m
25ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
MAANDAG 26 MAART 1934
No. 7770
$&£cid6ch&(3<}u/uMit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, btf
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 93S, REDACTIE IS I!
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur «a
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE
BLADEN.
V Merkwaardige rede van een
sociaal-democraat
De sociaal-democraten toonen in de laat
ste dagen, bij de herdenking en het eeren
der nagedachtenis van de Koningin-Moe
der, een opvallend streven naar saamhoo-
righeid met de andere beginsel-groepen
van het Nederlandsche volk, een sterk-
geaccentueerden eerbied voor het regee-
gend Vorstenhuis.
't Blijkt, dat van boven-af, door de lei
ding een gedragslijn is voorgeschreven,
waaraan allen zich houden.
Merkwaardig was in dit verband
vooral ook de radio-rede, Zaterdagavond
door den senator Henri Polak gehouden.
Deze zeide in die rede o.m.:
De sociaal-democraten eerbiedigen
niet alleen de Koningin als wettig
hoofd van den staat, dooh erkennen te
vens, dat, indien het gekroonde staats
hoofd zijn plaats vervult en zijn taak
opvat, zooals wijlen Koningin Emma
deed tijdens haar regentschap en zoo
als, mede dank zij haar vóórgaan, Ko
ningin Wilhelmina het sinds haar
troonsbestijging heeft gedaan, er wei
nig reden bestaat om te verlangen
naar een verandering van bestuurs
vorm. De sociaal-democraten erken
nen, dat het Koningschap, zooals het
bestaat en uitgeoefend wordt in ons
land evenals in België, Engeland en
de Scandinavische landen in geen
enkel opzicht het verlangen naar een
republiek bevordert, ja, dat het in vele
opzichten te verkiezen is boven het
geen sommige republieken te aan
schouwen geven.
Aldus de heer Polak.
De heer Polak begint den laatsten zin,
dien wij hier citeeren, met: de sociaal-de
mocraten erkennen.
In den Leidschen Gemeenteraad ver
klaarde onlangs de sociaal-democraat mr.
v. Eek, dat zijn partijgenooten te Leiden
niet alleen wegblijven van een officieele
bijeenkomst, wanneer daar een lid van het
Vorstenhuis aanwezig zal zijn ze zijn
immers republikeinsch! maar ook zelfs
dan, wanneer er kans bestaat, dat daar.
het Wilhelmus zal worden gezongen.
Deze opvatting wordt onder de voet ge-
loopen door wat vooraanstaande sociaal-de
mocraten dezer dagen verklaren en willen
demonstreeren, en een meening als van
den heer Polak gaat er recht 'tegen in.
Wij zijn vol belangstelling, hoe deze te
genstelling (de Leidsche sociaal-democra
ten staan niet heelemaal alleen!) zich zal
ontwikkelen.
V Godsdienst en nationaal-
socialisme.
Wij hebben voor ons een circulaire, waar
om „Katholieken, Protestanten, kortom alle
Christenen" „dringend aangeraden" wor
den, te gaan luisteren naar een rede van
ds. G. van Duyl (N.S.B.'er) over „Gods
dienst en Nationaal Socialisme".
Er staat bij, dat ddt onderwerp werd ge
kozen..;. „ter gelegenheid vam de Goede
Week"!
De Katholieken, tot wie de circulaire zich
richt, zullen zioh niet genoopt of gedron
gen gevoelen, den hier gegeven raad van
ongeroepen adviseurs op te volgen!
Dominé van Duyi moge een alleszins
achtenswaardig man zijn de Katholieken
bezitten over ditzelfde onderwerp de voor
lichting van hun Bissohoppen, gegeven, zoo
als wy zouden kunnen zeggen: „ter gele
genheid van de Vasten"!
Voor ons en misschien ook nog wel
voor andere Christenen! heeft het woord
van de gezamenlijke Nederlandsohe Bis
schoppen meer waarde, meer beteekenis.
Dat zal ieder verstandig mensch volkomen
begrijpelijk en volmaakt redelijk vinden!
Bij het begin van de Vasten hebben onze
Bisschoppen een uiteenzetting gegeven
over Godsdienst en Nationaal Socialisme en
verklaard en betoogd, dat het Nationaal -
Socialisme een groot gevaar inhoudt voor
den Godsdienst. Wij herhalen hier den
reeds meer door ons ge uiten wensch, dat
dit Bisschoppelijk Schrijven moge worden
gelezen en hèrlezen met de gezette aan
dacht, waarop het aanspraak maakt! Mis
schien misschien zijn er wel enkele
Katholieken, grenzeloos-oppervlakkig, die
veel wat van de zijde van het Nationaal-
Socialisme zélf geschreven wordt over de
verhouding van dit stelsel met den Gods
dienst lezen, maar piet bestudeeren wat
onze eigen geroepen Leiders daarover
zeggen en ons voorhouden.... Wij vree
zen van niemand, die, al is 't slechts even,
kan nadenken, eenige tegenspraak, als wij
beweren, dat zulke Katholieken zich niet
kunnen verantwoorden.
Bioscoop en Jeugd.
De correspondent van Vaz Dias te
Maastricht deelt mede, dat het initia
tief van Tegelen, om een algemeene
actie in het Zuiden te ontplooien ten
doel hebbende het bezoek van biosco
pen te verbieden aan alle personen, die
nog niet den leeftijd van 18 jaar heb
ben bereikt, zeer binnenkort in de ge
meenten Sittard, Kerkrade, Heerlen en
Maastricht ter sprake zal komen. Ook
Noord-Brabant zal in de actie worden
betrokken.
Dèt is een actie, die daadwerkelijke sym
pathie verdient!
Jongens en meisjes beneden 18 jaar be
hoor en als regel (een regel met slechts be
trekkelijk zéér weinig uitzonderingen) niet
thuis in de bioscoop. Zéker is voor hen een
geregeld bioscoopbezoek funest!
Waarmede wij, natuurlijk, niet bedoe
len een vrijbrief te geven voor alle bios
coop-bezoek aan hen, die ouder zijn dan 18
jaar!
BINNENLAND
TEELT VAN BOOM- EN BLOEM-
KWEEKERIJGEWASSEN.
Stichting Ned. boom- en bloemkweekerij-
centrale.
In verband met het voornemen op grond
van de Landbouw-Crisiswet de teelt van
boom- en bloemkweekerij gewassen aan
nadere regelen te doen onderwerpen, is de
stichting-Nederlandsche Boom- en Bloem
kweekerij-Centrale, gevestigd te 's-Graven-
hage, Koningskade no. 23, telefoon 117320,
tot stand gekomen. Naast de regeling der
bestaande credietverleeningen ten behoeve
van de boomkweekers en van de bloem-
kweekers te Aalsmeer en Haarlemmermeer,
bestaat het voornemen genoemde Centrale
te belasten met de regeling van de
stabilisatie van de in 1933 be-
teelde oppervlakte. Belanghebben
den wordt derhalve dringend aangeraden
iedere uitbreiding van den omvang hunner
teelt te voorkomen.
NAAR RIGOUREUSE VARKENS
BEPERKING?
Varkenshouderij als noodzakelijk
bedrijfsonderdeel.
Aan een zeer uitvoerig driemaandelij ksch
verslag van den minister van Ec. Zaken
aan de Staten Generaal uitgebracht omtrent
de landbouw-crisismaatregelen in het tijd
vak 1 Nov. 19331 Febr. 1934, welk ver
slag door de Landsdrukkerij als boekwerk
wordt uitgegeven, lezen wij, dat „het zich
laat aanzien, dat het voor de instandhou
ding der varkensfokkerij en -mesterij nood
zakelijk zal zijn, de varkenshouderij terug
te brengen tot die bedrijven, waarvan zij
een noodzakelijk onderdeel vormt. Deze
aangelegenheid is thans bij de Varkenscen
trale in nauwgezette studie genomen".
UITVOER VAN MELKPRODUCTEN EN
KAAS.
Het Crisis-Zuivelbureau verzoekt onderne
mingen, die in de jaren 1932 en 1933 Ned er
landsche melkproducten naar Duitschland,
of Nederlandsche Gouda of Edammerkaas
naar Italië voor eigen rekening hebben ver
kocht en geleverd aan in deze landen ge
vestigde afnemers, en in aanmerking wen
sch en te komen voor ingevolge de Crisis-
Uitvoerwet voor dezen uitvoer binnenkort
af te geven certificaten, zoo spoedig moge
lijk haar naam en adres, alsmede den om
vang van bovenbedoelden uitvoer in kilo
grammen netto, voor elke maand van de
aangegeven periode afzonderlijk, in te zen
den aan zijn bureau, Laan van Meerder -
voort 84, 's-Gravenhage.
VERANDERING IN DE WERKLOOZEN-
ZORG.
Meerdere categorieën kunnen door middel
van hun organisatie steun ontvangen.
De minister van Sociale Zaken heeft,
naar het „Volk" bericht, goedgevonden, dat
werkloozen, die tot nog toe buiten de vak
beweging stonden, doch zich thans georga
niseerd hebben bij wijze van proef mogen
stempelen en hun uitkeering mogen ont
vangen aan de kantoren dier organisaties,
waarbij hun organisatie is aangesloten.
Zij zullen dus eenzelfde behandeling ge
nieten als hun georganiseerde kameraden.
Dit beteekent natuurlijk niet, dat er in
de hoogte der uitkeeringsbedragen wijzi
ging komt, daar zij zich niet bijtijds tegen
de geldelijke gevolgen van werkloosheid
hebben verzekerd.
Deze proef zal voorloopig gedurende een
half jaar gelden.
De uitvaart van H.M. de
Koningin-Moeder
DE BIJZETTINGSPLECHTIGHEID.
Nopens het muzikale gedeelte van de
plechtige bijzetting deelde men ons het vol
gende mede:
De leiding zal in handen zijn van dr. Jo--
han Wagenaar, terwijl de oudste der beide
stedelijke organisten, de heer W. Thienen,
het orgel zal bespelen. Naast het orgel zul
len bazuinen worden opgesteld. Bij aan
komst van het stoffelijk overschot van de
Koningin-Moeder in de kerk zal het Wal
deck Pyrmontlied worden gespeeld. Bij het
afdalen in den grafk'. ider het Wilhelmus.
Tijdens den dienst wc 'den door de aanwe
zigen twee koralen uit den Vervolgbundel
gezongen.
MUZIKALE VERZORGING VAN DEN
ROUWSTOET.
Wij hebben ons tot den luitenant-gene
raal, gouverneur der Koninklijke Residen
tie, Jhr. W. Roëll gewend om inlichtingen
inzake de muzikale verzorging van de
marschplechtigheid van den stoet.
Ons is daarop medegedeeld, dat, zooals
bekend is, ingedeeld zijn behalve de tam
boers en pijpers bij de 3 bataillons, vier
muziekkorpsen, te weten bij de Eerewacht
aan het Paleis aan het Lange Voorhout het
muziekcorps van de Vde regiment infan
terie, bij de Eerewacht te Delft aan de
Nieuwe Kerk te Delft de Marinekapel, aan
het hoofd van het voorste gedeelte van den
militairen stoet de Koninklijke Militaire
Kapel, aan het hoofd van het laatste ba-
taillon van het achterste gedeelte van
den stoet het muziekkorps van het Vide
regiment infanterie.
Het muziekkorps bij de eerewacht aan
het paleis Lange Voorhout zal geen an
dere muzikale honneurs bewijzen dan die
aan het stoffelijk overschot, n,l, bij het
opbaren de Treurmarsch van Grieg, „Ases
Tod" en bij het wegrijden van den rouw-
wagen het Waldecksch Volkslied.
Verder zal gedurende den tocht van den
Haag naar Delft tusschen het paleis en de
Hoornbrug door de beide muziekkorpsen
en de pijpers en tamboers bij afwisseling
treurmuziek gegeven worden, in verband
waarmede de marschsnelheid in dat ge
deelte van den weg gering zal zijn.
Tusschen de Hoornbrug en den ingang
van Delft zullen de muziekkorpsen niet
spelen, doch zullen dan bij de drie ba
taillons de tamboers en pijpers slaan en
blazen, in verband waarmede op dit ge
deelte van den tocht de marschsnelheid
grooter zal kunnen zijn.
Eindelijk zullen in Delft wederom alle
muziekkorpsen spelen.
De Koninklijke Militaire Kapel zal, wan
neer het hoofd van den stoet de Nieuwe
Kerk bereikt, spelende uitzwenken ter
hoogte van het standbeeld van Hugo de
Groot en treurmuziek blijven geven totdat
de rouwwagen zelf het Kerkplein (stad
huis) nadert.
Wanneer de rouwwagen het kerkplein
oprijdt, zal alle muziek ter plaatse ophou
den, totdat het stoffelijk overschot de
Nieuwe Kerk op korten afstand genaderd
is, als wanneer de Marinekapel, behooren-
de tot de Eerewacht der Nieuwe Kerk het
Wilhelmus (oude toonzetting) zal inzetten,
gedurende het afbaren en het binnendra
gen van het stoffelijke overschot. Daarna
zal buiten de kerk alle muziek ophouden.
Het publiek te 's-Gravenhage en te
Delft wordt uitgenoodigd de muzikale
plechtigheid, zoowel bij het paleis van H.
M. de Koningin-Moeder als te Delft op
het Kerkplein te verhoogen door gedurende
de oogenblikken, dat het stoffelijk over
schot te 's-Gravenhage wordt opgebaard
en het sterfhuis verlaat, zoowel als te
Delft van het oogenblik af, waarop de
rouwwagen het groote Kerkplein betreedt,
tot en met het afbaren en binnenbrengen
van het stoffelijk overschot ter plaatse vol
komen stilte in acht te houden.
HET VERKEER.
Omtrent de regeling van het verkeer op
Dinsdag tijdens de begrafenisplechtigheden
zijn nu ook door de provinciale en gemeen
telijke autoriteiten mededeelingen gedaan.
De regeling is zeer straf. Men moet er ter
dege rekening mee houden, dat van acht
uur des ochtends af de gemeenten Den
Haag en Delft en de daartusschen liggende
weg goeddeels voor alle verkeer gesloten
zijn. Het doorgaande verkeer van Noord
naar Zuid zal in verband daarmee slechts
over Zoetermeer-Zegwaard kunnen ge
schieden. Het verkeer van Zuid naar Noord
over Maassluis en 's-Gravenzande.
Chauffeurs die dezen regel niet in acht
nemen loopen onherroepelijk vast op afge
sloten wegen, waarbij de kans zeer groot is,
dat zij niet kunnen tertfgkeeren, voordat
laat in den namiddag de afsluitingen zullen
zijn opgeheven.
In Den Haag zal om zeven uur 's ochtends
een ring van posten om de binnenstad het
verkeer omleiden.
In den weg van Den Haag naar Delft is
de Hoornbrug, die een capaciteit heeft van
tienduizend persoonen per uur, een ernstige
hindernis. Daarom heeft Defensie naast deze
brug een pontonbrug geslagen.
Langs den geheelen weg zal het publiek
zich kunnen opstellen om het voorbijtrek
ken van den stoet gade te slaan.
In samenwerking van het Ned. Roode
Kruis en de vereeniging Eerste Hulp bij On
gelukken worden langs den geheelen weg
posten uitgezet.
Voor wat het gedeelte Den Haag betreft,
worden deze op regelmatige afstanderi van
negen uur v.m. af bezet, waarbij rechts van
den weg de Roode Kruis-transportkolonne
optreedt, links van den weg de Haagsche
Eerste-Hulp-brigade. Deze posten onder
houden ieder aan hun kant onderling ver
binding.
In aansluiting hieraan worden voorts
vanwege den G.G. en G.D. zoowel bij den
Kon. Schouwburg als op het Rijs wij ksche-
plein auto's met bemanning gestationneerd,
die daar voor bijzondere behoeften beschik
baar blijven.
Langs den waterkant belast zich de
Haagsche Reddingsbrigade met de beschik
baarstelling van personeel. Terwijl alsnog
een afzonderlijke regeling voor de te ver
wachten drukte aan de beide Spoorweg
stations is getroffen.
De spoorwegen hebben omvangrijke
maatregelen genomen. Op het baanvak
AmsterdamRotterdam zullen niet min
der dan 98 extra-treinen worden ingelegd,
op den dienst Rotterdam (Hofplein)Den
Haag vijftig. Voorts loopen er van allerlei
hoeken van het land extra-treinen naar
Den Haag,die 's avonds uit den aard der
zaak weer terug gaan.
Met de zakelijke voorbereidingen vordert
men snel. Op de Markt te Delft is geen wo
ning meer of er zijn plaatsen verhuurd.
Zondagmiddag hadden eenige personen op
de Markt aan een tafeltje plaats genomen
om plaatsen te koop aan te bieden. Een vol
ledig plattegrond was daarbij aanwezig.
Alleen reeds langs het Oude Delft zijn 86
tribunes opgericht. De bewoners stonden
hier en daar op hun stoepen om eventuee-
len liefhebbers een plaats te verkoopen.
Men heeft berekend, dat langs den Rijks
weg 150.000 personen kunnen worden ge-
De Bourdon, die hersteld is, zal gaan lui
den op het moment, dat de stoet de gemeen
te Delft nadert en zal niet eindigen voor
dat de Nieuwe Kerk is bereikt. Op de schiet
baan aan den Oostsingel zal een saluutbat-
terij uit Den Haag worden opgesteld onder
leiding van kapitein Dürst Britt. Deze bat
terij geeft per minuut een schot van het
moment van vertrek uit Den Haag af tot
aan het oogenblik, dat de baar de Nieuwe
Kerk wordt binnengedragen.
Aan de koffiehuishouders is door hun be
sturen het verzoek gericht om op Dinsdag
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Geruchten omtrent ernstige ongesteld
heid van koningin Elisabeth van België.
(2de blad).
De Stavisky-affaire in Frankrijk. (2de
blad).
Twee bisschoppen, die in Rusland gevan
gen Lijn geweest, te Rome aangekomen.
(2de blad).
BINNENLAND.
Ernstig auto-ongeluk bij Hengelo vraagt
één doode en vier gewonden. (Gem. Ber.
3deblad).
Mislukte roofoverval te Haarlem. (Gem.
Ber. 3de blad).
Alg. Verg. Ver. v. Bloembollencultuur.
(lste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De voorwedstrijden van de wereldvoet-
balkampiqenschappen (2de blad).
De jaarvergadering van den Ned. Zwem-
bond (2de blad).
Ned. Unie van Wandelsportvereenigin-
gen gesticht. (2de blad).
ZOETERWOUDE.
Wethouder H. F. Noordman.
geen sterken drank te schenken voor zes
uur 's namiddags.
Nabij het stadhuis te Delft zullen zich 40
mijnwerkers van de staatsmijn „Emma" op
stellen.
Lengte van den stoet.
De weg welken de stoet zal volgen, is
9.900 meter lang; de lengte van den stoet is
1.500 meter. In begrafenispas zal de stoet
3 uur 40 minuten voor het afleggen van den
weg noodig hebben.
Een raad aan het publiek.
Het publiek, dat Dinsdag a.s. zich langs
den weg zal scharen om een laatsten stil
len groet te brengen aan het stoffelijk over
schot van H. M. de Koningin-Moeder,
wordt aangeraden, na het voorbijtrekken
van den Koninklijken Rouwstoet te blijven
staan ter plaatse, waar men zich bevindt.
Men krijgt daarna n.l. de gelegenheid een
hulde te brengen aan H. M. de 'Koningin,
die langs dezelfde route op weg naar Deift
zal voorbijkomen.
