DINSDAG 6 FEBRUARI 1934
No. 7729
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE KATHOLIEKE MIDDENSTAND IN
BUITENGEWOON CONGRES BIJEEN
25ste Jaargang
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentie» 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen word»
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten noogste 30 woorden, v/aarln be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur «S
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
Welke zijn de Nederlandsche
schandalen?
Hebben we ook in Nederland Stavinsky-
en Dreyfus-schandalen?
O, ja ook ten onzent vinden in Je
regionen van politici en hooge ambtenaren
wel konkelarijtjes en knoeierijtjes plaats.
Maar, eerstens, wordt op deze wonde-
plekken aanstonds, als ze worden ontdekt,
de hand gelegd. En, vervolgens: 't zijn toch
geen schandalen in den vorm van de
bovenbedoelde.
Zijn er in Nederland ook zulke schan
dalen, grootscheepsche Stavinsky- en
Dreyfus-schandelen?
Men zou het concludeeren uit een op
roep van ir. Mussert in zijn orgaan „Volk
en. Vaderland", welke oproep aldus luidt:
OPROEP AAN ONZE
VOLKSGENOOTEN-JURISTEN.
D esteeds driester vormen aannemende
corruptie en politieke terreur, 'waartegen
de Nationaal-Socialistisohe Beweging ons
Volk zal hebben te verdedigen, maakt het
noodzakelijk, dat het Hoofdkwartier op den
juridischen bijstand, kan rekenen van eeni-
ge- hoogst bekwame, karaktervolle, onaf
hankelijke juristen, die den zedelijken
moed hebben om het vaandel van het Recht
hoog te houden in de komende Nederland
sche Stavinsky- en Dreyfus-affaires.
Ik verzoek hen, die aan dezen oproep
gehoor willen geven, zich schriftelijk tot
my persoonlijk te wenden: adres Nassau-
laan 4, Utrecht.
MUSSERT.
Nu is een van tweeën waar: o f de heer
Mussert heeft geen ernstige gronden
voor zijn insinuatie, als zou hier te lande
een politieke corruptie bestaan, die eerlang
tot het uitbarsten van schandalen als in
Frankrijk zou moeten leiden o f hij heeft
daarvoor wel ernstige gronden.
Als hij voor zijn insinuatie geen ern
stige gronden heeft, dan is zijn optreden
in hooge mate ergerlijk en on-nationaal.
Als hij die ernstige gronden wel heeft,
dan spreke hij duidelijk, dan publiceere hij
feiten.
Juristen, wier bijstand hij in deze noo-
dig zou hebben, zijn er toch wel in ons
land te vinden, al.... schrijven ze waar
schijnlijk niet pp een „advertentie", als
hierboven afgedrukt! Veel „zedelijke
moed" is er voor die juristen niet eens
noodig. om de gevraagde taak op zich te
nemen, want ons volk is, ongetwijfeld, zóó,
dat juristen, die schandalen als bedoeld
zouden helpen ontmaskeren en publiek ma
ken, tevoren reeds van de algemeene
waardeering en dankbaarheid zouden ver
zekerd zijn!
Allen, ook de overtuigde volgelingen
van ir .Mussert, ook zelfs zijn naaste vrien
den o.i., zullen het hiermede eens zijn: dat
het algemeen belang, dat de nationale zaak
vordert, dat de leider der N. S. B. 't niet zal
laten bij een verdachtmaking van de Ne
derlandsche politiek en Nederlandsche po
litici, maar, als hij die volhoudt, in ieder
geval ernstige gronden daarvoor zal aan
voeren.
Hierover zullen, ons inziens, N. S. B.'ers
en niet N.S.B.'ers volkomen eenstemmig
kunnen zijn.
Leerzame verslagen.
De middenstanders en de tuinders heb
ben vandaag vergaderd.
En de lezing der verslagen, die wij heden
reeds uitgebreid geven, is nuttig.
Nuttig voor allen, om te weten, wat deze
groepen onder de bevolking willen en
meenen, dat er ter verbetering in den
noodtoestand gedaan worden kan en
moet.
Nuttig voor de personen in die groepen
zelf, omdat zij deze verslagen bewarend
daarin een leiddraad vinden voor een ac
tie, opdat het kome van woorden tot
daden.
„MEER DAADKRACHT EN DOORTASTENDHEID
IN DE POLITIEK TEN OPZICHTE VAN DEN
MIDDENSTAND MAAKT DE ECONOMISCHE
NOOD GEBIEDEND NOODZAKELIJK",
Vandaag is in de Residentie gehouden
een, uitstekend voorbereid, buitengewoon
congres van den Ned. R. K. Middenstand,
waarvoor de belangstelling buitengewoon
groot was zóó dat er een parallel-verga
dering moest worden gehouden.
Aan het openingswoord van den voor
zitter, den heer Jos. E. A. M. Meijring, ont-
leenen we het volgende.
Rede van den voorzitter.
Nu het pas enkele maanden is geleden,
dat de Ned. R. K. Middenstandsbond in
Breda zijn gewoon Congres bijeenriep, ving
spr. zijn openingswoord aan met te herin
neren aan enkele bemerkingen, die hij in
Breda naar voren bracht.
Vier maanden geleden.
Ik zou my niet verantwoord adhten het
te verzwijgen zoo heeft spr. in Breda
gezegd dat het negatieve beleid door de
Regeering gevolgd ten aanzien van enkele
jongere desiderata van den middenstand
als: de vraag om crisiscrediethuüjp en om
wijziging der winkelsluitingswet, evenals
het zwijgen hieromtrent in de Troonnrede,
in onze kringen in geen enkel opzicht wordt
begrepen en slechte pijnlijke verwondering
vermag te wekken.
De middenstand hoopt en vertrouwt, dat
het negatieve beleid op deze punten noch
tans spoedig in een positief ingrijpen wordt
omgezet.
Daarnaast, heb ik daaraan toegevoegd,
vraagt de middenstand thans spoedige en
afdoende voorziening in een groot aantal
nooden, die al veel langer het bedrijfsleven
kwellen, nooden, die in den goeden tijd,
voorheen niet zoo ernstig werden gevoeld,
maar die in een tijd als deze met alle
scherpte schrijnen en om een oplossing roe
pen.
Van een in gebreke stelling der regeering
is en kan op deze punten geen sprake zijn.
Wij weten allen, dat deze vraagstukken
reeds langer de aandacht der Regeering
hebben.
Wij zullen haar echter de overtuiging
dienen bij te brengen, dat de tijdsomstan
digheden, de crisisnood, een zoo snel moge
lijk tempo by de oplossing van deze vraag
stukken thans noodzakelijk maken.
Vervolgens zijn er de meer fundamen-
teele en ingrijpende vraagstukken, die de
tijdsnood thans in het maatschappelijk be
stel hoe langer hoe meer urgent omniet te
zeggen acuut maakt.
De katholieke middenstand meent van de
de Regeering te mogen en moeten ver
wachten een beleid, dat gericht is op de ge
zondmaking der maatschappelijke positie
van onzen stand, maar ook daarnaast en
daarboven op de ordening van het bedrijfs
leven in den breedsten zin.
Het huidige tijdstip vraagt ingrijpende en
constructieve maatregelen op het gebied
van de maatschappelijke herordening.
Zijn er in dien tijd effectieve
maatregelen genomen?
Vier maanden zijn verloopen sinds ik al
dus het 10e Congres van onzen Ned. Katho
lieken Middenstandsbond inleidde.
In hoeverre zijn mijn woorden van toen
door de feiten aohterhaald en van hun be-
teekenis beroofd?
In hoeverre is er voorzien in de urgente
en acute nooden van den middenstand?
In hoeverre zijn er tot leniging van die
nooden effectieve maatregelen tot stand ge
bracht?
De middenstand is niet voldaan:
Helaas mag ik al zyn er lichtpunten,
al zijn er redenen die tot tevredenheid en
dankbaarheid stemmen, doordat de Regee
ring toonde in eenige opzichten den Mid
denstand tegemoet te willen komen,
vooralsnog niet getuigen, dat de midden
stand over de voorziening in zyn nooden
en behoeften op wetgevend gebied voldaan
kan zijn.
Van crisishülp niets te bespeuren.
Van de crisis-crediethulp waarom de
drie Ned. Middenstandsbonden nu sinds het
najaar 1932 vragen en waarop intusschen
ook door tallooze Kamers van Koophandel
werd aangedrongen, is nog altijd niets te
bespeuren en dat hoewel in de Memorie
van Antwoord op de Staatebegrooting let
terlijk werd toegezegd, dat deze niet lang
meer op zich zou laten wachten.
Meer daadkracht en doortas
tendheid gewenscht.
De Wijziging der Winkelsluitingswet, de
verruiming van de verkoopgelegtnheid op
Zondag, die wij vragen voor enkele bran
ches en speciaal voor de banketbakkerij, is
eindelijk in zicht gekomen.
Maar nu in een vorm, die op zich aan de
ernstigste bedenkingen voor den Midden
stand onderhevig is.
Een tijdelijke crisismaatregel is naar onze
meening op dit terrein in het geheel niet
op zijn plaats.
Het treurig verloop met de verlichting
der personeele belasting voor het café-
restaurantbedrijf, laat bovendien wel zien
hoe weinig er voor het bedrijfsleven te ver
wachten is van toekenning van bevoegd
heden aan de gemeentebesturen, als thans
ook in de crisis-winkelsluitingswet is ver
vat.
Maar ook het tijdstip waarop dit wetje
tot eventueele tijdelijke verruiming van de
verkoopgelegenheid op Zondag eindelijk is
ingediend, heeft in onze kringen weer
ernstige teleurstelling gewekt, omdat aan
vankelijk de indruk -,vas gevestigd, dat de
verruiming nog vóór December-feestdagen
zou kunnen gelden.
De middenstand begrijpt in geen enkel
opzicht, waarom niet kan worden voor
komen, dat door een dergelijken gang van
zaken in gedeelten van het bedrijfsleven,
die op het oogenblik in den soherpsten be-
staansstrijd zijn gewikkeld, de gemoederen
geheel onnoodig worden terneergedrukt en
verbitterd.
Meer daadkracht en doortastendheid in
de politiek ten opzichte van den midden
stand maakt de economische nood gebie
dend noodzakelijk.
Erkentelijkheid, maar.
Met erkentelijkheid moge ik er op wij
zen, dat ten aanzien van de regeling van
het uitverkoopwezen en van het automa-
t en wezen inmiddels voorontwerpen zijn in
gereedheid gebracht.
Maar van de vereenvoudigde incassee-
ring van kleine vorderingen van de rege
ling van het afbetalingsstelsel is nog niets
tot uiting gekomen. En ten opzichte van
het cadeaustelsel, dat steeds noodlottiger
afmetingen aanneemt, kunnen wij voorals
nog slechte hopen, dat de Minister zich door
het eenzijdig en avereohtsch advies van
den Nijverheidsraad niet van het voorstel
len van een ingrijpenden en afdoenden
maatregel zal laten weerhouden.
Het gaat om ordening en be
scherming van het midden-
standsbedrijf.
Het gaat zoo vervolgde spr. ten slotte
om de positieve katholieke ordenings
gedachte in maatschappij en economie.
Het gaat om ordening en saneering ook
in het middenstandsbedrijf.
Het gaat om maatregelen tegen onnoo-
dige verdere verdringing vain het gezonde
kleinbedrijf.
Het gaat ons vandaag om het behoud van
het gezonde middenstandsbedrijf in onze
maatschappij
De noodzakelijkheid van bedrijfsordening
in het middenstandsbedrijf leeft in onzen
kring reeds lang.
Zij leefde bij ons al voordat zekere poli
tieke stroomingen ons volk en onzen mid
denstand beroerden, en onafhankelijk van
de huidige crisistijden.
Maar de crisis heeft die noodzakelijkheid
buitenmate versterkt en verscherpt.
Wy hebben daarom verleden najaar op
ons Congres in Breda aan de orde gesteld
het vraagstuk der wettelijke bescherming
van het kleinbedrijf. De vraag, wat in de
zen tijd de taak is van den wetgever en
van de overheid om het middenstandsbe
drijf te beschermen tegen de ontbinden
de krachten, die het van binnen uit be
dreigen en tegen de machten, die van bui
ten af het* trachten te verdringen.
Die vraag wordt in den huidigen crisis
nood met den dag klemmender en branden
der.
In Breda moesten wij oais er toe beper
ken in algemeenen zin de noodzakelijkheid
uit te spreken, dat onverwijld op dit terrein
door de overheid maatregelen worden ge
troffen.
Onmiddellijk daarna heeft de leiding van
uw organisatie de noodige maatregelen ge
nomen om met bekwamen spoed onze wen-
schen op het punt van ordening, saneering
en bescherming tot in bijzonderheden vast
te stellen.
Aan onze eischen tot ordening en be
scherming van het middenstandsbedrijf is
thans dit Buitengewoon Congres gewijd.
Wij vragen, zooals andere landen ons
daarin reeds voorgingen, een terstond
ingaand vestigings- en uitbreidingsverbod
in den detailhandel en in die ambachtsbe
drijfstakken, welke daaraan behoefte heb
ben, gedurende 2 jaren.
Wij vragen voor de toekomst invoering
voor de diverse takken van middenstands
bedrijf van een stelsel van objectieve vesti-
gingseischen op wettelijken grondslag.
Wij vragen een geheel van wettelijke
maatregelen tot afdoende onderdrukking
van de oneerlijke en onbehoorlijke concur
rentie in haar verschillende vormen.
En wij vragen tenslotte maatregelen te
gen onnoodige verdere verdringing van het
zelfstandig kleinbedrijf, in den vorm van
invoering van een speciaal vergunnings
stelsel voor het grootbedrijf in den detail
handel en voor de coöperacie.
Dit is ons program van crisispolitiek voor
den middenstand.
Ons program, dat den middenstand zal
kunnen en moeten redden niet alleen in de
huidige crisismoeilykheden, maar uit die
heele sleepende crisis, die nu al jaren en
jaren lang het bestaan van een gezonden
middenstand hier te lande bedreigt en on
dermijnt.
De actie voor de naaste
toekomst.
Vanmiddag zal óns program worden be
licht als eisch van katholieke maatschap
pijbeschouwing, als eisch van den econo-
mischen nood en de maatschappelijke ont
wikkeling in dit oogenblik.
Maar daarmede is onze actie niet afge-
loopen. Daarmede begint zij pas.
Wij danken u van ganscher harte, dat u
in zoo overweldigende getale naar hier bent
opgetrokken om te getuigen van de leven
de noodzakelijkheid der eischen van ons
program.
Maar wij vragen van u, leden der ka
tholieke middenstandsbeweging, dat u die
eischen straks gaat uitdragen door het
heele land ,in bedrijf en organisatie, in ver
gaderingen en daarbuiten en dat u met ons
niet zult rusten, voor dit program van or
dening en bescherming van het midden
standsbedrijf tot werkelijkheid is gemaakt.
Wij danken ten slotte u allen, die als be
langstellenden in het lot van den midden
stand, deze bijeenkomst met uw tegen
woordigheid hebt willen vereeren. Wij ho
pen u heden de overtuiging bij te brengen,
dat ons program van Ordening, en Sanee
ring onder de huidige omstandigheden er
een is van de grootste urgentie en van
den meest dringenden noodzaak om het ge
zonde middenstandsbedrijf bij de huidige
bedreiging zijn plaats in de samenleving
te doen behouden.
Ordening en bescherming van
het middenstandsbedrijf.
Mr. F. Bach voerde het woord over or
dening en bescherming van het midden
standsbedrijf,. de economische en maat
schappelijke urgentie van ons program. Hy
zette uiteen, hoe wij staan voor het failliet
van het individualisme in bedrijfsleven en
Staat. Een corporatieve ordening in maat
schappij en Staat heeft alleen zin en kan
alleen bestaan als wüj beginnen bij het be
gin: de organisatie van de bedrijfstakken
op publiekrechtelijken grondslag. Dit is de
katholieke sociale en politieke beweging in
den zm der bedrijfsschapsgedachte van
Quadragesimo Anno en voor den opbouw
daarvan is het nu de groote tijd.
De economische levensbelangen van ons
volk vragen op het oogenblik een actieve
en stelselmatige politiek van ordening door
de overheid in samenwerking met de ge
organiseerde bedrijfstakken; ordening over
de geheele linie van ons volksbestaan om
dit aan de eischen der in vele opzichten
veranderde en veranderende structuur van
het internationale en nationale economi
sche leven aan te passen.
Saneering van de winkelbedrijven zal
leiden tot een rationeeler distributie en tot
betere behoefteverzorging voor het publiek.
Ordening en regeling der
vestigingsmogelijkheid.
Spr. merkte vervolgens op, dat in afwach-
ting van de publiekrechtelijke bedrijfsor-
j ganisalie noodig is ordening en regeling
van de vestigingsmogelijkheid door de
overheid zelf, na overleg met de georgani-
I seerde bedrijfstakken. Vestiging in de mid-
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Vandaag verschijnt de nieuwe Fransche
regeering voor de Kamer. Groote demon
straties te Parijs aangekondigd (2e blad).
Gevaarlijke spanningen in Oostenrijk
(2de blad).
Dollfuss gemachtigd tot een beroep op
den Volkenbond inzake het conflict met
Duitschland (2de blad).
BINNENLAND.
Heden vergadert de L. T. B. te Haarlem.
(2de blad).
De R.-K. Middenstand congresseert in
Den Haag. (1ste blad).
Een wetsontwerp tot wijziging van de
Pensioenwet waarbij wordt voorgesteld,
het verhaal voor bijdragen voor eigen
pensioen van 3 tot 41/2 pet. te verhoogen.
(4de blad).
Officieele mededeelingen omtrent de po
ging om de diamantindustrie te Amsterdam
tot nieuwen bloei te brengen. (4de blad).
Bestuurder van een auto, te St. Oeden-
rode tegen een boom gereden, levend ver
brand. (Gem. Ber. 3de blad)..
Moeder met kind, door kolendamp be
dwelmd, te Voorst van de trap gevallen.
De vrouw overleed in het ziekenhuis.
(Gem. Ber. 3de blad).
Twee boerderijen en landbouwschuur te
Oss verbrand. (Gem. Ber. 3de blad).
Smokkelauto aangehouden; Duitscbe
douane, die zelf smokkelde. (Gem. Ber. 3de
blad).
Boerenleenbank te Beugen door kassier,
opgelicht. (Gem. Ber. 3de blad).
denstandsbedrijfstakken moet in de toe
komst alleen mogelijk zijn als onderneming
en ondernemer aan bepaalde, branchegewijs
verschillende objectieve eischen, die waar
borgen, dat de nieuweling zijn vak ver
staat en dat de nieuwe zaak levensvatbaar
heid heeft, tenminste kan hebben. Daarom
vragen wij en hier ligt onmiddellijk een
groote taak voor onze landelijke vakbon
den dat de georganiseerde bedrijfsge-
nooten branchegewys eischen zullen gaan
ontwerpen, waaraan nieuwe ondernemers
en ondernemingen zullen moeten voldoen,
als zij zich in de verschillende branches
willen gaan vestigen. En wij vragen dan,
dat de wetgever aan den minister van Eco
nomische Zaken de bevoegdheid zal eischen.
te binden, na advies van den Middenstands-
raad of een andere instantie.
Natuurlijk zal er met het voorbereiden
van deze vestigingseischen en het leggen
van den daarbij noodigen wettelijken
grond tyd gemoeid zijn. Wij vragen daar
om voor terstond tijdelijke stopzetting van
vestiging en met vestiging gelijk te stellen
uitbreiding of bedrijfsomzetting in den ge-
heelen detailhandel gedurende 2 jaar en
wel voor iederen ondernemers- of bedrijfs
vorm, warenhuis, eenheidsprijsbedrijf, fi
liaalbedrijven en verbruikscoöperaties in
cluis. En deze spertijd zal ook voor die tak
ken van industrieel middenstanjdsbedrijf,
die daaraan behoefte hebben, moeten wor
den ingevoerd.
Uitzonderingen op den spertijd zullen
moeten kunnen worden gesteld door de
gemeentelijke overheid, in met name bij de
wet te noemen gevallen, na advies van een
plaatselijke permanente commissie. Als zoo
danige uitzonderingsgevallen komen o.m.
in aanmerking: a. vestiging in nieuwge
bouwde woonwijken of zakenkwartieren;
b. vestiging in bestaande winkelruimten,
voor zoover deze vestiging niet betreft wa
renhuizen, eenheidsprijsbedrijven, filialen
van ondernemingen, die bereids twee ver-
koopsgeiegenheden bezitten of coöperatie
ve verbruiksvereenigingen.
Door invoering van een stelsel van ves
tigingseischen met een algemeen vesti
gingsverbod als tijdelyken overgangsmaat
regel zuilen wij zoo spoedig mogelijk moe
ten komen tot regeling en ordening der
vestigingsmogelijkheid in de middenstands-
bedrijfstakken in het algemeen economisch
belang en in het sociale belang der bedrijts-
genooten.
In de Tweede Kamer is eind November
bij de behandeling der begrooting van Eco
nomische Zaken een korte gedachtenwisse-
ling gevoerd over deze punten van ons pro-
