopen. Mi
nister Oud antwoordde hem dat het toch
een heel normale figuur was, dat men be
voegdheden aan een orgaan gaf, en het dan
verder aan dat orgaaan zelf overliet, of
het binnen de perken van deze bevoegd
heden zou blijven. Bovendien moeten
maatregelen, die volgens dit ontwerp ge
nomen worden later toch door de Kamers
worden goedgekeurd en de regeering zou
zich wel wachten haar lot aan zulk een
maatregel te binden. Zij zou dus bij Iedere
maatregel, die volgens dit ontwerp zou
worden genomen, zorgvuldig overwegen
of deze in de Kamers op een meerderheid
zou kunnen rekenen.
Zeer scherpzinnig had de heer Knot
tenbelt (Lib.) opgemerkt, dat er in de
Grondwet een artikel staat, waarin verbo
den wordt belastingen te heffen dan alleen
uit kracht van wet. Wordt dit niet over
treden als men tarieven, dus indirecte be-
HOE DE KUNSTENAARS VAN ALLE EE UWEN MARIA :ZAGEN. Een overzicht van de bezienswaardige tentoonstelling
„Maria en de Kunst", in het Patronaats gebouw der Mon-Père-Kerk te Leiden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE
BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Wordt de Ontwapeningsconferentie ver
daagd? (2e blad).
Men verwacht weinig resultaat van de
transfer-conferentie te Berlijn. (2e blad).
De mijnramp in België heeft 41 slacht
offers geëischt. (Buitl. Ber. 2e blad).
BINNENLAND.
Amendementen ingediend op de winkel
sluitingswet (1ste blad). j ,j
De Eerste Kamer heeft het wetsontwerp
tot instelling enz. van invoerrecht op kor
ten termijn na eenig debat aangenomen,
(lste blad).
.Opbrengst Rijksbelastingen ln April. (4de
blad).
Moordaanslag van een man op zijn
vrouw te Eindhoven. (Gem. Ber. 3de
blad).
Een brand in een transformatorhuisje te
Maasbracht legt het scheepvaartverkeer in
het Juliana ka naai stil. (Gem. Ber. 3de
blad).
Meubelfabriek te Gouda afgebrand.
(Laatste Ber.).
LEIDEN.
De herdenking van het honderdjarig be
staan der Mij. voor Toonkunst aangevan
gen. (lste blad).
Een geïllustreerd artikel over het
50-jarig bestaan van de parochie te
Noorden. (2de blad).
Een geïllustreerd artikel over auto-
zweritochten. (2de blad).
lastingen, heft zonder dat dit door een wet
is goedgekeurd.
Neen, klonk het antwoord van den mi
nister. Het gaat hier over beslissingen die
direct moeten kunnen worden genomen, en
bovendien hecht de Kamer er later hare
goedkeuring aan. Bovengenoemde meer
derheidsoverweging in acht genomen kan
men dus zeker er van zijn, dat hier niet
tegen den geest van de Grondwet wordt
gehandeld.
Het ontwerp werd z.hst aangenomen,
met aanteekening, dat de heer Wibaut ca
tegen waren
Er zal geen vergadering zyn voor de
week na de volgende.
HET SLECHTE WEER.
De achteruitgang in den weerstoestand
gedurende de laatste dagen heeft waar
schijnlijk een diepere beteekenis dan al
leen een toevallige storing. Door de ont
wikkeling van een gebied van hoogen druk
over den Oceaan en de vorming van een
diepe depressie over de Noordzee is een
luchtdrukverdeeling ontstaan, die zeer
gunstig is voor het bekende, meestal lang
durende voorjaarsweer en een krachtige
Noordelijke luchtstroom voert thans groote
hoeveelheden zeer koude lucht in West-
Europa aan. Vandaar de sterke daling van
de temperatuur.
Het zou zeker zeer te betreuren zyn wan
neer voor de Pinksterdag geen groote ver
betering in den algemeenen weerstoestand
kwam. Er liggen nog slechts enkele dagen
tusschen nu en Pinkster en het is moeilijk
aan te nemen, dat een zoo groote verande
ring in de algemeene luchtdrukverdeeling
zal komen, dat het weer mooi en zacht zal
worden. Gewoonlijk duurt de weerstoestand
van het type, dat thans heerscht, vrij lang.
Een Noordzee-depressie heeft gewoonlijk
eenige dagen noodig zoover naar het Oos
ten af te trekken, dat wij buiten haar
invloed geraken. Voor dien tijd verbetert
het weer niet.
Komen nu spoedig aanwijzingen voor
een belangrijke verbetering, die uitzicht
geven op mooi Pinksterweer, dan is er nog
gelegenheid deze te signaleeren.