DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
25ste Jaargang
MAANDAG 26 FEBRUARI 1934
No. 7746
S)e CeidócheÖoii/ïa/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Ket Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur «n
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
BINNENLAND
Bisschoppelijk Schrijven.
Een preek in de kerk hooren we niet, om
er later anderen mee om de ooren te slaan!
Wie uit de kerk komt en met voldoe
ning constateert, dat de predikant het
raak gezegd heeft en X of Y het wel ge
voeld zal hebben, hij heeft hoogstwaar
schijnlijk in de kerk niet verkeerd in die
stemming, welke vereischt is, opdat het
zaad der predikatie in een vruchtbaren
bodem valle!
Een preek moeten we beschouwen aller
eerst als gericht tot onszelf, en, zoo wij er
zelf geen les of nut uit kunnen trekken,
moeten wij 't aan anderen, die dat wèl
zouden kunnen, overlaten, het ook te
doen.
Zoo 't met een gewone Zondagsche
preek is zoo is 't ook b.v. met de laatste
„preek" van de Bisschoppen, het Vasten-
mandement over Fascisme en Nationaal-
Socialisme.
Dat gewichtig en hoogst belangrijk Bis
schoppelijk schrijven mogen wy met ge
bruiken, om er, met een zeker genoegen,
mede-katholieken mee te lijf te gaan!
Het is allereerst bedoeld, opdat ieder,
persoonlijk, het overwege en er de conclu
sies uit trekke, die zijn geweten leiden en
binden.
Hiermede willen wij, natuurlijk niet zeg
gen, dat bedoeld Mandement niet in een
bespreking over Fascisme en Nationaal-
Socialisme zou mogen worden betrokken
natuurlijk is dit niet onze bedoeling.
En, als wij iemand ontmoeten, die het
Bisschoppelijk Schrijven, naar onze over
tuiging, niet goed begrijpt, niet goed ver
staat, dan is het ons recht en kan het
vaak ook onze plicht zijn, om de juiste be-
teekenis daarvan te propageeren en te ver
dedigen.
Maar dat alles geschiede niet.... by
wijze van een vechtpartij. Bij zulk een be
spreking mag nooit sprake zijn van een
overwinnaar en een overwonnene, zooals
dat ook nooit het resultaat is bij de be
slechting van een meeningsverschil tus-
schen vrienden.
Zóó blijkt de opvatting te zijn van het
bestuur der R.-K. Staatspartij, dat in het
laatst verschenen nummer van het
Maandblad schrijft:
„De Bisschoppen van Nederland hebben
hun stem verheven, om richting te wijzen
en leiding te geven te midden van' de ver
warring in de geesten, welke de „nieuwe
stelsels", aangeduid als fascisme en natio-
naal-socialisme, ook in ons vaderland ver
oorzaken en verscherpen. Voor wie in het
bestel van Christus' Kerk de Bisschoppen
zien als de opvolgers der Apostelen, is het
zonder meer duidelijk, dat Zij het recht,
maar ook den plicht, om hun standpunt te
bepalen ten opzichte van hetgeen hier te
lande geschiedt, ontleenen aan Hun zwaar
verantwoordelijk ambt van herders der
zielen en bewakers van het Hun toever
trouwde heil der geloovigen. Zoo wordt
het dan ook in den herderlijken brief met
nadruk op den voorgrond gesteld.
Daardoor is tevens de houding bepaald,
welke de partijleiding, maar ook ieder, die
in de partij eenige leiding heeft te geven,
in verband met het herderlijk schrijven
innemen moet. Zelfs de schijn moet
worden vermeden, dat het
als politiek hulpmiddel
wordt gebruikt. Eerbiedige terughou
dendheid is plicht. Het gaat om een hoogst
ernstige zaak, waarvoor wij geen verant
woordelijkheid dragen kunnen en mogen.
De Bisschoppen stellen de Hun toever
trouwde geloovigen tegenover God en het
eigen geweten. Zij het in milden vorm
prenten Zij hen, die ondanks Hun waar
schuwend woord meenen eigen inzichten
te moeten doordrijven, met den grootsten
nadruk in, dat zij een zware verantwoorde
lijkheid op zich laden en dat zij zich tegen
over God en hun geweten hebben te ver
antwoorden over hun kortzichtige
R. K. STAATSPARTIJ.
TAAK DER KERNEN.
REDE VAN PARTIJVOORZITTER
MR. GOSELING.
Zaterdag is te Alkmaar een kaderdag
gehouden, waar mr. Goseling, voorzitter
der R. K. Staatspartij, een rede heeft ge
houden.
Mr. Goseling sprak de vergadering toe,
met de woorden: „Werkers in de R. K.
Staatspartij".
Spr. verheugt zich over een groote bij
eenkomst als deze, die voor hem is een sa
menwerking tusschen leiding en werkers.
Er is noodig één lijn van stuwkracht en
werkzaamheid, en daarom is contact zoo
goed.
Spr. bespreekt inhoud en vorm van ons
werk en den geest, waarin het gebeuren
moet. Inhoud en vorm moeten overeenko
men en elkaar tot één geheel aaneenslui
ten.
Onder inhoud en vorm verstaat spr. niet
het partij-politieke gedoe. Onverdiend heb
ben we behouden de machtige kern van
het Christendom en onze taak is in het
landsbelang de beginselen van het Chris
tendom in het maatschappelijk leven door
te voeren.
Na de brieven der bisschoppen, acht spr.
het overbodig zijn inzicht te geven over de
stroomingen buiten de R. K. Staatspartij.
De bisschoppen hebben de richting gewe
zen en de leiding gegeven temidden van
de verwarring, die andere stelsels bren
gen; zij deden dit als herders. Het is niet
spr.'s bedoeling de bisschoppelijke brief
als politiek hulpmiddel te gebruiken. Bij
dit herderlijk woord past het ons, politieke
leiders, terug te treden.
Wel mogen we overvloedige lessen trek
ken uit dit bisschoppelijk woord; dit is ons
recht en onze plicht.
Nationale opleving is als doel een volko
men geheiligd doel; voor een krachtig ge
zag zijn wij ook; men moet dit gezag juist
weten te plaatsen; voor het afsnijden van
misbruiken en uitwassen zijn wij ook; de
opbouw van Maatschappij en Staat door de
corporatieve gedachten wordt al lang door
ons nagestreefd in de publiekrechtelijke
bedrij f sorganisatie.
Onze party moet echter minder een
praat- en vergadercollege zijn, doch meer
een werkpartij; een bonte mengeling van
werkers, niet alleen van leiders, maar in
alle plaatselijke afdeelingen. We moeten
het werk in de kern aanvatten ook in het
wezen. Vandaar het vormen van kernen
overal; de voorposten van actieve werkers.
De leiding heeft richting aangegeven
door het manifest en het werkschema; het
is niet de kortste maar wel de zekerste
weg. De kernen ziet spr. als kleine kader
schooltjes, waar goede geest en gezonde
leer gepredikt wordt.
Die kernen moeten geen monopolie voor
bepaalde standen en groepen zijn; alleen
moet gelden het monopolie van bekwaam
heid en onkreukbaarheid.
De werking naar buiten is een bewer
king van de massa, door de kernen; en
door de vele geschriften, waarover de par
tij de beschikking geeft.
De centrale propagandadienst te Den
Haag, die o.a. in één maand 200.000 ex. van
de brochure „Houvast" verspreidde, stelt
1 propagandamateriaal in overvloed beschik-
baar.
J Ons laatste doel van al ons werk moet
I steeds zijn, het landsbelang.
Ook in de kernen is het de juiste plaats
voor contact met de Kamerleden, die zich
bereid verklaard hebben dit contact te be
vorderen.
De geest van ons werk mag niet zijn een
I geest van klassestrijd en tegenstelling, die
leidt tot verdachtmaking, verdeeldheid en
zure critiek; het moet een geest zijn van
vertrouwen en aanhankelijkheid; van sa
menwerking, ware gemeenschapszin en
elkaar willen begrijpen.
Een geest moet het zijn van hartelijkheid
tegenover elkaar; ook zij, die een leidende
roekeloosheid. Daarbij past het
ons terug te treden. Wij herhalen, wat wij
reeds eerder, ook in den verkiezingstijd
zeiden: Wij binden geen gewetens, omdat
Wij ze niet ontbinden kunnen. Als Gods
stem in het eigen geweten moet worden
gehoord, zwijgen Wij."
Wij moeten uit het Bisschoppelijk Schrij
ven lessen trekken voor onszelf, voor ons
werk anderen, die, helaas zelf niet an
ders willen, alleen latend met hun gewe
ten.
positie bekleeden, hebben behoefte aan
medegevoel.
Tenslotte moet het werk gebeuren in den
geest van waarlijk leekenapostolaat, met
het streven de wereld, het land nader te
brengen tot God. Met een opwekking ons
vertrouwen in Gods Voorzienigheid, ein- I
digde spr. zijn rede, waarop een hartelijk
applaus volgde.
Na een pauze was er gelegenheid tot ge
dachten wisseling.
DE JONGEREN NAAR DE
R. K. STAATSPARTIJ.
Wij lezen in het maandblad „De R. K.
Staatspartij" van Februari 1934 de volgen
de uitlating van het Partijbestuur over de
medewerking van de jongeren in de partij:
„Daarom achten wij het thans onzen
plicht, bekend te maken hetgeen in dit op
zicht in voorbereiding is.
In het nieuwe partij reglement, dat het
Partijbestuur in ontwerp heeft vastgesteld,
is de bepaling opgenomen:
„dat Katholieke Nederlanders van 18
jaar en ouder, die nog geen kiezer zijn, als
adspirant-lid tot de partij kunnen toetre
den, indien zij met haar doel en haar mid
delen instemmen".
„Jongeren zijn reeds thans van harte
welkom om met „hart en vurigheid" deel
te nemen aan den inhoud van het werk,
dat in feite ook reeds in sommige afdee
lingen plaats vindt.
Dat voor het werk op het centrale punt,
de medewerking van jongeren geenszins
wordt versmaad, mag langzamerhand wel
bekend worden geacht. Voor de afdeelings-
besturen is de mooie taak weggelegd de ac
tiviteit ter plaatse op te vangen en te lei
den, naar aanleg en aspiratie".
HOU ZEE OF HOU VAST!
Ook de tweede oplage van de brochure
„Hou Zee of Hou Vast", evenals de eerste
oplage 100.000 exempl. groot, is geheel uit
verkocht. Met den derden druk wordt een
aanvang gemaakt.
DE ACTIE EN HET KLEEDINGBEDRIJF.
De kleermakers in de maatconfectiezaken
tegen 3 Maart a.s. uitgesloten.
Zaterdagmiddag heeft te Amsterdam
vergaderd het hoofdbestuur van den Bond
in de Kleedingindustrie, ter bespreking
van den stand van het conflict in het hee-
renkleedingbedrijf. De houding van het
Dagelijksch Bestuur met betrekking tot de
in de afgeloopen week gehouden conferen
ties met de maatpatroons en met de maat-
annex confectiezaken, werd door het alge
meen hoofdbestuur goedgekeurd. Ten aan
zien van de actie in de maatconfectiezaken
werd besloten de voorstellen van de werk
gevers nopens het crisiscostuum en de ver
laging der uurloonen af te wijzen.
Hedenmorgen kwamen de besturen van
de samenwerkende bonden bijeen ter be
handeling van de voorstellen der werkge
vers. Op dienzelfden dag zullen de maat
confectiezaken die inmiddels t.egen 3
Maart de uitsluiting hebben aangekondigd
met het standpunt der werknemers in
kennis worden gesteld. De leden van den
Bond in de Kleedingindustrie zullen in den
loop van deze week in vergadering bijeen
worden genoepen.
UITVOER VAN VARKENSVLEESCH.
Wettelijke voorschriften verplichten
niet tot export.
Uit berichten in sommige dagbladen
blijkt, dat het bestemmen voor binnen-
landsch gebruik van varkensvleesch, voor
zien van het z.g. bacon-driehoeksmerk tot
onjuiste gevolgtrekkingen aanleiding geeft.
Derhalve wordt van bevoegde zijde er
op gewezen, dat dit merk op grond van de
krachtens de Veewet gegeven voorschrif
ten wordt aangebracht op geslachte var
kens, welke door den Rijksuitvoervleesch-
keuringsdienst zijn goedgekeurd en waar
van het vleesch bestemd is om, na berei
ding tot bacon, te worden uitgevoerd. Han
delsoverwegingen kunnen echter nopen
het aanvankelijk voor uitvoer bestemde
vleesch alsnog in het binnenland in con
sumptie te brengen.
De Veewet schrijft verplichten uitvoer
van het voor uitvoer goedgekeurde vleesch
niet voor. Door den verkoop voor binnen-
landsch gebruik van vleesch, voorzien van
het z.g. bacondriehoeksmerk, worden der
halve de krachtens de Veewet gegeven
vettelijke voorschriften niet ontdoke»*
Met heffingen uit hoofde van andere in
stellingen, dan die gegrond op de Veewet
I z.g. keurloonen heeft de Veeartsenij-
I kundige dienst geen bemoeiingen.
DE BURCHT TE OOSTVOORNE.
De directeur van het Rijksbureau voor
de monumentenzorg, de heer dr. J. Kalf en
de heer A. L. Oger professor ir. van der
Steur was wegens ongesteldheid verhin
derd hebben j.L Vrijdag een bezoek ge
bracht aan de opgraving van de burcht.
Over de voorloopige resultaten waren bei
de heeren zeer voldaan. Reeds heeft een
gedeelte van de Donjon blootgelegd,
waarvan de muren een dikte hebben van
2 1/2 meter. De vierkanten ruimte is circa
7 Meter, 80 x 7.80. Een gedeelte van een
rechthoekigen toren, aansluitend aan een
ringmuur, welke rond de burcht heeft ge
staan, is eveneens voor den dag gekomen.
Deze toren zal het eerst worden uitgegra
ven. Onder leiding van den heer Joh. van
Holten, gemeente-architect van Oostvoor-
ne ,zal de opgraving worden voortgezet.
Gezien de voorzichtigheden, welke by
de blootlegging in acht moet worden ge
nomen, heeft de burgemeester bepaald,
dat de toegang tot de opgraving alleen is
toegestaan na daartoe bekomen toestem
ming van den burgemeester van Oostvoor-
ne, en onder geleide.
DE LANDBOUWEXPOSITIE TE
AMSTERDAM.
Geweigerde deelname.
In een vergadering van het Kon. Ned.
Landbouw-Comité werd mededeeling ge
daan van een bespreking met vertegen
woordigers van onderscheidene landbouw
organisaties over eventueele deelneming
aan de vanwege het gemeentebestuur van
Amsterdam in September a.s. te organisee-
ren land- en tuinbouwtentoonstelling.
Op grond van de overwegingen, dat de
beschikbare expositieruimte en de ligging
daarvan niet toelaten, dat de georganiseer
de landbouw op passende wijze uitkomt,
werd besloten van deelneming af te zien.
Men was van meening, dat om de genoem
de redenen het doel van de expositie, de
stedelijke bevolking van de beteekenis van
den landbouw in Nederland te doordrin
gen, niet zou worden bereikt, terwijl aan
deelneming aanzienlijke kosten zijn ver
bonden.
MINISTER VERSCHUUR.
Naar wij vernemen, zal Minister Ver
schuur, die eenigen tijd in Italië heeft ver
toefd ter bevordering van de Nederlandsch-
Italiaansche handelsbetrekkingen, op zijn
terugreis morgen te Brussel nog een be
spreking hebben met den Belgischen Mi
nister van Landbouw Mr. Sap, bij welke
bespreking enkele punten zullen worden
behandeld ter uitvoering van de op 17 de
zer tusschen beide ministers tot stand ge
komen regeling inzake de Belgisch-Nader -
landsohe handelsbetrekkingen.
Woensdag as. zal minister Verschuur zijn
werkzaamheden ten Departemente hervat
ten.
VREEMDELINGEN AANGEHOUDEN.
Wegens deelneming aan politieke bijeen
komst
Zaterdagavond werd te Laren (N.-H.)
een bijeenkomst gehouden van vertegen
woordigers van revolutionaire-socialistische
en onafhankelijk-communistische organisa
ties.
De conferentie, die drie dagen zou duren,
was uitgeschreven door het Socialistisch
Jeugd Verbond en aanwezig waren verte
genwoordigers van den Revolutionairen
Jeugd Bond en van revolutionaire jeugd
groepen uit Frankrijk, België, Noorwegen,
Duitschland, Zwitserland en Amerika.
Terwijl de besprekingen in volle gang
waren arriveerde te ongeveer half tien ten
politieauto met een twaalftal politieagenten
van de gemeentepolitie uit Laren, Blaricum
en omstreken, versterkt door Rijkspolitie,
onder leiding van een Larensch politie-in-
specteur, voor de vergaderzaal.
De politie trad binnen, teneinde de pas
poorten der aanwezige vreemdelingen te
controleeren. Hoewel de meesten in het
bezit waren van een geldig paspoort werden
de buitenlanders, achttien in getal, waar
onder een tolk, omdat hun paspoorten niet
voorzien waren van een verblijfsvisum,
door de politie weggeleid naar het politie
bureau te Laren, waar zy door den inspec
teur aan een kort verhoor werden onder
worpen. De politie verklaarde in opdracht
van den Procureur-Generaal te Amster
dam te handelen.
Aangezien het Larensche politiebureau
slechts ruimte biedt voor de bewaring van
een klein aantal arrestanten, werd het
grootste gedeelte der buitenlanders nog
Zaterdagavond per autobus naar Amster
dam overgebi acht, waar acht hunner wer
den ingesloten in het hoofdbureau van po
litie en de overige in het Huis van Bewa
ring. Zij bleven allen ter beschikking \an
den burgemeester van Laren, in afwachting
van hun uitwijzing.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De H. Vader over de heidensche stroo
mingen van den modernen tijd. (4de blad).
Het Te Deum in de St. Gudule te Brus
sel bij gelegenheid van de troonsbestijging
van koning Leopold III. (4de blad).
Heldendag in Duitschland. Groot be-
eedigingsfeest in München. (4de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Een nieuw wereldzwemrecord van Willy
den Ouden en drie nieuwe Ned. records.
(2de blad).
De voetbalcompetities brengen kampioe
nen en dregadatiecandidaten. (2de blad).
Inmiddels hebben de besturen van de
nauw ir.et de beide jeugdorganisaties ver
bonden Onafhankelijk Socialistische Partij
en Revolutionnair Socialistische Partij zich
tot hun raadsman, mr. dr. Benno J. Stokvis
gewend, die hedenmiddag een onderhoud
met den burgemeester van Laren en don
Procureur-Generaal te Amsterdam, mr.
Van Geuns heeft gehad.
De tolk is in den loop van den middag
weer in vrijheid gesteld.
Mr. Stokvis heeft zich tevens in verband
met deze zaak telegrafisch in verbinding
gesteld met den Minister van Justitie.
DE PELIKAAN IN ENSCHEDE.
Zaterdagmiddag is het K.L.M.-vliegtuig
de Pelikaan met als bemanning Smirnoff,
Soer, Beukering en Groszfeld te Enschede
aangekomen, met hun dames en de heer
Plesman, directeur der K.L.M.
De Burgemeester van Enschede, de heer
J. J. G. E. Rückert, voerde namens N.V.
Luchtvaartterrein Twente het woord, ter
wijl de burgemeester van Lonneker, even
eens de bemanning toesprak. Mevrouw Rü
ckert, de vrouw van den burgemeester,
bood eenige tafellakens en servetten aan,
die vervaardigd zijn op de Hoogere Tex
tielschool te Enschede.
Nadat de heer Plesman nog gesproken
had en bloemen waren aangeboden, maak
ten de vliegers een autorit rond om het
vliegveld, waarna Smirnoff en Soer dank
ten voor de hulde.
Ongeveer tienduizend personen waren
bij deze feestelijkheden tegenwoordig. Per
auto is men toen naar Enschede gegaan.
Zaterdagavond vond in de Groote Socië
teit te Enschede een bijeenkomst plaats in
tegenwoordigheid van de bemanning van
de Pelikaan. De opbrengst hiervan zal wor
den aangewend voor het Nat. Luchtvaart
comité.
Gisterenmiddag zijn de vliegers weer
naar Amsterdam vertrokken.
De Dinaso's te Groesbeek.
Onder leiding van de heeren E. Voor
hoeve, E. Michel werd eenige weken gele
den onder de Groesbeeksche bevolking pro
paganda gemaakt voor de dinaso beweging,
de Duitsch Nationale organisatie, welke ook
onder Nijmeegsche studenten aanhang heeft.
Tientallen Groesbeeksche ingezetenen,
meestal eenvoudige arbeiders, bleken sym
pathie te voelen voor deze organisatie.
Zondagmiddag, werd op initiatief van de
R. K. Kiesvereeniging te Groesbeek een
tegenvergadering gehouden, waar als spre
kers optraden Dr. de Ruyter uit Helden
Panningen en Mr. Dr. Cornelissen uit Nij
megen. De grootste zaal van Groesbeek
was tot in de uiterste hoeken bezet en
onder de aanwezigen waren ook bovenge
noemde heeren en verschillende studenten
uit Nijmegen, die zich onder de toeschou
wers verspreid hadden.
In het begin van de vergadering deed
zich een incident voor, toen de heer Voor
hoeve Dr. de Ruyter interrumpeerde, als
deze betoogde, dat de geestelijke overheid
het recht heeft op te komen voor algemee-
nen Katholieke belangen, ook wanneer
deze in de politiek bedreigd mochten ra
ken. Oogenblikkelijk stonden alle Dinaso
leden op en verlieten op demonstratieve
wijze de zaal, terwijl de politie van Groes
beek maatregelen trof tegen eventueele
ordeverstoring. Zoo verliep het incident
zonder verder gevolg en kon de vergade
ring met de honderden toehoorders een
rustig verloop hebben.
De Dinaso's belegden een vergadering in
een andere zaal.
„Maandagmorgen".
