DAGBLAD VOOR LEDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN 25ste Jaargang WOENSDAG 24 JANUARI 1934 No. 7718 2)<z CcicLtöfieGoii/fcaitt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week i 2.50 per kwartaal tij onze Agenten 20 cent per week 2.80 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten noogste 3U wooraen. v/aarln b*> betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur as verhuur, koop en verkoop: 0.50 DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN. V Een Duitsch feestlied. Gelukkig is het in ons land met het aan- kweeken van een stemming, een afkeer van of haat tegen de Duitschers gebleven bij enkele zeer afkeurenswaardige en ver foeilijke op zichzelf staande gevallen. Wij mogen en willen niet een anti- Duitsche gezindheid kweeken, al zijn wij het met veel van wat in Duitschland ge schiedt niet eens. Wie een voorstander is en welke Christen is dat niet! van de internatio nale ontwapening moet beginnen met zooveel in zijn vermogen is mee te wer ken aan de moreele ontwapening. En met dit ontwapening is het, helaas, nog altijd zoo droevig gesteld. Niet het minst droevig in Duitschland. Het „Limburgsch Dagblad" vertelt ons van een feest op een school voor Duitsche kinderen in Heerlen. „In de meeste liederen welke de kin deren zongen of in koor uitspraken, onder de straffe leiding van een nog heel jongen onderwijzer die den oorlog niet heeft meegemaakt en ook er absoluut geen Ahnung van schijnt te hebben waren onchristelijke worden als: vijanden, bloed, wraak en nog meer van dat „liefs" schering en inslag. Van een lied was het refrein: „Deutschland erwache, und Juda den Tot". We schrokken er van dit uit rei- nen kindermond te hooren. Mogelijk weten de meesten dier kleinen niet eens, wat Juda is en iepiand zeide ons, dat men „Juda" hier meer als een collectief begrip moest opvatten, maar hoe komt men er dan toch bij, om onschuldige kinde ren een dergelijk onchristelijk refrein te laten zingen. We vroegen een katho lieken Duitscher, of hij het met den in houd dier liederen eens was. Niet hee- lemaal, antwoordde hij, maar men moet niet vergeten, dat het producten zijn van een verhitten tijd. Alles goed en wel, merkten wij nog op, dat is toch geen reden, om de schooljeugd die „verhitte producten" met alle macht in te pompen. Kan men de Duitsche eer dan wer kelijk niet anders redden, dan met bloed en wraak? Een zoo opgeleide jeugd roept wis en zeker eens om wraak en bloed en dan kan de frisch-fröhliche Krieg" weer beginnen." Als wij dien geest als even bedroevend als verbijsterend betreuren en zoo scherp mogelijk veroordeelen dan ligt daarin als eerste conclusie, dat ons volk zich vrij moet blijven houden van een derge lijke mentaliteit, een geest van haat of afkeer. BINNENLAND COLLECTIEF CONTRACT IN DE SIGARENINDUSTRIE. Gelijk gisteren gemeld, hebben de beide werkgeversorgan isaties in de sigaren in dustrie, de Ned. R. K. Vereeniging van Si garenfabrikanten en het Verbond van Si garenfabrikanten in Nederland per 1 Fe bruari het collectief contract met de werk nemersorganisaties opgezegd. Na zeer langdurige onderhandelingen was deze overeenkomst, inhoudende o.a. loons verlaging voor diverse vakgroepen, verle den jaar in Juni geteekend. De contractee- rende arbeidsorganisaties waren de Ned. Sigarenmakers- en Tabaksbewerkersbond, de Ned. Federatie van Sigarenmakers en de R. K. en Chr. organisaties. Het contract was aangegaan voor onbepaalden tijd, met inachtneming van een opzeggingstermijn van twee maanden. Derhalve loopt het op 1 April as. af. De werkgeversbonden hebben bij de op zegging medegedeeld, dat de thans gelden de loonen en arbeidsvoorwaarden ook na 1 April gehandhaafd worden, totdat wijzi ging noodzakelijk geacht zal zijn. Van de zijde van het bestuur van den Ned. Sigarenmakers- en Tabaksbewerkers- bond deelt men ons mede, dat de laatste mededeeling er op zou wijzen, dat voorloo- pig geen besprekingen over een nieuw contract gehouden zullen worden. DE COMMUNISTEN EN DE N.S.B. Vragen van het Tweede Kamerlid Schalker in verband met een weinig houvast bieden de publicatie in De Tribune. Het communistische Tweede Kamerlid Scnalker heeft, naar de Tribune meldt, de volgende vragen gericht tot den minister van justitie: 1. Heeft de minister kennis genomen van de publicaties in het dagblad De Tri bune van 22 Januari 1934, alsmede van de bij deze vragen door ondergeteekende over legde documenten, betreffende een door fascistische elementen beraamden spoor- 2. Is de minister niet van meening, dat deze feiten en de door A. Mussert als lei der van de N.S.B., in zijn interview met het dagblad de „Telegraaf" van Woensdag 10 Januari 1934, uitgesproken verwachting van spoorweg-ongelukken in de toekomst, ernstige verdenking wekken, dat de N.S.B. in deze plannen is betrokken? 3. Welke maatregelen denkt de minister te nemen, om de bevolking voor het ge vaar, dat blijkens al deze feiten, van de zijde der fascistische organisaties dreigt, voor de toekomst te vrijwaren? Volgens de genoemde publicaties in De Tribune heeft een zekere G. Schippers uit Dordrecht, wiens verklaring wordt beves tigd door W. van Dijk aldaar, bezoeken ge had van een provocateur onder den naam H. H. Kraai, die van plan was den Parij- schen exprestrein te laten ontsporen. Zijn voorgewend oogmerk was, dat de C.P. dan ■verboden zou worden, zoodat zij illegaal moest gaan werken, hetgeen volgens hem eerst een goede comm. partij zou opleveren. Zijn werkelijke bedoeling zou alleen zijn geweest dezen aanslag aan de Comm. Partij toe te laten schrijven. Schippers moest zich dan eerst bij de partij aansluiten om het bewijs van haar schuld te fourneeren. Kraai stond nog met een vierden persoon in ver binding, die tweede secr. van de groep Den Haag der nat.-soc. was; die voorts het benoodigde geld zou geven en die alleen nog een onderhoud met ir. Mussert van de N.S.B. moest hebben. Vóór het tot dit on derhoud kwam, hadden Schippers en van Dijk zich teruggetrokken, waarop zij be sloten de zaak ruchtbaar te maken. De heer Schalker heeft zich in naam van de comm. Tweede Kamerfarctie naar den voorzitter der Tweede Kamer en den ma- nister van justitie begeven en het origineel van de verklaring van Schippers en Vaai Dijk bij hen gedeponeerd. Het in de vragen mede genoemde inter view van den heer Mussert met de Tele graaf had betrekking op het dezer dagen ook in vragen van het Tweede Kamerlid mr. Boon ter sprake gebrachte en in groot aantal te Amsterdam verspreide strooibil jet van de N.S.B., waarmede ir. Mussert zijn volkomen instemming heeft betuigd. Daarin staat, dat in Amsterdam „de com munistische misdadigers, die uit Duitsch land verdreven zijn", in samenwerking met de Communistische Partij Holland en an dere revolutionnaire partijen, op Vrijdag 22 December 1933 de telefooncentrale in brand hebben gestoken ter voorbereiding van het plan om op Zaterdag 23 December 1933 in Amsterdam oproer en plunderingen te verwekken. Het daarmee beoogde ge volg van oproer en plunderingen was dit maal nog niet ingetreden wegens uitge breide politiemaatregelen, hoezeer overi gens de Overheid in Nederlatnd bang „voor dit bandietengespuis" is. En voorts had de heer Mussert verklaard: „Als er gezegd wordt: wat brandt er morgen? wil ik er nog aan toevoegen: welk spoorwegongeluk is er eerstdaags te verwachten?" SPOORWEGTEKORTEN. In 1933 18 Vs millioen minder ontvangen dan in het voorafgaand jaar. De geschatte ontvangsten van de maand December 1933 bedragen (de cijfers tus- schen haakjes zijn die over hetzelfde tijd vak van 1932): Reizigers 4.469.300 4.930.432); Bagage 59.300 72.536); Brief- en pakketpost 260.000 300.000); Goederen 5.013.800 4.949.245); Leven de dieren en lijken 80.400 65.215); Di versen 164.000 199.907); Totaal gene raal 10.048.200 10.518.828). In Decem ber 1933 minder 470.328.36. Totale ontvang sten van 1 Januari tot en met uit. Dec. 1933 121.015.039 139.535.290). In 1933 dus minder 18.520.250.19. „Hon zee" of „Hon vast" Onder dezen titel heeft de R.K. Staats partij een brochure uitgegeven, waarin een beschouwing wordt gewijd aan het fascis me of nationaal-socialisme. Er is reeds een aanzienlijk gedeelte door den Centralen Propagandadienst (Maurits- kade 25, 's Gravenhage) geplaatst. nET UITTREDEN VAN BURGEMEESTER JANSONIUS UIT DE SJJ.A.P. De redenen daarvoor Naar aanleiding van het bedanken van burgemeester Jansonius van de S.D.A.P. heeft de Leeuwarder Crt. een onderhoud gehad met den uitgetredene, die het vol gende meedeelde. (Wij zijn er van over tuigd, dat meerdere sociaal-democraten, die nog niet zijn uitgetreden, over ver schillende punten denken als de heer Jan sonius. Red. L. Crt.). Principieel ben ik niet van meening ver anderd. Het kapitalistisch productieproces met zijn crisis, ellende, oorlogen enz. moet vol gens mijn zienswijze plaats maken voor een ander productiestelsel en dit kan m.i. niet anders zijn dan het socialistische. Der halve ben ik nog socialist. Ik heb bedankt, omdat ik mij met de tac tiek der partij niet kon vereenigen. Dit is geen kwestie van weken, maar van maan- üen en nog eens maanden. Herhaaldelijk heb ik er bij stil gestaan om mijn bedank brief in te zenden, maar de banden, die mij met de beweging verbonden waren sterk en het viel niet gemakkelijk deze te ver breken. Ik ben reeds lid van den ouden sociaal- democratischen bond geweest, den voorloo- per S.D.A.P., maar trad met verschillende personen, waarvan velen thans nog een leidende positie in de S.D.A.P. vervullen, uit, omdat de bond onder invloed van Do- mela Nieuwenhuis meer en meer koers zette naar het anarchisme. Toen dan ook een oproep kwam om een nieuwe partij op te richten, heb ik d'aaraan gevolg ge geven en ik was een van de 64 personen, die op 26 Augustus 1894 te Zwolle de S.D. A.P. oprichtten. Aan de propaganda voor de nieuwe partij heb ik ijverig deelgeno men. In 1897 was ik voorzitter van het ver kiezingscomité, dat Tioelstra voor het kies district Tietjerksteradeel in de Kamer bracht. In 1899 werd ik lid van den raad van Smallingerland. Ik bleef dat tot 1910, toen ik uit Drachten vertrok. In 1911 werd ik lid van den raad van Leeuwarderadeel, zulks tot 1917, toen ik benoemd werd tot Gedeputeerde. Inmiddels was ik in 1904 lid van de Provinciale Staten van Fries land geworden, van -welk college ik het eer ste sociaal-democratische lid was. Tot op heden ben ik lid van dit colleee gebleven. Waar ik miin mandaat als Statenlid uit handen der S.D.A.P. ontving, voelde ik mij verplicht dit thans ter beschikking te stel len. Dit viel mii zwaar, wat te begriioen is, als men weet, dat ik het bijna dertig jaar vervuld heb en voorzitter der Statenfrac tie was. Trouwens u zult wel begrijpen, dat mijn bedanken als lid der S.D.AJ?. niet gemak kelijk was. Maar het moest er toe komen. Ik heb lang geaarzeld. Hier ligt nog een brief van maanden her, waarin ik verklaar als lid der S.D.A.P. te bedanken. Ik kon er destijds niet toe komen hem te verzenden. Er zijn echter momenten in het leven, dat men een besluit moet nemen. Ik heb niet bedankt ten gevolge van een bijzondere om standigheid, maar een psychologisch mo ment deed mij besluiten. En nu de redenen van mijn bedanken: 1. Er is in de partij een zeer nauw con tact gekomen tusschen de politieke bewe ging en de vakbeweging. En hoe groot voorstander ik ook ben van de vakbewe ging, ik acht zoo'n nauw contact absoluut verkeerd. Dit mag geen beteekenis hebben in de dagen van hoogconjunctuur, maar in tijden van daling openbaren de bezwaren zich wel. Men weet welk een geweldigen strijd het overal kost om de loonen van hc1 Overheidspersoneel door de financieele omstandigheden noodzakelijk geworden, te verlagen. En nu deed zich bijna altijd het geval voor, dat de sociaal-democraten in de vertegenwoordigende lichamen optraden als de pleitbezorgers van het personeel in over heidsdienst. Voor de democratie en het parlementaire stelsel in het algemeen is dit funest. De bewijzen daarvoor zijn talrijk. Men denke b.v. aan Amsterdam, waar drie zeer bekwame s.d.-raadsleden wegens mee- ningsverschil met de federatie moesten be danken, en wat er gebeurd is met de Sta ten van Groningen en voorts aan de be kende ZaandamscKe kwestie. Ik kan zoo iets niet anders zien dan als .jen bevorde ring van het fascisme, waarvan ik als de mocraat een groot tegenstander ben. Het is natuurlijk niet de bedoeling, maar door zulk optreden krijgt het fascisme een voe dingsbodem. 2. Ik meen, dat de partij niet duidelijk en onomwonden genoeg de muiterij op de „Zeven Provinciën" heeft veroordeeld. Vele leden der S.D.A.P. hebben wel is waar deze muiterij afgekeurd, maar de partij had toch schemer stelling kunnen en moe ten nemen in deze zaak. 3. Ten opzichte van het Hoofd van den Staat schiet men in de S.D.A.P. ook tekort. Vooral het negeeren van het Staatshoofd bij de opening der Staten-Generaal keur ik af. 4. De partij spaart te veel de kool en de geit inzake het standpunt der legaliteit. Ik vind het verkeerd, dat men zich niet dui delijk en ronomwonden en voor ieder mensch verstaanbaar heeft geplaatst op het standpunt der legaliteit. 5. De verschillende regeeringsdaden en daden van gemeentebesturen gedaan in de ernstige tijdsomstandigheden worden veel te scherp gecritiseerd. Ook ik neem niet alle regeeringsdaden voor mijn rekening, maar dat er in dezen tijd harde maatrege len noodig zijn staat vast. Een zoo scherpe critiek heeft mijn sympathie niet. Dit zijn wel de voornaamste redenen, welke mij na veel inwendigen,. strijd tot uittreden noopten. Hier komt nog iets bij: In heel veel gevallen is de inhoud der Arbeidspers mij antipathiek, n.l. te eenzij dig en ook te sensationeel. En voorts herhaaldelijk kwam ik in den raad in conflict met mijn eigen partijge- nooten. Ik wil niet zeggen, dat ik altijd ge lijk had, maar zulke dingen zijn toch on aangenaam voor hen, zoowel als voor mij. Zoo heeft het debat over de loonpolitiek in 3932, later over de personeele belasting en nu weer de strijd over de boventallige on derwijzers een onaangenamen indruk op mij gemaakt. Alles te zamen heeft mii ge noopt voor mijn lidmaatschap der S.D.A.P. te bedanken. INVLOED ARBEIDSLOON OP KOST PRIJS PRODUCTEN Rapport van Hoogen Raad v. Arbeid De Hooge Raad van Arbeid, die Zaterdag j.l. vergaderde onder leiding van zijn voor zitter mr. P. J. M. Aalberse, heeft een rap port vastgesteld met betrekking tot het door het Centraal Bureau voor de Statis tiek ingestelde onderzoek naar den invloed van het arbeidsloon op den kostprijs der producten. Dit onderzoek geschiedde naar aanleiding van een motie door den raad in zijn vergadering van 4 Juli 1931 aangeno men. De groote meerderheid van den raad spreekt zich ervoor uit, dergelijke onder zoekingen van tijd tot tijd te herhalen. Met 27 teeen 14 stemmen wordt tevens de wen- scheliikheid uitgesproken, den invloed van de rationalisatie verder te onderzoeken. Een groote minderheid van den Raad (19 tegen 21 stemmen) was van oordeel, dat het ondernemersloon bij het bepalen van het „arbeidsloon" niet in aanmerking genomen behoort te worden. Voorts wordt het rapport de wensch naar voren ge bracht om splitsing aan te brengen in eigenlijke productiekosten en distributie- kosten. Tenslotte bepleit een meerderheid van den Raad nader te doen onderzoeken, wel ke afzet vermeerdering het gevolg zal zijn van een kostprijsverlaging. Nadat een voorstel om den minister te adviseeren het voorontwerp van wet, hou dende wettelijke regelen inzake het erken nen en subsidieeren van vereenigingen met werkloozenkas en de instelling van een crisiswerkloosheidsfonds. was ingetrokken in verband met de ernstige bezwaren, waar onder van formeelen aard. dJe daartegen van verschillende zijden waren ingebracht, werd de behandeling van het betreffende conceot-advies uitgestald tot de volgende vergadering, welke 17 Februari a.s. zal plaats hebben. De vergadering werd bijge woond door den minister van Sociale Za ken. PRIJS VAN TAXE-MELK. De crisis-zuivel-centrale maakt bekend, dat voor de periode van 28 Januari tot en met 3 Februari, de prijs ->or het taxe-ge- deelte vam conoumptiemelk, gekocht oo re- geerin.gscon tract, voor de versohillende soorten melk, is vastgesteld op 6 1/4, 6 1/2 en 6 3/4 cent per liter. Het bedrag der afdracht op andere in consumptie gebrachte melk, zal voor den aanvang van bovenbedoelde periode nog nader worden bekend gemaakt. De vastgesteld prijs geldt „af boerderij". „De Princevlag". De Vereeniging „De Princevlag" is uit- genoodigd op 16 Juli a.s. mede te werken bij de feestelijke opening van de Nether- larid Exhibition in Dorland Hall te Lon den. Het ligt in de bedoeling, dat het Haag- sche of Amsterdamsche Vlaggenvendel van de Vereeniging „De Princevlag" met één der I Princevlag tamboers- en pijperskorpsen den dag voorafgaande aan de opening een tocht door de City van Londen maakt en vervolgens bij de opening der tentoonstel ling de eerewacht vormt voor de autori teiten. In een der eerstvolgende Hoofdbestuurs vergaderingen zal, na gepleegd overleg met het tentoonstellingsbestuur, nagegaan wor den of de uitnoodiging aanvaard kan wór den, waarna eventueel over het te zenden Vlaggenvendel en tamboers- en pij pers - i korps nader zal worden beraden. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De Fransche schandalen-reeks. (2de blad). Chineesch Turkestan verklaart zich on afhankelijk. (2de blad). De Missie heeft zware verliezen geleden door de aardbeving in Br.-Indië. (BuitenL Ber. 2de blad). BINNENLAND. Taxi te Leeuwarden te water gereden. De chauffeur verdronk. (Gem. Ber. 3de blad). De mazelen-cpidemie te Alem eiscbj Jn vierde slachtoffer iu hetzelfde gezl^ tGem. Ber. 3de blad). Felle brand in de uitspanning Freericks te Hillegersberg. (Gem. Ber. 3de blad). OVERTREDING DER ZEGELWET. Vijftig inwoners van Wassenaar en Den Haag zullen waarschijnlijk worden beboet. Naar wij vernemen zijn ongeveer vijftig inwoners van Wassenaar en Den Haag be boet wegens overtreding van de Zegelwet. Toen een Wassenaarsche belastingbetaler onlangs reclameerde omdat hij meende dat de fiscus hem te hardhandig had aange pakt, werden zijn papieren door een in specteur der belastingen aan een onder zoek onderworpen. Bij deze papieren bleek een groot aantal kwitanties te zijn voor be dragen grooter dan 10, welke niet van het tiencentsplakzegel waren voorzien. De kwitanties waren voor het meerendeel uit geschreven door winkeliers te Wassenaar en Den Haag. Zooals men weet, maakt men zich bij het verstrekken van kwitan ties voor bedragen van meer dan 10. zonder zegel schuldig aan overtreding van art. 34 van de Zegelwet. Zoo'n overtreder krijgt voor eiken vergeten plakzegel 100 boete, zooals in art. 39 van de Zegelwet is geregeld. De overtreders in het onderhavige geval ongeveer 50 in totaal ontvingen een brief van het kantoor van registratie, waar in wordt medegedeeld dat zij zullen wor den beboet en dat de gelegenheid open staat een request in te dienen. Naar wij ver namen, zou een Wassenaarsche slager in totaal 50 ongezegelde kwitanties hebben verstrekt, zoodat zijn boete formeel 5000 bedraagt. Van bevoegde zijde deelde men echter mede, dat deze boete in de practijk meestal veel lager is. Zij wordt bepaald door den directeur van het kantoor van registratie, die daarbij rekening houdt met de levensomstandigheden van den overtre der in kwestie, waarover de ambtenaren van de registratie hem adviseeren. Dit voorval zal zonder twijfel een waar- sohuwing zijn voor velen. Zij weten nu, dat het volstrekt noodzakelijk is, dat op kwitanties voor bedragen hooger dan 10 een plakzegel van tien cent wordt geplakt. „Vooruit". MEERDER CONTACT TUSSCHEN MIDDENSTANDSKRINGEN. Vergadering te Utrecht Naar wij vernemen heeft Dinsdagmid dag te Utrecht een vergadering plaats ge had van de Commissie van Overleg, ge vormd uit de drie Middenstandsorganisa ties en afgevaardigden van de Kamers van Koophandel uit geheel Nederland. De bijeenkomst geschiedde op initiatief van genoemde commissie, teneinde meer der contact tusschen de middenstands organisaties en de Kamers van Koophandel te krijgen en om de middenstandsbelangen te bespreken. De vergadering was zeer druk bezocht Niet minder dan 29 van de 36 Kamers van Koophandel hadden afgevaardigden gezon den. Diverse onderwerpen, de middenstands- belangen rakende (o.m. het op handen zijn de wetsontwerp inzake regeling van het uitverkoop wezen) werden besproken. Het ligt naar wij voorts vernemen, in de bedoeling deze bijeenkomst te herhalen. Het Pelikaan-comité. H. K. H. Prinses Juliana heeft aan het Pelikaan-Comité ten behoeve van het Na tionaal Luchtvaart Fonds een belangrijke bijdrage doen toekomen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1934 | | pagina 1