Afscheid van Hazerswoude's Burgemeester 25ste Jaargang DINSDAG 1 MEI 1934 No. 7800 e Êcld^clve6oii^omt DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt brj vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is toot de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTj Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt i het dubbele van het tarief berekend. J TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: 0.50 j DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN. V „Grijpt de kansen" Dit is de titel van een rede, wélke prof. de Savornin Lobman heeft gehouden voor de Kam er kring-ver eeniging Amsterdam van de Christ. Hist. Unie. Men vraagt zich af, aldus spr. in de hier bedoelde rede, wat de oorzaak is, dat izoovelen een afkeer helbben gekregen van den tegenwoordigen vorm der politiek en welke motieven zoovelen bewegen, heil te zien in het nieuwe politieke evangelie. En hij vervolgde: Er is, in ons volk en in andere, een groote aandrang tot nationale aaneen sluiting. Men kreeg tot voor kort wel eens den indruk, alsof ons volk alleen uit politieke partijen bestond, die elk voor haar eigen standje vochten. Deze partij-pretenties o.a. bij het radio- zenditijdibesluot tot uiting gekomen hebben, zegt spr., terecht zeer velen geërgerd. Met de toewijzing van zetels in openbare colleges of bij burgemees ters-benoemingen ging het al niet beter. Hierin ligt, ook zooals wij den toestand zien, heel veel waars. Politieke partij en zijn f e i t e 1 ij k n o o d- z a k e 1 ij k. En opheffing daarvan moet zich wreken in ons land zoowél als in Duitschland in het geestelijk peil van het volk! Maar politieke partijen mogen niet te. verpolitiekt zijn naast en boven den politieke-partijman moet blijven staan de mensch, die met zijn mede-menschen het algemeen belang wil bevorderen en die nen! Met deze waarheden, van moreelen aard, •wordt, helaas, dikwijls te weinig in ons partij-ileven rekening gehouden. Ook het partij-wezen ten onzent heeft in dit opzicht zijn tekortkomingen, zijn fouten en schulden. Het partij-wezen behoeft volstrekt niet nadeelig te zijn voor de nationale gedachte in ons volk; als dat partij-wezen maar den geest des tijds, den goeden en gezonden geest des tijds verstaat! Wij citeeren weer De Savornin Lobman: Er is een nationale opleving in ons volk. Dit beteekent méér, dan het op zijde zetten van verschillen en 't zoo'n beetje onderling eens worden. Natio nale gedachte is gevoel voor traditie; is het gevoel, dat een volk meer is dan een optelsom; dat tot een volk behoo- ren: zij, die ten grave zijn gedaald, zij ook, die nog geboren zullen worden. Als men het zóó ziet, is de vraag ge wettigd, of niet inderdaad de nationale gedachte langen tijd in ons volk heeft geslapen; of vroegere regeerinigen daar voor wel altijd voldoende eerbied heb ben gehad. En dan stélt de ohrist. hist, spreker ten slotte de vraag: Dus: nat. socialist of fas cist? Dus: nat. socialist of fascist? Neen! Het nationaal-socialisme, zegt spr., is geen geest van onzen geest. Van het fascisme geldt voor spreker ook het woord van Groen van Prinsterer, dat „de revolutie óók het goede, dat zij aanraakt, bederft". En (wij citeeren een verslag uit het „Han delsblad") verder gaande, zegt hij: Mussolini heeft waarschijnlijk Italië van het socialisme gered. Hitier heeft Duitschland ontrukt aan het dreigend communisme. Maar al moge dit zoo zijn, die wartel van het nat. socialisme is verkeerd. Spr. ontkent niet, dat er misbruiken bestaan op parlementair gebied, maar toch zegt hij: als ik kiezen moet tus- schen een parlement, waarin het nog aanzienlijk slechter gaat, of in 't geheel geen parlement, dan nóg kies ik het eerste. De titel van de rede, waarvan wij hier eenige gedachten onder de aandacht heb ben gebracht, was suggestief: „Grijpt de kansen". De Chr. Hist, leider wilde hiermede zijn partij genooten dringen om alles te doen wat mogelijk is, teneinde hen te behouden en op te vangen, die wel willen en wij doelen hier speciaal op de jongeren deel uitmaken van een politieke partij, indien deze partij maar de teekenen en eiscben van dezen tijd blijkt te zien en te verstaan. Grijpt de kansen. Ook de leiding van onze R. K. Staatspartij in alle gelederen, ook die in de plaatselijke afdeelingen (de locale kiesvereenigingen) moge worden voorgehouden: Grijpt de kansen! Wij hebben „gedieseld" Van Amsterdam naar Arnhem en terug Prachtige aanwinst voor de Nederlandsche Spoorwegen Na de vertegenwoordigers van regeering en Staten-Generaal hebben de Nederland sche Spoorwegen gisteren ook de pers in de gelegenheid gesteld tijdens een proef rit, welke zich heeft uitgestrekt van Am sterdam W.P. naar Arnhem en terug, ken nis te nemen van de bijzondere kwaliteiten en eigenschappen van den Diesel-electri- schen trein. Dat de Koningin der Aarde ditmaal eens niet „haantje de voorste" is geweest, kan verklaard worden naar de voortreffelijke gastheer in deze uren, ir. W. Hupkes, hoofdingenieur, chef van den dienst van Materieel en Werkplaatsen, me dedeelde uit het feit, dat de Nederland sche Spoorwegen den trein niet voor de pers wilden demonstreeren alvorens onver mijdelijke kleine fouten verbeterd zouden zijn. Voor de eerste maal, sinds in de dag bladen uitvoerige mededeelingen zijn ge daan over de Diesel-electrische tractie, had gistermorgen, onder de overkapping van het Weesperspoorstation een treinstel van dit nieuwe type de nieuwsgierige blikken van vele hoofdstedelingen te ondergaan. Critische opmerkingen waarin waardeer ing den boventoon voerde, werden gemaakt over het gevaarte, dat met zijn stompvor- mige einden, zijn staalgrijze kleur en zijn eenvoudige decoratie van breede, roode banden, die belangstelling volkomen ver diende. Te 11.20 uur geschiedde het vertrek en deden de genoodigden al dadelijk de eer ste ervaring op: het snel op gang zijn nog iets sneller naar men ons van deskun dige zijde verzekerde, dan de electrische tractie van dezen trein. De proefrit was nog geen half uur oud, toen de journalisten reeds eenparig van oordeel waren, dat de Diesel-electrische trein in vrijwel elk opzicht voldoet aan alle. voorwaarden, welke aan een ideale wijze van reizen kunnen worden gesteld. Het gemis aan compartimenten eerste klas wordt allerminst gevoeld, aangezien aan de tweede klasse, met haar met trijp be- kleede, zocht veerende zitplaatsen drie op één rij, tegen 4 in de derde klasse alle van een behagelijke ruimte op het gebied van comfort en hygiëne niets meer ontbreekt. Ook aan de derde klasse wij hebben daar ook vroeger reeds op mogen wijzen is bijzondere zorg besteed, waar van wel een groot voordeel is, dat met het systeem der harde en nauwe! hou ten banken van de electrische treinen, vol ledig gebroken is. Prettig veerende, met leerdoek bekleede zitplaatsen wat kan men meer verlangen! Merkwaardig was het, tijdens den proef rit te ervaren, hoe deze trein, die uit licht materiaal is geconstrueerd, zonder dat ook maar het geringste aan de veiligheid is op geofferd, den rustig zittenden reiziger een gevoel geeft, of hij door de ruimte zweeft. Dat, bij het passeeren van wissels en het rijden door bochten, de bekende schokken en stooten ook hier optreden, bemerkt men feitelijk alleen als men zich onder het rij den door het looppad beweegt. Hinderlijke schudpartijen bleven echter achterwege, zelfs toen bij het passeeren van Maarn de snelheid 136 kilometer bedroeg en deze kort daarna tot niet minder dan 147 kilo meter werd opgevoerd. Zóó stoof dit merkwaardig product van ingenieurskunst door het prachtige Hollandsche landschap, langs het frissche, met wit en geel bespik kelde groen der sappige weiden, dat al spoedig overging in de teere weelde der bloeiende bongerds. Door de groote vens ters, met hun kleine, verschuifbare boven- raampjes, kon men genieten van dit heer lijke uitzicht. Wie het zitten „moede" was, maakte een wandeling door den trein en liet zich de sensatie niet ontgaan, op het smalle ijzeren looppaardje in het midden stuk even te vertoeven tusschen het geda ver der motoren. Een gelegenheid, die niet meer terugkeert! De wandeling vond haar einde bij den wagenvoerder, die in de voor hem afgeschoten ruimte, in den neus van den trein, het gansche mechanisme met slechts één handle bediende en op uiterst eenvoudige wijze de motoren kan doen starten of stoppen. Opvallend was ook dat er, ofschoon er door de reizigers behoorlijk werd gerookt, nergens een rookgordijn hing. Een vernuftig ververschingssysteem hield n.l. de atmosfeer voortdurend zuiver. Het was drie minuten over half twaalf, toen de trein aan'het perron te Arnhem tot stilstand kwam en daarmede het geheele traject in den tijd van 51 minuten had af gelegd. Het gezelschap, waarvan o.m. deel uitmaakten ir. E. Bolleman Kylstra, hoofd ingenieur, chef van Rijtuig en Wagenbouw, ir. v. d. Burg, afdeel in gschef afdeeling elec- triciteit, de assistenten van beide heeren, resp. ir. Kater en ir. Beckering, de direc teuren van de industrieën Werkspoor, Bey- nes, Allan en Heemaf, die de opdracht tot den bouw van veertig Diesel-electrische treinen en van de motoren hebben uitge voerd, alsmede den heer C. R. F. Baron Krayenhoff, oud-chef van de afdeeling Propaganda der Spoorwegen en voorzit ter van de Algemeene Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer, begaf zich vervol gens naar het café-restaurant „Royal", waar een noennjaal werd aangeboden. De chef van den dienst van Materieel en Werk plaatsen, ir. W. Hupkes, die de tafel pre sideerde, heeft in een toespraak tot zijn gasten een aantal belangrijke feiten mat betrekking tot de Diesel-electrische tractie gememoreerd. Nederlandsche Spoorwegen aan de spits. Spr. zeide, dat de invoering van de Die- sel-Electrische Tractie een schakel is in het groote project der N.S. tot verkeersverbe- tering om tegemoet te komen aan de in de laatste jaren bij het reizend publiek zoo sterk naar voren gekomen wensch naar vele, over regelmatige tijden verdeelde, snelle treinen. Met het bestaande stoom- materieel was dat bezwaarlijk en slechts met hooge exploitatiekosten uitvoerbaar. Aangewezen is electrificatie voor lijnen met druk personenverkeer, de Diesel-elec trische tractie voor lijnen met minder druk verkeer. Door de Nederlandsche Spoorwegen zijn op 15 Mei 1934 geëlectrificeerd 200 K.M. dubbel spoor. Kosten ƒ40.000.000.waar van 24.000.000.voor materieel en 16.000.000.voor aanleg bovenleiding onderstations enz. Ingaande 15 Mei 1934 wordt door de Ne derlandsche Spoorwegen de Diesel-electri sche tractie ingevoerd op 260 K.M. spoor lijn: kosten aan de spoorbaan nihil, aan materieel 7.000.000.Bij electrificatie van deze lijnen hadden de kosten bedra gen, voor bovenleiding onderstations enz. 18.000.000, en aan materieel 5.000.000, samen dus ƒ23.000.000. De N.S. staan aan de spits, daar zij de eerste spoorwegen zijn, welke Diesel-elec trische tractie op groote schaal op de hoofd lijnen invoeren. Dit was mogelijk doordat de N.S. oplossingen gevonden hebben voor meerdere technische moeilijkheden, welke tot heden eene belemmering vormden voor invoering van Diesel-electrische tractie op groote schaal, b.v. voor de Diesel-electri sche rijtuigen der N.S. behoeven, in tegen stelling met tot heden, geen groote lood sen te worden gebouwd, daar het koelwa ter automatisch op temperatuur wordt ge houden. De Diesel-electrische rijtuigen der N.S. worden automatisch met warme lucht verwarmd; 's zormers vindt regelmatig luchtverversching plaats. De N.S. hebben voor het eerst geheel automatische koppe ling voor de D.E.-treinen ingevoerd. De N.S. zijn er van overtuigd, dat een goed autoverkeer in ons land van groot be lang is, ook voor de N.S. en streven niet naar eene bestrijding van het verkeer per auto, hoogstens naar een juiste verdeeling van het verkeer tusschen auto en spoor wegen, waarbij zij er van uitgaan, dat de N.S. zijn aangewezen voor het massaver- keer, tusschen groote steden en het fo rensenverkeer, terwijl de auto of tram is aangewezen voor het verkeer tusschen groote steden met omliggenden kleinere plaatsefi en tusschen bij elkaar gelegen kleinere plaatseri. De Dieseltreinen zijn nagenoeg geheel Nederlandsch fabrikaat. Het hoofdontwerp is gemaakt door de N.S. Detailleeren en bouw heeft plaats gevonden door de Ne derlandsche fabrieken onder leidign en ver antwoordelijkheid der N.S. Doordat een bestelling van ruim 7.000.000.nagenoeg geheel in het land kon worden geplaatst is in ruim een jaar tijd in ons land 3.000.000.aan loonen aan Nederland sche werknemers uitbetaald. Door de Nederlandsche industrie is een schitterende prestatie geleverd welke door geen buitenlandsche industrie overtroffen had kunnen worden. Op 8 Maart 1933 werd de mondelinge bestelling door N.S. gedaan, op 8 Maart 1934 stond de eerste Diesel-electrische trein voor proefrijden gereed. De voorzitter van de Algemeene Ver eeniging voor Vreemdelingenverkeer, ba ron Krayenhoff, huldigde ir. Hupkes als „de groote man" van den Diesel-electri- schen trein, die naar spr. zeide een omwenteling zal teweegbrengen in het a.s. zomerverkeer en die het mogelijk zal ma ken om op snelle en comfortabele wijze te reizen. Spr. had ter gelegenheid van dezen „historisohen dag" een legpenning laten slaan, waarvan hij, in den vorm van een presse-papier, ir. Hupkes en zijn staf van medewerkers een exemplaar aanbood als dank voor hetgeen zij in het belang van het verkeer in Nederland hadden ge daan. Ook de andere aanzittenden ontvin gen een legpenning, waarop de technische vooruitgang het door de Spoorwegen gebezigde materiaal symbolisch is afge beeld, ten geschenke. Nadat de heer J. J. v. d. Bergh namens de aanwezige persvertegenwoordigers een dronk gewijd had aan het aangename con tact dat er tusschen pers en de Neder landsche Spoorwegen bestaat, de heer ir. Damme, directeur van Werkspoor, zijn dank had geuit voor de aangename samen werking tusschen de Spoorwegen en de in dustrieën, die de opdracht hadden ontvan gen en de heer Pieters als woordvoerder voor de Nederlandsche Reisvereeniging waardeerende woorden had gesproken, werd te ruim drie uur den terugtocht naar de hoofdstad aanvaard. Ook deze verliep op aangename en vlotte wijze en kenmerk te zich door het feit, dat de heenreis met enkele minuten geslagen werd. Met dat al zal, als met ingang van 15 Mei de eerst twaalf Diesel-electrische trei nen iin het spoorwegnet worden opgenomen (en wel op de lijnen AmsterdamArnhem. Rotterdam en Den HaagGoudaUtrecht en UtrechtEindhoven), de vraag: „Hebt gij al gedieseld?" voorloopig niet van de lucht zijn! UITSLAG VAN DE RAADHUIS - PRIJSVRAAG TE 's-GRAVENHAGE. Architect J. Luthmann. De Commissie van advies inzake den Stadhuisbouw heeft op 30 April verslag uitgebracht aan het gemeentebestuur van 's-Gravenhage over de plannen der vijf voor de Raadhuis-prijsvraag uitgenoodig- de architecten. Zij geeft in overweging, de keuze te bepalen op het ontwerp van den architect J. Luthmann te 's-Graven hage en hem op te dragen, zijn plan nader uit te werken. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. l-Mei-proclamatle van Hindenburg en Hitier. (2e blad). De nieuwe Oostenrijksche grondwet door den Nationalen Raad en den Bondsraad goedgekeurd. (2e blad). Voldoening in het Vaticaan over de ver houding van Kerk en Staat in Italië. (2e blad). Japan matigt zijn houding t.o.v. China. (2e blad). BINNENLAND. Uitslag prijsvraag Haagsch Stadhuis. (Ie blad). Museum voor Bloembollenteelt te Lim- men. (2de blad). Moordaanslag door een mijnwerker op een vrouw te Kerkrade. (1ste blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Persstemmen over BelgiëHolland. (3de blad). De Fransche voetbalelftallen voor He melvaartsdag. (3de blad). Hulde en dank aan onzen goeden Burgervader De Raad der gemeente kwam Maandag 30 April des n.m. twee uur in openbare vergadering bijeen om afscheid te nemen van den burgemeester, den heer J. van der Meulen. Tegenwoordig waren alle leden van den Raad, uitgenomen de heer J. A. van Vliet, benevens mevr. v. d. Meulen en kinderen, baron Roëll, ambachtsheer van Hazerswoude, de heeren A. Heesterman, gemeente-ontvanger, J. Dekker, gem.-op- zichter, mr. Verkerk, burgemeester van Boskoop, wethouder Guldemond, van Bos koop, en vele belangstellenden van hier en uit den omtrek. De voorzitter, burgemeester van der Meulen, opent de vergadering met gebed. De secretaris, de heer B. den Braver, leest de notulen, die onveranderd worden goed gekeurd en vastgesteld. De voorzitter her denkt op dezen nationalen feestdag in gloedvolle woorden het voorrecht dat H. K. H. Prinses Juliana Haar geboortedag mag vieren, en spreekt den wensch uit, dat God Haar nog lange jaren mag sparen en tot een rijken zegen mag stellen voor ons Nederlandsche volk. Enkele ingekomen stukken w.o. missives van Ged. Staten, houdende goedkeuring van besluiten van den Raad, en proces-verbaal van kasopna- EDELACHTB. HEER J. d. MEULEN. me bij den gemeente-ontvanger, worden voor kennisgeving aangenomen. Hierop neemt de voorzitter, als burgemeester der gemeente afscheid en zegt: AFSCHEIDSWOORD VAN DEN BURGEMEESTER. Zoo was het heden de laatste maal, dat ik als voorzitter van den Raad uwe ver gadering mocht leiden. Gedurende een 17-tal jaren had ik het voorrecht vele belangrijke zaken aan de orde te stellen en ik acht mij gelukkig in de meeste gevallen uw volle medewerking in de tot standkoming te hebben onder vonden. Ik heb het steeds gedurende mijn 30-ja- rige ambtsvervulling als een van de ge wichtigste werkzaamheden geacht de raadsvergaderingen te presideeren, omdat ik de verantwoordelijkheid voelde, u steeds een helder inzicht te geven in de zaken die u ter beslissing werden voorgedragen, aan uw besprekingen, zoo veel doenlijk was, de vrije loop te laten en ten slotte te trach ten u te overtuigen wat het gemeentebe lang vordert. Dat dit door u op prijs werd gesteld was voor mij een groote voldoe ning. Na de eerste tien jaar vergaderd te heb ben in het z.g. Oude Raadhuis, een ge huurde bovenzaal op het Dorp, was het mij een ware blijdschap dat wij den zevenden Februari 1927 ons eigen Raadhuis konden in gebruik nemen. Dat is voor mij wel het glanspunt geweest in mijn ambtsperiode in deze gemeente, de opening van dit Raad huis. Toen wij de hooge eer genoten den heer Commissaris der Koningin in ons midden te zien, die kon getuigen dat het Zijne Excellentie een .groote vreugde was hier te zijn in dit fraaie gebouw, mij en den Raad daarmede geluk wenschte, hulde brengende aan het vroede beleid van het gemeentebestuur. Inderdaad ons Raadhuis is een sieraad voor het dorp. Daarop volg de verbetering en de verfraaiing van de Dorpstraat door een mooie klinkerbestra ting met aan beide zijder trottoirs, waar langs een goede rioleering. En dan na jaren moeizame onderhande lingen met de Lichtfabrieken te Leiden werd in 1929 een gunstig contract gesloten, zoodat ook met de electrificatie dezer ge meente kon worden aangevangen. In dat zelfde jaar werd de door de Provincie ge bouwde Koudekerksche brug onder zeer veel belangstelling geopend. Eer h** ech ter zoover kwam is er heel wat te mgelen en te vereffenen geweest. Daarvan zouden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1934 | | pagina 1