ZATERDAG 3 MAART 1934
DAGBLAD VOOR LEIDENEN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE FINANCIËN DER PLATTELANDS
GEMEENTEN.
25ste Jaargang
No 7751
S)e ÊeidócheGoti/tei/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, ^aarin bfr-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur co
verhuur, koop en verkoop: 0.50
De inkomsten der gemeente
DE PERSONEELE BELASTING
EN HARE OPCENTEN.
DOOB
A. A. C. M. VAN IERSEL
Burgemeester van Noordwijkerhout
VI
Besprak ik in mijn vorig artikel de eerste
twee grondslagen der personeele belasting,
aan de andere grondslagen zal thans een
korte beschouwing worden gewijd.
De belasting naar den derden grondslag
dienstboden wordt geheven wegens
het in dienst hebben hier te lande van per
sonen, gebezigd tot persoonlijke of' huise
lijke diensten, bedienden in. sociëteiten,
gouverneurs en gouvernantes, juffrouwen
van gezelschap, secretaressen en rentmees
ters daaronder begrepen. Staldienst en tuin-
dienst worden ter zake niet tot huiselijke
dienstien gerekend.
Verschuldigd is voor een dienstbode 6.
voor twee 17.terwijl bij het houden van
meer dienstboden het bedrag, dat per
dienstbode betaald moet worden, succes
sievelijk stijgt. Voor eiken mamnelijken
dienstbode is 12.extra verschuldigd.
Is een vrouwelijke dienstbode jonger
dam 18 jaren, dan behoeft er geen belas
ting voor betaald te worden, is zij 18 jaren
of ouder, doch jonger dan 21 jaren, dan is
in afwijking van het bovenstaande de
belasting 4.
Voor werksters, die niet meer dan 3 da
gen in de week komen werken, behoeft
geen belasting te worden betaald. Even
min voor de eenige vrouwelijke dienst
bode in een gezin, waar 3 of meer kinde
ren onder de 20 jaren zijn of in een gezin
van een weduwnaar.
De gemeentebesturen kunnen van de wet
telijke tarieven afwijken. Van deze be
voegdheid hebben de gemeenten Wassenaar
en Warmond gebruik gemaakt, waar voor
één vrouwelijke dienstbode boven de 21
jaren in plaats van 6.respectievelijk
9.90 en 10.80 moet worden betaald.
De volgende grondslag der personeele be
lasting is paarden.
Paarden, uitsluitend gebezigd in beroep
of bedrijf, zijn vrij. Paarden in gemengd
gebruik zijn belast met 6.per paard,
terwijl voor z.g. luxe-paarden, die niet in
het bedrijf worden 'gebruikt moet worden
betaald voor één paard 25.voor twee
.paarden 60.voor drie paarden 105.
en voorts voor ieder paard 50 meer.
Ook van deze tarieven kunnen de ge
meentebesturen afwijken, van welke be
voegdheid in verschillende plaatsen in deze
streek is gebruik gemaakt. Paarden in ge
mengd gebruik, waarvan het wettelijk ta
rief 6.per paard is, worden te Zeven
hoven belast met 7.50, te Noordwijk met
8.40, te Woerden met 9.te Bodegra
ven met 10.20, te Wassenaar met 14.70
en te Warmond met 15.60.
Dan krijgen wij als grondslag der perso
neele belasting motorrijtuigen. Ten
deze hebben wij onderscheid te maken tus-
schen motorrij wielen en auto's.
De belasting voor een motorrijwiel is
6.Is het een motorrijwiel met duozit
ting of zy'span dan is verschuldigd 8.
Ook hier weer de bevoegdheid tot afwij
king voor de gemeentebesturen. In het wet
telijk tarief, zooals daareven gezegd, voor
motorrijwiel zonder duo of zijspan 6.
Nieuwveen en Zevenhoven heffen 7.50,
Oegstgeest 8.Noordwijk 8.40, Woer
den 9.Hillegom 9.60, Bodegraven
10.20, Wassenaar 14.70 en Warmond
15.60.
De belasting op auto's is afhankelijk
van de waarde. Voor auto's met een minde
re waarde dan 2000.bedraagt de be
lasting 2.per 100.waarde. Voor
auto's met een waarde van 2000.tot
4000.40.plus 2.25 voor elke
100.die de auto de waarde van 2000
te boven gaat. Voor duurdere auto's wordt
de belasting per 100.waarde nog iets
hoog er.
Als waarde wordt verstaan de som, die
gerekend wordt te kunnen worden bedon
gen bij inkoop ondernormale omstandig
heden ter plaats daartoe geschikt. Hieruit
volgt, dat auto's waarmede een poos is ge
reden veel goed'kooper zijn in de belasting
dan nieuwe wagens, omdat zij uiteraard
zooveel minder waard zijn. Daaruit is het
In dit artikel vervolgt de schrij
ver zijn beschouwing over de per
soneele belasting. Heffingen in de
gemeenten onzer omgeving.
verschijnsel te verklaren, dat in dezen tijd
van eoonomische depressie er vrij veel
vraag is naar 2e hands auto's. Velen immers
schrikken voor de belasting terug om een
(nieuwen wagen aan te schaffen en behel
pen zich met een 2e hands auto.
De gemeentebesturen kunnen ook ter
zake weer afwijkende regelingen treffen.
In verband met het gebruik maken van
deze bevoegdheid wordt het wettelijk ta
rief van 2.per 100.waarde te Noord
wijk 2.80, te Woerden, Oegstgeest, Nieuw
veen en Zevenhoven 3.te Hillegom
3.20, te Bodegraven 3.40, te Wassenaar
4.90 en te Warmond 5.20.
Motorrijtuigen, kennelijk ingericht voor
goederenvervoer, zijn vrij. Voor motorrij
tuigen uitsluitend of nagenoeg uitsluitend
voor beroep of bedrijf gebezigd, is de helft
der gewone belasting verschuldigd. Ten
einde tegemoet te komen aan de wenschen
van hen, die ter zake van de hooge belas
tingen hun auto niet gebruiken en er an
derzijds voor terugschrikken om hun mood-
en wagen zooals de volksmond dit wel
eens uitdrukt voor een appel en een ei
te verkoopen, is bij de wet van 28 Juli 1933
St.bl. 388 bepaald, dat aan den houder van
een motorrijtuig, waarmede gedurende het
geheele jaar niet op den openbaren weg is
gereden, op zijn aangifte teruggaaf van
belasting wordt verleend, mits hij zich
heeft gedragen naar de door den Minister
van Financiën in het belang van het toe
zicht gegeven voorschriften.
Dan krijgen wij nog als grondslag plei-
ziervaartuigen.
Ook hiervan wordt belasting geheven
naar de waarde. Is de waarde 1000.of
minder dan wordt geheven 1.50 van elke
100.waarde. Bij hoogere waarde stijgt
het tarief successievelijk. Wassenaar en
Warmond hebben gebruik gemaakt van de
bevoegdheid, die de gemeentebesturen ook
ter zake hebben om een afwijkend ^tarief
te heffen. Het wettelijk tarief van 1.50
per 100.waarde wordt te Wassenaar
2.50 en te Warmond 2.70.
De laatste grondslag der personeele be
lasting belast de biljarten.
De belasting hiervan bedraagt:
a. wegens de biljarten, die gehouden
worden in koffiehuizen en andere voor het
publiek toegankelijke inrichtingen 20.
b. wegens biljarten, die gehouden wor
den' in woningen voor iedere biljart 50.
c. wegens biljarten, die gehouden wor
den op andere plaatsen, dan onder a. en b.
genoemd voor ieder biljart f 35.
Warmond en Wassenaar hebben voor bil
jarten, die gehouden worden in particulie
re woningen een afwijkend tarief en be
lasten deze met respectievelijk 82.50 en
90.—.
Biljarten in ziekenhuizen, gestichten voor
ouderen van dagen en patronaten zijn on
der zekere voorwaarden vrij van belasting.
Een belasting van 20.voor een bil
jart in een café is op zich zelf wel om op
te brengen. Doch anders wordt het, wan
neer de gemeente een groot aantal opcen
ten op de personeele belasting gaat heffen.
Zoo,, zijn er gemeenten, die 200 opcenten
heffen en als gevolg daarvan moet voor
een biljart 20.hoofdsom plus 40.
opcenten of 60.belasting worden be
taald. Dat brengt een biljart in vele café's
niet meer op en onder die omstandigheden
is het te begrijpen, dat verschillende café
houders door het uitnemen der banden hun
biljart tijdelijk onbruikbaar maken. Dan be
hoeft de caféhouder geen belasting te be
talen, maar ook de gemeente heeft ter zake
geen ontvangsten. Beide partijen zijn dan
gedupeerd. Daarom doen de gemeenten
verstandig om ingeval de opcenten op
de personeele belasting wat al te hoog
loopen de hoofdsom van de biljartbe
lasting te verminderen m.a.w. op een lager
bedrag dan 20.te brengen.
Tot slot nog een enkel woord over de op
centen op de personeele belasting. In vele
gemeenten zijn deze opcenten, die wettelijk
ongelimiteerd zijn, de sluitpost der begroo
ting geworden. Men voelt het onbillijke en
onredelijke van hooge opcenten op de per
soneele belasting,-die in den tegenwoordi-
gen tijd dikwijls opgebracht moeten worden
door mensohen, die weinig of geen inkom
sten hebben. De gemeenten wachten in
den regel zoo lang mogelijk om ze hoog op
te voeren tot zij geen andere uitkomst meer
weten. Ten slotte kan het niet anders, het
geld moet er komen en van hoogerhand
wordt geëischt, dat de gemeenten zoo
noodig de opcenten tot 200 opvoeren.
Eerst, indien de gemeenten dit gedaan heb
ben, kunnen zij, als de begrooting dan nog
niet kloppend is te krijgen, de hand uit
strekken naar vader Staat om geldelijke
hulp. Want al bestaat er geen wettel ij k
maximum voor de opcenten op de perso
neele belasting, aangenomen wordt dat 200
het hoogste aantal opcenten is, dat rede
lijkerwijze te heffen is.
De opcenten op de personeele belasting
kunnen progressief worden geheven, d.w.z.
dat bij stijging van de hoofdsom van de
personeele belasting ook het aantal opcen
ten kan toenemen.
In deze streek heffen de volgende ge
meenten een progressief aantal opcenten:
Woerden 4060, Noordwijk 65115, Nieuw
veen 7090, Zoeterwoude 61120, Zeven
hoven 90110, Uithoorn 100200.
De andere gemeenten heffen een aantal
opcenten, dat voor alle aanslagen gelijk is
en wel als volgt: Noord wij kerhouit en Rijn-
saterwoude 200, Alphen aan den Rijn 155,
Ter Aar, Alkemade en Hazerswoude 150,
Veur 110, Katwijk, Koudekerk Leiden en
Sassenheim 100, Leimuiden 90, Voorhout
85, Hillegom, Lisse, Nootdorp, Oegstgeest
en Stomp wijk 70, Nieuwkoop en Woubri^g-
ge 50, Zegwaart 40, Bode-graven 32 en Zoe-
termeer 10.
Wassenaar en Warmond heffen geen op
centen.
De hierboven vermelde opcenten werden
blijkens de statistiek der gemeentefinanciën
geheven over 1932. Veilig kan worden aan
genomen, dat in 1933 de opcenten op de
personeele belasting in aantal zijn verhoogd
en ook dat verschillende gemeenten toen
gedwongen zullen geweest zijn om de op
centen tot 200 op te voeren.
Dat juist in die gemeenten, waar tenge
volge van de daling van de conjunctuur de
menschen er het slechtst aan toe zijn, het
meest aan personeele belasting moet wor
den opgebracht, is een teeken van den
tegenwoordigen tijd.
TWEEDE KAMER
Arbeid door vreemdelingen.
Vreemdelingen en Universiteit.
Centrale Circulatiebank.
Bij de behandeling van het wetsontwerp
in de Kamerzitting van gisteren, tot rege
ling van het verrichten van arbeid door
vreemdelingen, hadden de heeren Schaep-
man en Van Dijken amendementen inge
diend, die tot strekking hadden ook de
zelfstandig werkende vreemdelingen in
het wetsontwerp te betrekken. Het wets
voorstel had n.l. alleen maar betrekking
op arbeiders in loondienst. De Minister
van Sociale Zaken, de heer S1 o-
temaker de Bruïne verklaarde, dat
hij zich niet met de amendementen kon
vereenigen, daar zij niet in het kader van
dit wetsontwerp pasten. Bovendien heeft
de Minister van Economische Zaken een
wetsontwerp in voorbereiding met betrek
king tot zelfstandig werkende vreemdelin
gen. Dit laatste was voor de voorstellers
aanleiding om hun amendementen in te
trekken. Nadat de heer L. de Visser
(C.P.H.) verklaard had dat zijn fractie te
gen zou stemmen, werd het wetsontwerp
zJh.st. aangenomen.
Nu komt aan de orde het wetsontwerp
tot beperking van de bevoegdheid van bui-
telanders om universitaire examens af te
leggen. De bedoeling van deze wet is om
aan Nederlanders de voorrang te kunnen
geven bij event, plaatsgebrek op college
zalen en laboratoria op buitenlanders, èn
tevens om vreemdelingen te kunnen uit
sluiten van het recht om examens ter ver
krijging van bepaalde bevoegdheden af te
leggen. Naar de meening van den heer
Van der Waerden (S.D.A.P.) was dit
ontwerp in strijd met het asylrecht, waar
door vooral Duitsche vluchtelingen zouden
worden getroffen. De heer Moller (R.K.)
vraagt uitzondering voor geneeskunde-exa-
mens die geen enkele bevoegdheid geven.
De Minister van Onderwijs»
Kunsten en Wetenschappen, de
heer Marchaint, zegt dat de bedoeling
van het ontwerp was de functies die nog
open zijn voor Nederlanders te reservee
ren. Spr. voelde wel wat voor hetgeen de
heer Moller ^ïad gevraagd, en verzocht hem
in dezen geest een amendement in te die
nen. De heer Van der Waerden dien
de een emendement in om buitenlanders
wel tot de examens toe te laten. De Minis
ter verklaarde zich er tegen, en het werd
met 52 tegen 19 stemmen verworpen. Het
wetsontwerp wordt z.hst. aangenomen,
met aanteekening dat de sociaal-democra
ten en communisten tegen zijn,
De heer Van der Waerden (S.D.A.
P.) krijgt nu het woord om een motie van
orde te verdedigen ter oprichting van een
centrale circulatiebank, van gemeenschaps-
wege te beheeren. Spr. wees er op, hoe bij
den huidigen toestand het winstbejag een
rol speelt, waar het een algemeen belang
betreft. Het bankwezen heeft zich zoozeer
ontwikkeld, dat het geheele bedrijfsleven
van den wil der bankdirecteuren afhanke
lijk is. Zij die het bankkapitaal in handen
hebben oefenen een rampzalige dictatuur
uit. Geroep: Nou, nou! Spr. de heeren roe
pen rnou, nou, maar zij weten niet dat ik
op het oogenblik Quadragesimo Anno ci
teer! (gelach). Een centrale circulatiebank
zou meer veiligheid bieden in het alge
meen belang; het zou de bedrijfsorganisa
tie zijn op bankgebied. Tevens zou dan
weer steun kunnen worden verleend aan
jonge, opkomende industrieën, waaraan
vooral in Brabant en Limburg een groote
behoefte bestaat. Het crediet moet veilig
worden gesteld. Ieder idee van winst, tan-
xantième enz. moet er uit. De heer V e tv
voorn (Pl.B.) vond dat er meer crediet
moet worden verleend door de Nederl.
Bank. Daartoe moesten er meer agent
schappen komen. Tevens was spr. van,mee
ning, dat de salarissen van de directie te
hoog zijn. Toch kon spr. zich niet met de
motie van den heer Van der Waerden ver
eenigen. Een beter middel zou een anti-
trustwet zijn, zooals in Amerika bestaat.
De Minister van Financiën, de
heer Oud, bestreed de motie van den
heer Van der Waerden. Spr. meende dit
niet beter te kunnen doen dan door het
socialisatie-rapport van de S.D.A.P. uit
1921 voor te lezen, waarin gezegd wordt,
dat het 't beste was het oude, beproefde
systeem met betrekking tot het circulatie
wezen te behouden, en waarin gewezen
wordt op de vele nadeelen en de weinige
voordeelen van een Staats-circulatie-bank
Spr. wees er op dat tot nu toe alles goed
was gegaan, en dat bij eventueele moei
lijkheden met de Ned. Bank het octrooi
nog altijd aan een andere bank kon
worden verleend volgens de Bankwet. Bo
vendien, vroeg spr. zich af, hoe zou men
bij de huidige parlementaire democratie
een Staatsbank kunnen hebben, die van
gemeenschapswege wordt beheerd en waar
aan tegelijkertijd de partijpolitiek vreemd
zou zijn? Het socialisatie-rapport der S.D.
A.P. wees er terecht op, dat het eenmaal
gevestigd vertrouwen in de Ned. Bank
door verandering te brengen in den toe
stand wellicht schade zou lijden. Het ar
gument dat er nu winstbejag in het spel
is, achtte spr. een groot onrecht tegenover
de presidenten van de Ned. Bank, die nog
altijd de juiste beginselen met betrekking
tot het algemeen belang hebben gevolgd.
En het verlies bij den val van het pond
sterling zou niet vermeden zijn geweest,
indien er een Staatsbank geweest ware.
Concludeerend vraagt de Minister aan de
Kamer de motie te verwerpen of aan den
spreker om hem in te trekken.
Bij zijn repliek handhaaft de heer Van
der Waerden echter zijn motie. Het
winstmotief kan hij niet opzij zeten. Or
gaan van het gemeenschapsbelang zou een
Kamercommissie moeten zijn. De centrale
circulatiebank zou een industriebank,
waaraan zoozeer behoefte bestaat, als
dochteronderneming kunnen hebben. Als
het octrooi in 1937 wordt vernieuwd, heeft
dit misschien juist een schokken van het
vertrouwen tengevolge. De Minister
antwoordt dat het tijdstip voor de motie
wel erg ongelukkig is gekozen met be
trekking tot het laatste. Spr. meende, dat
een industriebank als dochteronderneming
van de circulatiebank het crediet ernstig
zou schaden. Op 't oogenblik gaat alles
goed, dus is 't gevaarlijk om verandering
j te brengen in den toestand. De tantièmes
I enz. moeten hier niet in het geding worden
gebracht. Het befaamde socialisatie-rap-
i port sprak zelf van 't niet overmatige tan-
tième. Dat deze heden ten dage niet over-
matig zijn, zal iedereen wel met den Mi
nister eens zijn. Zij bedragen n.l. 0,0!
Vastgesteld werd dat Dinsdag a.s. over
de motie werd gestemd.
Hierna werd de vergadering verdaagd.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIJF
BLADEN W.O. GEILL. ZONDAGS
BLAD.
EEN CULTUUR-DAAD
Wij lezen in de „Tijd":
i „De laatste Februari 1934 zal ons blij-
ven heugen als een datum, een cultuurhis-
I torische datum. Toen hebben namelijk drie
Leidsche hoogleeraaren, een bioloog (prof.
Barge), een cultuurhistoricus (prof. Hui-
zinga), en een theoloog (prof. van Holk),
naar aanleiding der Duitsche geschiedenis
van den dag in het universiteitsgebouw
hun weten en geweten uitgesproken over
Ras en Geest.
Zij hebben dat gedaan, ieder van uit zijn
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Voorstel tot het houden van een confe
rentie van dertien mogendheden over de
bewapening. (3de blad)$
Roosevelt's boodschap aan het Congres
inzake de wijziging der tarievenpolitiek.
(3de blad).
BINNENLAND.
Tot Apostolisch-vicaris van Bagamoyo
(Britsch Oost-Afrika) is benoemd de Hoog-
eerw. Pater B. Hilhorst C.s.Sp. (Kerkn., 3de
blad).
De radioconferentie te Genève keurde
voor de lange golflengten belangrijke wijzi
gingen goed. Huizen krijgt zijn oude plaats
terug. (4de blad).
Moordaanslag en zelfmoord te Buiten
post. (Gem. Ber., 3de blad).
Vijf personen te Amsterdam door gas
bedwelmd. (Gem. Ber., 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Het biljartconcours NederlandBelgië
te Amsterdam. (4de blad).
eigen faculteit en eigen vak en van zijn
eigen standpunt. Hier waren aan het
woord 'n katholieke, een vrijzinnige en ge
reformeerde denker en zij hebben elkander
niet tegengesproken, zij zijn ip overleg
met elkander opgetreden en tot één besluit
gekomen. Dat besluit is een veroordeeling
van het beschavingsbegrip dat thans in
Duitschland domineert en er het staat
kundige leven tyranniek beheerscht. Zoo
zijn deze wetenschappelijke drie mannen
richters geworden op ideaal-belanglooze
wijze. Te Genève zou een trits van zulke
voordrachten niet mogelijk geweest zijn,
doch naar ons inzicht heeft Leiden op 28
Februari 1934 niet enkel voor Nederland,
maar voor heel de beschaafde wereld ge
sproken".
Prof. Huizin ga zeide over wat in
Duitschland geschiedt:
„De rassentheorie', die thans in Duitsch
land van hoogerhand als nationale leer
stof wordt voorgeschreven, is, wat haar
toepassing op de historie betreft, door de
ernstige wetenschap nooit anders be
schouwd dan als beunhazerij van het ergste
soort. Het ideaal van rasveredeling ter-
wille van den staat is, indien het al biolo
gisch verwezenlijkbaar mocht zijn, niet an
ders te bereiken dan ten koste van hoogere
maatstaven van cultuur",
DE LUCHTVERBINDING
AMSTERDAM—LIVERPOOL.
Opening van den dienst op 1 Juni.
Naar gemeld wordt, heeft de K.L.M.
thans van het Engelsche Ministerie van
Luchtvaart officieel toestemming gekregen
voor het onderhouden van een dagelijk-
schen dienst tusschen Amsterdam en Huil
en tot het uitbreiden van dezen dienst naar
Liverpool.
De toestemming voor den dienst naar
Liverpool is gegeven voor een periode van
slechts zeven maanden. Indien de K.L.M.
den dienst na 31 December wenscht voort
te zetten, dan moet zij opnieuw toestem
ming van de Engelsche Luchtvaartautori
teiten vragen. De dienst naar Liverpool
zal op 1 Juni worden geopend.
