25ste Jaargans
WOENSDAG 31 JANUARI 1934
No. 7724
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
tij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke' nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAACt:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelinger: wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten Hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur m
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE
BLADEN.
Het bruJe antipapisme.
Neen, wij behoeven niet zoo geweldig
ernstig op te nemen het feit, dat iemand
als het Kamerlid Lingbeek aan den Minis
ter van Justitie eenige vragen heeft gesteld,
die hierop neerkomen:
Zijn katholieken wel geschikt voor het
rechtersambt?
Met een verbijsterende brutaliteit wor
den die vragen gesteld. Hier volgen ze:
I. Is de Minister bereid mede te dee-
len of de jongste bezetting van een
plaats in de arrondissementsrechtbank
te Haarlem (welke plaats was vacant
geworden door het heengaan van een
Protestant) met een Roomschen rech
ter uit een ander college een uiting is
van een streven om de rechterlijke
macht in Nederland stap voor stap te
verroomschen?
II. Is de Minister er niet van over
tuigd, dat, aangezien het rechtersambt
onafhankelijkheid onderstelt en ver-
eisoht, een Roomsch-Katholiek onge
schikt is om daartoe te worden be
noemd, zijnde hij niet onafhankelijk
van een Kerk, wier belangen en wier
rechtsbeginselen hij moet stellen bo-
van die van den Staat?
II. Indien de Minister de tweede
vraag niet ontkennend kan beantwoor
den, is de Minister dan niet verplicnt
en dus bereid om in de plaats van den
te Haarlem benoemden Roomschen
rechter alsnog een Protestant te be
noemen?
H Is brutaal! maar toch, die brutali
teit is ten slotte.... minder onsympathiek,
dan de met welwillende onpartijdigheid
gemaskeerde huichelarij, waarmede tal
rijke even zoetsappige als geniepige anti
papisten ons, katholieken, trachten te we
ren van de baantjes-ruif en terug te drin
gen, als er posities van voorname maat
schappelijke beteekenis moeten worden be
zet!
Wij mogen de werkelijkheid niet verdoe
zelen. Zoo bruut antipapist als 'n Lingbeek
zijn er in ons vaderland niet veel; maar:
het getal der meer „humaan" optredende
antipapisten is grooter!
En deze laatsten hebben met 'n ds. Ling
beek gemeen, dat zij de katholieken min
of meer als.staatsgevaarlijk beschou
wen! Want op déze beschouwing zyn ge
fundeerd de vragen van ds. Lingbeek, die
ons, zooals wij opmerkten, door de bruta
liteit, waarmede ze gesteld zijn, verbijster
den. De „Maasbode" publiceerde ze van
morgen, maar, hoewel wij van den vragen
steller veel in dit opzicht kunnen verwach
ten, stonden wij toch verbaasd, toen wij
van dézen zeldzaam bruten aanval op de
rechten der katholieke Nederlandsche
Staatsburgers kennis namen.
Daar de benoeming van een Roomsche
rechter één op de zoo veel! zou de
rechterlijke macht in Nederland wor
denverroomscht!
Doordat een katholiek een trouw zoon
zijner Kerk wil zijn, zou hij niet de rech
terlijke functie kunnen uitoefenen, zou hij
niet tegelijkertijd de belangen en rechts
beginselen van den Staat kunnen dienen
en hooghouden! Een onbewezen en onbe
wijsbare bewering!
De Minister van Justitie, mr. v. Schaik,
zal dengene, die deze lasterlijke n-
sinuatie hanteert, wel naar verdiensten
tracteeren. Wij zijn benieuwd naar het
antwoord, dat hij den vragensteller zal
geven.
BINNENLAND
DE EENHEID IN DUITSCHLAND
Over den huidigen toestand in Duitsch-
land maakt de „Maasbode" in het buiten-
landsch overzicht de volgende opmerkingen.
„Ongetwijfeld is door een dwang, waarop
in vele gevallen het woord terreur zou
passen een schijnbare eenheid geschapen.
Elke oppositie is gewelddadig onderdrukt;
van boven af is een volkomen gelijkscha
keling opgelegd; zelfs de redelijke en ge
rechtvaardigde vrijheid, welke de mensoh
van den Schepper ontvangen heeft, is
tegennatuurlijk onderdrukt. Maar dit zwij
gen is geen instemmen, is dus geen element
van eendracht en eenheid, maar een ge
weldig gevaar,dat onder de oppervlakte
voortwoedt en op den duur, als het natio-
naal-socialisme niet tijdig inbindt, tot uit
barsting moet komen. Op deze louter uiter
lijke, door dwang en terreur voorgespie
gelde eenheid kan nooit een ware volksge
meenschap opgebouw worden; zij is zelfs
in de hoogste mate destructief voor de men-
schelijke, hier de staatkundige samenleving.
Door een verkrachting der natuur kan de
natuur nooit gesaneerd worden".
En verder
„En ook van het ware leiderschap be
speuren we in Duitsohland, in tegenstelling
met Italië, zeer weinig. Het is juist een der
klachten, zelfs in de hoogste en verant
woordelijke nationaal-sócialistische krin
gen, dat de z.g. lagere instanties zich aan
leiding en bevelen van hoogerhand weinig
laten gelegen liggen en een eigen weg gaan,
welke heel vaak met een hoek van negen
tig graden op dien van den Führer staat.
Er zijn niet alleen voortdurende meenings-
verschillen en conflicten tussohen Berlijn
en München, maar ook in de regeering zelf
zijn scherp afwijkende stroomingen duide
lijk merkbaar. Bij de groote massa leeft een
bijna godsdienstige vereering voor Hitier;
een onwankelbaar geloof in zijn onfeilbaar
heid; maar onder de naaste medewerkers
wordt tegen Hitier gekuipt, zoo zelfs, dat
de uiterlijke teekenen er van tot de open
baarheid doordringen. Met steeds grooter
duidelijkheid".
ONTSLAG-BEPALINGEN TE
AMSTERDAM.
Naar wij vernemen heeft de voorzitter
van de centrale commissiën voor Geor
ganiseerd Overleg in ambtenaren- en
werkliedenzaken de organisaties opgeroe
pen voor een gecombineerde vergadering
op Zaterdag 3 Februari 10 uur. De vóór
vergadering wordt Vrijdag 2 Yt uur ge
houden. Het doel dezer vergaderingen is
de bespreking van de aanvulling van de
reglementen, geldende voor ambtenaren
en werklieden, overeenkomstig de beken
de circulaire van den minister van Binnen-
landsche Zaken.
Deze nieuwe bepalingen luiden aldus, dat
eervol ontslag kan worden verleend op
grond van revolutionnaire gezindheid en
het lid zijn van of steun verleenen aan z.g.
verboden vereenigingen. Verder dat aan
een vrouwelijk ambtenaar (werkman), die
in het huwelijk treedt, eervol ontslag zal
worden verleend, waarbij het gaan leven
in concubinaat met huwelijk wordt gelijk
PRINS HENDRIK TE BOEDAPEST.
De „Az Est" wijdt in haar editie van
gisteren een warm begroetingsartikel aan
den in Boedapest vertoevenden Z. K. H.
den Prins der Nederlanden. Het blad her
innert er aan, dat het Nederland was, dat
na den wereldoorlog als eerste land zich
het lot van Hongarije aantrok en waar
toentertijd duizenden Hongaarsche kinde
ren een liefderijke verzorging vonden. Een
groot deel van de tegenwoordige generatie
zoo zegt het blad heeft haar leven
aan het Nederlandsche volk te danken,
waarvoor dank gebracht dient te worden
aan Koningin Wilhelmina.
Prins Hendrik werd des middags door
den Rijksbestuurder Horthy ontvangen. Bij
zijn komst werd hij door een eerewacht
begroet en daarop door den adjudant van
Horthy aan dezen voorgesteld.
Gedurende deze ontvangst werden de be
raadslagingen van den Staatsraad die juist
onder voorzitterschap van Horthy plaats
vonden, onderbroken. Morgen biedt veld
maarschalk, Aartshertog Joseph den Prins
een lunch aan in zijn paleis. Aan dezen
lunch zullen ook aanzitten den Rijksbe
stuurder en zijn gemalin, Minister-presi
dent Goemboes, graaf Bethlen en de her
tog en hertogin Borwin van Mecklen
burg.
KONINKLIJKE BESLUITEN.
Rechterlijke macht.
Bij Kon. besluit is aan G. F. Crone, op
zijn verzoek eervol ontslag verleend uit
zijn betrekking van kantonrechter-plaats
vervanger in het kanton Alphen, onder
dankbetuiging voor de als zoodanig bewe
zen diensten.
Notariaat.
Bij Kon. besluit is aan J. H. Sóhrader,
met ingang van 1 Februari, eervol ontslag
verleend uit zijn betrekking van notaris te
Ham.
Rijksuniversiteit te Utrecht.
Bij Kon. besluit is aan dr. J. A. Cramer,
op zijn verzoek eervol ontslag verleend als
hoogleeraar aan de rijksuniversiteit te
Utreoht, met dankbetuiging voor de belang
rijke in die betrekking bewezen diensten.
CENTRALE JEUGDRAAD.
Bij K. B. is met ingang van 1 Februari
1934 le. eervol ontslag verleend aan: dr.
C. P. Gunning te Amsterdam, dr. G. La-
mers S.J. te Nijmegen, mevrouw M. E. IL
SandbergGeisweit van der Netten te
's-Gravenhage, ds. J. E. Vonkenberg te
Huisen (N.-H.), mejuffrouw M. W. Barger
te Zeist, A. H. Gerhard te Amsterdam, B.
H. de Groot te Amersfoort en J. van der
Molen Tzn. te Oosterbeek, als leden van
den Central en Jeugdraad, met dankbetui
ging aan ieder voor de in die hoedanigheid
bewezen diensten; zijn 2e. als zoodanig be
noemd mevrouw M. van HasseltHamaker
te Bunnik, G. P. J. Bannenberg te 's-Herto-
genbosch en dr. J. A. de Koning te Utrecht.
Ten slotte worden in de algemeene voor
schriften nog opgenomen: een verbod, om
in den dienst onderscheidingsteekenen of
uniform te dragen, welke niet door het be
voegd gezag zijn verstrekt of voorgeschre
ven; een verbod voor dengene, die een
dienstwoning bewoont, andeer vlaggen uit
te steken of te hijschen, dan nationale of
oranje vlaggen, of door het uiterlijk aan
zien van de dienstwoning te doen blijken
van politieke gezindheid En eindelijk komt
nog ter sprake de regeling van verlof van
werklieden en ambtenaren bij verblijf in
militairen dienst en de doorbetaling van
loon of salaris gedurende dien tijd.
Ged. Staten hebben medegedeeld, dat
deze aanvullingsbesluiten vóór 1 Maart aan
dit college moeten worden toegezonden. B.
en W. zijn van oordeel, dat aan het ver
zoek van den minister dient te worden vol
daan en zij stellen clan ook de desbetref
fende wijzigingen en aanvullingen in de
regelingen voor.
Voorts deel en B. en W. mede, als gevolg
van de, in het Werklieden- en Ambtena
renreglement aan te brengen, wijzigingen,
aan den gemeenteraad voor te zullen stel
len, de aanwijzing van de organisaties, die
in de Centrale commissie zitting hebben,
te herzien. «TeL"
BEVORDERING DER TANDHEELKUNDE
Goedkoopere behandeling.
Onder voorzitterschap van den heer Ch.
F. L. Nord uit 's-Gravenhage heeft de Ned.
Maatschappij tot bevordering der tandheel
kunde haar jaarvergadering te Urtecht ge
houden.
In zijn openingsrede wees de voorzitter
op het toenemend aantal studenten in de
tandheelkunde, ten gevolge waarvan wel
dra een overcompleet aan tandartsen
dreigt te ontstaan. Er zijn thans 540 stu
deerenden en reeds nu kunnen vele tand
artsen niet behoorlijk in hun onderhoud
voorzien. Daarbij komt dat, tegerl de wette
lijke regelingen der laatste jaren in, de
onbevoegde uitoefening der tandheelkunst
weliger bloeit dan ooit. Protesten bij de in
spectie der Volksgezondheid en bij de ju
stitie zijn tot heden zonder resultaat ge
bleven.
Na afdoening van de huishoudelijke aan
gelegenheden kwam in behandeling het
voorstel van de commissie tot organisatie
van de hulpverschaffing aan den midden
stand. In de vorige vergadering was het
ontwerp van de commissie aanvaard, waar
in personen met een inkomen varieerend
van 2500 tot 4500 (plaatselijk nader vast
te stellen) zich kunnen abonneeren voor
een verplichte halfjaarlijksche controle,
met genot van een plaatselijk vast te stel
len laag behandelingstarief. Aan de com
missie was vervolgens opgedragen een ta
rief op te stellen voor de verschillende een
voudige verrichtingen, waartegen de by
een te stichten vereeniging aangesloten le
den zich bij de aangesloten tandartsen kun
nen laten behandelen. Dit tarief, hetwelk
voor Amsterdam ontworpen is en door de
vergadering werd goedgekeurd, zal als ba
sis dienen voor eventueele overeenkomsti
ge regelingen in andere steden, aangepast
aan de plaatselijke omstandigheden. Het
hoofdbestuur werd gemachtigd om voor
de practische verwezenlijking van het door
de commissie ontworpen systeem van hulp
verschaffing aan den middenstand, op de
basis van particuliere behandeling, de noo-
dige stappen te ondernemen.
AANTAL RADIO LUISTERAARS IN
NEDERLAND.
Eind December 1933 bedroeg het
aantal aangegeven radio-ontvanginrichtin-
gen 328.201.
Het aantal aangeslotenen aan radïo-dis-
tributiecentrales bedroeg 320.074, hetgeen
in totaal neerkomt op 78 luisteraars per
1000 inwoners.
MELKDISTRIBUTIE IN Z.-HOLLAND.
Naar centralisatie?
Naar wy vernemen is te 's-Gravenhage
onder voorzittersohap van den heer H. C.
Br inkers uit Wassenaar een vergadering
gehouden van organisaties van melkslijters,
roomproducenten, melk veilingen, melkvee
houders, grossiersver een-gingen en eenige
zuivelfabrieken ter bespreking van de
ernstige bezwaren, welke verbonden zijn
aan het tegenwoordige stelsel van melk-
distributie in Zuid-Holland. Deze bezwaren
zijn zoowel van practischen ais van econo-
mischen aard.
Op de bijeenkomst waren ook het depar
tement van economische zaken en de Cri-
sis-Zuivelcentrale vertegenwoordigd.
De besprekingen hadden tot resultaat, dat
van elke organisatie twee leden zitting heb
ben genomen in een commissie, welke
plannen zal hebben te formuleeren, om te
geraken tot centralisatie van de melkddstri-
butie in Zuid-Holland. Het doel van deze
centralisatie »zal zijn de expeditie van melk
en de vaststelling van de prijzen van con
sumptie- en industriemelk op een betere
wijze te regelen. „Hbld."
R. K. SLAGERSPATROONS.
Congres en tentoonstelling.
Het congres van den Ned. R. K. Slagers-
patroonsbond zal op 29 en 30 Mei te Arn
hem worden gehouden. Aan het congres
zullen ongeveer 700 slagerspatroons uit alle
deelen van het land deelnemen. Bij deze
gelegenheid za lin Musis Sacrum een ten
toonstelling worden gehouden met betrek
king tot het slagersbedrijf.
OPHEFFING VAN RADEN VAN ARBEID.
Ter rectifiactie van andere berichten,
deelt men ons van welingelichte zijde made,
dat Z. Exc. de Minister van Sociale Zaken
besloten heeft te bevorderen, dat de Raden
van Arbeid te Heerenveen, Tiel en Brielle
worden opgeheven.
De gebieden dier Raden worden resp. ge
voegd bij Leeuwarden, Nijmegen en Dor
drecht.
Verder zullen de Raden van Arbeid van
Deventer en Zwolle worden gecombineerd,
evenzoo Amersfoort en Apeldoorn, 's-Her-
togenbosoh en Tilburg en Goes en Middel
burg.
Men neemt aan, dat de zetels dier gecom
bineerde Raden zullen worden gevestigd in
Zwolle, 's-Hertogenbosch en Middelburg.
Hieromtrent is evenwel nog geen defini
tieve beslissing genomen.
De wenschelijkheid is voorts gebleken,
om de Zaanstreek over te brengen naar het
gebied van den Raad van Arbeid te Alk
maar.
Een commissie, bestaande uit de heeren
Werker, benoemd lid van het bestuur der
Rijksverzekeringsbank, Groeneveld, chef
van de afd. Arbeidsverzekering van het
Departement van Sociale Zaken en Wiliert
van Hoogland, voorzitter der vereeniging
van Raden van Arbeid, is opgedragen den
Minister voorstellen te doen aangaande
wijziging der bestaande verdeeling van het
grondgebied der Raden van Arbeid.
Binnenkort is een algemeene maatregel
van bestuur te verwachten, waarin een en
ander zal zyn vervait.
ENKELE LOCAALSPOORWEGEN
WORDEN OPGEHEVEN.
Ingediend is een wetsontwerp strekken
de tot naasting op 1 Januari 1935 van de
spoorwegen: van Medemblik naar Hoorn;
van Nijkerk over Barneveld naar Ede; van
Neede naar Hellendoorn; van Deventer
over Raalte naar Ommen; van Dinxperlo
naar Varsseveld; van Leeuwarden over
Stiens over Sint Jacobi Parochie naar Har-
lingen met zijtak naar Franeker.
Prijs taxe-gedeelte consumptiemelk.
De Crisis - Zui vel - C eïi tr ale maakt bekend,
dat voor de periode van 4 tot en met 10 Fe
bruari 1934, de prijs voor het taxe-gedeelte
van consumptiemelk, gekooht op regeer in gs-
contract, voor de verschillende soorten
melk, is vastgesteld op 6 1/4, 6 1/2 en 6 3/4
cent per liter en dat het bedrag der af
dracht op andere in consumptie gebrachte
melk is vastgesteld op 2 cent per Liter.
De vastgestelde prijs geldt „af boerderij".
Uitvoering Varkenswet.
Het Comité van Overleg inzake uitvoe
ring der Crisis varkens wet, waarby zijn
aangesloten de Ned. Bond van Varkenshan
delaren, de Ned. Bond van Grossiers in
levende en geslachte varkens, en de Ned.
Bond van Groothandelaren in varkens-
vleesch enz., heeft aan de Kamers van
Koophandel in Nederland een adres gezon
den, waarin medewerking wordt gevraagd
voor: Herstel van den normalen handel in
varkens, levend en geslacht, die voor dc
binnenlandsche consumptie zyn bestemd.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Groote rede van Hitier bij gelegenheid
van den eersten verjaardag van het Nat.
Socialistische regiem. (2de blad).
Een belangrijk wetsontwerp door den
Rijksdag aangenomen. (2de blad).
Göring tegen de monarchistische orga
nisaties (2de blad).
Ongunstig onthaal van het nieuwe Fran-
sche ministerie in de Kamer verwacht
(2de blad).
BINNENLAND.
Enkele locaalspoorwegen worden opge
heven. (1ste blad).
De opheffing van Raden van Arbeid.
(lste blad).
Overlijden van pastoor H. Brouwer.
(Kerkn., 2de blad).
Te Arnhem is gistermiddag op 53-
jarigen leeftijd vrijwel plotseling over
leden de heer P. M. Nieuwenhuis, in leven
directeur van het gemeentelijk electrisch
trambedrijf.
EEN VREEMD VERSCHIJNSEL.
HET DONKERE WEER VAN GISTEREN.
Gisteren heeft zich, waarschijnlijk over
een groot deel van het land, een vreemd
verschijnsel voorgedaan. Tegen elf uur
werd het daglicht, dat in de morgenuren
reeds niet sterk was geweest, gaandeweg
zoo zwak, dat het leek alsof de zon was
ondergegaan en tegen half twaalf heersch-
te er een vreemde duisternis, die ongeveer
een uur heeft aangehouden en slechts lang
zamerhand verdween zonder dat het ge
durende het verdere gedeelte van den na
middag helder licht is geworden. Tijdens
deze duisternis had de lucht een vreemde
geelbruine kleur en zag het er uit of in
het Noorden een zware bui opkwam,
waarna het ook nog een heel klein beetje
heeft geregend. Tot een zware regenbui is
het echter niet gekomen en er hebben zich
ook geen verschijnselen voorgedaan, die
anders tegelijk met buien voorkomen. Wy
hebben dan ook niet te doen gehad met
een regenbui in den eigenlijken zin.
Wat de oorzaak van de duisternis dan
wel geweest is valt niet zonder nadere be
richten uit te maken. Het is natuurlij k niet
uitgesloten, dat de duisternis eenvoudig het
gevolg was van het overtrekken van een
zeer dichte mistbank, die niet geheel en
al tot op den grond reikte maar daarmede
is niet de opvallend geelbruine kleur van
den hemel en van het overgebleven dag
licht verklaard. Het kan dus zijn, dat wy
te doen hebben 'met een zeer bijzondere
oorzaak. Voor alles zou het van belang zijn
te weten of het verschijnsel door het ge-
heele land is waargenomen en ik huop
dan ook, dat er lezers zyn, die my berich
ten willen zenden.
Daar voor gisterenavond een maansver
duistering was aangekondigd hebben veel
menschen gedacht aan een verband tus-
schen deze en de duisternis maar zulk een
verband is toch niet op goede gronden aan
te nemen. Voorloopig zal de oorzaak van
het vreemde verschijnsel wel onopgehel
derd blijven.
UIT DE OMGEVING
STOMP YVIJK.
St Joseph-Gezellen. Woensdag 7 Febr.
zullen enkele leden van de Joseph-Gez.-
vereeniging een uitvoering geven in „Het
Blessepaard", des avonds om 7.30 uur. Het
programma is als volgt: 1. Opening. 2. Ge
zellen lied. 3. Opvoering van „De firma
Aron Slootjes", blijspel in 3 bedryven.
