25ste Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN MAANDAG 14 MEI 1934 No. 7810 3>e£ei DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935P REDACTIE IS I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. IE, DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: 0.50 JOANNES, DOMINICUS, JOSEPH AENGENENT door de genade Gods en de gunst van den Apostolischen Stoel BISSCHOP VAN HAARLEM Aan de Geestelijkheid en de Geloovigen van ons Bisdom, ZALIGHEID IN DEN HEER 1 B.G. Zooals reeds door de dagbladen is bekend geworden, heeft onze H. Vader Paus Pius XI door middel eener Apostoli sche Constitutie het buitengewone jubilee, dat het vorig jaar werd uitgeschreven ter viering van het negentiende eeuwfeest der verlossing van het menschélijk geslacht, goedgunstig uitgestrekt tot de geheele ka tholieke wereld. Zijn Heiligheid heeft be paald, dat de geloovigen der geheele aarde aan de gunsten van den jubilé-aflaat kun nen deelachtig worden van af het octaaf van Paschen van dit jaar tot aan het octaaf van Paschen 1935, ook zij, die den Aflaat reeds hebben verdiend in het afgeloopen jaar. Gaarne voldoen wij bij deze aan het ver langen van den H. Vader om de geloovi gen van Ons Bisdom met allen aandrang aan te sporen zich door geestelijke oefenin gen voor te bereiden om dien Aflaat te ver dienen, en hen aan te manen daarbij te bidden overeenkomstig de intentie van den Paus. I. Die intentie is de volgende. Allereerst wenscht Z.H., dat overal ter wereld aan de Kerk de noodige vrijheid wordt ge schonken en dat alle volken weer tot vrede en eendracht en welvaart mogen geraken. Bovendien beveelt de Paus in de gebeden der geloovigen aan, dat de gestadige arbeid van onze Missionarissen dagelijks overvloe diger vruchten moge afwerpen en dat alle dwalenden worden teruggebracht tot den éénen schapstal van Jesus Christus. Ten slotte voegt de H. Vader hier nog het vol gende aan toe. Daar in verschillende lan den de strijdlustige godloochenaars met hun misdadig devies „zonder God, tegen God" steeds driester optreden, wil Z. H., dat in dit jubeljaar de gruwelijke beleedi- gingen, de Goddelijke Majesteit aangedaan, door gebed en boete worden hersteld. II. De voorwaarden, door den Paus voor het verdienen van den Aflaat bepaald, zijn als volgt: 1. Biechten. Noodig is een afzonderlijke Biecht. En ook als men in staat van ge nade is, moet men biechten. 2. Communiceeren. Noodig is een afzon derlijke H. Communie; de Paaschcommu- nie kan daarvoor niet gelden. 3. Twaalfmaal een kerk of openbare ka pel bezoeken. In plaatsen, waar vier of meer kerken zijn, moeten vier kerken drie maal worden bezocht. Aan de Zeereerw. Dekens dragen wij bij deze op, die kerken aan te wijzen en zoo spoedig mogelijk in alle kerken van de stad mededeeling hier van te doen. (Voor Leiden zijn bepaald de kerken aan de Heerensingel, Hartebrug, Lo de wij kskerk en Haagweg). In de Bis schopsstad moet volgens Pauselijk voor schrift de Kathedrale Kerk tot de vier aan gewezene behooren. In plaatsen, waar drie kerken zijn, moeten deze viermaal, waar twee kerken zijn, moeten deze zesmaal, waar één kerk is, moet deze twaalfmaal worden bezocht. Onder plaats moet verstaan worden iedere burgerlijke gemeente en ook ieder dorp of gehucht, waarvan de bebouwde kom op minstens een kwartier afstand van een ander is gelegen. Hl. Behalve de gebeden, die men uit per soonlijke devotie verricht, heeft de Paus voor ieder kerkbezoek de volgende gebe den voorgeschreven: a) Vóór het altaar van het H. Sacrament 5 maal het Onze Vader, Wees gegroet, Eer aan den Vader en bovendien nog eenmaal volgens de meening van Z. H. den Paus; b) vóór het kruisbeeld 3 maal de geloofs belijdenis: Ik geloof in God den almachti- gen Vader, en 1 maal het schietgebed: Wij aanbiddenU, Christus, en wij loven U, om dat Gij door uw heilig kruis de wereld ver lost hebt, of een ander dergelijk schietge bed; c) bij de beeltenis der H. Maagd, Moeder van God, onder het overwegen van haar smarten (d.i. de smarten, die Maria gevoel de by de voorspelling van het lijden van haar goddelijk Kind door den heiligen grijsaard Simeon, bij de vlucht naar Egyp te en tijdens het verblijf aldaar, bij het verlies van haar goddelijk Kind te Jeruza lem, bij het ontmoeten van Jezus op den kruisweg, bij den doodsangst van Jezus aan het kruis, bij het doorsteken van Jezus' zijde met een lans, bij het neerleggen van Jezus in het graf) 7 maal het Wees gegroet en 1 maal het gebedje: Heilige Moeder, wil de wonden van den Gekruisigde in mijn hart drukken, of een ander dergelijk gebed; d) vóór het altaar van het H. Sacrament nogmaals de geloofsbelijdenis: Ik geloof in God den almachtiger Vader. IV. De bezoeken kunnen afgelegd wor den ofwel Op een en denzelfden dag ofwel op verschillende dagen en wel zóó, dat de geloovigen, als zij na een bezoek de kerk even hebben verlaten, aanstonds weer de kerk kunnen binnentreden voor een nieuw bezoek. V. Het is geoorloofd de kerkbezoeken te doen ook buiten de eigen parochie en bui ten het eigen bisdom, mits ze geschieden in de kerken, ter plaatse aangewezen. VI. De geloovigen kunnen den jubilee- aflaat verdienen zoowel voor zich zelf als voor de zielen van 't vagevuur en wèl zoo dikwijls als zij de voorgeschreven werken verrichten, met dien verstande echter, dat men niet kan beginnen met de oefeningen voor het verdienen van een volgenden ju bilee-aflaat, voordat men al de oefeningen voor den voorafgaanden aflaat heeft ver richt. VII. Voor personen, die in bijzondere om standigheden verkeeren, gelden de volgen de bepalingen: 1. Zeevarenden en allen die op de sche pen dienstwerk doen, kunnen als op het vaartuig een kapel is, waar heilige diensten mogen verricht worden, in die kapel hun jubilee-bezoeken afleggen. Ontbreekt zulk een kapel, dan kunnen zij op een aanleg plaats in iedere kerk hun jubilee-bezoe ken doen en de voorgeschreven gebeden verrichten. 2. a) Voor kerkelijke colleges, broeder schappen enz.; b) voor jongelingen, die in colleges verblijven of colleges voor onder richt en opvoeding dagelijks of op bepaal de dagen bezoeken; c) voor degenen, die gezamenlijk of processiegewijze, onder lei ding van den pastoor of van een anderen door hem gemachtigden priester de bezoe ken willen doen, kan de Bisschop het aan tal bezoeken verminderen. Krachtens die volmacht bepalen wij, dat al de inwoners van Seminaries, juvenaten, missiehuizen, religieuze inrichtingen, kweekscholen, pensionaten en al de ge loovigen, die onder leiding op de juist om schreven wijze de bezoeken afleggen, kun nen volstaan met eenmaal de vier aange wezen kerken, met tweemaal de drie aan gewezen kerken, met driemaal de twee gangewezen kerken, met zesmaal de ééne aangewezen kerk te bezoeken. 3. De twaalf kerkbezoeken kunnen wor den gedaan in een kerk of een kapel, waar het H. Sacrament wordt bewaard, mits zij daar telkens verrichten de gebeden, door Z. H. den Paus voorgeschreven, door de volgende personen: a) Vrouwelijke religieuzen, godvruchti ge vrouwen en meisjes en andere personen, die in internaten of opleidingsinrichtingen verblijven. b) Mannelijke kloosterlingen, die meer een contemplatief dan een actief leven lei den. c) Gevangenen; d) Zieken of personen met wankelende gezondheid, die hetzij thuis of in zieken huizen verblijven en allen, die zieken bij staan; Allen, die verhinderd zijn om de voor geschreven kerkbezoeken te verrichten; f. Werklieden, die door dagelij kschen ar beid in hun levensonderhoud moeten voor zien en zich niet zoolang aan him werk kunnen onttrekken; g) Ouden van dagen, die den leeftijd van 70 jaar hebben bereikt. Vin. Voor degenen, die geen kerk of ka pel kunnen bezoeken of de voorgeschreven gebeden niet kunnen verrichten, zullen de biechtvaders andere godvruchtige werken aanwijzen overeenkomstig ieders toestand. Van de voorgeschreven Biecht en H. Com munie kan niemand ontslagen worden, ten zij hij wegens zware ziekte niet in staat is die Sacramenten te ontvangen. Gedurende het Jubeljaar houden de an dere aflaten, gegeven voor werken, die on derscheiden zijn van de werken, voorge schreven om den Jubilee-aflaat te verdie nen, niet op. Wij sporen echter Onze geloovigen aan, zich vol ijver toe te leggen op het volbren gen van de voorwaarden voor het verdie nen van den Jubilee-aflaat, opdat door het overwegend biddeij der voorgeschreven gebeden hun geloof bevestigd, hun hoop verlevendigd en hun liefde tot God vuriger en krachtiger moge worden, en zij door het edelmoedig brengen der gevraagde of fers en moeiten des te zekerder mogen ver krijgen de volledige kwijtschelding van V Reddingskansenl De regeering heeft in dezen tijdleen zeer moeielijke taak te vervullen.... Dat is al zoo dikwijls gezegd! Maar misschien heeft men dan nog meestal daarbij juist vergeten, wat het a 1- lermoeielijkste is in die taak! Dat is niet het harde werken, wat ge- eischt wordt; dat is niet het telkens en telkens incidenteel ingrijpen in zeer inge wikkelde en vaak haast hopeloos verwarde oeconomische moeielijkheden; dat is n i e t het al door maar moeten steunen, terwijl de financieele mogelijkheid, om zulks te doen, steeds geringer wordt Zeker dét alles maakt het regeeren zwaar. Maar er is toch nog iets anders, wat nóg moeielijker is in de regeeringstaak. En dat is: dat de regeering geroepen is, om de economie in nieuwe banen te lei den. Wij moéten een nieuwe koers in. En de regeering moet daarbij leiden en richten. Van katholieken kant gaan gelukkig steeds meerderen pleiten voor een doelbe wust opgaan van de nieuwe paden, voor een herordening van heel ons economisch bestel, welke tenslotte in staat zal zijn de uitgestootenpn uit het productieproces weer op te vangen. Wat wij hier kunnen maken b.v., moet hier ook zooveel mogelijk gemaakt worden. Onze economie is ontredderd. Moge de huidige regeering haar reddingskan sen weten te geven! Van Vollenhoven's zetel EN NOG IETS. Onderstaand artikel, dat wel een zeer scherp licht werpt op een ondergrondsch werken van Vrijmetselarij tegen de Katho lieken ontleenen we aan de „Maasbode". Ruim een jaar geleden overleed een man, wiens denkbeelden men meermalen moge hebben bestreden, maar wiens werk kracht, talent en karaktergrootheid nie mand betwistte: de vrijzinnig-democrati sche hoogleeraar mr. Cornelis van Vollen hoven. Sinds 29 April 1933 staat de zetel te Leiden ledig. Het eenige, dat men uit de bladen vernam, was, dat als opvolger in aanmerking was gekomen professor J. H. A. Logemann, hoogleeraar aan de Rechts- hoogesohool te Batavia, doch dat deze had bedankt. Uiteraard moest het op ingewijden een vreemden indruk maken, dat een eervolle promotie als het hier gold, door den be langhebbende van de hand werd gewezen en het is daarom, dat wij deze zaak heb ben onderzocht en helaas, niet tot ons genoegen! voor de zooveelste maal ge dwongen zijn te constateeren, dat menige man, die geacht moest worden de weten schap te dienen, op afkeurenswaardige wij ze die wetenschap opoffert aan bijbedoelin gen, welke het brandmerk van ieder wel denkende verdienen. Feit is, dat den heer Logemann inder daad verzocht werd, den zetel in te ne men van professor van Vollen'hoven. Dit was den hoogleeraar te Batavia niet vol doende. Hij wilde bovendien verzekerd zijn, dat zijn plaats in Indië werd ingeno men door een „ethisch" vrijmetselaar. Op listige wyze werd het zaakje bekokstoofd. De curatoren werden bijeengeroepen om de voordracht van dr. Logemann's komen de vacature op te maken. De hoogleeraren meenden op hun advies aan de curatoren slechts één naam te mogen plaatsen. Die naam is ons bekend; hij doet hier niet ter zake. Wel ter zake is, dat de man géén jurist is, al schijnt zijn geestelijke rich ting dan van dr. Logemann's structuur. Geen wonder, dat één der curatoren zulk alle tijdelijke straffen der bedreven zon den. En zal dit Ons herderlijk schrijven in alle tot Ons Bisdom behoorende kerken, als mede in de kapellen, waarover een rector is aangesteld, op Zondag 13 Mei a.s. op de gebruikelijke wijze van den preekstoel worden voorgelezen. Gegeven te Haarlem, den lsten Mei 1934. t J. D. J. AENGENENT, Bisschop van Haarlem. Op last van Zijne Hoogwaardige Exc., TH. W. PICHOT, Secretaris. een advies ongepast en onaanvaardbaar achtte. Een ander curator stelde daarop voor, de faculteiten van Leiden en Utrecht om nader advies te vragen. Utrecht noem de twee namen van mannen, die onge schikt werden geacht. Leiden zond den naam van één candidaat, wiens capaciteiten bekend zijn en in Indië erkend. Deze can didaat promoveerde op zeer jeugdigen leeftijd cum laude te Amsterdam en ver kreeg bij die gelegenheid een schitterend judicium van zijn Israëlietischen promotor. Zijn later leven en werk in Indië heeft de juistheid van dit oordeel bevestigd. Helaas, deze candidaat, wiens naam wij evenmin zullen noemen, was zoo rampza lig katholiek te zijn. Er hielp dus geen moederen aan; nutteloos was het Leidsche advies en waardeloos het oordeel van een der beste kenners van het Indische Staatsrecht, die den katholiek eveneens den eenig aangewezene vond. Hij werd ge passeerd; de professoren handhaafden hun advies; de curatoren, opnieuw in vergade ring bijeengeroepen, plaatsten conform dat advies den niet-jurist nummer één op de voordracht voor het professoraat te Batavia. Professor Logemann was echter nog niet zeker van zijn zaak. Deze objectieve hoog geleerde stapte dus naar den Gouverneur- Generaal om te vragen, of Zijne Excellen tie, zoo hy, Logemann, het Leidsche pro fessoraat zou aanvaarden, den ongeschik- ten voorgedragene in zijn plaats zou wil len benoemen te Batavia. Of de Gouverneur-Generaal gewaar schuwd is, dan wel het spel doorzag, we ten wy niet, maar wel is ons bekend, dat Z.Exc. met zijn spreekwoordelijke open hartigheid heeft geantwoord, liever ieder ander te zullen benoemen dan den door curatoren op advies der faculteit voorge dragene. Daarop zeide de heer Logemann, dat hij dan maar te Batavia zou blijven, waarop de G.G. antwoordde, dat hij dat kon doen, maar dat hij den voorgedragene nooit zou benoemen! En zoo is het geschied, dat de heer Lo gemann in Indië en dat Van Vollenho ven's zetel nog steeds onbezet bleef. Ten koste van alles, óók van de wetenschap, moest de katholiek worden geweerd. Anno 1934. Wij hebben de namen verzwegen, maar wij aarzelen niet, om wat ginds geschied de, een schandaal te noemen. Een schan daal, dat de Koninklijke Academie en de Vereeniging tot bevordering van weten schap onder de Katholieken dienen te on derzoeken en waaraan de Regeering, voor zoover dat in haar macht staat (en zij heeft hier althans de benoeming te Leiden in haar macht) een einde behoort te maken. Een dusdanig exclusivisme tegen een derde der bevolking is zóó grievend en on gehoord, dat het naar onze meening op den weg van Minister Marchant ligt, deze zaak eens te bekijken. Wij stellen vertrou wen in zijn zin voor rechtvaardigheid en zijn eerbied voor de nagedachtenis van wij len Van Vollenhoven, die zulk onwaardig gedoe rond zijn zetel zeker met zijn fel ste sarcasmen zou hebben gestriemd. Maria en de kunst EEN ZELDZAME EN KOSTBARE EXPOSITIE. De Congregatie van Onze Lieve Vrouwe OntbevLekt Ontvangen en van den H. Aloysius (Mon Père) te L e i d e m heeft ter gedegenheid van het tweede lustrum een tentoonstelling georganiseerd: „Maria en de Kunst". Gistermiddag was een klein aantal in vité's te zamen gekomen in de zaal der Pastorie aan de Oude Vest. De directeur van genoemde Congregatie, de weleerw. heer R. M. A. Nieveen van Dijkiuim, richtte het woord tot de aanwezi gen. Waar onze Tentoonstellingzaal, aldus kapelaan Nieveen van Dij bum, geen ande re localiteiten naast zioh heeft men valt er in den letterlijken zin met de deur in huis moest worden uitgezien naar een geschikte receptiezaal. En waar konden wij deze beter vinden, dan op deze bijna histo rische plek, door een van onze bekende Leidsche geleerden (spr. zinspeelde op een artikel in onze courant van mr. dr. J. W. Verburgt) onlangs nog genoemd: een klein museum? Wij zijn den Hoogeerwaarden heer Deken dan ook zeer erkentelijk, dat hij ons in de gelegenheid stelt, op deze plaats U allen te mogen verwelkomen. Op de eerste plaats U, hoogeerw. Deken welkom in Uw eigen huis, maar welkom ook in ons midden. Het is ons een eer en een vreugde, dat U zoo welwillend zijn wilt, onze expositie aanstonds te openen. Welkom aan de zeereerw. heeren pastoor Heiling, rector Reijnen, de mede-kapelaans vam de parochie, leden van het Kerkbe- DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN. BEGIN VAN DEN ZOMERTIJD. Er wordt aan herinnerd dat de zo mertijd hedennacht aanvangt te 2 uur, zoodat het op dat tijdstip dan geacht wordt te zijn 3 uur. Voor het te ruste gaan hedenavond moet men dus de klok 1 uur vooruit zetten. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Geruchten omtrent nieuwe onderhande lingen tusschen het Vaticaan en de Nazi's. (4de blad). Hoe mgr. Malecki uit Russische gevan genschap terugkeerde. (4de blad). Ongeluk In de haven van Bremen eischt 8 slachtoffers. (Buitenl. Ber. 4de blad). BINNENLAND. St. Servaasfeesten in Maastricht (4de blad). De Boom- en Bloemkweekerscentrale. (L. en T., 1ste blad). Zaterdagavond is in Den Haag 'n roof overval gepleegd op een winkelier, die zwaar gewond werd. De twee daders aan gehouden. (Gem. Ber. 3de blad). Doodelijk auto-ongeluk te Bussum. (Gem. Ber. 3die blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Voetbal: D.H.L. verliest van Volendam in den strijd om het West. I.V.C.B.-kampioen- schap; Volendam, Valkenburg en S.D.O.U.C kampen om den titel. K.F.C. wint voor het K.N.V.B.-kampioen- schap van Velocitas; Willem H en Ajax spelen gelijk. Degradatie van t Gooi een feit. Leo Halle gaat mee naar Italië. Korfbal: Koog-Zaandijk Korfbalkampioen van Nederland. Wielrennen: De Zwitsersche renner Richli aan de gevolgen van een val over leden. Boksen: Schmeling en Paolino boksen onbeslist. Waarom de zetel van prof. Van Vollenhoven te Leiden nog niet bezet Is. (1ste blad). Een tentoonstelling Maria en de Kunst te Leiden. (1ste blad). stuur en andere genoodigden, en speciaal ook aan den gemeente-archivaris, mr. Ver burgt. Het doel der tentoonstelling. Een oogenblik heb ik mij, aldus spr., af gevraagd, of het niet ail te vermetel was, zulk een voornaam gezelschap hier te ver zoeken. Ongetwijfeld, U komt zoo aan stonds niet in een museum, waar louter originalia, en dan nog slechts van de hoog ste kunstwaarde, worden geduld. Wel heb ben wij verschillende zeer kostbare inzen dingen en origineele werken van heden- daags che en oude meesters, maar daarnaast zult U te aanschouwen krijgen een groote hoeveelheid copieën, zij het dan verdienste lijke copieën, van meesterwerken uit vroe gere en latere eeuwen. Wanneer ik U, Dames en Heeren, toch durfde verzoeken, hier bij deze feestelijke plechtigheid tegen woordig te zijn, dan was dit vooreerst, om dat deze Tentoonstelling ook op U, zooals zij dat reeds gedaan heeft op mij, den in druk maken zal, welke als eerste doel van

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1934 | | pagina 1