hl. roos
H. F. HORS Zn.
r0.ti«
ohüslesseh
S.P.
6 attractie's
DANS INSTITUUT ANTON DE GROOT
KIPPENVOER
emaille
DE ST. LODEWIJKSKERK TE LEIDEN
Versche Kabeljauw
GERARD HQPPEZAK
MflËOMLflNC
OPEKTA
il
BIJ AANKOOP
Drogisterij Fa B IEJER-BLEYS
EEN GOED WERKENDE NAAIMACHINE
1
aliteiM9 ct.
59 ct.
m.Ca:iaHJ.SIarm-Dekkcr
J. DE LA BUE, Leiden
OP uw POST
„LUCTOR ET ESVBERGO"
M. J. AKKERMANS
LMGEZAAL
F». JOHN. KIECTEL
NOORDEINDE 27, TEL. 1965
DONDERDAG 1 FEBRUARI 1934
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 7
Den 17den October a.s. zal het 125 jaar geleden
zijn, dat de St. Lodewijkskerk op de Steenschuur
te Leiden in gebruik werd genomen.
Velen onzer lezers zal het interesseeren, nu
eenige historische bijzónderheden ever dit kerk
gebouw te vernemen.
De oudste parochie om haar zoo maar
'tis te noamen na de Hervorming te Lei
den heeft in 1807 tot kerk gekregen de St.
Lodewijkskerk. Sedert 1675 was deze statie
gevestigd op de Appelmarkt, aan den Nieu
wen Rijn, dicht bij de Middelstegracht
In 1807 werd haar door de stedelijke
overheid goedgunstig geschonken de oude
Saaihal aan het Steenschuur voorheön
kapel van St .Jacob-gasthuis
Deze verandering van een kapel in een
huis van koopmanschap was geen gevolg
geweest der hervorming, doch sproot voort
uit andere omstandigheden.
Het St. Jacob-gastnuis werd in 1477 ge
sticht door de vereeniging van bedevaart
gangers naar St. Jacob van Compostella
(Spanje) maar schijnt (Leiden had nog
drie andere gasthuizen) geen levensvat
baarheid gehad te hebben. Hierdoor is het
in 1547 overgegaan aan de huiszitten-
meesters (Armenverzorgers) van St. Pie-
ter, als bestemd voor hun „residencie".
Zij vestigden zich evenwel daar niet, maar
verkochten na 20 jaar het gebouw aan den
stad, die er aanvankelijk een opslagplaats
van haar koren van maakte. Later werd
het, bij den weder opbloei der nering, be
stemd tot saaihal.
De schenking van deze hal aan de Ka
tholieken was geen bijzonder rijke gift,
want door de beleende kruitschip-ontplof
fing verkeerde het gebouw in alles behalve
goeden staat, met uitzondering van den
toren, welke de stad dan ook behield. Dank
zij de goedgunstigheid van Koning Lode
wijk, waarvan een bord achter in de kerk
alsnog getuigt, werd het gerestaureerd en
in 18o9 als kerk in gebruik genomen. In
de toenmalige „Leyd.se Courant" werd
van dit feit als volgt melding gemaakt:
LEYDEN den 26 October. Alhier Is
op Dinsdag den 17 dezer de nieuw ge
bouwde roomsche kerk plegtig inge-
wyd, zijnde ter nagedachtenis van den
Heiligen Lode wijk, den negenden van
dien naam, Koning van Frankrijk, en
in den jaare 1270, op den 25 Augustus,
terwijl Hij Tunis in Africa belegerde,
overleden, naar den zelve genoemd.
Dit gebouw, voor eenige Eeuwen ge
sticht, en ingericht tot een gasthuis
voor Reizigers, ging tot waereldlyk
over in den Jaare 1567, en diende tot
in den Jaare 1807 «tot een Saai-Halle,
wanneer hetzelve door den onvergeet-
lyken ramp van den 12 January zo
deerlijk wierd vernield, dat daarvan
niets overig bleven dan deszelfs cier-
lykein tooren en de Zyd-Muuren; dan
het behaagde Zijne Koningl. Majesteit
by een besluit van den 15 October des
jaars 1807, te vergunnen dat hetzelfde
zou worden opgebouwd en geschikt
tot een Roomschen kerk, ter verande
ring eener andere mede zeer geteisterde
KerK van die Gemeente alhier op de
Appelmarkt bediend wordende dooi
den zeer eerwaarde Heere Pastoor Ber-
nardus Ocke, Aerts Priester van Rhyn-
land, en curator van het Roomseh
Theologisch Seminarium te Warmond;
Zynde Wyders by besluit van Burge
meesters en Wethouders dezer stad,
dato 18 Febr. 1808, de. voorgemelde
Saai-Halle, zonder eenige betaling van
stadswege gecedeerd tot eene kerk voor
de Roomsche-Catholyke gemeente, op
den Appelmarkt parochieerende.
By de eerste openbaare Godsdienst
verrichting in deze nieuwe kerk, die.
ingevolge de Ordonnantie van den
Kundige Bouwmeester Giudici, op eene
bevallige wijze is ingericht, had de ge
meente het genoegen de tegenwoordig
heid te genieten van den heer Land
drost van Maesland, den heer Burge
meester van deze stad, het Collegae
van heeren Wethouders, met derzelvc
secretaris, den heer Hoofd Officier, mei.
het Collegie van Heeren schepenen,
en derzelver Secretaris, benevens een
aantal aanzienlyke haarer stadgenoo-
ten.
De Misse geschiedde staatiglyk, onder
allerkeurigst en Godsdienstwekkend
musiek, in tegenwoordigheid van den
Hoog Eerw. Heeren Abbè Betrand,
Aalmoessenier des Konings, Hubert Ni-
cou, prediker van het hof, en van
Haare, alle in constume van de Ko
ningl. kapelle, wordende bediend door
de Hoogeerw. Heere H. F. ten Hui
sdier, Aarts priester over de voorma
lige departementen Holland en Zee
land, geassisteerd door den Hoog Eerw.
Heer J. M. Chedeville, Professor in het
voormeld Roomseh Theologisch Semi
narium te Warmond, benevens eenige
heeren Studenten uit het zelve; en
wierd voorts door den zeereerw. heer
B. Driessen, pastoor te Voorschoten
eene op het feest passende redevoe
ring gedaan over psalm 25 cs. 8 (naar
de vuigata).
De plechtigheid eindigde met het
grootsche Te Deum van den kundigen
componist Krecht; de stichting was al
gemeen en kennelyk uit de buitenge
wone stilte, welke by die lang duurige
plegligheid onafgebroken plaats had.
De „leerreden'', door den Voorschoten-
schen pastoor bij deze gelegenheid gehou
den, is toen ook in druk verschenen en ligt
voor mij. De tekst was: „Heer, ik heb de
luister van Uw huis en de woonplaats Uwer
heerlijkheid bemind", naar aanleiding van
welke woorden in herinnering werd ge
bracht, wat de psalmist als koning van Is
raël had gedaan ter voorbereiding van den
tempelbouw van Salomon, waarop de rede
naar voortging:
„Erken Jw geluk, O Holland! erken
Uw geluk met danKbaarneid aan het
albescurend Opperwezen, Dat in Zijne
oneindige goeaneid u een andere Da
vid tot koning gegeven heeft! Eenen
man, die van de eerste voetstap af
weiken hij op onzen vaderlandschen
grond gearukt heeit, niet heeft opge
houden doorslaande blijken te ge
ven niet alleen van zijn menschlievend,
maar ook van een Godsdienstminnend
hart. Wars van laffe vleitaal mag ik
mij echter aan geen koude onverscml-
ligneid, aan geen gevoeliooze ondank
baarheid scnuidig maken: .de Gods
dienst zelf zou mij verwijten, dat ik
zijne heilige voorscnriften niet eerbie
digde, als ik bij deze plegtige gele-
genneid aen koning de eer met gaf, die
hem met zooveel recht toekomt".
De gewijde redenaar herinnerde 'nu aan
hetgeen kyning Lode wijk Napoleon had
geaaan om te Leiden den nood le lenigen,
aoor de ontploffing van het kruitschip ge
slagen, om vervolgens aldus voort te gaan:
„Dan, niet minder luisterrijk toont
hij de vriend te zijn van Godsdienst;
hoevele kerken zegenen reeds Hoogst-
deszelfs Koninklijke edelmoedigheid!
hooveelè gemeentes zonden reeds bij
aanhoudenheid vurig geoeden hemel
waarts voor hunnen doorluchtigen wel
doener; hoe luid inzonderheid weer
galmen wanden en gewelven van deze
deftige kerk, die gij, geëerde gemeen
te, tot dezelve benoorende, heden uit
zijn koninklijke handen ten geschenke
ontvangt, daarbij nog ten instandhou
ding begiftigd met een jaarlijks inko
men van 600 gulden: hoe luid herzeg
ik, weergalmt deze bevallige kerk van
dit dankbaar en erkentelijk gejuich!"
Daar kon Koning Lodewijk het waarlijk
wel mee doen! Nu is de opgetogenheid
der toenmalige geloovigen best te verkla
ren. Zij waren slechts gewoon aan onaan
zienlijke huiskerkjes en toen opeens zoo'n
„deftig" en „bevallig" gebouw! Dat was
voor dien tijd een ongekende weelde.
Trouwens, de stemmige Lode wij kskerit
met haar mooi altaar, haar sierlijk gesne
den communiebank en haar goed gevorm
de preekstoel waarvan de toegang is in
de gang van de pastorie, thans het gebouw
van K.S.A. etc. mag er nu nog wel we
zen!
Deze kerk bleef volledig voor de Gods
dienstoefeningen van Leidens oudste pa
rochie in gebruik totdat deze onder het
bestuur van haar 17en en laatsten herder,
pastoor Henricus Tomas, in 1857 bij besluit
van den Bisschop van Haarlem werd opge
heven en haar bedehuis als succursaal aan
OPGERICHT
HAARLEMMERSTR. 58 TEL. 420
FIL.i HOOGEWOERD 32 - TEL. 840
Tong
Tarbot
Schelvisch
49 cent per pond
fi. 0.50 p. pond
0.50
0.20
Wat anderen zeggen.
Dat U voor aankleeding en grimeering van
Uw TooneeluitvoeHng op het juiste pad bent,
als U zich in verbinding stelt met het
Costuumhuis Nieuwsteeg 7, Leiden.
Wij doen niet mede aan het 6topsysteem
van 200/n provisie aan Regisseur of Bestuurs
lid, dit moet de Vereeniging toch betalen
Costumier Gedipl. Toonee.kapper
Hieuwstceg 7 Legden
WULLte." GtBRfclUL;
Doeken
C&pe's 1
Garnituren
Manteltjes
Mutsen
Couvreuses
Jurkjes
Pakjes
Overgooiers
Truitjes
Broekjes
Rokjes
Sokjes
Wantjes
Rammelaars
hflflREMflNSSTEEG 25
S, reL 124-4
peciaal adres Voor
Luiermand arh'kelen J
DAMES
Maakt zelf Uw Jam met
In 10 minuten gereed
Verkrijgbaar bij S. A. BROERSE
Drogisterij „Boerhaave", Haarl str.68, Tel. 784
JOHN KAGER
Centrale Verwarming
Sanitaire Inetalia-ies
DOELENSTEEG 9-11
Confectiebedrijf
HAARLEMMERSTR. 241-243
FILIAAL: HAARL.STRAAT 3
SLAGERSJASSEN
KOKSBUIZEN
KRUIDENIERSJASSEN
3.50 2.95 2.35 1.60
van 2 kleine of
1 g r o o t e tube
Odol Tandpasta of 1 flacon Mondwater een
practische onbreekbare beker cadeau
N008DEIN0E 24, TtLEF. 1168, LEIDEN
Atslag OVOMALTINE nu 12.-, t HO en
60 cent per Pus
HET ST. JACOBS GASTHUIS op een
teekening uit het jaar 1783.
de parochie van den H. Petrus werd toege
voegd.
Nu. na den brand van de St. Petruskerk
heeft deze bijkerk wel een bijzonder hoo-
ge waarde voor de parochie gekregen.
En, ook, als de nieuwe kerk aan den
Lammerschansweg zal worden gebouwd,
zal de Lodewijkskerk voor de parochie een
waardevol bezit zijn.
Nieuwe Danscursus voor R.K. - EVERT CASTELEIN
Aanvang a.s. Zondag 4 uur, Langehrug 6a
MSBSEBSi Privé- en Clublessen bespreking dagelijks Bi—ium<
1837
1837
IS TOCH RUIMER
1837 1837
koopt men in een zaak met jaren reputatio
HANDMACHINES vanat t45—TRAPMACHINES
INLAADMACHINES 197.60, Salonmeubel in ver
schil,ente mooellen en pr.jien. Naamachlr.elampen
en Onderdeelen, Olie. Naalden en Garen. - Betaling
in overleg met uooper. Speciaal Reparale-adres
vh. WESTDORP Co., Morschslr. 34-56
j| VOOR
NIEUWE RIJN 28
TEL. 1787 taSS»
Privé- en Clublessen zlln dagelilks te bespreken Vraagt prospectus
6 SPECIALE AANBIEDINGEN, ALEEEN OP VERTOON VAN ONDER
STAANDE BONNEN. GELDIG TOT EN MET 10 FEBRUARI A.S.
3D* I
Wollen Dameskousen,
zwart en mode- «j
tinten, p. paar SU u!»
Nu 2 paar voor
1,45
BUVi 4
Groote Baddo
speciale prijs
Als extra reclame
4 stuks voor
96 cent
BON 2
Groote blauwe AH n4
Handdoek. II ui.
Nu 3 stuks vcor
45 cent
BON 5
Ongebl. Heerenpantalons,
gewone prijs S8 ct.
Nu 2 voor
1.78
Bil Hl 3
Damescamisoles, pracht
k
4 kleuren
Nu 2 stuks voor
90 cent
BON 6
Nu 2 stuks vcor
1.05
Cassa Dames
hemden
prof,teert van Ja WELLING voorheen MARTENS
DEZE KOOPJES
NIEUWE RSJN 58
TELEFOON 2470
HOOGEWOERD 14
voor
Lid van de Ned. Vereen, van Dansleeraren
Erkend door de C. C.
Speciale club voor R.K. I
Inschrijving dagelijks van 2 tot 10 uurn.m.
Dipl. Heiig, en Massage van het Ned.
Genootschap voor Heilgyra. en I*
Mjjn GEBROKEN VOER is een
prachtkwaliteit dat U voor
t 3 20 per 50 kilo franco elk
dorp wordt toegezonden. Des-
verkiezend wordt een baaltje
doppen gegeven. 837
PLUIM VEEVOEDERFABRIEK
Geneeskrachtige Kruiden
Steeds voorradig honderden soorten genees
krachtige kruiden voor lijders aan Mart,
Maag, Lever, blaas en Nieren, Gal-en Nier
steen, Zenuwen, Zenuwrhoumatiek, Hoofd
pijn, Slapeloosheid enz.
Het speciaal Kruidenadres
Drog. J. VRIJENHOEK, Haarl str. 119
over de Hartebrugskerk (bjj de Mare)
Eerste Leidsche
R.K. Begrafenisonderneming
GEVESTIGD 1882 9188
G. H.KLONHANS
Pleter de la Courtstraat 22
TRANSPORT. TELEFOON 1455
1899 bier ter stede.
Het eenigste Instituut voor rnderwijs in
Mod erne TaSen
DOOR NATIONALE LEERAREN
LEIDEN - - TURFMARKT 3
Altijd kunnen nieuwe cursussen
worden begonnen Inlichiingen gratis
VERTALBKGS-BUflEAU.
drukwerk kunt U belangrjjk
bezuinigen, door te laten
drukken bij:
NIEUWSTEEG No. 9 LEIDEN, TELEF. 2567
8 6 uur Zaterdag 8—1 uur.
Ook clubjes voor Dames en kinderen
Spreekuur van 1 2*/r. uur, behalve
Maardags en Donderdags. 9766
RIJNSBURGERWEG 187 - LEIDEN
ADMINISTRATIE-KANTOOR
STATIONSWEG 3a, LEIDEN
TELEF. 1070, GIRO 72824
Bureau voor Adm' atiën
Adviezen, Belastingzaken en Verzekeringen
IIK
LAGE PRIJZEN.
NIEU,„STRAAT 9 - TELEF. 110
Slijterij „Hef Wapen van Leiden"
LIMONADE
in verschillende smaken
p8r flesch t. 0.55
per I flesch t. 0.30
per Liter f. 0 75
SCHR0EFFL. SPUITWATER 10 cent
Levering van Bieren, Bron
water en Gazeuse Dranken.
Bessenwijn en Meiwijn
per flesch f. 0-65
Wijn - Likeur
In verschillende smaken p. L. f. 1.25
Voor 10 Gld. bons 50 ct. terug
