VRIJDAG 19 JANUARI 1934
No. 7714
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
VOORNAAMSTE NIEUWS.
25ste Jaargansr
e £cld)6efi^6oii/tcmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 tl
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone AdvertentiëD 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten noogste 30 wooraen, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
Een liberaal tot zijn katho
lieke landgenooten.
„De liberalen willen de producenten op
voeren van proletariaat tot arbeiders
schap" aldus de liberale prof. mr. C. W.
de Vries in een te Eindhoven gehouden
rede.
Wij weten niet, wat hiermede precies
door den spreker bedoeld is, maar hij zal
wel hebben willen zeggen, dat de liberalen
een arbeidersschap wenschen, die niet
slaafs maar zelfbewust aan de productie
deelneemt.
De hier geciteerde uitspraak is ontleend
aan een rede, die de spreker, prof. de Vries,
betitelde „als een woord tot zijn katholieke
landgenooten", en waarin hij zeide het te
betreuren, dat „ongeveer 40 jaar lang de
politieke partijpropaganda der katholieken
overdreven sterk was gericht tegen de
liberalen".
Dat de „politieke partijpropaganda" der
katholieken sterk was gericht tegen de li
beralen beter gezegd: zich vierkant heeft
gesteld tegenover het liberalisme, willen
wij niet ontkennen; wel dat hierbij zou zijn
overdreven.
Och, als de liberale spreker nu verkon
digt, dat de producenten moeten worden
opgevoerd van proletariaat tot arbeiders
schap, dan zal hij toch hierbij moéten er
kennen, dat de liberale politiek „ongeveer
40 jaar lang" niet, volstrekt niet in
dat streven heeft gelegen, daarop gericht
is geweest!
En, als wij in dezelfde rede van denzelf
den spreker lezen, dat hij „een groot be
wonderaar" is van de encycliek „Rerum
Novarum", dan is dit een nieuw geluid uit
het liberale kamp, waaruit we zelden of
nooit zulke klanken hebben vernomen.
De rede van prof. de Vries was niet al
leen bedoeld, om een cordialer verhouding,
meerdere toenadering tusschen katholieken
en liberalen te scheppen in het bijzonder
werden in dit verband, behalve de sociale
opvattingen, de vrij e-handel-pr inriepen van
de liberalen verdedigd maar had blijk
baar ook de strekking, om katholieken tot
de liberale Staatspartij te trekken! „Spre
ker heeft den indruk", zoo lezen we in een
verslag der rede, „dat er vele katholieken
zijn, en goed geloovig katholieken, die
staatkundig liberaal denken. Het begrip
„vele katholieken" is betrekkelijk; dat er
katholieken zijn, die staatkundig liberaal
denken, kunnen wij niet ontkennen! Maar
dezulken moeten 'ns goed lezen en over
wegen de encyclieken „Rerum Novarum"
èn „Quadragesimo Anno" en, als zij het
dan niet bij een platonische bewondering
laten, maar dienovereenkomstig willen
handelen, dan zullen ze niet langer staat
kundig liberaal denken!
BINNENLAND
EEN INDUSTRIEBANK IN LIMBURG.
De Raad van Bestuur van het Econo
misch Technologisch Instituut in Limburg
vergaderde gisteren onder voorzitterschap
van den Commissaris der Koningin in Lim
burg, mr. E. O. J. M. Baron van Hövell tot
Westerflier, en besloot zoo spoedig moge
lijk de oprichting van een Industriebank
in Limburg te verwezenlijken. Dit besluit
werd met algemeene stemmen genomen.
Ten behoeve der oprichting van deze
bank en ten einde de medewerking van de
daarvoor in aanmerking komende orga
nen te krijgen, zullen op Vrijdag 23 Fe
bruari a.s. met deze organen vergaderin
gen worden belegd, ondersch, te Maastricht,
Heerlen, Roemond en Venlo. Daar zal het
woord gevoerd worden door mr. E. O. J. M.
Baron van Hövell tot Westerflier, mgr.
prof. dr. H. A. Poels, de heer J. H. Mae-
nen, prof. dr. ir. H. C. J. H. Gelissen, J.
M. I. Schaepkens van Riempst en mr. R.
A. H. M. Gielen.
VOORONTWERP-AUTOMATENWET.
Automaten alleen aan de buitenzijde van
den winkel Een bijvulverbod.
De „Tel." publiceert enkele bepalingen
uit een voorontwerp van wet betreffende
den verkoop door middel van automaten.
Het eerste artikel van het ontwerp om
schrijft wat onder het begrip „verkoop-
automaat" begrepen moet woraen. Daaron
der verstaat de wet ieder toestel, waaruit,
heizij door inwerping van een of meer
geldstukken, hetzij, door betaling op andere
wijze van zich daarin bevindende voor
werpen of stoffen, die voorwerpen of stof
fen kunnen worden betrokken. Met ver
koopautomaten worden voor toepassing
der wet gelijkgesteld toestellen, welke op
verkoopautomaten gelijken en klaarblijke
lijk ten doel hebben, deze te vervangen.
De wettelijke bepalingen zullen niet van
toepassingtoepassing zijn ten aanzien van
verKoopautomaten bij rijkskantoren in
gebruik, noch ten aanzien van die auto
maten in openbare middelen van vervoer.
Het is verboden, zoo luidt een volgend
belangrijk artikel, voorwerpen of stoffen
aan het publiek te verkoopen door middel
van een verkoopautomaat, welke niet bij
een winkel behoort (onder „winkel" en
„winkelhuis" verstaat deze wet datgene,
wat de Winkelsluitingswet 1930 daaronder
rangschikt).
Een verkoopsautomaat wordt geacht bij
een winkel te behooren, indien hij bij het
hoofd of den bestuurder van een winkel
in gebruik, en in, aan, vóór, of in de on
middellijke nabijheid van dien winkel of
het daarmede in verbinding staande win
kelhuis geplaatst is. Een verkoopautomaat,
als hiervoren bedoeld, moet op zoodanige
wijze geplaatst zijn, dat het publiek zich
daarvan uitsluitend buiten den winkel in
het winkelhuis kan bedienen. Deze laatste
bepaling is niet van toepassing ten aan
zien van verkoopautomaten in hotels, res
taurants, koffiehuizen en daarbij behooren-
de open ruimten.
Wat de automaat mag
verstrekken.
Van bijzonder gewicht voor den winkel
stand zijn de artikelen 4 en 5 der ontwor
pen wettelijke bepalingen. Zij luiden:
Het is verboden door middel van een ver
koop-automaat andere voorwerpen of stof
fen aan het publiek te verkoopen dan zoo
danige, als in den winkel, waarbij de auto
maat behoort, aan het publiek in het klein
plegen verkocht te worden.
Het is verboden een verkoop-automaat
bij te vullen gedurende den tijd dat de
winkel, waarbij bij behoort, ingevolge de
bepalingen der Winkelsluitingswet of van
een krachtens die wet geldende verorde
ning voor het publiek gesloten moet zijn.
Alle verkoopautomaten, met uitzondering
van die geplaatst in hotels, etc. moeten zoo
danig zijn geplaatst, dat de bijvulling daar
van uitsluitend op van den openbaren weg
of gemakkelijk zichtbare wijze kan ge
schieden. Ook voor de automaten in hotels,
restaurants, koffiehuizen en daarbij be-
hoorende open ruimten moet de bijvulling
gemakkelijk te zien zijn.
Bij de strafbepaling voor. overtreding
dei' wet spreekt het voorontwerp van een
hechtenis van ten hoogste zes dagen of
geldboete van ten hoogste ƒ25. Bij herha
ling der overtreding binnen twee jaren
sedert vroegere veroordeeling, kan hechte
nis van ten hoogste twaalf dagen of geld
boete van ten hoogste ƒ50 worden opge
legd.
De titel van de nieuwe wet zou luiden:
Verkoopsautomaten-wet".
(Van eenige overgangsbepalingen die
toch ook wel zullen gemaakt zijn vin
den wij nog niets vermeld).
REGELING OM ONJUISTE BELASTING
AANGIFTE TE VOORKOMEN.
De gegevens, welke nieuwe belastingen,
gelijk de omzetbelasting, zullen ople
veren, zullen worden dienstbaar
gemaakt aan de controle van de
aangifte van inkomsten- en
vermogensbelasting.
Naar wij van bevoegde zijde vernemen,
heeft de minister van financiën aan de in
specteurs der belastingen medegedeeld, dat
alle aanschrijvingen worden ingetrokken,
waarbij hun werd opgedragen een tege
moetkomende houding aan te nemen te
genover personen, die de belastingadmini
stratie met de door hen begane ontduikm-
j gen van inkomstenbelasting en van vermo
gensbelasting geheel uit eigen beweging in
kennis stellen. Dit vindt zijn grond hierin,
dat bij de uitvoering van de reeds tot stand
gekomen of in uitzicht gestelde nieuwe
belastingen (b.v. omzetbelasting, belasting
naar het vermogen van instellingen van de
j doode hand) gegevens ter kennis van de
1 belasting-administratie zullen komen, die
dienstbaar zullen worden gemaakt aan de
controle van de aangiften, voor de belas
tingen naar het inkomen en vermogen.
Deze controle kan voor hen, die in het ver
leden onjuiste aangiften van hun inkomen
of vermogen hebben gedaan en die de tot
nu toe geboden gelegenheid om hun aan
giften „vrijwillig" te verbeteren, onge
bruikt lieten voorbij gaan, ernstig gevol
gen hebben. Niet alleen zal bij ontdek
king van de fraude de te weinig geheven
belasting met viervoudige verhooging wor
den nagevorderd, maar bovendien loopen
zij de kans, dat een strafvervolging tegen
hen zal worden ingesteld.
De minister va., financiën heeft echter
gemeend, nog voor éénmaal de gelegenheid
te moeten geven om, onder zoo weinig mo
gelijk bezwarende omstandigheden, on
juiste aangiften te verbeteren. Van allen,
die in het verleden onjuiste aangiften moch
ten hebben gec.aLn en hun fout vóór 1
Maart 1934 hertsellen door van de ontdui
king mededeeling te doen aan den Inspec
teur, zal niet meer worden gevorderd, dan
de enkelvoudige belasting over het belas
tingjaar of de belastingjaren, waarvoor de
aangifte onjuist is geweest. Daarbij zal
niet verder worden teruggegaan dan tot
het belastingjaar 1931-'32. Heffing van ver
hooging blijft dus achterwege, terwijl
strafvervolging niet zal worden ingesteld.
Dit zal ook het geval zijn, indien op het
tijdstip, waarop de mededeeling van de
ontduiking wordt gedaan, de Inspecteur de
onjuistheid van de aangifte reeds vermoed
de of op het spoor mocht zijn gekomen en
den belastingplichtige tot het verstrekken
van inlichtingen of tot het geven van in
zage van boeken en bescheiden mocht
hebben uitgenoodigd en zelfs ook dan, in
dien de verbetering een aangifte van een
overledene zou betreffen, en de onjuist
heid uit een in te dienen successie-memo
rie aan het licht zou komen. Men vestigt
er echter nadrukkelijk onze aandacht op,
dat op deze gunstige regeling geen aan
spraak zal kunnen maken:
a. hij, tegen wien, blijkens door den In
specteur gedane schriftelijke mededeelin
gen, een navordering van belasting loo-
pende is;
b. hij, te wiens aanzien het openbaar
ministerie is verwittigd, dat de aangifte
opzettelijk onjuist of onvoldoende is ge
daan;
c. hij, die zich op of na 1 Maart 1934
aanmeldt;
d. hij, die zich vóór dien datum heeft
aangemeld, doch zijn betrekking tot den
fiscus toch nog niet geheel in het reine
heeft gebracht.
Kan de belastingplichtige het bedrag
van de te weinig geheven belasting be
zwaarlijk dadelijk en ineens voldoen, dan
kan hij in overleg' treden met den ontv. om
het verschuldigde op eenigszins langen ter
mijn aan te zuiveren.
ZENDAPPARATUUR IN ééN HAND.
De V.A.R.A. mag van lxaar beginsel
getuigen, als zij daarbij in alle
opzichten de wettelijke nor
men in acht neemt.
Verschenen is de Memorie van Antwoord
op het voorloopig verslag over de P.T.T.-
begrooting.
Inzake de opbrengst van gelukstelegram
men zegt de Minister, dat het hem ge-
wenscht gebleken is nog eens te doen na
gaan, of er voldoende termen aanwezig
zijn om alle thans voor toekenning van een
uitkeering in aanmerking komende ver-
eenigingen ook voor het vervolg in dat
voorrecht te doen deelen.
Exploitatie zendapparatuur.
Met betrekking tot het onderwerp, dat
op de bijeenkomst met de omroep ver eeni-
gingen op 1 December j.l. een punt van
bespreking heeft uitgemaakt, schijnt bij
enkele leden een misverstand te bestaan.
Niet over het vraagstuk van de verdee
ling van den zendtijd, doch over het vraag
stuk van den bouw en de exploitatie van
de voor den Nederlandschen omroep be-
noodigde zendapparatuur is in die be
spreking van gedachten gewisseld.
Als gevolg van deze bespreking is door
den Minister een commissie ingesteld, aan
welke is opgedragen te onderzoeken en
omtrent het gehouden onderzoek verslag
uit te brengen en daarbij uitgewerkte
voorstellen te doen met betrekking tot:
a. de wijze, waarop bedoeld gemengd
bedrijf het best georganiseerd, beheerd en
geëxploiteerd kan worden en
b. de regelingen en maatregelen van
technischen, juridischen en financieelen
aard, welke, hetzij blijvend, hetzij bij wijze
van overgang, terzake moeten worden ge
troffen en genomen.
Deze commissie, waarvan op verzoek van
den Minister de voorzitter van den Radio-
raad de leiding op zich heeft genomen
en waarin, behalve dit college ook de vier
groote omroepverenigingen en het Staats
bedrijf der P.T.T. zijn vertegenwoordigd,
heeft haar werkzaamheden bereids aange
vangen.
De V.AJLA.
Dat de Radio-Omroep controle commis
sie haar taak ten opzichte van de V.A.R.A.
onjuist zou opvatten, kan de minister al
lerminst toegeven. Integendeel is hij van
meening, dat deze commissie haar uiterst
moeilijken arbeid ernstig en met veel tact
verricht.
Zij legt bij de beoordeeling van hetgeen
voor uitzending door de VA.R.A. wordt
aangeboden geen anderen maatstaf aan
dan dien, welken zij ook voor de uitzendin
gen der andere omroepverenigingen toe
past. Indien de V.A.R.A. zich houdt aan de
wettelijke normen, zooals deze nader zijn
gepreciseerd in het K. B. van 22 Aprii
1933 zullen haar door de commissie geen
moeilijkheden in den weg gelegd worden.
Dat het deze vereniging onmogelijk zou
worden gemaakt door middel van den
radio-omroep te getuigen van het begin
sel, waaraan zij haar ontstaan dankt, kan
in verband met het vorenstaande dan ook
geenszins worden beaamd.
De V.A.R.A. kan blijven getuigen van
haar beginsel, mits zij daarbij in alle op
zichten de wettelijke normen in acht neemt.
Tijdens de beraadslagingen in de Tweede
Kamer der Staten-Generaal heeft de Mi
nister uiteengezet, waarom hij van meening
is, dat ten aanzien van de beslissingen van
de Radio-Omroep controle commissie het
laatste woord moet zijn aan den Minister,
belast met de uitvoering van de Telegraf
en Telefoonwet 1904 en als zoodanig ver
antwoordelijk voor den goeden gang van
zaken.
Vooral in bewogen tijden als de tegen
woordige moet de Regeering, die in vele
gevallen beter dan wie ook zal kunnen en
moeten beoordeelen, of het Landsbelang
door bepaalde uitzendingen kan worden
geschaad, in staat zijn dergelijke uitzendin
gen te beletten.
Zij toch kan het best overzien, of uit
een oogpunt van algemeen Regeeringsbe-
leid, binnen het kader van art. 5 van het
Radio controle reglement 1930, uitzendin
gen moeten worden geacht te zijn in strijd
met het algemeen belang of met de wet.
De bedoeling is dus, dat de Minister van
Binnenlandsche Zaken wordt aangewezen
als de eindbeslissing gevende instantie
doordat hem, met inachtneming van de in
het Radio controle reglement gestelde nor
men, de bevoegdheid wordt gegeven zoo
noodig besluiten van de Radio Omroep con
trole commissie te schorsen of te vernie
tigen.
Bezwaren tegen het rapport van den
Nijverheidsraad inzake het cadeaustelsel!
Het „Nationaal Comité tot beteugeling
van het Cadeaustelsel", waarbij thans 150
instellingen en organisaties op handels-
en nijverheidsgebied zijn aangesloten,
publiceert dezer dagen zijn bezwaren te
gen dit rapport in een uitvoerige brochure.
De bezwaren en bedenkingen van dit
Comité zijn in het kort de volgende:
de Nijverheidsraad stelt door zijn advies
aan den Minister vooralsnog geen ingrij
pende maatregelen ten opzichte van het
Cadeaustelsel te treffen, ondanks zijn er
kenning, dat aan dit verkoop-systeem fou
ten kleven, de groepsbelangen boven het
algemeen belang van handei en nijverheid,
welke te lijden heboen van de lasten van
dit extra ooncurrentie-middel;
de Nijverheidsraad noemt als zijn hoofd
bezwaar de vermindering van werkgele
genheid als gevolg van een cadeauverood,
zonder nochthans alle daarop betrekking
hebbende factoren te hebben onderzocht;
de Nijverheidsraad heeft door zijn be
perkt onderzoek een rapport uitgebracht,
waarin verschillende motiveeringen niet
door de thans in de praktijk bestaande om
standigheden bevestigd worden, als gevolg
waarvan een advies is uitgebracht, dat
lijnrecht staat tegenovei de meening van
30 der 36 Kamers van Kmpnande. m Fa
brieken, welke officiee'.e instellingen toch
ook de nijverheidsbelangen tot deel van
haar arbeidsveld heb Den.
Het „Nationaal Comité tot beteugeling
van het Cadeaustelsel" zal daarom bij de
regeering blijven aandringen op een spoe
dige regeling van het cadeaustelsel, in aan
sluiting op het advies van den Midden-
standsraad en de verzoeken, die door ver
schillende Kamers van Koophandel en een
aantal organisaties zijn ingediend.
Burgemeester Jansonius treedt uit de
S.D.A.P.
Naar wij uit goede bron vernemen heeft
de heer J. G. Jansonius, burgemeester van
Leeuwarderadeel bedankt als lid van de
S.D.A.P.
De heer Jansonius bekleedde in Fries
land een vooraanstaande plaats in de partij.
BUITENLAND.
Tumult in de Fransche Kamer naar aan
leiding van de affaire-Stavisky. (2de blad).
Italië's parlement gaat heen. De wet op
de corporaties aangenomen. (2de blad).
BINNENLAND.
Wat het wetsontwerp inzake automaten
zal inhouden. (1ste blad).
Te Hommerts is 'n 26-jarige gehuwde
man door zijn buurman vermoord. De da
der is gearresteerd. (1ste blad).
De jeugdige dader van den moord te
te Weert heeft uit drift en niet uit zelfver
dediging gehandeld. (Gem. Ber., 3de blad).
Door 'n zwaren brand te Obdam werden
Ovijf gezinnen dakloos. (1ste blad).
Tien lijken van de bemanning der Oak-
ford gevonden. (Gem. Ber., 3de blad).
Een nieuwe arrestatie in de brandstich
tingsaffaire te Amsterdam. (Gem. Ber.,
3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De Oostenrijker Riedl legt beslag op
den Twenthebeker te Engelberg. De Hol
lander Akerboom tweede. (3de blad).
BroccardoGuimbretière winnen den
Zesdaagsche te Dortmund. (3de blad).
Hongarije teleurgesteld door de neder
laag tegen Duitschland. (3de blad).
Hij had voor de S.D.A.P. ook zitting in de
Provinciale Staten van Friesland. Hij heeft
zijn mandaat ter beschikking van de partij
De reden van zijn bedanken is gelegen
in het feit, dat hij zich reeds sinds eenige
maanden niet meer met de taktiek en de
strijdwijze van de partij kan vereenigen.
Principieel blijft hij zich echter op het
s.-d.-standpunt stellen.
EEN NIEUW GEVAL-BEERTA?
De gemeente Veen (N.-Br.).
Hedenmorgen werd te Veen (N.-Brabant)
een raadsvergadering gehouden welke uit
sluitend was belegd in verband met een
schreven van de ministers van binnen
landsche zaken en financiën naar aanlei
ding van de door den raad in zijn vorige
vergadering vastgestelde gemeentebegroo-
ting 1934. De ministers stellen den eisch,
dat aan hun verlangens moet worden vol
daan, aangezien zij anders alle rijkssubsi
die van heden af zullen inhouden. Met
42 stemmen besloot de raad de eischen
van de regeering te verwerpen.
NED. R.-K. MIDDENSTANDSBOND.
Het buitengewoon congres.
Zooals gemeld, belegt de Ned. R.-K. Mid
denstandsbond op Dinsdag 6 Februari a.s.
in de groote zaal van den Dierentuin te
's-Gravenhage een buitengewoon congres
tot behandeling van zijn onlangs gepubli
ceerd program inzake ordening, saneering
en bescherming van het middenstandsbe-
drijf.
Op uitnoodiging van het hooldbestuur
van den Ned. R.-K. Middenstandsbond zul
len op dit congres als sprekers optreden de
heeren M. van Poll, lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal en mr. F.
Bach, benoemd directeur van het Bureau
van den N. R. K. M.
De eerste spreker zal het te behandelen
program stellen in het licht der katholiek-
sociale ordeningsgedachten; de tweede spre
ker zal het program beschouwen in het
licht der huidige economische en maat
schappelijke positie van de: Millenstand
en het middenstandsbedrijfsleven.
Rector J. F. A. Bots, geestelijk adviseur
van den R.-K. Middenstandsbond in het
Bisdom Haarlem, heeft zich bereid ver
klaard aan het slot der bijeenkomst een
toespraak tot het Congres te richten.
Het Congres zal in verband met zijn
massaal karakter in één zitting afloopen.
Het begint des namiddags te 1.30 uur en
eindigt uiterlijk te 6 uur.
De Limburgsche R.-K. Middenstands-
bonds is reeds doende een indrukwekkend
collectief bezoek, per extra-trein, aan het
congres te organiseeren.
