HET SINTE LIDUINAHUIS TE LEIDEN IN WORDING
m.
ZATERDAG 12 MEI 1934
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD. PAG. 9
INTERNAAT VOOR ZWAKZINNIGE VOOGDIJ-KINDEREN IN NEDERLAND
3o3. Finle Piduioa -Jluir. ók/ofea
Op den Zoeterwoudschen Singel staat 'n
lief huisje, oud misschien en wat bouwval
lig, maar verscholen in het groen en daar
door 'n sieraad van dezen Singel.
Zoo beschouwt men het van buiten,
maar van hetgeen daarbinnen gebeurt weet
de buitenwereld weinig of niets.
In dat huis wonen de Arme Zusters van
het Goddelijk Kind, (Moederhuis te Am
sterdam), alwaar zij de zorg op zich heb
ben genomen van het Internaat voor
zwakzinnige Voogdijmeisjes, de eenige in
richting van dien aard in Nederland.
Dat huis heet het Sinte Liduinahuis,
maar dat oude stukje Singelschoon zal
moeten plaats maken voor een nieuw huis,
grooter en geriefelijker van inrichting.
Ter linkerzijde is men reeds bezig met
den bouw van het eerste gedeelte van het
nieuwe Internaat, dat plaats zal bieden aan
totaal 100 meisjes. Op het oogenblik zijn
er 12 meisjes intern, terwijl er 46 tijdelijk
zijn ondergebracht in het gesticht „De
Voorzienigheid' aan den Hoogew'oerd.
In October 1930 is reeds op het een halve
H.A. groot terrein een hulpschool ge
bouwd, welke inmiddels reeds met eenige
lokalen is uitgebreid.
In de hierboven afgedrukte teekening
ziet men het huis, zooals het in zijn geheel
worden moet, een oppervlakte beslaande
van 1250 M2., terwijl het oude huis nu 250
M2. groot is.
De bestaande ruimte in het oude gebouw
is dus wel heel klein en hoewel dit buiten
gewoon lager onderwijs valt buiten de L.
O.-wet en het schoolbestuur dus alle kos
ten zelf moet dragen, is men er toch niet
voor teruggeschrikt den nieuwbouw aan
te pakken.
De architecten, de heeren L. A. van der
Laan en ir. Jan A. van der Laan, maakten
plannen en teekeningen, welke aan de
goedkeuring van B. en W. werden onder
worpen. Heelwat moeilijkheden moesten
overwonnen worden, alvorens de plannen
goedgekeurd werden, maar daarover zullen
we hier maar niet uitweiden, 't Moge ge
noeg zijn te zeggen, dat de goedkeuring er
ten slotte gekomen is.
Den 8sten December van het vorige jaar
werd het eerste gedeelte, de linkerhelft
van het gebouw aanbesteed en aan de fir
ma Bik en Breedeveld werd als laagste in-
schrijfster de bouw opgedragen.
Het internaat wordt ingedeeld in vijf
groepen, niet naar leeftijd doch naar ver
standelijke ontwikkeling, met eigen clubs
en eigen Zusters aan het hoofd. Dat is in
het geheele internaat doorgevoerd, zoodat
men hierdoor gekregen heeft afzonderlij
ke verblijf zalen, eetzaal tj es en slaapzalen.
Voor de eetzaaltjes is hiervoor slechts in
zooverre afgeweken, dat men een eetzaal
met boxen krijgt, waarbij de boxen kun
nen worden weggenomen, zoodat de zaal
bij feestelijke gelegenheden tot één geheel
kan worden gevormd.
De hoofdingang van het Sinte Liduina
huis komt aan den Singel op de plaats tus-
schen het oude gebouw en het nieuw te
bouwen gedeelte.
Aan den Singel komt het heele kinder
huis te liggen, waarvan de lokaliteiten ge
oriënteerd zijn aan de tuinzijde op het Zui
den.
De vleugel aan de Oostzijde krijgt bene
den de keukens, het waschhuis enz., terwijl
daarboven de kapel komt. Aan het begin
van dezen vleugel komt een aparte gang
met dienstingang. Onder den Oostelijken
vleugel zijn de kelders gebouwd voor pro
visie-kelder, centrale verwarming, enz.
Aan den voorkant komen de spreekka
mers en een kamer voor Moeder Ooverste.
Daarachter ligt een gang en daarachter de
eetzaal
Aan de rechterzijde komen de verblijf-
zalen, speelkamers met eigen garderobe,
eigen toiletten enz. voor elke afdeeling.
Openslaande deuren geven toegang tot den
tuin op het zuiden.
Op het eind van den rechtervleugel
wordt het woonverblijf voor den rector
gebouwd. Van daaruit komt men door een
open overdekte gang naar de hulpschool.
Aan beide zijden van de gangen worden
trappenhuizen aangebracht, die toegang
geven tot de slaapzalen en de kapel.
De kapel boven het economie-gebouw
zal zitplaats bieden voor 120 personen.
Achter het altaar komen de sacristie en de
bij-sacristie. De kapel krijgt een open zij
beuk op het Westen. Achterin wordt het
zangkoor gemaakt.
Op de le etage van het frontgebouw ko
men de vijf slaapzalen elk met 18 bedden,
elke zaal met eigen waschgelegenheid,
W.C. en cel voor toeziende zuster.
Aan de Zuidzijde zijn de ziekenafdeelin-
gen gevestigd.
Op het rechter-frontgedeelte, dat door 'n
klein voorpleintje iets naar achteren ligt,
zijn boven de verblijven van den rector de
badafdeelingen ondergebracht.
Op de 2e étage van het linkergedeelte
bevinden zich aan de tuinzijde de naai- en
strijkkamers, aan de voorzijde een studie-
kamer voor de Zusters en enkele reserve-
kamertjes. Rechts daarvan werden de
slaapzalen voor de zusters gemaakt. Voor
twintig zal er ruimte zijn.
Dat is in groote trekken de opzet van het
plan, zooals de heeren van der Laan het
ons uiteenzetten. Later bij de opening ko
men we er nog wel eens op terug, doch we
hopen reeds eenigermate een indruk te
hebben gegeven van het mooie werk, dat
hier in uitvoering is.
BUITENL. BERICHTEN.
TRAGISCHE DOOD VAN EEN
SCHRIJVER.
In het Noordstation te Brussel is Don
derdagavond een tragisch ongeluk gebeurd,
waarbij de bekende Belgisch-Fransohe pro
zaschrijver Hubert Krains om het leven is
gekomen, meldt de „Tel."
De 72-jarige schrijver Hubert Krains,
kwam in gezelsöhap van eenige vrienden
terug van een feestelijke bijeenkomst te
Luik, een vergadering van de Associatie van
Belgische schrijvers, waarvan hij voorzitter
was. Hij beging de onvoorzichtigheid, vóór
dat de trein stilstond, het portier te openen
en er uit te springen. Krains geraakte on
der de wielen, waarna nog enkele wagons
over hem heen reden. Zwaar verminkt
werd het stoffelijk overschot onder de wie
len vandaan (gehaald.
HENRIOT BEKENT .ZIJN VROUW TE
HEBBEN GEDOOD.
Om verzekeringssom te bemachtigen.
De groot-grondbezitter Michel Henriot,
de neef van het Kamerlid en de zoon van
een officier van justitie, heeft thans bekend,
dat hij zijn 19-jarige vrouw heeft gedood,
om in het bezit te komen van het hooge be
drag, waarvoor haar leven was verzekerd.
Henriot had aanvankelijk verklaard, dat
hij zijn vrouw met kogelwonden dood in
zijn huis had aangetroffen, toen hij van een
jacht terugkeerde. Aangezien zijn verhaal
weinig waarschijnlijk leek, werd hij nog
maals door den rechter van instructie ver
hoord. Zijn bekentenis heeft groot opzien
gebaard.
NOORD WIJK
UIT DE OMGEVING
DIAMANTEN HUWELIJKSFEEST
Maandag 14 Mei, zullen onze plaatsge-
noote Leendert Steenvoorden en Hendrica
Zoetendaal den dag herdenken hunner 60-
jarige echtvereeniging. Het nog krasse
bruidspaar mag zich in een zeer goede
gezondheid verheugen. De bruidegom is
nog zeer goed ter been en doet nog menige
verkenningstocht. De krasse bruid bestuurt
nog steeds zelf haar huishouden. Beiden
zijn respectievelijk 83 en 79 jaar. Het na
geslacht van het bruidspaar heeft het res
pectabele aantal van 75 bereikt, die allen
in Noord wijk wonen. Het zal de oudjes
op dezen gedenkwaardigen dag zeker niet
aan belangstelling ontbreken.,
BUITENLAND
ONTWAPENING.
HENDERSONS REIS NAAR PARIJS.
Hitiers gemachtigde te Londen.
In de verschillende hoofdsteden van
Europa worden weer besprekingen gehou
den over de Ontwapeningskwestie. Dezer
dagen heeft de voorzitter der Ontwape
ningsconferentie Henderson te Parijs een
bespreking gehad met Barthou, den Fran-
echen minister van buitenlandsche zaken.
Volgens een korte mededeeling omtrent dit
onderhoud zouden zij beiden van dezelfde
meening zijn omtrent de noodzakelijkheid,
de hoofdcommissie der ontwapeningsconfe-
/entie op het bepaalde tijdstip van 29 Mei
bijeen te roepen. Het bureau der ontwape
ningsconferentie zal een dag tevoren bij
eenkomen, in een voorbereidende zitting.
Henderson is Vrijdagmiddag weer naar
Londen teruggekeerd.
De gemachtigde van Hitier inzake de
ontwapening, von Ribbentrop, heeft te Lon
den besprekingen gevoerd. Voor zoover
bekend hebben deze besprekingen geen
enkel resultaat opgeleverd.
DUITSCHLAND.
GÖBBELS OVER DE JODEN.
Boycot komt neer op de achterblijvers.
Rijksminister Dr. Göbbels heeft gisteren
te Berlijn in het Sportpaleis het woord ge
voerd op een bijeenkomst van den gouw
Groot-Berlijn.
Hij kwam daarbij te spreken over den
anoniemen boycot in een deel van het bui
tenland .„Wij weten zeer wel, zeide hij, dat
dit toe te schrijven is aan onze Joodsche
medeburgers. Ik kan evenwel niet, omdat
de Joden in het buitenland ons boycotten,
in het binnenland de wetgeving voor de
Joden intrekken, maar wij moeten deze
crisis toch doorstaan. De Joden meenen
misschien er hun Joodsche medeburgers
in Duitschland een dienst mee te doen. Zij
doen evenwel het ergste, wat zij zouden
kunnen doen, want zij moeten niet geloo-
ven, wanneer zij den boycot inderdaad zoo
ver doordrijven, dat hij werkelijk een ern
stige bedreiging van onze economische si
tuatie zou beteekenen, dat wij daarom de
Joden vrijuit zouden laten gaan. Haat en
woede en wanhoop van het Duitsche Volk
zou dan terecht komen op de hoofden van
hen die in het land te vatten zijn. Wanneer
Duitschland de wereld moet verklaren, dat
het niet meer in staat is zijn schulden
te betalen en de renten niet te transfeeren,
ligt het niet aan ons. Niet wij hebben de
schulden gemaakt, doch de regeeringen,
welke aan ons zijn voorafgegaan. De of
fers zullen niet alleen door de armen, maar
ook door de rijken worden gebracht.
REGEERING EN KERK.
S.A. buiten de Kerk.
Roehm heeft een decreet uitgevaardigd,
volgens hetwelk het de leden der S.A. ver
boden wordt deel te nemen aan kerkelij
ke politieke demonstraties. Tegelijkertijd
wordt verboden geestelijken der beide be
lijdenissen te hinderen of maatregelen* te
gen hen te nemen.
Prof. dr. Schmidlin als hoogleeraar
afgezet.
De ook ten onzent door zijn boeken en
redevoeringen op het gebied der missies
bekende prof. dr. Jos. Schmidlin, hooglee
raar te Münster aan de Katholieke Theolo
gische faculteit, is van zijn leerstoel be
roofd, en ofschoon pas 58 jaar, tot het eme
ritaat gedwongen. Het katholieke blad
„Der Elzasser" verneemt, dat deze maat
regel is genomen, omdat de professor ge
weigerd had, zijn colleges met den Hitler
groet te beëindigen. In de laatste Paasch-
weken kreeg Schmidlin geen verlof om
een reis naar Rome te maken. De geleerde
is van geboorte Elzasser en was een der
hoofdbeklaagden in het groote autonomis-
ten-proces, dat een paar jaar geleden werd
gevoerd.
Preeken in beslaggenomen.
Naar „K.W.P." verneemt, is de derde
bundel Vastenpreeken van den bekenden
dr. Vorspel S.J. door de geheime staatspo
litie in beslaggenomen. Daar deze derde
bundel ook was opgenomen in de Verza
melde Preeken van bedoelde redenaar,
werd ook op alle exemplaren van bedoeld
werk door de politie beslag gelegd.
Deze predicaties die onlangs in druk ver
schenen, werden dit jaar op voorbeeld van
Kardinaal Faulhaber tijdens de Vasten in
den Dom te Keulen onder geweldige be
langstelling van de zijde der geloovigen ge
houden.
TORGLER BINNENKORT VRIJ?
In bevoegde kringen wordt opnieuw ver
zekerd, dat de communistische leider Torg-
I Ier, die door het rijksgerechtshof in de
van der Lubbe-zaak is vrijgesproken, doch
zich nog steeds in hechtenis bevindt, bin
nenkort in vrijheid zal worden gesteld.
SPANJE.
SPANJE EN HET VATICAAN
De voorbereiding der onderhandelingen
Naar de Spaansche bladen melden, is men
op het departement van buitenlandsche za
ken te Madrid druk bezig met de voorbe
reiding van de onderhandelingen, welke
eerstdaags met den Heiligen Stoel zullen
worden aangeknoopt over het sluiten van
een concordaat.
Het is voorloopig nog zeer moeilijk eenige
voorspelling omtrent den afloop van de be
sprekingen met het Vaticaan te doen, daar
men zoowel te Rome als op de nuntiatuur
te Madrid hieromtrent volkomen stilzwe
gen bewaart.
ITALIË.
SPOEDIGE PUPLICATIE DER
VERDRAGEN ROME—WEENEN—
BOEDAPEST
Vermoedelijk zullen heden de Italiaansch
OostenrijkschHongaarsche verdragen
gepubliceerd worden, waarbij wordt voor
zien in de levering van 5 millioen cente
naar Hongaarsch graan. Door Oostenrijk
zullen faciliteiten worden verschaft bij den
doorvoer van goederen via Triëst.
RUSLAND.
DE KERK IN SOVJET-RUSLAND
Haar moeizaam bestaan
Volgens de „Germania", het hoofdorgaan
der Duitsche Katholieken, zijn thans nog
slechts dertig katholieke priesters in Rus
land werkzaam. Hoeveel priesters er vóór
1917 in Rusland de zielzorg uitoefenden,
kan men wel nagaan, wanneer men be
denkt dat Rusland toen 14 millioen Katho
lieken telde met 614 kerken en 581 ka
pellen.
In Leningrad 'mag slechts één katholiek
priester, een Franschman, zijn geestelijke
bediening uitoefenen.
Thans bevinden zich nog vijftig Littau-
sche priesters in de gevangenissen van
de Sovjet-hel.
HILLEGOM.
Jongen in brand gestoken.
Gistermiddag omstreeks vier ujut heeft
een zoon van den heer Joh. M. een zoontje
van den heer Jolh. Voges in 'brand gesto
ken. De jongen i snaar de Maria-stiohting
te Haarlem overgebracht.
De jongen heeft reeds meermalen met
vuur gespeeld. Verleden jaar had hij het
zelfde knaapje met een gloeiend stuk ijzer
aangeraakt en nog kort geleden heeft hij de
houten paktafel van zijn vader, die bloem-
bollenhandelaar is, in brand gestoken.
De heer Voges heeft bij de politie een
aanklachtingediend en zich tevens be
klaagd over gebrek aan medewerking van
den heer J. M. Hij zal een eisch tot schade
vergoeding instellen tegen den heer J. M.
Direct levensgevaar is niet aanwezig,, hoe
wel het geruimen tijd kan duren, voor de
brandwonden geheel zullen zijn genezen.
„Vooruit".
NOORD WIJKERHOUT.
Werkloosheid. Aan het einde van de
week van 712 Mei stonden bij den Agent
der Arbeidsbemiddeling ingeschreven als
zijnde geheel werkloos: 209 landarbeiders,
opperlieden, 4 timmerlieden, 1 manden
maker, 1 voeger, 2 betonwerkers, 1 mon
teur, 1 smid, 1 fabrieksarbeider, 4 metse
laars.
RUNSATERWOUDE.
Het Ziekenhuisfonds slecht bij kas.
Men verzoekt ons mede te deelen, dat het
Ziekenhuisfonds „Eendracht maakt macht"
voor de volgende week het plan heeft op
gevat, huisbezoek te doen bij hare leden,
teneinde geld bijeen te brengen voor de
kas, daar deze door de vele voorkomende
ziektegevallen uitgeput is.
Het bestuur rekent op aller medewer
king.
NOORDWIJK
Ned. Mij. van Tuinbouw en Plantkunde.
De afd. Noordwijk van genoemde Mij.
hield gisteravond haar maandelijksche ver
gadering in hotel Royal, waarbij de op
komst zeer goed was, zoowel wat leden
als wat bloemen aangaat. Een fleurige
menigte bloemen stond op de tafeltjes op
gesteld, zooals rozen, seringen, Hollandsche
Irissen, Lelietjes van Dalen, Doronicum,
Viola Cornuta, Aquilegia, Rhododendron
en een uitmuntende collectie laatbloeiende
tulpen. De voorz., de heer H. de Boer,
opende deze bijeenkomst met zijn groot
genoegen uit te spreken over talrijke aan
wezigheid van Flora's kinderen.
Na lezing der notulen werd een schrij
ven behandeld van de afd. Wassenaar,
waarin deze verzocht de door hen gestelde
candidaat voor het hoofdbestuur, de heer
Ruys, te willen steunen, waarvoor een
zelfde verzoek was gericht tot de afd.
's Gravenhage en Leiden. Het bestuur ad
viseerde volgaarne deze candidatuur en
met algemeene stemmen werd dit advies
door de vergadering aanvaard. Het gebrui
kelijke praatje van den voorzitter, hetwelk
bij de leden steeds zoo goede ingang vindt,
bestond, deze keer uit fietstochtje langs
ons duinen naar de binnenduinen in den
Ruigenhoek ,waar men nog een ongerepte
natuur kan vinden, hoewel het vandalisme
ook daar wel merkbaar wordt. In deze zeer
kalkarme duinen, goed merkbaar aan het
veelvuldige schapenzuring, kan men heele
vlakten vinden met de witte akkerhoorn-
bloem, waartusschen de paarse Lathyrus-
wik, het driekleurige duin viooltje, waar
uit al onze mooie groote pensee's afstem
men en het Hondsviooltje, waaruit alle
Viola cornuta's komen, een prachtschakee-
ring aanbrengt, en onze bewondering af
dwingt. Als men rondkijkt is op het oogen
blik de geheele natuur mooi; het jonge
bladgroen onzer boomen, het bruine blad
der beuk welke nu wel op zijn mooist is,
DIAMANTEN BRUILOFT
De heer Johannes Boot en zijn echtge-
noote mej. Catharina Maria BootBerg
man alhier hopen op 30 Mei den dag te
herdenken, dat zij vóór 60 jaar in den
echt werden verbonden. Beiden zijn bijna
85 jaar oud en mogen zich in een uitste
kende gezondheid verheugen. De oude heer
Boot wandelt nog eiken morgen naar de
kerk om de H. Mis te hooren. Alhoewel
zijn echtgenoote kan bogen op een goede
gezondheid, is zij door een been-euvel aan
huis gebonden. Het zal de krasse oudjes,
voor wie gisteren de bruidsdagen zijn be
gonnen, op 30 Mei zeer zeker niet aan be
langstelling ontbreken.
IK MOET
WANT
daar hebben ze juist weer een
nieuwe serie leuke moderne
Z0MER-ST0FFEN ontvangen 1 I I
Haarlemmerstraat 228-230
onze appelbloesem, de Magnolia, maar niet
minder onze Kastanjeboomen met hun
prachtige bloementooi. Spr. hoopt, dat al
len met volle teugen van de schoone na
tuur zullen genieten.
In een korte pauze werden de ingezon
den bloemen en planten besproken en aan
een keuring onderworpen. Vervolgens
werd medegedeeld, dat de Chrysanthen-
stekken a.s. Dinhdag of Woensdag bij de
leden, welke zich hiervoor opgegeven heb
ben, zullen worden thuis bezorgd. In totaal
krijgt elke deelnemer 15 plantjes. Deze
moeten worden gekweekt boven den grond,
6 in zonale potten en 6 in potten met een
diameter van 20 c.M. en de 3 reserve plan
ten naar verkiezing. Het verdient aanbe
veling de stekplanten eerst op te planten
in kleine potjes, na 14 dagen innijpen tot
het eerste volwassen blad. Als de planten
goed ontwikkeld zijn overplanten met kluit
in de voorgeschreven kweekpotten. Na
dien kan men de planten weer innijpen,
doch dit moet men niet meer doen na 21
Juni, omreden men dan geen volwassen
bloemen meer krijgt. Degenen, die zulks
wenschen, kunnen bij den heer Rakhorst
aarde, geschikt voor de Chrysanthen, halen
Nog enkele leden geven zich op, zoodat
een dertigtal leden aan deze kweekwed-
strijd zullen deelnemen. Hierna volgde de
verloting en de rondvraag, waarna de
voorz. onder dank voor de trouwe op
komst deze zeer vruchtbare en geanimeer
de vergadering sloot.
