DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
25ste Jaargang
WOENSDAG 17 JANUARI 1934
No. 7712
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weekt2.50 per kwartaal
fcti onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor c.e Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 n
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten noogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur m
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
dit nummer bestaat uit drie
bladen.
De Katholieken in het Staat
kundig leven.
Er zijn katholieken, die niet inzien, dat
het fascisme gevaarlijk is, noodlottig kan
worden voor de Katholieke Kerk.
Zij zien dat niet in, anders zouden zij
niet ijveren voor de doorvoering van het
fascisme. Goede trouw toch aanvaarden
wij en aan goede trouw gelooven wij, zoo
lang het tegenovergestelde niet bewezen is,
niet vaststaat.
Als wij dezulken verwijzen naar Duitsch
land, dan trachten zij wat daar geschiedt
te verdedigen of, zoo dit ten slotte hun niet
meer mogelijk is, dan ontkennen zij dat,
wat zij in Nederland onder fascisme (of
nationaal-socialisme) verstaan, het zelfde
zou zijn, als wat in Duitschland gepracti-
seerd wordt.
Deze laatste bewering wordt gaarne aan
vaard voor bijkomstigheden, maar kan toch
moeilijk worden aangenomen voor het we
zenlijke, het voornaamste in Duitsch en Ne-
derlandsch nationaal-socialisme!
En het systeem, het stelsel van het
fascisme, dat overal hetzelfde moet zijn,
brengt, naar onze vaste overtuiging, een
gevaar mee voor de katholieken.
Wij willen hier nu 'ns aan het woord
laten prof. dr. Kors O.P., die dezer dagen
een redevoering heeft gehouden te 's-Bosch,
waarin hij volgens een venslag in het „Huis
gezin" o.m. het volgende zeide:
„Door het systeem van het fascisme zul
len de katholieken hun invloed ongetwijfeld
verliezen.
Want niet mag men vergeten, dat het
Nederlandsche volk voor het grootste ge
deelte angst heeft voor Rome. Dit is dage
lijks waar te nemen. Wanneer het gaat om
een katholiek belang, sluiten onmiddellijk
alle fronten zich aaneen. Men behoeft dus
ndet te veronderstellen, dat bij een dicta
tuur de leiding in handen van een katho
liek zal worden gelegd; dus, dat volgens
de katholieke levensbeschouwing zal wor
den geregeerd.
Fout is 't daarom van de katholieken als
zij in eigen huis gaan afbreken. Integen
deel: werken moeten zij om hun invloed in
het staatkundig leven te behouden.
'n Moeilijke kwestie is ook 't verband,
dat bestaat tusschen Kerk en politiek, 't Is
onjuist te beweren, dat van een.band geen
sprake is.
Politiek toch zonder zedelijke normen is
onmogelijk. Wanneer er normen zijn, en
voor 't zedelijke en voor 't zuiver staat
kundige leven, moet de Kerk ze vaststel
len. Vandaar ligt Duitschland ook in con
flict met Rome over de sterilisatiewet. Als
echter een priester de sterilisatiewet open
lijk durft veroordeelen gaat hij naar 't con
centratiekamp, omdat hij, zooals men zegt,
ondanks het concordaat, tóoh aan politiek
doet. Het nationaal-socialisme erkent dus
geen verband en voor ons katholieken is
dus ook in dit opzicht het fascisme een ge
vaar".
Van de katholieken, die min of meer
sympathiseeren met of zelfs ijveren voor
het nationaal-socialisme vragen wij niet,
dat zij op ons woord gelooven, dat het na
tionaal-socialisme een gevaar insluit voor
wat hun, niet minder dan ons, het kost
baarste en het liefste is ook niet dat zij
iemand als prof. Kors op zijn woord ge
looven, maar wij durven hun wel vragen,
om 'ns ernstig ernstig, zooals het in
een dergelijk belangrijk vraagstuk betaamt
teoverwegen, de redenenwaar
om door zoovelen, zelfs door zoo goed als
alle katholieke leiders, het nationaal-socia
lisme als een gevaar voor de katholieken
wordt beschouwd.
DUIZENDEN DOODEN
IN BRITSCH-INDIË
AARDBEVING RICHTTE ENORME
VERWOESTINGEN.
Rapporten van vliegers.
Een telegram van „United Press" aan de
„Telegraaf" uit Calcutta meldt het vol
gende:
In aansluiting op de tocht, welke door
vlieger-kapitein Dalton boven het aard-
bevingsgebied Noord-Bihar is gemaakt, zijn
opnieuw drie vliegtuigen opgestegen om
een onderzoek naar den omvang van de
ramp in te stellen. Het verslag, dat door
haar is uitgebracht, spreekt van een nog
veel grooter aantal slachtoffers der cata
strophe. De aardbeving, zoo verklaren de
vliegers, heeft het district zoo goed als
geheel vernield en het aantal dooden moet
worden geschat op 8 a 10.000. De vliegers
bevestigen, dat overal ontzettende ver
woestingen zijn aangericht. Duizenden lij
ken liggen rond gestrooid in de dorpen
rond Moezaffapore in de steden tot op 150
K.M. afstand. Moezaffapore zelf is totaal
verwoest en het aantal dooden moet hier
alleen al eenige duizenden beloopen. De
straten worden versperd door de lijken, die
blijven liggen, daar voldoende handen voor
het opruimingswerk ontbraken. Ook de
Europeesche bewoners moeten zijn omgeko
men, want geen enkele Europeesche woning
staat nog overeind. Een nog niet bevestigd
bericht meldt, dat de stad Monghyr in Ben
galen door de aardbeving geheel is ver
woest. Monghyr heeft een bevolking van
36.000 bewoners, onder wie een betrekke
lijk groote groep Europeanen.
DE WANORDE IN DEN AETEHR.
Cacophonie van giltonen.
Wie nog zoo optimistisch geweest mocht
zijn te veronderstellen, dat na den lang
verwachten nacht van 14 op 15 Januari,
den nacht van „stuivertje wisselen" waar
in vrijwel alle Europeesche zenders van
golflengte veranderden, de hopelooze chaos
in den aether tot het verleden zou behoo-
ren, zal nu wel tot andere gedachten ge
komen zijn schrijft de „Tel."
Het fameuze Luzern-plan, dat orde
moest schéppen waar wanorde heerschte,
gedroeg zich op den eersten dag van zijn
in werking treden nog als de nieuwe school
juf „die het met die lastige klas wel kla
ren zou", maar inplaats daarvan, met een
daverend gejoel van de lieve schooljeugd
ontvangen en zonder eenigen eerbied be
handeld werd.
Menigeen, die Maandagavond probeerde
een vertrouwd station, dat altijd onge
stoord te ontvangen was, op zijn nieuwe
plaats op te zoeken, moest tot de ontdek
king komen dat de nieuwe woning verre
van rustig was. Op het kortegolf-gebied
waren minstens twee van de drie stations
gestoord, vooral beneden de 400 Meter. In-
terferentie-fluittoontjes, het berucht „gelis-
pel" op den achtergrond waren schering
en inslag. Het beste af waren nog de zen
ders welke golflengten tusschen ca. 400 en
550 meter gebruiken.
Een lichtpuntje voor de Nederlandsche
luisteraars is, dat Hilversum op zijn nieuwe
plaats (301.5 Meter) behoorlijk te ontvan
gen is. In het begin van den avond stoorde
Genua, die de naastaan gelegen woning
(304.3 meter) heeft betrokken, een klein
weinig je, hetgeen uitsluitend op te merken
was in de oogenblikken dat Hilversum
zweeg. Later verdween zelfs dit kleine on
gemak. Genua zelf was echter, door de
hevige storing van een ander station, niet
behoorlijk te ontvangen.
Op de lange golf was de chaos gister
avond volkomen. Vrijwel alle bekende sta
tions, die vóór de golflengtewijziging al
thans in Amsterdam met een behoorlijk
selectief toestel rustig te ontvangen waren,
waren nu ongenietbaar hetzij door een
hinderlijken fluittoon, hetzij door spreken
of muziek op den achtergrond. De storing
van den eeuwig babbelenden Rus, leek
gisteravond bij de ontvangst van Huizen,
sterker op te treden dan ooit. Het beste
kwamen er nog af: Radio Paris en....
Luxemburg.
Deze vrijbuiter, die zich, evenals Huizen,
niets van het Luzern-plan aantrekt, heeft
zichzelf eenvoudig een paar verdiepingen
hooger genesteld. Nu Oslo van zijn oude
golf, 1083 Meter, verhuisd is naar 1186 Me
ter, werd hem de grond op het overigens
door hemzelf buitgemaakte, plaatsje van
1190 Meter toch blijkbaar te heet. Luxem
burg steeg toen eenvoudig naar 1304 Me
ter en bevond zich daar best bij. Het ge
bied tusschen Luxemburg en Daventry
(1500 Meter) was eenvoudig een cacopho
nie van gil- en fluittonen. En in dit verre
van aantrekkelijke territorium wilde men
Huizen stoppen, n.L op 1345 Meter!
Neen, er zal nog véél moeten verande
ren, wil deze groote verandering een ver
betering blijken. Het eenige wat we kun
nen hopen is, dat de moeilijkheden die zich
thans voordoen, even zooveel kinderziek
ten zijn welke, zooals de meeste baby
kwaaltjes, er „met den groei" wel uit
gaan.
De golflengte van den Zakelijken Omroep.
Sinds Maandag, toen Scheveningen Ha
ven (Zakelijke Omroep) via welk station
de diensten van het Persbureau Vaz Dias
en van de Ned. Vereen, voor den Effec
tenhandel worden uitgezonden, op de
nieuwe golflengte van 1224 M. is gaan
werken, worden de uitzendingen ernstig
door buitenlandsche stations gestoord.
Naar wij vernemen zal worden getracht
door een wijziging der golflengte de sto
ringen op te heffen. Heden en Donderdag
zullen de uitzendingen nog geschieden op
een golflengte van 1224 M. Vrijdag wordt
uitgezonden op een golflengte van 1186 M.
en Zaterdag op een golflengte tusschen
1186 en 1224 M.
BINNENLAND
DE RIJKSMIDDELEN.
De Rijksmiddelen hebben in December
40.135.200 opgebracht, zijnde ƒ6.566.800
meer dan het jaar tevoren. In het heele
jaar 1933 was de opbrengst 392.040.700,
of 8.484.650 minder dan in 1932.
ZEDELOOSHEID EN KANSSPEL.
Voorloopig Verslag Eerste Kamer over de
J ustitiebegrooting.
Ontleend is aan het Voorloopig Verslag
der Eerste Kamer over de Justitiebegroo-
ting:
Algemeen werd instemming betuigd met
het optreden van dezen Minister, terwijl
men dankbaar herdacht het werk, dat zijn
ambtsvoorganger in 's lands belang had tot
stand gebracht.
Vele leden drongen weder aan op een
wijziging van de wetgeving betrekkelijk de
echtscheiding.
Pachtregeling.
Niet zonder verwondering hadden ver
scheidene leden kennis genomen van de
mededeeling van den voorzitter van den
Raad van Ministers aan de Tweede Ka
mer, dat bij het Departement van Justitie
een ontwerp van wet tot nadere regeling
der pacht overeenkomst in voorbereiding
is en dat de regeering hoopt, nog in den
loop van dit zittingsjaar de indiening daar
van te bevorderen. Geheel afgezien van de
vraag of het aanbeveling verdient, dit on
derwerp, waaromtrent zoo ernstig verschil
van inzicht in de Volksvertegenwoordi
ging is aan den dag getreden, spoedig we
der aan de orde te stellen, waren de leden
hier aan het woord, van meening, dat de
behandeling van bedoeld vraagstuk, be
hoort te worden uitgesteld totdat de toe
stand van den Nederlandschen landbouw
vasten vorm zal hebben herkregen.
Met instemming hadden vele leden ver
nomen, dat „nopens een vereenvoudigde
regeling voor het langs gerechtelijken weg
incasseeren van kleine vorderingen" over
leg gaande is. Zij spraken de hoop uit, dat
te dezen spoed worden betracht.
Rechtszekerheid verminderd.
Met leedwezen had men vernomen, dat
de Minister overweget, de geheele werk
zaamheid der deurwaarders in strafzaken
af te schaffen en dat hij eveneens de af
schaffing van de deurwaardersexploten in
civiele zaken wenscht te bevorderen.
Men was n.l. van meening, dat toepas
sing van den laatstgenoemden maatregel
de rechtszekerheid zou verminderen en dat
beide voorzieningen aan de goede rechts-
bedeeling afbreuk zouden doen.
Toenemende zedeloosheid.
Vele leden brachten de toenemenden ze
deloosheid ter sprake, met name in bad
plaatsen.
Betreurd werd, dat de Minister pas op
12 October den procureur-generaal bij de
Gerechtshoven opdracht heeft gegeven tot
het nemen van maatregelen tegen straper-
lo e.d. spelen, terwijl toch zijn ambtgenoot
van Binnenlandsche Zaken reeds in Juli
1933 een aanschrijven over dit ontwerp tot
de burgemeesters had gericht. Men vroeg,
waarom één en ander niet gelijktijdig is
geschied, vermits daardoor veel kwaad ge
durende het zomerseizoen ware voorko
men. t
Enkele leden betreurden, dat ingevolge
de motor- en rij wiel wet aan een bestuur
der van een motorrijtuig de bevoegdheid
om zoodanig voertuig te besturen, slechts
voor ten hoogste één jaar kan worden
ontzegd. Zij wenschten dien termijn uit
te breiden tot 3 jaar.
BUMA-monopolie.
Naar aanleiding van de tallooze klachten
van de zijde van koffiehuishouders, eige
naars en exploitanten van restaurants over
de duurte van muziekuitvoeringen ten ge
volge van het aan het B.U.M.A. verleende
monopolie, werd gevraagd of deze klach
ten juist zijn en zoo ja, of de Minister be
reid is, daartegen maatregelen te nemen.
Enkele leden waren bevreesd, dat de Mi
nister te groote beperking wenscht te be
trachten wat betreft de bezetting der rech
terlijke colleges.
Gevraagd werd, of aan de positie van
het personeel bij de Rij ksveldwacht wel
voldoende zorg is besteed.
DE Z.G. VEILINGEN VAN INBOEDELS.
De minister van justitie is dilligent. Tegen
een „veilinghouder" procesverbaal op
gemaakt terzake van oneerlijke
mededinging.
De minister van justitie heeft op vra
gen van het Tweede Kamerlid Arts, in
verband met de onlangs m eenige dagbla
den aangekondigde inboedelveiling in een
villa te 's-Gravenhage, geantwoord:
Een ter zake ingesteld onderzoek heeft
nog uitgewezen, dat de laatste bewoner
der villa bij zijn verhuizing het grootste
deel van zijn inboedel heeft meegenomen
en dat het restant, bestaande uit stoffage,
tapijten en overblijvende meubelen, is
verkocht en toebehoort aan den eigenares
se der villa de N.V. Gondang, welke die
goederen in de villa heeft gelaten. Ten on
rechte is dus in advertentiën en catalogus
gesproken van een „inboedelveiling". Hoe
wel de houder der veiling A. de Leeuw,
die de villa voor de maand October huui-
de, ten einde daarin de verkooping i-
den, over voormeld restant goederen geen
zeggenschap had, zijn niettemin ook deze
voorwerpen op de kijkdagen genummerd
geweest. Dit versterkt nog den indruk, dat
bij den veilinghouder misleiding van net
publiek heeft voorgezeten.
De bemoeiing van de Koninklijke Kunst
zaal (C. J. Kleykamp) kan hebben bijge
dragen tot het wekken van misplaatst ver
trouwen bij het publiek. Zij heeft zonder
behoorlijk voorafgaand onderzoek bij over
eenkomst haar goeden naam geleend voor
een slechte zaak.
Het gebeurde is in strijd met onderge-
teekenden's tot de deurwaarders gerichte
circulaire. De betrokken deurwaarder heeft
blijk gegeven zijn taak ten deze niet be
hoorlijk te verstaan. Hij was, ingevolge de
circulaire, verplicht geweest na te gaan of
de catalogus en advertenties er niet op
uit waren een verkeerden indruk te ves
tigen. De deurwaarder zal ter verantwoor
ding worden geroepen.
Tegen den houder van de veiling is pro
cesverbaal opgemaakt ter zake van over
treding van art. 328 bis van het Wetboek
van Strafrecht. Daar den ondergeteekende
gebleken is, meermalen bij verkoopingen
het woord .inboedel" misleidend en dus
verkeerd wordt gebruikt, zal hij bijzonder
lijk hierop de aandacht van de deurwaar
ders vestigen in aansluiting aan zijn voor
melde circulaire.
Nadere vragen van mej. Frida Katz.
Het Tweede Kamerlid mejuffrouw Katz
heeft tot den minister van oeconomische
zaken de volgende vragen gesteld:
Is het den minister van oeconomische
zaken bekend, dat o.a. in de jaren 1930
1931 openbare verkoopingen speciaal van
Perzische tapijten en veilingen van meu
belen en tapijten, bij voorkeur in leeg
staande patriciërshuizen, hebben plaats
gehad, waartoe in schijn door derden aan
veilingmeesters opdracht was gegeven zoo
als advertenties in de dagbladen dit ver
kondigden?
Is de minister er tevens van op de hoog
te, dat deze veilingen in werkelijkheid
door de veilingmeesters voor eigen reke
ning werden gehouden en dat door deze
misleidende .voorwendsels, waartegen Uw
Excellentie's ambtgenoot van justitie en
diens voorganger reeds in verschillende
nota's voorschriften aan H.H. deurwaar
ders hebben gegeven, deze veilingen tot
groote schade van winkeliers in tapijten
en zeer dikwijls van het publiek hebben
aanleiding gegeven?
Is 3t den minister bekend, dat deze
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Duitschland neemt geen deel aan de Vol-
kenbondraad-besprekingen inzake de Saar-
kv/estie. (2de blad).
Nog steeds geen vrijlating van Dimitrof.
(2de blad).
Paul Boncour over Frankrijks politiek in
Europa. (2de blad).
De aardbeving in Br. Indië heviger dan
aanvankelijk gemeld. Achtduizend a tien
duizend dooden gerapporteerd. (1ste blad).
BINNENLAND.
Ernstig auto-ongeluk te Halfweg. (Gem.
Ber. 3de blad).
In verband met de corruptie bij het abat
toir te Rotterdam zijn vijf hulpkeurmees
ters gearresteerd. (Laatste Ber.).
personen, die zich veilinghouders noemen,
doch in het Handelsregister als tapijtim
porteurs zijn ingeschreven, consent van
groote bedragen tot invoer van tapijten
hebben gehad, weder tot zeer groot nadeel
van bona fide winkeliers?
Acht de minister het billijk, dat winke
liers, die reeds in de jaren 1930-1931 groot
nadeel van' deze eveilingen ondervonden,
nu de voortgezette schade moeten lijden
van dezen verminderden verkoop in de ja
ren 19301931 en zelfs in meerdere mate,
doordat zij beknot worden in hun al te
klein toegemeten contingent en daardoor
dor de crisis nog meer getroffen worden?
Zoo ja, is de minister bereid bij het ver-
leenen der consenten hiermede rekening
te houden?
WERKGELEGENHEID VOOR
ACADEMISCH GEVORMDEN.
In het departement van Sociale Zaken
heeft Minister Slotemaker de Bruine,
mede namens zijn ambtgenooten van On
derwijs en van Economische Zaken, giste
ren het bestuur geinstalleerd van de Stich
ting tot verruiming van werkgelegenheid
voor academisch gevormden.
Aanwezig waren de leden prof. dr. G.
A. van Poelje, A. van Geelen, ir. D. S.
Huizinga, prof. dr. H. R. Kruyt, prof. dr.
W. Reinders en Ch. J. I. M. Weiter, bene
vens de secretaris dr. J. H. Wesselings.
De voorzitter der Stichting, prof. Van
Poelje, heeft de rede van den Minister
met een kort woord beantwoord, waarin
hij de verzekering gaf, dat het bestuur met
al zijn krachten en met groote voortva
rendheid aan zijn taak zal arbeiden.
DE STEUN AAN DEN TUINBOUW.
Is de uitgetrokken 6.4 miljoen voldoende
om de richtprijzen te bereiken?
De h^or Van den Heuvel heeft tot den
minister van oeconomische zaken de vol
gende schriftelijke vragen gericht:
1. Is de minister bereid mede te deelen:
of uit de omstandigheid, dat voor 1933 niet
een hooger bedrag dan 6.400.000 gulden
wordt uitgetrokken voor steun aan den
tuinbouw, mag worden afgeleid dat dit be
drag voldoende is om te vergoeden het
verschil tusschen opbrengst van de pro
ducten en de vastgestelde garantie of richt
prijzen voor deze producten?
2. Indien het antwoord op vraag 1 ont
kennend zou luiden, is de minister dan
bereid mede te deelen:
a. welk percentage van dit verschil ver
goed zal worden met dit bedrag van
6.400.000 gulden?
b. of zijn excellentie plannen heeft op
andere wijze dit tekort te vergoeden?
3. Heeft de minister bij ontkennende be
antwoording vein vraag 1 en van vraag 2
sub b zich rekenschap gegeven van den
toestand die hierdoor in menigte van be
drijven zal ontstaan, o.a. de onmogelijkheid
voor velen hun bedrijf voort te zetten?
UITVOER VAN BLOEMBOLLEN
EN BLOEMEN.
Onze uitvoer van bloembollen, knolsier
gewassen en vaste planten (wortelstokken,
knollen en wortels) heeft volgens de
maandstatistiek van den in-, uit- en door
voer, bewerkt door het Centraal Bureau
voor de Statistiek, in December bedragen
846 ton (waarvan 340 ton naar Groot-Brit-
tannië en 184 ton naar Frankrijk) ter
waarde van 389.000, tegen 966 ton ter
waarde van 456.000 in December 1932.
De jaarcijfers zijn: 42.446 ton ter waarde
van 19.373.000, tegen 47.438 ton ter waar
de van 19.172.000.
