25ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
VRIJDAG 29 DECEMBER 1933
No. 7697
S)e £cidócHe6oii^cmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weeki 2.50 per kwartaal
BÜ onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2J)5 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ie voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bq
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 H
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
regel
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin b«-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur m
verhuur, koop en verkoop: f 0-50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
V Een dreigend gevaar
Fascisme, Nationaal-Socialisme, N. S. B.
of hoe men 't noemen wil leggen zoo
veel beslag op veler aandacht, dat het ge
vaar niet is uitgesloten, dat men weinig
let op de voortwoekerende bedreiging van
het Communisme.
Het Communisme, de gemeenschappelij
ke vijand van allen, die nog een waar be
grip hebben van 's menschen doel op deze
wereld.
Het Communisme, dat de menschheid
haar vrijheid wil ontrooven, in alles, óók
om God te dienen naar haar heilige over
tuiging en gewetensplicht.
En: het Communisme werkt en wroet,
bezit en breidt uit zijn vertakkingen over
heel de wereld.
Wij hebben hier voor ons een alleszins
geloofwaardig bericht van de „Katholieke
Wereldpost", dat luidt:
Het Uitvoerend Comité van de
Komintern heeft beraadslaagd over
de maatregelen die getroffen dienen te
worden ter bevordering van de revo
lutie in Mexico, Cuba en Spanje.
Er werd besloten in deze landen, die
door de ontreddering van het bedrijfs
leven rijp zijn voor de communistische
revolutie, een nieuwe actie te gaan
ontwikkelen.
In verband hiermee werden aan de
landelijke communistische organisaties
de navolgende instructies gezonden:
le. „Zoo spoedig mogelijk moet er in
ieder dezer landen een uitvoerend Co
mité van beroepsrevolutionairen ge
sticht worden. Voor „beroepsrevolutio
nairen" kunnen alleen die communis
ten in aanmerking komen, die reeds
bewijzen van betrouwbaarheid en be
kwaamheid hebben afgelegd".
2e. „De leden van het Uitvoerend
Comité mogen niet officieel zijn inge
schreven in de ledenlijsten der lande
lijke Communistische partij. Bij even-
tueele ontdekking of achtervolging
moeten zij onmiddellijk uitwijken naar
het buitenland, waar zij hun werk
voortzetten en het geschikte oogenblik
afwachten om de massa op te roepen
tot de algemeene revolutionaire sta
king".
3e. „Het Uitvoerend Comité van de
Komintern is van meening, dat de al
gemeene revolutionaire staking geen
kans van slagen biedt, zoolang in alle
afdeelingen van de legers der bovenge
noemde landen geen actieve cellen zijn
gesticht.
Zonder de werkzaamheid dezer cel
len zou ook de bolsjewistische revolu
tie in Rusland nooit een voldongen
feit zijn geworden".
Wij moeten ons scherp zetten tegenover
de bedreiging van het Communisme.
Meer en meer blijkt, dat daarvan ook
gelukkig overtuigd is onze huidige re
geering!
Maar vooral ook positief werken!
Werken in dezen zin, dat christenen leven
en handelen volgens hun christelijke be
ginselen. Ons hoogste gebod is: de liefde!
HET KATHOLIEK MARINE-PERSONEEL
„Sint Christophorus" moet worden
opgeheven.
De voorzitter van het hoofdbestuur der
R.-K. Vereeniging van Marinepersoneel
heeft, volgens de „Volkskr." aan de leden
een rondschrijven gezonden, waarin o.m.
wordt gezegd:
„Hedenmorgen ontving ik van den hoofd
aalmoezenier van leger en vloot een schrij
ven, waarin o.m. het volgende wordt me
degedeeld:
„Zijne Hoogwaardige Excellentie, Mon
seigneur J. D. J. Aengenent heeft mij bij
schrijven van heden, 22 December, meege
deeld, dat het zijn wensch is, dat zoo spoe
dig mogelijk tot stand kome een Belangen
vereniging voor R.-K. Marinepersoneel
beneden den rang van officier, en de gods
dienstig zedelijke vereeniging „Sint Chris-
lophorus" worde opgeheven.
In hooger genoemd schrijven draagt Z.
Exc. mij tevens op de leiding te ne-
;en bij de besprekingen, welke tot defi
nitieve ontbinding van laatstgenoemde ver
eeniging moeten leiden."
EERSTE KAMER
KORTING OP INDISCHE PENSIOENEN.
VOOR NEDERLANDSCHE PENSIOENEN GEEN GEVAAR
VERHOOGING TABAKSACCIJNS.
Met de verrassende uitslag van 29 tegen
9 stemmen heeft ook de Eerste Kamer haar
zegel gehecht aan de korting op de Indische
pensioenen. Slechts de sociaal-democraten
verklaarden zifch tegen met uitzondering
van den heer Moltmaker, die in de cumu
latie van pensioenen en in het z.i. exorbi
tante bedrag der op betrekkelijk jeugdigen
leeftijd verworven hoogste Indische pen
sioenen voldoende rede vond om niet het
advies van den woordvoerder der roode
fractie, den heer Ossendorp, te volgen. Bo
vendien achtten twee Katholieken het ont
werp onaannemelijk, n.l. de heer de Bruyn
en Andriessen (de heer Nivard, die, hoe
wel eenigszins zwak, „tegen" gesproken had
was bij de stemming niet aanwezig).
Minister Colijn was ter verdediging van
zijn ontwerp aanwezig, al was zijn ver
schijnen een oogenblik onzeker als gevolg
van een lichte ongesteldheid. Uiteraard kon
de minister-president niet veel nieuwe ar
gumenten aanvoeren om zijn geesteskind
aan te bevelen. Zelfs voor een zoo scherpe
geest als Dr. Colyn raken sommige onder
werpen eens doodgepraat. Daarom lijkt
het ons het beste enkele punten uit de rede
van den Minister naar voren te brengen,
die aan de overzijde aan het Binnenhof niet
zoo sterk naar voren waren gekomen. Op
een vraag van den heer van Lanschot
(R.K.) of Indië nu werkelijk als insolvent
moet worden beschouwd, antwoordde de
heer Colijn met allen nadruk: neen, Indië
is niet insolvent, omdat Nederland achter
Indië staat. Het zou geen schitterend ein
de van drie eeuwen roemrijk koloniaal be
leid zijn, indien Nederland nu niet achter
Indië zou gaan staan. Een tweede vraag van
den katholieken fractieleider was, of nu
niet de mogelijkheid bestaat, dat ook de
Nederlandsche pensioenen zullen worden
aangetast. Hierop antwoordde de heer Co
lijn, dat zoo gesteld deze vraag bevestigend
moet worden beantwoord, maar hij voegde
er direct aan toe, dat deze vraag op deze
wijze niet behoorde te worden gesteld, daar
de -zaken hier heel anders staan dan in
Indië. Het maximum pensioen, ook voor de
hoogste ambtenaren met uitzondering
der ministers, die 6000.kunnen halen
bedraagt hier te lande 4000.en ver
volgde de heer Colijn, er zullen nog heel
wat erger dingen moeten gebeuren, voor
hiertoe zou worden overgegaan. De Neder
landsche gepensioneerden behoeven zich
dus voorshands niet ongerust te maken.
Op de vraag van den heer van Cit-
t e r s (A.R.) hoe het staat met het overleg
met den minister van financiën betreffen
de de conversie van de dure 6 en 5% dol-
larleeningen waarvan een bedrag van
ruim 300 mill, uitstaat, dat voor 80% in
Nederlandsche handen is deelde de heer
Colijn mede, dat Donderdag- of Vrijdag
avond in de couranten een communiqué zal
verschijnen van de ministers van financiën
en van koloniën, waar by zij mededeelen
een wetsontwerp te zullen indienen be
treffende de omruil dezer leeningen tegen
4% Ned. Indische obligaties onder garantie
van den Nederlandschen staat (wat reeds
geschied is). Aan deze belangrijke mede-
deeling verbond de heer Colijn een indruk
wekkende oproep tot 't Nederlandsche volk,
om de Nederlandsche regeering niet alleen
te laten worstelen, qiaar haar bij te staan
in haar bovenmenschelijke taak. Er mag
verwacht worden, dat het Nederlandsche
volk zijn plicht zal begrijpen. Na dezen op
roep klonk van verschillende zijden instem
mend applaus.
In antwoord op enkele vragen van den
heer Moltmaker (S.D.A.P.) deelde de
minister mede weliswaar niet te kunnen
toezeggen, dat een wetsontwerp betreffen
de de cumulatie van pensioenen nog voor
de behandeling der Ryksbegrooting zal
worden ingediend, maar wel is deze zaak
bij de betrokken departementen in onder
zoek. Eerlang kan dus een dergelijk ont
werp worden tegemoet gezien. Belangrijk
was ook de mededeeling van Z. exc., dat by
de komende herziening van de Indische
pensioenen de diensttijd zal worden ver
kort en het maximum pensioen zal wor
den verlaagd.
Daarna is in de middagzitting een aan
vang gemaakt met het Ontwerp tot ver
hooging van den tabaksaccijns. In een
avondvergadering is deze behandeling
voortgezet en, ondanks dat vele leden be
zwaren hadden, is het ten slotte zonder
hoofdelijke stemming aangenomen.
HET WEER OP ZONDAG.
LANGZAME OVERGANG TOT EEN
NIEUWE VORST-PERIODE. VOOR-
LOOPIG LICHTE VORST MET
OOSTELIJKEN WIND.
Sedert het afbreken van de periode van
strenge vorst is de algemeene luchtdruk-
verdeeling en weerstoestand min of meer
verward geweest. Het grootste gedeelte
van de Westelijke helft van Europa kwam
onder den invloed te staan van een gebied
van lage luchtdrukking met verschillende
centra, die op een ongewone en onregelma
tige wijze van plaats veranderden. Daarbij
trad over het algemeen een daling der tem
peratuur in, die ons weer dicht by een
nieuwe vorst-periode bracht. Het verloop
der algemeene en plaatselijke weersver
schijnselen gaf eveneens een verward
beeld te- zien en de schommeling van de
temperatuur om het vriespunt veroorzaak
te bij den neerslag eveneens een groote on
regelmatigheid, zoodat wij achtereenvol
gens ij zei, regen en sneeuw te zien kregen.
Omstreeks het midden der week begon
zich een algemeene weerstoestand te ont
wikkelen, die een nieuwe vorstperiode meer
waarschijnlijk maakt, hoewel nog geen ze
kerheid bestaat of en wanneer deze in
West-Europa zal beginnen. Uit het Russi
sche gebied van zeer strenge vorst brak
zich midden der week een luchtstroom van
zeer lage temperatuur naar het Westen
baan, waarvan algemeen verwacht werd,
dat hij over het Oostzee-gebied naar het
Westen zal doordringen. Of deze zeer kou
de luchtstroom ook Midden-Europa zal be
reiken en hier te lande nieuwe vorst zal
brengen hangt grootendeels ervan af wat
de depressie doet, die over de Golf van Bis-
kaye ligt. Deze is met groote snelheid uit
het Noordwesten opgekomen en trok on
der toename in activiteit Donderdag in
Zuidoostelijke richting naar de Middelland-
sche Zee en scheen over midden-Duitsch-
land den weerstoestand te zullen gaan be-
heerschen. Middelerwijl ontwikkelt zich
over de Noordelijke helft van Europa hoo-
ge druk.
De vooruitzichten zijn in verband hier
mede het meest waarschijnlijk de volgende:
De depressie, waarvan het centrum in de
omgeving ligt van het Noordelijk gedeel
te van de Golf van Biskaye en die onder
opvulling naar het Zuiden trekt, zal slechts
langzamerhand haar beteekenis voor den
weerstoestand bij ons verliezen. Bij lang
zaam stijgenden barometer zal de wind
waarschijnlijk een Oostelijke richting be
houden en misschien in kracht toenemen, in
welk geval de temperatuur onder het vries
punt zal dalen. Het is nog niet zeker of het
vóór Zondag sterk zal gaan vriezen, maar
de kans is groot, dat het toch binnen en
kele dagen tot eenige graden vorst zal ko
men. Bij stijgenden barometer is sneeuw
niet meer te verwachten. De weersgesteld
heid zal derhalve tegen den week-overgang
meer wintersch zijn dan zy aan het begin
was.
BINNENLAND
HET LIEFDEWERK
„SINT FRANCISCUS XAVERIUS
Aan het 17de jaarverslag over het boek
jaar 1 Sept. 1932 tot 1 Sept. 1933 van het
Liefdewerk „St. Franciscus Xaverius" (Se
minarie Warmond) is 't volgende ontleend:
Liefdewerken hebben in onzen tijd een
moeilijk maar ook een dankbaar bestaan.
Van deze waarheid zal ons jaarverslag een
getuige zijn.
Zij die met een gretigen blik reeds zoch
ten naar het bedrag, dat wij dit jaar kun
nen uitkeeren, zullen van het moeilijk be
staan reeds overtuigd zijn, want ons batig
saldo wijst op een zeer grooten teruggang,
Maar de nood der tijden brengt ook velen
tot het inzicht dat zij méér voor de missie
kunnen en moeten doen, dan zij tot nu toe
deden en het is een verblijdend verschijn
sel een schoone belofte tevens voor de
toekomst dat vooral onder de jeugd de
missieijver op het oogenblik met nieuw
élan opbloeit.
Voor wij hierover nader spreken richten
wij ons eerst tot hen die ons dit jaar met
zooveel yver hebben geholpen, onze zela-
teurs en zelatricen.
Voor het nieuwe jaar doen wy een bij
zonder beroep op uw medewerking, vooral
wat betreft de administratie van de busjes-
lijsten. Want de teruggang in de opbrengst
van de busjes (dit jaar alleen reeds 500)
is niet alleen te verklaren uit de slechte
tijdsomstandigheden. Dikwijls gebeurt het,
dat wij de toegestuurde lijsten niet inge
vuld terug ontvangen, zoodat vele adres
sen van busjes-houders ons onbekend zijn
en de busjes b.v. bij de wisseling van de(n)
zelateur(trice) voor goed verloren gaan.
Wilt u bij verhuizing der busjeshouders
naar andere parochies ook altijd het nieu
we adres op de lijsten invullen? Het is ons
ook gebleken, dat er minder busjes verlo
ren gaan en de inhoud aanmerkelijk groo-
ter is wanneer de busjes twee maal per
jaar worden gelicht. Zou u dit voortaan
ook niet kunnen praktizeeren? U behoeft
ons slechts even te laten weten, wanneer u
het lichtingsmateriaal wenscht te ontvan
gen (April, Juli, December). Natuurlijk
zullen ondanks dezen maatregel de busjes
op 't oogenblik minder blijven opbrengen
dan in normale tijden; daarom vragen wij
u allen er dit jaar enkele nieuwe busjes bij
te plaatsen. Hier willen wij onzen bijzon
deren dank brengen aan onze zelateurs
(tricen( in Leeuwarden en Volendam, die
ons de mogelijkheid van het plaatsên van
nieuwe busjes in het afgeloopen jpar zoo
schitterend hebben bewezen. De opbrengst
van de busjes was dit jaar ƒ2513.ka
lenders ƒ315; brokken en postzegels ƒ133;
aan giften ontvingen wij 65, zoodat wij
dit jaar ƒ3028 kunnen uitkeeren.
Wanneer wij de Xaverius-verslagen van
de laatste jaren eens nagaan, dan komen
wij tot de ontstellende vondst, dat het batig
saldo sinds 1926 bijna jaarlijks is terug-
geloopen. 1926 7735, 1927 ƒ5403, 1923
ƒ6183; 1929 ƒ5525; 1930 ƒ4326; 1931 ƒ4140;
7932 ƒ4100 (gift van ƒ500). Wat zal er
van overblijven wanneer dit nog eenige
jaren voortduurt? Het mag zoo niet lan
ger blijven en met een beroep op uw
aller medewerking het behoeft zoo
niet te blijven. „Xaverius", in de oorlogs
jaren 1916'17 gesticht en tijdens de na
oorlogs jaren tot bloei gekomen, kan ook
nu ondanks alles: vooruit. Daarom bedach
ten wij voor het komende jaar een actie
program.
Om 't doel en 't streven van ons Liefde
werk in breeder kring bekend te maken,
zullen wij na de Kerstvacantie een nieuw
affiche uitgeven ter verspreiding in ver-
eenigingsgebouwen, scholen, kerkportalen,
etc. Wij vragen nu reeds aan de Eerw.
Geestelijkheid en onze andere Correspon
denten ons adressen toe te zenden waar
belangstelling en medewerking voor busjes
en kalender-verspreiding of 't sparen van
postzegels en brokken te verwachten is.
Vervolgens zullen wij trachten méér
scholen te winnen voor het verzamelen
van brokken en postzegels. Vele, die ons
vroeger geregeld deze artikelen toezonden
lieten de laatste jaren niets meer van zich
hooren. Dikwijls blijkt het dat men meent
dat zij het opsturen niet meer waard zijn.
Niets is minder waar! Vooral de postze
gels óók de gewone Hollandsche r zijn
op 't oogenblik goud waard! Tenslotte onze
actie in de Diocesane Jeugd-Organisaties.
Van zijn eerste bestaan af heeft Xaverius
veel te danken aan de medewerking van
patronaten, verkenners, etc., maar den
laatsten tijd was de missiegeest hier ver-
loopen en slechts weinig missieclubs wis
ten het bestaan te houden. Sinds eenigen
tijd is hierin een gelukkige verandering
gekomen. Een goed inzicht in de missie,
haar nooden en in de middelen, die dezen
nood kunnen lenigen hebben onder de
jeugd de missiegeest vernieuwd. Hoe dui
delijker zij ziet, dat gebed en offer de eer-
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Fransche contra-voorstellen aan Berlijn.
(2e blad).
Opzienbarende wending in de Finsche
spionnage-affaire. (2e blad).
De „Pelikaan" krijgt een grootsche ont
vangst bij terugkeer op Schiphol. (Luchtv.
Laatste Ber. le blad).
BINNENLAND.
De Eerste Kamer heeft de korting op de
Indische pensioenen aangenomen met 29
tegen 9 stemmen. (1ste blad).
De Eerste Kamer heeft de verhooging
van den tabaksaccijns aangenomen z. h. s.
(lste blad).
Katholieke Kinderuitzending in het Bis
dom Haarlem, (lste blad).
Mededeelingen van de Crisis-Rundvee-
Centrale. (L. en T., '*e blad).
Nieuwe maatregelen om de gemeentebe-
grooting sluitend te maken, (lste blad).
Herdenking van het honderd-vijftig-jarig
bestaan van het Geref. Minne- of Arme
Mannen- en Vrouwenhuis, C <e blad).
ste vereischten zijn voor een goede missie
actie, met des te meer ijver en volharding
stellen zij zich ook beschikbaar voor het
meer materieele gedeelte van de missie
actie.
Het verwonderde ons dan ook niet, dat
het hoofdbestuur van de Graal ons in
Mei j.L „haar volle medewerking" toezeg
de voor het brokken werk. Wat dit betee-
kent bij de Graal bleek wel hieruit, dat
na eenige weken alle Graalhuizen haar
eigen brokkenkist hadden. Tweemaal per
jaar worden de brokken en postzegels ons
gratis toegezonden. Ons contact met de
mannelijke jeugdbeweging van de Jonge
Wacht verliep niet minder vlot. De dio
cesane Directeur zegde ons voor alle tak
ken van het Liefdewerk zijn volle mede
werking toe. Verder kunnen wij hierom
trent nog niet veel mededelen omdat deze
zaak op het oogenblik nog te veel in het
stadium van bespreking is. Wij hopen ech
ter in ons volgend jaarverslag reeds vele
resultaten van een vruchtbare samenwer
king te kunnen aanwijzen. Gaarne die
nen wy plaatselijke directeuren of jeugd
leiders van advies wat betreft inrichting
en werkwijze van dit missiewerk.
Binnenkort zullen door het diocesaan
Secretariaat van de K.J.C. over den vorm
van medewerking aan ons liefdewerk plan
nen worden gepubliceerd.
Om zooveel mogelijk te besparen op de
transportkosten, verzoeken wij onze spaar
ders, als het kan, ons de brokken franco
toe te zenden. Wij zullen trachten in de
verschillende dekenaten een centrum te
vormen waarheen men zijn voorraad kan
zenden.
Wij zyn er van overtuigd, dat dit actie
plan kan slagenals u ons helpt:
Wij mogen dit jaarverslag niet besluiten,
zonder een woord van dank te richten tot
oud-prof. J. Visser, die als mede-oprichter
en moderator van ons Liefdewerk geduren
de 17 jaar, het bestuur met zijn bezielende
leiding en altijd scherpe werkelijkheidszin
heeft bijgestaan. Als nieuwe moderator
werd ons toegewezen de opvolger van prof.
J. Visser, n.l. prof. C. van Trigt.
KATHOLIEKE KINDERUITZENDING IN
HET BISDOM HAARLEM.
De algemeene ledenvergadering van bo
venstaande vereeniging heeft het bestuur
gemachtigd de noodige stappen te doen om
in het bezit te komen van het bijna gereed
zijnde Koloniehuis te Bakkum, mits de me
dewerking van Provincie Noord-Holland
en Gemeente Amsterdam verkregen wordt
en de tegenwoordiger bezitster hare me
dewerking verleent.
De vacatures in het bestuur ontstaap-
door bedanken van de heeren J. Hulsman
en L. W. Westerwoudt, werden aangevu'.-
door verkiezing van de heeren H. J. A. t
Coebergh en mr. A. J. M. Leesberg.
