WAALS
a rteVel
Fl. 50.-
Fl. 100.-
Fl. 150.-
1 Fa. J. P. A. VAN CLEEF, Haarlemmerstr. 2021
AfmV&n
BUITENGEWONE
MEUBELRECLAME
GEUTENBEEK's
FOTOHANDEL
A. v. d. OUWEELEN ZONEN
GEEN STAP VERDER!!
HERMAN TROSSEL
HERMAN TROSSEL
LEDERHANDEL en SPORTARTIKELEN
LEDER en FOURNITUREN
N. A VAN WIJK, Haarlemmerstraat 161
NOG SLECHTS VIJF DAGEN
W BROUWER, Noordeinde 19,
B
1
I
1
I
1
1
1
1
DINSDAG 15 MEI 1934
DE LEIDSCHE COURANT
HERKENNINGSNUMMER. PAG. 12
K.L.M.-VLUCHT OVER DE WONDEREN
DER OUDHEID
Petra, de rozeroode stad
Merkwaardige zwerftocht van de „Uil"
Alsof er niets bijzonders gebeurd was,
landde de „Uil" Maandag in den namiddag
op Schiphol.... en toch, wat een merk
waardige zwerftocht had de K. L. M.-vogel
achter den rug!
Wellicht herinnert men zich, dat het
vliegtuig 5 April uit Amsterdam vertrok,
gecharterd door een Amerikaansche ama
teur-oudheidkundige, mrs. Moore, voor een
reis langs de opgravingen in Irak en Per-
zië. Gezagvoerder was de heer G. M. H.
Frijns, werktuigkundige de heer P. Uriot,
marconist de heer G. van Zadelhoff. De
heer Frijns deed over zijn merkwaardige
vlucht het volgende verhaal:
„Samen met het Indië-vliegtuig de Rijst-
vogel met Beekman en Versteegh startten
we den 5den April. Tot Cairo hebben we
de gewone route gevolgd, daarna naar
Alexandrië. Den wetenschappelijken leider
der reis, prof. A. U. Pope, directeur van
het American Institute of Persian Art, had
den we reeds van Amsterdam ais passagier
aan boord; de andere leden van het gezel
schap waren per schip naar Alexandrië
gereisd. Het waren mrs. Moore en haar
beide zusters, de dames Knight en Calvin,
drie kameniers en de heer Webster van
het reisbureau Raymond en Withcomb, die
den geheelen tocht geregeld had. U zult
de ondernemingsgeest der dames bewon
deren, wanneer u hoort, dat mrs. Moore
zelf 76 jaar oud is en haar zusters niet veel
jonger dan zij.
Wij vlogen eerst naar Maan in Trans-
jordanië, ten Zuiden van de Doode Zee,
waar een vliegveld van de Royal Air Force
is. Hier maakte het gezelschap een auto
tocht naar Petra. Temidden der woestijn
tusschen Roode Zee en Doode Zee ligt een
vallei, geheel omsloten door een rotsmas»-
sief. In die vallei bloeide duizenden jaren
achtereen een geheimzinnige stad, slechts
toegankelijk door één rotskloof, die op som
mige plaatsen zoo smal is, dat een man
met uitgestrekte armen de twee donker-
roode rotswanden kan aam-aken. Halver
wege 'is er een opening "tusschen de ber
gen; daar is in den levenden, rose en goud-
getinten rots een tempel uitgehouwen met
zuilen en beelden. Aan het einde van de
kloof is de vallei; van de stad zelf is niets
meer over, maar overal er omheen zijn in
de rose rotswanden tempelvormige gra
ven. Fr zijn sporen van een rond open
luchttheater in den rots en ergens hoog
boven de stad bij een bergtop is een ko
lossale tempel uitgehouwen.
Van Maan naar Jericho, van 1050 meter
boven naar 360 meter onder den zeespie
gel. Het gezelschap ging voor enkele da
gen naar Jerusalem. Volgende étappe was
Jericho—Kusheid Ambra; een vliegveld is
hier niet, we landden in de woestijn, vlak
voor een ouden tempel. Lunch in Rutbah
Wells, de gewone pleisterplaats langs den
weg naar Indië en door naar Bagdad. Ten
Zuiden daarvan liggende bouwvallen van
Babyion, de ruine van het paleis van Ne-
bukadnezar II is uitgegraven; ten Oosten
is de Poort van Ctesiphon, een enorme boog
en een stuk gevel van het paleis van een
Parthen-koning, verdreven toen de Maho-
medanen het land veroverden.
Bagdag voorbij, over Ur, de woonplaats
van aartsvader Abraham in het land der
Chaldeeën, waar een groote tempeltoren
uit den woestijngrond omhoog steekt, naar
Basra en Boesjir.
Daarna ging onze weg dwars over het
Perzische bergland, woest en eentonig.
Wat een verrassing, wanneer je over al die
besneeuwde „knotsen" Shiraz bereikt, hoog
koel, vruchtbaar, één groen en bloemen. We
lieten hier het gezelschap tijdelijk achter
om een verkenningsvlucht naar Persepo
lis te maken. Een vliegveld is er natuur
lijk niet, maar het bleek heel goed moge
lijk om te landen. We werden er verwel
komd door prof. Hirschfeld, die daar bezig
is het paleis van Darius uit te graven,
waartoe mrs. Moore hem financieel in
staat gesteld heeft. Wij namen hem mee
terug naar Shiraz en den volgenden dag
vlogen wij er met het geheele gezelschap
heen.
Persepolis, eens de paleisstad der Per
zische koningen. Een kunstmatig plateau,
omringd door een muur; twee oude trap
pen leiden omhoog naar de overblijfselen
van wat eenmaal sprookjespaleizen waren.
Van de Zuilen, bekroond met stierenkop
pen, waarvan er eenmaal honderd de
audiëntiezaal van Xerxes schraagden, staan
er nog enkele zwaar gehavend overeind.
De baksteen, waarvan de paleizen groo-
tendeels gebouwd waren, is weer tot aar
de vergaan, die in een dikke laag het pla
teau bedekte en die de opgraver aan het
verwijderen is. Maar de zware granieten
poorten en steunstukken der muren boden
weerstand aan tijd en plunderaars; veer
tig ton zware steenen zijn zonder cement
tot zulk een eenheid samengevoegd, dat
men nauwelijks de naden tusschen de
brokken ziet. Op de steenen staan nog de
reliefs, waarop de „Koning der Koningen"
hoog troonde boven zijn onderdanen, of
waarop hij, den parasol boven het hoofd,
zijn tuinen betreedt. Manhoofdige stieren
sieren den toegangspoort, soldaten en go
den en allerlei tafereelen uit het leven
van den koning zijn afgebeeld op de mu
ren. Vlakbij in de bergen zijn de graven
der Perzische heerschers, het lijken reus
achtige kruisen in den rotswand, die daar
spiegelglad is gemaakt en versierd met
reliefs. Prof. Hirschfeld had den harem van
het paleis van Rarius ten deele hersteld en
bewoonbaar gemaakt. Daar hebben de da
mes den nacht doorgebracht; er was geen
plaats voor allen, wij vlogen naar Shiraz
terug.
Nog een aardige herinnering aan Perse-
polis: wij troffen er juist een karavaan, die
in drie weken van Boesjir hierheen ge
trokken was. Wij hebben met de leiders
om 't kampvuur gezeten, zij waren zeer
vereerd met ons bezoek en zetten boven
een houtskoolvuurtje uitmuntende thee. Ze
vertelden van hun gewoonten; meestal
meestal reisden ze 's nachts en rustten
overdag. Elke kameel droeg een klok en
steeds hoorde je die bellen; er waren die
ren bij, die in geen anderhalve maand wa
ter gedronken hadden!
Van Persepolis naar Isfahan een ver
kenningstocht naar Nahdn en Ardistan,
maar het bleek niet mogelijk te landen.
Toen naar Teheran door, naar het nu ver
laten vliegveld, door de Deutsche Lufthan
sa aangelegd toen ze daar nog een dienst
hadden. Onze gezant, de heer Van Buttin-
ghe Wichers, heeft ons daar verwelkomd
en met de Perzische ministers hebben we
rondvluchten in de omgeving gemaakt.
Van de Perzische luchtmacht ondervonden
we hartelijke belangstelling. Een esca
drille van vijf kwam ons op het vliegveld
bezoeken. We hebben met de officieren een
rondvlucht gemaakt; een generaal, com
mandant van de luchtmacht, heeft in den
stoel van den tweeden bestuurder gezeten
en allen waren met hun tocht zeer inge
nomen.
Na afloop noodigde hij ons uit om met de
Uil naar het militaire vliegveld te komen,
waar de accommodatie veel beter was dan
op het verlaten veld van de Lufthansa.
Mrs. Moore gaf het American College, dat
zij in Teheran had laten bouwen, aan de
stad ten geschenke en ontving daar de
hoogste Perzisohe onderscheiding voor. Ge
durende ons verblijf hebben we niets dan
welwillendheid en gastvrijheid ondervon
den.
Een vlucht naar den berg Demavend ging
niet door, hij zat drie dagen in de wolken!
Vervolgens stond Kermanshah op ons pro-
grammo, waar Prof. Pope is achtergebleven.
Daar vlakbij, op een ongenaakibaren rots,
zijn de groote reliefs uitgehouwen, die de
voornaamste episoden uit het leven van
Koning Darius I weergeven. Wij konden
daar, bij het dorpje Behistun, niet landen,
maar we hebben er vlak langs gecirkeld en
in den steilen berg de beelden gezien van
wel 30 meter hoogte met lange inscripties
erbij, in spijkerschrift, Perzisch en Su-
ziaansch.
Kermanshah-Bagdad, over de ruïnen van
Hatra en Deir-es-Zor naar Aleppo in Syrië,
daarna over de Turksche grens naar Ang-
kara. Ook hier weer niets dan medewerking
en welwillendheid ondervonden. Onze ge
zant, de heer van Harinxma toe Sloten,
verwelkomde ons, -samen met den Turk-
schen regeeringsvertegenwoordiger, die ons
door middel van een tolk vroeg waarmee
hij ons van dienst kon zijn. Angkara-Stan-
boel, door den Bosporus, een onvergetelijk
mooie vlucht. Het gezicht op de stad, met
Pera, den Gouden Hoorn, de moskeeën en
paleizen is overweldigend. Wij hebben de
Aya Sofia gezien met zijn ontzaglijken koe
pel en marmeren zuilen in honderden kleu
ren. Een Amerikaansch geleerde is hier
bezig om onder den Turkschen witkalk
vandaan de oude Byzantijnsche mozaïeken
uit den tijd van Justianus te voorschijn te
brengen. De Turksche regeering heeft
daar, vanwege de groote kunstwaarde die
zij vertegenwoordigen, haar toestemming
toe gegeven. Wij bezochten ook Yeri Batan
Serail, de onderaardschen waterleiding uit
den Byzantijnschen tijd, een gewelf, ge
steund door honderden zuilen. Wij voeren
er rond als door een verzonken caithedraai.
Voor het heengaan beleefden wij nog een
staaltje van Turksche welwillendheid,
't Ging hierom. We hadden onderweg een
telegram gekregen, dat wij in Turkije in
Adana, juist over de grens moesten lan
den; onmiddellijk daarop weer een tele
gram dat we landen moesten in Angkara.
Wij dachten: daarmee is de landing in
Adana vervallen en vlogen dus dadelijk
door naar de hoofdstadMaar wat wa
ren de laatste woorden van den Turkschen
regeeringsvertegenwoordiger, toen hij af
scheid van ons nam iin Stamboel?
„Wij hopen U hier vaak weer te zien,
maar vergeet U dan één ding niet! Kom
Turkije niet binnen zonder landing in
Adana".
Daarmee had hij gewacht tot ons heen
gaan en er niet eerder een woord van ge
rept.
Verdere indrukken? Over den berg Athos
in Griekenland met de kloosters aan zijn
voet.Mrs. Moore werd in Athene tot eere-
burgeres gemaakt, vanwege haar schen
king van een museum aan Korinthe. Naar
het Noorden over de Termopyiae, Lamia
en Kalabaka, nog even van ver den Olym-
pos met sneeuw op zijn kruin gezien! Ka
labaka is nog merkwaardiger dan de berg
Athos. Hier bevinden de kloosters zich
tegen een steilen rotswand van honderden
meters hoogte. Verbinding met den buiten
wereld is er haast niet, in primitieve liften
gaan de levensmiddelen tegen den berg op.
Over Boedapest, Weenen, Praag, naar Ber
lijn. Vervolgens brachten we het gezel
schap naar Bremen, waar de Amerikaan-
schen en hun geleider met de „Europa"
naar huis vertrokken.
Maar niet, zonder hun tevredenheid over
de reis in de meest geestdriftige woorden te
uiten. Mrs. Moore, zeldzaam kwiek voor
haar jaren, zeide dat zij hoopte het volgend
jaar weer zoo'n tocht met de K.LiM. te ma
ken."
ondei* een „TM E TIP MAT1'
voelt" u zich fevi*eden
z*e onze speaale eJalaqe
^haarlemmerstraat 210
Leiden
rmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiDiijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
32 REGELRECHT NAAR 1
i voor POLO-SHIRTS - FLANEL PANTALONS - BADCOSTUUHS - BADJASSEN, I
INTERLOCK MERIDIAN ONDERGOEDEREN RIEMEN SPORTDASSEN,
T00TAL BINDERS Zoo juist ontvangen de moderne ZOMERHOED, extra licht
KOREVAARSTR. 5 HOOGEWOERD 109 1
TELEFOON 1902 I
■iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHimiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiimsiiiiHimiiiiiimiiiii
Ruime sorteering in Damestasschen, Porfremonnaies, Porte
feuilles, Sigarenkokers, Tabakzakken, Rugzakken, Veldflesschen,
Padvindersriemen, Hondensport-artikelen, Padvindersmessen,
Bowiemessen, Broodzakken, Drinkbekers, Schoenborstels, Voet
ballen, Voetbalschoenen, Riemen in alle maten, lengte en breedte,
Leeren Koffers, Fiber Koffers, Mandenkoffers, Reisnecessaire's.
Schoenreparatie: Heeren zolen en hakken vanaf I 1.per paar
Schoenreparatie: Dames zolen en hakken vanaf I 0.75 per paar
VOOR REPARATEURS EEN UITGEBREIDE SORTEERING IN
19 Aanbevelend,
naast de Leidsche Naaimachinehandel b. d. Janvossensteeg. Telef. 1788.
HUISKAMER- EN SALONMEUBELEN
EEN KAMER MET VLOERBEDEKKING
0F ANDERE GOEDEREN VAN DEZELFDE WAARDE
BIJ AANKOOP VAN MEUBELEN TER WAARDE VAN
EEN KAMER MET LINOLEUM
0F ANDERE GOEDEREN VAN DEZELFDE WAARDE
BIJ AANKOOP VAN MEUBELEN TER WAARDE VAN
EEN KAMER MET INLAID-LINOLEUM
0F ANDERE GOEDEREN VAN DEZELFDE WAARDE
BIJ AANKOOP VAN MEUBELEN TER WAARDE VAN
SOMMIGEN ZEGGEN „HET KAN NIET" MAAR OVERTUIGT 0, WANT „WIJ DOEN HET"
UW BIJPASSENDE VITRAGE- EN OVERGORDIJNEN WORDEN GRATIS GEMAAKT.
ONZE MEUBELEN ZIJN PRIMA, ONZE RECLAME ZIT JUIST IN DE KWALITEIT.
HAARLEMMERSTR. 130-136
LEIDEN
WIJ LEVEREN FRANCO
fflg- EXTRA AANBIEDING
NIEUWE PORTABLE SCHRIJFMACHINES
CORONA SPECIAL
CORONA FOUR
REMINGTON95—
UNDERWOOD gr. model 125,—
ERIKA125—
CONTINENTAL 125—
Deze machines worden door ons 3 jaar gegarandeerd.
VERHUREN VAN SCHIJFMACHINES voor eiken gewenschten tijd.
REPARATIE-INRICHTING VOOR ALLE MERKEN SCHRIJFMACHINES
85.incl. kolfer
U5—
12
UW OUDE CAMERA IS 5.- WAARD
BIJ AANKOOP VAN EEN NIEUWE KODAK
BRENGEN WIJ VOOR EEN OUDE, ONVER
SCHILLIG WELK MERK, 5— IN MINDE
RING. 2
Profiteert van deze bijzondere aanbieding.
VAKKUNDIG ATELIER VOOR HET ONT
WIKKELEN EN AFDRUKKEN VOOR
AMATEURS.
BREESTRAAT 79 hoek Diefsteeg TELEF. 1851
i
TUINBANKEN
IN DIVERSE UITVOERINGEN
PRIJZEN VANAF 6.85
TUINGIETERS
VANAF 0.85
TUINSLANG
PER METER 0.30
TUINSPROEIERS
"6 TUINSPADEN
HOOIGRACHT 106 TELEF. 1069
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
brengt U een groote sorteerïng
Gasfornuizen vanaf f 77.— 64
Gascomforen 2 vlams f 9.—
Perkament Lampen reeds vanaf f 4.50 I
Waschmachine's Electrisch f 65.—
Wringers vanaf f8.50 met garantie
Waschtafels in verschillende prijzen Enz. Enz.
I Steeds het nieuwste en het beste - Zie onze etalages
ïiiiiimiiiiiiiiiiiiiimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiimiiimiiimmiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiï
