25ste Jaargans MAANDAG 29 JANUARI 1934 No. 7722 <z £cid4ch£(Soti/fca/iit DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per weeki 2.50 per kwartaal Ida onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal 'irranco per' post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTi Gewone Advertentiën 30 cent per rega TELEFOONTJES van ten noogste 30 woorden, v/aarln be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur es verhuur, koop en verkoop: f 0.50 DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN. V De oeconomie in dezen tijd. De oeconomie is altijd een der moeilijk ste, meest ingewikkelde wetenschappen ge weest. Maar vooral in dezen tijd is het 'n zeer ingewikkelde wetenschap! A1 s de geleerde oeconomen in de wereld het met elkaar eens waren, dan zouden cri sis en malaise gemakkelijker tot een goede oppossing kunnen worden gebracht.... Maar er zijn zoo veel verschillende inzich ten en gescheiden standpunten! De oeconomie in het klein, de huishoud kunde in het gezin is voor velen in dezen tijd nóg moeilijker. Men. begrijpt niet, hoé velen er nog ko men hoe huismoeders rondkomen met zóó weinig inkomen, uit onderneming of arbeid of steun, terwijl zij misschien nog bovendien aan het gezin den onschatbaren zegen schenken van 'n blij gezicht, uitstra ling van een rustigen geestHeldinnen, groote zielen in het Koninkrijk Gods, in wie ministers en grooten der wereld hun meerderen kunnen erkennen! De oeconomie is vooral in dezen tijd heel moeilijk. Maar voor den Christen zijn er toch regelen, die hem een klaar licht wer pen over veel wat anderen zorgen baart. Gisteren hoorden wij dit nog in een predi kant duidelijk uiteenzetten. Wij moeten, zoo zeide de gewijde redenaar, sober leven, maar niet, om het daardoor overgebleven geld op te potten, neen, om aldus anderen te kunnen mede deelen, te kunnen helpen. Ziehier de Christelijke oeconomie, een voudig, in slechts enkele woorden, aange geven voor allen, die meer inkomen heb ben, dan voor een sober levensonderhoud in hun staat en stand noodig is! Door eenzelfde overweging moet zich ook laten leiden een Christelijke Overheid. Bezuinigen, maar niet, om daardoor in het gevlei te komen van hen, die in bezuini gen een welkome reactie zie, doch om al dus gelden vrij te krijgen voor de leniging der maatschappelijke nooden, om te kun nen helpen de armen en behoeftigen, die anders honger en gebrek zouden lijden. Als ds vaderen vergaderen De Leidsche Begrooting 1934 Na vijf dagen het geklater van veel wel en kwaadsprekendheid in de ooren te heb ben gehad en zachtjes te zijn gaar gestoofd op het vuurtje der politieke debatten dit jaar werd over 't algemeen het spaar- brandertje gebruikt zijn wij eindelijk in den nacht van Vrijdag op Zaterdag terug gekeerd in een wereld, waar de begrooting van de gemeente Leiden niets meer was dan een vaag en ver gerucht. Vijf dagen begrootingsdebatten wat 'n indrukken! Wanneer wij in navolging van sommige gemeenteraadsleden daar over zouden willen zeggen alles wat ons op het hart lag, zou dit overzicht al zeer onoverzichtelijk van lengte worden. Daar om zullen wij ons houden aan het wacht woord van deze begrooting: bezuiniging en beperking. Bezuinigd is er op de uitgaven, volgens sommigen te veel, volgens anderen te wei nig; beperking is betracht in de debatten. Er was althans een streven tot beperking, al was het succes van dit streven niet al tijd even groot. De burgemeester had een beroep gedaan op de fractieleiders om zich zooveel mogelijk te bekorten en die kort heid ook aan hun volgelingen dringend aan te bevelen. De leiders waren bereid en hebben inderdaad het voorbeeld gegeven; speciaal de heer v. Eek (S.D.A.P.) die an ders steeds uren placht te spreken, heeft zich aanzienlijk beperkt. Doch de onder aanvoerders der socialistische gelederen beseften niet, dat in dezen tijd elk over bodig gesproken woord een propagandist is voor de fascistische gedachte. Zij draaf den onbekommerd door op hun stok paardjes, als kinderen voor wie hun speel tuig de geheele wereld vormt. De replie ken leverden al een zeer treurig beeld op; daar scheen het parool te luiden: nooit ongelijk bekennen, en al heb ik het ook mis gehad, daarom hoeft mijn tegenstan der nog geen gelijk te hebben. De begrooting is tenslotte toch nog in één week „onderdak gebracht", zooals de geijkte term luidt, dank zij het feit, dat de behandeling der artikelen ietwat gefor ceerd werd. Dit was te danken aan de wei gering van Ged. Stat.en om de algemeene machtiging tot het doen van uitgaven te verlengen na 1 Februari. Volgens het sy steem van de Gemeentewet staan de ge meenten in hun financieel beheer onder controle van Ged. Staten; zij moeten ook de begrooting goedkeuren. Zoolang de be- grooting 1934 nog niet was vastgesteld, ge schiedden de gemeentelijke uitgaven na 31 December 1933 derhalve ongecontro leerd en daarvoor was machtiging noodig. De weigering om deze machtiging te ver lengen maakte dus aanvaarding der be grooting voor 1 Februari noodzakelijk. Er is een tijd geweest, waarin een dergelijke weigering beantwoord zou zijn geweest met de opmerking: „Ged. Staten kunnen wel trachten op die manier onzen parle mentairen arbeid te saboteeren, meneer de voorzitter, maar wij kunnen ons daardoor niet laten weerhouden om te zeggen wat wij meenen te moeten zeggen. De verant woordelijkheid kome over de hoofden der Staten". De tijden zijn veranderd. Een belangrijke beperking is ditmaal be reikt in de jaarlijksche lawine van voor stellen en moties. Het aantal was thans gereduceerd tot ongeveer 50 pet. van dat van verleden jaar. Zooals niet anders te verwachten was, is een 30-tal dezer voor stellen en moties verworpen, een viertal is aangenomen tegen het advies van B. en W., een enkele is overgenomen door het college en een paar zijn om praeadvies ge gaan. Sommige zijn ingetrokken. Verschei dene van deze voorstellen kantten zich tegen.de een of andere door B. en W. voor gestelde bezuiniging. Zoo moest een bedrag van 10.000 bezuinigd worden op de sub sidie aan de Vereeniging Schoolkindervoe ding en -kleeding. Wij kunnen ons voor stellen, dat B. en W. slechts noode tot deze bezuiniging zijn overgegaan. Het is waar, het mes moet er in en dat doet pijn en deze subsidie was vrij hoog, als men ze vergelijkt met andere gemeenten; maar hier is de vraag niet ongewettigd, of het mes niet te diep wordt gestoken. Een stop zetting van de voeding gedurende een paar maanden lijkt ons onvermijdelijk, tenzij er intusschen nieuwe bezuinigingen worden gevonden, die het mogelijk maken deze pijnlijke operatie wat te verzachten. In dit vertrouwen is het meerendeel van den raad met B. en W. meegegaan. Het ging overigens om een te groot bedrag dan dat de raad zich een afwijzing durfde per- mitteeren. Uitdrukkelijk heeft de R. K. Raadsfractie zich echter het recht voor behouden, op deze bezuiniging in den loop van het jaar later terug te komen, en het nu vastgestelde bedrag weer te verhoogen. Stoutmoediger was de Raad in het af wijzen van kleinere bezuinigingen, zooals een loonsverlaging van de 4 suppoosten bij de Lakenhal en afschaffing van grati- ficaties bij jubilea. Zelfs werd een subsidie weder ingevoerd, en wel ten behoeve van J een Teekenvereeniging, en met 75. j werd het cultureele peil van Leiden gered! I Een belangrijk onderdeel der begrooting vormde ook het overhevelen van 80.000 I uit de (geraamde) winst van de Leidsche J Duinwater Mij. in de gemeentelijke schat kist. Aanvankelijk verzette de heer Don ders zich daartegen, op grond van het zoo juist verschenen rapport der Rijkscommis sie voor Drinkwatervoorziening, waaruit bleek, dat Leiden er voor moest zorgen, over 10 jaren gereed te zijn met een plan om water van elders te betrekken, daar de watervang in de duinen dan niet meer toe reikend zou zijn. Deze mededeeling ver wekte eenige sensatie. Er is echter geen sprake van dat de watervang in de duinen binnen 10 jaar (bij totstandkoming van kanalen-uitbreiding, waarvoor reeds gere serveerd is) geen druppel zoet water meer opleveren zal; maar: over 10 jaar zullen wij er niet meer genoeg aan hebben; dan moeten dus nieuwe en zeer dure werken zijn uitgevoerd voor een andere water voorziening. Dit is evenwel geen reden, om nu daarvoor te gaan sparen, in een tijd dat wij het geld zoo dubbel en dwars noo dig hebben, meende wethouder Goslinga. Iets anders zou het geweest zijn, indien men de bestaande reserves zou hebben aangetast. Daarmee zou men het bedrijf hebben geschaad en dat zou een even on verantwoordelijke politiek zijn geweest, als de S. D. A. P. voorstaat ten opzichte van de gemeentefinanciën. Het socialistische standpunt is wel begrijpelijk doch het is kortzichtig. Voor wie niet verder denkt is het idee inderdaad niet kwaad, om onze spaarpot aan te spreken in een tijd dat wij het geld noodig hebben, maar wie verder denkt, ziet het gevaar, dat men loopt, wan neer men geen reserve achter den rug heeft. Er mag dan ook niets gebeuren of direct derailleert het karretje en dan zou den de gelden voor steun en andere sociale maatregelen rigoreus moeten worden ge snoeid. Neen „nach Beerta gehen wir nicht". Ten slotte nog iets over het incident BeekenkampGroeneveld. De heer Bee kenkamp (A. R.) had naar aanleiding van een bepaalde film, welke de Centrale Keu ringscommissie onbegrijpelijkerwijze heeft doorgelaten, een gemeentelijke na-keuring bepleit. En inderdaad moet worden toege geven, dat ook hier soms films worden ver toond, die den wensch naar een strengere keuring levendig maken. Dat wordt toege geven ook door menschen, die werkelijk niet preutsch of „Weltfremd" zijn. Het gaat hier dikwijls om films, die veel kwaad doen aan minder evenwichtige geesten, zonder dat daartegenover ook maar eenig goed staat, dat anderen ervan zouden kun nen opsteken: films, waaraan men niets verliest als men ze niet ziet. Met den voor zitter zijn wij het eens, dat een nakeuring hier in Leiden practisch niets zou uithalen in verband met de Bioscoopwet. Maar al lerminst kunnen wij goedkeuren de be strijding van den heer Groeneveld (S. D. A. P.) Zijn z.g. sterk sprekende argumen ten zijn oppervlakkige kletspraat en niet eens origineel. Bovenal was echter de wijze, waarop hij zijn „argumenten" naar voren bracht, zóó stuitend en grof, dat de heele rechterzijde volkomen terecht de zaal verliet en de voorzitter hem een klin kende afstraffing bezorgde. Hoe de S. D. A. P., die zich min of meer solidair ver klaarde met haar p.g., zich nog zoo teerge voelig durft aanstellen wanneer het Wil helmus wordt gezongen, is ons een raadsel. Mr. H. G. BINNENLAND RADEN VAN ARBEID. Opheffing van enkele te wachten? Het „Huisgezin" weet mede te deelen, dat de minister van Sociale Zaken besloten zou hebben, de Raden van Arbeid in De venter, Goes, Brielle, Winschoten, Sneek, Tiel en Tilburg op te heffen. Ambtsaanvaarding Mr. Romme aan de R. K. Handelshoogeschool. Mr. C. P. M. Romme, lector iin de sociale wetgeving, zal hedenmiddag 4 uur zijn ambt aan de R. K. Handelshoogeschool aan vaarden met een openbkre les in het audi torium vain het Conservatorium der R. K. Leergangen. Behandeld wordt het onder werp: „Het begrip „Arbeid" naar Neder- landsoh recht". DE KATHOLIEKE RAAD VOOR DEN HANDEL. Zooals wij reeds eerder hebben bericht werd de hierboven genoemde Raad het vorig jaar te Nijmegen gesticht. Het doel dezer stichting is het bevorde ren van kennis omtrent en toepassing van de handelsmoraal naar Katholieke begin selen. Dit doel zal worden nagestreefd door het geven van adviezen, het beslis sen van geschillen, eventueele publicatie daarvan met goedvinden der betrokkenen en alle andere middelen, welke voor dit doel bevorderlijk kunnen zijn. Wat zijn samenstelling betreft, bestaat deze Raad uit twee groepen van leden: be slissende en raadgevende leden. Beslissen-, de leden zijn Katholieke moraal-theologen; raadgevende leden zijn Katholieken, die bijzondere kennis bezitten aangaande eeni ge wetenschap betreffende den handel. De vaststelling van een advies of een uit spraak geschiedt door het besluit van de daartoe aangewezen beslissende leden, die bij de behandeling worden bijgestaan door de raadgevende leden en eventueel ook door speciale deskundigen worden voorge licht. Het is de bedoeling, elk geval door een zoo klein mogelijk aantal personen te oen behandelen. Voorzitter van den „Katholieke Raad voor den handel" is Prof. J. B. Kors O.P., Hoogleeraar in de Moraal-theologie aan de R. K. Universiteit te Nijmegen, Secretaris Prof. H. A. Kaag, Hoogleeraar aan de R. K. Handelshoogeschool te Tilburg, Penning meester Dr. A. B. A. van Keteel, te Bloe- mendaal. Verdere leden zijn thans Mr. Dr. D. Beaufort O.F.M., Prof. Dr. M. J. Cobben- hagen, Prof. Dr. R. F. Hegge, Prof. Mr. Dr. E. v. d. Heyden, Ir. Dr. F. C. Huygoen, Mr. G. C. J. Kropman, Prof. Mr. Dr. W. P. J. Pompe, Prof. Mr. Dr. Ch. Raaymakers S.J., Prof. Dr. F. Tummers S.J., Prof. Dr. F. A, Weve O.P. Om aan het bestaan en de werking van den „Katholieke Raad voor den Handel" de noodige bekendheid te geven, te propa- geeren in voorkomende gevallen hiervan gebruik te maken en de gelden bijeen te brengen, die voor een goede functionering van dezen Raad noodzakelijk zijn, is op een vergadering, die dezer dagen in Utrecht gehouden werd, een Propaganda-Commissie gevormd. Voor deze vergadering bleek bij velen, die op het gebied van handel en industrie een vooraanstaande plaats innemen, een bijzondere belangstelling te bestaan. De spreker op deze bijeenkomst was prof. Kors. Daar is een reactie gaande, aldus spre ker, van onze jongere generaties tegen alle verwording in het moderne leven. Wij zijn wakker geschud in velerlei opzicht. Ook op handelsgebied hebben wij ons van onze zelfverblinding vrij te maken. Ziedaar het doel waartoe de R. K. Handelsraad wil meewerken. Hij beoogt het bevorderen van kennis omtrent en toepassing van de han delsmoraal naar katholieke beginselen. Is daarvoor zulk een raad noodig? Het mo derne zakenleven is niet zoo eenvoudig. Het is van een ingewikkeldheid welke den mo raaltheoloog dikwijls het spoor bijster maakt. Om derhalve de zedelijke beginse len, welke het zakenleven te beheerschen hebben, goed te kunnen toepassen, zal voorlichting door deskundigen op handels gebied noodzakelijk zijn. Vandaar dit sa mengaan van moraaltheologen en deskun digen op het gebied van den handel. Beider kennis is noodig om tot een goed inzicht te kunnen geraken. Na deze met groote aandacht gevolgde inleiding werden verschillende vragen ge steld, waardoor karakter, beteekenis en werkwijze van dep „Katholieke Raad" van verschillende zijden nog nader konden wor den belicht. Zoozeer waren de aanwezigen van het groote en bijzondere nut van den „Katho lieke Raad voor den Handel" overtuigd, dat zij zich allen zoo goed als zonder uit zondering als lid van de Propaganda-Com missie voor dezen Raad opgaven en hun financieelen steun toezegden. Het vertrouwen werd uitgesproken, dat waar het nu toch voor iedereen wel dui delijk moest zijn, welke verwarring ontstaat indien een ieder maar volgens eigen inzicht of niet voldoend gefundeerd advies door gaat te handelen, nog vele goedwillende katholieken tot de bestaansmogelijkheid van den „Katholieken Raad voor den Han del" ongetwijfeld zouden willen bijdragen. Besloten werd de volgende heeren te ver zoeken zich tot een bestuur van 5 of 7 leden te vormen, dat als intermedair tusschen den „Katholieke Raad voor den Handel" zelf en de leden van de propaganda-commissie van dezen Raad optreedt: A. J. M. van Iersel (N.V. „Kwatta"); F. C. Huygen (N.V. Huygen en Wessels, In genieurs-bureau); H. Nelissen (Uitg.); B. J. A. Nijdam (N.V. Chem. Fabr. „Rhenus"); J. Nijst (Accoutant); Fr. Schoemaker Lzn., (Meubelfabrikant); J. F. van Seume- ren (N.V. Teerbedrijf Uithoorn); L. C. F. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De oppositie in de gelijkgeschakelde Evangelische Kerk gebroken (4de blad). De Duitsche regeering stoort zich niet aan de Katholieke Kerk inzake de sterilisatie- wet. (4de blad). Het Fransche kabinet eindelijk gevallen onder den druk der publieke opnie (4de blad). Groote ellende langs de Gele Rivier in China. (Buitenl. Ber., 4de blad). BINNENLAND. Het 40-jarig jubileum van den Alg. Ned. Zouavenbond (4de blad). De Kath. Raad voor den Handel bijeen. (lste blad.). De loonsverlaging bij de spoorwegen, (lste blad). Zal het aantal Raden van Arbeid worden ingekrompen, (lste blad). Muur van een graanpakhuis te Veghel ingestort. Arbeider gedood. (Laatste Be richten). Gaslucht te Boxtel. (Gem. Ber., 3de blad) Sportvlieger bij Rotterdam neergestort. (Luchtvaart, 4de blad. SPORT EN WEDSTRIJDEN. Ajax kampioen van Af deeling I (2 de blad.) De voetbal-competitie (2de blad). Bij de schermwedstrijden voor profs, won Paoli het kampioenschap van Nederland, (lste blad). De samenstelling van het Zwaluwen team tegen de Roode Duivels (lste blad). De veldloopen van de Bataven. (2de blad). De derde ronde van de schaakkampioen schappen Leiden en Omstreken. (2de blad). Het Europeesche kampioenschap schoon- rijden door Son ja Henie gewonnen (2de blad). Internationale schaatswedstrijden te Oslo (2de blad). M. Smulders (N.V. Mach. fabriek Fr. Smul ders); J. v. Vlijmen (N.V. Boldoot). Zoolang de definitieve samenstelling van dit bestuur nog niet heeft plaats gehad, werd als adres van het Propagandasecreta- riaat voor het in ontvangst nemen van bij dragen, zoowel als voor het verzenden op aanvraag van Statuten, Huishoudelijk Re glement en eventueele andere publicaties van den „Katholieke Raad voor den Han del" aangewezen: Hasebroeklaan 43, Bilt- hoven. DE VERJAARDAG VAN DEN EX-KEIZER Omtrent de viering van den 75sten ver jaardag van den ex-Keizer vernemen wij, dat Generaal Mackenzen Zaterdag- op hun- ze Doorn is aangekomen om de gelukwep- schen van het oude leger aan den Keizer over te brengen. Ook rijkspresident von Hindenburg had gelukwenschen gezonden, de Koningin-Moeder zond bloemen. In de toespraak, die Pastor Snellen Za terdagochtend bij de godsdienstoefening heeft gehouden, heeft hij er op gewezen, dat de Keizer na zijn vroegeren luister steeds vol vertrouwen is gebleven op zijn Heiland, het Vaderland en zijn Volk. Dit vertrouwen is thans in zooverre gerecht vaardigd gebleken, dat Duitschland sedert een jaar weer nationaal geregeerd wordt. Voor zoover bekend heeft Pastor Snellen niet gesproken over de mogelijkheid van een terugkeer van den Keizer naar Duitsch land. Aan den lunch heeft alleen Markgraaf Von Meiszen het woord gevoerd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1934 | | pagina 1