ZONDAGSBLAD
25ste Jaargang
ZATERDAG 7 APRIL 1934
7780
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bg rooniitfcetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bü onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 j
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT!
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIJF
BLADEN W.O. GEILL. ZONDAGS
BLAD.
V Naar een betere belasting-
heffing.
De Vrijz. Dem. Bond heeft te Utrecht
vergaderd. En op deze vergadering hebben
o.a. het woord gevoerd de twee vrijzinnig
democraten, die in het huidige Ministerie
zitting hebben, de heeren Oud en Mar-
chant. Daar is niets tegen. Een goed
partijman kan partijman blijven, moet
partijman blijven, ook als hij het Vader
land, de gansche bevolking dient
in het hoogste ambt, als minister. Als hij
geen partijman zou kunnen blijven, deugt
óf zijn partij niet óf mist hij de geestelijke
en zedelijke geschiktheid voor een regeer-
rings- of bestuursfunctie.
Minister Marchant heeft gesproken over
en tegen fascisme en nationaal-socialisme.
Wij komen hierop wellicht nog nader
terug.
Minister Oud, minister van financiën,
heeft o.m. enkele opmerkingen gemaakt
betreffende de financieele politiek. Wy
ontleenen aan het verslag zijner rede:
Het vraagstuk van de financieele po
litiek door de jaren heen sinds 1894
liet spr. vervolgens de revue passee-
ren. Hij herinnerde daarbij aan den
strijd, die gevoerd is om de belasting
naar inkomen en vermogen de plaats
te geven, die haar toekomt in een de
mocratisch staatsbestel. En dan is het
tegenwoordig wel zoover gekomen,
dat men zich gaat afvragen of men in
deze niet te ver is gegaan. Of de in
directe heffingen nog wel in overeen
stemming zijn met het V. D.-program
ma. De minister sprak echter de hoop
uit, dat er in de toekomst een betere
verhouding zal komen tusschen direc
te en indirecte heffingen.
Juist. De huidige indirecte heffingen
met name die op de noodzakelijke, eerste
levensbehoeften zijn ook niet in over
eenstemming met het program der R. K.
Staatspartij!
Wy hopen daarom, dat minister Oud nog
zelf daarin een wijziging zal kunnen
brengen, welke ook volgens het program
van z ij n partij gewenscht is eisch is
van billijke belastingheffing. Wij hopen
zulks, al erkennen wij de groote moeilijk
heden, daaraan in dezen tijd, onder de
huidige omstandigheden verbonden!
Naar een „sociale Kamer".
De voorzitter der Christelijk Historische
Unie, jhr. mr. D. J. de Geer, heeft in zijn
reeds vermelde rede, gehouden op de ver
gadering van de Chr. Hist. Unie, ook ge
sproken over de „oplevende gemeenscnaps-
De oplevende gemeenschapszin, al
dus mr. de Geer, heeft bij velen het
verlangen gewekt, de sociale samen
werking ook publiekrechtelijk vast te
leggen en te regelen, door het schep
pen van nieuwe „corporatieve" orga
nen, waarin werkgevers en werkne
mers vertegenwoordigd zuilen zijn en
die dan een verordenende bevoegdheid
zullen krijgen om in onderling overleg
de arbeidsvoorwaarden voor het heele
bedrijf te regelen. Iets in die richting
is reeds tot stand gekomen in de zoo
genaamde „Bedrijfsradenwet". Ver
dere stappen in dien geest zullen in
dien een doeltreffenden vorm kan ge
vonden worden, ongetwijfeld aanneve-
ling verdienen. De sociale vrede, die,
zooals ons program het zegt, e'sch is
van een christelijke maatschappij, zal
daardoor worden bevorderd.
De mogelijkheid, dat deze en derge
lijke corporatieve organen op den duur
ook staatkundige beteekenis zullen
krijgen, doordat zy b.v. +it grondslag
zullen dienen voor de verkiezing van
een „corporatieve Kamer" met beperk
te bevoegdheid, naast de op politieke
beginselen rustende Kamer, is stellig
niet uitgesloten. In het verleden is het
denkbeeld van zulk een Kamer meer
malen aanbevolen, maar o.a. afgestuit
op het gemis hier te lande van de or
ganen die haar zouden moeten vor
men. Indien die organen in de toe
komst mochten groeien, verdient het
denkbeeld nadere overweging.
Dat het denkbeeld van een „corporatieve
Kamer", van een „sociale Kamer" naast
de „politieke Kamer" volgens den chr.-
hist. leidernadere overweging"
verdient, is wel heel zwak uitgedrukt.
Waar hij nadrukkelijk, en zeer terecht
zegt, dat de sociale vrede e i s c h is van
een christelijke maatschappij en waar-
hij geen ander concreet middel
aanwijst, om'daartoe daadwerkelijk te ge
raken, dan de uitbouw van de „Bedrijfs
radenwet" in de richting van een „corpo
ratieve Kamer", daar hadden wij een
krachtiger aandrang in deze rich
ting van hem verwacht.
Wij willen hopen, dat de heer De
Geer zich hier te voorzichtig heeft
uitgedrukt in slapper termen, dan hy
eigenlijk bedoelde!
Waardeering voor „Het Schild".
Verblijdend zijn de herhaaldelijk gegeven
bewijzen, dat het apologetisch maand
schrift „Het Sch ild" ook in niet-Katholieke
kringen wordt gewaardeerd en met ge
zette aandacht gelezen.
De liberale „Avondpost" vangt aldus een
artikel aan:
Met groote belangstelling lezen wy
iedere maand het Roomsch-Katholieke
orgaan „Het Schild".
Dit apologetisch tijdschrift is steeds
interessant en bevat ook voor niet-
Roomschen altijd heel wat lezenswaar
digs, en veel dat hem kan oriënteeren
ten aanzien van het Katholicisme.
Een het blad vervolgt dan:
„Zoo treffen wij in het juist verschenen
April-nummer een artikel aan van den
Amsterdamschen priester J. Lammertse
Lzn., over „Reformatie", dat veel opmer
kelijks bevat. Wij nemen het hier in zijn
geheel over en zijn van plan, er morgen
enkele korte opmerkingen over te maken".
Mogen wij terloops opmerken, dat de
heer J. Lammertse geen priester is?
BINNENLAND
DE KATHOLIEKE VROUWENBOND
BIJ DEN H. VADER
Mevr. Steenberghe herbenoemd tot
algemeen presidente
Men seint uit Rome d.d. gisteren aan
de „Msbd.":
De H. Vader heeft hedenavond de ge
delegeerden van den Katholieken Vrou
wenbond onder leiding van de algemeene
presidente en mgr. Hoogveld in audiëntie
ontvangen.
De protector van den bond, Z. H. Em.
kardinaal Dolci, las een adres van hulde
aan den H. Vader voor, welke Z. H. be
antwoordde met een korte toespraak.
Aan het slot van de audiëntie herbe
noemde de H. Vader mevrouw Steen
berghe voor een nieuwen termijn van vier
jaren tot algemeene presidente en schonk
haar ten teeken van zijn hooge waardee
ring voor haar voortreffelijken en onver-
moeiden arbeid een kunstvol versierde
Paaschpalm.
DE INDISCHE REIS VAN MINISTER
COLIJN.
Antwoord aan de bezorgde leden der
Eerste Kamer.
Erkentelijk voor de bezorgdheid in het
Voorloopig Verslag der Eerste Kamer over
de Indische begrooting voor 1934 tot uit
drukking gebracht met betrekking tot het
vervoermiddel het vliegtuig waarvan
minister Colijn bij zijn voorgenomen reis
naar Indië gebruik denkt te maken, is hij
intussohen blijkens zijn Memorie van Ant
woord, van oordeel, dat de daaraan ver
bonden gevaren overschat worden. Zij be-
hooren in elk geval niet te weerhouden van
het maken eener reis, die op andere wijze,
met het oog op den daarmee gemoeiden tijd,
anders niet gemaakt zou kunnen worden.
In het midden latend of ook in de toe
komst persoonlijk contact tusschen minis
ter en gouverneur-generaal niet wensche-
lijk zal blijken, met name wanneer tijdens
het bewind van den landvoogd een nieuwe
minister de portefeuille van Koloniën aan
vaardt of wanneer geheel onvoorziene om
standigheden snelle behandeling van ge
wichtige zaken noodig maken, is in elk ge
val die wenschelij kheid thans aanwezig.
VLAGGEN DOOR GEMEENTE
BESTUREN
Verklaring van minister De Wilde
Op de vragen van den heer Kortenhorst
betreffende het standpunt der Regeering
ten opzichte van gemeentebsturen, welke
het vlaggen by feestelijke gelegenheden
achterwege laten, luidende:
I. Heeft de minister kennis genomen
van een bericht in de dagbladen, dat bij
gelegenheid van de inhuldiging van den
burgemeester der gemeente Idaareradeel
de Nederlandsche vlag, nadat deze eerst
van het Gemeentehuis te Grauw was uitge
stoken, weder werd ingehaald, omdat de
Gemeenteraad, welke in meerderheid so
cialistisch is, besloten zou hebben het ver-
toonen der Nederlandsche vlag van de
openbare gemeentegebouwen bij feeste-
ijke gelegenheden achterwege te laten?
II. Zou de minister, indien dat bericht
waarheid bevat, willen mededeelen, welk
standpunt de Regeering tegenover ge
meentebesturen, die dergelijke, voor het
nationaal gevoel grievende besluiten ne
men en deze tot uitvoering brengen, in
neemt, en wat de Regeering tegen herha
ling ervan denkt te doen! heeft de minis
ter, De Wilde als volgt geantwoord:
I. Deze vraag wordt bevestigend be
antwoord. Daarbij worde aangeteekend,
dat het voorstel om niet te vlaggen in de
gemeente Idaareradeel, in 1931 aangeno
men, niet is uitgegaan van de soc.-dem.
Raadsleden, zooals de vraag kan doen
vermoeden, doch van een andere party,
die tot het voorstel overging om te voor
komen, dat men zou besluiten, op den
lsten Mei van gemeentewege te vlaggen.
II. De Regeering meent, dat dergelijke
besluiten, vooral in tijden, waarin gezags-
handhaving een eerste eisch moet worden
genoemd, zijn te beschouwen als aantas
ting van de Rijkseenheid is, en dus ontoe
laatbaar zijn. Dit brengt mede, dat zoo
noodig van het schorsmgs- en vernieti
gingsrecht dient te worden gebruik ge
maakt.
GEEN KIPPENEIEREN MEER IN
BROEDMACHINES
Na 3 Mei a.s.
De „Staatscrt." van gisteravond bevat
een beschikking van den minister van
Economische Zaken, waarbij wordt be
paald, dat na 3 Mei 1934 geen kippen
eieren meer in broedmachines aanwezig
mogen zijn.
Gelijk bekend, heeft reeds vroeger de
minister van economische zaken een be
schikking genomen, waarbij de eindter-
mijn ten aanzien van eendeneieren werd
bepaald op 19 April 1934.
DE STEUNREGELING IN TWENTE.
Beroep op de Kamerfractie.
Het lijdt geen tweijfel of de beslissing
van minister Slotemaker de Bruine heeft
groote teleurstelling gewerkt in Twente,
teleurstelling niet alleen maar ook ernstige
ontstemming.
Waar den minister met de cijfers is aan
getoond door de gemeentebesturen en de
vakcentrales, dat hij zijn doel voorhij
schiet, hij de gezinnen meer dupeert dan
hy ze denkt te gemoet te komen gevolg
in niet geringe mate van het gemis aan be
hoorlijk voor-overleg tusschen departement
eeneerzijds en de contactcommissie en de
gemeentebesturen anderzijds had men
stellig anders verwacht
Men waardeert het in den minister, dat
hij den werkloozen met hartelijke en van
meeleven getuigende woorden nader treedt
maar daarmee kan men zijn maag niet vul
len en het gezin niet helpen.
Wat de minister deed, elke verbetering
afwijzen, heeft dan ook groote teleurstelling
gewekt en de katholieken van Twente
en zij niet alleen meenen, dat nu het
woord is aan de katholieke Kamerfractie,
om te toonen, dat het de R. K. Staatspar
tij ernst is met het opkomen tegen de ver
slechteringen van den werkloozensteun.
En Twente, dat in onze Kamerfractie
zulke eminente vertegenwoordigers bezit
o.w. de fractie-voorzitter ziet met groote
belangstelling uit naar wat de fractie zal
doen terzake het op haar gedane beroep
van het R. K. Werkliedenverbond.
In Almelo is door de R. K. Werklieden-
vereeniging een buitengewone vergadering
belegd, waarin door districtsbestuurders
van vak- en standsorganisatie, B. Prinsen
en H. C. Nijkamp een zakelijke uiteenzet
ting werd gegeven van de gewijzigde steun
regeling en de actie in deze door de Lan-
Werkliedenverbond gevoerd.
Gehoord de besprekingen werd besloten
het volgend adres te zenden aan de R. K.
Tweede Kamerfractie:
De R. K. Werkliedenvereeniging St. Jo
seph te Almelo,
in vergadering bijeen in het St. Joseph-
gebouw op Woensdag 4 April 1934;
gehoord de besprekingen naar aanleiding
van de gewijzigde steunregeling in Twente,
spreekt ten zeerste haar teleurstelling uit,
dat de wijziging van de steunregeling,
trots het bemiddelingsvoorstel van het R.
K. Werkliedenverbond, is ingevoerd,
verzoekt Uw Hoog Geacht College er bij
Zijn Excellentie den minister ten sterk
ste op aan te dringen, gezien den noodtoe
stand der werkloozen in Twente, deze ge
wijzigde steunregeling ongedaan te ma
ken, te meer, daar op een gehouden poli
tieke vergadering der R. K. Staatspartij in
het St. Josephgebouw te Almelo op Maan
dag 17 April 1933 in de dagen der verkie
zingscampagne voor de Tweede Kamer,
door den heer J. J. W. IJsselmuiden, met
klem betoogd werd, dat ook in de toekomst
er slechts één macht zal zijn, welke nieuwe
aanvallen op de karige ondersteuning der
werkloozen zal kunnen afslaan, n.l. de R.
K. Staatsparty. „Volkskrant".
GEREFORMEERDE KERK EN N.S.B.
N.S.B.-ers kunnen geen lid zijn van de
Gereformeerde Kerken in Nederland
Eenigen tyd geleden heeft de classis
Leiden van de Gereformeerde Kerken
in Nederland een commissie benoemd, om
te onderzoeken, hoe de Kerk te handelen
heeft met belijdende leden, die lid zijn van
de N.S.B. Blijkens het kort verslag der
classis heeft deze commissie by monde
van ds. A. de Bondt te Leiden gerappor
teerd, en heeft de classis de conclusies
aanvaard. De classis heeft als haar gevoe
len uitgesproken:
a. dat ieder, die de beginselen van de
N.S.B. onderschrijft en daaruit begeert te
leven, daarmee verwerpt de belijdenis
zooals die in de drie formulieren van
eenigheid is neergelegd en daarom onmo
gelijk tegelijkertijd lid kan zijn van een
der Gereformeerde Kerken in Nederland;
b. dat, daar vele jonge menschen door
fascistische en nationaal-socialistische leu
zen bekoord worden, zonder kennis te
hebben genomen van of in te stemmen
met de beginselen van de N.S.B., het aan
de prudentie van de plaatselijke kerken
moet worden overgelaten, hoe in elk con
creet geval behoort gehandeld te worden.
ELECTRISCHE TREINEN NAAR
DORDRECHT.
Naar wij vernemen, zal op een gedeelte
van het nieuwe electrische baanvak der
Nederl. Spoorwegen van Rotterdam D. P.
naar Dordrecht Maandag a.s. een proefrit
worden gemaakt.
Om 10.15 vertrekt de trein van het station
D. P. en rijdt tot Barendrech/t, van waar hij
om 10.48 zal terugkeeren.
Binnenkort zal ook op het gedeelte Ba-
rencLrechtDordrecht proef gereden wor
den. Naar men weet zullen met ingang van
de as. zomerdienstregeling de electrische
treinen uit Amsterdam alle doorrijden naar
Dordrecht. „HtoLd."
Volgens de laatste verantwoording is ten
behoeve van de vestiging der E.E. Paters
Benedictijnen te Egmond ontvangen
24.488.80.
De nieuwe St Gerarduskerk te Utrecht
Naar wy vernemen, is de bouw van de
kerk en pastorie voor de nieuwe parochie
van St Gerardus Majella te Utrecht ge
gund aan de eenige inschrijfster de fa.
Venhoven en Evers te Heemstede voor
123.844.
Christ.-Historische Unie
In de te Utrecht voortgezette algemeene
vergadering van de Christelijk-Histori-
sche Unie werd aangenomen een voorstel
van het hoofdbestuur tot statutenwijziging,
strekkende om den voorzitter van de Fe
deratie van Chr.-Hist. Jongerengroep, zoo
mede de Chr.-Hist. Kamerleden, voor zoo
ver zij geen lid van het hoofdbestuur zijn,
adviseerend lid van het hoofdbestuur te
maken, en voorts om de mogelijkheid te
openen, andere personen, die zich jegens
de Unie buitengewoon verdienstelijk
hebben gemaakt, door de algemeene ver
gadering, op voorstel van het hoofdbe
stuur, tot adviseerend lid van 't hoofdbe
stuur/of dagelijksch bestuur te laten be
noemen.
Op voorstel van het hoofdbestuur werd
daarop mr. dr. J. Schokking benoemd tot
adviseerend lid van het hoofdbestuur/of
dagelijksch bestuur.
Bij de bestuursverkiezngen werden mej.
mr. C. F. Katz en de heeren W. F. C. van
den Broek en J. ter Haar als leden van
het hoofdbestuur herkozen, terwijl in de
vacature ontstaan door het aftreden van
prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruine en 't
overlijden van mr. N. G. Veldhoen tot le
den werden gekozen jhr. mr. D. J. de Geer
en prof. dr. Th. L. Haitjema
Verschillende voorstellen van huishou-
delijken aard werden hierna behandeld.
Weekabonné's, die geabonneerd zijn op
het Zondagsglad, worden er aan herin,
nerd, dat dit vanat heden ad 50 cent
betaald moet worden.
DE ADMINISTRATIE.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Frankrijk heeft Engeland geantwoord,
dat het zijn bewapening niet wil beper
ken, zoolang het Duitschlands legersterkte
niet kent (3e blad).
Opnieuw Duitsche geestelijken veroor
deeld (3e blad).
BINNENLAND.
Groote brand te Baardwijk (Waalwijk)
legt twee schoenfabrieken en verschillen
de huizen in de asch (Gem. Ber., 3de bl).
Nog verschillende andere branden (Gem.
Ber., 3de blad).
Bankier te Soest gearresteerd (Gem.
Ber., 3de blad).
Het Pachtvraagstuk, belicht van Ka
tholiek standpunt. (1ste blad)'.
Buitenlandsch Weekoverzicht. (4de
blad).
Radio-programma's. (2de blad).
Crisis-gedachten. (3de blad).
Het Pachtwezen In Nederland,
gezien van Katholiek standpunt
Verschenen is het rapport van de Com
missie ter bestudeering van het Pachtvraag
stuk, ingesteld bij besluit van het Bestuur
der R. K. Staatsparty.
Wij ontleenen aan dat rapport de volgen
de beschouwing:
I. De exploitatie van den bodem tot land-
of tuin bouwdoeleinden kan door den grond
eigenaar in eigen beheer worden gehouden,
kan echter ook aan een ander ais grond
gebruiker worden afgestaan.
Alleen voor die tweede mogelijkheid wor
den hier de richtlijnen getrokken.
Grondeigenaar en grondgebruiker beiden
kunnen in dit geval recht doen gelden op
een gedeelte van de bodem-opbrengst
De grondeigenaar krachtens het beschik
baar-stellen van zijn bezit. De grondgebrui
ker krachtens zijn arbeid ais exploitant en
krachtens de kapitaalgoederen, die hij voor
de exploitatie van den bodem noodig heeft
en aanwendt.
Als gevolg immers van den individueelen
of persoonlijken karaktertrek, waarmee
God de menschelijke natuur heeft gescha
pen, en van het hiermee nauw samenhan
gende stelsel van den privaat-eigendom,
heeft ieder strikt recht op zijn eigen krach
ten vermogens en op de bezittingen, die
hem rechtmatig toebehooren.
Bijgevolg, wanneer iemand zijn krach
ten of zijn bezit in dienst stelt van een an
der, dan komt hem rechtens daarvoor een
vergoeding toe. Derhalve kunnen grond
eigenaar en grondgebruiker beiden op
grond van de ruilende rechtvaardigheid,
een gedeelte van de bodem-opbrengst op
vorderen.
Het economisch organisme zou zóó moe
ten functioneeren, dat aan de verschillende
betrokkenen bij het economisch goederen
proces het hun rechtmatig toekomende als
regel ten deel kon vallen. Waar dit echter
niet altijd het geval is, waar met name het
economisch leven van dezen tijd als gevolg
van individualisme en vrije concurrentie
ver van de bereikbare volmaaktheid verwij
derd blijft, is er meer dan gewone reden,
om de beginselen, die de verdeeling van de
bodem-opbrengst tusschen grondeigenaar
en grondgebruiker moeten beheerschen, tot
in bijzonderheden te volgen.
Voorop moet staan het recht van den
grondgebruiker op een zoodanige vergoe
ding vóór zijn arbeid, dat hij met zijn ge
zin overeenkomstig zijn stand daarvan kan
leven, en op vergoeding van de exploitatie
kosten.
Niet zelden wordt de meening gehoord,
dat het recht van den grondeigenaar op
