Herziening Opleiding Onderwijzers.
25ste Jaargang
DINSDAG 24 APRIL 1934
No. 7794
3>e £eicbeli£(Soii/fca/nt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij YooruitbetaËng:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
By onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad b voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I.
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
V Het geroep om een nieuwe
maatschappij.
Hi de heden te Leeuwarden gehouden
50ste algemeene vergadering van het Ned.
Werkliedenverbond „Patrimonium" hield
de Minister van Binnenlandsche Zaken, mr.
J. A. de Wilde, een rede getiteld: „Door
eendracht sterk". Aan diens rede ontlee-
nen we de volgende passage:
„De nieuwlichters brengen doorgaans
niet veel nieuw licht. Hun feitenkennis is
meest omgekeerd evenredig aan hun pro
clamaties. Men versmaadt de middelen,
die er zijn. Al het geklaag over de be
staande maatschappij en het zgn. kapitalis
tische stelsel, over het parlementarisme
en het democratisch regeer-systeem geeft
zoo bitter weinig. Meestal is het een be
wijs van eigen geestelijke armoede. Het
wordt niet zelden aangeheven door per
sonen, die niet eens in staat zijn de mid
delen te gebruiken, die er zijn, laat
staan dat zij iets zouden kunnen doen met
de middelen die er nog niet *zyn en die
ze zelf scheppen moeten".
Dat degenen, die een andere maat
schappij willen, moeten worden bestem
peld als „nieuwlichters", die „doorgaans
niet veel nieuw licht" brengen dat zijn
wij met minister De Wilde volstrekt
niet in het algemeen eens!
Maar wel onderstreepen wij van harte
zijn opmerking, dat er onder degenen, die
om een andere maatschappij roepen,
velen zijn, die niet eens de kracht en den
ijver, de lust en de bezieling bezitten, om
nu, in deze maatschappij te bereiken dat
goede, wat, ongetwijfeld, met de be-
staande middelen, bereikt worden
kan.
Het geroep om een andere maat
schappij door zulke lieden beteekent
practisch niet veel meer dan een jongens
achtig verlangen naar iets nieuws o m h e t
nieuwe alleen!
WAARSCHUWENDE WOORDEN
DER DUITSCHE BISSCHOPPEN.
Op een vergadering van de leiders van
alle katholieke organisaties uit het Bisdom
Berlijn heeft Mgr. Bares o.m., het volgen
de gezegd: Ieder katholiek moet thans
voorzichtig zijn om niet langzaam af te glij
den naar het moderne heidendom.
De bisschoppelijke Curie van Mains heeft
aan de geestelijkheid van het Bisdom op
dracht gegeven om ijverige propaganda te
maken voor de Katholieke Pers. In het her
derlijk schrijven wordt gezegd: in de ver
gaderingen en van den kansel moet voort
durend gewezen worden op de noodzake
lijkheid van de Katholieke Pers. Er kan
niet voldoende den nadruk: worden gelegd
op de noodzakelijkheid voor ieder katho
liek, om een goed katholiek dagblad te
lezen. Het gewenschte succes zal echter
nooit verkregen worden zonder de ijverige
medewerking van de geestelijkheid. Iedere
geestelijke moet ten volle zijn verantwoor
delijkheid en zijn plicht om dit moderne
geestelijke wapen op de juiste wijze te ge
bruiken beseffen.
Mgr. Gr ober, de Bisschop van Freiburg,
heeft een toespraak gehouden in de kathe
drale kerk, waarin hij o.m. verklaarde: zij
die aan het hoofd van den Staat staan, wil
len niet dat 't Cocordaat een doode letter
fclijve; maar tot mijn smart moet ik consta-
teeren dat er in ons vaderland velen zijn
die zich de toekomst van het Duitsche volk
niet anders kunnen voorstellen, dan zonder
het Christendom.
VIJFJARIGE KWEEKSCHOOL EN DRIE
JARIGE CURSUSSEN VOOR ONDER
WIJZERESSEN VOOR LAGERE
KLASSEN.
Financieele gelijkstelling tusschen
bijzondere en rijkskweekscholen.
Minister Marchant heeft een wetsont
werp ingediend, dat een nieuwe regeling
geeft voor de opleiding van onderwijzers
en onderwijzeressen voor het Lager Onder
wijs. Uitgangspunt van deze regeling zijn
de oorspronkelijke voorschriften der L.O.-
wet-1920.
Het ontwerp beoogt de instelling van 5-
jarige kweekscholen, die volledig gevorm
de onderwijzers zullen afleveren, daarnaast
staat een drie-jarige cursus voor onderwij
zeressen voor de lagere schoolklassen, die
daar zullen worden opgeleid.
De financieele gelijkstelling tusschen bij
zondere- en rijkskweekscholen wordt aan
vaard en mogelijk gemaakt door inkrim
ping van het aantal onderwijsinrichtingen.
Met de Lager Onderwijswet-1920 stelt
de minister zich op het standpunt, dat de
kweekschool de onderwijzers en onderwij
zeressen, wat hun algemeene opleiding be
treft, volledig gevormd aan de lagere
school behoort af te leveren. Bij het thans
ingediende wetsontwerp is de minister dus
uitgegaan van hetgeen in titel zes der L.
O.-wet 1920 is neergeschreven. Hij is ten
aanzien van een enkel hoofdpunt van die
regeling afgeweken. Met de gedachte dat
de nieuwe onderwijsakte ook de bevoegd
heid zou moeten omvatten om aan een
school voor gewoon lager onderwijs onder
wijs te geven in de speciale vakken licha
melijke oefening, Fransch, Duitsch, En-
gelsch, wiskunde en handenarbeid, en aan
een school voor uitgebreid lager onderwijs
in de vakken lichamelijke oefening, wis
kunde en handenarbeid, is naar zijn mee
ning te hoog gegrepen. De „opleidings
school" en de onderwijzeres, die daarvoor
in de lage klassen der school voor gewoon
lager onderwijs zal worden gevormd, heeft
hij in beginsel aanvaard. Ter wille van de
bezuiniging heeft hij echter in het wets
ontwerp die opleiding niet ondergebracht
in afzonderlijke scholen, maar ze in de
kweekschool geïncorporeerd.
De vijf-jarige kweekschool behoeft niet
meer te kosten dan de tot dusver bestaan
de vier-jarige. De bedoeling immers is, dat
de opleiding in het vierde en vijfde leer
jaar der 5-jarige kweekschool voor niet
meer dan de helft uit theoretische lessen
zal bestaan. De overige tijd is bestemd voor
oefening in de praktijk van het lesgeven
en eigen vrije studie. Meer lokaliteit dan
de vier-jarige opleiding eisoht de vijf-jari
ge dus niet, en evenmin uitbreiding van
het totaal aantal lesuren.
Een factor, die wel van beteekenis is
voor de kosten, is de aanvaarding van de
financieele gelijkstelling van de bijzondere-
met de Rijkskweekscholen. Zeker zou de
verwezenlijking van dit reeds in 1920 ook
voor de onderwijzers-opleiding in de wet
uitgedrukte beginsel nu juist bezwaar ople
veren, ware het niet, dat een ook om an
dere redenen dan bezuiniging noodige
inkrimping van het aantal opleidingsinrich
tingen ten zeerste noodig is.
Die inkrimping, waarin het wetsontwerp
eveneens beoogt te voorzien, zal de toepas
sing van de pacificatie-gedachte ook op dit
gebied mogelijk maken.
Met betrekking tot de akten van be
kwaamheid is het de'bedoeling, zoo spoe
dig mogelijk van den ouden iin den nieu
wen toestand over te gaan. Daarvan uit
gaande zou in 1934 voor het laatst een
staatsexamen voor de oude onderwijzers-
acte moeten worden afgenomen. De billijk
heid eischt echter om aan hen, die in dat
jaar by het examen niet slagen, in 1935
nog eens een kans te geven.
Het hoofdonderwijzersexamen zal in 1933
voor het laatst worden afgenomen.
TAAK VOOR MIDDENSTANDS-
BANK
'S LANDS KAS LAAT NIET MEER
STEUN TOE DAN ƒ2.000.000.
Verschenen is de memorie van antwoord
op het voorloopig verslag der Tweede Ka
mer ovpr het wetsontwerp tot wijziging
van het zevende Hoofdstuk B der Rijks-
begrooting voor het dienstjaar 1934. (Cre-
dietverleening Middenstand).
Het was, zoo blijkt uit dit staatsstuk, de
Regeering aangenaam te vernemen, dat de
indiening van het wetsontwerp door zeer
vele leden werd toegejuicht. Dat het ont
werp de kern van het middenstandspro
bleem niet raakt, stemt de minister voet
stoots toe. De bedoeling is geen anderen,
dan in daarvoor in aanmerking komende
gevallen incidenteel credietsteun te verlee-
nen. In dit verband meent hij te kunnen
volstaan met de mededeeling, dat de door
de Regeering ingewonnen adviezen haar
ten slotte de overtuiging hebben geschon
ken, dat de door het wetsontwerp beoog
de maatregel, welke door de leden, die de
indiening van het wetsontwerp toejuichten
terecht als een bescheiden poging tot hulp
verleening werd aangemerkt, aanbeveling
verdient.
Met betrekking tot de vraag, hoe men
zich de werking van het te verleenen cre-
diet moet voorstellen, zij opgemerkt, dat de
credietverleening zal worden toevertrouwd
aan de Nederlandsche Middenstandsbank,
welke eventueele verliezen op verleende
credieten aan het Rijk zal kunnen decla-
reeren.
Aan het verzoek om overlegging van het
advies van den Economischen Raad kan
de regeering niet voldoen, omdat met dien
Raad is overeengekomen, dat zijn adviezen
uitsluitend voor de regeering bestemd zyn.
Niet bepaalde becijfering.
Aan het bedrag van ƒ2 millioen ligt
niet een bepaalde becijfering ten grond
slag. Dit in de Memorie van Toelichting
genoemde bedrag stelt aan de beoogde
hulpverleening een uiterste grens; de toe
stand van 's lands financiën laat naar de
meening van de regeering niet toe, voor
dit doel een grooter bedrag beschikbaar te
stellen.
De minister moet met stelligheid tegen
spreken, dat het wetsontwerp zou beoogen,
de Middenstandsbank te redden uit een
moeilijke positie, waarin zij zou zijn ge
raakt of waarin zij zou komen te verkee-
ren ten gevolge van de liquiditeitsmoeilijk
heden van vele middenstandsbedrijven.
Van zoodanige moeilijke positie is geen
sprake.
De regeering meent niet te kunnen prijs
geven het aan het wetsontwerp ten grond
slag liggende voornemen de credietverlee
ning uitsluitend over de Nederlandsche
Middenstandsbank te doen loopen. De kan
toren van de Middenstandsbank en van een
groot aantal met haar in relatie staande
zelfstandige middenstandsbanken zijn in
een zoo groot aantal over het geheele land
verspreid, dat voor een minder vlotte be
handeling der binnenkomende aanvragen
niet behoeft te worden gevreesd.
Het ligt niet in de bedoeling een com
missie in te stellen om na te gaan, aan
welke bedrijven credieten kunnen worden
verleend. Het instellen eener zoodanige
commissie zou onvermijdelijk leiden tot
ernstige verzwakking van de positie van
de Middenstandsbank.
Practijk moet leeren.
Welke voorwaarden aan de credietver
leening zullen moeten worden verbonden,
kan niet bij voorbaat in bijzonderheden
worden aangegeven, vooral ook daarom
niet, wijl de practijk den weg zal moeten
wijzen.
Met „volwaardige" bedrijven worden
bedoeld bedrijven, welke op een gezonde
rentabiliteitsbasis berusten. Bedrijven wel
ke zich zien bedreigd met omvangrijke ver
liezen op uitstaande vorderingen, zullen
veelal wel in zoodanige mate in hun ka
pitaal en tevens in hun rentabiliteit getrof
fen zijn, dat zij hebben opgehouden vol
waardig te zijn. Zoodanige bedrijven zul
len dus niet met succes een beroep op de
regeling kunnen doen. Het ligt trouwens
voor de hahd, dat met het op de been
houden van dergelijke bedrijven, gesteld
dat dit tot taak van de Overheid zou be-
hooren, sommen gemoeid zouden zijn, wel
ke het meergenoemde bedrag van 2 mil-
1 lioen wel zeer ver zouden te boven gaan.
Flora 1935 te Heemstede
Grootscheepsche reclame
over de geheele wereld.
Een hoffelijke uitnoodiging van de Alg.
Vereeniging v. Bloembollencultuur om de
tentoonstelling 1935 te komen bekijken!..
Na deze invitatie, te hebben gelezen en
herlezen, hebben wij onze oogen eens uit
gewreven en op de kalender gekeken.
Maar de kalender liet ons in de steek.
De uitnoodiging was evenwel in te dui
delijke woorden gesteld, om den indruk te
wekken, dat de heer Krelage zich een jaar
vergist zou hebben, en voor een verlate
April-grap achten wij den voorzitter van
B.b.c. te hoog.
Wij zijn dus naar Heemstede gegaan om
de tentoonstelling te bezichtigen, die over
een jaar gehouden zal worden, en van dat
bezoek hebben wij in 't geheel geen berouw
gehad.
Van de internationale vollégrondsten-
toonstelling „Flora" is nog maar weinig te
zien. Het prachtige terrein, waarop de
show zal worden gehouden, een gedeel
te van „Groenendaal" hebben wij be
zichtigd, maar dat kan men ieder jaar. Men
was reeds druk bezig met het aanleggen
van de plantsoenen en perken, er kwam
reeds „lijn" in de groote weide en het uit
gestrekte bollenland, waar over een jaar
de bloemen in de heerlijkste kleuren zullen
bloeien. Het directiegebouw waar voor
zitter Van Waveren en secretaris Voors de
scepter zwaaien is reeds gereed en
maakt in de boschrijke omgeving een pret-
tigen en modernen indruk. Maar overigens
is er van „Flora" nog niet veel te zien.
Waarom „Bloembollencultuur" de pers
dan had uitgenoodigd? In hoofdzaak om
belangrijke mededeelingen te doen ver
spreiden over den gang van zaken met de
Tentoonstelling.
Het bloembollenvak is zoo doorkneed in
persoonlijke en beter nog in „onpersoon
lijke reclame", dat zij de waarde van een
langdurige vóór-reclame niet onderschat.
Waar het hier betreft een groot belang
voor de Bloembollenstreek en eveneens
een groot belang voor Nederland, willen
wij tot deze propaganda gaarne onze me
dewerking verleenen.
„Flora" belooft inderdaad te worden een
internationale gebeurtenis op tuinbouw
gebied.
Wat de inzendingen betreft, kon men
ons nu reeds verklaren, dat het succes
verzekerd is voor meer dan 100 pet.
Ook voor de vijf „tijdelijke" tentoonstel
lingen in het hoofdgebouw, (achtereenvol
gens voor bloembollen, Aalsmeersche pro
ducten, Boskoopsche en buitenlandsche cul
tures en voor de Kon. Mij. voor Tuinbouw
en Plantkunde) hebben de inschrijvingen
een goed verloop.
In zijn opzet zal „Flora" dus zeker sla
gen, of zij haar doel volledig zal bereiken
hangt van de reclame af. Want het voor
naamste doel van deze tentoonstelling is:
propaganda voor de bloembol
len in binnen- en buiten
land.
Deze aangelegenheid kunnen we echter
veilig aan het Tentoonstellingsbestuur toe
vertrouwen. Ofschoon het tijdstip van de
opening nog in het verre verschiet ligt,
heeft het reeds een groote activiteit ont
plooid. Aan alle stations in Europa zullen,
met welwillende medewerking van de Ned.
Spoorwegen, kleurige platen worden op
gehangen in de verschillende landstalen.
Ook V. V. V. zal in verschillende landen
nog een handje meehelpen.
Aan Amerikaansche garden-clubs en
tuinbouwvereenigingen zal de gelegenheid
worden geboden om op een goedkoope ma
nier naar Heemstede te komen, tot welk
doel een Oceaanstoomer is gecharterd.
Ook met tuinbouwvereenigingen in an
dere landen is het tentoonstellingsbestuur
in onderhandeling getreden en het heeft
de goede verwachting, dat ook daar de be
langstelling groot zal zijn. Zoo heeft de En-
gelsche Royal Horticultural Society trips
naar „Flora" in bespreking met de Paasch-
dagen en bij andere speciale gelegenheden.
Er zullen speciale weekend-biljetten wor
den uitgegeven.
Gezamenlijke reizen van Scandinaafsche
en Finsche tuinders staan eveneens op het
programma, terwijl speciale treinen zul
len rijden uit Berlijn, Parijs, Rome waar
bij de reisbureaux hun hulp verleenen.
Ook de K. N. A. C. en de A. N. W. B. zul
len er nog een schepje bij doen en b.v. ver-
keerskaarten verspreiden, waarop de toe
gangswegen en parteerterreinen zyn aan
geduid.
Men ziet het: de reclame wordt groot
scheeps aangepakt.
Wat de verdere mededeelingen betreft,
die aan de pers verstrekt werden, kunnen
wij kort zijn, eerstens omdat wij eenige
maanden geleden reeds een korte beschrij
ving gaven, en voorts omdat wij in dit
jaar alle gelegenheid zullen hebben, op
deze tentoonstelling uitvoerig terug te ko
men.
Om den leek te overbluffen zouden
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Italiaansch-Engelsche pogingen om de
Ontwapeningsconferentie te redden. (4de
blad).
Een algemeene staking te Madrid als
protest tegen een katholiek congres. (4de
blad).
China wendt zich tot de mogendheden in
verband met de houding van Japan. (4de
blad).
Reeds meer dan 100 dooden bij de mijn
ramp bij Serajewo. (Buitenl. Ber., 4de
blad).
BINNENLAND.
Ingediend is een wetsontwerp tot rege
ling van de opleiding van onderwijzers en
onderwijzeressen bij het lager onderwijs.
(lste blad).
De memorie van antwoord aan de Twee
de Kamer inzake het wetsontwerp tot cre
dietverleening aan den middenstand, (lste
blad).
Overleden is de heer M. G. de Bloeme,
oud-directeur van den postchèque- en giro
dienst. (2de blad).
Overleden is de heer L. A. M. Sassen,
vice-president van het Haagseh Gerechts
hof. (Laatste Berichten).
Hoe het drama van Putbroek zich af
speelde wordt in de bekentenis van v. d.
Elzen Jr. tot klaarheid gebracht, (lste blad
en Gem. Ber. 3de blad).
Zeventigjarige man te Waspik vermoord
gevonden, (lste blad).
wij nog kunnen mededeelen, dat er
3.000.000 bloembollen zullen worden opge
plant, het aantal heesters en boomen loopt
in de duizenden, terwijl op vaste planten-
gebied zoo omvangrijke toezeggingen zijn
gedaan, dat de gezamenlijke daarmee te
beplahten oppervlakte meer dan 10.000
vierk. M. beslaat.
Door dit alles is verzekerd van den eer
sten dag der tentoonstelling (15 Maart) tot
den sluitingsdag een onafgebroken bloei
van alle producten van bloembollenteelt,
bloemen- en plantenteelt, en boomkweeke-
rijen, die in het voorjaar bloeien.
En midden in deze Nationale Bloemen
tuin zal straks het Bloemenpaleis verrij
zen, waarin dan vijfmaal achtereen de kas
sen en kweekerijen in Aalsmeer, Boskoop,
Haarlem en Omgeving en ook in de buiten
landsche centra tienduizenden exemplaren
van hare producten zullen tentoonstellen.
Het belooft een grandiose tentoonstel
ling te worden, en men doet goed nu reeds
eenige dagen te reserveeren
MOORD TE WASPIK.
Lijk van den 70-jarigen man
gevonden.
Hedenmorgen ontdekte men in het Zui-
der Afwateringskanaal te Waspik het lijik
van den 70-jarigen ongehuwden J. Kools
uit Waspik. Het lijk had een diepe snij won
de aan den hals. Op eenige meters afstand
van het water vond men bloedsporen en
voetstappen, zoodat men overtuigd is, dat
hier een moord gepleegd is en na den moord
het lijk in het water is geworpen.
Omtrent den dader of eventueel daders
is nog niets bekend. De politie heeft de
zaak in handen.
HOE HET DRAMA VAN PUT
BROEK ZICH AFSPEELDE
De bekentenis van v. d. Elzen Jr.
Omtrent den inhoud van de door v. d.
Elzen afgelegde bekentenis vernemen wij
het volgende:
Na in den avond van het drama te Pos-
terholt verschillende café's te hebben be
zocht, wilde de zoon zich ter ruste begeven.
Hij werd echter door zijn vader wetr naar
beneden geroepen, om zich met hem naar
Putbroek te begeven. De zoon voelde hier
eerst niets voor, doch gaf tenslotte toe en
beiden gingen zwaar bewapend op weg.
i Buiten gekomen deelde de vader den zoon
mede, dat hij naar het huis van de Kerstens
ging om zich daar "erdekt op te stellen en
de bewoners naar buiten te lokken. Hij zou
echter eerst een schot door de ruiten lossen
en als daarop de zoons van Kersten naar
