E
KIPPENVOER
DANS INSTITUUT ANTON DE GROOT
MAISON HENRY
Mevr.CajH'H.a.Siorm-9ekker
DRUKKERIJ Vlli BRUSSEL
,DE HARMONIE
M. ROOS
DANSLESSEN
H.G.B.O.
HISTORIE VAN WOUBRUGGE
IN WOORD EN BEELD.
J. DE LA BIJE, Leiden
Oeneeskrachtige Kruiden
F". JOHN. KNEGTEL
NDDRDEINDE 27, TEL. 1BB5
GERARD HOPPEZAK
Versche Kabeljauw
Dansen Leeren EVERT CASTELEIN
HENRI STAATS
STOFZOiGERS
GEBR. VAN DER MEEL
RQ-TAX
MAËDNieBLANC
Wollen Stoffen
Jurkjes
Pakjes
K
W. F. KORSI ZOON
Borduur-Atelier G. CQNCKER
Permanent Wave csmnl. f4.—
EEN GOED WERKENDE NAAIMACHINE
1
j Autubandenbedrijf „Centrum"
j Wringer Standaards 2.58
Keukentafel vanaf 1.39
I Kindertafeltje 0.89
I
ALLE DRUKWERKEN
VOOR DEN HANDEL
JOHN KAGER
SHELL VLOERGLANS
Drogisterij Fa. BaIEJER-BLEYS
M. J. AKKERiV.ANS
Zalen voor Feestdiners,
Partijen en Vergaderingen
S. TAX - TEL. 2893
IIie Berlitz School ol Lanousges
EET MEER VSSGH
WEET OOK U
„IUCT0R ET EMERGO"
LANGEZAAL& ZN.
DONDERDAG 15 FEBRUARI 1934
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG.
Op bezoek iu Huls „Ter Aar"
O woudstroom! vol gewoel van
schepen en van jachten,
■Waarom de handelaar u altoos groot
zal achten,
Gij voert de koopvaardij van Texel
Maaswaarts heen
Er maakt de Woudenbrug tot een
der grootste steên!
Men ziet uit deze bovenstaande dichter
lijke ontboezeming, afkomstig van een
zekeren heer Van der Goes, dat poëten niet
steeds profeten zijn. Wanneer de diohter,
die voor Woubrugge klaarblijkelijk een
glorievolle toekomst zag weggelegd, ook in
bouwgrond is gaan speculeeren, in de ver
wachting dat Woubrugge tot een der groot
ste steên zou uitgroeien, zullen zijn erfge
namen wel diep teleurgesteld zijn.
Woubrugge is nooit groot geworden
zelfs geen groot dorp, laat staan een stad.
Daar zijn we echter niet rouwig om. Wij
zouden het knusse, landelijke en toch wel
varende dorpje aan beide zijden van de
Woudwatering ongaarne zien versteed-
schen. Het is er zoo goed en zoo vreed
zaam wonen en wat zouden de inwo
ners zelf beter kunnen verlangen?
Die vrede en rust, welke Woubrugge
kenmerkt, hangt ook als een stille glans
langs de witte muren van het Huis Ter
Aar om het zilvergrijze hoofd van zijn
tegenwoordigen bewoner.
Vroeger woonden hier de ambachtshee-
ren van Woubrugge en alle eiken deuren
van het oude huis knarsen het en alle
treden van de statige wenteltrap kraken
het: hier wend de geschiedenis van Wou
brugge voor een groot deel gemaakt.
En, zal het nageslacht er aan toevoegen:
hier werd de geschiedenis van Woubrugge
ook geschreven.
Met eere en piëteit zal de naam genoemd
worden van Otto Cornells van Hemesssen,
den tegenwoordigen bewoner van Huis
Ter Aar, die door ijverige naspeuringen en
veel studie de historie van deze gemeente
aan de vergetelheid heeft ontrukt.
Dezer dagen hebben wij den heer Van
Hemessen een bezoek gebracht, niet om
met hem kennis te maken (want de grijze
historiekenner heeft aan onze krant mede
gewerkt vanaf het eerste oogenblik van
haar bestaan), maar om eens een kijkje te
nemen in het Archief en in het Museum,
welke door zijn naarste toewijding zijn in
gericht.
Met den heer Van Hemessen als gids be
ginnen zelfs de archieven levend en frisch
te worden. Degenen, die wel eens in archie
ven grasduinen, weten wat dit zeggen wil.
Onder de begeesterde toelichting van
den ouden veldwachter die als herinne
ring aan zijn krijgshaftig ambt nog steeds
een zeer krijgshaftige snor draagt begint
in het Museum, de geschiedenis van Wou
brugge de geschiedenis van Hoogmade en
de geschiedenis van het geheel van de
aardbodem verdwenen Heer Jacobswoude
wederom nieuw leven te krijgen.
In de arohieven doorlazen we tezamen
menig oud handschrift, op Hoogmade of
Woubrugge betrekking hebbend. De klem
toon dient hierij gelegd op het woord „te
zamen", want alleen zouden we van de
ontcijfering dezer voorouderlijke krabbels
en krullen geen spaan hebben terecht ge
bracht. Voor de gemeente Woubrugge is
deze keurig gerangschikte verzameling van
oude documenten een kostbaar bezit. Er
zijn in dit gedeelte van het „Museum",'dat
in een locaal der Openbare School gehuis
vest is vele dingen, die allen geheide Wou-
•bruggers zullen interesseeren, maar en
kele andere stukken, die in de hal en in de
Raadszaal van het gemeentehuis berusten,
verdienen algemeene belangstelling. Op de
eerste plaats is daar de groote roodsteenen
sarcophaag, die uit de oudste tijden stamt
en eenige eeuwen geleden in het verdwe
nen Jacobswoude werd opgedolven. Dan
is er een interessante collectie opgravin
gen, gevonden in de voormalige schans van
de Spanjaarden te Oude Wetering (tijdens
het beleg van Leiden). Ook verdient at
tentie een groote urn, opgebaggerd uit de
Wijde Aa, volgens dr. Holwerda afkomstig
van de Batavieren uit den tijd, dat Chris
tus geboren werd. Het zou ons echter te
ver voeren alle stukken van dit gezellige
museumpje te bespreken (het telt reeds
432 nummers) en bovendien zouden we
bevreesd zijn, dat de heer Van Hemessen
ons wegens onze historische kennis, en of
juist wegens on^ gebrek daaraan op de
vingers zou tikken.
Wie van de geschiedenis van Woubrugge
van haar vergeten voorgangster Jacobs
woude en van het tweeling-Dorp Hoog
made iets of alles weten wil, behoeft niet
moeizaam te piekeren in perkamenten pa
perassen. Hij vindt de kost bereid ,en sma
kelijk bereid bovendien, door den heer Van
Hemessen, die, behalve „Een Wandeling
door Woubrugge en Hoogmade" in 1904
gedrukt en reeds lang uitverkocht, thans
een nieuw boekje heeft geschreven, geti
teld „Jacobswoude en Woubrugge".
Teruggaande tot het grijs verleden toen
alles in deze omgeving bosch en moeras
was, klimt de schrijver op door de Middel
eeuwen naar de Reformatie en vandaar tot
den modernen tijd.
Hoewel de schrijver Protestantsch is,
sluit zijn vriendelijk hart en christelijk
gemoed, iedere scherpheid tegenover an
dersdenkenden uit. Een bedenkelijk slip
pertje op pag. 29, 3e alinea zien wij gaarne
over het hoofd, wijl wij den schrijver als
een vredig man zoo goed kennen en omdat
het geheele boekje een geest van wed er -
keerig begrijpen ademt, zooals moge blij
ken uit deze greep op pag. 14:
„Want de middeleeuwsche Kerk van
Holland blijft immer de Kerk der va
ders en moeders, wier nakroost wij
zijn, en die gewoon waren in 't gebouw
te Jacobswoude den naam des Heeren
aan te roepen.
„Wij ziji. zoo gewoon over dat tijd
perk te spreken als van de „donkere"
Middeleeuwen, maar de oude kronie
ken geven soms ongedacht een bescha
mende kijk op het godsdienstig leven
dier voorouders.
„Zou het Godsvertrouwen in onze
„verlichte" eeuw er wel beter op ge
worden zijn?"
Aan het godsdienstig leven der voor
ouders is voor een groot gedeelte het
nieuwe boek van den heer Van Hemessen
gewijd. Men vindit er een boeiende be
schrijving onder welke moeilijke omstan
digheden de eerste Missionarissen hier ar
beidden in den „wijngaard des Heeren",
welke „wijngaard" niöt veel anders was
dan ondoordringbare bosschen en kille
plassen. Ook de stichting der parochieker
ken (in 1370 werd in Hoogmade een kapel
gesticht op de plaats der tegenwoordige
Hervormde kerk, welke kapel in' 1438 door
den Paus tot parochiekerk werd verheven),
en de stichting van de kerk te Woubrugge
in 1653, nadat Jacobswoude verdwenen
was, worden in dit boek nauwkeurig uit
geplozen. Interessant is ook hoofdzaak over
de „Paapsche stoutigheden" van de Hoog-
maders. Maar deze onderdrukking en min
achting van alles wat Katholiek heet, is
grootendeels (maar nog lang niet geheel)
verdwenen. Men zal er ook nooit meer de
kans toe krijgen, mits de Katholieken be
seffen, dat slechts in massale eenheid hun
kracht ligt in een land, waar zij de min
derheid vormen.
Met deze van politieke bijbedoelin
gen niet vreemde tirade! willen wij be
sluiten. Gaarne hadden wij nog meer ver
teld van de historie van Woubrugge en
Hoogmade, doch wie zich daarvoor interes
seert, weet thans de weg: de beide boeken
van den heer Van Hemessen, het archief
en het museum. De heer Van Hemessen is
bovendien ten allen tijde bereid zijn rus
tige werkkamer in Huize „Ter Aar" te ver
laten, om de bezoekers van het Museum
in te lichten en hij doet het met zooveel
liefde en animo, dat men werkelijk den in
druk zou krijgen, dat er niets vermake
lijker was, dan het graven in vergeelde do
cumenten.
Laten wij hopen, dat de tachtigjarige
oudheidkenner nog jarenlang zijn ijverige
naspeuringen zal kunnen voortzetten, en
nog vele genoegelijke en tevreden dagen
mag slijten in het stille, witte huis aan de
Woud watering.
GOEDKOOP DRUKWERK
10.000 NOTA'S 17.—
100 VISITEKAARTEN met 100 ENVELOPPEN
tl.— (samen).
Voorts alle andere Drukwerken tegen de
LAAGSTE PRIJZEN
De Goedkoope Handelsdrukkerij
LEEUWENHOEKSTRAAT 6 (bij de Pasteurstr.)
(v.h. Sophiastraat 34)
Mijn GEBROKEN VOER is een
prachtkwaliteit dat U voor
t 3-20 per 50 kilo franco elk
dorp wordt toegezonden. Des-
verkiezend wordt een baaltje
doppen gegeven. 837
PLUIM VEEVOEDERFABRIEK
'n VERTROUWENSARTIKEL
Wij betrekken direct van de kweekenj en
leveren steeds versch9 waar.
S. A. BROERSE
Drogisterij „Boerhaave", Haarl.str.68,Tel. 784
Slijterij „Het Wapen van Leiden"
ADVOCAAT
„Het Wapen van Leiden"
per fl. f. 1.25
Reclame Advocaat per fl. f. 1.55
Vanille Advocaatper fl. f. 1 90
Adv. Zwarte Kip per fl. f. 2.30
Advocaat Cooyman* per fl. 1.2.25
BOERENJONGENS
p. Literpot f. I.—, f. 1.50, f. 2.-
ABR1K0ZEN
p. Literpot f. 1.25, f. 1.50, f. 1.75
KERSEN OP BRANDEWIJN
p. Literpotf.2.—
Voor 10 Gld. bons 50 ct. terug
NIEUWSTEEG 7 - LEIDEN
Costumier Gedipl. Tooneelkapper
KAPPERSPRIJSi
Tooneel Concours Warmond
10 Februari 1931
Tooneel Concours Lisse, 4 Febr. 1934
OPGERICHT
1875
HAARLEMMERSTR. 58 TEL. 420
FIL.: HOOGEWOERD 32 - TEL. 840
in mooten 53 ct. p. ponil
Levende Bot 30 ct. p. pond
Tong - Tarbot Schol
IJB0KKING 6 ct. per stuk
fiü Privé- en Clublessen Bespr.- dag. LANGEBRUG 6a
Alleen goed in zaken waar
ook de Patroon vakman is
Ged. Radio-Monteur, Hoogl. Kerkgr. 3, Tel 1132
Op gemakkelijke voorwaarden
HET ADRES
voor reparatie en onderhoud!
STATIONSWEG 14, TELEF. 2579-1882
1337 i 1837
IS TOCH RUBMER
IS37 1337
flflRSMQNSSTEEG 25
O» TEL 12**
v>peciaal adres Voor
IvUiermarcdarhkelenY
Eerste Leidsche
R.K. Begrafenisonderneming
GEVESTIGD 1882 9188
G. H.KLEINHAN5
Pieter de la Courislraat 22
TRANSPORT. - TELEFOON 1455
CONFECTIEBEDRIJF
Haarl straat 241-243
Filiaal: Haan.straat 3
WITTE DAMESJASSEN
nieuwe leuke modellen
3.90 3.00 2.25 1.90
WITTE JASSEN
voor Slagers, Koks en Kruideniers
3.50 2.95 2.35 fl„60
De inrichting voor speciaal onderwijs
Lid van de Ned. Vereen, van Dansleeraren
Erkend door de C. C.
Speciale club voor R.K.
Inschrijving dagelijks van 2 tot 10 uurn.i
BORDUREN, AJ0UREN, PLISSEEREN
VERVEN EN ST00IVIEN
VERVERIJ „DE REGENBOOG"
Breestraat 159 - Leiden - Tel. 851
STOPPAGE - SPECIALE AFDEELING VOOR
HET OPPERSEN VAN HZERENKLEEDING
DAMES KAPSALON
TURFMARKT 5A, TEL. 431, LEIDEN
koopt men in een zaak met jaren reputatio
HAHDMACHINES vanat 145—, TRAP.4AGHINES
INLAAD,'ilACMINES 197.60, Salonmeubel In ver
schil. ente modellen en preien. Naamachirelampen
en Onderdeelen, Olie. Naalden en Garen. Betaling
in overleg met nooper. Speciaal Reparal.e-adres
vh. WESTDORP Co., Morschstr. 34-56
j| V00R
I S.P.I
N3EUWERKJJV28
TEL. 1707 g&asS
MAART A.S. AANVANG EENER NIEUWE CURSUS - INSCHRIJVING DAGELIJKS
R.K. VERtEN. VU0R KRAAMVERZORGING
VOOR ALLE GEZINDTEN TE LEIDEN
Plaatsing-Bureau Boerhaavestraat 30
Terleent hulp door gediplomeerde krachten.
Geopend elke Donderdagmiddag van 2 5 uur
tot het verstrekken van de gewenschte in
lichtingen en ter aanmelding van contribu-
eerende leden. Schriftelijke aanvrage adres:
li.Kr. Vr. v. Kr., Stille Kijn 7, Tel et.
Dipl. Heiig, en Massage van het Ned-
Genootschap voor Heilgym. en Massage
Ook clubjes voor Dames en kinderen
Spreekuur van 1—21/. uur, behalve
Maardags en Donderdags. 9766
RIJNSBURGERWEG 187 LEIDEN
i Repareert llw ^utohand
onzichtbaar onder garantiG
j Leiden, Nieuwsteeg 17, Telef. 3406
WATER5TEEG 2.
STERK VERLAAGDE PRIJZEN
HAARLEMMERSTRAAT 222-267
L
Cantrae Verwarming
E
1
Sanitaire Installaties
n
Postrekening 143937
E
TELEF. 2289
N
DOELENSTEEG 9-11 4
GLANZEND EN NIET GLAD
Gebruikt U het reeds? Zoo niet, be
stelt U dan eens een busje en U
wenscht niets anders meer te gebruiken
N00RDEINDE 24, TELEF. 1168, LEIDEN
MIUM-Ulil
25 ct. per Kilogram
„De Leidsche Zaadhandel"
i. VRIJENH9EK, Haarl.str. 117
TELEFOON 2491
ADMINISTRATIE-KANTOOR
STATIONSWEG 3a, LEIDEN
TELEF. 1070, GIRO 72824
Bureau voor Administratiën
Boekhoudingen
Adviezen, Belastingzaken en Verzekeringen
10 ct. per rit voorkomen 10 ct.
Groote ritten ongekend laag tarief. Mooie
5 en 7 pers. wagens. Dag en nacht geopend.
Beleefd aanbevelend,
SCHILTHUIZEN, Tel. Z893, P, eenhof 18a
Gevestigd 1893 hier ter stede.
Ket eenigste Instituut voor onderwijs in
Mod erne Talen
DOOR NATIONALE LEERAREN
LEIDEN - - TURF?4ARKT 3
Altijd kunnen nieuwe cursussen
worden begonnen Inlich'ingen gratis
VERTALINGS-BUKEAU.
Ze is goedkooper dan vleesch. Dagelijks
versche aanvoer van TONG, TARBOT, GRIET,
SCHELVISCH en KABELJAUW. Nu is het
de lijd om ook eens de fijnste visch te eten
Aanbevelend, C. DEN DliLK Jaspz.
Katwijk a/Zee - Tel. 81 - Zuiistraat 45
dat het prijsverschil v.n.l. voor
groot en beter diukwerk bjj ons zoo
geweldig is? Vraagt prijs zonder
eenige verplichting uwerzijds
NIEUWSTEEG No. 9 - TELEFOON 2567
VLECHTWERK
ZEER LAGE PRIJS.
VRAAGT ONS AAN.
NIEUWST PAAT 9 TELEF. IIU
